STICHTING HELPING HAND MOLDAVIA REISVERSLAG VAN HET 1e TRANSPORT NAAR MOLDAVIË 19 – 25 NOVEMBER 2006 Door Marianne van der Horst en Elly Spiekerman (verslag en foto’s) Na aankomst op de luchthaven van Chisinau worden we opgehaald door Liliana Calmatui (onze contactpersoon van Step by Step). Ze brengt ons naar een eenvoudig onderkomen. Step by Step is een internationale non-profit en Non-Government Organisation (NGO) met een hoofdkanoor in Amsterdam www.issa.nl. In samenwerking met o.a. Unicef en de Wereldbank zetten zij sinds 1994 scholen op in heel Moldavië. Dit gebeurt volgens een vast plan, dat gericht is op een meer open en democratische samenleving. Inmiddels zijn dit zo’n 360 scholen en kinderdagverblijven. 1e dag Op het kantoor van Step by Step neemt Marianne contact op met het transportbedrijf en krijgen we het mobiele nummer van de chauffeur. De truck blijkt klaar te staan bij de douane, in afwachting van de inklaring.
Liliana en Marianne
Marianne, Rita en de chauffeur (van Step by Step)
Met Liliana en Rita (accountant van Step by Step) gaan we naar het douanekantoor. Daar begint het in orde maken van alle papieren en het lange wachten. Uiteindelijk wordt ’s avonds om half acht besloten, dat we de volgende ochtend maar terug moeten komen, aangezien het nu te donker is voor controle. We hebben geen andere keus, dan dit te accepteren. 2e dag Om 8 uur zijn we met Olga (medewerkster van Step by Step) weer bij het douanekantoor aanwezig. Om half negen komt de betreffende ambtenaar - samen met een collega - naar buiten om de lading te controleren. Ze rijden met ons mee in het busje van Step by Step en we gaan op weg naar school 152. Daar zal de lading worden opgeslagen en verder gedistribueerd naar de andere scholen in Moldavië. De truck rijdt achter ons aan.
Het uitladen kan beginnen 1
Om 3 uur ‘s middags is alles in orde bevonden en kan de chauffeur eindelijk vertrekken met de gestempelde papieren.
Olga, de chauffeur en Marianne Om de verloren tijd bij de douane een beetje goed te maken en de dag vrolijk af te sluiten, gaan we mee terug naar school 152 om de geplande rondleiding voor vandaag toch nog te kunnen doen. De hele school kent ons inmiddels en we worden door iedereen warm welkom geheten.
Rondleiding door de school
Engelse les
De kinderen met de onderwijzeressen Maria en Ina en het hoofd van de school Valentina Lungu
Deze school werkt al een aantal jaren via de Step by Step formule en we konden zien dat het goede resultaten geeft. Er is nog wel héél véél behoefte aan materialen, die ze echter niet kunnen betalen. 2
Ook worden op Step by Step scholen kinderen met een handicap opgevangen. Deze kinderen krijgen weliswaar extra aandacht, maar zijn geïntegreerd in het schoolsysteem.
De bedden en matrassen zijn hard aan vervanging toe!
Marianne maakt een notitie voor knutselmaterialen, die daar moeilijk te krijgen zijn. Na de rondleiding zijn we uitgenodigd om samen met een contactpersoon uit Canada en een contactpersoon uit de Oekraïne - die op dit moment ook een bezoek brengen aan de school - een uitleg bij te wonen over een speciaal lesprogramma. De kinderen leren hierbij om zichzelf te presenteren aan elkaar en daardoor zelfbewuster te worden. Drie kinderen waren hierbij aanwezig en vertelden met veel enthousiasme hoe ze deze lessen ervaren. We nemen met een tevreden gevoel afscheid van de school en alle douaneperikelen raken weer een beetje op de achtergrond. Valentina zal voor ons een lijst maken van alle dingen waar op deze school behoefte aan is. We hebben beloofd daarna in Nederland de mogelijkheden voor sponsoring te zullen onderzoeken. Zelf hebben we al genoteerd: -
Allerlei soorten knutselpapier Kinderboekjes zonder tekst of in het Engels Spelletjes in het Engels Voor de science klas allerlei “voelmaterialen” Gymnastiek vloerkleed / matjes Allerlei soorten ballen Kinderbedjes en matrassen Kinderrolstoelen Knutselmaterialen Materiaal/spelletjes voor dove kinderen en kinderen met spraakstoornis 3
’s Avonds zijn we door Step by Step uitgenodigd in een restaurant, samen met de Canadees en de vrouw uit de Oekraïne. Ook maken we daar kennis met Igor Nedera, Coördinator National Program voor de ambassade van Zweden en Tatiana Socolov, Communication Consultant voor het Moldova Social Investment Fund. Het was prettig tijdens het eten ideeën uit te wisselen en informatie te krijgen over allerlei projecten. Tatiana heeft interesse in projecten om de scholen beter te verwarmen. In de winter zijn veel scholen gesloten, omdat er niet gestookt kan worden. Tatiana wil met een studiegroep hiervoor naar Nederland komen. Ze wil zich oriënteren op mogelijkheden van zonne- en windenergie en/of andere mogelijkheden die hiervoor in aanmerking komen. Igor werkt al samen met bedrijven in Nederland. Deze dag was – ondanks het lange wachten bij de douane – in ieder geval toch nog nuttig besteed! Dag 3 Bezoek aan school 120. We hebben geen tolk nodig en gaan hier alleen naartoe, want het hoofd van de school spreekt goed Engels. We worden hartelijk ontvangen door Natalia Slusari, hoofd van de school. Op haar kamer bespreken we eerst de schoolsituatie en daarna krijgen we ook hier een rondleiding door de school. De opzet van de Step by Step scholen is door het hele land hetzelfde en ze hebben ook veelal dezelfde behoeftes aan materialen. Hier is echter weinig geld voor en de ouders van de kinderen helpen zoveel mogelijk mee met wat ze kunnen missen.
Een enthousiaste klas
De kleuters slapen tussen de middag in een slim ladenkastjes systeem
Langs deze moeilijke trappen worden kinderen in een rolstoel - iedere dag - naar boven en beneden gebracht. Een traplift zou geen overbodige luxe zijn!
4
Waterketels zie je door de hele school Het water is niet schoon genoeg om zo te drinken en wordt dus gekookt en klaargezet voor gebruik. De scholen zouden graag een filtersysteem hebben, zodat ze het water rechtstreeks kunnen gebruiken. Bij een experiment met gefilterd water bleek een klas over die periode minder zieke kinderen te hebben.
Doordat het schoolmeubilair niet verstelbaar is, kunnen veel kinderen hun voeten niet op de vloer laten rusten. Ook voor gehandicapte kinderen zijn er geen goede aanpassingen.
Zwakbegaafd met motorische problemen
rolstoelgebonden Drie gehandicapte kinderen, die op deze school worden opgevangen.
5
Wensen die wij vast hebben genoteerd voor school 120: -
Waterfiltersysteem Houten speel- en lesmaterialen Knutselmaterialen TV en dvd-speler voor lessen Bordjes en kopjes van onbreekbaar glas
De meeste dingen zijn wel in Moldavië te verkrijgen, maar te duur om daar te kopen. 4e dag Bezoek aan het dorp Marinici in het district Nisporeni, totaal 4000 inwoners verspreid over 3 dorpen. Hoofd van de school Ina Manole. Hier is nog geen Step by Step school, maar 2 klassen werken wel al volgens de Step by Step formule. Wensen die vast genoteerd zijn: KLEUTERSCHOOL: • Speelmaterialen • Kleur- en knutselmaterialen
De kinderen doen samen met 1 kleurboek, verder was er geen speelgoed.
LAGERE SCHOOL • Beter en verstelbaar schoolmeubilair • Les- en speelmaterialen
Stoel zonder leuning
6
MIDDELBARE SCHOOL: • Sportmaterialen (ballen, mat of matjes voor gymnastiek, turntoestellen) • computers/printers • Betere stoelen en verstelbare tafels • Verbetering watersysteem • Verbetering toiletsysteem • Verbetering keuken
Lekke ballen
De gymnastiekmat
Het computerlokaal
De voorraadkast voor sport
Een leerkracht aan het werk
Eén computer heeft een internetverbinding als de telefooncentrale meewerkt! De stoelen hebben geen rugleuning.
Het watersysteem in de school Buiten wordt water gehaald uit de put, binnen wordt het in plastic bakken boven de wastafels gegoten. Onder de wastafels wordt het water weer opgevangen. 7
WC leerkrachten
WC kinderen
Er zijn geen toiletten in de school. Eén keer per 2 jaar wordt de beerput leeggemaakt, de stank was onbeschrijfelijk.
Keukeninrichting is hard aan vervanging toe:
Het gasfornuis voor de school
Defecte waterkoker nu opslag voor brood
Defecte luchtkoker
De boiler
Toen wij vroegen wat ze nodig hadden om de keuken te verbeteren, wisten ze niet wat ze moesten noemen. Alles is aan vernieuwing toe!
8
GEZONDHEIDSCENTRUM Wensen die wij hebben genoteerd: • Medische apparatuur • Verbetering watersysteem
Het watersysteem van het gezondheidscentrum
In de dokterskamer
Voorraad beneden
Een computer zou ook geen overbodige luxe zijn!
Patiëntenadministratie
Behandelkamers
9
Het kooksysteem
BEZOEK AAN 3 ARME GEZINNEN Gezin 1 Opa, oma, dochter + echtgenoot en 2 schoolgaande kinderen Naar dit gezin wordt een zak met kleding meegenomen. De man van de dochter werkt en onderhoudt het gezin. Er wordt het hele jaar door buiten gekookt, ook in de winter. Binnen zijn daarvoor geen mogelijkheden.
Ondanks de armoede, toch blijde gezichten
Gezin 2 Vader, Moeder, 2 kinderen Moeder heeft kanker, vader momenteel geen werk. Dit betekent dat ze niet verzekerd zijn. Ze hebben geen geld voor medicijnen of eventuele behandelingen. Jongste kind is gehandicapt.
We brengen hier kleding, dekens en een speeltje voor de kinderen.
10
Gezin 3 Opa, vader, moeder, 3 kinderen Moeder is 29 jaar en krijgt via het gezondheidscentrum een spiraaltje om niet meer zwanger te worden. Het huis is ernstig vervuild. Ook de bewoners zien er erg vies uit. De vrouw zit in een uitzichtloze situatie en ziet geen mogelijkheden haar eigen situatie te verbeteren. Het gezin heeft geen werk en geen verzekering. Er is geen elektriciteit.
Hier slaapt dit gezin met 3 kinderen
De slaapkamer
De huiskamer Dit is een indruk van het dorp, wat niet veel zal verschillen met andere dorpen in het land. Er is héél véél te doen om deze situatie te verbeteren, maar we moeten ergens beginnen. De mensen, die hier wonen, weten niet beter en zien zelf geen mogelijkheden. Het schoolsysteem wordt structureel aangepakt door Step by Step en dit verspreidt zich over het hele land. De naam zegt het al, stap voor stap gaat Moldavië vooruit en zo willen wij ook helpen de overige problemen in de dorpen en scholen aan te pakken. 11
Dag 5 •
Bezoek aan het opvangcentrum voor mishandelde kinderen. Ook hier is geldgebrek het grootste probleem. Te weinig geld om deskundige hulp in te huren. Het centrum ziet er prima uit. Er is echter maar één centrum in heel Moldavië en dit is gevestigd in de hoofdstad Chisinau. Er zouden meer van dit soort centra moeten komen met ondersteuning van voldoende psychiaters en andere hulpverleners.
Even binnen een kijkje nemen •
Spelende kinderen
Bezoek aan een weeshuis, waar 23 kinderen worden opgevangen. Een aantal hiervan zwierf voorheen op straat. Dit is een zogenaamd Concordia huis. Een organisatie die gestart is in Oostenrijk. Pater Georg Sporschill heeft dit huis opgericht. Het huis is afhankelijk van giften en werkt met 2 zusters en een aantal vrijwilligers.
Samen huiswerk maken
De kapel
Vrijwilligster knipt haren
In het huis zelf is alles goed georganiseerd en deze kinderen gaan naar school en zien dit als hun thuis. Aan het huis wordt op dit moment een dagopvangcentrum gebouwd. Daar zijn straks materialen voor nodig om het te kunnen inrichten en aan te kleden. De zuster vertelt ons, dat er soms mensen aan de deur komen met de vraag of hun kinderen hier ook mogen komen wonen omdat ze het thuis niet meer redden. Helaas is daar geen plaats voor en om die reden wil de zuster een dagopvangcentrum starten voor kinderen uit de omgeving.We beloven te zoeken naar sponsoring om ook dit huis een steuntje in de rug te geven. Na nog wat laatste gesprekken op het kantoor van Step by Step, vliegen we de volgende dag met al deze informatie terug naar Nederland. Nu gaat het echte werk pas beginnen om met z’n allen sponsors te vinden, die mee willen helpen deze projecten te realiseren. November 2006
12
