Startnotitie Dorpscentrum Rockanje
Westvoorne,31 januari 2012
Startnotitie Dorpscentrum Rockanje
Projectteam:
proces coördinator projectleider: financiën juridisch civieltechniek RO RO Ondernemers, toerisme en recreatie Communicatie Welzijn, jongeren Milieu Beheer
Marlies Krul Ellen Eijs Frans Pieterse Marit Vermeer Bjorn de Leeuw Jan Hokken Henkjan Solle Jos Littel Dagmar de Jong Eline Rood Wim van der Spoel Arjan van de Polder
Bestuurlijk opdrachtgever:
College van burgemeester en wethouders
Ambtelijk opdrachtgever:
Peter van der Wurff (project manager)
Projectwethouder:
Hans van Lith
Projectnaam:
Stedenbouwkundige visie Dorpscentrum Rockanje
Fase:
initiatief fase
2 Grondgebied/projecten/structuurvisies/visie centrum Rockanje/20120130 satrnotitie dorpscentrum Rockanje.doc Versiebeheer versie 4 d.d. 31 januari 2012 gewijzigd d.d. paraaf
INHOUDSOPGAVE
Pagina
1. Inleiding 1.1. Aanleiding................................................................................................................................. 4 1.2. Totstandkoming ......................................................................................................................... 2. Projectbeschrijving 2.1. Projectdoel................................................................................................................................ 5 2.2. Projectresultaat........................................................................................................................... 2.3. Uitgangspunten en randvoorwaarden......................................................................................... 2.4. Burgerparticipatie....................................................................................................................... 3. Het Proces....................................................................................................................................... 8 3.1. Organisatie................................................................................................................................. 3.2. Fasering..................................................................................................................................... 3.3. Kosten........................................................................................................................................ 3.4. Planning.....................................................................................................................................
3
1.
Inleiding
1.1. Aanleiding Al vele jaren wordt er gesproken over diverse ontwikkelingen in een ruime zone rondom het Dorpsplein. Zo hoor je ideeën over: o Herinrichting van het plein o Weren van verkeer over het plein o Vernieuwen van de bebouwing rond het plein o ontwikkelingslocatie Noordrand o tweede supermarkt en aanvullende winkels o meer parkeren. Deze ontwikkelingen kunnen samen zorgen voor versterking van het dorpsplein tot een levendig hart van het dorp. Hier is een integrale visie voor nodig, als kader voor gemeentelijke plannen en individuele initiatieven. 1.2. Totstandkoming In de “structuurvisie Rockanje, groen dorp aan zee” uit 2005 wordt de versterking van het dorps plein als hart van het dorp als belangrijke opgave genoemd. In de structuurvisie worden daar voor oplossingsrichtingen aangegeven. o Vervanging van de westelijke en noordelijke gevelwand als afronding van het plein o De verkeerscirculatie wijzigen om het verkeer zo min mogelijk over het plein te leiden. Dit kan door nieuwe verbindingen te realiseren achter de nieuwe bebouwing langs. o De Noordrand is één van de drie locaties waar in Rockanje woningbouw is voorzien. In de gemeentelijke toekomstvisie (2009) zijn strategische keuzen gemaakt met betrekking tot (onder andere) wonen en voorzieningen. o Wat betreft wonen is er het voornemen om een mix van woningbouw te realiseren, ge richt op de eigen behoefte (woningen voor starters, jonge gezinnen, woningen geschikt voor ouderen) en daarnaast is de verwachting dat er een extra vraag naar woningen wordt veroorzaakt door de aanleg van de 2e Maasvlakte. o Wat betreft de voorzieningen is het uitgangspunt behoud en waar mogelijk verbreding van maatschappelijke en commerciële voorzieningen. Kwaliteitsverbetering en waar mo gelijk verbreding in voorzieningen wordt gedragen door de groei van het aantal inwo ners. De winkelgebieden worden samen met de ondernemers in de detailhandel ontwik keld. In het coalitieprogramma (2010-2014)zijn in aansluiting op het bovenstaande concrete opgaven benoemd. o Een van die opgaven is het opstellen van de structuurvisie Noordrand. o Maar ook andere opgaven komen op deze locatie tot uitdrukking. Duurzaamheid, bur gerparticipatie en vermindering van regeldruk zijn onderwerpen die ook in dit project vorm zullen krijgen. Op 4 oktober 2011 heeft het college van burgemeester en wethouders met waardering kennis genomen van het Projectplan Dorpscentrum Rockanje. Bij de bespreking van het Projectplan heeft het college aangegeven behoefte te hebben aan een startnotitie, waarin met name aan dacht wordt besteed aan randvoorwaarden, aan burgerparticipatie en communicatie, en aan pro cesbegeleiding. In de startnotitie die nu voor u ligt komen deze onderwerpen aan bod. De start notitie vervangt het projectplan.
4
2. Projectbeschrijving 2.1 Projectdoel De herstructurering van het centrum moet leiden tot een aantrekkelijk recreatief centrum. o als winkelgebied voor de kern Rockanje o als centrale ontmoetingsplek in het dorp. Daarbij kunnen de volgende subdoelen worden geformuleerd o Verbeteren van de verblijfskwaliteit o Versterken van het winkelaanbod o Verbeteren van de verkeersstructuur o Parkeergelegenheid vergroten o Voorzien in de behoefte aan woningen o Realiseren ontmoetingsplek voor jongeren en een skatebaan o Realiseren van een evenemententerrein (of op een andere locatie buiten het plangebied, dan is het geen onderdeel van dit project) 2.2
Projectresultaat Het resultaat is een visie voor de langere termijn voor het centrumgebied in Rockanje. De visie is een basis voor verdere ontwikkelingen. De visie is het toetsingskader voor particuliere initiatieven De feitelijke uitvoering van de visie is geen onderdeel van dit project en is afhankelijk van de ambtelijke capaciteit en investeringen van derden. Op korte termijn een verbetering van de inrichting van het plein.
2.3 Uitgangspunten en randvoorwaarden
plangebied Het plangebied betreft het gebied tussen de begraafplaats en de kerk. Aan de noordzijde is de voor malige gemeentewerf onderdeel van het plan, aan de zuidzijde de Willem de Waalstraat/Groene kruisstraat. Budgettair neutrale ontwikkeling De financiële situatie van de gemeente Westvoorne is zoals die van vele andere gemeentes: niet ri ant. Voor de ontwikkeling van het dorpscentrum Rockanje betekent dit dat er nauwelijks middelen beschikbaar zullen zijn om in de ontwikkeling te investeren. De middelen die nodig zijn om de inves teringen die noodzakelijk geacht worden te kunnen doen, zullen in principe in het plan verdiend moe ten worden. Dat betekent dat gezocht zal moeten worden naar te realiseren programma dat meer op
5
levert dan dat het kost om het te realiseren. Daarbij kan gedacht worden aan het realiseren van wo ningen en van een tweede supermarkt. Onderzoeken zijn nodig om het al dan niet aanwezig zijn van een marktvraag aan te tonen. Een wo ningmarktonderzoek is net uitgevoerd voor “De Drenkeling”. Uit dit onderzoek is af te leiden dat er nog wel sprake kan zijn van enige vraag in het dorpscentrum, maar dat gezocht zal moeten worden naar een type woningen dat past bij het dorpscentrum en aantrekkelijk is voor een groeiende doel groep (bijvoorbeeld ouderen).Voor de vraag naar winkellocaties (in het bijzonder een supermarktlo catie) en locaties voor horeca dient een toegespitst distributieplanologisch onderzoek uitgevoerd te worden (inmiddels is hiervoor opdracht gegeven). Op basis daarvan kan de gebiedsvisie die wordt gemaakt worden getoetst op realiteitsgehalte. Actief èn passief grondbeleid Voor het plangebied geldt dat een deel van de grond in eigendom is van de gemeente. Daarvoor zal het geldende actieve grondbeleid van toepassing zijn. De meeste kavels zijn echter in eigendom bij particulieren en beleggers. De gemeente heeft niet de mogelijkheden om actief tot aankoop van veel kavels over te gaan. Daardoor zal een belangrijk deel van de visie tot stand gebracht moeten worden met faciliterend (of passief) grondbeleid. In concreto komt dat er op neer dat de gemeente heel goed bedenkt en omschrijft welke ontwikkeling zij wenselijk acht. Vervolgens probeert zij andere partijen te verleiden om die plannen tot uitvoering te brengen. Als dat lukt dan krijgt de gemeente wat ze heb ben wil, zonder er zelf echt in te hoeven te investeren. De keerzijde is dat de vragen òf het gebeurt en wanneer vaak moeilijk te beantwoorden zijn. Vaak is nodig dat de gemeente zelf ook ontwikkelin gen bewerkstelligt, die maken dat ontwikkelaars en/of grondeigenaren in het gebied gaan geloven en bereid zijn erin te investeren. Om de financiële balans voor de gemeente naar de goede kant te laten uitslaan, is het zaak om een goede verdeling van de lucratieve bestemmingen over de grond van de gemeente en van de particu lieren te bewerkstelligen: als alles op de particuliere grond terecht komt, levert het de gemeente niets op. Maar als de gemeente alleen onaantrekkelijke bestemmingen op de particuliere gronden legt zal er niets gebeuren. Samenwerking zoeken met ontwikkelaars en een samenhangende visie ontwikke len is in dit geval van zeer groot belang. Ambitieniveau Een antwoord geven op de vraag welk ambitieniveau haalbaar zal zijn is een belangrijk deel van de opgave die voorligt. Gegeven is dat het opvoeren van veel randvoorwaarden het gevaar met zich brengt dat het plan er alleen maar onhaalbaar door wordt. Een voorbeeld. Een randvoorwaarde zou kunnen zijn dat het Dorpsplein verkeersluw wordt, en dat de bus er niet meer overheen rijdt. Als randvoorwaarde zo geformuleerd betekent dit dat elk scenario waarin er nog verkeer op het plein is, niet voldoet aan de randvoorwaarde en dus afvalt. Terwijl het mogelijk denkbaar is dat twee keer per uur een (stapvoets rijdende) bus over het plein in sommige scenario’s wellicht toch denkbaar is. Om die reden is het goed om een verkeersluw Dorpsplein als wens te formuleren, en niet als randvoor waarde. Dat roept de vraag op of er ook sprake is van een minimaal ambitieniveau. Een optie zou kunnen zijn om op korte termijn een beperkte verbetering van de inrichting van het plein te bewerkstelligen, om aan de inwoners van Rockanje te laten zien dat de gemeente serieus bezig is met het plein. Gevaar daarvan is dat het uiteindelijk tot ontevredenheid zal leiden, als het veel te lang daarbij alleen blijft. Daarom zal daarnaast voortvarend aan een toekomstvisie met impact gewerkt moeten worden, en zullen partijen die geïnteresseerd zijn om in het gebied te investeren nauw betrokken worden. Algemene uitgangspunten Algemeen gestelde uitgangspunten die ook aan deze visieontwikkeling zijn meegegeven zijn duur zaamheid en vermindering van regeldruk. Duurzaamheid zal als generiek onderwerp in allerlei vor men aan de orde zijn, vooral als het om inhoudelijke uitkomsten en resultaten gaat. De mate van re geldruk zal als toetsingscriterium gelden bij de uitwerking van ideeën. In de stedenbouwkundige visie is duurzaamheid een belangrijk onderdeel. 2.4 Burgerparticipatie Doel: Om een zo goed mogelijke visie te kunnen opstellen is burgerparticipatie een belangrijk onderdeel in het proces. Met de visie willen we aansluiten op de verschillende wensen, en gebruik maken van de kennis van de burgers. We streven hierbij naar kwaliteit van de visie en naar draagvlak.
6
Doelgroepen: Er zijn verschillende doelgroepen in dit proces. Onder andere zijn dit de ondernemers, eigenaren en bewoners in het gebied, maar ook omwonenden, gebruikers, inwoners van Rockanje en Westvoorne, ontwikkelaars en organisaties. Het gaat om een grote groep mensen met verschillende balangen. Het participatieproces moet hierop goed aansluiten. Het is belangrijk om eerst deze doelgroepen in kaart te brengen. Dat gaan wij in de komende maanden doen tijdens de inventarisatie fase. Proces: De vorm van burgerparticipatie die gekozen wordt dient direct aan te sluiten bij het belang van de ontwikkeling en bij de keuzes die daarin mogelijk zijn. Streven is om een optimale variant te beden ken waarbij goede ideeën van alle betrokkenen zoveel mogelijk verzameld en gebruikt kunnen wor den. Anderzijds is het goed om verwachtingen aan de voorkant goed te managen: als de gemeente weinig geld heeft, brengt dat beperkingen met zich mee voor wat er mogelijk is, en dat kan dan ook maar het beste vooraf duidelijk zijn. Het participatieproces wordt verder uitgewerkt tijdens de inventarisatiefase. In de komende maanden krijgen we een compleet beeld van de kansen en bedreigingen in het project. Ook zullen we de ver schillende doelgroepen formuleren. Mogelijk zijn er deelprojecten waarbij we op verschillende manie ren vorm geven aan burgerparticipatie. We hebben nu nog niet alle nodige gegevens om een com pleet communicatieplan op te stellen. Tijdens deze periode willen we wel vast starten met het partici patieproces, want ook in deze fase willen wij de kennis van de burgers graag gebruiken. Over het algemeen zal de participatie plaatsvinden op het niveau van raadplegen en adviseren vol gens de participatieladder in de notitie Burgerparticipatie Gemeente Westvoorne (september 2011): we hanteren tenminste het niveau van raadplegen en wij stellen onszelf de doelstelling om burgers en ondernemers te laten adviseren, zonder daaraan nu al heel strict gebonden te zijn. We moeten nog uitzoeken in hoeverre adviseren voor dit project met weinig financiële middelen en met verschil lende doelgroepen mogelijk is. In het communicatieplan zullen we dit verder uitwerken. Voor de uitvoering betekent dit voor de komende maanden, dat vier verschillende acties na elkaar aan de orde zijn: in eerste instantie gesprekken voeren met (grotere) eigenaren in het gebied om een beeld te krijgen van hun wensen en ideeën, en zicht te krijgen op de mogelijkheden (gepland vanaf tweede helft februari 2012) ; als tweede “inspiratiebijeenkomsten” aankondigen en organiseren met en voor (alle) belang stellenden uit Rockanje, waarin zij hun ideeën en wensen voor het dorpscentrum kunnen aangeven en op de hoogte gebracht worden van mogelijkheden en beperkingen (voorzien in de eerste helft van maart 2012); als derde zou een communicatiewerkgroep opgericht kunnen worden van zeer betrokken be langstellenden, om ideeën mee te bespreken en suggesties daarop te vernemen (start direct na de inspiratiebijeenkomsten; komt mede daaruit voort); als vierde zou in een later stadium, na de verkenning, als scenario’s uitgewerkt worden, een enquête onder (een groot deel van) de bevolking van Rockanje uitgezet kunnen worden, waarin zij hun voorkeur voor een bepaald scenario kunnen uitspreken (2e kwartaal 2012) Voor alle vier de acties geldt onverkort: heel duidelijk zijn over wat kan en wat beperkingen zijn, en over de (langere) termijn die wellicht nodig zal zijn om het totale eindbeeld te bereiken. middelen Voor communicatie is een budget gereserveerd. Dit is voorlopig gebaseerd op ervaringen met infor matieavonden en schriftelijke informatieronden. Het communicatie proces wordt nog verder uitge werkt en dan wordt ook duidelijke welke communicatiemiddelen het beste kunnen worden ingezet. De rol van de raad en het college De raad heeft vooral een rol in de voorbereidende fase en in de besluitvorming. Het college heeft bij het burgerparticipatietraject een procesbegeleidende rol. Zoals beschreven in de notitie Burgerparticipatie Westvoorne heeft de raad een kaderstellende en controlerende taak. Bij de verschillende fasen in het proces wordt de raad door het college geïnfor meerd over de stand van zaken. Tijdens de inventarisatiefase zullen de fracties worden benaderd voor een gesprek. Tijdens het burgerparticipatie-proces kunnen de raadsleden als toehoorder (bij voorbeeld als tafelvoorzitter) aanwezig zijn.
7
3. Organisatie en proces 3.1. Organisatie Inmiddels is er een projectorganisatie in het leven geroepen. Deze projectorganisatie bestaat uit een projectgroep, een stuurgroep en een kernteam. In de projectgroep Dorpscentrum Rockanje vindt de voorbereiding en de afstemming van de diverse werkzaamheden plaats. Voor het Centrumplan Rockanje is een projectgroep is in het leven geroe pen, die heeft bijgedragen aan het maken van de startnotitie. In de projectgroep zijn diverse discipli nes vertegenwoordigd. Het projectteam wordt aangestuurd door de projectleider. De procescoördina tor stuurt het proces en werk nauw samen met de projectleider. De vergaderfrequentie van de projectgroep is eens in de twee à drie weken. Het projectdossier (papier en digitaal) wordt bijgehouden door de projectleider en is toegankelijk voor alle gemeentelijke projectgroepleden. Afstemming van ideeën en werkzaamheden vindt plaats in een stuurgroep; deze bestaat uit: de projectwethouder (Hans van Lith) de wethouder EZ (Ies Klok) de ambtelijk opdrachtgever (Peter van der Wurff) de projectleider (Ellen Eijs) de procesmanager (Marlies Krul). De stuurgroep begeleidt het project op afstand. Het zal vooral toezien op een zorgvuldig proces en snelle besluitvorming. De stuurgroep komt ongeveer eenmaal in de twee maanden bij elkaar. Het kernteam bestaat uit de (extern) procesmanager en de (interne) projectleider. Zij vormen samen het stimulerende duo voor dit project. Zij vormen als het ware de motor van dit project. 3.2 Fasering Het project bestaat uit verschillende fasen (initiatief, inventarisatie, ontwerp, opstellen concept-visie, bestuurlijke besluitvorming en evaluatie). De initiatieffase is nagenoeg afgerond, en de inventarisatie is gestart. Inventarisatiefase In de inventarisatiefase staan de volgende activiteiten op de rol: eigendomssituatie in beeld brengen met strategische eigenaren een oriënterend gesprek voeren onderzoeken of er ruimte is voor nieuwe supermarkt, en voor uitbreiding van het winkel- en h0re ca-areaal onderzoeken of er belangstelling is van ketens voor het vestigen van nieuwe supermarkt woningmarktonderzoek (is al uitgevoerd voor De Drenkeling) vertalen naar Dorpscentrum overige benodigde onderzoeken bepalen en laten uitvoeren/actualiseren (o.a. distributie planolo gisch onderzoek) brainstorm verkeerstechnische oplossingen en gevolgen gesprekken voeren met betrokkenen: belangengroepen, ondernemersplatform, fractievoorzitters oppositiepartijen, etc. werkgroep van belanghebbenden instellen eerste globale inschatting van de haalbaarheid maken. Deze inventarisatie levert de input voor het opstellen van scenario’s in de ontwerpfase. Tevens zal tijdens de inventarisatiefase onderzocht worden of met een aantal beperkte “quick wins” het plein al vóór de zomer van 2012 kan worden aangepakt. Ontwerpfase Afhankelijk van resultaten uit de inventarisatiefase: scenario’s uitwerken ramingen van de haalbaarheid maken, op basis van verschillende uit te werken scenario’s enquête uitzetten bij omwonenden (ruime kring).
8
Actuele ontwikkeling Recent zijn op bestuurlijk niveau gesprekken gevoerd met de Rabobank -als eigenaar van één van de cruciaal in het gebied gelegen panden- en een ontwikkelaar (Vakbouw) die overweegt om op de gegeven locatie een supermarkt te ontwikkelen. Het is heel goed nieuws voor de ontwikkeling van de Centrumvisie dat de markt initiatieven als deze ontwikkelt. Zaak is nu om deze initiatieven voortva rend in te passen in het proces en de verschillende mogelijkheden om de samenwerking vorm te ge ven spoedig te verkennen 3.3 Kosten Er is in de begroting geld gereserveerd voor structuurvisies. Uit dit budget wordt ook de deze steden bouwkundige visie voor het centrum gefinancierd. Een raming van de kosten: Activiteitomschrijving Externe kosten advies Externe kosten procesbegeleiding Communicatie (excl uren intern) Uren intern Totaal
Kosten € 35.000,€ 20.000,€ 28.000,€ 72.000,€ 155.000,-
Voor de ambtelijke uren is een raming gemaakt en deze uren worden gevonden binnen de verschil lende sectoren. Het is wenselijk de uitgaven voor de externe kosten (advies) en de communicatie kosten op 1 grootboeknummer te boeken. Hiervoor moeten enkele budgetten worden overgeheveld naar het grootboeknummer voor structuurvisie Rockanje. Er zal worden voorgesteld de volgende wij ziging aan te brengen: - 4.8100.02.01 structuurvisie Rockanje beschikbaar € 20.000,- 4.8100.01.01 bestemmingsplannen overhevelen € 15.000,- naar 4.8100.02.01 - 4.8100.03.01 lokaal RO beleid overhevelen € 28.000,- naar 4.8100.02.01 - 4.8300.01.01 grondexploitatie algemeen overhevelen € 15.000,- naar 4.8100.02.01 - 6.0.2012.3050 grondexploitatie Noordrand overhevelen € 5.000,naar 4.8100.02.01 3.4 Planning Fase Initiatief fase Inventarisatie fase Ontwerpfase Opstellen concept vi sie Bestuurlijke besluitvor ming evaluatie
Resultaat opdracht, de processtappen zijn be paald. Alle input voor een integrale visie is verzameld. De opgave is duidelijk ge formuleerd. Met behulp van scenario’s zijn moge lijkheden verkend en is de gewenste ontwikkelingsrichting bepaald. Opstellen van het document en vrij gave voor inspraak door het college Inspraakprocedure en besluitvorming door de raad. Evaluatie van het gehele proces
Periode september 2011 – januari 2012 februari – mei 2012 mei - september 2012 oktober – januari 2013 februari – juni 2013 juli 2013
9
