Strafrechtelijke aansprakelijkheid van ondernemingen en managers

Strafrechtelijke aansprakelijkheid van ondernemingen en managers

Het team

David Schreuders Partner Litigation & Regulatory

Léon Korsten Partner Litigation & Regulatory

Legal Business Day 2010 - Strafrechtelijke aansprakelijkheid van ondernemingen en managers

08-09-2010

3

Wat gaan we bespreken?

• Aansprakelijkheid en boetes rechtspersonen en managers • Wanneer, wie, welke bedragen? • Remedies en weren


08-09-2010

4

Wat willen we bereiken?

• Alertheid signalen • Detectierisico's en fraude • Voorkomen aansprakelijkheid


08-09-2010

5

Aansprakelijkheid rechtspersoon

• Toerekenbaar? • In de sfeer van de rechtspersoon


08-09-2010

6

Aansprakelijkheid natuurlijk persoon

• Opdracht geven of feitelijk leiding geven


08-09-2010

7

Opdracht geven

• Gemakkelijk vast te stellen


08-09-2010

8

Feitelijk leiding geven

• Feitelijke betrokkenheid • Bestuurdersrol niet nodig • Zelfs formele functie niet nodig


08-09-2010

9

Feitelijk leiding geven, vervolg

Slavenburg-criteria, WMA: • Wetenschap • Macht • Aanvaarding


08-09-2010

10

Wetenschap

Opzet: willens en wetens Voorwaardelijk opzet: bewust de aanmerkelijke kans aanvaarden


08-09-2010

11

Casus Ahold: CEO Van der Hoeven

• Persoonlijke opzet? • Op gedraging toezicht gehad? • Niet nodig: zelf alles doen • Onoplettendheid is nog geen opzet • Niet alleen 'had kunnen beseffen', maar ook 'zich daadwerkelijk gerealiseerd'


08-09-2010

12

Casus Ahold: Commissaris Fahlin

• OBG: verbazing over verklaring, niet ongeloofwaardig

• Audit Committee: bepaalde deskundigheid niet zonder meer verwacht


08-09-2010

13

Casus Trafigura: manager

 Benzinehandelaar, geen directeur  Kantoor in Londen  Feitelijke rol


08-09-2010

14

Grens feitelijk leiding geven?

• 'Soortgelijke' gedraging voldoende • Persoonlijke wetenschap • Eigen deelneming hoeft niet • Geen risico-aansprakelijkheid


08-09-2010

15

Bewijsconstructie opzet / wetenschap

Justitie zoekt: Signalen misstand, ingegrepen?


08-09-2010

16

Conclusie

• Als onderneming strafrechtelijk aansprakelijk is, dan mogelijk ook de managers • Keuzes OM: onderneming, managers of beiden • Sancties: - boetes - gevangenisstraf - maatregelen


08-09-2010

17

Van strafrecht naar bestuursrecht

Bestuursrechtelijke handhaving • aanwijzing voor onderneming • bestuursdwang voor onderneming • bestuurlijke boete voor onderneming of manager of adviseur

Parallellen strafrecht


08-09-2010

18

Casus Wegener

Boetes voor bestuurders en commissarissen N.B.: wetgever heeft boete-maxima verhoogd


08-09-2010

19

Casus Brabantse schilders

• Accountant die kartel faciliteert • Boete voor medepleger


08-09-2010

20

Conclusies handhaving

• Strafrecht en bestuursrecht convergeren • Boetes voor ondernemingen èn managers • Boetes steeds hoger • Afstemming OM/toezichthouders bij handhaving DLA Piper: Rapid Response dlapiperrapidresponse.com Legal Business Day 2010 - Strafrechtelijke aansprakelijkheid van ondernemingen en managers

08-09-2010

21

dlapiperrapidresponse.com


08-09-2010

22

Preventie

• Compliance programma • Corporate Governance • Protocollen en Best Practice • Signaal? Dan intern onderzoek

DLA Piper film: Counting the Cost


08-09-2010

23


08-09-2010

24

Verdediging in rechte

• Geen aantoonbare 'berispelijke wetenschap' • Niet voldaan aan Slavenburg-criteria • Onrechtmatig verkregen bewijs • AVAS-verweer e.d. • Schending mensenrechten


08-09-2010

25

Intern onderzoek

• Opdrachtgever: RvB of RvC?

• Derde? Advocaat: afgeleid verschoningsrecht • Preventie, voorkomen van erger • Interne maatregelen en sancties • Mogelijk voorkomen van vervolging


08-09-2010

26

Stellingen

1): Om persoonlijke aansprakelijkheid te voorkomen, is het voor een bestuurder beter om zich tot zijn eigen taken te beperken. 2): Een intern onderzoek kan persoonlijke aansprakelijkheid van managers en bestuurders voorkomen. 3): Naast gevangenisstraf en boetes zouden er ook disqualification orders moeten komen.


08-09-2010

27

Contact

David Schreuders David Schreuders

E: [email protected] T: 020 5419 319

Léon Korsten

E: [email protected] T: 020 5419 3162


08-09-2010

28

De presentatie is beschikbaar op www.legalbusinessday.nl

Twitter mee over Legal Business Day: #LBD10 #dlapiper

Kantoor DLA Piper Nederland N.V. Amstelveenseweg 638 1081 JJ Amsterdam T 020 5419 888 F 020 5419 999 [email protected]


08-09-2010

29

Strafrechtelijke aansprakelijkheid van ondernemingen en managers

Recommend Documents