Stappenplan voor de implementatie van de Richtlijn 645, een vernieuwde verantwoording voor woningcorporaties Aan de slag!
Rotterdam, november 2012
Inhoudsopgave Samenvatting te nemen stappen Classificatie en kwalificatie bezit Voorbereiding algemeen Voorbereiding kostprijsmodel Voorbereiding actuelewaardemodel (bedrijfsmiddel) Voorbereiding actuelewaardemodel (marktwaarde) Opstellen jaarrekening 2012 Bijlagen Uw contactpersonen
1
Stappenplan voor de Richtlijn 645, een vernieuwde verantwoording voor woningcorporaties
2 3 4 6 7 9 12 13 18
© 2012 Deloitte The Netherlands
Samenvatting te nemen stappen Fase
Stappen
Fase 1
• •
Strategische keuze(n)
•
Voorbereiding algemeen
•
Fase 2C Voorbereiding actuele waarde model – Sociaal vastgoed als bedrijfsmiddel
2
RvC/Audit commissie Bestuur Management
Besluit/product •
Keuze 1: kwalificatie totale portefeuille “Sociaal Vastgoed” o.g.v. beleid
•
Keuze 2: keuze “kostprijsmodel” of “actuele waarde model” voor a) ‘Sociaal vastgoed’ en b) ‘Commercieel vastgoed’
Planning
Nadere uitwerking
Zomer 2012
Hoofdstuk 1
Opstellen kostenverdeelstaat met kostenverdeling tussen sociaal en commercieel vastgoed in kaart brengen Administratief scheiden sociaal en commercieel vastgoed Kasstroomgenererende eenheden opnieuw indelen
•
Uitvoering in organisatie
•
Kostenverdeelstaat: inzicht in kosten toe te rekenen aan sociaal en commercieel vastgoed t.b.v. bedrijfswaarde / marktwaarde bepaling
Najaar 2012
Hoofdstuk 2A
• •
Componentenmethode Van annuïtair naar lineair
•
Uitvoering in organisatie
•
Hernieuwde activastaat
Najaar 2012
Hoofdstuk 2B
• • • • • • •
Opstellen positionpaper Opstellen kostenverdeelstaat Bepaling nieuwe bedrijfswaarde Opstellen mutatieoverzicht bedrijfswaarde Analyseren en controleren bedrijfswaarde Verwerking waardemutaties Bepaling afschrijving bedrijfswaarde
•
Uitvoering in organisatie
• • • •
Positionpaper Kostenverdeelstaat Nieuwe bedrijfswaarde Mutatieoverzicht bedrijfswaarde
Najaar 2012
Hoofdstuk 2C
•
Voorbereiding kostprijs model
• • •
Fase 2A
Fase 2B
Classificatie en kwalificatie bezit Heroverweging waarderingsgrondslagen
Wie betrokken?
Stappenplan voor de Richtlijn 645, een vernieuwde verantwoording voor woningcorporaties
© 2012 Deloitte The Netherlands
Samenvatting te nemen stappen (vervolg) Fase
Stappen
Fase 2D
•
Voorbereiding actuele waarde model – Sociaal vastgoed als vastgoedbelegging en commercieel vastgoed
•
Fase 3
•
Opstellen jaarrekening 2012
•
• • •
• •
3
Wie betrokken?
Waardering sociaal vastgoed op basis van DCF Waardering commercieel vastgoed afgeleid van courante prijzen vastgoedmarkt? • Ja: waardering o.b.v. aan de actieve markt voor gelijksoortig vastgoed ontleende bar en/of nar • Nee: waardering o.b.v. DCF Uitvoeren taxaties Validatie taxaties Analyseren en controleren taxaties
•
Aanpassen financiële administratie en grootboekrekeningschema Verwerking van stelsel- en schattingswijzigingen Opstellen jaarrekening op basis van nieuw model balans en W&V Check nieuwe toelichtingsvereisten
•
•
Uitvoering in organisatie Taxateur
Uitvoering in organisatie
Stappenplan voor de Richtlijn 645, een vernieuwde verantwoording voor woningcorporaties
Besluit/product
Planning
Nadere uitwerking
Najaar 2012
Hoofdstuk 2D
•
Procesbeschrijving uitvoeren taxaties Controleprotocol marktwaarde Taxatie en validatie
•
Jaarrekening 2012
Voorjaar 2013
Hoofdstuk 3
• •
© 2012 Deloitte The Netherlands
Fase 1 en 2a: Classificatie en kwalificatie bezit – heroverweging waarderingsgrondslagen Onroerende zaken in exploitatie
1. Classificatie op vhe niveau o.g.v. definities.
Sociaal
Commercieel
Huurprijs
< huurtoeslaggrens
> huurtoeslaggrens
Aard
Maatschappelijk vastgoed
Bedrijfsmatig vastgoed
Overig
Overig sociaal vastgoed
Overig commercieel vastgoed
2. Kwalificatie totale portefeuille “Sociaal Vastgoed” o.g.v. beleid [keuze1]. 3. Keuze “kostprijsmodel” of “actuelewaardemodel” voor ‘Sociaal vastgoed’ en ‘Commercieel vastgoed’ [keuze 2a en 2b].
4
Keuzes afgestemd tussen RvC/AC, bestuur en management?
Classificeer naar typologie
Sociaal vastgoed
Commercieel vastgoed Opstellen kostenverdeelstaat Administratief scheiden
Kwalificeer de totale portefeuille op basis van het beleid
Sociaal vastgoed als bedrijfsmiddel
Sociaal vastgoed als vastgoedbelegging
kostprijsmodel
RJ645.207/208
RJ645.207/208
RJ645.207/208
actuele waarde model
RJ645.210
RJ645.209
RJ645.209
Stappenplan voor de Richtlijn 645, een vernieuwde verantwoording voor woningcorporaties
© 2012 Deloitte The Netherlands
Fase 1 en 2a: Overwegingen t.b.v. heroverweging waarderingsgrondslagen Toegestaan bij alle categorieën bezit
Sociaal vastgoed als bedrijfsmiddel
Sociaal vastgoed als vastgoedbelegging
Commercieel vastgoed
Historische kostprijs (cf RJ212)
5
Actuele waarde: bedrijfswaarde (cf RJ212)
Actuele waarde: reële waarde (cf RJ213)
Historisch bepaald, jaarlijkse afschrijving o.b.v. verwachte levensduur
Bedrijfswaarde: kasstroomprognose o.b.v. uitgangspunten en parameters conform eigen beleid
Taxatiewaarde / Kasstroomprognose o.b.v. uitgangspunten en parameters zoals in de markt gebruikelijk
Jaarlijks impact op resultaat en vermogen is voorspelbaar
Jaarlijkse impact op resultaat en vermogen is onvoorspelbaar
Jaarlijkse impact op resultaat en vermogen is onvoorspelbaar
Wijziging van eigen beleid kan invloed hebben op de waardering (impairment)
Wijziging van eigen beleid heeft wel invloed op waardering
Wijziging van eigen beleid heeft zeer beperkt invloed op waardering
Eigen vermogen geeft geen inzicht in de verdiencapaciteit bezit.
Eigen vermogen geeft inzicht in toekomstige verdiencapaciteit op basis van exploitatiebeleid van de corporatie
Eigen vermogen geeft inzicht in de werkelijke waarde van het vastgoed op de huidige markt
Stappenplan voor de Richtlijn 645, een vernieuwde verantwoording voor woningcorporaties
© 2012 Deloitte The Netherlands
Fase 2b: Voorbereiding kostprijs model De componentenmethode Identificeren van relevante componenten. RJ 645.211 schrijft de volgende componenten voor:
Mogelijke ondersteuning Deloitte: Tussentijdse toets op de bepaling van de componenten en afschrijvingen. Tussentijdse klankbordgesprekken met experts. Het geven van (in house) trainingen.
Component
Levensduur
Grond
niet-slijtend actief
Casco (buitenschil)
50 jaar
Installaties (CV-installatie, elektrische installatie, mechanische ventilatie etc.)
20 tot 25 jaar
Inrichting (keuken, badkamer, toilet e.d.)
10 tot 15 jaar
Acties: 1.
2. 3. 4. 6
Huidige boekwaarde (per 31-12-2011) splitsen: • Identificeren van de toe te passen componenten. Wat rekenen wij tot de installaties? Wat rekenen wij tot de inrichting? • Splitsing per vhe? Of hele bezit? Of groepen van het bezit? • Vanuit oorspronkelijke stichtingskosten verdeling in componenten te bepalen? O.g.v. bestek? Referentie woningen? • Vertaling verdeling (%) stichtingskosten (t=0) naar huidige boekwaarde (bijvoorbeeld: bezit 5 jaar oud vs. bezit 35 jaar oud). • Hoe omgaan met vervangingen t.l.v. onderhoud in afgelopen jaren? • Handreiking: 10% criterium. Levensduur voor de nieuwe “componenten” (installaties en inrichting) bepalen. Restant levensduur nieuwe componenten op complexniveau per 31-12-2011 bepalen. Afschrijvingen 2012 berekenen (schattingswijziging: dus vergelijkende cijfers 2011 passen niet aan). Stappenplan voor de Richtlijn 645, een vernieuwde verantwoording voor woningcorporaties
© 2012 Deloitte The Netherlands
Fase 2c: Voorbereiding actuele waarde model – Sociaal vastgoed als bedrijfsmiddel Stappen •
Opstellen en vaststellen positionpaper met parameters en uitgangspunten
Nadere uitwerking •
•
7
Hulpmiddel Deloitte
De position paper bevat de volgende parameters en uitgangspunten: • huurstijging • huurharmonisatie • huurderving • ingerekende verkopen • ingerekende onderhoudslasten • ingerekende overige exploitatielasten • gehanteerde levensduur • gehanteerde restwaarde • gehanteerde disconteringsvoet • indeling kasstroom genererende eenheden De position paper wordt vastgesteld door MT/DR
•
Analyseer de parameters en uitgangspunten o.b.v. uitgangspunten voorgaand jaar, eerdere realisaties en benchmarkgegevens zoals CIP
• • • •
•
Opstellen kostenverdeelstaat
•
Reken de toerekenbare indirecte overige exploitatielasten op basis van plausibele en periodiek herijkte verdeelsleutels toe (kostenverdeelstaat)
•
Opstellen bedrijfswaarde
•
Opstellen bedrijfswaardeberekening op totaalniveau en per complex (exclusief rentabiliteitswaardecorrectie)
•
Opstellen mutatieoverzicht bedrijfswaarde
•
Opstellen mutatieoverzicht bedrijfswaarde en verklaar de berekende mutaties
•
Analyseren en controleren bedrijfswaarde
•
Analyseer de uitkomsten van de bedrijfswaarde: • Cijferbeoordeling per complex en verklaar de verschillen • Analyse mutaties in de bedrijfswaarde, verklaar de verschillende mutaties • Reken een complex na • Stel de aansluiting vast met positionpaper, onderliggende administraties (huuradministratie en aantal vhe’s met vastgoedadministratie) en de vastgestelde begroting • Analyseer in hoeverre de begrote kasstromen daadwerkelijk zijn gerealiseerd
Stappenplan voor de Richtlijn 645, een vernieuwde verantwoording voor woningcorporaties
Format position paper Format kostenverdeelstaat Model jaarrekening 2012 Voorbeeld controleprotocol bedrijfswaarde
© 2012 Deloitte The Netherlands
Fase 2c: Voorbereiding actuelewaardemodel – Sociaal vastgoed als bedrijfsmiddel Stappen •
•
Nadere uitwerking
Verwerking waardemutaties
• •
Bepaling afschrijving bedrijfswaarde
•
•
Hulpmiddel Deloitte
Verwerken waardeveranderingen via het eigen vermogen Bepalen cumulatieve bedrag aan ongerealiseerde herwaarderingen Bedrijfswaarde splitsen in componenten grond, opstal en overige componenten Bepaling lineaire afschrijving opstal en de overige componenten over de restant levensduur
• • •
Model jaarrekening 2012 Checklist jaarverslaggeving 2012 Q&A beschikbaar via www.woconet.nl
Mogelijke ondersteuning Deloitte: Tussentijdse toets op de opgestelde kostenverdeelstaat Tussentijdse toets op de juiste bepaling van de afschrijvingen op bedrijfswaarde. Beoordeling uitgangspunten bedrijfswaarde. Cruciaal bij overgang HIKO (oud) naar bedrijfswaarde (nieuw). Waarderingsgrondslag wordt immers anders en bepalender Controle beginstand hernieuwde bedrijfswaarde voorafgaand aan de jaarrekeningcontrole 2012 Controle eindstand hernieuwde bedrijfswaarde voorafgaand aan de jaarrekeningcontrole 2012 Tussentijdse klankbordgesprekken met experts. Het geven van (in house) trainingen.
8
Stappenplan voor de Richtlijn 645, een vernieuwde verantwoording voor woningcorporaties
© 2012 Deloitte The Netherlands
Fase 2d: Voorbereiding actuele waarde model – Sociaal vastgoed als vastgoedbelegging en commercieel vastgoed Stappen
Nadere uitwerking
Hulpmiddel Deloitte
Verzamelen basisgegevens
De • • •
•
basisgegevens worden vanuit de verschillende bronnen verzameld: te waarderen eenheden contractgegevens woningen en parkeergelegenheden contractgegevens BOG
•
Controle basisgegevens, voer een controle uit op de basisgegevens.
Voer een detailcontrole (juistheid en volledigheid) uit op de basisgegevens en leg de bevindingen uit deze stap zichtbaar vast. Voer zo nodig een correctie uit op de basisgegevens indien onjuistheden worden aangetroffen.
Beschrijven uitgangspunten
De uitgangspunten die worden gehanteerd bij het bepalen van de waarderingen worden in een notitie vastgelegd. Aan de hand van deze notitie vindt de autorisatie door het MT/DT plaats. Uitgangspunten betreffen: • economische parameters • herkomst basisgegevens • rekenmethode waarderingen
Inventariseren beklemmingen en bepalen verwerking beklemmingen
Verzamelen exploitatie-beperkende beklemmingen en beoordelen op juistheid en volledigheid.
Bepaal de steekproef voor de taxatie
Uitgangspunt is dat 1/3 van het bezit wordt getaxeerd, de steekproef qua samenstelling representatief is voor het gehele bezit, dat nieuw toegevoegde objecten deel uitmaken van de steekproef. Leg de overwegingen ten aanzien van de selectie vast in een memo.
Invullen en versturen taxatieformats
Verzamelde basisgegevens verwerken in taxatieformat taxateur. De ingevulde formats worden aan de taxateur beschikbaar gesteld. De taxateur verricht hierin zijn aanvullingen/aanpassingen.
Bepalen taxatieparameters
De taxateur zal de resterende gegevens van de formats van gegevens voorzien, voor het 1/3e deel dat tot de steekproef behoort. Daarnaast maakt hij een omslagdocument waarin wordt beschreven hoe de waarderingsparameters van het overige 2/3e deel tot stand komt.
9
Stappenplan voor de Richtlijn 645, een vernieuwde verantwoording voor woningcorporaties
•
Voorbeeld controleprotocol marktwaarde Voorbeeld procesbeschrijving Notitie Werkwijze Waarderingen Marktwaarde
© 2012 Deloitte The Netherlands
Fase 2d: Voorbereiding actuele waarde model – Sociaal vastgoed als vastgoedbelegging en commercieel vastgoed (vervolg) Stappen
Nadere uitwerking
Hulpmiddel Deloitte
Voer een controle uit op volledige ontvangst van de taxatieformats
Stel de volledige invulling van het taxatieformat vast, maak een zichtbare aansluiting tussen de verstuurde en de retour ontvangen taxatieformats.
•
Invoeren basisgegeven in rekenmodel
Alle verzamelde basisgegevens worden ingevoerd in de verschillende invoertabellen in het rekenmodel. Hiervoor wordt een excel-bestand gebruikt dat per tabblad dezelfde indeling kent als de invoertabellen in het rekenmodel, zodat de gegevens uit Excel in het rekenmodel kunnen worden geplakt.
Voer invoercontrole uit op ingevoerde gegevens in het rekenmodel. Neem hierbij ook de waarderingsparameters mee
Ingevoerde gegevens in het rekenmodel worden door een collega die niet betrokken is bij de invoer afgestemd met de aangeleverde taxatieformats (integraal). Leg deze controle zichtbaar vast.
Invoeren waarderingsparameters in rekenmodel
Alle waarderingsparameters worden ingevoerd in de verschillende invoertabellen in het rekenmodel. Hiervoor wordt een excel-bestand gebruikt dat per tabblad dezelfde indeling kent als de invoertabellen in het rekenmodel, zodat de gegevens uit Excel in het rekenmodel kunnen worden geplakt.
Bepalen waarderingen
Het doorrekenen van de waarderingen van woningen, BOG en parkeerplaatsen in het rekenmodel van Ortec/IPD (of vergelijkbaar). Corrigeren van invoerfouten en het uitdraaien van de rapporten met waarderingen op complexniveau en contractniveau.
Interne analyse waarderingen
De uitkomsten van de waarderingen worden geanalyseerd op volledigheid, juistheid en mutaties ten opzichte van vorig jaar. Hierbij gelden de analyses die worden genoemd in het controleprotocol als uitgangspunt. Wanneer de uitkomsten van analyses aanleiding geven voor aanpassingen wordt dit als wijzigingsvoorstel geregistreerd.
10
Stappenplan voor de Richtlijn 645, een vernieuwde verantwoording voor woningcorporaties
• •
Voorbeeld controleprotocol marktwaarde Voorbeeld procesbeschrijving Notitie Werkwijze Waarderingen Marktwaarde
© 2012 Deloitte The Netherlands
Fase 2d: Voorbereiding actuele waarde model – Sociaal vastgoed als vastgoedbelegging en commercieel vastgoed (vervolg) Stappen
Nadere uitwerking
Hulpmiddel Deloitte
Beoordelen interne analyses
De uitkomsten van de interne analyses worden beoordeeld en na wordt gegaan of aanpassingen noodzakelijk zijn. Wijzigingsvoorstellen worden beoordeeld en eventueel doorgevoerd.
•
Externe validatie gegevens
Foutcontrole op integriteit van de ingevoerde gegevens. Inhoudelijke validatie op totaalniveau en validatie op objectniveau. Opvallende waarden worden ter beoordeling door IPD (of vergelijkbaar) voorgelegd aan de woningcorporatie. Alle correspondentie tussen IPD (of vergelijkbaar) en woningcorporatie in het kader van het validatietraject wordt vastgelegd. Eventuele fouten in de data aanlevering worden hersteld.
•
Beoordelen externe validatie; aanbrengen van correcties in de waardering
De geregistreerde correspondentie in het kader van de validatie wordt beoordeeld. De doorgevoerde wijzigingen worden formeel geaccordeerd.
Dossieropbouw aan de hand van controleprotocol
Het verzamelen van de in het controleprotocol benoemde analyses en onderbouwingen en deze digitaal opslaan. Voor ieder onderdeel van het protocol wordt een map aangemaakt, uitgevoerde controlestappen worden vastgelegd. De inhoud van het dossier wordt beoordeeld op toereikendheid, controleprotocol wordt beoordeeld op volledige en juiste toepassing.
Beoordelen dossier controleprotocol
•
Voorbeeld controleprotocol marktwaarde Voorbeeld procesbeschrijving Notitie Werkwijze Waarderingen Marktwaarde
Mogelijke ondersteuning Deloitte: Beoordeling van het proces van totstandkoming van de marktwaarde door experts op dit gebied van Deloitte Real Estate. Tussentijdse toets op de beginstand van de marktwaarde voorafgaand aan de jaarrekeningcontrole 2012. Tussentijdse toets op de eindstand van de marktwaarde voorafgaand aan de jaarrekeningcontrole 2012. Tussentijdse klankbordgesprekken met experts. Het geven van (in house) trainingen.
11
Stappenplan voor de Richtlijn 645, een vernieuwde verantwoording voor woningcorporaties
© 2012 Deloitte The Netherlands
Fase 3: Opstellen jaarrekening 2012 Stappen
Nadere uitwerking
Aanpassen financiële administratie en grootboekrekeningschema
• •
Pas de financiële administratie en het grootboekrekeningschema aan o.b.v. de herziene richtlijn. Pas de tussentijdse cijfers (trimester/kwartaal/maandrapportages) aan o.b.v. de herziene richtlijn.
Bepalen en verwerken schattingswijzigingen
• •
Bepalen en toelichten schattingswijziging als gevolg van het toepassen van de componentenbenadering. Bepalen en toelichten schattingswijziging als gevolg van de overgang van annuïtaire naar lineaire afschrijving. Bepalen en toelichten schattingswijziging als gevolg van mutaties bedrijfswaarde, zoals het vervallen van de rentabiliteitswaardecorrectie. Bepalen stelselwijziging als gevolg van classificatievraagstukken: sociaal of commercieel vastgoed en voor sociaal vastgoed kwalificatie als bedrijfsmiddel of vastgoedbelegging. Zorgen voor wijzigingen van jaarrekeningposten en grondslagen. Bepalen stelselwijziging als gevolg van wijziging waardering bezit (actuele waarde naar historische kostprijs). Bepalen stelselwijziging als gevolg van verwerking van waardevermeerderingen direct in het eigen vermogen bij waardering sociaal vastgoed als bedrijfsmiddel tegen bedrijfswaarde. Opstellen balans conform het model in Bijlage 1 van RJ 645. Keuze maken tussen de functionele inrichting en de categoriale indeling voor de winst-en-verliesrekening.
• • •
Opstellen jaarrekening op basis van nieuw model balans en W&V Check nieuwe toelichtingsvereisten
Check fiscale positie
• •
• Bepalen stelselwijzigingen
Hulpmiddel Deloitte
• •
•
Model jaarrekening 2012 Checklist jaarverslaggeving 2012 Q&A beschikbaar via www.woconet.nl
Beoordeel de toelichtingen aan de hand van het model jaarrekening en de checklist externe verslaggeving voor woningcorporaties. Te denken valt aan o.a.: • nieuwe verloopoverzichten • de wijze waarop classificatie en kwalificatie van het sociaal en commercieel vastgoed heeft plaatsgevonden • cumulatieve bedrag aan ongerealiseerde waardestijging • de overwegingen voor de keuze van de indeling van de winst-en-verliesrekening. • toelichten stelselwijzigingen als gevolg van classificatievraagstukken, wijziging waardering bezit en verwerking van waardevermeerderingen. • Bepaal de omvang van de belastinglatenties als gevolg van tijdelijke waarderingsverschillen en verliescompensatie en bepaal het fiscale resultaat. • Door de wijziging van de waarderingsgrondslag dienen met de onroerende zaken samenhangende belastinglatenties opnieuw te worden bezien.
Mogelijke ondersteuning Deloitte: Tussentijdse toets op de dummyversie van de jaarrekening 2012. Tussentijdse toets op de beginbalans na stelselwijziging. Beoordelen van de toelichtingen op stelselwijzigingen en veranderingen RJ 645. Tussentijdse klankbordgesprekken met experts. Het geven van (in house) trainingen. Ondersteuning bij het opstellen van de fiscale positie vennootschapsbelasting. 12
Stappenplan voor de Richtlijn 645, een vernieuwde verantwoording voor woningcorporaties
© 2012 Deloitte The Netherlands
Bijlagen
Bijlage 1: Verslaggevingskader Het externe verslaggevingskader bestaat uit: 1.
Besluit beheer sociale huursector BBSH artikel 26: basis voor de jaarverslaggeving van woningcorporaties
2.
De wet Titel 9, boek 2 van het Burgerlijk Wetboek (afdelingen 2 tot en met 8, 11 en 13) Algemene bepalingen omtrent jaarrekening (afdeling 2): inzichtsvereiste, ‘getrouw, duidelijk en stelselmatig’, staat van baten en lasten, gebeurtenissen na balansdatum
3.
De Richtlijnen voor de jaarverslaggeving
4.
Specifiek voor woningcorporaties: RJ 645 Nadere voorschriften voor waardering en rubricering vastgoed, presentatie
5.
Handreiking voor het toepassen van RJ 645 1) toepassen van RJ 645 2) het kostprijs-model bij alle onroerende zaken in exploitatie 3) het actuele waarde-model bij sociaal vastgoed gekwalificeerd als bedrijfsmiddel 4) het actuele waarde-model bij commercieel vastgoed en sociaal vastgoed gekwalificeerd als vastgoedbelegging 5) de verwerking van opbrengsten van onroerende zaken verkocht onder voorwaarden 6) de verwerking van belastingen naar de winst 7) toepassing modellen voor de balans en de resultatenrekening
14
Stappenplan voor de Richtlijn 645, een vernieuwde verantwoording voor woningcorporaties
© 2012 Deloitte The Netherlands
Bijlage 2: De belangrijkste wijzigingen voor u samengevat Belangrijkste wijzigingen t.o.v. oude RJ 645: a) b) c) d) e) f)
Classificeren en kwalificeren onroerende zaken in exploitatie Aanscherpen actuele waarde begrip sociaal en commercieel vastgoed Passage over afschrijvingen Verwerking van opbrengsten van onroerende zaken verkocht onder voorwaarden (VOV) Aangepaste modellen balans en winst- en verliesrekening Passage over verwerking vennootschapsbelasting
Niet meer opgenomen in Herziene RJ 645: a) b) c)
15
Bepalingen aangaande verwerking gecombineerde bouwprojecten Verplichting mutatieoverzicht bedrijfswaarde in toelichting Bedrijfswaarde: niet meer toegestaan rentabiliteitswaardecorrectie toe te passen wijziging bepaling disconteringsvoet
Stappenplan voor de Richtlijn 645, een vernieuwde verantwoording voor woningcorporaties
© 2012 Deloitte The Netherlands
Bijlage 3: Overzicht handige hulpmiddelen en publicaties Deloitte Handige hulpmiddelen voor u beschikbaar!*: • • • • • • • •
Model jaarrekening op basis van herziene Richtlijn 645 Checklist externe verslaggeving Format position paper Format kostenverdeelstaat Format controleprotocol bedrijfswaarde Format controleprotocol marktwaarde Format procesbeschrijving marktwaarde Notitie werkwijze waarderingen marktwaarde
Interessante publicaties: • •
•
•
Handboek woningcorporaties 2012, een handreiking voor de praktijk Richtlijn 645, een vernieuwde verantwoording voor woningcorporaties vragen en antwoorden, - Woconet Best Practices Corporatie Governance ‘Sterker sturen op kasstromen’: De nieuwe richtlijn nodigt uit tot nadenken over waardering en interne sturing Handboek Sterker sturen op kasstromen Vragen en antwoorden zijn te vinden op www.woconet.nl of stuur een mail naar
[email protected]
*december 2012 beschikbaar
16
Stappenplan voor de Richtlijn 645, een vernieuwde verantwoording voor woningcorporaties
© 2012 Deloitte The Netherlands
Bijlage 4: Veel gestelde vragen Woconet – Vraag en antwoord verslaggeving
17
Stappenplan voor de Richtlijn 645, een vernieuwde verantwoording voor woningcorporaties
© 2012 Deloitte The Netherlands
Uw contactpersonen
De kennis van onze mensen bepaalt de kwaliteit van onze dienstverlening.
F.A.J. (Frank) van Kuijck RA RO EMIA - Partner
drs. R.H.A. (Ruud) van Moll RA – Senior manager
[email protected]
[email protected]
06-15092541
06-20789717
Voorzitter werkgroep RJ 645 (met ingang van 1 januari 2013)
18
Stappenplan voor de Richtlijn 645, een vernieuwde verantwoording voor woningcorporaties
Lid werkgroep RJ 645
© 2012 Deloitte The Netherlands