Stichting Shell Pensioenfonds
Indexatie van pensioenen
Dekkingsgraad inhoud
3
Indexatie bij het Shell Pensioenfonds
3
Indexatie, wanneer en voor wie?
3
Indexatiebeleid
6
Toepassing van voorwaardelijke en discretionaire indexatie
6
Vijfjaarlijkse evaluatie
6
Communicatie
8
Tekst in pensioenreglementen
9
Artikel 19: indexatie van uitgestelde en ingegane pensioenen
10
Gebruikte begrippen Meer informatie LOSSE BIJLAGE ‘De voorwaardelijke indexatie’
verantwoording Deze brochure beschrijft op hoofdlijnen de indexatie van ingegane en uitgestelde pensioenen bij het Shell Pensioenfonds. Het doel van deze brochure is om op een leesbare en begrijpelijke manier te communiceren over indexatie van pensioenen bij het Shell Pensioenfonds. De brochure is bedoeld voor deelnemers, gewezen deelnemers en pensioengerechtigden van het Pensioenfonds. Deze brochure vervangt de brochure ‘Indexatie van pensioenen’ uit juni 2006. De maatschappijen waarin Royal Dutch Shell plc direct of indirect deelnemingen heeft, zijn afzonderlijke rechtspersonen met een eigen identiteit. In deze brochure wordt het collectieve begrip ‘Shell’ gebruikt om de verschillende bij het Shell Pensioenfonds aangesloten Shell werkgevers en joint ventures aan te duiden. Aan deze brochure kunnen geen rechten worden ontleend. In het Reglement staat de officiële juridische tekst van de pensioenregeling.
2
Ind e x ati e va n p e n si o e n e n
Indexatie bij het Shell Pensioenfonds
Indexatie is het aanpassen van ingegane pensioenen en uitgestelde pensioenen (premievrije pensioenaanspraken) met een toeslag. Als een toegekend pensioen nooit zou worden aangepast, dan zou de koopkracht als gevolg van inflatie worden uitgehold. Het bestuur van het Pensioenfonds stelt het indexatiebeleid vast. In deze brochure kunt u lezen hoe indexatie bij het Shell Pensioenfonds in elkaar zit.
Indexatie, wanneer en voor wie Het Pensioenfonds kent een eindloonregeling: het pensioen wordt berekend aan de hand van het laatstverdiende salaris. Bij zo’n regeling speelt indexatie pas een rol zodra het pensioen is toegekend, dus voor iedereen die een pen sioen ontvangt (pensioengerechtigden) en voor iedereen die bij Shell uit dienst is gegaan met een uitgesteld (nog niet ingegaan) pensioen (gewezen deelnemers). De indexatie voor gewe zen deelnemers is hetzelfde als voor pensioen gerechtigden.
deelnemers. Het maakt niet uit welk reglement op hen van toepassing is. Onvoorwaardelijke indexatie Een beperkt aantal onderdelen van het pensioen wordt jaarlijks per 1 juli automatisch aangepast. De aanpassing gebeurt onafhankelijk van de datum van toekenning van het betreffende pen sioen. Er is geen besluit van het bestuur van het Pensioenfonds nodig. De aanpassing vindt plaats op grond van ontwikkelingen in de sociale zeker heid of in de salarissen van Shell in Nederland.
Indexatiebeleid Het indexatiebeleid van het Pensioenfonds kent drie soorten indexatie: onvoorwaardelijke, voor waardelijke en discretionaire indexatie. Dit geldt voor alle pensioengerechtigden en gewezen
Indexat ie van pens i oenen
3
De volgende onderdelen worden automatisch aangepast: ■ De compensatie niet-verzekerde jaren wordt aangepast met de ontwikkeling van de AOWuitkering. Onder AOW-uitkering wordt ver staan de AOW-uitkering voor een echtpaar, dat alleen AOW-inkomen heeft, dat altijd in Nederland heeft gewoond en waarvan beide partners de AOW-gerechtigde leeftijd bereikt hebben. ■ De ingegane partner- en wezenpensioenen waarbij de oorspronkelijke pensioendatum van de overleden deelnemer nog niet is bereikt, het overbruggingspensioen en het overbruggingsweduwepensioen bij de toege kende pensioenen (ter overbrugging van de nog niet ingegane AOW) en de tegemoet koming 65-min (ter compensatie van de hogere belastingheffing tot 65 jaar) worden aangepast aan de ontwikkeling van het nor male maximum van salarisgroep 15, zoals dit wordt gebruikt in het beloningssysteem van Shell Nederland B.V. ■ Het arbeidsongeschiktheidspensioen wordt jaarlijks per 1 juli opnieuw berekend aan de hand van ontwikkelingen van de salaris maxima bij Shell in Nederland. Voor de onvoorwaardelijke indexatie is geld gereserveerd. De reservering voor deze indexa tie is opgenomen in de voorziening pensioen verplichtingen van het Pensioenfonds.
Voorwaardelijke indexatie Wat is voorwaardelijke indexatie? Voor alle overige ingegane en uitgestelde pen sioenen is de indexatie voorwaardelijk. Kenmer kend voor voorwaardelijke indexatie is dat de toekenning ervan geen automatisme is. Het Bestuur beslist jaarlijks in hoeverre de pensioenen worden aangepast. Voor deze voorwaardelijke indexatie is geen reserve gevormd en wordt geen premie betaald. De indexatieverlening wordt uit beleggingsrendement gefinancierd. Een eenmaal toegekende indexatie is onvoorwaarde lijk geworden. Voor indexatie komen in aanmerking ingegane en uitgestelde pensioenen, voor zover deze pen sioenen zijn toegekend vóór 1 maart van het jaar waarin de indexatie plaatsvindt. Ambitie is waardevast pensioen Jaarlijks besluit het bestuur of indexatie per 1 juli plaatsvindt. De ambitie van het Pensioenfonds is om de pensioenen waardevast te houden. Daar bij geldt als maatstaf dat het Pensioenfonds pro beert de pensioenen aan te passen aan maximaal de stijging van het afgeleide prijsin dexcijfer alle huishoudens over de referentieperi ode van maart van het voorafgaande jaar tot maart van het lopende jaar, zoals het Centraal Bureau voor de Statistiek dat publiceert (zie kader ‘Afgeleide prijsindexcijfer’).
Afgeleide prijsindexcijfer De ambitie van het Pensioenfonds is om de pensioenen waardevast te houden, dat wil zeggen aan te passen aan de prijsontwikkeling (inflatie). Om die prijsontwikkeling te kunnen bepalen, wordt gebruik gemaakt van indexcijfers die het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) publiceert. Het CBS publiceert verschillende indexcijfers. Het Pensioenfonds gebruikt het zogenaamde ‘afgeleide prijsindexcijfer alle huishoudens’. Dit wordt afgeleid van de consumentenprijsindex. De consumentenprijsindex geeft het prijsverloop weer van een ‘pakket’ goederen en diensten, zoals dit gemiddeld werd aangeschaft door huishoudens in Nederland. Niet alle uitgaven zijn in het pakket opgenomen. De inkomstenbelasting, sociale premies en een groot deel van de uitgaven voor verzekerde medische zorg zijn daar voorbeelden van. Het afgeleide prijsindexcijfer is gelijk aan de consumentenprijsindex, maar zonder de ontwikkelingen van de indirecte belastingen (bijvoorbeeld de BTW) en van subsidies. Het Pensioenfonds heeft er bewust voor gekozen om als maatstaf het afgeleide prijsindexcijfer te gebruiken, om zo prijsontwikkelingen als gevolg van de inkomenspolitiek van de overheid buiten beschouwing te laten. In de praktijk varieert de ontwikkeling van de beide indexcijfers van jaar tot jaar.
4
Ind e x ati e va n p e n s i o e n e n
De Nederlandsche Bank ziet erop toe dat de financiële opzet van het Pensioenfonds toerei kend is voor de indexatieambitie. Inhaalindexatie Het kan voorkomen dat er in een bepaald jaar geen of slechts gedeeltelijke indexatie plaats vindt. Het Pensioenfonds kan besluiten om in het verleden niet toegekende of gedeeltelijk niet toe gekende indexaties geheel of gedeeltelijk alsnog toe te kennen. Dan is er sprake van inhaal indexatie.
Voorbeeld inhaalindexatie Mevrouw Wester ontvangt een pensioen van € 10.000 per jaar. In jaar x bedraagt de stijging van het afgeleide prijsindexcijfer alle huishoudens 2%. Het bestuur besluit in dat jaar de pensioenen met slechts 1% te indexeren. Het nieuwe pensioen van mevrouw Wester bedraagt dan € 10.100. Het jaar daarop bedraagt de stijging van het afgeleide prijsindexcijfer alle huishoudens 1,5%. Het bestuur besluit dat jaar volledig te indexeren en tevens de 1% die het jaar daarvoor niet is toegekend als inhaalindexatie te verlenen. Het pensioen van mevrouw Wester wordt eerst met 1,5% verhoogd: € 10.100 x 101,5% = € 10.252. Daarna volgt de inhaalindexatie: € 10.252 x 102%/101% = € 10.353.
Richtlijnen voor inhaalindexatie De voornaamste richtlijnen voor inhaalindexatie zijn: ■ Het Pensioenfonds kan besluiten tot inhaal indexatie wanneer de financiële middelen van het Pensioenfonds dat toestaan. ■ Inhaalindexatie heeft alleen betrekking op toe komstige betalingen en vindt niet met terugwer kende kracht plaats. ■ De inhaalperiode is maximaal vijf jaar, waar bij inhaalindexatie alleen wordt verleend indien en voor zover indexatie ook daadwer kelijk is gemist. ■ Bij gedeeltelijke inhaalindexatie wordt de verste in het verleden niet toegekende indexa tie het eerste ingehaald. ■ In een bepaald jaar wordt eerst besloten of indexatie moet plaatsvinden en vervolgens wordt besloten of eventueel inhaalindexatie plaats zou moeten vinden (zie voorbeeld).
Indexat ie van pens i oenen
5
Discretionaire indexatie Het Pensioenfonds kan besluiten om in aanvulling op de hierboven vermelde voorwaardelijke indexatie, op basis van andere factoren dan het afgeleide prijsindexcijfer alle huishoudens, een indexatie te verlenen. Hiervoor is geen maatstaf afgesproken. De bevoegdheid tot het verlenen van zo’n aanvullende indexatie is en blijft ter dis cretie van het bestuur. De indexatie kan alleen verleend worden voor zover de financiële positie van het Pensioenfonds dat toelaat. Toepassing van voorwaardelijke en discretionaire indexatie Bij het verlenen van voorwaardelijke indexatie kijkt het bestuur naar de ontwikkeling van het afgeleide consumentenprijsindexcijfer en naar eventuele gemiste indexaties in het verleden, zoals het bestuur zich dat vooraf heeft voorgeno
men. Vervolgens neemt het bestuur ook andere factoren, die naar de mening van het bestuur een rol kunnen spelen bij de besluitvorming, in over weging. Zo kan het bestuur, op discretionaire basis, de ambitie van waardevastheid achteraf bijsturen. Daarna neemt het bestuur, alles over wegend, een indexatiebesluit. Vijfjaarlijkse evaluatie De toepassing van het indexatiebeleid wordt eens in de vijf jaar geëvalueerd. Het gaat daar bij om de toegekende indexaties en de manier waarop deze zijn bepaald. In de evaluatie komt ook de wijze waarop het bestuur met zijn bevoegdheid tot het verlenen van een discretio naire indexatie is omgegaan, aan bod. De evaluatie kan voor het bestuur reden zijn om een discretionaire indexatie te overwegen. Echter, aan het gegeven dat een evaluatie zal plaats vinden, of aan de resultaten van zo’n evaluatie, kan geen recht worden ontleend op een aanvul ling op de al door het Pensioenfonds toegekende indexaties. De laatste evaluatie heeft in 2010 plaatsgevonden. Communicatie Indexatie van pensioenen is niet altijd een van zelfsprekendheid. Dat is de afgelopen jaren gebleken. Periodes waarin pensioenfondsen hoge rendementen behalen, worden afgewisseld met periodes van economische neergang. Het is niet altijd mogelijk voor pensioenfondsen om de pensioenen aan te passen aan de prijsontwikke ling en er bestaat dan ook niet per definitie ‘recht’ op indexatie. De overheid vindt het belangrijk dat er duidelijk wordt gecommuni ceerd over indexatie en over de voorwaarden waaronder die indexatie plaatsvindt. Hiervoor bestaat strakke regelgeving. Het Pensioenfonds voldoet aan deze regels. Op pagina 9 is de actuele tekst over indexatie uit Reglement V opgenomen. Op de losse bijlage bij deze brochure staat meer informatie over de indexatie over de afgelopen jaren. Ook is weergegeven hoe de pensioenen in de komende jaren naar verwachting zullen meegroeien met de prijzen. U ziet de verwachte indexatie voor twee mogelijke scenario’s: ‘nor male omstandigheden’ en ‘economische tegen wind’.
6
Ind e x ati e va n p e n s i o e n e n
Voorwaardelijke indexatie in de praktijk Over de voorwaardelijke indexatie neemt het bestuur elk jaar opnieuw een besluit. In de praktijk verloopt dit proces als volgt: 1. Het bestuur neemt begin tweede kwartaal een voorgenomen besluit over indexatie. Dit voorgenomen besluit wordt aan de deelnemersraad voorgelegd voor advies. 2. Na ontvangst van het advies van de deelnemersraad neemt het bestuur een definitief besluit. Dat is meestal in mei. 3. Vervolgens verwerkt het Pensioenfonds de pensioenaanpassingen voor alle pensioengerechtigden en gewezen deelnemers die voor indexatie in aanmerking komen. Het is dan inmiddels juni. Daarna worden de brieven voorbereid om hen over de indexatie te informeren. Eind juni verstuurt het Pensioenfonds zo’n 28.000 brieven. 4. Begin juli wordt op de website van het Pensioenfonds een nieuwsbericht over indexatie geplaatst.
Indexat ie van pens i oenen
7
Tekst in pensioenreglementen
Om het vooruitzicht op indexatie zo helder mogelijk te maken, is er een wettelijk voorgeschreven tekst die in het pensioenreglement moet worden opgenomen. In artikel 19 van Reglement V is de actuele tekst over indexatie opgenomen. Dit artikel staat hiernaast afgedrukt.
De digitale versie van Reglement V is te vinden op de website van het Pensioenfonds. Een gedrukt exemplaar kan bij het Pensioenfonds worden opgevraagd. Nieuwe deelnemers krijgen het reglement toegestuurd.
8
Ind e x ati e va n p e n s i o e n e n
Ook de oude pensioenreglementen bevatten bepalingen over indexatie. De teksten van de oude pensioenreglementen zijn niet gewijzigd, maar het indexatiebeleid is hetzelfde voor alle deelnemers, gewezen deelnemers en pensioen gerechtigden.
Extract uit Reglement V: ARTIKEL 19 INDEXATIE VAN UITGESTELDE EN INGEGANE PENSIOENEN 19.1 Onvoorwaardelijke indexatie Jaarlijks per 1 juli wordt een toegekend doorlopend partnerpensioen of een wezenpensioen, dat in betaling is gekomen en waarbij en voor zolang als de Pensioendatum van de overleden Deelnemer of Gewezen Deelnemer nog niet is bereikt, alsmede een toegekend aanvullend partnerpensioen dat in betaling is gekomen, aangepast overeenkomstig de ontwikkeling van het normale salarismaximum van salarisgroep 15 zoals dit gebruikt wordt in het beloningssysteem van Shell Nederland B.V. Een toegekend arbeidsongeschiktheidspensioen wordt aangepast als omschreven in artikel 12.5. 19.2 Voorwaardelijke indexatie Op de pensioenrechten en pensioenaanspraken wordt jaarlijks per 1 juli indexatie verleend van maximaal de toename van het ‘afgeleide prijsindexcijfer alle huishoudens’ zoals dat wordt gepubliceerd door het Centraal Bureau voor de Statistiek over de referentieperiode van maart van het voorafgaande jaar tot maart van het lopende jaar. Het Bestuur beslist evenwel jaarlijks in hoeverre pensioenrechten en pensioenaanspraken worden aangepast. Voor deze voorwaardelijke indexatie is geen reserve gevormd en wordt geen premie betaald. De indexatieverlening wordt uit beleggingsrendement gefinancierd.
Voor indexatie komen in aanmerking pensioenrechten en pensioenaanspraken, anders dan de pensioenen als bedoeld in artikel 19.1 en overgangsregelingen 6 en 8, die zijn toegekend vóór 1 maart van het desbetreffende jaar. Indien de financiële middelen dat toestaan, kan het Pensioenfonds daarbij besluiten dat in het verleden niet toegekende of slechts gedeeltelijk niet toegekende indexaties (gedeeltelijk) worden ingehaald. Inhaalindexatie heeft alleen betrekking op toekomstige betalingen.
19.3 Discretionaire indexatie Het Pensioenfonds kan besluiten om in aanvulling op de in artikel 19.2 vermelde voorwaardelijke indexatie, op basis van andere factoren dan het ‘afgeleide prijsindexcijfer alle huishoudens’ zoals dat wordt gepubliceerd door het Centraal Bureau voor de Statistiek over de referentieperiode van maart van het voorafgaande jaar tot maart van het lopende jaar, een indexatie te verlenen. Hiervoor is geen maatstaf afgesproken. De bevoegdheid tot het verlenen van een aanvullende indexatie als bedoeld in dit artikel 19.3 is en blijft ter discretie van het Pensioenfonds. De indexatie kan alleen verleend worden voor zover de financiële positie van het Pensioenfonds dat toelaat.
Indexat ie van pens i oenen
9
Gebruikte begrippen
Afgeleide prijsindexcijfer alle huishoudens Dit is gelijk aan het consumentenprijsindexcijfer, zonder het effect van veranderingen in de tarie ven van productgebonden belastingen (bijvoor beeld BTW en accijns op alcohol en tabak) en subsidies. Arbeidsongeschiktheidspensioen Dit is het pensioen dat een deelnemer ontvangt als hij arbeidsongeschikt is volgens de eisen van het pensioenreglement. Compensatie niet-verzekerde jaren Compensatie die het Pensioenfonds tot 1 januari 2006 toekende aan deelnemers die voor Shell in het buitenland werkten en die daar door geen AOW-pensioen opbouwden. Consumentenprijsindexcijfer Ook gebruikt wordt: prijsindexcijfer alle huishou dens. Getal dat de gemiddelde prijsontwikkeling weergeeft van een pakket goederen en diensten die huishoudens aanschaffen voor consumptie. De inkomstenbelasting, sociale premies en een groot deel van de uitgaven voor verzekerde medische zorg maken geen onderdeel uit van dit pakket. Deelnemer Iemand die in dienst is van een Shell maatschap pij en die pensioenrechten opbouwt bij het Pensioenfonds. Discretionaire indexatie Het Pensioenfonds kan besluiten om op basis van andere factoren dan het afgeleide prijsindex
10
Ind e x ati e va n p e n s i o e n e n
cijfer alle huishoudens een indexatie te verlenen, in aanvulling op de voorwaardelijke indexatie. Deze indexatieverlening is ter discretie van het Pensioenfonds. Er is geen maatstaf voor afge sproken en de financiële positie van het Pensioenfonds moet het toestaan. Eindloonregeling Een pensioenregeling waarbij het pensioen wordt berekend aan de hand van het laatstver diende salaris. Evaluatie (vijfjaarlijkse) Elke vijf jaar wordt gekeken hoe de indexatie in de praktijk is uitgevoerd. Gewezen deelnemer Een oud-medewerker van Shell, die geen pen sioenrechten meer opbouwt en aan wie een uit gesteld pensioen (premievrij pensioen) is toegekend dat nog niet is ingegaan. (Het) Pensioenfonds, Shell Pensioenfonds Met beide namen wordt Stichting Shell Pensioen fonds, SSPF, bedoeld. Pensioengerechtigde Iemand die een pensioen van het Pensioenfonds ontvangt. Reglement V Het pensioenreglement dat in werking is getre den op 1 januari 2006 onder de naam ‘Regle ment V’ en nadien meermaals is gewijzigd.
Dekkingsgraad
De Pensioenwet is sinds 1 januari 2010 van kracht. Het Pensioenfonds voerde de bepalingen van In 2009 herstelde de financiële positie van het Pensioenfonds aanmerkelijk. Het jaar begon echter met negatieve beleggingsrendementen en een verdere daling van de dekkingsgraad. Na het dieptepunt begin maart kwam de ommekeer en liet de dekkingsgraad weer een duidelijk stijgende lijn zien.
Meer informatie Hebt u vragen over deze brochure of wilt u meer weten, neemt u dan contact op met het Pensioenfonds. De medewerkers van de afdeling Pensioenadministratie- en Voorlichting hebben toegang tot uw pensioengegevens en geven u graag persoonlijke informatie. Telefoon
+31 (0)70 31 99 388
Postadres
Stichting Shell Pensioenfonds
Postbus 65
2501 CB Den Haag
Bezoekadres Gebouw ‘Hoogvoorde’
Bogaardplein 41
2284 DP Rijswijk
e-mail
[email protected]
Website
www.shell.nl/pensioenfonds
Deze brochure is gedrukt op papier met het Forest Stewardship Council (FSC) keurmerk. In FSC-papier is hout verwerkt uit verantwoord beheerde bossen. Fotografie: Shell Beeldbank
september 2011/36.000
Indexat ie van pen si oenen
4
