Stichting Nationaal Rijstonderzoeks Instituut (SNRI) Anne van Dijk Rijstonderzoekscentrum Nickerie (ADRON) JAARVERSLAG 2010

Stichting Nationaal Rijstonderzoeks Instituut (SNRI) Anne van Dijk Rijstonderzoekscentrum Nickerie (ADRON)

JAARVERSLAG 2010

Augustus 2011

JAARVERSLAG 2010

SNRI/ADRON Jaarverslag 2010

De Stichting Nationaal Rijstonderzoeks Instituut (SNRI) werd op 4 en 5 maart 1994 officieel geïntroduceerd in de rijstsector door het openen van haar onderzoekscentrum het Anne van Dijk Rijstonderzoekscentrum Nickerie (ADRON). De Stichting kreeg geleidelijk vorm in de jaren 80. De snelle groei van de padieproductie en de rijstexport in die periode noopten toen tot consolidatie en bezinning. Twee onvolkomenheden kwamen sterk naar voren, te weten het achterblijven van het onderzoek, zowel met betrekking tot de teelt van het gewas als op het stuk van de verwerking en de afzet, en de nogal gebrekkige zaaizaadvoorziening. De architecten van de SNRI droegen er daarom zorg voor, dat die beide elementen de kern werden van de taakomschrijving welke de nieuwe stichting meekreeg. De verantwoordelijkheid van deze publicatie ligt bij de Stichting Nationaal Rijstonderzoeks Instituut.

© augustus 2011 Stichting Nationaal Rijstonderzoeks Instituut (SNRI)

1

INHOUDSOPGAVE


LIJST VAN AFKORTINGEN...................................................................................................................... 3 1 INLEIDING ...................................................................................................................................4 2 ORGANISATIE & MANAGEMENT ..................................................................................................... 5 2.1 ORGANISATIESTRUCTUUR................................................................................................5 2.2 BESTUUR ...................................................................................................................... 6 2.3 FINANCIËN .................................................................................................................... 6 2.4 ONDERSTEUNENDE DIENSTEN .......................................................................................... 7 2.4.1 INLEIDING.................................................................................................................. 7 2.4.2 FINANCIËLE ADMINISTRATIE ........................................................................................ 7 2.4.3 SECRETARIAAT........................................................................................................... 7 2.4.4 PZ/HRM .................................................................................................................. 7 2.4.5 TECHNISCHE DIENST ................................................................................................. 8 2.5 MONITORING EN EVALUATIE ........................................................................................... 8 3 ONDERZOEKSACTVITEITEN ......................................................................................................... 10 3.1 INLEIDING .................................................................................................................... 10 3.2 COMMISSIES, RADEN EN SAMENWERKINGSVERBANDEN ..................................................... 10 3.2.1 COMMISSIES EN RADEN ............................................................................................. 10 3.2.2 SAMENWERKINGSVERBANDEN ................................................................................... 10 3.3 VEREDELING ................................................................................................................ 11 3.4 GEWASMANAGEMENT ...................................................................................................16 3.5 POST-HARVEST ............................................................................................................ 18 3.6 COMMUNICATIE........................................................................................................... 20 3.7 ZAADPRODUCTIE EN -VERWERKING................................................................................ 22 3.7.1 ELITEZAAD ............................................................................................................. 22 3.7.2 ORIGINEELZAAD ..................................................................................................... 22 3.7.3 EERSTE-NABOUWZAAD ............................................................................................. 23 SLOT ............................................................................................................................................... 25 BIJLAGEN ......................................................................................................................................... 26 BIJLAGE 1. PRODUCTIE- EN EXPORTGEGEVENS ........................................................................ 26 BIJLAGE 2. LIJST VAN WERKNEMERS EN FUNCTIE ...................................................................... 26 BIJLAGE 3. MUTATIES IN HET PERSONEELSBESTAND.................................................................. 27 BIJLAGE 4. JUBILARISSEN ....................................................................................................... 27

2

LIJST VAN AFKORTINGEN


ADRON CAHFSA CARICOM CELOS CIAT CT DNA EU FISO FFS FFYT GIS glo GRDB hbo HI HRM INGER IPM IRGC IRRI IUR LVV mbo mulo NAOR NZR OYT PN PZ REMUS RYT SC SNRI SML SPBA SPMU SPWE SRD TC UPOV USD UTSN UvS VRE

3

Anne van Dijk Rijstonderzoekscentrum Nickerie Caribbean Agricultural Health and Food Safety Agency Caribbean Community Centrum voor Landbouwkundig Onderzoek in Suriname Centro Internacional de Agricultura Tropical Commerciële Toetsing Desoxyribonucleïnezuur Europese Unie Functie Informatie Systeem Overheid Farmers’ Field School Farmers’ Field Yield Trial Geographic Information System gewoon lager onderwijs Guyana Rice Development Board hoger beroepsonderwijs Ministerie van Handel en Industrie Human Resource Management International Network for the Genetic Evaluation of Rice Integrated Pest Management International Rice Genebank Collection International Rice Research Institute Implementatie Unit Rijst Ministerie van Landbouw, Veeteelt en Visserij middelbaar beroepsonderwijs meer uitgebreid lager onderwijs Nationale Agrarisch Onderzoeks Raad Nationale Zaad Raad Observational Yield Trial Pedigree Nursery Personeelszaken Research and extension Management Unit Suriname Replicated Yield Trial Single cross Stichting Nationaal Rijstonderzoeks Instituut Stichting ter bevordering van de Machinale Landbouw in Suriname Surinaamse Padie Boeren Associatie Suriname Project Management Unit Stichting Productieve Werk Eenheden Surinaamse Dollar Top cross International Union for the Protection of New Varieties of Plants. Amerikaanse dollar Uitvoeringsorganisatie Twinningfaciliteit Suriname Nederland Universiteit van Suriname Vereniging van Rijst Exporteurs

1

INLEIDING

De rijstsector levert een belangrijke bijdrage aan de economie van Suriname in termen van voedselvoorziening, werkgelegenheid en inkomstenbron. Voor de duurzame ontwikkeling van deze belangrijke sector is onderzoek essentieel. In het kader hiervan werd in het jaar 1987 de Stichting Nationaal Rijstonderzoeks Instituut ( SNRI ) opgericht. Deze Stichting heeft tot doel de rijstcultuur in de ruimste zin des woords te bevorderen door in het gehele land wetenschappelijk en toegepast onderzoek binnen de rijstsector te verrichten en te doen verrichten, zo mede zorg te dragen voor het beschikbaar komen van goed plantmateriaal en informatie ten behoeve van de rijstsector. De Stichting tracht dit doel te bereiken door: 1. het uitvoeren en doen uitvoeren van onderzoekingen betreffende het telen en verwerken van rijst, evenals het gebruiken en afzetten van rijst- en bijproducten; 2. het zuiver houden van de bestaande en het ontwikkelen van nieuwe rijstrassen; 3. het opzetten en in stand houden van een zaaizaadaanmaak- en -distributiesysteem, dat de rijstverbouwers verzekert van de beschikbaarheid van goed zaaizaad; 4. het verzamelen, documenteren, bewerken en verspreiden van informatie welke van belang is voor de ontwikkeling van de rijstsector; 5. het aangaan van samenwerking met instellingen in binnen- en buitenland die op dezelfde terreinen werkzaam zijn; 6. het bevorderen van en meewerken aan opleidingen ten dienste van de rijstsector. Sinds 1994 is het Anne van Dijk Rijstonderzoekscentrum Nickerie (ADRON), een werkarm van de SNRI, belast met de uitvoering van de onderzoeksactiviteiten. Deze activiteiten vinden plaats op het gebied van rassenontwikkeling, gewasverzorging, zaaizaadproductie, verwerking en informatievoorziening. In het SNRI/ADRON werkplan 2009-2011 dat gebaseerd is op het strategisch plan 2009-20141, zijn de verschillende activiteiten die moeten bijdragen aan het verwezenlijken van het doel uitgewerkt. Voor 2010 is de uitvoering van de geplande activiteiten in dit jaarverslag opgenomen. Tevens zijn de werkzaamheden van de ondersteunende diensten weergegeven. Het Bestuur brengt dank uit aan de direkteur, onderzoekscoordinatoren en personeel van het ADRON en andere aktoren in de rijstsector voor de constructieve en prettige samenwerking gedurende het jaar 2010

1


Drs. I. Rambharse Voorzitter SNRI

Het strategisch plan en werkplan zijn in de bestuursvergadering van 15 december 2009 goedgekeurd.

4

2

2.1

ORGANISATIE & MANAGEMENT

O RGANISATIESTRUCTUUR


De organisatie structuur van het ADRON is in het onderstaande organogram weergegeven.

5

2.2

B ESTUUR

Het huidige bestuur (tabel 1) is per 1 oktober 2008 geïnstalleerd en heeft aan een aantal documenten gewerkt voor het effectief kunnen verwezenlijken van de doelen. Een strategisch plan 2009-2014 en een werkplan 2009-2011 zijn uitgewerkt. De statuten zijn aangepast en aangeboden aan de minister van LVV ter goedkeuring. Tabel 1: de SNRI bestuursleden Naam Drs. I. Rambharse Mw. C. Rahan-Chin M.Sc. Mw. ing. A. van Sauers-Muller Drs. R. Asabina B. Jhagroe D. Bihari Drs. R. Stakel

Organisatie Ministerie LVV UvS Ministerie LVV Ministerie Financiën Ministerie LVV VRE Ministerie HI

2.3

Functie Voorzitter Waarnemend voorzitter Secretaris Penningmeester Lid Lid Lid

F INANCIËN

De begroting over het jaar 2010 was SRD 1.958.000,00. Er is totaal SRD 1.940.935,93 (tabel 2) aan inkomsten gegenereerd, waarvan 22,6% door de sector, 53,9% door de overheid en 23,5% uit eigen inspanningen. Het saldo over 2009 was SRD 40.155,00. Het totaal beschikbare budget bedroeg daardoor SRD 1.981.090,93. Hiervan is 63.1% uitgegeven aan personele kosten, 9,4% aan o.a. materialen voor de onderzoeksprogramma’s, 6,1% aan exploitatiekosten voor machines, 4,6% aan algemene kosten w.o. kantoor, elektra en apparatuur, 14,3% aan investeringen w.o. trekker en 2,5% aan gebouwen en terreinen. Het saldo over 2010 bedraagt negatief SRD 147.153,66. Tabel 2: Inkomsten en uitgaven over het jaar 2010 SRD

Valuta aankoop

Uitgaven Personeel Onderzoeksprogramma’s Exploitatie transport, machines en werktuigen Algemeen beheer Investeringen en onderhoud Gebouwen en terreinen

Balans

SRD 437.747,75 1.045.289,00 457.899,18 1.940.935,93 120.048,00 1.820.887,93

USD

EURO

22.810,00 22.810,00

11.650,00 11.650,00

15.769,00 5.738,10

4.890,00 10.020,00

1.992.028,72

2.662,00 24.169,00

14.910,00

(171.140,79)

(1.359,00)

(3.260,00)

2.502,35 (1.359,00) 1.143,35

4.071,08 (3.260,00) 811,08

1.273.983,00 140.749,16 128.835,87 98.525,24 304.830,00 45.060,46

Overzicht van het geaccumuleerd saldo 01 januari 2010 Saldo 31 december 2010

16.679,98 (171.140,79) (154.460,81)

Noot: subsidie over het 4e kwartaal is niet ontvangen. De valuta bij personeel is gebruikt voor trainingen op het IRRI en korte termijn consultants. Bij onderzoeksprogramma’s is het besteed voor o.a het aanschaffen van onderdelen uit het buitenland.


Inkomsten Bijdrage door de sector Bijdrage door de overheid Eigen bijdrage

6

2.4 2.4.1

O NDERSTEUNENDE DIENSTEN

Inleiding

De ondersteunende diensten omvatten de Financiële Administratie, Personeelszaken (HRM), Secretariaat en Technische Dienst. Trainingen en eventueel additioneel personeel moeten resulteren in het steeds beter functioneren van deze diensten. 2.4.2

Financiële Administratie

De afdeling Financiële Administratie heeft als een van de taken het kasbeheer over 2010 uitgevoerd. Hieruit zijn relatief kleine uitgaven bekostigd. De aanvragen van de verschillende afdelingen en programma’s zijn na goedkeuring door de directeur afgehandeld. De maandelijkse salarisadministratie is eveneens door deze afdeling uitgevoerd. Het nieuwe software programma ‘Paytime’ heeft naar tevredenheid gefunctioneerd. Dit programma is per 1 januari 2010 officieel in gebruik genomen. Relevante financiële stukken zijn voor het accountantskantoor opgestuurd voor het produceren van de jaarrekening. De afdeling heeft ook de financiële transacties behorende bij de verkoop van zaaizaad uitgevoerd. 2.4.3

Secretariaat

Het Secretariaat heeft zich in hoofdlijnen beziggehouden met de ondersteuning van de werkzaamheden van de directeur. De werkzaamheden van het Secretariaat omvatten het verwerken en opslaan van ingekomen en uitgaande documenten die tevens ook digitaal worden opgeslagen. Het afhandelen van telefoon, ontvangen van gasten en ondersteunen bij het organiseren van verscheidene activiteiten behoorden ook tot de uitgevoerde taken. 2.4.4

PZ/HRM


Er is een aanzet gegeven een overzichtelijk en up-to-date personeelsbestand op te zetten. Hiervoor isl het programma ‘Paytime’ ingezet. Per eind 2010 had het ADRON 61 werknemers in dienst (bijlage 2), waarvan 87% mannelijk en 13% vrouwelijk. De verdeling per afdeling/programma is als volgt: Veredeling 36%, Gewasmanagement 17%, Communicatie 6%, Zaaizaad 8%, Laboratorium 8%, Administratie 7% en Technische Dienst 18%. Verder is een conceptdocument arbeidsvoorziening geproduceerd waarin de rechten en plichten van werknemers zijn uitgewerkt. Dit document behoeft na eventuele aanpassingen goedkeuring van het Bestuur. Het salaris is per 1 juli 2010 met 12,5% aangepast. Dit was naar aanleiding van de ontstane verschillen in nettosalaris met bijvoorbeeld vergelijkbare functies bij het ministerie van LVV na invoering van het eerste deel van FISO2. Er is al een aanzet gegeven om jaarlijks relevante trainingen voor veldwerkers, onderzoeksassistenten, onderzoekers en andere werknemers te organiseren om zodoende de output te verhogen. Tabel 3 geeft een overzicht van trainingen en conferenties. Tabel 3: Overzicht van trainingen en conferenties in 2010 #) 1 2 3 4 5 6 7 8

7

Training/conferentie Molecular Breeding Experimental Design en Data analysis Magazijnbeheer Fotografie Onkruidcollectie EHBO International Rice Conference Kwaliteitslaboratorium

Maand maart maart mei juni augustus oktober november december

Aantal werknemers 1 1 1 5 6 11 2 10

Trainer/Instituut/locatie IRRI, Filippijnen IRRI, Filippijnen SPWE A. Mahabier Mw. D. Traag/Nationaal Herbarium S. Linga en I. Jaglal/SZN Hanoi, Vietnam R. Elmont

Elke maandag kunnen werknemers van 13:00 uur tot 14:00 uur zaken die zij eventueel individueel met de directeur wensen te bespreken, aanhalen. Hiervan is in het afgelopen jaar heel weinig gebruik gemaakt. Werknemers komen meer naar behoefte middels een ad hoc afspraak bij de directeur. In 2010 heeft 1 werknemer op eigen verzoek ontslag genomen, terwijl het personeel is versterkt met 2 werknemers (bijlage 3). Voor het programma Post-harvest zijn de heren ir. R.J. Elmont en dr. R.K. Kross als kortetermijn consultants aangetrokken. Zes werknemers zijn voor 12,5 jaar dienstverband gehuldigd (bijlage 4). 2.4.5

Technische Dienst

De Technische Dienst heeft een ondersteunende taak bij de uitvoering van de diverse onderzoeksactiviteiten. Het gaat om de volgende werkzaamheden:  Uitvoering van de grondbewerking op 10 hectare proefvelden, 12 hectare kwekers- en elitezaad kavels en 32 ha hectare origineelzaadvelden, evenals het bevloeien middels waterpompen bij onvoldoende irrigatie water en het uitvoeren van de oogstwerkzaamheden.  Op weekbasis worden de dammen rondom de kavels en terreinen onderhouden en op kwartaalbasis worden ca. 12 km primaire irrigatie –en loosleidingen zowel handmatig als chemisch onderhouden.  Het regelmatig plegen van reparatie aan de gebouwen en opstallen. Het verdiepingsgebouw heeft inmiddels een verfbeurt gehad. De uitvoering van de overige gebouwen zal in 2011 plaatsvinden. Ook het terrein achter het gebouw is opgehoogd met klei.  Reparatie en onderhoud van machines, vervoermiddelen en andere werktuigen zijn zoveel als mogelijk in eigen beheer uitgevoerd.  Een tractor en een cirkelmaaier zijn aangeschaft ter vervanging van de oude. Eveneens is een 4 wheeldrive dubbel cabine pick-up aangeschaft voor de werkzaamheden buiten ADRON locaties.  Drogen van de afgeoogste padie uit de verschillende proefkavels/plotjes van de diverse programma’s evenals het drogen, schonen van kwekers-, elite- en origineelzaad (ca. 450 mton) is een andere bijdrage van de afdeling. Er is eveneens 92 ton eerste-nabouwzaad van 10 zaaizaadboeren gedroogd.  Het aankopen en verstrekken van aangevraagde goederen en materialen t.b.v. de diverse programma’s is ook een verantwoordelijkheid van de afdeling evenals de distributie van elite- en origineelzaad aan de zaaizaadboeren. Voor de uitvoering van de diverse programma’s is ruim 18.000 liters brandstof en smeermiddelen (voor vervoermiddelen, werktuigen en drogers) en ongeveer 14 ton meststoffen gebruikt. Van ATCAR N.V. is een donatie ontvangen van 5 ton ureum.

M ONITORING EN EVALUATIE

Voor een goede monitoring en evaluatie van de onderzoeksactiviteiten vinden er besprekingen op drie niveaus plaats: 1. Maandelijks vindt er een evaluatie plaats van de activiteiten tussen de programmacoördinatoren. Eventuele knelpunten worden besproken en aangepakt. 2. Voor het middenkader is er eveneens een forum om maandelijks overleg te plegen en vorderingen uit te wisselen. 3. Tweemaandelijks is er een bespreking tussen de directeur en de voorlieden van de verschillende afdelingen/programma’s. Van alle besprekingen worden notulen opgemaakt. Elk(e) afdeling/programma heeft op grond van de interne organisatie en behoefte regelmatig interne evaluaties. Aan het eind van elk jaar wordt er een bijeenkomst gehouden waar een kort overzicht wordt gegeven door de directeur. Het personeel is tijdens die bijeenkomst eveneens in de gelegenheid aandachtspunten te benadrukken.


2.5

8


Er wordt maandelijks een bestuursvergadering gehouden waarbij vraagstukken met betrekking tot het beleid worden afgehandeld. Er is daarnaast continu overleg tussen de directeur en de voorzitter. Er wordt een jaarverslag opgemaakt waarin de technische en management aangelegenheden van het ADRON worden uitgewerkt. De financiële controle wordt door het onafhankelijk accountantsbureau Tjon A Hung gepresenteerd in een jaarrekening.

9

3

3.1

ONDERZOEKSACTVITEITEN

I NLEIDING

Het ADRON heeft als werkarm van de SNRI de verantwoordelijkheid de toegekende taken op een correcte manier uit te voeren. Middels een aantal programma’s en afdelingen wordt getracht de doelen die deze stichting nastreeft te verwezenlijken. In het kader van de uitvoering hiervan participeert het ADRON in raden, commissies en projecten die relevant zijn voor de rijstsector. Daarnaast zijn er samenwerkingsverbanden met nationale en internationale instituten.

3.2 3.2.1

C OMMISSIES , RADEN EN SAMENWERKIN GSVERBANDEN

Commissies en raden

3.2.2 Samenwerkingsverbanden In de verslagperiode waren de volgende samenwerkingsverbanden relevant: 1. In partnerschap met de Universiteit van Suriname is het Research and Extension (REMUS) project uitgevoerd. De operationele fase van dit project startte in 2006 en eindigde in 2008. De administratieve afwikkeling tussen SNRI/ADRON en de Universiteit vond in het verslagjaar plaats. 2. Het project ‘versterking van de rijstsector’ van de Uitvoeringsorganisatie Twinningfaciliteit Suriname Nederland (UTSN) is eveneens in partnerschap gestart. 3. Met het CELOS is er een samenwerking op het gebied van kennisuitwisseling en het in partnerschap uitvoeren van relevante projecten. 4. Er werd met de stakeholders informeel contact gehouden bij het plannen, uitvoeren en presenteren van onderzoeksactiviteiten. 5. Op 12 juli 2008 is een samenwerkingsdocument getekend tussen de Guyana Rice Development Board (GRDB) en SNRI. Dit document is op 25 augustus 2009 door de twee ministers van landbouw van Suriname en Guyana bekrachtigd. Er zal worden samengewerkt op het gebied van veredeling, agronomie, verwerking, training, organisatie, etc. In augustus kreeg SNRI/ADRON bezoek van twee


Het ADRON participeert in enkele voor de sector relevante commissies en raden. 1. De Implementatie Unit Rijst (IUR) die op 1 februari 2009 voor 1 jaar als voorloper van productschap rijst werd ingesteld. De commissie is op 1 februari 2010 ontbonden. Er is een document mbt de vereiste actiepunten in rijstsector naar de minister van LVV opgestuurd. 2. De Nationale Zaad Raad (NZR) die in februari 1998 ingesteld werd en waarvan de taken en bevoegdheden wettelijk zijn vastgelegd in de Zaadwet van mei 2005. De NZR is al jaren niet actief en zal opnieuw geïnstalleerd moeten worden. De NZR heeft een zaadwet ontworpen die in mei 2005 is afgekondigd. Het bijbehorende staatsbesluit is in december 2008 afgekondigd. De uitvoeringsbesluiten moeten nog worden geslagen. Een conceptwet “Toelating en bescherming van plantenrassen” is al door het ministerie van Justitie en Politie gescreend. De uitvoeringsbesluiten moeten nog worden geconcipieerd. In 2010 zijn geen activiteiten uitgevoerd. 3. De Nationale Agrarisch Onderzoeks Raad (NAOR) die op 1 december 2009 werd geïnstalleerd. Het doel is om in eerste instantie te komen tot een Nationale Agrarische Onderzoeksagenda. Er zijn in het afgelopen jaar vier vergaderingen uitgeschreven, waarbij de werkwijze is besproken. 4. De taakgroep pesticiden werd in februari 2005 door de toenmalige districtscommissaris van Nickerie in het leven geroepen en heeft als doel het ontwerpen van maatregelen en programma’s die er toe bijdragen, dat er zorgvuldig en zuinig wordt omgegaan met gewasbeschermingsmiddelen en met chemicaliën in het algemeen. De taakgroep heeft in 2010 vijf keer vergaderd. Er zijn twee focusgroepen van nabestaanden van slachtoffers ingesteld die worden begeleid.

10

6.

7.

onderzoekers, de General Manager van GRDB en een vertegenwoordiger van de rijstboeren van Guyana. Drie medewerkers van SNRI/ADRON, een vertegenwoordiger van de SPBA en één van de VRE brachten in september een tegenbezoek aan Guyana. Met het Internationaal Rice Research Institute (IRRI) vond uitwisseling van genetisch materiaal plaats. Wij ontvingen de INGER nursery voor 2011 en stuurden 110 van onze lijnen naar het IRRI-kantoor in Tanzania. Het programma Veredeling heeft het contact met CIAT hernieuwd. Wij ontvingen 131 lijnen van CIAT.

3.3

V EREDELING

Het doel van het onderzoeksprogramma Veredeling is het verhogen van de kwaliteit en opbrengst van onze rijstrassen en het beschikbaar doen komen van zaaizaad van goede kwaliteit voor de rijstsector. In de tabellen 4, 5 en 6 worden de activiteiten en de realisaties weergegeven.


Tabel 4: Planning en realisatie van seizoen 09B (periode 1 november 2009 – 30 april 2010)

11

code P1.1

projectonderdeel Kruisingen en F1

P1.2

Kwekerszaad

P1.3

Pedigree Nursery (PN)

P1.4

Observational Yield Trial (OYT)

P1.5

Replicated Yield Trial (RYT)

P1.6

Farmers Field Yield Trial (FFYT)

P1.7

Overrijpingsproef

Ten minste 4 kandidaatrassen per seizoen

P1.8

Commerciële toetsing

P1.9

Elitezaadproductie

Ten minste 2 kandidaatrassen per seizoen Productie van bestaande lijnen en nieuwe lijnen per seizoen

P1.10

INGER Nurseries

Planning HB-nurseries geïnstalleerd, en ten minste 80 hybriden geproduceerd per seizoen Productie van bestaande lijnen en kandidaatlijnen per seizoen Minimaal 9.000 lijnen per seizoen. Lijnen voor OYT geselecteerd in de F5

Ten minste 150 lijnen per seizoen. Lijnen voor RYT geselecteerd Ten minste 75 lijnen per seizoen Ten minste 4 kandidaatrassen voor de FFYT geselecteerd Ten minste 4 kandidaatrassen per seizoen geselecteerd voor de CT

Resultaten van de experimenten verzonden naar INGER en

realisatie 90 kruisingen zijn gemaakt, 80 geselecteerd F1 = 54 kruisingen overgeplant en geselecteerd

Niet ingezet vanwege gewijzigde inzichten

F2 = 75 kruisingen (SC: 58, TC: 17) overgeplant en geselecteerd (8.922 lijnen) F3-F5 = 9.246 lijnen (151 kruisingen) overgeplant, 3.255 lijnen (110 kruisingen) + 21 lijnen (10 kruisingen) voor OYT-10A geselecteerd 10 lijnen (8 kruisingen) overgeplant en geselecteerd voor RYT-10A Totaal 18 lijnen gezaaid, geen lijnen voor FFYT geselecteerd

Totaal 6 lijnen (nieuwe lijnen ADRON-137, ADRON-138, ADRON-139 en controle lijnen ADRON-125, ADRON128, ADRON-130) gezaaid, waarvan geen enkel is geselecteerd voor de CT Totaal 8 lijnen (nieuwe lijnen ADRON-137, ADRON-138, ADRON-139 en controle lijnen ADRON-111, ADRON117, ADRON-125, ADRON-128, ADRON-130) gezaaid Geen activiteiten 3 bestaande lijnen (ADRON-111, ADRON-117, ADRON125) en 2 nieuwe lijnen (ADRON-128, ADRON-130) overgeplant Productie: lijn

#ha

#kg

ADRON-111 ADRON-117 ADRON-125 ADRON-128 ADRON-130

0,4 0,7 1,7 0,9 1,7

1292 2975 6020 1855 5460

Niet gepland voor deze periode

vocht (%) 10,5 10 11,3 10 11,8

rode rijst 0 0 0 0 0

kieming (%) 98 100 99 98 97

code

projectonderdeel

P1.11

Kiemplasma verversen en beschrijven

P1.12

Kiemplasmabeheer

P1.13

Activiteiten ruw/kwaliteit lab

P1.14

Activiteiten chemisch lab

P1.15

Prebreeding activiteiten

P1.16

Training personeel

P1.17

Begeleidingsprogram ma voor zaadproducenten

Planning kiemplasma voor het kruisingsprogramma geïdentificeerd Ten minste 50 lijnen/rassen uit de kiemplasmacollectie ververst en beschreven volgens UPOV Kiemplasmacollectie gecatalogiseerd en bestand geautomatiseerd Protocollen herzien in samenwerking met programma Post-harvest en bepalingen voor diverse programma’s verricht. Protocollen samengesteld en bepalingen voor diverse programma’s verricht Additionele informatie te gebruiken in het veredelingsproces bepaald

Personeel is getraind in aspecten die relevant zijn voor zijn functioneren Begeleidingsprogramma voor zaadproducenten opgesteld en uitgevoerd

realisatie

36 lijnen (ADRON-lijnen) overgeplant, ververst en beschreven volgens UPOV

Inventarisatie van beschikbaar materiaal uitgevoerd. Totaal 1.363 lijnen Totaal 24.970 bepalingen verricht voor diverse programma’s

Geen activiteiten

Zaaidichtheidsproef (5 lijnen, 5 zaaidichtheden en 5 herhalingen) ingezet en geëvalueerd. Door onregelmatige opkomst geen duidelijke conclusie te trekken. 6 hybridelijnen van Bayer Crop Science ingezet en geёvalueerd. 2 personeelsleden hebben de FFS-training afgerond. 1 medewerker heeft de cursus moleculaire veredeling op IRRI gevolgd. Geen activiteiten, wordt overgeheveld naar programma Gewasmanagement

Tabel 5: Planning en realisatie van seizoen 10A (periode 1 mei 2010 – 31 oktober 2010) projectonderdeel Kruisingen en F1

P1.2

Kwekerszaad

P1.3


P1.4

Observational Yield Trial (OYT)

P1.5


P1.6


P1.7

Overrijpingsproef

planning HB-nurseries geïnstalleerd, en ten minste 80 hybriden geproduceerd per seizoen Productie van bestaande lijnen en kandidaatlijnen per seizoen Minimaal 9000 lijnen per seizoen. Lijnen voor OYT geselecteerd in de F5

Ten minste 50 lijnen per seizoen. Lijnen voor RYT geselecteerd Ten minste 35 lijnen per seizoen. Ten minste 4 kandidaatrassen voor de FFYT geselecteerd Ten minste 4 kandidaatrassen per seizoen geselecteerd voor de CT Ten minste 4 kandidaatrassen per seizoen

realisatie 103 kruisingen zijn gemaakt, 92 geselecteerd F1 = 51 kruisingen overgeplant en geselecteerd

Niet ingezet vanwege gewijzigde inzichten

F2 = 52 kruisingen (SC: 27, TC: 25, 55.800 lijnen) overgeplant en 3.171 lijnen geselecteerd F3-F5 = 12.177 lijnen (185 kruisingen) overgeplant, 3.597 lijnen (135 kruisingen) voor PN-10B + 102 lijnen (29 kruisingen) voor OYT-10B geselecteerd 21 lijnen (10 kruisingen) overgeplant en geselecteerd voor RYT-10B Totaal 22 lijnen gezaaid, geen lijnen voor FFYT geselecteerd

Totaal 6 lijnen (nieuwe lijnen ADRON-137, ADRON-138, ADRON-139 en controle lijnen ADRON-125, ADRON128, ADRON-130) gezaaid. De nieuwe lijnen zijn vanwege tegenvallende prestaties afgevoerd Geen activiteiten


code P1.1

12


13

code P1.8

projectonderdeel Commerciële toetsing

P1.9

Elitezaadproductie

P1.10

INGER Nurseries

P1.11


P1.12

Kiemplasmabeheer

P1.13


P1.14


P1.15


P1.16

Training personeel

P1.17

DNA fingerprinting van uitgegeven rassen

planning Ten minste 2 kandidaatrassen per seizoen Productie van bestaande lijnen en nieuwe lijnen per seizoen

Resultaten van de experimenten verzonden naar INGER en kiemplasma voor het kruisingsprogramma geïdentificeerd Ten minste 50 lijnen/rassen uit de kiemplasmacollectie ververst en beschreven volgens UPOV Kiemplasmacollectie gecatalogiseerd en bestand geautomatiseerd Protocollen herzien in samenwerking met programma Post-harvest en bepalingen voor diverse programma’s verricht. Protocollen samengesteld en bepalingen voor diverse programma’s verricht Additionele informatie te gebruiken in het veredelingsproces bepaald Personeel is getraind in aspecten die relevant zijn voor zijn functioneren DNA fingerprinting van de uitgegeven rassen die ook kan worden gebruikt bij het vaststellen of een rijstpartij bestaat uit door het ADRON ontwikkelde rassen.

realisatie Geen activiteiten 3 bestaande lijnen (ADRON-111, ADRON-117, ADRON125) en 2 nieuwe lijnen (ADRON-128, ADRON-130) overgeplant Productie: lijn

#ha

#kg

ADRON-111 ADRON-117 ADRON-125 ADRON-128 ADRON-130

0,4 0,7 1,7 0,9 1,7

1050 1820 5985 3780 6987

voch t (%) 11,5 11,5 11,5 10,8 11,8

rode rijst 2 0 0 0 0

kieming (%) 92 95 99 98 95

INGER nurseries (IIRON: 166 lijnen, IRFAON: 48 lijnen) overgeplant en 15 rassen (uit IIRON: 11, IRFAON: 4) zijn geїdentificeerd en geselecteerd voor het kruisingsprogramma 10B

140 lijnen (ADRON-lijnen + IRGC-IRRI-lijnen) overgeplant, ververst en beschreven volgens UPOV

Kiemtest voor 549 lijnen uitgevoerd

Totaal 11.375 bepalingen verricht voor diverse programma’s

Totaal 205 bepalingen verricht

Geen activiteiten

4 personeelsleden hebben een EHBO-training afgerond

Geen activiteiten.

Tabel 6: Planning en realisatie van seizoen 10B (periode 1 november 2010 – 31 december 2010) code P1.1

projectonderdeel Kruisingen en F1

P1.2

Kwekerszaad

P1.3


P1.4

Observational Yield

planning HB-nurseries geïnstalleerd, en ten minste 80 hybriden geproduceerd per seizoen Productie van bestaande lijnen en kandidaatlijnen per seizoen Minimaal 9.000 lijnen per seizoen. Kandidaatlijnen voor OYT geselecteerd in de F5 Ten minste 50 lijnen per

realisatie F1 = 92kruisingen overgeplant

3 lijnen (ADRON-125, ADRON-128, ADRON-130) overgeplant F2 = 51 kruisingen (SC: 22, TC: 29, 40.100 lijnen) overgeplant F3-F5 = 6.768 lijnen (187 kruisingen) overgeplant 102 lijnen (29 kruisingen) overgeplant

projectonderdeel Trial (OYT)

P1.5


P1.6


P1.7

Overrijpingsproef

P1.8

Commerciële toetsing

P1.9

Elitezaadproductie

P1.10

INGER Nurseries

P1.11


P1.12

Kiemplasmabeheer

P1.13


P1.14


P1.15


P1.16

Training personeel

P1.17

DNA fingerprinting van uitgegeven rassen

planning seizoen. Lijnen voor RYT geselecteerd Ten minste 35 lijnen per seizoen. Ten minste 4 kandidaatrassen voor de FFYT geselecteerd Ten minste 4 kandidaatrassen per seizoen geselecteerd voor de CT Ten minste 4 kandidaatrassen per seizoen Ten minste 2 kandidaatrassen per seizoen Productie van bestaande lijnen en nieuwe lijnen per seizoen Resultaten van de experimenten verzonden naar INGER en kiemplasma voor het kruisingsprogramma geïdentificeerd Ten minste 50 lijnen/rassen uit de kiemplasmacollectie ververst en beschreven volgens UPOV Kiemplasmacollectie gecatalogiseerd en bestand geautomatiseerd Protocollen herzien in samenwerking met programma Post-harvest en bepalingen voor diverse programma’s verricht. Protocollen samengesteld en bepalingen voor diverse programma’s verricht Additionele informatie te gebruiken in het veredelingsproces bepaald Personeel is getraind in aspecten die relevant zijn voor zijn functioneren DNA fingerprinting van de uitgegeven rassen die ook kan worden gebruikt bij het vaststellen of een rijstpartij bestaat uit door het ADRON ontwikkelde rassen.

realisatie

Totaal 21 lijnen (10 kruisingen) gezaaid

Geen activiteiten

Geen activiteiten Geen activiteiten 3 bestaande lijnen (ADRON-111, ADRON-117, ADRON-125) en 2 nieuwe lijnen (ADRON-128, ADRON-130) overgeplant Resultaten INGER-2010 verwerkt en verstuurd voor INGER Filippijnen Aanvraag voor INGER-2011 ingediend

Totaal 217 lijnen (131 CIAT, 40 drooglandrijst en 46 IRRI-lijnen) overgeplant

Kiemtest voor 50 lijnen ingezet

Totaal 4.422 bepalingen verricht voor diverse programma’s

Geen activiteiten

Zaaidichtheidsproef (3 lijnen, 5 zaaidichtheden en 5 herhalingen) ingezet 6 personeelsleden volgen Post-Harvest training

Geen activiteiten


code

14


Foto 1. Selectie in de F2 populatie

15

Foto 2. Verwijderen van ongewenste plantjes is erg belangrijk in het veredelingsproces.

3.4

G EWASMANAGEMENT

Het doel van het onderzoeksprogramma Gewasmanagement is het verhogen van de productiviteit en duurzaamheid van de rijstproductie. In tabel 7 worden de algemene aandachtspunten gepresenteerd, terwijl tabel 8 de corresponderende planning en realisaties weergeeft.

code P2-AL1 P2-GB1 P2-GB2 P2-GB3 P2-BE1 P2-BE2 P2-BE3 P2-BE4 P2-BE5 P2-BE6

projectonderdeel Crop survey literatuurstudie grondbewerkingsmethoden in rijst effect van intensieve droge grondbewerking op de opbrengst effect van intensieve natte grondbewerking op de opbrengst literatuurstudie bemestingsmethoden in rijst bemestingsproef kandidaatrassen verbeterde bemestingsmethoden onstation validatie bemestingsmethoden op boerenvelden testen van alternatieve meststoffen

P2-IPM1

SPAD meter verder uittesten onder onze omstandigheden Integrated Nutrient Management (INM) toetsen aan onze omstandigheden literatuurstudie IPM-methoden in rijst

P2-IPM2 P2-IPM3

IPM-proeven on-station IPM-proeven op boerenvelden

P2-IPM4

natuurlijke vijanden identificeren en beschrijven ziekten identificeren en beschrijven plagen identificeren en beschrijven vaststellen populaties natuurlijke vijanden

P2-BE7

P2-IPM5 P2-IPM6 P2-IPM7 P2-IPM8 P2-IPM9

P2-IPM10 P2-ON1

vaststellen effectiviteit van natuurlijke vijanden effectiviteit van alternatieve bestrijdingsmiddelen en hun effecten op natuurlijke vijanden studie naar biopesticiden

P2-ON2 P2-ON3

literatuurstudie onkruidbestrijdingsmethoden in rijst effect van onkruid op de opbrengst effect van cultuurmaatregelen op onkruid

P2-ON4

effect alternatieve herbiciden

P2-ON5

effect minimum tillage op velden met veel rode rijst karakteriseren van onkruiden overlevingstest rode rijstzaden

P2-ON6 P2-ON7 P2-ON8

analyse onkruidpopulaties op boerenvelden

output gegevens over cultuurmaatregelen die de boeren uitvoeren database over grondbewerkingsmethoden en indicaties voor mogelijke onderzoeksprojecten antwoord op de vraag of intensieve droge grondbewerking leidt tot opbrengstverhoging (fysiek en financieel) antwoord op de vraag of intensieve natte grondbewerking leidt tot opbrengstverhoging (fysiek en financieel) database over bemestingsmethoden en indicaties voor mogelijke onderzoeksprojecten bemestingsschema voor kandidaatrassen verbeterde bemestingmethoden voor validatie in boerenvelden verbeterde bemestingsmethoden in boerenvelden gevalideerd vaststellen of alternatieve meststoffen agronomisch en economisch voordeel hebben protocol voor toepassing SPAD meter onder onze omstandigheden. concept van INM getoetst voor onze omstandigheden en waar nodig adviseren conform bevindingen database over IPM-methoden en indicaties voor mogelijke onderzoeksprojecten diverse IPM-proeven on-station on-station IPM-proeven gevalideerd onder omstandigheden op boerenvelden beschrijving natuurlijke vijanden (levenscyclus, effect op prooi, etc.) beschrijving ziekten (levenscyclus, effect op plant, etc.) beschrijving plagen (levenscyclus, effect op plant, etc.) vaststelling van de populatiegrootte van natuurlijke vijanden en implicaties voor natuurlijke bestrijding de effectiviteit van natuurlijke vijanden op de prooi vastgesteld vastgesteld wat het effect is van alternatieve bestrijdingsmiddelen op natuurlijke vijanden en de implicaties voor natuurlijke bestrijding vastgesteld welke organismen aanwezig zijn in ons rijstmilieu voor gebruik als biopesticide database over onkruidbestrijdingsmethoden en indicaties voor mogelijke onderzoeksprojecten indicatie van invloed van onkruid op de opbrengst welke cultuurmaatregelen hebben negatief effect op onkruidpopulaties effectiviteit (werking, kostenefficiëntie, etc.) van alternatieve herbiciden in hoeverre heeft minimum tillage effect op de rode rijstpopulatie aanwezige onkruiden determineren en in kaart brengen indicatie hoe lang rode rijstzaden in de bodem kunnen overleven welke onkruiden komen op boerenvelden voor (in welke mate en waar)


Tabel 7: Aandachtpunten programma Gewasmanagement

16

code P2-ON9 P2-ON10 P2-WM1 P2-WM2

projectonderdeel testen verbeterde onkruidbestrijdingsstrategie met boeren testen voor allelopathie literatuurstudie watermanagementmethoden in rijst effect van waterstand op de opbrengst

output gezamenlijke strategie voor onkruidbestrijding ontwikkeld met boeren vaststellen of allelopathie voorkomt in ons rijstmilieu database over watermanagementmethoden en indicaties voor mogelijke onderzoeksprojecten in hoeverre is de waterlaag van invloed op de opbrengst (waterefficiëntie)

Tabel 8: Planning en realisatie van de seizoenen 10A en 10B code P2-BE5

Projectonderdeel Het effect van Lithovit (vloeibare mest) op rijst Evaluatie van Monty’s (vloeibare biologische mest) op rijst Bepaling van een optimale bemestingsschema voor ADRON-137, ADRON-138 en ADRON- 139 IPM

planning Evalueren van het effect van Lithovit toediening op de opbrengstcomponenten Evalueren van het effect van Monty’s op de opbrengstcomponenten.

realisatie Nog niet afgeoogst.

Bepaling van de optimale split, timing en kwantiteit van ureumbemesting voor de kandidaat rassen.

P2-IPM4, P2-IPM6, P2-IPM7, P2-IPM8

Insectencollectie en bepaling van levenscyclussen

Evalueren van schadelijke insecten, natuurlijke vijanden en hun leefgewoonten.

P2-ON1, P2-ON6, P2-ON8

Collectie en determinatie van onkruiden in rijst

Training in het verzamelen van onkruiden. collecteren van alle onkruiden in rijst voor het herbarium op het ADRON.

P2-ON

Evalueren van het uitstoelingsvermogen in een potproef. Bepaling van de kiemkracht na het afvallen van de zaden.

P2-AL1

Bepaling van het uitstoelingsvermogen en kiemkracht van “vogelzaad” en Saramaccagras. Cropmanagement survey

Data verwerkt. Na evaluatie in de FFYT zijn deze kandidaat rassen afgekeurd. Data verwerkt. Rapportage: concept. Van seizoen 10B is nog niet afgeoogst. Voortdurend. Volledige levenscyclus en voedingspatroon van 2 natuurlijke vijanden samengesteld. 15 soorten onkruiden verzameld en verwerkt. Voortdurend. Determinatie moet nog plaatsvinden. Data verwerkt. Rapportage: concept

P2-Al1

Bodemonderzoek

P2-WM1 P2-WM2

Evaluatie van “ system of rice intensification “ in Suriname

P2-BE5

P2-BE2


P2-IPM2

17

Evalueren van cultuurmaatregelen op ziekten en plagenbeheer en de opbrengstcomponenten.

Evalueren van gewasmanagement praktijken van rijstboeren en bepaling van hun opbrengstcomponenten. Evalueren van nutriëntenbeschikbaarheid in de verschillende polders.

Bepaling van het effect van waterstand op de opbrengstcomponenten van rijst.

Nog niet afgeoogst

Data 9A, 9B en 10A verwerkt. Rapportage: niet. Monsters 9A, 9B en 10A verwerkt. Monsters naar VS opgestuurd voor analyse. Data 10A verwerkt en rapportage 100%. Experiment 10B nog niet afgeoogst.

In samenwerking met het programma Communicatie zijn boeren on-station en on-farm voorzien van adviezen en informatie m.b.t. bemesting, ziekten, plagen en chemicaliëngebruik. Ook zijn zoutgehaltemetingen uitgevoerd voor boeren en het ministerie van LVV.

Fot0 4. Het verzamelen van onkruid op een kaveldam voor het herbarium

3.5

P OST - HARVEST

Het doel van het programma Post-harvest is het verhogen van het rendement in de rijstverwerking. De aandachtspunten en verrichte werkzaamheden worden in tabel 9 aangegeven. Dit programma zal in de


Foto 3. Het zaaiklaar maken van een proefveld

18

komende periode intensiever aandacht krijgen voor een verhoogde output. Hiervoor worden er vooralsnog korte termijn consultants aangetrokken. Tabel 9: Planning en realisatie van het programma Post-harvest. code P3.1 P3.2 P3.3

projectonderdeel planning realisatie herziening protocollen voor kwaliteitsbepalingen Herziening Gestart bepaling effect droogtemperatuur en laagdikte op pel- en slijprendement Protocol Gestart Onderzoek naar optimale parameters voor een schuine bindroger en Uitvoeren Geen vaststellen van een model ontwerp P3.4 vaststellen van achteruitgang van kwaliteit van opgeslagen natte padie met Uitvoeren Geen en zonder beluchting P3.5 bepaling effect van langdurige opslag van droge padie op rendementen Protocol Gestart P3.6 ontwikkelen van protocollen voor organoleptisch onderzoek Uitvoeren Geen P3.7 ontwikkelen van testpanels voor organoleptisch onderzoek Uitvoeren Geen P3.8 vaststellen van houdbaarheidsperiode van padie, cargo en witte rijst en effect Uitvoeren Geen van langdurig bewaren op organoleptische eigenschappen en kookkwaliteit P3.9 Effect van bestaande waterpolishingsystemen in de sector op de Uitvoeren Geen houdbaarheid van witte rijst P3.10 Bepaling effect van beluchting/koeling tussen slijpseries op het Uitvoeren Geen fabrieksrendement P3.11 vaststellen van parboileigenschappen van Surinaamse rijstrassen Uitvoeren Geen P3.12 Onderzoek naar methoden voor slijpmeel stabilisatie Uitvoeren Geen P3.13 Ontwikkelen van een keurmerk voor Surinaamse rijst Uitvoeren Geen Noot: De realisatiegraad is laag vanwege het ontbreken van een onderzoeker. Echter is het fundament voor het uitvoeren van de onderzoeksactiviteiten gelegd.


Er is onder leiding van de consultant ir. R.J. Elmont een aanvang gemaakt met een vergelijkende verwerkingstest ADRON- en SML-rassen in 2009 en in 2010 afgerond. Verder zijn bestaande protocollen en het kwaliteitshandboek herzien. Ook is er een operationaliseringsplan opgesteld. Een uitgebreid training voor laboranten is begonnen evenals het opstellen van het projectdossier voor een grant bij de EU.

19

Foto 5. Labmedewerkers op bezoek bij een pelmolen als onderdeel van een training

3.6

C OMMUNICATIE

Het doel van het programma Communicatie is het beschikbaar doen komen van informatie en kennis middels o.a. massamedia en trainingen. Hierbij is er een goede samenwerking met alle programma’s en afdelingen vereist. De algemene aandachtspunten van dit programma zijn aangegeven in tabel 10. In tabel 11 zijn de corresponderende activiteiten en realisaties verwoord. Tabel 10: Algemene aandachtspunten van het programma Communicatie.

P4.3 P4.4

Projectonderdeel ontwikkelen en aanbieden van interne training medewerkers ontwikkelen en aanbieden van basistraining voor padieproducenten actualisering rijstbijbel ontwikkelen van videovoorlichtingsmateriaal

P4.5 P4.6

ontwikkelen van gedrukt voorlichtingsmateriaal uitvoeren seizoenenquêtes

P4.7 P4.8

organisatie opendagen optimaliseren en professionaliseren bibliotheek

P4.9

informatieve website ontwikkelen en onderhouden

P4.2

Output medewerkers getraind op allerlei gebieden (productie, veiligheid, verwerking, etc.) producenten de basisprincipes van rijstproductie bijgebracht ‘rijstbijbel’ geactualiseerd en geïllustreerd videovoorlichtingsmateriaal ontwikkeld en uitgezonden via lokale tv-zenders voorlichtingsmateriaal ontworpen, gedrukt en verdeeld seizoenenquêtes opgesteld, uitgevoerd en verwerkt en resultaat ter beschikking voor bepaling onderzoeksstrategie opendagen voorbereid, gehouden en geëvalueerd bibliotheek geoptimaliseerd en geprofessionaliseerd en beschikbaar voor belanghebbenden informatieve website ontwikkeld, gelanceerd en regelmatig

Foto 6. GLO leerlingen krijgen uitleg in het veld


Code P4.1

20

Tabel 11: Planning en realisatie van het programma Communicatie code P4.2

activiteit/item Trainingen

planning 11 t/m 13 oktober 14 december

P4.4

Video

ADRON Infoprogramma

P4.4 P4.4 P4.5

Radioprogramma TV programma Brochures A4

15 minuten 10 minuten infoprogramma’s Rassen Chemicaliënadvies Plagen in de rijst

P4.5 P4.5

Folders A3 Aleisi tori

Geen Jaargang 1 nummer 2 Jaargang 1 nummer 3 Jaargang 1 nummer 4 Jaargang 2 nummer 5

P4.5 P4.5 P4.5 P4.5

ADRON Facts Billboards Foto’s Posters

Geen Graderweg en Hazardsluis On-station en off-station Ontwerpen en uitprinten

Ontwerpen en uitprinten Billboard poster


P4.6

21

Dataverzameling

P4.7

Studenten

P4.7

Tentoonstellingen /seminar

P4.8

Bibliotheek

P4.9

Website ADRON www.adron.info

Survey (rassen, areaalgrootte, bemesting, inzaaiperiode, chemicaliëngebruik, grondbewerking en productie) Kleine boeren Grote boeren Begeleiden en informatie verschaffing Deelname tentoonstelling 5, 6 en 7 maart 2010 Deelname tentoonstelling 18 maart 2010 Deelname Mini infobeurs te Nickerie 29, 30 en 31 juli 2010 Ontsluiten van boeken en rapporten en opzetten van een archief. Up-to-date website beschikbaar

realisatie EHBO training Training Post-Harvest Technologie en Kwaliteitsanalyse rijst (eerste gedeelte) 1. Onderhoud van dammen 2. Bemesten 3. Onkruiden (rode rijst en vogelzaad) 21 programma’s 25 programma’s 910 exemplaren verstrekt 910 exemplaren verstrekt 910 exemplaren verstrekt geen 800 exemplaren verstrekt 800 exemplaren verstrekt 800 exemplaren verstrekt 800 exemplaren verstrekt Alle jaargangen van Aleisi Tori mailen voor stakeholders en relaties Geen 2 borden (inzaai en bemesting) Seizoen 10A en 10B Enkele belangrijke kenmerken van ADRON-111, ADRON-117, ADRON- 125, ADRON- 128 en ADRON-130 Rijstuitvoerbesluit (op basis van de CARICOM standaarden) ADRON Banner Drogen van Padie Onderhoud dammen en Bemesten Enkele plagen in de rijst en enkele natuurlijke vijanden in de rijst

282 boeren 10 boeren 314 studenten w.o. Universiteit/hbo=50, Natin=4, mbo=30, mulo=230 De zesde landbouwtentoonstelling thema:”Voorwaarden voor export van agrarische producten” Mini tentoonstelling i.v.m CAHFSA (Caribbean Agricultural Health and Food Safety Agency) Onderdirectoraat Jeugdcentra organiseert een Mini Infobeurs voor jongeren te Nieuw Nickerie 1.806 boeken, 1202 rapporten, 1.344 artikelen en 52 data CD en DVD Archief Aleisi tori Jaargang 1 nummer 3 en 4 en jaargang 2 nummer 5 Text en fotomateriaal Farmer Field School (FFS) Uploaden Rapporten ADRON en SPMU

3.7

Z AADPRODUCTIE EN - VERWERKING

Het doel van afdeling Zaadproductie en –verwerking is het produceren, verwerken en distribueren van origineelzaad. Het eerste-nabouwzaad wordt geproduceerd door circa 215 kleine zaaizaadboeren en 3 grote bedrijven. De kwaliteit van het zaad wordt na bemonstering door het kwaliteitslaboratorium geanalyseerd op rode rijstkorrels. 3.7.1 Elitezaad De afdeling is tevens belast met het verwerken en distribueren van elitezaad dat wordt verkocht aan 5 contractboeren en 15 geselecteerde zaaizaadboeren. Een deel wordt uiteraard door ADRON zelf gebruikt. In de tabellen 12 en 13 wordt een overzicht van de elitezaaddistributie weergegeven. Tabel 12: Productie en distributie elitezaad t.b.v. seizoen 10A (SRD 170/70kg) Lijn ADRON-111 ADRON-117 ADRON-125 ADRON-128 ADRON-130

productie voorraad (kg) 1.292 2.975 6.020 1.855 5.460

Distributie zaaizaadboeren 1.290 1.610 3.990 1.085 3.150

contractboeren 0 0 2.030 770 1.120

ADRON 0 0 0 0 1.190

totaal verstrekt (kg) 1.290 1.610 6.020 1.855 5.460

Tabel 13: Productie en distributie elitezaad t.b.v. seizoen 10B (SRD 170/70kg) Lijn ADRON-111 ADRON-117 ADRON-125 ADRON-128 ADRON-130

productie voorraad (kg) 1.050 1.820 5.985 3.780 6.930

contractboeren 0 0 2.625 770 1.610

Distributie zaaizaadboren 1.050 1.245 3.360 1.960 3.960

ADRON 0 0 0 1.050 1.360

totaal verstrekt (kg) 1.050 1.245 5.985 3.780 6.930

3.7.2 Origineelzaad Origineelzaad wordt geproduceerd door 5 contractboeren, ADRON en 15 geselecteerde zaaizaadboeren. Verwerking en distributie geschieden zowel via ADRON als zaaizaadboeren. In de tabellen 14, 15 en 16 wordt een overzicht weergegeven van de productie van origineelzaad.

Lijn ADRON-111 ADRON-117 ADRON-125 ADRON-128 ADRON-130 Totaal

ADRON 0 0 12,5 7,5 8,5 28,5

areaal (ha) boeren 12,4 13,4 14,3 7,9 14,0 62,0

Total 12,4 13,4 26,8 15,4 22,5 90,5

ADRON 0 0 68.620 42.235 48.240 159.095

productie nat (kg) boeren 73.160 95.140 78.650 44.240 79.450 370.640

Total 73.160 95.140 147.270 86.475 127.690 529.735

ADRON 0 0 50.460 43.405 47.615 141.480

productie nat (kg) boeren 46.800 50.450 120.200 61.600 102.150 381.200

Total 46.800 50.450 170.660 105.005 149.765 522.680

Tabel 15: Areaal en productie van origineelzaad t.b.v. seizoen 10B Lijn ADRON-111 ADRON-117 ADRON-125 ADRON-128 ADRON-130 Totaal

ADRON 0 0 8,5 7,5 8,5 24,5

areaal (ha) boeren 8,0 7,5 22,0 11,0 18,0 66,5

Total 8,0 7,5 20,5 18,5 26,5 81,0


Tabel 14: Areaal en productie van origineelzaad t.b.v. seizoen 10A.

22

Tabel 16: Areaal en productie van origineelzaad t.b.v. seizoen 11A Lijn ADRON-111 ADRON-117 ADRON-125 ADRON-128 ADRON-130 Totaal

areaal (ha) boeren 8,0 7,0 13,0 10,5 18,0 56,5

ADRON 0 0 12,0 7,5 14,0 33,5

Total 8,0 7,0 25,0 18,0 32,0 90,0

ADRON

productie nat (kg) boeren

Total

Oogst in maart-april 2011

Het origineelzaad geproduceerd door de contractboeren en ADRON wordt door ADRON verwerkt en gedistribueerd. Het origineelzaad dat door de 15 andere boeren worden geproduceerd, wordt door de boeren zelf gedistribueerd voor de eerste-nabouwproductie. Tabellen 17 en 18 geven de distributiehoeveelheid van origineelzaad aan. Tabel 17: Distributie van origineelzaad via ADRON t.b.v. seizoen 1oA (SRD 85/70 kg) Lijn ADRON-125 ADRON-128 ADRON-130 Totaal

voorraad (kg) 51.500 35.680 44.290 131.470

bestellingen aantal boeren totaal (kg) 80 65.865 89 73.845 126 79.665 295 219.375

verkopen (droog, schoon) aantal boeren totaal (kg) 75 51.115 71 34.450 111 44.185 257 129.750

te beplanten areaal (ha) 290 195 250 735

Tabel 18: Distributie van origineelzaad via ADRON t.b.v. seizoen 10B (SRD 85/70 kg) Lijn ADRON-125 ADRON-128 ADRON-130 Totaal

voorraad (kg) 42.240 37.685 49.805 129.910

bestellingen aantal boeren totaal (kg) 70 69.325 87 54.555 137 96.905 294 219.375

verkopen (droog, schoon) aantal boeren totaal (kg) 68 42.070 81 37.665 131 49.555 280 129.290

te beplanten areaal (ha) 240 215 280 735

Rode rijst is een van de factoren die de kwaliteit van het zaad bepaalt. Volgens de kwaliteitsstandaarden zijn er per kilogram origineelzaad 5 rode rijst korrels toegestaan. In tabel 19 wordt de kwaliteit van het origineelzaad gepresenteerd.


Tabel 19: Rode rijst in origineelzaad

23

Lijn

herkomst

ADRON-125 ADRON-125 ADRON-125 ADRON-125 ADRON-125 ADRON-125 ADRON-128 ADRON-130 ADRON-130

W. Dipoikromo T. Kasanwirjo N. Ramesar N. Amatgnalim N.V. Nanni B. Gopal ADRON ADRON B. Gopal

gemiddeld aantal rode rijstkorrels per 500 g 09B 10A 3 1,5 3 2,4 2 1,5 2 0 0 2 2 0 3 1 2,3 1,5 0 1

3.7.3 Eerste-nabouwzaad Ongeveer 215 kleine boeren en 3 grote bedrijven zijn in samenwerking met het ADRON belast met de productie van eerstenabouwzaad. Het afgeoogste zaad is veelal af veld verkocht aan de padie producenten. De prijs varieerde tussen SRD55 en SRD65 per zak van 79 kg. Een klein deel is gedroogd en verkocht tussen SRD 75 en SRD80 per zak van 70 kg. Een drietal zaaizaadboeren hebben hun eigen droogfaciliteiten opgezet voor het drogen van hun eigen geproduceerde zaad en van andere zaaizaadboeren. Tabel 20 geeft een overzicht van de productie van eerste-nabouwzaad. De tabellen 21, 22, 23, 24 en 25 geven de kwaliteit (rode rijst) per lijn weer. In 09B en 10A waren de steekproefpopulaties respectievelijk 70 en 59.

Tabel 20: Productie van eerste-nabouwzaad t.b.v. seizoen 09B, 10A en 10B seizoen

09B 10A 10B

ADRON-111 areaal prod. nat (ha) (ton) 245 1.530 205 1.225 220 -



ADRON-128 areaal prod. nat (ha) (ton) 385 2.375 490 -

ADRON-130 areaal prod. nat (ha) (ton) 560 3.485 635 -

Tabel 21: Rode rijst in eerste nabouwzaad van ADRON-111 Seizoen 09B 10A

0-5/500 g 43% (105 ha) 42% (86 ha)

6-10/500 g 35% (86 ha) 14% (28 ha)

11-20/500 g 7% (17 ha) 29% (60 ha)

>20/500 g 15% (37 ha) 15% (31 ha)

11-20/500 g 47% (70 ha)

>20/500 g -

11-20/500 g 24% (133 ha) 14% (94 ha)

>20/500 g 3% (17 ha) 20% (134 ha)

11-20/500 g 15% (58 ha)

>20/500 g 17% (66 ha)

11-20/500 g 22% (124 ha)

>20/500 g 12% (67 ha)


0-5/500 g 65% (98 ha) 53% (80 ha)

6-10/500 g 35% (52 ha) -


0-5/500 g 46% (255 ha) 44% (295 ha)

6-10/500 g 27% (150 ha) 22% (147 ha)

Tabel 24: Rode rijst in eerste nabouwzaad van ADRON-128 Seizoen 10A

0-5/500 g 52% (200 ha)

6-10/500 g 16% (61 ha)

Tabel 25: Rode rijst in eerste nabouwzaad van ADRON-130 Seizoen 10A

0-5/500 g 45% (252 ha)

6-10/500 g 21% (117 ha)

Foto 7. Selectie in een origineelzaad aanplant


In vergelijking met 2009 is de kwaliteit van het eerste nabouwzaad van ADRON-111 verbeterd. De kwaliteit van het eerste nabouwzaad van ADRON-125 is in vergelijking met 2009 afgenomen. Uit deze cijfers blijkt dat er in 2010 weinig verschil is geconstateerd in kwaliteit tussen ADRON-111 en ADRON-125. Het is echter nog steeds van belang dat de kwaliteit wordt verbeterd. Verbetering van de arealen en het management is hierbij noodzakelijk.

24

SLOT In het verwezenlijken van de doelstelling van de SNRI hebben de verschillende onderzoeksprogramma’s en afdelingen gezien de beperkingen een wezenlijke bijdrage geleverd. Middels relevante trainingen voor alle werknemers zal het functioneren van het centrum worden verbeterd. Gezien het tekort aan vooral kader op zowel MBO, HBO en academisch niveau zullen veel meer interne trainingen moeten worden georganiseerd. Hierbij zal het noodzakelijk zijn om externe deskundigen in te schakelen. Op academisch niveau zal vanwege het gebrek aan animo om in Nickerie te wonen en te werken het tekort worden opgevangen door korte termijn externe deskundigen . Vanwege het intensiveren van onderzoeksactiviteiten zullen investeringen in onderzoeksfaciliteiten, transport, machines, gebouw en apparatuur toenemen. Hiervoor zullen tijdig voldoende voorzieningen moeten worden getroffen op de nationale begroting. Tevens zullen projecten worden geïdentificeerd en geformuleerd die met donormiddelen zullen worden gefinancierd. Vanwege ontoereikende middelen in het jaar 2010 konden activiteiten in het kader van de “Farmer Field School” niet worden gecontinueerd. Middels een gestructureerd dialoog met de relevante stakeholders zullen het bestuur en het onderzoekscentrum de bewustwording van de noodzaak en het bestaansrecht van ADRON als werkarm van SNRI verder versterken. In de onderstaande box worden in het kader van het bereiken van de doelstellingen van de SNRI de belangrijkste resultaten voor het jaar 2010 gepresenteerd. Box 1: belangrijkste resultaten van het jaar 2010 Programma/Afdeling I. Veredeling

Belangrijkste resultaten van 2010 Resultaat  Instandhouding van rassen (Kwekerszaad en Elitezaad).  Opzetten van een zaadkamer waarbij circa 400 lijnen zijn ververst en waarvan reeds 200 beschreven.  Training voor Veredelaar op IRRI in Molecular breeding.  INGER activiteiten uitgevoerd.

II. Gewasmanagement

 Opzetten van een herbarium.  Analyse van de grote survey door assitentie van een PUMMER.  Uitvoeren grote survey en verzamelen van bodemmonsters.  Training voor agronoom op IRRI in proeftechniek.

III. Post Harvest

 Operationaliseringsplan opgesteld.  Training voor labpersoneel uitgevoerd.


 Rassentest uitgevoerd.

25

IV. Zaaizaad

 Zaaizaadproductie netwerk uitgebreid met 100 producenten.

V. Communicatie

 Archief opgezet.  Archieffotomateriaal van SML via Casteelse Poort opgekocht.

VI. Investeringen

 Hoofdgebouw geschilderd en opgeknapt en terrein opgevuld.  Aanschaf tractor (Solis 90 pk) en Cirkelmaaier.  Aanschaf D Max dubbel cabine pickup.  Aanschaf Spectrofotometer en automatische weerstation.  Labapparatuur en hulpmiddelen via REMUS aangeschaft.

VII. Algemeen

 Salarisaanpassing van 12,5% per 1 juli 2010 toegekend.  Training voor personeel in EHBO, onkruidcollectie en kwaliteitslaboratorium.  Agronoom en veredelaar hebben aan Internationaal Rijstconferentie (IRC 2010) in Vietnam geparticipeerd.

BIJLAGEN B IJLAGE 1.

Jaar

Areaal (ha)

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010

50.146 47.850 44.500 44.000 41.100 43.300 53.500 51.475

Productie natte padie (ton) 224.800 202.395 195.200 206.400 213.400 212.400 259.100 253.800

P RODUCTIE - EN EXPORTGEGEVENS

Gemiddelde 0pbrengst natte padie (ton/ha) 4,48 4,23 4,39 4,80 5,18 4,92 4,86 4,93

Export (ton)

Waarde (*US$ 1000)

41.949 51.830 35.877 41.462 52.499 52.641 51.941 89.439

9.097 11.890 8.913 11.416 15.415 32.312 21.054 37.575

Gemiddelde cargoprijs (US$) 191 190 222 236 256 645 380 420

Bron: ADRON en LVV afdeling statistiek

# 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39

Naam Ronodikromo, Soebahar Dipowirono, Erfendie Kartosentiko, Djainap Soemopawiro, Ismael Bhawanie, Ladjwantie Kartodikromo, Wasimin Dihardjo, Imro Djosetro, Martiano Nunda, Thakoerdath Slamet, Delano Sardjoepersad Wiresh Ganpat, Premnath Abdul Kadir, Abdoel Hamied Ilahibaks, Waries Rajaram, Marijke Gajadin, Nareen Maggan, Mahinderpersad Sawat, Sagiman Singh, Ballwant Rakijo, Doelare Noredjo, Robbie Djojopawiro-Alhamad, Djaminie Mangoendikromo-Djamin, Sadirah Bholanath, Basudew Tokarijo, Soejatmin Neoerpersad, Hieranandan Dipoikromo, Wadjip Pawiroredjo, Soetrisno Kramawitana, Remie Madiksan, Robert Djamin, Andre Karjantika, Jadi Abdul Kadir, Abdul Shafiek Slamet, Amsar Singodikromo, Marjo Tjokropawiro, Herie Djamin, Johan Djaman, Amatsaniep Karioredjo, Arno

L IJST VAN WERKNEMERS EN FUNCTIE Functie Technisch assistent Administratief assistent Administratief hoofdmedewerker Adjunct administratief medewerker Administratief assistent (Bibliothecaresse) Adjunct technisch medewerker Landbouwkundig hoofdmedewerker Veldwerker Veldwerker Veldwerker Veldwerker Landbouwkundig assistent Landbouwkundig assistent Adjunct landbouwkundig medewerker Landbouwkundig hoofdmedewerker Wetenschappelijk medewerker Landbouwkundig assistent Bewaker Bewaker Bewaker Bewaker Schoonmaakster Schoonmaakster Technisch assistent Technisch assistent Technisch assistent Technisch assistent Adjunct technisch medewerker Landbouwkundig assistent Veldwerker Veldwerker Veldwerker Veldwerker Veldwerker Veldwerker Veldwerker Landbouwkundig assistent Landbouwkundig assistent Landbouwkundig assistent

Afdeling Administratie Administratie Administratie Administratie Communicatie Communicatie Communicatie Gewasmanagement Gewasmanagement Gewasmanagement Gewasmanagement Gewasmanagement Gewasmanagement Gewasmanagement Gewasmanagement Gewasmanagement Gewasmanagement Technische Dienst Technische Dienst Technische Dienst Technische Dienst Technische Dienst Technische Dienst Technische Dienst Technische Dienst Technische Dienst Technische Dienst Technische Dienst Veredeling Veredeling Veredeling Veredeling Veredeling Veredeling Veredeling Veredeling Veredeling Veredeling Veredeling


B IJLAGE 2.

26

# 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61

Naam Setrosetiko, Ismaël Kenton, Soelasmin Ronopawiro, Karlan Satijo, Karel Ilahibaks, Abdoel Moeniem Nojotaroeno, Gilbert Tjoe Awie, Jerry Pawiroredjo, Hendri Kartonadi, Rendy Jipat, Amresh Balgobind, Rajenderpersad Kartodikromo-Soediredjo, Sanem Saparoen-Singoastro, Patricia Pawiroredjo-Khan, Ashida Soemopawiro, Eric Resosetiko, Salimin Khodan, Imrochkhan Kadirbaks, Aslamkhan Karimbux, Imambux Amatngalim, Ngadiran Dipoikromo, Soedjat Soerdjan, Lekhram

Functie Landbouwkundig assistent Landbouwkundig assistent Adjunct landbouwkundig medewerker Adjunct landbouwkundig medewerker Landbouwkundig medewerker Landbouwkundig hoofdmedewerker Wetenschappelijk medewerker Veldwerker Landbouwkundig assistent Veldwerker Veldwerker Adjunct technisch medewerker Laboratorium assistent Laboratorium assistent Laboratorium assistent Laboratorium assistent Veldwerker Veldwerker Landbouwkundig assistent Adjunct landbouwkundig medewerker Landbouwkundig hoofdmedewerker Directeur

B IJLAGE 3.

Afdeling Veredeling Veredeling Veredeling Veredeling Veredeling Veredeling Veredeling Veredeling Veredeling Veredeling Veredeling Laboratorium Laboratorium Laboratorium Laboratorium Laboratorium Zaaizaad Zaaizaad Zaaizaad Zaaizaad Zaaizaad

M UTATIES IN HET PERSONEELSBESTAND

Werknemers die in dienst zijn getreden Werknemer W. Sardjoepersad E. Soemopawiro

Functie Veldwerker Laboratoriumassistent

Afdeling Gewasmanagement Laboratorium

Datum 1 oktober 2010 1 oktober 2010

Afdeling Gewasmanagement

Datum 5 januari 2010

Werknemers die de dienst hebben verlaten Werknemer S. Ramadhin

Functie Veldwerker

B IJLAGE 4.

JUBILARISSEN

Werknemers die voor 12,5 jaar dienst zijn gehuldigd.


Werknemer S. Mangoendikromo A. Djamin K. Satijo G. Nojotaroeno A. Djaman P. Ganpat

27

Functie Schoonmaakster Veldwerker Adjunct Landbouwkundig medewerker Landbouwkundig hoofdmedewerker Landbouwkundig assistent Landbouwkundig assistent

Afdeling Technische Dienst Veredeling Veredeling Veredeling Veredeling Gewasmanagement

Stichting Nationaal Rijstonderzoeks Instituut (SNRI) Anne van Dijk Rijstonderzoekscentrum Nickerie (ADRON) JAARVERSLAG 2010

Recommend Documents