Stichting taalverdediging nieuwsbrief 2006 nummer 2. Voor herstel en behoud van het Nederlands - Jaargang 8 - Nummer 2 Lente 2006

Stichting taalverdediging nieuwsbrief 2006 nummer 2

Nieuwsbrief Stichting Taalverdediging Voor herstel en behoud van het Nederlands - Jaargang 8 - Nummer 2 – Lente 2006

Taalverdediging ook in 2006 strijdvaardig Geachte lezer, Als wij dit schrijven is het jaar 2006 alweer voor een kwart voorbij. In dat eerste kwartaal hebben wij de terugkeer van onze taal op de luchtvaartuigen van de Koninklijke Luchtmacht mogen vieren (zie extra Nieuwsbrief 2006-1). Wij zijn na dit succes niet van plan om op onze lauweren te gaan rusten, integendeel, wij voelen deze zege als een aansporing om de vervuiling van onze taal en de aanvallen op de positie van het Nederlands met dubbele kracht te bestrijden. Zo zien wij strijdvaardig uit naar het proces over het Engelstalig onderwijs in Rotterdam (zitting 24 mei), bereiden wij een proces voor tegen de Engelstalige uitmonstering van de Koninklijke Marechaussee, zullen wij de aanval openen tegen de praktijken van het NUFFIC, steunen wij de taalstrijd in Vlaanderen en Zuid-Afrika enzovoort. In deze Nieuwsbrief leest u uiteraard het laatste nieuws hierover. Leve het Nederlands!

Marechaussee – POLICE

5)

In Nieuwsbrief 2005-4 hebben wij onze protestbrief aan de Commandant van de Nederlandse Koninklijke Marechaussee afgedrukt tegen het voeren van de naam POLICE op de kledij van de manschappen. Het antwoord van de Commandant is inmiddels binnen, en zeer onbevredigend. Hij voert onder meer aan dat door de Engelse/ Franse naam te gebruiken de kledij ook in het buitenland dienst kan doen. Taalverdediging heeft hiertegen bij de Commandant een bezwaarschrift ingediend (zie onder). Het besluit op bezwaar is niet binnen de wettelijk geldende termijn genomen en daarom heeft de Stichting Taalverdediging bij de bestuursrechter in Den Haag beroep aangetekend wegens – zoals dit heet – “fictieve weigering” . (uiteraard in een volgende Nieuwsbrief meer hierover).

6)

7) 8) 9) 10) 11)

12)

13)

Bezwaarschrift Hierbij tekenen wij bezwaar aan tegen uw besluit van 9 november 2005, kenmerk AOZ/OST/2005/62635, ons verzoek van 13 en 24 oktober niet in te willigen, en wel omdat: 1)

2)

3)

4)

het ten gronde in strijd is met artikel 2:6 AWB. Het gestelde in artikel 1:6 Algemene Wet Bestuursrecht laat onverlet dat het standaard vermelden van de benaming POLICE onwettig is, aangezien in de Nederlandse wetgeving het woord POLICE niet voorkomt; het aankondigen van de aanwezigheid van het arrestatieteam in een buitenlandse taal voorbarig is, aangezien niet vooraf bekend is dat de aan te houden persoon of personen het Nederlands niet machtig is of zijn; het bij het publiek verwarring kan zaaien: de kans is groot dat men de POLICE-manschappen aanziet voor nepagenten of filmacteurs en hun aanwijzingen niet opvolgt, hetgeen gevaarlijke consequenties kan hebben; het ministerie van Defensie niet via een grote publiciteitscampagne heeft aangekondigd dat de politie

voortaan onder de naam POLICE zal opereren; het Engels noch het Frans in Nederland een officiële status geniet; het anderstalige allochtonen niet aanspoort Nederlands te leren en het inburgeringsbeleid van de overheid hierdoor wordt doorkruist; wetsovertreding door een overheidsinstelling de burger niet aanzet tot goed gedrag; het de positie van onze taal ook internationaal, bijvoorbeeld in de EU, verzwakt; het de animo van mensen in het buitenland om Nederlands te leren zal aantasten; Nederland hiermee belachelijk wordt gemaakt en aan het imago van ons land afbreuk wordt gedaan; voorzover ons bekend in geen enkel beschaafd land de benaming van de politie in een andere dan de eigen taal of talen gesteld wordt; niet valt in te zien dat, uitgaande uit doelmatigheidsoverwegingen, van het aanschaffen van eenvormige kleding voor binnenland en buitenland, men in Nederland wel zou moeten begrijpen dat POLICE “politie” betekent en dat men in Frans- of Engelstalige landen niet zou begrijpen dat “politie” POLICE betekent, terwijl de Kon. Marechaussee ook opereert in landen waar geen Frans of Engels gesproken wordt, waarbij het opschrift POLICE even duidelijk of onduidelijk is als “politie”; niet duidelijk gemaakt wordt waarom men in het anderstalige buitenland niet zou begrijpen wat “politie” betekent en wel de betekenis zou begrijpen van “arrestatieteam Kon. Marechaussee”.

De Stichting Taalverdediging verlangt daarom onverminderd dat manschappen van de Kon. Marechaussee in Nederland nooit meer in functie kledij dragen met daarop het woord POLICE.

Kamerlid Atsma Al jaren beijvert de Stichting Taalverdediging zich voor meer Nederlandstalige muziek op radio en TV. Bij het Tweede-Kamerlid Atsma (CDA) kregen wij een gewillig oor. Hij heeft ons uitgenodigd voor een gesprek in het Tweede-Kamergebouw. Tijdens dit gesprek zullen wij bij de heer Atsma aandringen op wetgeving op dit gebied. In onze volgende nieuwsbrief hopelijk positief nieuws hierover. 1


Frans of niets!

Staatsbezoek Argentinië II

Tijdens een van de bijeenkomsten van de staats- en regeringsleiders van de E.U. in de derde week van maart werd het doorluchtige gezelschap toegesproken door de voorzitter van een van de grootste Franse werkgeversorganisaties. Hij deed dat in het Engels. Met als gevolg dat de hele Franse afvaardiging onder leiding van president Chirac de zaal verliet. Voor deze beginselvaste houding kunnen wij de heer Chirac alleen maar prijzen. Waren er in Nederland maar zulke staatslieden!

Op 31 maart bezocht koningin Beatrix de stad Tres Arroyos. Daar wonen veel Nederlandse inwijkelingen, die zich er sinds 1889 hebben gevestigd; de laatsten van hen kwamen rond 1950. Zij beschikken over een eigen school, het Nederlands College, waaraan in de jaren ’90 een leraar Nederlands verbonden was. Hij hield de kennis van onze taal bij de in Argentinië geboren kinderen (tweede, derde en vierde generatie) levend.

Staatsbezoek Argentinië I In schril contrast met de standvastige houding van het Franse staatshoofd loopt koningin Beatrix niet weg als een landgenoot haar in het Engels toespreekt, nee, zij spreekt zelf Engels als er landgenoten bij zijn, zoals tijdens haar staatsbezoek aan Argentinië. Zo hield zij haar tafelrede op 30 maart in het presidentieel paleis “Casa Rosado” (roze huis) in Buenos Aires, in deze voor gastheer en gasten vreemde taal.

Deze leraar werd betaald door het Nederlandse ministerie van Onderwijs en Cultuur. Het toenmalige kabinet vond die lessen nergens voor nodig en schrapte de subsidie, waarna de leraar ging koeienvangen op de pampa’s en de kinderen verstoken bleven van de Nederlandse les. Het was daarom wrang om de verslaggeefster van het NOSjournaal te horen zeggen dat de jeugd nog maar slecht Nederlands sprak en dat onze taal daar over één generatie wel verdwenen zal zijn. Taalverdedigers die hier meer over willen weten kunnen zich wenden tot de honorair consul van het Koninkrijk der Nederlanden in Tres Arroyos, mevrouw I. van Mastrigt, adres San Lorenzo 159, tel. 0054 - 2983 424147, e-post [email protected]

Casa Rosado, Buenos Aires

Uit ervaring weten wij dat vrijwel niemand in Argentinië voldoende Engelskundig is om zo’n toespraak te begrijpen. Bovendien is Engels in dat land bepaald niet populair. Het is daar dan wel niet zo als in sommige andere Latijns-Amerikaanse landen waar het spreken van Engels als “vloeken in de kerk” wordt beschouwd maar ze houden in elk geval niet van de taal van degenen die “hun” Malvinas in bezit houden. Het vermoeden bestaat dat het wegblijven van president Kirchner van de door koningin Beatrix aangeboden balletvoorstelling hiermee verband hield. Het is onbegrijpelijk dat minister Bot van Buitenlandse Zaken, als ervaren diplomaat, hier niet heeft ingegrepen. Per slot van rekening was hij politiek verantwoordelijk voor het hele gebeuren, dus ook voor de taalkeuze van de koningin.

Persbericht 29 maart 2006, van: secretaris Stichting Taalverdediging Engels bij staatsbezoek Argentinië. HM koningin Beatrix zal morgen, 30 maart, tijdens haar staatsbezoek aan Argentinië haar tafelrede uitspreken in het Engels. Argentinië is een Spaanstalig land waar de Engelse taal vrijwel onbekend is en bepaald niet gewild. Door Engels te spreken geeft de vorstin de valse indruk dat Engels in Nederland een officiële status heeft. Het gebruiken van deze vreemde taal voor haar staatstoespraak is dan ook te beschouwen als een uiting van anti-Nederlandse gezindheid. De Stichting Taalverdediging vindt dit diep te betreuren.

Foto’s Argentinië: Jan Heitmeier 2


Uit het Vlaams Parlement

Taalgebruik bij de Europese Centrale Bank

In het Vlaams Parlement zijn in de afgelopen tijd weer heel wat taalzaken aan de orde geweest. Enkele lichten wij hieruit:

Over dit onderwerp schreef ons kaderlid de heer S.P. Smits uit ‘s-Heerenhoek aan de hooggeleerde heer Eiffinger van de universiteit van Tilburg , onderstaande brief:

1. Het parlementslid Luk van Nieuwenhuysen (VB) heeft aan minister Frank Vandenbroucke (SPA) gevraagd hoe het staat met de uitvoering van het z.g. Septemberdecreet, waarin het gebruik van het Nederlands is voorgeschreven voor wat betreft de sociale betrekkingen tussen werkgevers en werknemers van in Vlaanderen gevestigde bedrijven. De heer Van Nieuwenhuysen verklaarde sterk de indruk te hebben dat met de bepalingen in het decreet nogal eens de hand wordt gelicht. Minister Vandenbroucke kon dit niet ontkennen en zegde toe dat het aantal controles hierop bij ondernemingen zal worden uitgebreid. De heer Van Nieuwenhuysen was hierover verheugd en drong aan op de uitgave van een speciale taalwijzerbrochure voor het bedrijfsleven.

Geachte heer Eijffinger, Naar aanleiding van uw artikel in de PZC van donderdag 18 augustus jongstleden over bankpresident Wim Duisenberg wil ik u het volgende schrijven. U schrijft dat de Europese Centrale Bank Engels als voertaal heeft. Ik heb anders gehoord. Namelijk dat de talen van de landen van de Europese Unie de talen van de Bank zijn. Op de bankbiljetten is afgekort de naam van de Bank in de Europese talen vermeld. Er staat geen Engelse tekst op; ‘Euro” is een zelf verzonnen woord; dat woord is ook in Griekse letters vermeld. Als het Engels de enige taal zou zijn die in het bestuur van de Europese Bank gebruikt zou worden, vind ik dat niet juist; waarom Engels? Engeland (Groot-Brittannië) is niet eens aangesloten bij de euro. Omdat de Europese Centrale Bank een instelling is van de Europese Unie, moeten overeenkomstig de regels van de Europese Unie alle talen op dezelfde wijze behandeld worden. Geen enkele taal is bevoorrecht.

2. Mevr. Greet van Linter (VB) beklaagde zich erover dat de naam van een groot cultuurfeest in Brussel nog steeds BRXLBRAVO heet, terwijl een groot deel van het geld ervoor uit de kas van de Vlaamse Gemeenschapscommissie komt. Minister Bert Anciaux (SPIRIT) zei al eens tegen deze naamgeving te hebben geprotesteerd. Men had hem toen geantwoord dat de XL van BRXLBRAVO stond voor “extra large” (hoe bedenkt men zo’n smoes – red). De minister trapte er gelukkig niet in en zegde toe nogmaals aan te dringen op een meer Nederlandsvriendelijke benaming.

Als het gebruik van de talen overeenkomstig de gelijkberechtiging onoverkomelijke bezwaren oplevert — hetgeen nog bewezen moet worden — zou het gebruik van een bepaalde nationale taal om beurt en gedurende een periode overeenkomstig het aantal sprekers van die taal een oplossing kunnen bieden. Een andere mogelijkheid is te onderzoeken of het gebruik van een neutrale taal zoals Esperanto een oplossing kan zijn voor de veeltaligheid in Europa.

3. In Wallonië neemt het aantal scholen met gedeeltelijk Nederlandstalig onderwijs toe Men geeft hiermee de leerlingen uit de economisch achtergebleven deelstaat van België meer kans op het vinden van een baan in Vlaanderen, de economische motor van de Federatie. Met als gelukkig bijeffect dat als deze werknemers bij hun werkplek gaan wonen zij ook de taal beheersen en verdere verfransing tegengegaan wordt. Omgekeerd is tweetalig onderwijs in Vlaanderen wettelijk niet toegestaan, vooral om te voorkomen dat de rand rond Brussel nog meer Franstalig zal worden. Minister Vandenbroucke (SPA) verklaarde dat deze wet niet zal worden veranderd. Gelukkig waren zo ongeveer alle partijen het hiermee eens.

Reacties Koninklijke Luchtmacht Zoals u in onze extra Nieuwsbrief 2006-1 heeft gelezen, vliegen de luchtvaartuigen van de Nederlandse Koninklijke Luchtmacht weer met Nederlandse opschriften het luchtruim in. Dit na jaren van inspanning door bestuur en aanhangers van Taalverdediging. Er is bij de stichting een stroom van gelukwensen hiervoor binnengekomen, vaak met de aansporing om vooral door te gaan. Hiervoor hartelijk dank. Verschillende reacties waren voorzien van welgemeende goede raad. Wij zullen deze adviezen in ons beleid verwerken. Een trouwe en hooggewaardeerde donateur uit Rotterdam raadde ons aan te achterhalen welke persoon/personen op het ministerie in deze zaak uiteindelijk de knoop heeft/hebben doorgehakt. Wij zijn hier inmiddels volop mee bezig. Als er nog meer donateurs zijn met suggesties, houden wij ons daarvoor aanbevolen.

Plakactie Oostende daders spoorloos Van een actieve taalverdediger uit deze West-Vlaamse badplaats ontvingen wij een krantenartikel uit “Het Laatste Nieuws”. Daarin stond dat er in Oostende eind januari een grote plakactie is gehouden op de winkelruiten van de drukke Kapellestraat. Waar Engels- en Franstalige reclame aangebracht was, werden door onbekenden stroken geplakt met teksten als “Geen gezwans – Nederlands” en “Vlaanderen alleen Nederlands”.

E-post beantwoorden in ’t Nederlands! Opmerking bij Outlook-Express: Als het originele bericht wordt mee- of doorgestuurd, staan de aanduidingen daarbij soms automatisch in het Engels: Original Message, From enz. Dit kan als volgt verbeterd worden: Kies bij Extra - opties - verzenden - internationale instellingen, haal daar het vinkje weg, klik op OK ... klaar!

Vanwege de goede lijm hebben de winkeliers uren nodig gehad om de plakkers te verwijderen. Volgens de politie waren de plakstroken niet te traceren en is er geen spoor van de daders gevonden. Foei stoute onbekende daders! 3


Proces tegen Engelstalig Basisonderwijs Rotterdam

Brief aan Joop Wijn Onderstaande brief schreven wij aan staatssecretaris Joop Wijn naar aanleiding van zijn toespraak in Pleimuiden:

Van de griffier van de Rechtbank in Rotterdam hebben wij vernomen dat de zitting over ons beroepschrift tegen het onwettig geven van kleuteronderwijs in het Engels aan Rotterdamse basisscholen op 24 mei plaats zal vinden. Belangstellende taalverdedigers die de zitting willen bijwonen verzoeken wij zich begin mei bij onze Stichting te melden voor verdere inlichtingen (telefoon, e-postadres zie elders in dit blad).

Excellentie, Op 11 december heeft u te Pleimuiden een zilverschat in ontvangst genomen die gevonden was in een gezonken VOCschip. U hield daarbij een toespraak in het Engels. Dat betreuren wij zeer.

Antwoord Staatssecretaris Rutte

Door geen gebruik te maken van het Nederlands deed u afbreuk aan de positie van onze taal als officiële EU-taal en beledigde u postuum de schippers en schepelingen van dit VOC-schip. In de VOC-tijd was het Engels in Nederland net zo impopulair als het Duits in de afgelopen jaren 40. Bovendien is er door uw taalkeuze sprake van éénrichtingsverkeer in taalgebruik: het valt niet aan te nemen dat bij de overdracht van een soortgelijke vondst uit een Engels schip voor onze kust uw Engelse collega hier een rede in het Nederlands zou houden.

Hieronder volgt het antwoord van staatssecretaris Rutte van Onderwijs op de brief die Taalverdediging op 22 oktober 2005 aan hem heeft geschreven (zie nieuwsbrief 4 / 2005) Met belangstelling heb ik kennis genomen van uw voorstellen tot aanpassing van de wet op het punt van het gebruik van de Nederlandse taal in het hoger onderwijs. Ik zie echter geen aanleiding om de thans bestaande uitzonderingen op de wettelijke hoofdregel, dat het onderwijs in de Nederlandse taal moet worden gegeven, verder in te perken. De uitzonderingen zijn juist bedoeld om de kwaliteit en het internationale karakter van het hoger onderwijs te waarborgen. De door u voorgestelde maatregelen grijpen te zeer in op de interne organisatie van de instelling en ontmoedigen buitenlandse studenten om hier in Nederland te komen studeren. (w.g. Mark Rutte) 3-1-‘06

Wij hopen oprecht dat u uw fout zult inzien en voortaan uw redevoeringen in het Nederlands zult houden.

Antwoord op klacht over “I love” -actie Taalverdediging is zeer ontstemd over de “I LOVE” campagne van het ministerie van verkeer in Den Haag en heeft daarover in oktober vorig jaar geklaagd (zie nieuwsbrief 2005-3). Onlangs ontvingen wij antwoord: Geacht bestuur, Hartelijk dank voor uw brief van 14 oktober 2005. Het I love-concept is een wereldwijd begrip, geïntroduceerd door de gemeente New York. Om er zo’n breed mogelijke doelgroep mee te bereiken heeft het ministerie van Verkeer en Waterstaat het oorspronkelijke concept gehanteerd.

Commentaar Taalverdediging: Het bovenstaande antwoord stelt ons uiteraard teleur. Eerst aandringen op het gedeeltelijk behoud van universitair onderwijs in het Nederlands, maar dan als verantwoordelijk bewindsman niet de daad bij het woord voegen en dit behoud afdwingen. Het is gedrag dat wij in de Nederlandse politiek helaas te vaak tegenkomen.

Het verschil is nu één letter: de k (I in plaats van Ik). En zoals u zelf al aangeeft, kan het hartsignaal ook als “houden van” worden opgevat.

Brief aan mevrouw Verdonk

De campagne is vooraf uitvoerig onderzocht door middel van zogenaamde pretests. Een grote meerderheid van de geïnterviewde personen was positief en waardeerde de ‘I love’-insteek van de campagne. Men vond het herkenbaar en met humor neergezet en voelde zich door de boodschap en de toonzetting aangesproken.

Naar aanleiding van het antwoord van staatssecretaris Rutte hierboven, schreven wij op 4 april de volgende brief aan minister Rita Verdonk in haar hoedanigheid van kandidaatlijstaanvoerder van de VVD.

Uiteraard begrijp ik uw reactie, maar ik hoop dat u met deze uitleg de filosofie achter de “I love” -campagne beter kunt plaatsen.

Geachte mevrouw Verdonk, De Engelse taal rukt op in het hoger onderwijs. Na Wageningen en Delft zal de universiteit van Maastricht over twee jaar alleen nog maar cursussen in het Engels aanbieden. Deze laatste aanslag op onze taal is het werk van de leider van de vijfde colonne op taalgebied, de beruchte oud-minister Jo Ritzen (PvdA). Uw tegenstrever voor de functie van lijstaanvoerder van de VVD, Mark Rutte, hebben wij gevraagd als staatssecretaris van onderwijs met een wetsontwerp tegen de verengelsing van het hoger onderwijs te komen. Hij heeft dit helaas geweigerd. Gaarne zouden wij van u vernemen welke maatregelen u zult nemen, indien u tot lijstaanvoerder wordt gekozen, om het Nederlands als universitaire taal te redden.

Met vriendelijke groet, w.g. het hoofd van de afdeling corporate communicatie van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat, J.J. Rijlaarsdam. Commentaar Taalverdediging: Wij hebben wel betere smoezen gehoord!

4


Eind vorig jaar pleitte de voorzitter van de Amsterdamse afdeling van het Midden- en Kleinbedrijf voor invoering van de tweetaligheid in Amsterdam (Engels/Nederlands). Wij schreven hem onderstaande brief die op 7 januari in “Het Parool” geplaatst is.

Braderie of zoiets? Is er volgende maand bij u in de buurt een braderie of voorjaarsmarkt, waar we vlugschriften kunnen uitdelen? Laat het ons weten, dan proberen we te komen! Memisa: U kunt daarbij stellen uw donaties zo nodig tijdelijk te onderbreken of, indien u met een machtiging werkt, deze in afwachting van herstel in te trekken. Taalverdediging heeft zelf reeds een protest ingediend. In een daarop gevolgde uitgebreide epostwisseling met de dames Schiltmeijer en Bal werd de beantwoording van een aantal gestelde vragen geweigerd. Wilt u meer informatie, dan verstrekken wij die graag.

Nieuwe Engelse kwartaalberichtnaam volkomen onnodig en onverteerbaar Advies aan donateurs Graag geven wij u in overweging onder eigen naam en formulering een protestbrief te schrijven naar de instelling “Memisa” (voor gezondheidszorg in derde- wereldlanden) tegen de onlangs volkomen onnodig doorgevoerde naamswijziging van het kwartaalblad “Memisa Nieuws” naar “Together”, voor alleen Nederlandse lezers (in andere landen, waaronder België, is dit niet gebeurd)! Het adres is: Postbus 16438, 2500 BK Den Haag, e-post [email protected]

Bestuur Stichting Taalverdediging Wegens steeds drukker wordende werkzaamheden zoekt de Stichting Taalverdediging een tweede secretaris, medewerker voor onderhoud webstek, internationaal contactpersoon (Frans, Duits, Esperanto) en regionale vertegenwoordigers (Noord, Oost, Vlaanderen)

Als leidraad citeren wij (een deel van) de tekst van een brief die een begunstiger al schreef: "Als donateur van Memisa sinds vele jaren maak ik ernstig bezwaar tegen de nieuwe titel van uw kwartaalblad. Dat u als gezondheidsinstelling niet immuun bent voor de Engelse ziekte en vatbaar voor het epidemische virus van de verengelsing van onze moedertaal, ons voornaamste cultuurgoed, stelt mij erg teleur. Dat u in uw internationale contacten niet overal met Nederlands uit de voeten kunt begrijp ik volkomen. Maar het kwartaalblad is een Nederlandse publicatie voor uitsluitend Nederlandse donateurs, dus die motivering houdt geen steek."

De functies hebben een idealistisch karakter en zijn onbezoldigd; wel worden onkosten vergoed. Wie voelt iets voor overleg hierover? Ook een aanbod voor hulp bij deeltaken, bijvoorbeeld (voorbereiding van) verspreiding Nieuwsbrieven, vlugschriften, vertaalboekjes enz. is bijzonder welkom. Telefoon 040-2124956 of briefje naar Taalverdediging, postbus 71827, 1008 EA, Amsterdam 5


Op verzoek van het Reformatorisch Dagblad schreef het bestuur van onze stichting het volgende opiniestuk dat op 29 december 2005 geplaatst werd.

6


Brief aan de Rabobank

Mededeling professor Couwenberg

Onderstaande brief is op 2 maart jl. geschreven naar aanleiding van een volledig Engelstalige reclamecampagne op de Luchthaven Schiphol.

Op 26 april aanstaande zal in het Gebouw van de Vertegenwoordiging van de Vlaamse Regering, Koninginnegracht 86, 2514 AJ Den Haag (vanaf CS station op loopafstand bereikbaar) symbolisch het eerste exemplaar van het Civis Mundi jaarboek 2006, getiteld: "Nederlandse en Vlaamse identiteit, betekenis, onderlinge relatie en perspectief" door mij aangeboden worden aan dhr. Axel Buyse als vertegenwoordiger van de Vlaamse Regering. Gaarne nodig ik u (de Stichting Taalverdediging – red.) hierbij uit om daarbij aanwezig te zijn. De bijeenkomst begint om 13:00 met een lopend buffet. Daarna wordt het boek aangeboden met een toespraak die beantwoord wordt door dhr. Buyse, waarna er gelegenheid is tot discussie over de thema's van het boek, te weten: de vraag of er sprake is van een nationale, i.c. Nederlandse en Vlaamse identiteit, en zo ja, hoe het idee van een Nederlandse identiteit te omlijnen valt en hoe helderheid te scheppen in de complexe Belgische identiteitsproblematiek. Daarbij valt met name te denken aan de Vlaamse en Waalse identiteit en hun onderlinge relatie, de vraag in hoeverre er sprake is van een Belgische identiteit, en de vraag wat de consequenties zijn van het groeiende Vlaamse identiteitsbesef voor de verdere ontwikkeling van België. Gezien de opzet van het boek komt uiteraard ook de relatie tussen de Nederlandse en Vlaamse identiteit ter sprake, evenals de toekomst van de VlaamsNederlandse betrekkingen en van de Benelux. Ter informatie sluit ik hierbij de inhoudsopgave van het boek in.

Geachte Directie, Verschillende aanhangers van onze Stichting is het opgevallen dat de Rabobank op Schiphol uitsluitend adverteert in de Engelse taal. Gaarne zouden wij vernemen of u de belangstellling voor de Nederlandse luchtreiziger verloren heeft of dat deze taalkeuze het gevolg is van het beleid van de luchthavendirectie, de Nederlandse taal uit de luchthavengebouwen te bannen. Voor Engelstalige overstappers is de Rabobank een volstrekt onbekend begrip; daar hoeft u het dus niet voor te doen. Reactie Rabobank De persvoorlichtster van de Rabobank, Alice Beukema, gaf er de voorkeur aan onze brief per telefoon te beantwoorden. Ze deelde ons mede dat er van kwade opzet geen sprake was. “De Rabobank had ook weleens op Schiphol in het Nederlands geadverteerd maar die campagne was kennelijk afgelopen, we hadden het dus gewoon niet goed getroffen”. Mevrouw Beukema deelde ons verder nog mee dat haar bank voornemens was binnenkort in de skigebieden in de Alpen op plaatsen waar veel Nederlanders komen in het Nederlands te adverteren.

Fortis Al enige jaren experimenteert de bankverzekeraar Fortis met Engelstalige leuzen. Na felle protesten en acties van verschillende taalorganisaties, waaronder Taalverdediging, kwam men vorig jaar tot inkeer. In Nederland noemde Fortis zich sindsdien: “De bank van vandaag”. Begin 2006 kreeg Fortis echter weer last van de Engelse ziekte en begon een nieuwe reclamecampagne met als leus: “Getting you there”. De persvoorlichtster van Fortis zei ons dat de bank zich vooral richt op het zogenaamde A1- en A2- publiek, dat goed Engelskundig is. De rest van de bevolking is voor Fortis minder belangrijk volgens haar. Wij roepen de klanten en aandeelhouders van Fortis op, tegen deze houding van hun bank te protesteren bij de reclamedirecteur van Fortis mevr. Moniek van Obdam, tel. 030-2264419. Voor Taalverdediging is Fortis voorlopig “De bank van gisteren”.

Met vriendelijke groet, Prof. dr. S. W. Couwenberg

Gelezen in het Noordhollands Dagblad door ons kaderlid, de heer A.J. Rusch uit Castricum.

1 Wat stoer van die Nederlandse diplomaat die geen tolk nodig heeft als Engels de voertaal is in een vergadering (“Nederlands weg in de EU”, NHD 1/10). Hij/zij vergeet dat hij/zij zichzelf daarmee opzadelt met een handicap. Wie Engels als moedertaal heeft, zegt wat hij wil. Wie een andere moedertaal heeft (dus ook een Nederlander) zegt wat hij kán. Dat zet hem dus bij onderhandelingen al meteen op achterstand bij een Engelsman. Nederland, nota bene een van de oprichters van de voorloper van de Europese Unie, offert zijn identiteit vrijwillig op. Het is niet de eerste keer dat Nederland in Europa haantje de voorste is met een potsierlijke of twijfelachtige primeur, en waarschijnlijk ook niet de laatste. Uiteindelijk krijgen we te zijner tijd als klap op de vuurpijl het (Nederlandse) krantenbericht “Dutch language abolished in the Netherlands” (Nederlandse taal afgeschaft in Nederland)

2 “Kom ik van de week op Schiphol, zie ik weer zo’n typisch staaltje van de uitverkoop van Nederland. Bij de loopbanden hebben ze de Nederlandse stem weggehaald waarmee ze waarschuwden voor het afstapje. Je hoort het alleen nog in het Engels: Mind your step. Maar daar snapt tante Truus toch geen snars van? Ken jij een land ter wereld waar ze op het vliegveld hun eigen taal van de bordjes halen? Zo helpt mijnheer Cerfontaine onze eigen cultuur om zeep. Zo’n man krijgt kapitalen voor het onzalige plan om Schiphol te privatiseren, maar gooit onze eigen taal te grabbel. Op staande voet ontslaan zo’n man! Meteen!

7


De hetze tegen het Afrikaans gaat voort; actie is vereist! In de zomer van 2005 ben ik weer enkele maanden in ZuidAfrika geweest, om me voor te bereiden op een vijf maanden durend verblijf in 2006, voor taalkundig onderzoek. Ik was er sinds 1998 niet meer geweest, en trof er een aanzienlijk verloederd, verhard maar nog steeds wonderschoon land aan met vriendelijke mensen. Onder de Afrikaanstaligen bespeurde ik echter een vermoeidheid en een gevoel van het vreemdeling in eigen land te zijn. U moet weten: de Afrikaanse taal, die aan 17de eeuwse Hollandse dialecten is verwant, is in de tussentijd verstoten van allerlei officiële functies, het Afrikaans wordt steeds minder gebruikt omdat de taal met politieke incorrectheid geassocieerd wordt. Bovendien is het tegenwoordig een nadeel als je blank bent, en het is helemaal slecht als je ook Afrikaanstalig bent. Afrikaners worden gezien als het Tatervolk, dat verantwoordelijk is voor de in 1990 afgeschafte apartheid. Daar lijdt de taal ernstig onder, alsook de Afrikaner cultuur. Oproep tot meer betrokkenheid vanuit de Nederlanden Nu wordt het Afrikaans nog gesproken door 6 miljoen mensen. Dit zal ongetwijfeld afnemen als de taal voortgaat met het verliezen van het prestige. Historisch-taalkundigen hebben een lijn ontdekt: talen die in het verleden zijn verdwenen of die thans verdwijnen, worden overvleugeld door andere talen, omdat de eigen taal aan prestige heeft verloren. Als een taal een belangrijke machtsbasis verliest, zoals een welwillende regering, dan hangt het helemaal af van de sprekers en van enkele prominenten en ‘aristocraten van de ziel’ of de taal de tand des tijds zal doorstaan. In Zuid-Afrika wordt de taal ook nog eens zwaar gestigmatiseerd, wat – in lijn met wat historische taalkundigen hebben bevonden – verdere achteruitgang slechts zal bespoedigen. Iedere weldenkende Nederlander en Vlaming met een beetje gevoel voor verwantschap en vaderlandse trots moet beseffen dat het zo niet verder kan gaan in Zuid-Afrika. Meer steun vanuit het buitenland kan het hellend vlak misschien horizontaal trekken. Het is onze plicht, als stamlanden waaruit het Afrikaans is ontstaan, iets te veranderen aan de gevolgen die de stigmatisering voor het Afrikaans heeft. Stuur ingezonden brieven naar Zuid-Afrikaanse media, bestudeer de taal, probeer zo veel mogelijk Nederlands of Afrikaans te spreken tijdens uw vakanties in Zuid-Afrika, doneer geld aan Afrikaanse actiegroepen, word actief. De vele bij ons binnengekomen adhesiebetuigingen op de op deze bladzijde genoemde taalactie vanuit Nederland laten zien dat men ons in Zuid-Afrika nodig heeft. Aanvankelijk zullen Afrikaanstaligen ietwat gereserveerd staan tegenover bemoeienis vanuit Nederland en België. Ik neem het ze niet kwalijk, na tientallen jaren van fanatiek Nederlands boycotbeleid tegen Zuid-Afrika, waarbij eeuwen verwantschap verloochend moesten worden. Maar u zult zien: het is echt de moeite waard. Niemand in de wereld zal de Afrikaanstaligen, blank of gekleurd, willen helpen behalve het volk dat de taal aan de zuidpunt van Afrika heeft voortgebracht. En dat zijn wij. Marcel Bas, Voorschoten, Nederland.

Brief aan de SAUK in Zuid-Afrika In november vorig jaar hoorden wij dat er in Zuid-Afrika door de staatsomroep SABC-SAUK een jeugdjournaal wordt uitgezonden dat door de Nederlandse Postcodeloterij wordt betaald. Nieuwsgierig naar de talen waarin deze uitzendingen worden aangeboden belden wij met de organisatie Free Voice, die als werkmaatschappij van de Postcodeloterij optreedt. Men deelde ons mede dat die uitzendingen alleen in het Engels worden uitgezonden maar dat men in het voorjaar van 2006 dit journaal ook in vier bantoetalen zal gaan aanbieden. De staatsomroep wilde niet overgaan tot uitzendingen in het Afrikaans,

zogenaamd om programmatische redenen. Dat dit een drogreden was zag de woordvoerster van Free Voice, Maaike Olij, ook wel in maar ze zei dat Free Voice er niets aan kon doen, het was nu eenmaal het beleid van de SABC-SAUK. Haar directeur, de heer van Veen, had al enkele keren aangedrongen op uitzendingen in het Afrikaans, echter zonder succes. Mevrouw Olij raadde ons aan als taalorganisatie druk op de Zuid-Afrikaanse omroep uit te oefenen door bijvoorbeeld een brief te schrijven waarin de Nederlandse verontwaardiging over het taalbeleid van de omroep tot uitdrukking wordt gebracht. Dit deden wij op 23 december 2005.

Aan die SAUK in Johannesburg, Geagte Meneer / Mevrou, Sedert enkele maande gelede saai u kindernuusprogramme uit onder die naam ‘Kids News Network’. Hierdie programme word nou uitsluitlik in die Engelse taal aangebied. Uit betroubare bron het ons verneem dat die volgende lente ook programme aangebied sal word in vier ander Suid-Afrikaanse tale, maar nie in Afrikaans nie. Dit het in Nederland tot groot verontwaardiging gelei, temeer nog omdat hierdie programme vir ’n groot deel betaal word uit bydraes van die Nederlandse Postcodeloterij via die organisasie Free Voice. Die woordvoerder vir Free Voice, meneer Van Veen, het ons meegedeel dat hy al dikwels by die SAUK aangedring het op uitsendings van Kids News in Afrikaans, maar die direksie van die SAUK wil dit nie. In Nederland en Vlaandere is daar ’n groeiende besorgdheid oor die Suid-Afrikaanse openbare uitsaaikorporasie se taalbeleid; met name die agterstelling van Afrikaans word beskou as skandalig. Die Nederlanders en Vlaminge vind dat die Afrikaanse taal en kultuur, waarmee hulle baie verwant voel, nie langer gediskrimineer mag word nie. Die onvrede sou daartoe kon lei dat die druk -- wat nou alreeds op die Postcodeloterij uitgeoefen word -- om nie meer medewerking te verleen aan Kids News Network nie, vergroot word. Dié instelling sou gevolglik ander weë as die SAUK kon soek om die Suid-Afrikaanse kinders van nuus te voorsien. Ons hoop dat u ons versoek om hierdie kinderprogram ook in Afrikaans aan te bied sal inwillig, en dat u ook daartoe sal bydra om Suid-Afrika se kulturele verskeidenheid te behou en uit te bou. By voorbaat dankie. Deze brief is in een aantal Zuid-Afrikaanse kranten verschenen en heeft nogal wat opzien gebaard. Zuid-Afrikaanse journalisten belden met de Postcodeloterij om te vragen of er in Nederland inderdaad onvrede over deze zaak bestond. Dit werd glashard ontkend. Om te laten blijken dat de culturele discriminatie van de jonge Afrikaanstaligen in Nederland en Vlaanderen door velen als onrechtvaardig wordt gezien is de Stichting Taalverdediging een handtekeningenactie begonnen om de SABC-SAUK ertoe te bewegen de uitzendingen ook in het Afrikaans aan te bieden en tevens de Postcodeloterij aan te sporen in deze zo belangrijke zaak haar verantwoordelijkheid te nemen en druk op de Zuid-Afrikaanse omroep uit te oefenen. Een aantal vooraanstaande Nederlanders en Vlamingen uit politiek en cultuur hebben onze bijvalsbetuiging al getekend. Tekent u ook? Alvast bedankt namens de jonge taalgenoten in het zuiden van Afrika. (Zie bijgevoegde bijvalsbetuiging).

8


Er bestaat geen tussenletter n Kort overzicht van de thans geldende regeling voor de (vermeende) tussenletter n bij samenvoegingen, vastgesteld door de Taalunie Gewoonlijk schrijven met de n, ongeacht het enkel- of meervoud van het eerste woord. Voorbeelden: paardenstaart, paardensport, perenschil, perenboom. Uitzonderingen, met de enkele e:

•

Als het eerste woord in het enkelvoud de eind-e heeft en het meervoud zowel met een n als met een s kan worden geschreven: geboorte, geboorten, geboortes – geboorteregister seconde, seconden, secondes – secondewijzer.

•

Als het eerste woord van een werkwoord komt: spinnewiel, spelevaren, brekebeen.

•

Als het eerste woord een zelfstandig naamwoord is met een versterkende functie voor een aangehecht bijvoeglijk naamwoord: boordevol, reuzegroot .

•

Bij “versteende” uitdrukkingen: op apegapen liggen, bruidegom, ledemaat, nachtegaal, ruggespraak en als het eerste woord iets unieks aanduidt: koninginnedag, zonneschijn, maneschijn.

•

Met -loos, ook al is het eerste woord duidelijk meervoudig: grenzeloos, zedeloos, wolkeloos.

Geschrapt is de uitzondering ingeval het eerste woord van een dier is en het tweede van een plant. We schrijven thans: paardenbloem, vliegenzwam.

Er bestaat geen tussenletter n Hoewel de spellingskwestie eigenlijk buiten de doelstellingen van Taalverdediging valt, is het toch wel goed ook hier eens aandacht aan te besteden. Want wil een taal geloofwaardig zijn, dan moet die een goede, stabiele spelling hebben, waar niet steeds maar aan wordt gesleuteld. Daar mankeert nog wel wat aan. Er zijn veel op zichzelf goede voorstellen gedaan, die echter een te grote ingreep op het vertrouwde woordbeeld veroorzaken, op conservatisme stuiten en het niet halen. Er zijn ook dingen voorgesteld die betwistbaar waren, zoals buro, kado, nivo voor bureau, cadeau, niveau en medies, automaties, fantasties voor medisch, automatisch en fantastisch. Maar ook die zijn er niet door gekomen. Maar het meest actueel is thans weer dat eindeloze gehannes met de tussenletter n bij samenvoeging van twee woorden. Zeer teleurstellend dat vooraanstaande taalkundigen niet eens beseffen dat er helemaal geen tussenletter n bestaat. Want wat ís een tussenletter? Een letter die bij samenvoeging van twee woorden wordt tussengevoegd. Maar bij samenvoegingen als fietsen + hok = fietsenhok, keuken + deur = keukendeur is die n helemáál niet tussengevoegd. Hij stond er al! Het is niets anders dan de eindletter van het eerste woord van de samenvoeging, hetzij de meervouds-n (fietsen) of de eindletter van een enkelvoudig woord (keuken). Tussengevoegd is wel de enkele e. Meestal gebeurt dat niet. Fiets + bel, huis + deur, straat + steen = fietsbel, huisdeur, straatsteen, niet: fietsebel, huizedeur, stratesteen. Maar soms wel. Paard + staart, mug + beet, speld + prik = paardstaart, mugbeet, speldprik, wordt: paardestaart, muggebeet, speldeprik. Die enkele e is dus inderdaad een tussenletter. Maar, typisch Nederlands probleem, dat in andere talen onbestaanbaar is: wij zitten met de uitgang -en, waarvan de eind-n in de uitspraak doorgaans wordt weggelaten maar die we toch niet kunnen missen, daar hij in delen van het taalgebied door velen juist wél wordt gezegd. In de praktijk klinken de tussenletter e en de uitgang -en aan elkaar gelijk. Dat bemoeilijkt de keus welke van die twee te schrijven. Dat is nog nooit deugdelijk geregeld geweest. Bij de voormalige regeling schreef men in het algemeen de tussenletter e. Alleen als het eerste woord onmiskenbaar meervoudig was, schreef men de uitgang -en. Bij twijfel besliste men ten gunste van de tussen-e. Dat was weinig ge-

slaagd. Klassiek voorbeeld: schroevedraaier. Je draait er maar één schroef tegelijk mee, maar straks weer een en weer een. Twijfelgeval (op zichzelf twijfelachtig). Dan met de enkele e. Maar schroef kan helemaal geen tussen -e krijgen. Het is immers schroefkop, schroefdraad, niet: schroevekop, schroevedraad. Dus als men wil aanduiden dat er maar één schroef tegelijk mee wordt gedraaid, dan zou het schroef’draaier moeten zijn. De werkelijke uitspraak is evenwel “schroevedraaier”. Maar de toonloze e die we zeggen, is niet de tussenletter e maar de meervouds-uitgang -en, waarvan dan evenwel de n in de uitspraak wordt weggelaten. De thans geldende regeling van de Taalunie deugt ook niet. Het streven was, de n altijd juist wél te schrijven. Maar men kwam wel meteen met een uitzondering: zonder n als het eerste woord ook een meervoud met een -s heeft (wat je maar net moet weten). De beweegreden is wel te begrijpen. Men ging ervan uit dat bij samenvoeging de meervouds-s gewoonlijk wegvalt. Lepels + vaasje = lepelsvaasje, spijkers + kist = spijkerskist, auto’s + weg = auto’sweg, tanks + divisie = tanksdivisie, wordt: lepelvaasje, spijkerkist, autoweg, tankdivisie (hoewel, bij mensen: jongensschool, meisjesklas, vissersboot, bakkerswinkel). Van het enkel- of meervoud van het eerste woord trekt men zich niets aan. Met als weinig geslaagd resultaat: paardenstaart, ondanks het enkelvoud, geboorteregister, ondanks het meervoud, lindelaan, maar: eikenlaan (want het is ook: lindes). Nee, men had juist prioriteit moeten geven aan de meervouds-en, dus mét de n als het eerste woord behalve de meervouds-s ook de meervouds en heeft. Dan is het: lindenlaan, eikenlaan, geboortenregister, maar nog wel: paardenstaart. Een ander voorstel is, de “tussenletter” n helemaal af te schaffen en dus, ongeacht het enkel- of meervoud van het eerste woord, altijd de enkele e, als tussenletter, te schrijven, tenzij het eerste woord zelf de eind-en heeft, zoals keuken, toren, wapen. Nooit doen! Dat leidt tot zotte toestanden, drie in getal: 1. Woorden die nooit de tussenletter e kunnen krijgen, krijgen hem toch (fietsehok, huizemassa, woordeboek, strateplan, boekekast). 2. We moeten onderscheid maken tussen die twee soorten eindn (fietsen + hok fietsehok, maar keuken + deur = keukendeur. Dat maakt het alleen maar lastiger. 3. De mogelijkheid van zinnen als: Zet de fietsen maar in het 9


fietsehok. Waar heb je de boeken gelaten? In de boekekast. De leden worden uitgenodigd voor de ledevergadering. De oplossing die ik al vele jaren voorsta, is doodsimpel. Zet de woorden ongewijzigd achter elkaar. Heeft het eerste woord de eind-en, ongeacht welke van die twee soorten, laat die dan gewoon staan. Heeft het eerste woord geen eind-n, zet ze ook dan ongewijzigd achter elkaar, maar schrijf de tussenletter e als ons taalgevoel ons dat ingeeft. Anders gezegd: Als tussen twee samengevoegde woorden de toonloze e klinkt, beschouw die dan als de uitgang -en, en schrijf het dus altijd mét de n, ook al zeggen we hem dan niet. Behalve als het eerste woord absoluut onmiskenbaar enkelvoudig is en in het enkelvoud ook niet zelf de eind-en heeft. Slechts dan met de enkele e. Genoemde absurde toestanden kunnen dan nooit voorkomen. Want: 1. Woorden die nooit de tussenletter e kunnen krijgen, worden daarvan automatisch uitgesloten. Zijn ze meervoudig, dan behouden ze gewoon de meervouds-en. (stratenplan), zijn ze enkelvoudig, dan krijgen ze helemaal niets (straatsteen). 2. We hoeven geen onderscheid te maken tussen die twee soorten eind-n. Fietsen + hok = fietsenhok, keuken + deur = keukendeur. 3. Zinnen met wel en niet samengevoegde woorden zijn evenwichtig: Zet de fietsen maar in het fietsenhok. Waar heb je de boeken gelaten? In de boekenkast. De leden worden uitgenodigd voor de ledenvergadering.

Onze actieve donateur Klaas Herman de Haan uit Enkhuizen is de afgelopen tijd weer vaak in de pen geklommen om taalzondaars te berispen. Hieronder publiceren wij zijn brief aan de “Kleine Aarde”, van 14 november 2005.

Nederlands en Engels in Nederlandse periodieken. Geachte redactie, Graag vraag ik Uw aandacht voor het gevaar van toenemend, sluipend gebruik van Engelse woorden in het Nederlands. In het bijzonder die Engelse woorden die uit gemakzucht, dikdoenerij of uit interessantigheid worden aangewend: volkomen overbodig!! Veel termen zijn al zo ingeburgerd dat verandering haast niet meer mogelijk lijkt. Ik heb uw (en mijn) “De Kleine Aarde” eens bekeken op bovenstaande maatstaven en daarvan wil ik U graag deelachtig maken. (plechtig hé?)

Het levert dus op: paardestaart, paardensport, muggebeet, muggenzwerm, speldeprik, speldenkussen, torenspits, woordenboek, pannekoek, koekenpan, binnenstad, muizenval, konijnevel, konijnenjacht, denneboom, dennenbos, pruimepit, pruimenboom. Soms is de e de eindletter van het eerste woord zelf: kademuur, rentevoet. Wordt het tweede woord meervoudig, dan mag dat geen invloed hebben. Dat is toch ook zo bij woorden zonder tussen-e: fietsbel, huisdeur, vloerkleed, fietsbellen, huisdeuren, vloerkleden, niet: fietsenbellen, huizendeuren, vloerenkleden. Dan ook: paardestaart, muggebeet, speldeprik, paardestaarten, muggebeten,. speldeprikken. Nog een heel mooi voorbeeld: haaievinnensoep. Motivering: Zo’n vin kan maar van één haai afgesneden zijn, het enkelvoud staat vast, dus: haai + vin = haaivin, wordt: haaievin. Maar ik weet niet of in mijn kom soep vlees van één of meer vinnen zit. Twijfelgeval. Dan het meervoud aannemen, dus: vinnen. Maar dat heeft geen invloed op het enkelvoudige woord haai. De Taalunie heeft nu de uitzondering afgeschaft voor een plantnaam voorafgegaan door de naam van een beest. Paardebloem is paardenbloem geworden. Daar valt mee te leven. Vliegenzwam, dat moet zelfs, want daar komen veel vliegen op af. Vliegezwam, dat is onzin. Dan nog twee zeldzame gevallen waarin de tussen-e past. Is het eerste woord een werkwoordsstam, dan volgt geen tussen-e (werkplaats, slaapkamer), maar een heel enkele keer wel: hebbedingetje, spelevaren, spinnewiel. Ook geen tussen-e als het tweede woord een bijvoeglijk naamwoord is: knalgeel, vuurrood, loodzwaar. Maar een heel enkele keer toch wel: reuzeleuk, beresterk, boordevol. In deze gevallen is de e dus duidelijk tussengevoegd. Maar natuurlijk wel: huizenhoog, ellenlang. Als we het nou zo doen, dan is alles opgelost. Nou ja, bijna alles. We moeten ook niet meer spreken over samenstellingen en het eerste en tweede lid of deel maar van samenvoegingen en het eerste en tweede woord. Er worden immers twee woorden samengevoegd. Maar bovenal: AFSCHEID NEMEN VAN HET BEGRIP “TUSSENLETTER N” Want anders is dit onoplosbaar. T. Hoevers, Amsterdam-Nieuwendam

Eerlijk is eerlijk: hier en daar verdient Uw (en mijn) blad een complimentje!! Een deel van de tekst is uitstekend gesteld, weinig moeite met vreemde woorden, een aantal artikelen zelfs geheel “schoon” bevonden. Bijvoorbeeld: Uit het nieuws (blz. 6), Dolf Jansen (blz. 9), Fruitteeltcursus (blz. 32), leve de Koningin (blz.34) hoewel genaamd Column, Gezond kleurtje (blz. 35), Lege flessen (blz. 37), Stapel op muurtjes (blz. 38 en 39), Puur, mooi en eerlijk (blz. 45). Weggooien is zonde (blz. 49). Toch moet ik U zeggen dat ik ook vele triviale Engelse overbodigheden tegenkwam. In sommige artikelen liep het werkelijk de spuigaten uit. Graag daarvoor een ietsepietsie meer Nederlandse aandacht en respect voor onze taal! Ik citeer Bike Experience, state of the art, scoort, kids, collectorsitem, carpooling, recycling, handlingskosten, hot item, hotspots, website, scanner, no go area’s, fotolog. Collecting a piece of trash for the internet every day (valt m.i. onder de categorie interessant-doenerij van Nico van Hoorn), googelt, hits, websites, fair trade en fairtrade concept (geen eigennaam, maar bedoeld als eerlijke handel), shoppen, gerund(!), een redactionele advertentie noemt U een advertorial , hoewel dat woord niet eens in mijn Handwoordenboek Engels voorkomt! Van dezelfde orde als het niet bestaande duster), pilot project, recyclen, gerecycled, catwalk, woodshop, handouts, catering, council of all beings, workshop (vele malen), service, managers, trendy, fullcolour, gerestyled, happening, sexy. Voor de meeste van deze woorden bestaan gewoon goede Nederlandse woorden! Deze woorden vind ik ronduit lachwekkend en onnodig modieus. Ik hoop dat U mijn bezorgdheid over de enorme toevloed van het Engels deelt. Gewoon een beetje extra aandacht voor onze boei10


ende taal, die door maar liefst 24 miljoen mensen gesproken wordt! Met het Zuid-Afrikaans erbij gerekend zelfs 30 miljoen! Tegen de gemakzucht, de dikdoenerigheid en pronkzucht! Ik hoop van u te mogen vernemen. Antwoord van “De Kleine Aarde”: Geachte heer De Haan, Hartelijk dank voor uw reactie. Naar aanleiding van uw schrijven hebben wij er goed notitie van genomen. De redactie streeft ernaar zo veel mogelijk buitenlandse termen te vermijden, tenzij die woorden inmiddels zo zijn ingeburgerd dat vervangen door een Nederlands niet voor de hand ligt, bijvoorbeeld bij website. Ook bij citaten en het vermelden van titels (ook van cursussen) hanteren we de oorspronkelijke formulering, ook als die nietNederlandse termen bevat. Natuurlijk slipt er wel eens wat doorheen, autodelen en hergebruik zijn natuurlijk prima ipv carpoolen en recyclen. Uw kritische noot houdt ons bij de les! Wij hopen u hiermee voldoende geïnformeerd te hebben. Met vriendelijke groeten, De Kleine Aarde

Klachten over militair veteranenblad Geachte secretaris van VOMI, Als Stichting Taalverdediging voor herstel en behoud van het Nederlands (en tegen onnodig Engels) ontvingen wij klachten, dat de naam van het blad "Opmaat" enige tijd geleden geheel misplaatst is omgedoopt in "Checkpoint" en ook de inhoud veel Engelse rubrieknamen heeft gekregen. Wij zijn het met deze klachten eens. We kunnen ons natuurlijk met een verzoek om herziening tot de directie van het Veteraneninstituut wenden en bijvoorbeeld opmerken dat het blad voor Nederlandse lezers is bedoeld, dat veteranen geen jongeren zijn, dat de gesprekpartner van de redactie ons in een telefoongesprek niet erg toeschietelijk te woord stond enzovoort. We overwegen ook het ministerie van Defensie over deze kwestie aan te schrijven. Maar eerst zouden we willen nagaan hoe andere betrokkenen zoals VOMI hiertegenover staan. Kringen van oud-militairen, o.a. OSL-begunstigers, hebben ons inmiddels laten weten de verengelsing met lede ogen aan te zien. Wat is uw mening? * VOMI staat voor Vereniging Oud Militairen Indië

Prisca Geurts

Nuffic Unesco conventie

Op onze vragen aan het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen over de ratificatie van bovengenoemde conventie en de inwerkingtreding ervan (zie nieuwsbrief 2005-4), kregen wij het volgende antwoord:

Afgelopen herfst hebben we besloten ons nader te gaan bezighouden met de activiteiten van de door de Nederlandse overheid betaalde organisatie NUFFIC. De NUFFIC probeert buitenlandse studenten over te halen in Nederland te gaan studeren. Daartoe verspreidt men brochures, o.a. via Nederlandse ambassades, waarin de studenten afgeraden wordt Nederlands te leren. Het doel van dit vreemde advies is in zo veel mogelijk studiegroepen minstens één Nederlands - onkundige student te plaatsen, om zodoende de docent te dwingen in het Engels les te geven. Op deze manier wordt het overgebleven Nederlandstalig universitair onderwijs vakkundig de nek omgedraaid. Taalverdediging heeft via enkele telefoongesprekken met hooggeplaatste NUFFICfunctionarissen vernomen dat deze organisatie aanstuurt op algehele tweetaligheid in Nederland, het Engels voor het officiële gebruik en het Nederlands in huis, tuin en keuken. Op onze brief waarin we de NUFFIC een aantal kritische vragen hebben gesteld (zie nieuwsbrief 2005-4), is nog geen antwoord binnengekomen.

Nieuwe partijen

Geacht bestuur, Naar aanleiding van uw vragen via Postbus 51 over de Unesco Conventie Culturele Diversiteit, informeer ik u dat het Verenigd Koninkrijk in zijn hoedanigheid als voorzitter van de Europese Unie mede namens Nederland heeft ingestemd met aanname van deze conventie. Over een mogelijke ratificatie van de conventie moeten zowel het Nederlandse kabinet als het parlement zich nog uitspreken. Een tijdsindicatie voor ratificatie kan ik u daarom nog niet geven. Normaliter neemt een dergelijke procedure 12 tot 18 maanden in beslag.

Een aantal nieuwe politieke groeperingen heeft zich aangemeld voor de Tweede-Kamerverkiezingen volgend jaar in Nederland. Taalverdediging heeft deze partijen per brief aangespoord in hun programma’s aandacht te besteden aan het herstel en behoud van de Nederlandse taal.

De Conventie Culturele Diversiteit beoogt om de diversiteit van culturele expressies te beschermen en te bevorderen. Daarom mag worden verwacht dat de conventie in ieder geval geen negatieve invloed zal hebben op de positie van de Nederlandse taal. De vraag of te zijner tijd ook actief beleid gevoerd zal worden ter bescherming van de Nederlandse taal loopt vooruit op de ratificatie- en implementatiediscussie die nog moet plaatsvinden en kan daarom nu nog niet beantwoord worden. De plaatsvervangend directeur Internationaal Beleid, G.H.H. Maas.

11


Digitale Nederlandstalige muziekzender

Bureau Taal Op onze schrijftafel belandde onlangs de nieuwsbrief van bovenstaand bureau. Naast allerlei anglicismen en aankondiging van Engelstalige bijeenkomsten viel het ons op dat melding wordt gemaakt van de hoofdsteden London en Mexico City.

De TROS heeft ons laten weten dat verder nieuws over deze zender in juni a.s. te verwachten is.

Verspreiding en aankomst nieuwsbrieven

Wessel Visser, die verantwoordelijk is voor het artikel waarin beide steden genoemd worden, schreef de Britse hoofdstad op z’n Engels omdat er daar Engels gesproken wordt, en dat Mexico Spaanstalig is wist hij niet. Zúlke mensen werken dus op het Bureau Taal.

Uit steekproeven is gebleken dat de nieuwsbrieven vrijwel altijd goed aankomen. Toch waren er enkele uitzonderingen. Er kan altijd iets fout gaan, mogelijk bij ons, onze uitvoerders, de posterijen, bij huisgenoten. Wij proberen dat te herstellen als we er kennis van dragen. Informeer ons daarom a.u.b. als u (als begunstiger) onze nieuwsbrief 2005-4 (medio december) of 2006-1 (medio februari) niet hebt ontvangen!

(uit SP-blad De Tribune, maart 2006)

Nederlands spreken alstublieft (…) Ze kwamen uit Iran, Somalië, Irak, China enzovoort. Behalve de vrouwen waren er in het detentiecentrum ook drie kinderen aanwezig, 7 tot 10 jaar schat ik. Ze gingen tot voor kort naar een basisschool in Rotterdam. De vrouwelijke pastor heette iedereen welkom. In het Engels. (…..). Het oudste meisje onderbreekt de pastor en zegt: “Mevrouw, kunt u het ook in het Nederlands zeggen, want anders verstaan wij het niet”.

Plakkers Begunstigers treffen bij deze nieuwsbrief een zelfklevend exemplaar van onderstaande plakstrook. Deze is weerbestendig en dus ook geschikt voor gebruik buiten, bijvoorbeeld op voordeur en autoruit. Ter plaatse de onderlaag afnemen en voorzichtig in één keer aanbrengen op schone ondergrond en buiten bereik van ruitenwissers en krabbers! Wilt u extra exemplaren ontvangen omdat er iets mis is gegaan of als u meer goede bestemmingen weet, vraag deze dan gerust aan.

Let’s go Bij de aanvang van haar campagne voor het lijsttrekkerschap van de VVD heeft Rita Verdonk deze kreet geslaakt. Op straat zouden we allemaal Nederlands met elkaar spreken, dat was toch de afspraak? En afspraak is afspraak, mevrouw Verdonk. Taalverdediging beschouwt “Let’s go” dan ook als een valse start van haar verkiezingscampagne.

Prijs: 3 voor een euro voor begunstigers en 2 voor een euro voor niet-begunstigers. OP = OP dus wees er snel bij! Uiteraard is het verboden deze plakkers te plakken op andermans eigendommen.

Duitse Bondsdag In “Het Parool” van 18 april lazen wij het bericht dat de Duitse Bondsdag geen Europese regelgeving meer in behandeling zal nemen indien het Duits in het dagelijks verkeer binnen de diensten van de Europese Unie voortaan niet gelijk behandeld wordt met het Engels. Alle in de Bondsdag zetelende partijen waren het over deze boycotdreiging eens. Wat zou Taalverdediging het geweldig vinden indien de parlementen van Nederland en België het voorbeeld van de Duitse Bondsdag zouden volgen en alleen nog maar mee zouden werken aan de totstandkoming van Europese regelgeving als ook het Nederlands in het dagelijks verkeer van de EU op gelijke voet met het Engels zou worden behandeld.

COLOFON Nieuwsbrief 2006-2 is een uitgave van de Stichting Taalverdediging ®. Postbus 71827 1008 EA Amsterdam De enige echte webstek van Taalverdediging is: www.dit.is/taalverdediging Bestuur: A. Braamkolk, drs. M.C. Heitmeier, T. Hoevers, Giro Stichting Taalverdediging: 741 28 61 te Eindhoven (NL) Bank KBC Hamont (B) 733-0128072-62 "inzake Taalverdediging". Het begunstigersbedrag is vrij te kiezen; vanaf € 12,= per jaar. U ontvangt dan tevens onze nieuwsbrief. e-post: [email protected] Ter bestrijding van veel ongewenste berichten hebben wij een filter tegen Engels in het vermelde onderwerp. Stel dit dus in het Nederlands. Bericht niet beantwoord, laat het even weten.

12

Stichting taalverdediging nieuwsbrief 2006 nummer 2. Voor herstel en behoud van het Nederlands - Jaargang 8 - Nummer 2 Lente 2006

Recommend Documents