JURYVERSLAG NOMINATIES JUNI 2015
Inleiding Voor de tweede keer reikt de stichting Waterweg Cultuurprijs een stimuleringsprijs uit. Deze prijs honoreert een voorstel voor een kunst- of cultuurproject in de regio Waterweg Noord met 15.000 euro als bijdrage aan de realisering van het project. Met de prijs wil de stichting kunst en cultuur in deze regio stimuleren. Kennis en inzicht delen is daar een onderdeel van en individuen en instellingen de kans geven zich te ontwikkelen ook. Daarom wordt de mogelijkheid geboden om een voorstel aan het bestuur voor te leggen met een verzoek om preadvies. Aan de hand van het advies kon het voorstel aangescherpt worden, alvorens het definitief in te dienen. Het bestuur realiseert zich terdege dat het schrijven van een goed voorstel een aanzienlijke tijdsinvestering is. Ook om die reden is het zinvol om, voordat de voorstellen naar de jury gaan, de indiener adviezen mee te geven; maakt het voorstel überhaupt een kans om te winnen of helemaal niet? Zo ja, wat mist nog of wat kan beter, zodat de kans om te winnen vergroot wordt. Het uiteindelijke oordeel is aan een onafhankelijke jury. Voorstellen Geïnteresseerden konden voor 8 juni hun voorstel aan het bestuur voorleggen. De deadline voor definitieve inzending van het voorstel was bepaald op 18 juni 2015. In totaal zijn er elf voorstellen aan het bestuur voorgelegd met het verzoek om een advies. Uiteindelijk zijn er hiervan tien daadwerkelijk ingediend. Er zijn nog twee voorstellen ingediend die niet vooraf aan het bestuur zijn voorgelegd. Stimuleringsprijs De Waterweg Cultuurprijs winnen is iets bijzonders. De criteria waaraan het winnende voorstel moet voldoen zijn daar ook naar: 1. Realisatie van het voorstel vindt plaats in de regio Waterweg Noord 2. Het voorstel is kunst of cultuur gerelateerd 3. Realisatie van het voorstel vindt plaats in 2016 (of start in 2016) 4. Het voorstel daagt uit tot samenwerken en zal daarmee het culturele klimaat in de regio Waterweg Noord bevorderen. Samenwerking tussen initiatieven uit verschillende gemeenten en /of tussen verschillende disciplines heeft sterk de voorkeur 5. Het voorstel dient de regio Waterweg Noord ervaarbaar te maken als een culturele entiteit, een gebied met een cultureel karakter
De jury De jury werd gevormd door: Pia van Oord. Zij heeft een loopbaan in de stadsvernieuwing, volkshuisvesting en wijkontwikkeling. Zij woont in Schipluiden, waar zij zich al geruime tijd inzet voor het open en gaaf houden van het Midden-Delflandgebied. Landschapsontwikkeling, cultuurhistorie en hergebruik vormen daarin een
terugkerend trio. Op dit moment is zij hoofdredacteur van de Midden-Delfkrant, voorzitter van de stichting Midden-Delfland is Mensenwerk en gemeenteraadslid. Christiaan van Schermbeek. Hij is regisseur van Moois Media, een cultureel TV en webmagazine. Moois Media produceerde vele films, documentaires en concertregistraties van (culturele) instellingen zoals een film over leven van Valery Gergiev en het Rotterdams Philharmonisch Orkest. Sjoerd Westbroek is beeldend kunstenaar. Hij volgde een opleiding tot docent beeldende kunst en vormgeving aan ArtEZ Arnhem (2004), een master autonome beeldende kunst aan het Piet Zwart Instituut Rotterdam (2008) en filosofie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam (2015). In 2013/2014 ontving hij een beurs van het Mondriaan Fonds voor een werkperiode aan de Jan van Eyck Academie in Maastricht. Naast zijn praktijk als kunstenaar geeft Westbroek les aan de Willem de Kooning Academie Rotterdam en de masteropleiding kunsteducatie aan het Piet Zwart Instituut en is hij betrokken bij diverse iniatieven, waaronder Kunstenaarsinitiatief ADA Rotterdam waarvan hij één van de oprichters is. Ariadne Urlus is sinds februari 2015 Manager Beeld & Taal bij de SKVR, Rotterdam, de grootste kunsteducatieve instelling van Nederland. De afgelopen zes jaar was zij directeur van Showroom MAMA in Rotterdam. MAMA is een platform voor visuele cultuur op het grensvlak van beeldende kunst en de overkoepelende beeldcultuur en een thuisbasis voor de jongste generatie kunstenaars, kunstprofessionals en publiek. MAMA heeft zich onder haar leiding ontwikkeld als een forecast’ instelling en hands on opleidingsplek. Belangrijke sleutelfiguren uit de (inter)nationale kunstwereld kunnen bij MAMA hun eerste projecten ontwikkelen voordat ze definitief doorbreken. Urlus werkte eerder o.a. als hoofd educatie en later als business manager bij Witte de With, Centrum voor Hedendaagse Kunst, Rotterdam, en, freelance, bij Stichting Leerplan Ontwikkeling, Utrecht / Enschede. Juryvoorzitter is Bert van Meggelen, tevens voorzitter van de stichting Waterweg Cultuurprijs.
JURYVERSLAG Op 23 juni is de jury bij elkaar geweest om alle voorstellen gezamenlijk te bespreken. Op de dag van de bekendmaking van de nominaties, 29 juni 2015, zijn er ’s middags één op één gesprekken gevoerd, elke kandidaat besprak met een jurylid het ingediende voorstel. Op basis van het ingediende voorstel en de gesprekken, kwam de jury tot een eerste selectie van zes voorstellen. Deze zes kandidaten kregen de kans om ’s avonds op het podium van Kade40 in Vlaardingen het plan live voor publiek te presenteren. Uit deze zes koos de jury vervolgens drie nominaties. Algemeen De jury waardeert de inspanningen van de kandidaten, het merendeel van de voorstellen is weloverwogen en zorgvuldig opgeschreven/samengesteld. Er is overduidelijk veel tijd aan besteed. De plannen kennen een enorme diversiteit, cultuur leeft in deze regio. Een enkel projectvoorstel werd door de jury al snel terzijde geschoven. Het betrof voorstellen die teveel leken op de regulier praktijk van de kandidaat. Daar is de prijs nadrukkelijk niet voor bedoeld. Of als er niet gekozen was voor een spannende inhoud of unieke uitvoering. Dat is nu juist voor het winnen van deze grote culturele prijs wel noodzakelijk. Uit het projectplan moet ambitie spreken, de wens het eigen terrein te verleggen. Opvallend is dat geen enkele culturele instelling in de regio een
voorstel heeft ingediend, dit in tegenstelling tot andere jaren.
De juryselectie van zes voorstellen en de drie nominaties NOMINATIE Foodfestival Verborgen Stegen aan de Maas Een plan van twee jonge makers; Jeroen Dijkstra en Gaby Vinig, beide afgestudeerd aan de kunstacademie in Utrecht in 2013. Dit plan ontstond vanuit de ambitie mensen samen te brengen. Bij stegen denken de meeste mensen aan donkere smalle hoge ruimtes, en men ervaart ze meestal niet als gezellig. Met dit plan worden de stegen getransformeerd tot avontuurlijke plekken waar eten en drinken vloeit en ongedwongen verhalen ontstaan. De stegen worden door vormgevers en kunstenaars omgetoverd tot aangename plekken waar men aan lange tafels kan eten, een dansact kan aanschouwen, een kunstinstallatie kan bekijken etc. Gedurende drie weekenden openen stegen in Schiedam, Vlaardingen en Maasluis hun “deuren”. De jury gaat helemaal mee in het enthousiasme van de jonge makers. Hun energie werkt, door die inzet kunnen zij ontzettend veel voor elkaar krijgen. De stegen vindt de jury een sublieme vondst, het zijn toch plekken waar je of aan voorbij loopt of snel doorheen loopt, want een beetje unheimisch. Er is buiten de ‘hokjes’ gedacht, grondig onderzoek gedaan. De jury is unaniem: een nominatie. NOMINATIE Peter de Jong: Vuurtoren langs de Waterweg In 2014 stootte museum Vlaardingen haar vuurtoren af en boden hem aan Peter de Jong aan. In het plan van De Jong reist de vuurtoren door de drie steden en dient daarbij als podium voor kleinschalige culturele acts. Daar waar het maritieme karakter van de steden en dit historische baken vanzelfsprekend bij elkaar komen, namelijk de Maasboulevards van Schiedam, Vlaardingen en Maassluis, vindt de vuurtoren tijdelijk een onderkomen. Eveneens zal de vuurtoren een actieve rol spelen in bestaande lokale evenementen. De jury vindt de bevlogenheid van De Jong aanstekelijk. Het is één van de meest spannende plannen want onconventioneel. Dit is out of the box denken! Een kleine zorg heeft de jury rond de programmering, zal het De Jong lukken daadwerkelijk een goed inhoudelijk concept te ontwikkelen van waaruit een programmering vorm gegeven kan worden? De jury raadt het bestuur aan om een coach te zoeken die met name hierin De Jong adviseert. De jury is oprecht nieuwsgierig wat De Jong gaat doen gedurende de nominatieperiode. Ze wacht het vol spanning af. NOMINATIE Stichting Winterlicht: twee satellietexposities. Winterlicht heeft reeds tweemaal succesvol plaatsgevonden in het Julianapark in Schiedam. Midden in de winter wordt er een (interactieve) tentoonstelling ingericht met lichtkunstwerken. De kunstenaars die tot nu toe deelnamen is een interessante mix van jong en ouder talent en bekende en minder bekende kunstenaars. De lichtkunstwerken zijn van hoge kwaliteit. Naast beeldende kunst worden er activiteiten georganiseerd, denk aan muziek, vuuracts, een lampionnenoptocht e.d. Wat niet uit het ingediende voorstel bleek maar de jury pas duidelijk werd tijdens het gesprek, is de intentie van stichting Winterlicht om twee satellietexposities te organiseren in Vlaardingen en Maassluis. De stichting heeft nu voldoende kennis en ervaring in huis om Winterlicht ook eenmalig elders in de regio te organiseren. De jury kan dit cadeau aan de regio zeer waarderen, daarnaast vindt
ze de visuele kwaliteit van de voorgaande edities bijzonder hoog wat vertrouwen geeft voor de toekomst. Een nominatie is op zijn plaats. Stichting Historische Scheepswerf ‘Zorg en Vlijt’: snikschuit als trekschuit Het plan om een historische trekschuit op de werf te bouwen spreekt de jury enorm aan. Nu de vaarten en vlieten tussen Maassluis, Vlaardingen en Delft worden hersteld als trekvaart is er een goede reden om ook daadwerkelijk met trekschuiten te gaan varen, inclusief een betrouwbare dienstregeling. De jury heeft veel respect voor de maatschappelijke betrokkenheid van de werf om mensen met afstand tot de arbeidsmarkt, heel actief bij de bouw te betrekken. Maar het betreft hier een cultuurprijs, en op het gebied van cultuurhistorie is de trekschuit zeker belangrijk. De jury had graag op het gebied van de cultuurhistorie meer verbijzondering, of een extra inspanning gezien, die verder gaat dan het ‘in ere herstellen’. Stichting Waterpoort Vlaardingen: Waterpoort Vlaardingen, een beleefbaar verleden. De Vlaardingse Vaart langs de Broekpolder vormt de recreatieve poort tot het cultuurhistorische (vaar)gebied van Midden-Delfland. Waterpoort Vlaardingen wil mensen bewust maken van de cultuurhistorie in de eigen omgeving. Er komt een bezoekerscentrum in het entreegebied van de Broekpolder; een historische Hagenaar, een van oorsprong zeilend vrachtschip. Aan boord van dit drijvende bezoekerscentrum komen bezoekers in aanraking met de historie van het gebied. Via een multitouchtafel kan men zelf een route samenstellen en omzetten in een applicatie voor onderweg. De jury kan met name dit aspect waarderen. Toch ligt de nadruk teveel op toerisme en recreatie om in aanmerking te komen voor een culturele prijs, hoe lovenswaardig het initiatief ook is. Dike Hof: Overkant In 2009 realiseerde Dike Hof vier neonwerken aan de kant van park ’t Hof; één neonwoord op de voormalige watertoren, één op de voormalige brandweertoren, één op de voormalige kerk en één op de voormalige begraafplaats. Nu wil zij een vijfde neonwerk realiseren, te zien vanaf ’t Hooft: het woord ‘Overkant’ in blauw neon geplaatst aan de overkant. Daarmee is zowel het begin- als het eindpunt van de cultuurhistorische route van ’t Hof naar ’t Hooft gemarkeerd. Deze route wil ze, naast de autonome kunstwerken, verder ontwikkelen in gezamenlijkheid met de culturele instellingen die er langs liggen. De jury heeft waardering voor het schetsontwerp van ‘Overkant’ maar vindt de ideeën om de culturele route met de instellingen verder te ontwikkelen nog te summier. De jury zag liever dat zowel de route als het vijfde kunstwerk inhoudelijk samen werden ontwikkeld en niet na elkaar zoals nu het geval is.
De overige voorstellen Stichting Maassluise Kunstenaars met het Bolderproject De jury vindt het plan om Maassluis een nieuw beeldmerk te geven een prachtig streven maar realiseert zich ook direct hoe complex zo’n zelfgestelde opgave is. Van belang is een heel zorgvuldig proces waarbij de artistieke kwaliteit wordt gewaarborgd. De stichting heeft als nieuw symbool de Bolder gekozen en deze zullen worden beschilderd door Maassluise kunstenaars. Het project verkend in de ogen van de jury geen nieuwe terreinen, zowel de keuze voor een bolder als het laten beschilderen door kunstenaars uit eigen gelederen is voor de hand liggend. Het bolderproject komt daarmee niet in aanmerking voor de prijs. LA, Cultuur en Zaken met het voorstel voor een podiumkunstenfestival Een zesdaags festival voor alle podiumkunsten en aanverwanten in Schiedam, op allerlei verschillende plekken zoals daken, balkonnetjes, onder bruggen, op bedrijfsterreinen etc. Via een open inschrijving
kunnen kandidaten zich melden, een jury maakt een selectie. De jury vindt het nog teveel een idee en geen projectplan. Dat maakt het festival moeilijk voorstelbaar, het komt allemaal nogal willekeurig over en ook de rol van de indiener is niet helder. Het lijkt erop alsof een jury alle inhoudelijke beslissingen neemt. Al met al ervaart de jury dit voorstel teveel als een eerste aanzet en dat vindt ze onvoldoende om kans te maken op de prijs. Rolantino’s met een samenwerkingsproject met Slovenië Mensen met een beperking maken samen muziek, dat is de kern van wat de Rolantino’s doen. De jury vindt de maatschappelijke betrokkenheid van de organisatie indrukwekkend. Nu is er de mogelijkheid om dankzij een uitwisseling een project te realiseren in samenwerking met een cultureel centrum in Slovenië. Er zal in Slovenië gestart worden met het project, en daarna zal het in Schiedam een vervolg krijgen. De kans om samen te werken met een centrum in Slovenië is zo pril dat er nog geen daadwerkelijk plan ligt, er is alleen nog maar een intentie. Dat is helaas onvoldoende om door te gaan naar de volgende ronde. Streekmuseum Jan Anderson met het plan voor een schoolreisje. De jury vindt het lovenswaardig dat het museum alle kinderen in Vlaardingen een schoolreis aan wil bieden, die de geschiedenis van de stad duidelijk maakt. Onder leiding van stadsgidsen trekken de kinderen dan door de eigen stad; langs rivier de Vlaarding, het landje van Chardon, de begraafplaats uit 1829, het Buizengat etc. De jury had graag gezien dat het museum deze reis in samenwerking met docenten ontwikkeld had, nu is het draagvlak onduidelijk. Verder is het vooral een idee en nog geen projectplan. Ook de wens om een opwekkingsfilmpje te maken is weinig concreet. Hoe dan, wat dan en waarom dan, vraagt de jury zich af. Het is niet helder. Daarom geen volgende ronde voor streekmuseum Jan Anderson. Marleen Bos met het voorstel ‘De keuken van Vlaardingen’ De keuken van Vlaardingen brengt mensen met verschillende achtergronden en culturen bij elkaar. Er wordt een hoofdgast uitgenodigd die een menu samenstelt, eventueel zelf bereidt, en het publiek kan aan tafel aanschuiven, eten en luisteren naar de verhalen van de hoofdgast. Het project is geïnspireerd op het Verhalenhuis Belvédère in Rotterdam. En daar zit hem voor de jury ook meteen de crux. De keuken van Vlaardingen is niet eigen genoeg gemaakt ten opzichte van het ‘moederproject’. Hierdoor komt het project niet in aanmerking voor een nominatie. Kindertheater Deepdeep met een voorstel voor een theatershow in diverse molens. Dit plan, afkomstig van theatermakers uit Delft, behelst een muzikale kindertheatershow over de molen in de molens die de regio rijk is. Kinderen leren welke molens er zijn, wat een vang is, een rad, een molensteen. Er wordt niet alleen gezongen, ook gerapt. De jury vindt het plan te kleinschalig en te bescheiden van opzet. De regio kent 11 molens, in elke molen dezelfde voorstelling is weinig prikkelend. De jury vindt dat de theatermakers te weinig ambitie en originaliteit tonen. Deepdeep gaat dan ook niet door naar de volgende ronde. Hoe nu verder? De drie genomineerden ontvangen ieder 3000 euro. Met dit geld kunnen zij hun voorstellen verder uitwerken. Op 18 november maakt de jury uit de 3 genomineerden de uiteindelijke winnaar van de Stimuleringsprijs bekend. De winnaar ontvangt 15.000 euro als bijdrage aan de realisering van het projectplan.
Namens het bestuur, Vlaardingen, 8 juli 2015
