Stichting opleidingsinstelling GGZ-VS Addendum opleidingsplan 2014-2017 Opleiding GGZ-VS met vrijstellingen voor specifieke doelgroepen
Opleidingsmanager Drs. M. de Leeuw (i.s.m. hoofdopleiders drs. D. Polhuis en drs. W. Houtjes) Maart 2013
1 © GGZ-VS (MdL/2014)
© GGZ-VS, Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevens bestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van GGZ-VS.
2 © GGZ-VS (MdL/2014)
Inhoud Inleiding..............................................................................................................................................4 1 Doelgroepen en toelatingseisen opleiding GGZ-VS met vrijstellingen ...............................................4 1.1 Geroutineerde Sociaal Psychiatrisch Verpleegkundigen (SPV’en) ...............................................4 1.2 Verplegingswetenschappers ......................................................................................................5 1.3 Toelating tot de opleiding GGZ-VS met vrijstellingen .................................................................6 2. Opbouw van de opleiding met vrijstellingen....................................................................................7 2.1 Opleidingsjaar en studiepunten (European Credits) ...................................................................7 2.2 Opleidingsprogramma voor geroutineerde Sociaal Psychiatrisch Verpleegkundigen ..................8 2.3 Opleidingsprogramma voor verplegingswetenschappers ...........................................................9 Bronvermelding ............................................................................................................................11
3 © GGZ-VS (MdL/2014)
Inleiding Dit addendum sluit aan op het Opleidingsplan 2014-2018 (2013) van GGZ-VS. Het addendum is een aanvulling en zal als zodanig gelezen moeten worden. De uitgangspunten van het Opleidingsplan 2014-2018 zijn ook hier geldend. Als opleidingsinstelling voor het opleiden van verpleegkundig specialisten in de GGZ zien wij het als onze verantwoordelijkheid om ook groepen HBO opgeleide GGZ verpleegkundigen met ruime praktijkervaring, die op deelgebieden van de beroepsuitoefening functioneren op het niveau van de verpleegkundig specialist GGZ, in de gelegenheid te stellen zich te kwalificeren als verpleegkundig specialist GGZ (vs ggz). Daarbij gaan wij uit van twee te onderscheiden groepen: zeer ervaren SPV (MGZ-GGZ) en verpleegkundige die afgestudeerd zijn als verplegingswetenschapper. Door middel van een leergang leiden wij deze specifieke groepen op tot vs ggz op een wijze die recht doet aan hun kennis en ervaring, en die aansluit bij de eerder verworven competenties (EVC). Door het toekennen door de examencommissie van vrijstellingen op basis van de EVC kan de opleidingsduur verkort worden. De specifieke doelgroep wordt vervolgens opgeleid tot vs ggz, waarbij de eindkwalificaties gelden die ook voor de driejarige onverkorte opleidingsvariant leidend zijn. Afgestudeerde kunnen zich vervolgens registreren als vs ggz (artikel 14 wet BIG). Deze twee opleidingsvarianten met vrijstellingen zijn een verbijzondering van de driejarige opleiding verpleegkundig specialist GGZ en gebaseerd op het Opleidingsplan 2014-2018 (Houtjes en Polhuis, 2013).
1 Doelgroepen en toelatingseisen opleiding GGZ-VS met vrijstellingen GGZ-VS heeft voor twee doelgroepen een opleidingsvariant met vrijstellingen ontwikkeld. De twee doelgroepen betreffen geroutineerde sociaal psychiatrisch verpleegkundigen en verpleegkundigen opgeleid tot verplegingswetenschapper. Hierna wordt nader ingegaan op de specifieke toelatingseisen voor de betreffende doelgroepen.
1.1 Geroutineerde Sociaal Psychiatrisch Verpleegkundigen (SPV’en) De doelgroep bestaat uit die SPV ‘n die ruime werkervaring hebben in de directe patiëntenzorg en een sturende en coördinerende rol hebben in de behandeling. Het zijn zeer geroutineerde verpleegkundigen die op deelgebieden al functioneren op het niveau van de verpleegkundig 4 © GGZ-VS (MdL/2014)
specialist, vooral in de rol van behandelverantwoordelijke. Bij voorkeur is de SPV in het bezit van een VO getuigschrift. Voor deze opleidingsvariant gelden de volgende toelatingseisen: -
geregistreerd in het verpleegkundige beroepsregister, artikel 3 Wet BIG;
-
in het bezit van een getuigschrift MGZ-GGZ (CROHO-erkend bachelor degree);
-
minimaal vier jaar werkervaring als verpleegkundige (minimaal 32 uur p/w), waarvan drie jaar in de GGZ;
-
praktijkervaring als SPV in de directe patiëntenzorg: minimaal 3 jaar ervaring in een functie waarin hij/zij zelfstandig een sturende/coördinerende rol heeft in de behandeling, blijkend uit functiebeschrijving en een verklaring van de werkgever;
-
functioneert aantoonbaar bovengemiddeld blijkend uit deskundigheidsbevordering, consultatie, innovaties etc. en blijkend uit een verklaring van de leidinggevende en portfolio;
-
heeft en erkende werkervaringsplaats en opleider bij een erkende en samenwerkende praktijkinstelling.
1.2 Verplegingswetenschappers Deze opleidingsvariant is bedoeld voor verpleegkundigen in de GGZ die tevens een van de volgende studies hebben afgerond: Master of Science Klinische Gezondheidswetenschappen, afstudeerrichting Verplegingswetenschappen of Master of Science in Mental Health. Het betreft ervaren verpleegkundigen in de GGZ en die deskundig zijn op het gebied van staf-, beleids- en/of onderzoekstaken en daarin functioneren op het niveau van de verpleegkundig specialist GGZ. Deze groep zal zich op het gebied van directe patiëntenzorg verder moeten ontwikkelen in de competenties als behandelverantwoordelijke, om als expertverpleegkundige in de GGZ patiënten te kunnen begeleiden en behandelen. Voor deze opleidingsvariant gelden de volgende toelatingseisen: -
geregistreerd in het verpleegkundige beroepsregister, artikel 3 Wet BIG;
-
in het bezit van een getuigschrift HBO verpleegkunde (bachelor degree)
-
in het bezit van een getuigschrift Master of Science Klinische Gezondheidswetenschappen afstudeerrichting Verplegingswetenschap of Master of Science in Mental Health;
-
in de afgelopen vijf jaar minimaal drie jaar werkervaring als verpleegkundige in de GGZ (minimaal 50% van het dienstverband);
5 © GGZ-VS (MdL/2014)
-
functioneert aantoonbaar bovengemiddeld blijkend uit bv. publicaties, verzorgen van deskundigheidsbevordering, consultatie, innovaties etc. blijkend uit een verklaring van de leidinggevende en portfolio;
-
heeft en werkervaringsplaats en opleider bij een erkende en samenwerkende praktijkinstelling.
1.3 Toelating tot de opleiding GGZ-VS met vrijstellingen Het uitgangspunt voor de opleidingsvarianten met vrijstellingen is dat er een redelijk homogene doelgroep bestaat die beschikt over vergelijkbare EVC. Daarmee kan voor iedere kandidaat verpleegkundig specialist in opleiding (VSio) in deze groep dezelfde vrijstellingen gevraagd worden zodat zij hetzelfde opleidingsprogramma kunnen volgen. Daarvoor is het nodig om vooraf in te schatten of in redelijke mate verwacht kan worden dat de kandidaat ook de vrijstellingen zal krijgen die nodig zijn om deze opleidingsvariant te volgen. De toelatingsprocedure voor beide opleidingsvarianten bestaat uit meerdere fasen. Deze zijn beschreven in de sollicitatieprocedure (Opleiding GGZ-VS, 2013a en 2013b) Onderdeel van de procedure is de selectie in de praktijkinstelling. De sollicitatiecommissie in de praktijkinstelling beoordeelt in een gesprek en op grond van het portfolio of de kandidaat geschikt is voor de vrijstellingenvariant van de opleiding GGZ-VS. De commissie kan de kandidaat ook adviseren de driejarige opleiding te volgen. De selectie door de landelijke opleiding heeft de vorm van een toelatingsexamen. De kandidaat levert een portfolio aan waarin met documenten wordt onderbouwd dat hij/zij beschikt over de vereiste competenties. Ook het bespreken van een casus is onderdeel van het toelatingsexamen. De toelatingscommissie beoordeelt in dit gesprek, of de kandidaat voldoet aan de eisen en beoordeelt of de kandidaat in voldoende mate kan aantonen in aanmerking te zullen komen voor de vrijstellingen die nodig zijn om deze opleidingsvariant te kunnen volgen. De toelatingscommissie brengt vervolgens verslag en een gemotiveerd advies uit aan de examencommissie. De examencommissie besluit over de toekenning van de vrijstellingen.
6 © GGZ-VS (MdL/2014)
2. Opbouw van de opleiding met vrijstellingen De opleidingsvarianten met vrijstellingen leiden de VSio op tot dezelfde competenties als bij de driejarige opleiding (zie opleidingsplan 2014-2018). Daarbij is het uitgangspunt dat VSio specifieke competenties beheersen op het niveau van de verpleegkundig specialist GGZ. Daarvan uitgaande is een op deze doelgroepen gerichte opleiding ontwikkeld door in de driejarige opleiding vrijstellingen te verlenen voor modulen en praktijkopdrachten. De resterende modulen en praktijkopdrachten worden opnieuw passend ingepland en waar nodig aan de route praktisch aangepast. De inhoud die het toe leiden naar de beoogde eindkwalificaties waarborgt, blijf echter ongewijzigd. Hierdoor heeft GGZ-VS een samenhangend opleidingsprogramma samengesteld dat recht doet aan EVC en zorgt voor de verwerving van de resterende competenties die nodig zijn om het getuigschrift te kunnen ontvangen. Voor de aanpassingen in het curriculum wordt vrijstelling gevraagd bij de examencommissie. Voor nadere informatie op de algemene kaders van de opleiding verwijzen wij naar het ‘Opleidingsplan 2-14-2018’. Datzelfde geldt voor de opbouw van de opleiding gericht op de te verwerven competenties, de toelichting op de leerlijnen, de Meesterproef Verpleegkundig Specialist ggz, toetsing, het Digitaal Opleidingsportaal (DOP), het publicatiebeleid en het internationaliseringsbeleid. Dit addendum beschrijft vooral de aspecten waar het opleidingsprogramma is aangepast als gevolg van de toegekende vrijstellingen.
2.1 Opleidingsjaar en studiepunten (European Credits) Beide opleidingsvarianten duren 18 maanden en bestaan uit een praktijk- en cursorisch deel. Het opleidingsjaar voor de vrijstelling variant start in september. De opleidingsdagen worden bij voorkeur op maandag ingeroosterd. In principe wordt bij beide opleidingsvarianten uitgegaan van 90 EC vrijstellingen. Dat betekent dat de VSio gedurende 1,5 jaar de resterende 90 EC moet verwerven. 1 EC staat gelijk aan 28 studiebelastingsuren (sbu). Net als bij de volledige opleiding heeft ook hier de VSio een dienstverband van tenminste 32 uur per week, en moet worden uitgegaan van een zelfstudie van 15-20 uur per week. Bij aanvang van de opleiding start de VSio op een andere werkplek dan waar de VSio werkzaam was. Dit is noodzakelijk voor de rolontwikkeling en de stimulering van transfer. Ook worden zo nieuwe essentiële competenties verworven. Halverwege (na minimaal 9 maanden) verandert de VSio van praktijkleerplaats. Het praktijkleertraject komt in nauwe afstemming met de praktijkopleider tot stand.
7 © GGZ-VS (MdL/2014)
2.2 Opleidingsprogramma voor geroutineerde Sociaal Psychiatrisch Verpleegkundigen Ten opzichte van de driejarige opleiding zijn er zowel in het cursorische deel als in het praktijkdeel aanpassingen gemaakt in het opleidingsprogramma, afgestemd op de toegekende vrijstellingen. Het opleidingsprogramma wordt hier weergegeven en toegelicht per leerlijn. Opleidingsprogramma GGZ-VS met vrijstellingen voor SPV’en
Farmacotherapie
Somatiek
Kind & Jeugd
Volwassenen
Forensische psychiatrie
Verslaving
Taalvaardigheid/schrijven gevalsbeschrijving
Onderzoek 1
Onderzoek 2
EPB implementeren
Coaching en deskundigheidsbevordering
Beleid en management
Positioneringsprisma
Intervisie en reflectie
Leerlijn Klinisch handelen Generiek
Klinisch redeneren:
Aandachtsgebieden VS ggz 32 EC
Samengestelde module uit:
Leerlijn Onderzoek
Verpleegkundige diagnostiek, interventies en uitkomsten
24 EC
Leerlijn Innovatie en implementatie
Ouderen
Onderzoek 3
15 EC Leerlijn Professionele ontwikkeling
19 EC
Praktijkleren
1,5 jaar praktijkleren in de opleidingsinstelling conform de gekozen opleidingsroute (rol van behandelverantwoordelijke/hoofdbehandelaar, innovator, coach, onderzoeker); begeleiding door praktijkopleider die geregistreerd is als vs ggz
Praktijk opdrachten
PO1 + PO2 (geïntegreerd): Persoonlijk leerplan, Werkplan, tussen en eindbeoordeling PO3: Reflectief leren PO5 Farmacotherapie PO6: Optimaliseren van zorg PO9: Coaching en deskundigheidsbevordering PO10: Somatiek Meesterproef Verpleegkundig Specialist
Toelichting aanpassing opleidingsprogramma De vrijstellingen zijn voornamelijk toegekend voor modulen die gerelateerd zijn aan de competenties die verbonden zijn aan behandelverantwoordelijkheid. Dat leidt ertoe dat het zwaartepunt van de vrijstellingen vooral binnen de leerlijn klinisch handelen gezien wordt.
8 © GGZ-VS (MdL/2014)
Leerlijn klinisch handelen De modulen ‘Klinische redeneren’ zijn teruggebracht naar drie dagdelen. De overige dagdelen zijn vrijgesteld. De modulen ‘Preventie’, ‘Systeembehandeling’, ‘Gedragsmodificatie’ en ‘Consultatie’ zijn in deze opleidingsvariant vrijgesteld. De modulen in de aandachtsgebieden zijn vervangen door een geïntegreerde module capita selecta bestaande uit twaalf dagdelen. Daarin komen alle aandachtsgebieden aan bod. In het praktijkleerdeel wordt de praktijkopdracht ‘Behandelverantwoordelijkheid’ één maal uitgevoerd, wordt de praktijkopdracht ‘Farmacotherapie’ conform het reguliere derde jaar uitgevoerd, en ‘Somatiek’ conform de bestaande opdracht. Leerlijn Onderzoek Deze leerlijn is ongewijzigd ten opzicht van de driejarige opleiding. Leerlijn Innovatie en implementatie De modulen ‘Zorgmanagement, innovatie en kwaliteit’ en ‘Internationalisering’ zijn vrijgesteld. De praktijkopdracht verbeterproject/doorbraakmethode wordt is vrijgesteld, de praktijkopdracht optimaliseren van zorg wordt één maal in plaats van twee maal uitgevoerd. Leerlijn professionalisering De modulen ‘Ethiek en juridische aspecten’ is vrijgesteld, de module positioneringsprisma wordt in aangepast vorm gegeven in 8 dagdelen in plaats van 15 dagdelen. De module reflectief leren wordt ingekort naar 9 dagdelen. De overige dagdelen zijn vrijgesteld. De praktijkopdrachten ‘Persoonlijk leerplan’ en ‘Werkplan, tussen- en eindbeoordeling’ worden geïntegreerd aangeboden. De praktijkopdracht ‘Reflectief leren’ is qua vorm en omvang in de praktijk aangepast.
2.3 Opleidingsprogramma voor verplegingswetenschappers Ten opzichte van de driejarige opleiding zijn er zowel in het cursorische deel als in het praktijkdeel aanpassingen gemaakt in het opleidingsprogramma, afgestemd op de toegekende vrijstellingen. Het opleidingsprogramma wordt hier weergegeven en toegelicht per leerlijn.
9 © GGZ-VS (MdL/2014)
Opleidingsprogramma GGZ-VS met vrijstellingen voor Verplegingswetenschappers
Farmacotherapie
Somatiek
Geïntegreerd aanbod:
Kind & Jeugd
Volwassenen
Systeembehandeling; preventie; consultatie; gedragsmodificatie.
Forensische psychiatrie
Verslaving
Intervisie en reflectie
Juridische en ethische aspecten hoofdbehandelaarschap
Leerlijn Klinisch handelen
Klinisch redeneren:
Aandachtsgebieden VS Ggz
Verpleegkundige diagnostiek, interventies en uitkomsten
63 EC
Leerlijn Onderzoek
Vrijstelling
Leerlijn Innovatie en implementatie
Vrijstelling
Leerlijn Professionele ontwikkeling
Positioneringsprisma
Ouderen
27EC
Praktijkleren
1,5 jaar praktijkleren in de opleidingsinstelling conform de gekozen opleidingsroute (rol van behandelverantwoordelijke/hoofdbehandelaar, innovator, coach); begeleiding door praktijkopleider die geregistreerd is als vs ggz
Praktijkopdrachten
PO1 + PO2 (geïntegreerd): Persoonlijk leerplan, Werkplan, tussen en eindbeoordeling PO3: Reflectief leren PO4: Behandelverantwoordelijkheid PO5: Farmacotherapie PO10: Somatiek Meesterproef Verpleegkundig Specialist
Toelichting aanpassing opleidingsprogramma De vrijstellingen zijn voornamelijk toegekend voor modulen die gerelateerd zijn aan de competenties die verbonden zijn aan onderzoek, innovatie en implementatie. Dat leidt ertoe dat het zwaartepunt van de vrijstellingen vooral binnen deze leerlijnen gezien worden. Het opleidingsprogramma is vooral gericht op de rolontwikkeling van behandelverantwoordelijke en de bijbehorende competenties. Leerlijn klinisch handelen De module ‘Klinische redeneren’ bestaat uit zes dagdelen. De modulen in de specifieke aandachtsgebieden zijn vervangen door een geïntegreerde module capita selecta bestaande uit achttien dagdelen.
10 © GGZ-VS (MdL/2014)
In het praktijkleerdeel wordt de praktijkopdracht ‘Behandelverantwoordelijkheid’ één maal uitgevoerd, wordt de praktijkopdracht ‘Farmacotherapie’ conform het reguliere derde jaar uitgevoerd, en ‘Somatiek’ conform de bestaande opdracht. Leerlijn Onderzoek Deze leerlijn is geheel vrijgesteld. Leerlijn Innovatie en implementatie Deze leerlijn is geheel vrijgesteld. Leerlijn professionalisering De module ‘Positioneringsprisma’ wordt in aangepast vorm gegeven in vier dagdelen in plaats van 15 dagdelen. De module ‘Reflectief leren’ wordt ingekort naar zes dagdelen. De praktijkopdrachten ‘Persoonlijk leerplan’ en ‘Werkplan, tussen- en eindbeoordeling’ worden geïntegreerd aangeboden. De praktijkopdracht ‘Reflectief leren’ is qua vorm en omvang in de praktijk aangepast.
Bronvermelding Houtjes W & DA Polhuis (2013), Opleidingsinstelling GGZ Verpleegkundig Specialist. Opleidingsplan 2014-2018. Utrecht: GGZ-VS Opleidingsinstelling GGZ-VS (2013a) Sollicitatieprocedure vrijstellingenvariant voor geroutineerde SPV’en Opleidingsinstelling GGZ-VS (2013b) Sollicitatieprocedure vrijstellingenvariant voor Verplegingswetenschappers
11 © GGZ-VS (MdL/2014)
