strak plan , een gids voor gidsen
EP G
FANTASIE AN
G
IKG
EV OE L
DI
BU
LE F
RA VE NT
GEVOEL VOOR HUMOR
O WO RD J ELI KH E SG EID EL VO
SK IL
LS
TIG DVAS STAN
HEID
AM
BI
TI
E
of a ney miles r u o A j usand ith a tho ins w p. beggle ste sin
ZELFZEKERHEID
GOE S
T IN
G
VOORAF Gedurende twee boeiende en intense jaren werd CreaLINK, een vernieuwende methodiek voor de ondersteuning van startende ondernemers in de creatieve industrieën, uitgetest en op punt gesteld. De Ondernemerscentra West-Vlaanderen sloegen hiervoor de handen in elkaar met partnerorganisaties Flanders Inshape, POM West-Vlaanderen en Escala. De creatieve industrieën worden gekenmerkt door competentie-gedreven disciplines waarin vaak freelance wordt gewerkt op projectbasis. Het is cruciaal om startende ondernemers toegang te geven tot een breder netwerk van andere ondernemers met complementaire competenties, zodat ze bijvoorbeeld kunnen samenwerken rond complexere opdrachten. Het uitbouwen van een kwalitatief hoogstaand portfolio wordt op die manier een stuk eenvoudiger en betekent een serieuze stap vooruit in de groei van een startende ondernemer. Het project CreaLINK bood met een vernieuwende methodiek en aanpak een antwoord op bovenstaande, cruciale, elementen om een starter naar verdere groei en professionalisering te begeleiden. De opgedane ervaringen, do’s & don’ts en persoonlijke tips van het projectteam werden gebundeld in deze praktische publicatie, waarmee intermediaire organisaties zelf aan de slag kunnen om starters uit eigen regio op eenzelfde vernieuwende en effectieve wijze te ondersteunen. Jean de Bethune Gedeputeerde voor Economie Provincie West-Vlaanderen
JOUW ROADMAP Deze gids richt zich tot de intermediaire organisaties, de facilitators, de mensen die ondernemers ondersteunen. Het is een gids voor gidsen die eens een andere weg willen inslaan. Het is geen avontuur, het pionierswerk is al verricht. Dit is een stappenplan dat we je aanreiken. Hier leer je hoe jij met jouw organisatie een CreaLINKarrangement opzet dat je binnen de kortste keren kunt aanbieden in jouw regio. We pakken dit stappenplan chronologisch aan, en we hebben ook oog voor details. Het zijn namelijk die details die het succes of falen van het totaalproject bepalen. We raden je aan onderweg constant bij te sturen en actief op zoek te gaan naar input van zowel de ondernemers als de opdrachtgevers. Betrek ze erbij, dan maak je meer kans om waarde te creëren op hun maat. CreaLINK is in de eerste plaats een coachingstraject. Je biedt als neutrale gids een pakket op maat aan. Je beïnvloedt nooit beslissingen: je faciliteert en je coacht. Dat zijn je twee belangrijkste rollen. Alleen: die kun je als intermediaire organisatie onmogelijk zelf integraal invullen. Faciliteren, daar ben je van nature sterk in. Voor de coaching zul je een beroep moeten doen op externe organisaties die zulke specifieke expertise in huis hebben. Dit is het verhaal van het eerste CreaLINKarrangement dat is opgezet. De rol van facilitator is daarbij ingevuld door de Ondernemerscentra West-Vlaanderen, Escala en de Provinciale Ontwikkelingsmaatschappij West-Vlaanderen. De specifieke coaching was in handen van Flanders Inshape.
met de steun van
WEGWIJZER In deze publicatie nemen we je mee op reis. We loodsen je langs pas ontgonnen paden. Het zijn paden die je nu nog niet kent, maar dat komt wel. Want jij bent een gids; je helpt startende creatieven op weg naar werk. Boeiend werk. Je zoekt opdrachtgevers, verbindt en begeleidt. Je stuurt bij en boekt resultaat. Dit is een reisverslag van twee jaar CreaLINK. Een soort Trotter met do’s en don’ts, en bovenal een kant-en-klaar traject voor wie in eigen regio een CreaLINK-formule wil uitbouwen. Een strak plan, zeg maar. LEGENDE:
tips voor onderweg downloadbaar
zo hebben zij het ervaren: CreaLINKers aan het woord
zo hebben wij het ervaren: coaches en facilitators aan het woord
DIGITAAL Hier vind je een QR-code en een weblink, voor mocht je dit liever elektronisch doorbladeren. Op dat digitale platform vind je ook tal van handige links en downloadbare sjablonen. www.crealink.be
WAT IS CREALINK? CreaLINK is begonnen als een experiment en is uitgegroeid tot een volwaardige methodiek om startende ondernemers in de creatieve industrieën te ondersteunen, en tegelijk waarde te creëren voor opdrachtgevers (bedrijven, organisaties en overheden). Het principe: een opdrachtgever biedt je een ontwerp- en maakopdracht aan die een samenwerking tussen verschillende talenten en disciplines vergt. Een voorbeeld: een gemeente bestelt een communicatieplan voor citymarketing, en wil daarbij events gekoppeld zien aan grafische elementen in haar centrum, en een online verhaal uitbouwen. Dan baken je zo’n opdracht haarfijn af en je laat ‘m op een infomoment door de opdrachtgever pitchen aan een zaal vol creatieven. Met andere woorden, hij probeert hen te verleiden om in te tekenen op de opdracht. De creatieven zijn altijd starters, en komen uit een afgebakende regio, in casu West-Vlaanderen. Na het infomoment
wordt er meteen genetwerkt. Op dat moment of in een later stadium vormen de creatieven multidisciplinaire teams (CreaLINKEN), ze brainstormen, en een paar weken later is het hún beurt om hun voorstel te ‘pitchen’ aan de opdrachtgever. Nu moeten zij dus verleiden. Het team dat wint, haalt het budget binnen en mag ontwerpen, en in een tweede fase eventueel ook uitrollen. Tijdens dat hele proces worden de startende ondernemers en de opdrachtgevers deskundig gecoacht. In deze gids kun je de bevindingen lezen van twee jaar CreaLINK. Het was een traject dat is opgezet door de Ondernemerscentra West-Vlaanderen, Flanders Inshape, Escala & de Provinciale Ontwikkelingsmaatschappij West-Vlaanderen, en ondersteund door het Agentschap Ondernemen en de Provincie West-Vlaanderen. De methodiek werd in de periode oktober 2013 tot september 2015 toegepast en verder verfijnd.
WAAROM CREALINK? De Vlaamse economie moet innovatief zijn wil ze toonaangevend blijven. Creatieve sectoren zijn een driver van innovatie, en starters banen de weg naar de toekomst. Daarom is vanuit het Agentschap Ondernemen de vraag gekomen om een vernieuwende methodiek te bedenken die creatieve starters ondersteunt. Starters uit de creatieve sectoren zijn gedreven door hun passie en door ondernemerszin. Maar hun opleiding brengt hen weinig administratieve en juridische competenties bij, en die hebben ze eigenlijk ook nodig. Willen we hen ondersteunen, dan moeten we daar dus op inzetten. Voorts is een professioneel netwerk vaak een kritische succesfactor. Alleen beschikken creatieve starters zelden over de ervaring en de deskundigheid om zo’n netwerk te vormen en te onderhouden.
Uit die vaststellingen is CreaLINK ontstaan. We hebben een vernieuwende methodiek ontwikkeld die efficiënter moest zijn dan de klassieke infosessies, voordrachten en netwerkgelegenheden. De nadruk ligt vooral op ondersteuning met een duidelijke directe return voor startende creatieve ondernemers: impact op omzet, kennisopbouw en netwerkwerkopbouw. Daarom laten we starters teams vormen die opdrachten moeten binnenhalen en uitvoeren. En we coachen hen tijdens het hele traject. De starters factureren tegen marktconforme tarieven, de opdrachtgever legt vooraf een budget vast voor ontwerp en/of uitvoering. Zo kunnen we de Vlaamse subsidies integraal besteden aan het faciliteren en het coachen, bouwen de startende ondernemers een portfolio en een netwerk op, en genereren ze inkomsten die Vlaanderen weer ten goede komen. Na twee jaar is CreaLINK op die manier geëvolueerd van een experiment naar een succesverhaal.
ZO HEBBEN ZIJ HET ERVAREN We hebben ook buiten CreaLINK al samengewerkt met mensen die we via CreaLINK hebben leren kennen. Of er staat een samenwerking op stapel. (Ruben Stragier – www.weareblue.be / Kattoo Hillewaere – www.kattoo.be / Tina Fabry – www.proudmary.be / Lobke Rondelez – www.redlobster.be / Tilde Vandenbroucke – www.wonderling.be / Nick Slembrouck – www.uruku.be)
OP WEG NAAR EEN CREALINK
TIPS VOOR ONDERWEG Hou er van bij de start wel rekening mee dat je elk project heel goed zult moeten managen. Als facilitator/coach stel je samen met de opdrachtgever een designbrief op, een document waarbinnen de opdracht duidelijk wordt afgelijnd. Dat betekent dat je ook in de fase voor de lancering van de opdracht veel tijd moet investeren, en dat je eigen projectteam goed op elkaar afgestemd moet zijn. Als de opdrachtgever inhoudelijk of organisatorisch toch niet klaar blijkt om de designbrief te finaliseren, dan kun je de opdracht beter niet binnen CreaLINK opnemen. (Verder in deze gids lees je hoe je een designbrief opstelt.)
ZO HEBBEN WIJ HET ERVAREN “We hebben gemerkt dat de coaching vooral tijdens de analysefase en de conceptafbakening belangrijk is. Het is in deze fase dat je als coach zowel inhoudelijk als op persoonlijk vlak de relatie met de opdrachtgever opbouwt. Als je daarin investeert, verloopt de samenwerking in volgende fases een stuk vlotter. Wij hebben er ook meermaals voor gekozen de opdrachten enkel in de conceptfase binnen de CreaLINKregels te laten verlopen. De uitrol of realisatie van het uiteindelijke concept viel hierbuiten en opdrachtgevers werden dan ook niet verplicht deze fase aan te vatten met hetzelfde CreaLINKteam. Dat heeft voordelen: • De opdrachtgever houdt de touwtjes in handen wat de uitrol betreft. Dat verlaagt de drempel om in te stappen in een CreaLINK. • CreaLINKteams hebben de vrijheid om de aanpak en samenstelling van hun team te wijzigen naargelang de noden voor uitrol of realisatie. • CreaLINKers krijgen een extra stimulans om de relatie met de opdrachtgever zo op te bouwen dat die na de conceptfase ook de uitrol of de realisatie aan hen wil uitbesteden.” (Roel De Rijck – coach Flanders Inshape)
1 HOE BEPAAL JE WAT EEN GOEDE CREALINKOPDRACHT IS? Een goede CreaLINKopdracht vult voor de opdrachtgever een concrete nood in en situeert zich in de creatieve sector, in brede zin. Dat gaat van architectuur tot de audiovisuele sector, beeldende kunsten, cultureel erfgoed, design, gaming, gedrukte media, mode, muziek, nieuwe media, podiumkunsten en reclame & communicatie. Het team dat een CreaLINKopdracht binnenhaalt, beschikt zonder meer over creatieve vakkennis, maar kan het wel moeilijk hebben om een complexe opdracht communicatief en projectmatig op datzelfde niveau aan te pakken. Je zou de opdrachten daarom eenvoudig kunnen houden qua opzet, maar dan is de kans groot dat creatieve starters ze in hun eentje kunnen aanpakken. En dat is nu net niet de bedoeling. We willen dat ze als ondernemer hun netwerk kunnen uitbreiden, en dat ze projectmatige kennis opdoen die buiten hun vakgebied valt.
Dus lanceer je binnen CreaLINK alleen opdrachten die voldoende complex zijn, zodat starters ze niet alleen kunnen aanpakken. Die complexiteit kan blijken uit de opdracht zelf, maar kan net zo goed voortvloeien uit de manier waarop de organisatie van de opdrachtgever gestructureerd is. Als er meerdere stakeholders zijn, zoals interne medewerkers, externe belangengroepen of burgers, dan wordt het beslissingsniveau complex.
EN ALS DE OPDRACHT NIET ‘COMPLEX’ IS? Het heeft geen meerwaarde om een CreaLINKopdracht te lanceren voor een puur esthetische oefening. Bij dit type opdrachten is de kans klein dat je inhoudelijk goed kunt coachen. De meerwaarde voor de CreaLINKers ligt dan enkel in het verder uitbouwen van hun portfolio. Als je zulke opdrachten aangeboden krijgt, lanceer ze dan als vrije opdrachten naar je netwerk. Zo kunnen ook jobs die niet binnen CreaLINK passen een bijdrage leveren tot het versterken van het netwerk.
2
HOE ZOEK JE JE EERSTE OPDRACHTEN? OPDRACHTGEVERS EN CREATIEVEN OVERTUIGEN Wanneer je met een CreaLINKproject van start gaat, weet je nog niet hoe groot de interesse zal zijn bij de creatieve ondernemers. Je kunt ook nog geen resultaten voorleggen om opdrachtgevers te overtuigen van de kwaliteit die zo’n CreaLINK kan opleveren. Het is dan ook aan te raden eerst op zoek te gaan naar opdrachtgevers die dicht bij je eigen organisatie staan en hen te overtuigen van de meerwaarde van het project voor zowel opdrachtgever als startende ondernemers. Beklemtoon dat ook de opdrachtgevers tijdens het project ondersteund zullen worden door een ervaren coach. Dat geldt zowel voor het uitschrijven van de opdracht als voor het hele ontwerptraject. De coach zal als neutrale partner optreden en opdrachtgever en CreaLINKteam op elkaar afstemmen. Dat is voor veel opdrachtgevers een unieke meerwaarde gebleken. De drempel om in te stappen in een CreaLINK wordt zo meteen een pak lager.
MAAR HOE ZOEK JE NU EEN GESCHIKTE OPDRACHT? Een pasklaar antwoord is er niet. Je mag er in elk geval van uitgaan dat een klassieke rondvraag niet zal werken. Zeker niet voor de eerste opdrachten. Daarvoor moet je in deze fase nog te veel bewijzen. Focus daarom vooral op je eigen netwerk. Ga daar op zoek naar een eerste opdracht, en gebruik het resultaat daarvan om volgende opdrachtgevers te overtuigen. Je kunt bijvoorbeeld een partnerorganisatie zover proberen te krijgen dat ze haar project aan CreaLINK uitbesteedt. Zo heeft de Provinciale Ontwikkelingsmaatschappij West-Vlaanderen in de beginfase van het originele CreaLINKproject een cruciale rol gespeeld. De POM wilde inzetten op de middenstand in de Westhoek en schakelde CreaLINK in om het project Proeftuinen verder uit te werken. Zo zijn drie cases ontstaan waarvan je het resultaat verder in deze gids kunt zien (Kortemark / Wervik / Diksmuide). Daarnaast was er ook ‘Ruimte voor Meer’, een creatief project ter promotie van de bestaande startersinfrastructuren in West-Vlaanderen.
WELK TYPE OPDRACHTGEVER? Het is niet evident opdrachtgevers uit de profitsector te overhalen om een CreaLINKopdracht in te dienen. Ze werken doorgaans al nauw samen met creatieve ondernemers uit hun eigen netwerk, en zijn enkel te overtuigen door sterke succesverhalen van CreaLINKteams. Leg bij het begin van een CreaLINKproject de focus daarom op overheden, semi-overheden en intermediairen.
ZO HEBBEN WIJ HET ERVAREN “We hebben gemerkt dat overheden, semi-overheden en intermediairen hun budgetten graag gebruiken om creatieve starters te ondersteunen en samenwerking te stimuleren. Vaak verkiezen ze resultaten vanuit de CreaLINKwerking boven de zekerheid die grotere creatieve bureaus met al hun nodige inhouse kennis en ervaring kunnen bieden. Waak er wel over dat de focus bij de opdrachtgever correct blijft: CreaLINK is geen goedkope manier om projecten uit te besteden. Je krijgt kwaliteit, dus betaal je marktconforme tarieven.” (Stéphane Ronse – Ondernemerscentra West-Vlaanderen)
3 DE OPDRACHTEN AFLIJNEN WIE BESLIST? Voor een vlotte uitvoering van een CreaLINKopdracht moet je vooraf nagaan of de persoon of personen die de rol van opdrachtgever op zich nemen, voldoende beslissingsmacht hebben. Krijgen zij de effectieve verantwoordelijkheid om tijdens de uitwerking van de opdracht ontwerpkeuzes te maken? Als dat niet zo is, dan is het beter deze personen als woordvoerders van de opdrachtgever te beschouwen en dat ook duidelijk aan te geven. Het is dan aan de opdrachtgever om een duidelijke beslissingsstructuur uit te tekenen die in staat is antwoorden te geven op vragen en keuzemogelijkheden die en cours de route zullen ontstaan. Leg hier bij aanvang van een project voldoende nadruk op. Als organisaties niet in staat zijn deze aflijning te maken, dan riskeer je tijdens de uitwerking van een CreaLINK te verzanden in onvoorziene vertragingen en onduidelijkheid. Dat vertroebelt dan de goede samenwerking tussen opdrachtgever en creatieve ondernemers, en het zorgt ook binnen de CreaLINKteams voor spanningen. De kans dat het finale resultaat als een succes wordt ervaren, slinkt op die manier aanzienlijk.
TIPS VOOR ONDERWEG Wanneer de opdrachtgever gevormd wordt door meerdere personen uit verschillende organisaties, lijst dan in de designbrief een kernteam op van medewerkers van die organisaties, en laat hen de inhoudelijke opvolging van de CreaLINK op zich nemen. Check of zij daadwerkelijk beslissingsrecht krijgen van de eigen organisaties. Stel van bij aanvang duidelijk dat dit team inhoudelijke beslissingen voltallig moet nemen. Dit kernteam moet ook de designbrief opstellen en goedkeuren. Alleen zo vermijd je interne discussies of onduidelijkheid rond verantwoordelijkheden tijdens de uitwerking van de opdracht.
WAT ZIJN DE PRECIEZE VERWACHTINGEN? Om een opdracht tot een succes te maken, moet hij vooraf duidelijk afgelijnd zijn. Hij moet de creatieve starters prikkelen. Zorg ervoor dat de focus komt te liggen op het ontwerpproces en niet op mogelijke oplossingen. Baken dit alles scherp af zodat de opdracht voor creatieve starters niet aanvoelt als te onduidelijk en te risicovol. Risicovolle opdrachten hebben nood aan duidelijke verwachtingen. Baken je dit niet af, dan is het risico groot dat je de interesse van creatieve starters verliest.
TOOLS Je hoeft het warm water gelukkig niet opnieuw uit te vinden: er zijn downloadbare tools die het aflijnen van de opdrachten een stuk eenvoudiger maken. De opdrachtfiche wordt je eerste communicatie richting creatieve starters. Het is een korte, heldere omschrijving van het type opdracht, van de verwachtingen, de tijdlijn en het budget. De designbrief is het resultaat van een interne denkoefening en gaat veel dieper. Hij vormt de basis van het hele ontwerpproces en bepaalt het DNA van de opdracht. DE DESIGNBRIEF Het resultaat van een ontwerpopdracht stemt soms niet helemaal overeen met wat de opdrachtgever in gedachten had, en dat kan tot grote discussies leiden. Een goede designbrief voorkomt dat. Meer nog: de doorlooptijd van een ontwerptraject wordt aanzienlijk ingekort, en zo bespaar je tijd en geld. Het opstellen van de designbrief is dus een belangrijk onderdeel van het ontwerpproces. Bedrijven of organisaties die hier niet mee vertrouwd zijn, zien een goed geschreven designbrief helaas niet als een hoge prioriteit. Vaak omdat ze geen tijd hebben. Maar meestal is de echte reden dat de opdrachtgever nog geen fundamentele beslissingen heeft genomen over de doelstellingen van het ontwerp. De coach heeft hier dus een belangrijke rol te vervullen. Je moet de opdrachtgever en de uitvoerder wegwijs maken. Je moet aangeven welke essentiële informatie een goede designbrief moet bevatten. Je wijst de opdrachtgever op zaken waar hij niet aan heeft gedacht, wellicht omdat hij niet weet dat ze belangrijke informatie bevatten voor de ontwerper/uitvoerder.
ZO HEBBEN ZIJ HET ERVAREN Wie stelt een designbrief op? Een designbrief kan op meerdere manieren tot stand komen: • De opdrachtgever stelt hem op. • De opdrachtgever en de ontwerper stellen hem samen op. • De ontwerper stelt hem op en legt hem voor aan de opdrachtgever.
Wat bevat een efficiënte designbrief? • introductie: projectachtergrond en opportuniteit • organisatieprofiel: info, eigenschappen (waarden, visie, missie…), USP, productportfolio, afgelopen realisaties… • sector- en marktprofiel: marktanalyse, concurrentieanalyse, bestaande klanten… • doelpubliek: beoogde klanten en eindgebruikers • designstrategie • probleemstelling: probleemomschrijving en beperkingen • projectdoelstelling: verwachte uitkomst (scope of work), functionele eisen, eerste specificatielijst • oplossingsanalyse: risico’s/voordelen, geplande oplossingen, ev. schetsen • projectplanning: projectstappen en -fasen, milestones, deadlines • begroting: uitgaven, productiekost, productkostprijs • meetbare resultaten: hoe zal het succes van het project gemeten worden? De voordelen van een goed opgestelde designbrief zijn: • onduidelijkheden rond het project komen nog voor de start naar boven en worden samen met alle betrokkenen besproken • een duidelijke definitie van wat het te bereiken doel is • een duidelijke context (bv. de link naar het merk) • versterking van de betrokkenheid • beter zicht op te betrekken stakeholders • beter zicht op timing/mankracht/geld • bevordering van het cross-functioneel samenwerken • sneller detecteren van probleemgebieden • ontstaan van een goede leidraad voor opvolging van het project
De opdrachten waren bij de start soms weinig gedocumenteerd omdat de opdrachtgever zelf nog niet volledig voor zich zag welke richting we met het project uit moesten. (Nick Slembrouck – Uruku)
ZO HEBBEN WIJ HET ERVAREN “Binnen CreaLINK hebben we de coach vooraf samen met de opdrachtgever de designbrief laten opstellen. Dat bleek nodig om de opdracht voldoende afgelijnd te krijgen. De meeste opdrachtgevers werken voor de eerste keer met zo’n document, dus moet je hen als coach ondersteunen.” (Philippe Martens – coach Flanders Inshape)
TIPS VOOR OPDRACHTGEVERS DIE EEN DESIGNER BRIEFEN: • Schrijf geen oplossingen voor: ga de ontwerper niet vertellen wat hij moet doen. Schep wel duidelijkheid over welke problemen er moeten worden opgelost, zodat de ontwerper ideeën kan verkennen. • Geef de designbrief vrij zodra alle belanghebbenden unaniem akkoord gaan met de voorgestelde aanpak, proces, budget en timing. Bij opdrachten met een complexe beslissingshiërarchie kun je voorstellen om de finale versie van de designbrief door alle leden van het kernteam te laten aftekenen ter goedkeuring. • Veronderstel niets: veel designprojecten lopen fout omdat iemand ‘veronderstelt’ dat iemand anders weet wat zij weten. • Opdrachtgever en uitvoerder zijn partners. Partnership betekent werken ‘met’ mensen, niet ‘voor’ mensen. • De inhoud van designbriefs varieert naargelang de discipline en opdracht. (productontwerp, grafisch ontwerp,...)
We hebben voor CreaLINK een template ontwikkeld die op het project is afgestemd. Sommige elementen in deze brief werden evenwel aangepast afhankelijk van het type opdracht.
DE OPDRACHTFICHE Een kort maar duidelijk inhoudelijk document dat de creatieve ondernemers informeert over de opdracht. De opdrachtfiche bevat volgende elementen: • een korte bondige beschrijving van de opdracht • wat moet er worden opgeleverd? • het beschikbare budget • de datum waarop de opdrachtgever verdere info verschaft over de opdracht • de pitchdatum • de toewijzingscriteria • de te verwachten datum van oplevering • het eventuele vervolgtraject na de CreaLINKopdracht, met bijhorend budget • de ondernemersprofielen die geschikt zijn om aan de opdracht deel te nemen
TIPS VOOR ONDERWEG BEGELEIDING VAN OPDRACHTGEVERS Een CreaLINK project moet in de eerste plaats creatieve startende ondernemers ondersteunen. De coaching is dan ook vooral op hen gericht. Toch is duidelijk gebleken dat je ook de opdrachtgevers van bij het begin al goed moet coachen. Het gaat vaak om (semi-)overheden die de wereld van creatieve ondernemers niet echt kennen. Ze vinden het dus niet evident om een creatieve opdracht uit te schrijven en op te volgen. Bovendien is de organisatie waarbinnen zo’n opdrachtgever werkt, vaak vrij complex qua beslissingsstructuur. Dat maakt het natuurlijk niet makkelijker. De coach biedt dan ook best ondersteuning over de hele lijn: bij het opstellen van de opdracht, tijdens het infomoment, de pitching, de toewijzing en de uitvoering.
Het doel van de opdrachtfiche is geïnteresseerde creatieve ondernemers naar het infomoment te lokken. Houd de fiche beperkt tot één A4. De opdracht moet dus kort en krachtig worden verwoord. Meer uitgebreide info hou je beter voor op het infomoment.
ZO HEBBEN ZIJ HET ERVAREN Je krijgt opdrachten die je anders nooit zou krijgen. (Lobke Rondelez – Redlobster)
ZO HEBBEN ZIJ HET ERVAREN Dit zijn opdrachten die je portfolio een stevige boost geven. (Ruben Stragier – Blue)
TIPS VOOR ONDERWEG Vat de begeleiding van opdrachtgevers niet te licht op. Als een CreaLINK fout loopt dan is de kans groot dat dit te wijten is aan details die met goede begeleiding proactief aangepakt hadden kunnen worden.
TIPS VOOR ONDERWEG Hou er rekening mee dat vakantieperiodes een grote invloed kunnen hebben op een CreaLINKplanning. Stem de vakantieplanning van de creatieve ondernemers, die van de coach en die van de opdrachtgever op elkaar af. In de praktijk is dat meermaals heel moeilijk gebleken. Ga er maar van uit dat tijdens de zomervakantie gemiddeld een maand vertraging ontstaat op de gewenste planning.
ZO HEBBEN ZIJ HET ERVAREN
De deadlines waren soms wel erg kort.
Wij moesten een pitch maken in een week, de opdrachtgever kreeg dan weer veel tijd om toe te wijzen. In ons geval heeft het meer dan een maand geduurd voor we wisten dat we hadden gewonnen.
(Tina Fabry – Proud Mary)
(Tilde Vandenbroucke – Wonderling)
ZO HEBBEN ZIJ HET ERVAREN
ZO HEBBEN ZIJ HET ERVAREN De doorlooptijd was te lang. Dan verlies je je focus en je frisheid. (Lobke Rondelez – Redlobster)
4 DE PLANNING Stel bij aanvang van een opdracht samen met de opdrachtgever een realistische planning op. Een onervaren opdrachtgever kan op dat vlak weleens onrealistische verwachtingen hebben. Als coach moet je dan duidelijk maken welke fasen een ontwerptraject minimaal nodig heeft. Je zorgt er dus voor dat de ondernemers voldoende tijd krijgen om hun ontwerptaak grondig uit te kunnen voeren. Tegelijk waak je uiteraard over de noden van de opdrachtgever. Hou in je projectplanning rekening met volgende fasen:
opdrachtaflijning 1-2 WEKEN
communicatie naar ondernemers +3 WEKEN
info-event: opdrachtvoorstelling aan geïnteresseerde ondernemers
+4 WEKEN
pitchvoorbereiding + pitchen voor opdracht
1 WEEK
toewijzen van opdracht 2 WEKEN
kick-off: onderzoeksfase AFHANKELIJK VAN DE OPDRACHT
ideegeneratie AFHANKELIJK VAN DE OPDRACHT
conceptontwikkeling AFHANKELIJK VAN DE OPDRACHT
oplevering concept Tijdens de kick-off bepaal je de doorlooptijden en de deadlines voor onderzoeksfase, ideegeneratie, conceptontwikkeling en oplevering. uitrol: • bestekkeuzes maken • conceptfinalisatie • uitrol • oplevering
ZO HEBBEN WIJ HET ERVAREN “Zoek een knappe locatie, zorg voor een leuke bar, broodjes, een prettige sfeer om nadien te netwerken… En combineer dat met een goede vergaderruimte voor de voorstelling van de opdrachten. Zorg voor een aangename ervaring, dan ga je de volgende keer des te makkelijker deelnemers over de vloer krijgen. Geef je event een identiteit.” (Stéphane Ronse – Ondernemerscentra West-Vlaanderen)
TIPS VOOR ONDERWEG Ga er niet noodzakelijk van uit dat jouw organisatie een positief imago heeft. Het is namelijk geen evidentie: de wereld van gesubsidieerde intermediaire organisaties wordt niet altijd zo positief bekeken door ondernemers. Zij benaderen ondersteunende maatregelen vaak argwanend, omdat ze er tijd in moeten investeren zonder dat er een directe financiële return is. Die denkwijze kun je maar stap per stap bijsturen, en dan vooral door samen resultaten te boeken. Bij dit eerste contact goed communiceren is dus de boodschap. Je moet je eigen project goed zien te pitchen (practice what you preach). Heb je al een heel sterk netwerk van startende creatieve ondernemers, dan zal je boodschap natuurlijk veel vlotter worden opgenomen.
LAUNCH: INFO-EVENT MET NETWERKFUNCTIE Wanneer je designbrief is opgesteld, je opdracht mooi is afgebakend, de opdrachtfiche op punt staat en je een realistische planning hebt opgesteld, kun je op zoek gaan naar creatieve starters die er zich in willen vastbijten. Het unieke aan een CreaLINKproject, is enerzijds de manier waarop je opdrachtgever en creatieven met elkaar in contact brengt. En anderzijds hoe je creatieven uit diverse disciplines aan elkaar linkt. Achter de schermen is al veel werk verricht, nu is het tijd om voor de schermen te komen op het info-event.
5
Daar wil je zo veel mogelijk creatieven heen lokken. Je moet dus hun interesse wekken.
COMMUNICATIE NAAR CREATIEVEN (PASSIEF & ACTIEF) Wanneer je creatieve ondernemers warm wilt maken voor een opdracht, weet dan dat ze overspoeld worden met info vanuit heel diverse kanalen. Ga er dus niet van uit dat een mailing volstaat om ze op je infomoment te krijgen. Ga maar eens na hoeveel generieke mails je zelf dagelijks krijgt en hoeveel ervan je diagonaal leest om ze daarna te archiveren of te deleten. Dat is bij ondernemers niet anders. Probeer dus in eerste instantie persoonlijk te communiceren: stel per opdracht een lijst op van creatieve startende ondernemers die je kent en mail hen persoonlijk of tracht hen persoonlijk te spreken om hun interesse aan te wakkeren. Maak ook meteen duidelijk dat je project betalende opdrachten aanbiedt. Via een website kun je dan op een snelle manier extra input geven rond de randvoorwaarden om aan de opdracht deel te kunnen nemen. Laat ondernemers zich online inschrijven voor het infomoment waarop de opdrachten worden voorgesteld. Verzamel hun gegevens in een database. Zo behoud je een goed zicht op het aantal deelnemers voor die avond en kun je wanneer nodig nog extra energie steken in actieve directe communicatie.
COMBINEER VERSCHILLENDE TYPES OPDRACHTEN
TIPS VOOR ONDERWEG Gebruik het opgeleverde beeldmateriaal van de eerste CreaLINKopdrachten om nieuwe opdrachtgevers te overtuigen. Vraag natuurlijk wel de toestemming aan de eigenaar van de beelden. Dat kan zowel de opdrachtgever als een van de CreaLINKondernemers zijn.
ZO HEBBEN ZIJ HET ERVAREN Je mag niet meteen na een infoavond oordelen dat er niks voor jou tussen zit. Als je het wat laat rijpen, vind je vaak een invalshoek die deuren opent. Met een geschikte partner kun je dan ook meedingen naar opdrachten die op het eerste gezicht niet stroken met je eigen skills, en leer je creatieve sectoren kennen waar je anders nooit contact mee zou hebben. (Ruben Stragier – Blue)
TIPS VOOR ONDERWEG Plan zo’n info-event bij voorkeur ’s avonds in. Dan maak je meer kans om ondernemers (waaronder ook bijberoepers en prestarters) te mogen verwelkomen.
Probeer op een infoavond drie à vier CreaLINKopdrachten samen te lanceren. Idealiter zijn dat opdrachten die verschillend van aard zijn. Met zo’n mix zul je een grotere diversiteit aan creatieve ondernemers aantrekken, en dat is goed voor de netwerkmogelijkheden en voor de samenwerking over de grenzen van vakgebieden heen. Een duidelijke opdeling van vakgebieden in de creatieve industrie en heel wat waardevolle achtergrondinformatie rond deze industrietak vind je terug in het onderzoeksrapport “Creatieve Industrieën in Vlaanderen” (versie 2014) van Flanders DC. Een voorbeeld van opdrachten die goed samen gelanceerd kunnen worden zijn: een huisstijl- en interieuropdracht, een marketingcommunicatieopdracht en een websiteopdracht met content en video development. Die zijn ideaal voor multidisciplinaire teams, en er zijn telkens ook aanrakingspunten met de andere opdrachten, wat dan weer actieve netwerking zal bevorderen. Bij het voorbeeld hierboven zit de overlap in de grafische vormgeving.
HOE VERLOOPT ZO’N INFO-EVENT? • • • •
uitleg over CreaLINK voorstelling van opdrachten door opdrachtgevers open vragenronde aan opdrachtgevers netwerkevent met mogelijkheid tot spreken met opdrachtgevers
DE OPDRACHTGEVER PITCHT De opdrachtgevers moeten op dit event zelf hun opdracht verkopen aan de ondernemers. Ze hebben er dus baat bij goed voorbereid te zijn. Zij moeten proberen het enthousiasme van de creatieve ondernemers te wekken. Ze gaan de concurrentie met elkaar aan, en zullen graag bereid zijn extra inspanningen te leveren om goed over te komen.
ZO HEBBEN WIJ HET ERVAREN “Als je gelijksoortige opdrachten op dezelfde avond lanceert, zullen de opdrachtgevers te hard tegen elkaar moeten opboksen, en riskeer je dat ze sneller afhaken.” (Roel De Rijck - coach Flanders Inshape)
Je zult ze wel moeten coachen. Een opdrachtgever is het vaak niet gewend om creatieve projecten te pitchen. Vergis je niet: als zo iemand voor een zaal vol creatieven staat, knikken de knieën ook weleens. Je ziet geen bedrijf of een overheid, maar een man of een vrouw die stiekem hoopt dat er voor zijn of haar project interesse zal zijn. Wie goed voorbereid is, straalt zelfvertrouwen uit. Coach je opdrachtgever dus goed. Geef hen ter voorbereiding een voorbeeld van een goede presentatie. Maak duidelijk dat hun pitch maximaal 5 à 10 minuten mag duren, en gebruik de designbrief en de opdrachtfiche als basis. De projectomschrijving, de probleemstelling en de doelgroep(en), deliverables en tijdslijn kunnen ze hier vinden. Beklemtoon dat de nadruk niet te veel op woorden mag liggen en spoor hen aan de tijd te nemen om geschikt beeldmateriaal te zoeken. Geef bij louter conceptuele ontwerpopdrachten ook aan dat ze na hun presentatie een aantal vragen kunnen verwachten uit het publiek, en dat ze dan maar beter een antwoord klaar hebben. Typische vragen zijn: • Wat is het budget mocht er een uitrol volgen? • Waarom is dit enkel een conceptuele denkoefening? • Hoe groot is de kans dat het concept ook gerealiseerd zal worden?Zorg er ten slotte voor dat ze duidelijk aangeven volgens welke criteria ze de voorstellen van de creatieve starters zullen beoordelen. Zorg er ten slotte voor dat ze duidelijk aangeven volgens welke criteria ze de voorstellen van de creatieve starters zullen beoordelen.
ZO HEBBEN WIJ HET ERVAREN “We hebben tijdens het project gemerkt dat creatieve ondernemers in mindere mate geïnteresseerd zijn in conceptuele opdrachten zonder duidelijke uitrolplannen. Het levert te weinig directe meerwaarde op voor hun portfolio, en de conceptuele ontwerpoefening wordt veeleer als een zwaar en riskant deel van het ontwerpproces ervaren. Ze dingen vooral mee naar de conceptuele opdracht om de uitvoering ervan te kunnen binnenhalen.” (Philippe Martens – coach Flanders Inshape)
COMMUNICATIE NA HET INFO-EVENT – VOORBEREIDEN OP MATCHING Ongetwijfeld zullen er tijdens het netwerkmoment na de infosessie al gesprekken tussen geïnteresseerden plaatsvinden, maar onderschat niet hoe moeilijk deze stap voor sommige starters is. De kans dat ze zich in het begin wat op de achtergrond houden, is groot. Toch moeten ze gauw op zoek naar een collega met aanvullende competenties.
Verwacht niet dat je als organisatie zelf een digitaal sociaal platform kunt opzetten waarin ondernemers elkaar actief zullen gaan opzoeken. Ten eerste bestaan er al veel zulke platformen, en ten tweede kost zo’n extra eigen platform opzetten heel wat energie. Persoonlijke actieve opvolging via mail en telefoon moet overigens altijd de bovenhand blijven houden.
Plaats daarom na het event zo snel mogelijk de designbriefs online en stuur de link naar de aanwezige deelnemers. Stuur ook de gegevens van alle aanwezigen door naar de hele groep, inclusief de gegevens van wie wel had willen komen, maar er niet is geraakt. Je kunt bijvoorbeeld op LinkedIn een CreaLINKgroep opzetten waarin deelnemers andere groepsleden kunnen zien en hun interesse voor bepaalde opdrachten kenbaar kunnen maken.
ZO HEBBEN ZIJ HET ERVAREN Waarom geen gesloten Facebookgroep oprichten waarin je met het netwerk kunt communiceren? (Kattoo Hillewaere - Kattoo)
ZO HEBBEN WIJ HET ERVAREN “Eén keer hebben we tijdens het netwerkmoment in het eetcafé een poster van de opdracht opgehangen waar starters hun contactgegevens konden achterlaten. De opdrachtgever stond zelf naast z’n eigen poster. Klinkt simpel, maar had het voordeel dat ondernemers met de opdrachtgever inhoudelijk konden overleggen. Tegelijk konden ze zien wie er nog interesse had in een bepaalde opdracht en die personen eventueel direct aanspreken. Daarnaast kreeg je als ondernemer ook real-time zicht op welke projecten de meeste interesse wegkaapten. Zo kon je de strategische keuze maken om voor een project te gaan dat minder populair bleek te zijn.” (Roel De Rijck – coach Flanders Inshape)
ZO HEBBEN ZIJ HET ERVAREN In plaats van een klassieke ‘receptie’ om de infoavond af te sluiten, zou een vorm van speeddating wel interessant kunnen zijn. Dan ben je verplicht om mensen aan te spreken die je niet kent. Je leert ze natuurlijk niet diepgaand kennen, maar je voelt wel of het klikt, en dan is het water minder diep om nadien tussen pot en pint verder te praten. (Ruben Stragier – Blue)
doelgroep afbakenen opstellen designbrief
LSP matching sessie opdracht pitch
ideegeneratie + selectie conceptgeneratie + selectie uitwerking
ONTWERP
visualisatie presentatie
LEVER AF
Bovenstaand beeld toont de procesmatige ontwerpaanpak bij CreaLINK. Het was de ruggengraat bij elke nieuwe opdracht.
ANALYSEER
BOUW JE TEAM
PITCH
evaluatie
REFLECTEER
ZO HEBBEN ZIJ HET ERVAREN
ZO HEBBEN ZIJ HET ERVAREN
Bij Lego® Serious Play® leer je de persoon voor je kennen. Daar is het me om te doen. Ik wil weten welk vlees ik in de kuip heb. Je moet er zeker van zijn dat je partner de kwaliteit kan brengen die jij voor ogen hebt.
Ik heb een match gevormd met Ruben Stragier, van Blue. Ik vond het waardevol dat hij al aan een CreaLINKopdracht had meegedaan. Voor mij was het nieuw, dus hij kon leiden.
(Tina Fabry – Proud Mary)
(Tilde Vandenbroucke – Wonderling)
ZO HEBBEN ZIJ HET ERVAREN
ZO HEBBEN ZIJ HET ERVAREN
Ik vond Lego® Serious Play® heel interessant. Je leert iemand kennen op een no-nonsense manier. En dat werkt. Het is ook heel intuïtief, je kunt niet liegen. Het is goed dat je een kader hebt waarin je geleid wordt.
Kun je de matching niet op dezelfde avond doen als de pitch? Dan vermijd je dat de starters nog apart eens tijd moeten vrijmaken. Dat lijkt me wel efficiënter.
(Kattoo Hillewaere - Kattoo)
(Lobke Rondelez – Redlobster)
ZO HEBBEN ZIJ HET ERVAREN
ZO HEBBEN ZIJ HET ERVAREN
Je leert soms moeilijke knopen door te hakken. Zo hebben we na een Lego® Serious Play®sessie iemand moeten vragen het team te verlaten omdat we de violen niet gelijkgestemd kregen.
Ik deed onder andere mee om mijn netwerk met freelancers/partners uit te breiden en heb niet echt de mensen gevonden die ik zocht: namelijk webdevelopers en webdesigners.
(Tilde Vandenbroucke – Wonderling)
(Nick Slembrouck - Uruku)
TIPS VOOR ONDERWEG
TIPS VOOR ONDERWEG
Laat de teams organisch ontstaan en verplicht niemand bepaalde rollen in te vullen. Om de juridische samenwerking vlot te laten verlopen heeft een team best één hoofdcontractant, en de andere teamleden werken dan in onderaanneming. Dat is een samenwerkingsverband dat de meeste ondernemers wel kennen.
Ook na de matchingsessie moet je individuele ondernemers die niet konden deelnemen, of ondernemers die nog geen team gevonden hebben, actief blijven ondersteunen in de zoektocht naar geschikte partners. Actieve persoonlijke communicatie is hier alweer de boodschap.
6
TEAM MATCHING Hoe vinden startende ondernemers nu andere individuele creatieven die hun talent kunnen aanvullen en met wie het prettig samenwerken is? Tijdens de netwerkmomenten doet iedereen namelijk zijn uiterste best om zichzelf en zijn onderneming zo goed mogelijk te verkopen, de focus ligt op promo. Maar om een succesvol team te vormen heb je ook inhoudelijke kennis nodig over hoe iemand denkt, werkt, en waar persoonlijke voorkeuren naar uitgaan. Het unieke aan CreaLINK is dat je hier als coach en facilitator dat hele proces in goede banen kunt leiden. Zo mail je na het info-event de lijst met de deelnemers door naar je hele netwerk. Je kunt tijdens de infoavond bijvoorbeeld ook een speeddating organiseren. Of je gebruikt LinkedIn en Facebook als medium om mensen bij elkaar te brengen. Je kunt ook manueel gaan koppelen door iemand uit jouw netwerk te bellen of te mailen als je denkt dat zijn/haar profiel past bij een bepaalde opdracht. Maar je kunt het ook nog veel gerichter aanpakken. Lego® Serious Play® is een facilitatietechniek waarbij dieperliggende indrukken over anderen en over jezelf vanzelf naar boven komen. Het is een ideale matchingtool.
LSP-SESSIE – ACTIEF VERBINDEN Lego® Serious Play® (LSP) is een gefaciliteerde vergadertechniek waarbij iedere individuele deelnemer op korte tijd heel duidelijk essentiële elementen kan aanreiken, en wel op zo’n manier dat alle andere deelnemers rond de tafel ze begrijpen en kunnen onthouden. Zo’n LSP-sessie is een proces waarbij de facilitator de deelnemers telkens een vraag voorschotelt, om hen dan een Lego®-model te laten bouwen als antwoord. Elke deelnemer legt dan aan de hand van metaforen uit waar zijn model voor staat. Vervolgens mogen de andere deelnemers vragen stellen over het model. En tot slot kijk je dan welke modellen bij elkaar passen, en welke niet. De reden staat voor iedereen zichtbaar op tafel. Zo ontstaan er op organische wijze teams, en zie je algauw waarom een bepaalde combinatie wel kans op slagen heeft en een andere niet. De kracht van Lego® Serious Play® zit hem in het feit dat je via Lego®-modellen diepgaande persoonlijke informatie op een zeer duidelijke, directe manier naar boven haalt. Informatie die je veelal nog nooit gedeeld hebt met anderen. Tegelijk voorkomt de methodiek dat er persoonlijke discussies ontstaan, omdat enkel op de modellen mag worden gefocust. Nooit op de bouwers zelf.
LSP-MATCHINGSESSIES IN TWEE JAAR CREALINK Tijdens het info-event werd telkens een datum afgesproken waarop een LSP-matchingsessie zou worden georganiseerd. Bij de lancering van de eerste opdrachten werd voor elke opdracht één matchingsessie opgezet. Later werd dat één matchingsessie voor meerdere opdrachten. Veel hangt af van het aantal geïnteresseerden en het aantal opdrachten. (Max. 15 deelnemers per LSP-matchingsessie.) In een eerste individuele sessie deelden de creatieve starters persoonlijke informatie over hun drijfveren in hun professionele leven, wat ze graag doen in hun job en wat ze goed kunnen. In een daaropvolgende teamsessie werd gekeken hoe er uit de individuele modellen complementaire teams konden worden gedestilleerd. Vanuit zo’n matchingsessie die max. 3 uur in beslag nam, werden er nooit finale teams verplicht vastgelegd. Alle deelnemers bleven volledig vrij om onderling of met nog andere ondernemers een team te vormen en zich online in te schrijven voor een opdracht.
GETTING THE JOB
ZO HEBBEN WIJ HET ERVAREN “Een actieve coaching in deze fase van een CreaLINKopdracht blijkt de kans op het binnenhalen van een opdracht gevoelig te vergroten.” (Philippe Martens – coach Flanders Inshape)
ZO HEBBEN ZIJ HET ERVAREN De kans dat je een opdracht binnenhaalt, blijkt veel groter als je een prepitch coachingsessie hebt gevolgd. (Tina Fabry – Proud Mary)
TIPS VOOR ONDERWEG Ga er niet van uit dat alle creatieve ondernemers staan te springen om tijd vrij te maken voor coaching nog voor de opdracht is binnengehaald. Het is dus belangrijk dat je de meerwaarde van deze ondersteuning duidelijk communiceert. Dan vergroot de interesse ook vrij snel. Zorg er wel voor dat de planning van de coach flexibel is, zodat hij met alle kandidaten kan samenzitten.
7 KLAARSTOMEN VOOR DE PITCH Ondernemers die een opdracht helemaal zien zitten en die een match gevonden hebben, moeten nu de concurrentie aangaan met andere teams. Er kan namelijk maar één team de opdracht binnenhalen. Het komt er dus op aan dat ze een goed idee ontwikkelen, en dat ze dat idee goed weten te verkopen tijdens de pitch.
CO-CREATIEWORKSHOP
PREPITCH COACHING
Het kan nuttig zijn dat je als coach een brainstormsessie of co-creatieworkshop faciliteert om extra inzicht te vergaren. Bestaat de opdracht erin een kinderbibliotheek in te richten, dan kan het bijvoorbeeld lonen tijdens zo’n workshop kinderen aan het woord te laten, en aan de slag te gaan met de informatie die dat oplevert. Die waardevolle inzichten kunnen de teams dan gebruiken voor hun pitch. De coach bepaalt samen met de opdrachtgever of dit gewenst is. Dat hangt af van het beschikbare budget en de complexiteit van de opdracht. Zo’n brainstormsessie of workshop kan ingepland worden voor of na de matching, maar best tussen info-event en de prepitch coaching. Het kan meteen ook een extra netwerkmoment opleveren voor creatieven die nog geen team hebben.
Starters stellen hun pitch eerst voor aan de coach en krijgen van hem feedback. Het gaat om inhoudelijke tips op basis van hun eerste ideeën, en om vormelijke tips wat de presentatie zelf betreft.
Focus van de prepitch coaching: • wordt er voldoende rekening gehouden met de designbrief? • is er voldoende aandacht besteed aan de doelgroep? • is de aanpak methodisch? • aantal slides vs beschikbare tijd • verhouding tekst vs beeld • verhouding detailuitwerking vs inhoud • persoonlijke aanpak
DE PITCH
8 ZO HEBBEN ZIJ HET ERVAREN Ik wil graag vooraf weten hoeveel partijen er gaan pitchen. Als het er te veel zijn, dan is er minder kans om te winnen. (Lobke Rondelez – Redlobster)
Nu stelt elk team z’n project voor dat is uitgewerkt op basis van de opdrachtfiche en de designbrief. In deze fase komt het eropaan de opdrachtgever te overtuigen. Het gaat om een creatieve conceptvoorstelling, gekoppeld aan een budgetplanning en een voorstel van timing. Wie wint, haalt de opdracht binnen.
CreaLINK maakt de duidelijke keuze teams te laten pitchen om opdrachten binnen te halen. Dat biedt namelijk voordelen die mooi aansluiten bij de filosofie van het proces: • het maakt actieve prepitch coaching per team mogelijk. • het vergroot de nood om snel een team te vormen. • het doet directe inhoudelijke samenwerking ontstaan binnen teams, waardoor pijnpunten rond samenwerking sneller boven water komen. • het geeft opdrachtgevers de kans op inhoud te oordelen. • het verplicht startende creatieve ondernemers hun presentatieskills bij te schaven. • bij een open pitch stellen de teams meteen de aanpak en de kwaliteit van de concurrentie vast. Daaruit kunnen ze zelf deels afleiden waarom ze een opdracht al dan niet hebben binnengehaald.
TIPS VOOR ONDERWEG De meeste creatieve ondernemers halen opdrachten binnen via hun bestaande netwerk. Pitching behoort zelden tot hun cultuur. Door dat gebrek aan ervaring zien ze er doorgaans tegen op. Ze gaan pas een meerwaarde zien als ze een opdracht binnenhalen of bijna binnenhalen. Het is dan ook een must dat je voor elk van hen een diepgaande debriefing voorziet: ze willen weten waar het fout is gelopen, zodat ze de volgende keer beter kunnen anticiperen.
ZO HEBBEN ZIJ HET ERVAREN Ik vind het jammer dat ik nooit feedback heb gekregen. Dan kun je er ook niet uit leren, en het geeft je een slecht gevoel. Zeker als je het niet gewend bent om te pitchen. (Kattoo Hillewaere - Kattoo)
OPEN VS GESLOTEN PITCH Een open pitch betekent dat je als ondernemer ook je concurrenten aan het werk ziet. Dat is een moment om waardevolle kennis op te doen en doelgericht van de andere teams te leren. Probeer dus altijd open pitches te organiseren. Laat de keuze evenwel aan de teams over. Als één team liever geen toeschouwers wil, hou het dan gesloten.
PLANNING Voorzie zeker 3 weken tussen het info-event en de dag van de pitch, zodat matching, teamvorming, voorbereiding en prepitch coaching hiertussen kunnen worden ingepland. Leg de datum al vast voor het infomoment en communiceer ‘m in de opdrachtfiche en in de designbrief. Als de opdrachtgever uit een kernteam bestaat, zorg er dan voor dat het volledige kernteam op de pitchsessie aanwezig kan zijn. Voor CreaLINK kreeg elk team 20 minuten spreektijd en 10 minuten tijd voor vragen van de opdrachtgever. Als er veel interesse is voor de opdracht en er willen meer dan 4 teams hun concept komen voorstellen, verkort dan de pitchtijd. Communiceer dit minstens een dag vooraf, zodat de teams zich kunnen aanpassen.
DE TOEWIJZING Toen je samen met de opdrachtgever de designbrief en de projectfiche hebt opgesteld, heb je hem ook doen nadenken over de beoordelingscriteria. Leg bij de start van de pitch aan de aanwezigen uit hoe de toewijzingsprocedure zal verlopen. Vertel ook duidelijk dat de opdrachtgever schriftelijk inhoudelijke feedback zal geven aan elk team dat voor zijn opdracht gepitcht heeft.
DE TOEWIJZINGSCRITERIA
9
De opdrachtgever beslist onafhankelijk, maar doet dat wel op basis van criteria die hij vooraf samen met jou heeft opgesteld (designbrief/opdrachtfiche). Tijdens de pitch kan een beoordelingsfiche een handig instrument zijn. Een downloadbaar exemplaar vind je online (zie QR-code vooraan).
TIPS VOOR ONDERWEG PLANNING De teams hebben al veel tijd in de voorbereiding gestoken. Zorg er dus voor dat de opdrachtgever zo snel mogelijk een beslissing neemt. De praktijk wijst uit dat dat vaak moeilijk te sturen valt, maar probeer in elk geval te streven naar een beslissing binnen de week na de pitchsessie. Leg dat principe vooraf vast.
Ondernemers zullen vaak aansturen op een gesloten pitch. Mag het toch open zijn, waak er dan over dat de meer ervaren ondernemers als eerste aan bod komen. Anders bestaat de kans dat ze hun verhaal aanpassen op basis van wat ze bij de anderen hebben gehoord, en dat ze zo een extra concurrentieel voordeel creëren.
FEEDBACK & TERUGKOPPELING De toewijzing is een sleutelmoment. Hierna zal de coaching verschuiven naar het winnende team en zullen de andere teams losgelaten worden, net op een moment dat ze de opdracht aan zich voorbij zien gaan. Dat is dus een pijnpunt, maar je kunt die pijn verlichten door goed te communiceren. Ondernemers willen weten waar ze de oorzaak moeten zoeken, dus moet je ze dat vertellen. Zo houd je ze aan boord. • zorg dat de opdrachtgevers snel hun schriftelijke feedback geven. • streef naar een open pitch, dan wordt duidelijk hoe sterk de concurrentie is. • probeer bij een gesloten pitch het winnende team te overhalen om hun pitch tijdens een netwerkevent voor te stellen aan de andere teams. • maak indien nodig ruimte voor een finaal coachingsmoment.
ZO HEBBEN ZIJ HET ERVAREN Als ze mij bij een open pitch laatst zetten, dan hou ik uiteraard rekening met de gegeven feedback of reacties. (Tina Fabry – Proud Mary)
TIPS VOOR ONDERWEG Als de opdrachtgever vertegenwoordigd wordt door een kernteam met afgevaardigden van verschillende organisaties, benadruk dan dat alle leden van het kernteam tijdens de pitch aanwezig moeten zijn. Is dat niet mogelijk, maak dan duidelijke afspraken rond snelle afstemming.
GETTING THE JOB DONE
TIPS VOOR ONDERWEG Een goede kick-off is van groot belang voor het verdere verloop van de ontwerpopdracht. Nu bouw je de relatie op tussen opdrachtgever en CreaLINKteam: je zet samen de finale krijtlijnen van het project uit. Beide partijen moeten op dit moment voelen dat de ontwerpoefening geen eenrichtingsverkeer zal zijn, maar dat van elk van hen input verwacht wordt.input verwacht wordt.
ZO HEBBEN WIJ HET ERVAREN “Je moet proactief kunnen ingrijpen. Vraag daarom dat de opdrachtgever en het CreaLINKteam jou in cc plaatsen bij hun e-mailcommunicatie.” (Roel De Rijck – coach Flanders Inshape)
ZO HEBBEN WIJ HET ERVAREN “Het is een zegen dat je als organisator van het project niet financieel betrokken bent. Zo kun je te allen tijden als neutrale partij betrokken blijven en is er geen belangenvermenging wanneer er problemen opduiken die de samenwerking doen stokken. (Philippe Martens – coach Flanders Inshape)
ZO HEBBEN WIJ HET ERVAREN “Een samenwerkingsovereenkomst is nodig voor mochten er zich problemen voordoen. Maar zorg vooral voor een goede opvolging en een designbrief gekoppeld aan een heldere communicatie. Dan daalt de kans op falen aanzienlijk en wordt zo’n samenwerkingsovereenkomst strategisch minder belangrijk.” (Stéphane Ronse – Ondernemerscentra West-Vlaanderen)
TIPS VOOR ONDERWEG Zo’n samenwerkingsovereenkomst is een juridisch kader dat je kunt aanbieden. Het is een troef, maar verplicht het gebruik ervan niet. Afhankelijk van het type project is deze overeenkomst mogelijk te zwaar en kan het handiger zijn opdrachtgever en ondernemers zelf tot een lichtere overeenkomst te laten komen. Die zal juridisch mogelijk minder compleet zijn, maar het voorkomt dat er kostbare tijd verloren gaat aan juridisch gepingpong. Dan kunnen ze die tijd gebruiken om elkaar inhoudelijk te vinden.
ZO HEBBEN ZIJ HET ERVAREN Helaas moest je soms lang op je geld wachten. Dat is zeker voor jonge starters niet altijd makkelijk te overbruggen. (Tina Fabry – Proud Mary)
10 KICK-OFF, ONTWERP & OPLEVERING Nu mag het winnende team de opdracht gaan uitwerken. Vanaf dit punt richt je als coach je ondersteuning op het team en op de opdrachtgever. Plan zo snel mogelijk na de toewijzing een kick-off meeting waarop het pitchvoorstel, de designbrief en de feedback van de opdrachtgever besproken worden. Als de opdrachtgever uit een kernteam bestaat, zorg er dan voor dat het hele team aanwezig is.
DE VIOLEN GELIJKSTEMMEN Tijdens de kick-off wordt de designbrief waar nodig gewijzigd op basis van input van de opdrachtgever en in functie van de mogelijkheden van het CreaLINKteam. Na deze meeting moet alle onduidelijkheid tussen opdrachtgever en CreaLINKteam zijn weggewerkt. Dan kan er geen onenigheid ontstaan rond de opdracht, de planning en het af te leveren resultaat.
ROLVERDELING TEAM Om een CreaLINKopdracht binnen te halen, moet je team complementair zijn. Maar dat alleen volstaat niet. Als coach moet je in elk geval samen met het team de rolverdeling doorlopen: wie is er projectleider, hoofdcontractant, wie zijn onderaannemers, wie neemt welke taak op? Het is de projectleider die de communicatie van en naar de opdrachtgever op zich neemt en die de controle houdt over de planning. Op dit moment moet je ook heldere afspraken maken over hoe er zal worden gecommuniceerd en wat er moet gebeuren als de communicatie fout loopt.
SAMENWERKINGSOVEREENKOMST (OPDRACHTGEVER & CREATIEF TEAM) Omdat binnen CreaLINK met betalende opdrachten wordt gewerkt is de samenwerking tussen opdrachtgever en het CreaLINKteam nooit van vrijblijvende aard. Ook binnen de teams moeten er afspraken gemaakt worden rond betalingen. Het is aangewezen een samenwerkingsovereenkomst tussen de opdrachtgever en het CreaLINKteam te sluiten. Er is een downloadbare overeenkomst beschikbaar die door juridische experts op maat van CreaLINK is opgesteld. De opdrachtgever sluit doorgaans enkel een samenwerking af met de hoofdcontractant uit het CreaLINKteam - meestal is dit de projectleider van het team. De projectleider sluit op zijn beurt een aparte overeenkomst met de andere creatieven die in onderaanneming voor de hoofdcontractant zullen werken.
ONTWERPAANPAK VOLGENS “DESIGN THINKING” PRINCIPE
HET “DESIGN THINKING” PROCES BINNEN CREALINK:
Als coach benader je elke CreaLINKopdracht volgens het “Design Thinking” principe. Je neemt zowel opdrachtgevers als CreaLINKteams mee in dit verhaal.
Fase 1 - bouw je team: De voorbereidende fase op de pitch. De opdracht is vastgelegd in de designbrief en creatieve ondernemers vormen in functie daarvan een ontwerpteam. Daarna brengen ze in hun pitch vanuit een eerste analyse een plan van aanpak en een aantal ideeën aan.
Design Thinking houdt in dat een ontwerper bij aanvang van het ontwerptraject niet focust op het vorm te geven materiaal, maar op de mens waarvoor ontworpen wordt. Hij moet eerst grondig onderzoeken wat de noden en wensen van de eindgebruiker zijn. Dat leidt tot een procesmatige maar ook deels intuïtieve zoektocht naar oplossingen die emotioneel waardevol zijn, maakbaar zijn en financieel haalbaar zijn. Hiervoor worden zowel analytische tools als creatieve tools ingezet op maat van de opdracht, om zo uiteindelijk tot het best mogelijk compromis te komen in functie van zowel de eindgebruiker als de opdrachtgever. Wereldwijd hanteren grote ontwerpbureaus dit principe. Maar dat betekent niet per se dat je als facilitator of als intermediair zelf diepgaande kennis moet hebben van Design Thinking. Wel is het wenselijk dat je de stappen binnen zo’n proces chronologisch volgt. Het is dus nuttig dat je in deze fase van het traject een beroep doet op een coach die al deze expertise in huis heeft. Hier creëer je namelijk meerwaarde voor de CreaLINKteams, je drijft ze verder dan ze gewend zijn of dan ze spontaan zouden gaan. Tijdens de pitch mogen dan wel eerste ideeën aangebracht zijn, toch volstaat het niet een van die ideeën te selecteren en simpelweg uit te werken. Eerst moet de ontwerper samen met de opdrachtgever het hele ontwerpproces doorlopen. Zo ontstaan gaandeweg inzichten die de weg banen naar een succesvol ontwerp: van idee tot conceptafbakening, prototype en realisatie. Zonder creativiteit kun je niet ontwerpen. Maar de best mogelijke oplossing binnen een CreaLINKtraject vertrekt dus vanuit de procesmatige aanpak waaraan de creatieve input gekoppeld wordt, en niet andersom. CreaLINKteams moeten dus niet alleen creatief zijn, ze moeten ook aandacht besteden aan onderzoek, procesmanagement, communicatie en samenwerking met de opdrachtgever. Zo ontwikkelen ze skills die hen tot sterkere creatieve ondernemers maken.
Fase 2 - analyse: In deze fase zal de focus niet op het creatieve maar op de analyse van de ontwerpvraag liggen. Onderzoek en analyse van gebruikersnoden en stakeholders staan hierin centraal. Vanuit de ontstane inzichten krijgen nieuwe ideeën vorm en kan mogelijk zelfs een deel van de opdracht herbekeken worden. Vanuit deze fase moeten dan samen met de opdrachtgevers keuzes gemaakt worden die leiden tot afgelijnde conceptideeën. Fase 3 - ontwerp: De conceptideeën zijn teruggebracht tot één conceptvoorstel. Dat moet nu verder worden uitgewerkt tot een matuur conceptontwerp, dat op zijn beurt tot prototypeniveau wordt uitgewerkt. Hier toets je het ontwerp ook af bij de gebruikers. Je kunt prototypes uittesten, maar evengoed kun je een focusgroep opzetten waarin het ontwerp besproken wordt. Fase 4 - oplevering: Finalisatie van het ontwerp tot in de details, zodat het afgeleverd en uitgerold kan worden. Fase 5 - reflectie: Na oplevering volgt er een laatste een evaluatie van het verloop van de opdracht. Mogelijk worden hier ook de eerste resultaten van het uitgerolde ontwerp besproken. Nu kunnen nog details worden bijgestuurd om het succes te vergroten.
COACHING IS MAATWERK
OPLEVERING
De coach benadert elke CreaLINKopdracht op dezelfde procesmatige manier. Maar dat betekent niet dat de coaching altijd generiek verloopt. “Design Thinking” houdt in dat je voor elk project een traject opzet waarbij je rekening dient houdt met de specifieke aspecten en beperkingen die eigen zijn aan de opdracht. Met andere woorden: elke opdracht volgt een uniek traject. Veel hangt af van de sector, het onderwerp. Is het een zwaar of een licht project? Elke opdracht heeft ook andere financiële en organisatorische beperkingen. Soms moet je alleen een conceptontwerp opleveren, soms een finale realisatie. Sommige opdrachten vereisen intensief gebruikersonderzoek, bij andere moet je vooral focussen op een juiste afstemming met de stakeholders, of op technisch diepgang.
Veel ontwerpopdrachten binnen CreaLINK zijn louter conceptueel. De ondersteuning vanuit CreaLINK eindigt dan met een oplevering van een duidelijk afgebakend concept met bijhorend bestek of prijsindicatie voor uitrol. Daarna staat het de opdrachtgever vrij te kiezen wie de mogelijke uitrol mag opnemen. Tijdens de conceptuele uitwerking trachten we evenwel een gezonde relatie tussen neide partijen op te bouwen, opdat de opdrachtgever ook bij uitrol richting CreaLINKteam zou kijken. Spoor het team dus aan proactief contact te houden met de opdrachtgever in functie van die mogelijke uitrol. Ondersteuning vanuit CreaLINK is hier evenwel niet meer gewenst, het is aan de ondernemers zelf om er energie in te steken.
Dus ja, bij elke opdracht moet het CreaLINKteam een uniek ontwerptraject opzetten. De coach ondersteunt en brengt waar nodig onderzoeks- of ontwerptools aan. Maar het is wel telkens aan de CreaLINKteams zelf om hierop in te gaan of niet. En zo wordt het coachen van een CreaLINKteam dus elke keer weer maatwerk.
ZO HEBBEN ZIJ HET ERVAREN Ik vond het proces erg leerrijk. Dankzij de coaching ben ik als ondernemer gegroeid. CreaLINK heeft me geholpen mijn DNA te vinden. (Tilde Vandenbroucke – Wonderling)
TIPS VOOR ONDERWEG Voorzie na elke opdracht voldoende tijd voor een interne evaluatie. Hoe is de opdracht voor jou als organisator/facilitator/coach verlopen? Bekijk de input van creatieve ondernemers en opdrachtgevers en stuur de aanpak van nieuwe opdrachten bij.
ZO HEBBEN ZIJ HET ERVAREN Als ik er even niet meer uit raakte met de opdrachtgever, was het goed dat er een coach was die faciliteerde en modereerde. (Ruben Stragier – Blue)
LESSONS LEARNED Of wij lessen hebben getrokken uit de voorbije twee jaar CreaLINK? Jawel, en deze twaalf springen eruit: • Begin bij het begin: coach je opdrachtgever. Een designbrief is daarbij het hoogste goed – baken de opdracht duidelijk af. • Durf nee te zeggen tegen een opdrachtgever. Niet elke opdracht past binnen CreaLINK. • Opdrachten komen niet vanzelf. Het vergt tijd, energie en een slimme aanpak. • Kwaliteit gaat boven kwantiteit. Focus op een professioneel resultaat. Alleen zo zal je businessmodel overeind blijven. • Team-matching gebeurt niet vanzelf. Neem het in de hand, maar niet te dwingend. Bied het aan voor wie er brood in ziet. • Dit is een hard project. Je zult niet elke ondernemer aan een opdracht kunnen helpen. Wie kwalitatief niet voldoet, zal afvallen. Maar je moet die deelnemers wel opvangen. • Geef na elke pitch voldoende uitleg aan wie naast de opdracht grijpt. Ondernemers willen weten waarom.
• Heb aandacht voor de echte starter. Vooral hij heeft je ondersteuning en feedback nodig. Maar stimuleer ook de meer ervaren creatieve ondernemers. Zij zullen het jonge talent onder hun vleugels nemen. • Werk aan het netwerk. Organiseer efficiënte maar leuke netwerkmomenten, en bied een online platform aan. Een groep op LinkedIn is gauw gemaakt. Een Facebookpagina blijkt in de creatieve sector zelfs nog efficiënter. Een eigen platform zoals www.creahub.be biedt een mooie kans om portfolio’s te publiceren. Verwacht evenwel niet dat zo’n platform meteen van de grond komt. Het groeit met sterke opdrachten. • Houd de ondernemers niet bij het handje. Schat zelf in wanneer er coaching nodig is. Houd voldoende afstand. • Verzamel constant input van opdrachtgevers en ondernemers en ga ermee aan de slag. • Het succes van CreaLINK zit in de combinatie van opdracht, netwerk en coaching. Verwaarloos geen van die componenten.
ZO HEBBEN ZIJ HET ERVAREN Mijn algemene bevinding van CreaLINK: Starters krijgen de kans om mee te werken aan relatief grote projecten. En de ervaring met Flanders Inshape en de mensen achter CreaLINK is ronduit positief. Ik vind het ook bijzonder leerrijk dat je de kans krijgt om te pitchen en daar feedback rond te ontvangen. (Nick Slembrouck – Uruku)
PORTFOLIO Dit zijn de 12 werken van CreaLINK, op een rij. Het zijn de trotse vruchten van twee jaar exploreren, navigeren, faciliteren en creatief coachen. Je ziet er ook een impressie van via de QR-code vooraan, of door naar www.crealink.be te surfen.
1 ARHUS Pieter Dauwe - Urbanize Joachim Van Durme - Urbanize Sep Verboom - Boomin ARhus is het nieuwe open kennisdelingscentrum in Roeselare en zocht een nieuw ontwerp op maat van de doelgroep voor de inrichting van de jeugdafdeling.
2 NATIONAAL BORSTEL& SCHOEISELMUSEUM IZEGEM Tina Fabry - Proud Mary Nick Slembrouck - Uruku Unizo en het museum zochten ideeën om het museum aan lokale ondernemingen te linken: bezoekers van kunstencentrum naar lokale ondernemers lokken en omgekeerd, zichtbaarheid en uniformiteit ontwikkelen, gezamenlijke acties opzetten die museum en verbonden ondernemingen in de kijker zetten.
3 PROVINCIE WEST-VLAANDEREN Nick Slembrouck - Uruku Arne Vansteenkiste - Bliksem schrijfbureau Tina Fabry - Proud Mary Ontwikkeling van een creatief concept en communicatiestrategie om potentiële starters te triggeren stappen te zetten in de richting van (jong) ondernemerschap in West-Vlaanderen.
4 BUDAFABRIEK KORTRIJK Lobke Rondelez - Redlobster Tilde Vandenbroucke - Wonderling Verteltheater Unizo en Budafabriek zochten ideeën om de fabriek aan lokale ondernemingen te linken: bezoekers van kunstencentrum naar lokale ondernemers lokken en omgekeerd, zichtbaarheid en uniformiteit ontwikkelen, gezamenlijke acties opzetten die Budafabriek en verbonden ondernemingen in de kijker zetten.
5 FIRST EUROPEAN REGION IN MATERIAL BUSINESS - TANDEM Tina Fabry - Proud Mary Marc Wallican - Wallican fotografie Nick Slembrouck - Uruku Thomas Lambrechts - BAM edits Mattias Van Oost - BAM edits Joris Hermy - Joris Hemry De regio’s West-Vlaanderen en Nord-Pas-de-Calais wilden hun regio promoten met de nadruk op de aanwezigheid van topbedrijven, onderzoekscentra en gespecialiseerde opleidingen. Ze zochten daarvoor een creatieve strategie en een communicatieplan met aandacht voor huisstijl, website en korte filmpjes.
6 HOGER ONDERWIJS WEST-VLAANDEREN Tina Fabry - Proud Mary Nick Slembrouck - Uruku Marc Wallican - Wallican fotografie Ontwikkeling van een communicatiestrategie en bijhorende campagne om de provincie West-Vlaanderen te promoten als aantrekkelijke regio om te komen studeren.
7 ONDERNEMERSCENTRUM KORTRIJK Karen Decavele Ruth Decorte - Kadé Elisa Van Coster - Studio Basalt De ontwikkeling van signalisatie die in één oogopslag duidelijk maakt welke organisaties en functies zich in het gebouw bevinden + omvorming en inrichting van een traditionele dubbele bureauruimte.
8 PROEFTUIN DIKSMUIDE – CITYMARKETING i.s.m. POM West-Vlaanderen
Tina Fabry - Proud Mary Nick Slembrouck - Uruku Een actieplan en/of communicatieplan voor de verschillende types toeristen, gelinkt aan de troeven van Diksmuide.
9 PROEFTUIN KORTEMARK – CITYMARKETING i.s.m. POM West-Vlaanderen
Ruben Stragier - Blue Tilde Vandenbroucke - Verteltheater Een actieplan en/of draaiboek dat de aantrekkelijkheid van Kortemark verhoogt en de handelaars in de kijker zet.
10 PROEFTUIN WERVIK – CITYMARKETING i.s.m. POM West-Vlaanderen
Dieter Verhaeghe - Comemotion Jurgen Dorme - Project One Slogan “Wervik, meer dan tabak” creatief omzetten in een globale communicatiestrategie en de slogan zichtbaar maken in het straatbeeld. Uitwerking actieplan om bestaande evenementen nieuw leven in te blazen en nieuwe evenementen op te zetten die de troeven van Wervik en Geluwe duidelijk uitspelen.
11 NOORD-ZUID CENTRUM WEST-VLAANDEREN Ruben Stragier - Bleu Katrien D’heere - Binnen interieur Uitwerking en ontwikkeling van een communicatieplan. Uitstraling en inrichting van site verbeteren en merkidentiteit versterken.
STARRING SOFIE (ART DIRECTOR) & HAAR WOONKAMER
12 STARTERSINFRASTRUCTUUR WEST-VLAANDEREN Lieselot Dejonghe - Clementine Barbara Dejonghe - Clementine Sofie Gellynck - Clementine Frederik Houwen - Sitsol Ans Vercruysse - Beeldburo Arne Vansteenkiste - Bliksem De ontwikkeling van een creatief concept ter promotie van de bestaande startersinfrastructuren in West-Vlaanderen: ateliers voor Creatieve Starters, starterscentra en ondernemerscentra. Communicatiestrategie, acties per locatie en doelgroep om huurders aan te trekken, voorstellen voor nieuwe namen van ateliers.
Naast de 12 officiële CreaLINKopdrachten hebben we ons netwerk van creatieve startende ondernemers ook een aantal opdrachten aangeboden die niet gebonden waren aan de CreaLINKregels. Je zou ze semi-linken kunnen noemen. Het gaat om opdrachten die wel interessant waren voor de portfolio’s van de starters, maar die zich minder goed leenden tot samenwerken en coaching. De opdrachtgevers werden wel intensief begeleid bij het formuleren van de projectfiche en de designbrief, maar er is niet of slechts in beperkte mate gecoacht. Ondernemerscentra West-Vlaanderen Herontwerp en uitwerking van nieuwe huisstijl. Kortrijk Regional Convention Bureau Ontwikkeling van brandstrategie met bijhorende communicatiemiddelen. Provinciaal sport- en natuurcentrum De Gavers Herontwerp en realisatie van het interieur van het bezoekerscentrum. Provincie West-Vlaanderen Ontwikkeling van een communicatiecampagne rond de internationale stagemogelijkheden die vanuit de provincie worden aangeboden. CreaLINK De ontwikkeling van de eindpublicatie van het project (dit stappenplan dus). Fabrieken voor de Toekomst Nieuwe Materialen Ontwerp en uitrol van signalisatie en ontvangstbalie. De gunning voor deze opdracht zal pas na de publicatie van deze gids bekend zijn.
TOT SLOT Na twee jaar sleutelen aan Crealink zijn we overtuigd: het is een succesverhaal geworden. Je hebt hierboven de mening van zes starters kunnen lezen, maar er waren ruim tweehonderd startende ondernemers bij dit verhaal betrokken. De stroom van potentiële opdrachtgevers is ook blijven groeien, tot we in de slotfase van het project zelfs elke week een nieuwe projectaanvraag kregen. We hebben moeten selecteren, we hebben de deur zelfs moeten dichthouden, omdat het project eindig was. En omdat deze gids anders niet in je handen zou liggen. Dan weten we dat het businessmodel werkt.
Toch hebben we bij de startende ondernemers niet alleen fans gemaakt. Voor sommigen lag de lat gewoon te hoog, anderen hadden het te druk en konden er niet nog extra projecten bij nemen. Er zijn ook ondernemers die gepitcht hebben, en de opdracht aan hun neus hebben zien voorbijgaan. Dat kan een wrange nasmaak geven. Maar, er is ook goed nieuws op dat front: een grote groep ondernemers die geen opdracht wist binnen te halen, is juist niét afgehaakt. Ze vonden het traject te waardevol. Door ook hen te ondersteunen, hebben we kunnen doen waar we op uit waren: zo veel mogelijk creatieve ondernemers een netwerk, kennis in de diepte en opdrachten aanbieden. En zo is het netwerk gegroeid tot buiten de grenzen van de regio West-Vlaanderen. En zijn er samenwerkingsverbanden ontstaan die de ondernemers los van CreaLINK zullen blijven versterken.
met de steun van
Veel startende ondernemers en opdrachtgevers zijn CreaLINK als een grote meerwaarde gaan zien. Maar wat is nu de volgende stap die zo’n project moet zetten? Ja, we hebben een netwerk opgebouwd, en ja, dat netwerk is zowel bij de ondernemers als bij de opdrachtgevers aanzienlijk gegroeid. Maar willen we ondernemers nog effectiever kunnen ondersteunen, dan heeft CreaLINK nood aan schaalvergroting. Die moet ervoor zorgen dat ondernemers nog meer onbekend terrein opzoeken, over de grenzen van regio’s heen. En dat er een grotere poel van potentiële opdrachtgevers ontstaat, met opdrachten voor alle niveaus. Voor ervaren starters en voor onervaren talent. Een creatief Vlaanderen heeft daar baat bij. Wil je zelf een CreaLINKproject opzetten, ga dan vooral actief op zoek naar partners waarmee je uit de grenzen van je eigen regio kan breken, en naar experts die het proces in goede bannen kunnen leiden. En volg dit plan van aanpak. Het is tenslotte een ‘strak plan’. Succes!
Ondernemerscentra West-Vlaanderen www.ocwest.be 056 280 900
[email protected] Provinciale Ontwikkelingsmaatschappij West-Vlaanderen www.pomwvl.be 050 140 150
[email protected] Flanders Inshape www.flandersinshape.be 056 282 850
[email protected] Escala www.escala.be 051 268 765
[email protected]
www.crealink.be