NT00066_283
Nadere Toegang op inv. nr 283 uit het archief van het Stadsgerecht Rhenen, 1461-1812 (66)
H.J. Postema 2014
Inleiding
Het gerechtsarchief van Rhenen bevat een groot aantal inventarisnummers over de zogenaamde vrijwillige rechtspraak. In dit inventarisnummer zijn regesten opgenomen van minuten van transporten, plechten, testamenten en overige door de schepenen opgemaakte akten, en enkele interrogatoiren over de periode 1556-1603.
2
Regesten
28-7-1556
16-3-1568
15-5-1570
16-6-1570 22-1-1571
9-6-1573 2-6-1574 31-10-1575
?-7-1575 29-1-1576
12-1-1576
20-4-1577 10-3-1575 26-7-1577 20-8-1577
1-7-1578
2-4-1579
Hubert van Renen etc. verkopen Remmersteijn en de hofstede de Peegel aan Jacob van Renen en Gerarda Bruynen. Jacob van Rhenen gehuwd met Gerarda de Bruijn transporteren aan Jan Jansz van Oldenzeel het goed Remmersteijn. Willem Claesz x Arina? Jans transporteren aan Jan Alertsz x Willemken Jansdr van Noort? een huis op de grond van Elisabeth van Brenck. Aelbert Verweij als procureur van Jacob van Ommeren, burgemeester te Arnhem contra Jacob Dircksz. Jacob van Ommeren, burgemeester te Arnhem, vertoont een cedulle bij de hand van Jacob Dircksz ondertekend op 13-31569 mitsgaders de bekenningen van Jacob Dircksz daarop gedaan op 8-5-1570. Jan Jansz schipper en inwoner van Rhenen. Janna van Eck, wed. Hermen Benger. Johan de Keijser constitueert mr. Hendrick Lijster en Gielis de Bruijn lichting te verzoeken van een rente van 100 gl per jaar gehypotheqeerd bij jonker Herman van Westerholt en zijn vrouw op het goed Levendael te Rhenen. Peter Claesz op Prattenburg transporteert Jan Aelbertsz Tol. Adriana Willem Adriaensz weduwe, 63 jaren, heeft op verzoek van Johan van Wijck en Jelis van Wijck lijflicken aen Godt ende ten heijligen gezworen waar te zijn dat zij en haar man alle pachten van 12 morgen land in de Marsche genaamd joffr. Lambertsland/Amlertsland heeft betaald. Wemmer Gijsbertsz, bakker, stelt zich borg voor zijn zoon Goossen Wemmersz die ten verzoeke van Jan Aelbertsz, molenaar, gearresteerd is. Dirck Joriensz?, 35 jaren, is ten verzoeke van Jan Sulman geëxamineerd. Evert Gerritsz, won. Veenendaal, x Yet Jacobs bekennen schuldig te zijn aan Jan Aelbertsz Tol 178 gl. Johanna van Braekel en Catrina Graeve constitueren Aelbert Verweij om recht te spreken. Verhoor vanwege Joachim Stevensz van Aelbert Gartsen en Gijsbert Beijer Hendricksz. Aelbert is 55 jaar en Gijsbert is 46 jaren. Johan van Voirdt, 36 jaren, gerechtelijk geëxamineerd ten verzoeke van Jan Claesz op het request van de grietman van Vredewolt. Willem van Harn, 65 jaren, en Willem Vastrick, 53 jaren, hebben ten gerechtelijke verzoeke van de regeerders van Rhenen, getuigd over de molenaars van Rhenen van de 3
2-4-1579
14-6-1590
17-4-1592
13-11-1592
7-7-1593
13-8-1594
3-11-1594
29-1-1595
nieuwe molen. Hendrick Lijster, 50 jaren, heeft ten gerechtelijke verzoeke van de regeerders van Rhenen getuigd over de molenaars van Rhenen van de nieuwe molen. Steven Beerntsz x Jacobgen Croonen, mitsgaders Lambert Jansz hun beider zwager bekennen schuldig te zijn aan Aelbert van Aucoop, burger te Utrecht, 265 gl. Cornelis Herm[weggesleten] van Tuijl x Geertruijt Jansdr transporteren aan het gasthuis van Rhenen hun huis, schuur en getimmer op de grond van het gasthuis dat Gerrit Thijssen in pacht heeft. Herman Scharpinck, burgemeester, 55 jaar, Willem Vastrick, gewezen burgemeester, en nu weesmeester, 66 jaar, Pelgrom Cornelisz, schepen, 70 jaar, Frans van Ewick, gewezen rechter of schout van het vorstendom Gelre in de Marsche en raad, 43 jaar, Aelbert Verweij, procureur, 54 jaar, verklaren ten gerechtelijke verzoeke van de kerkmeesters van Cunerakerk. Herman is heemraad, Frans dijkgraaf en Aelbert gerechtsbode van de Marsche in 1578. Zij waren present op de Marsdijk voor de Borrecamp waar de dijkgraven van de Marsch de dijk hebben doen maken . Toen waren Arien Willemsz en mr. Rutger de Bruijn heemraden van de Marsche. Dirck Rijxsz, ambtman van de Nederbetuwe heeft toen proces gehad op de goederen van Arien Willem en mr. Rutger de Bruijn in de Nederbetuwe omdat zij hadden helpen wijzen de sententie beroerende het halen van aarde buitendijks. Andries van Bemmel, 56 jaren, Aelbert Verweij, 54 jaren, kerkmeesters, mitsgaders Jan Toll, 28 jaren, gewezen kerkmeester van Rhenen, verklaren ten verzoeke van Hendrick van Rempst als procureur van de kerk dat Rochus van Dulcken als toen gehuwelijkte oom en vriend over de onmondige kinderen van Adriaen Willemsz en Jan Roelofsz als getrouwd hebbende de oudste dochter van Adriaen Willemsz, voor zichzelf, en van Dulcken en Jan Roelofsz namens de onmondige kinderen ter eenre, en zij deposanten als kerkmeesters ter andere zijde, hebben akkoord opgericht over de Borrencamp. Jacob Aelbertsz van Aucoop x Jannigje Jan Wijntersdr constitueren Bartholomeus van Bergheijck, procureur van Rhenen om te Rhenen te transporteren aan Peter Petersz, won. Achterberg, en Sander Jansz, won. Veenendaal, een hofstede, gepacht door Peter Petersz voornt. Wouter Evertsz, schutmeester, x Aeltgen Hendricks bekennen schuldig te zijn aan Reijnier Vereem een jaarlijkse losrente van 100 gl op hun huis staande op de grond van de erfgenamen van Brenck. Catharina van Middachten, wed. Rutger Volckmar bekent schuldig te zijn aan Jan Benning x Heijlwich van Rhenen als het recht hebbende van Jan Beijer 100 gl op 3 morgen land in 4
23-11-1594
13-4-1595
12-5-1595
30-11-1595
14-6-1595
11-9-1595
21-1-1596
4-2-1596
10-7-1596
30-8-1596
15-6-1596
de Nude. Dirck van Brienen x Lija van Rhenen constitueren Frans van Ewijck om te transporteren hun deel in het goed Remmersteijn, zoals haar bij loting van de boedel van haar vader Hubrecht van Rhenen zaliger is aangekomen. Sara Stevensz, wed. Jeriphaes Wouters en namens haar dochter transporteert aan Elis Jansz het huis met de verbeterschap van erfkoop staande in de Kerkstraat in Veenendaal op grond van Breveld. Jan Claesz bekent schuldig te zijn aan Wouter Hendricksz en Willem van Leenaer als gasthuismeesters tbv het grote gasthuis te Rhenen een jaarlijkse losrente van 6 gl op een kamp land bij de westmolen genaamd de Hazecamp. Gerrit Hendricksz Lam, won. Veenendaal, doe kond dat Peter Jacobsz, trompetter, burger te Utrecht, zich borg heeft gesteld voor Joachum Wtenswael x Christina voor 300 gl lijfrente. Willem Verweij x Cornelia van Hattem transporteren aan Jan Jansen x Catharijna Wattersdr een huis en hofstadt en boomgaard in de Grebbe, eertijds gekomen van Evert Willemsz. Jan Toll, secretaris, x Anthonia van Dam bekennen schuldig te zijn aan Johanna Beijers een jaarlijkse rente van 5 gl uit de halve huizinge en hofstede, waarvan de andere helft verkocht is aan de collatoirs van St. Martinivicarie, te Rhenen. Bartholomeus van Bergheijck heeft uit kracht van procuratie bij Hendrick Henninck op 21-5-1595 bij Heijwich Jansdr, huisvrouw van Hendrick Henninck gepasseerd, getransporteerd aan Margriet Christiaensz en Alidt zaliger Cornelis Thonisz Buddinghsdochter haar deel van huis en hofstede met inboedel en huisraad die Hendrick Henninck en Heijlwich Jans door dode van Anthonis Cornelisz Buddingh, des voornoemden Heijlwigh, Margiet, Christine en Alidts halve broeder was aangeërfd. Gerard van Harn, drost te Amerongen, zoon en erfgenaam van Willem van Harn x Catharijna Lijsters, beide zaliger, heeft voor hem en Cornelia van Zijll, zijn huisvrouw, overgegeven aan Jacob Gerritsz van Herwaerden, notaris te Utrecht, x Cecilia Anthonisdr van Lienden 8 gl jaarlijkse losrente aan een rentebrief sprekende op zaliger Jan van Harn x Maria van Bijler op huis en grond te Rhenen inde Heijmenberg. Hendrick de Bruijn en Cornelis de Bruijn en vanwege hun broer en zuster, en Rochus van Dulcken, burgemeester als borg, beloven Rutger Claesz de Cruijff te vrijen en schadeloos te houden van 100 gl die de kinderen van mr. Gerrit Rijcks pretenderen te hebben van 2 morgen land in de Nude. Walraven Cornelisz Ringel x Janna Hendricks als borgen voor Hendrick Jacobsz, bekennen schuldig te zijn aan Jan van Noortwijck, burger en zijdenlakenkoper te Utrecht, 300 gl. Frans Verweij, won. Culemborg, sieck te bedde leggende, constitueert Wouter Verweij zijn zoon en Adriaen Verhuet, zijn 5
29-4-1596
20-4-1598
6-2-1599
11-12-1599
17-??-????
24-10-1606
10-5-1599 23-10-1601
25-2-1601 10-10-1601
1-10-1602
10-8-1602
zwager, om te Rhenen te transporteren aan Jacob Dircksz zijn meijensche veenen gemeen leggende met Mechtelt Keijsers, omtrent 22 morgen samen. Jan Martensz Tylman bekent schuldig te zijn aan Peter Gijsbertsz, burger te Amersfoort, 71 gl op zijn huis, hof en hofstede. Cornelis Thonis x Elisabeth de Bruijn, won. Aalst in de Nederbetuwe, transporteren aan weduwe Dirck van Rhenen 100 gl rente die zij sprekende hebben op de weduwe van Claes de Cruijff. Mechteld Willems wed Dirck van Rhenen bekent schuldig te zijn aan Balthazar Wever van Deutecom 121 dalers 30 stuivers brabants uit zake van koop van 101 schapen en 4 koeien. Rutger Jansz x Geertje Celisdr, en Adriana Jansdr wed Geurt Aelbertsz, mede-erfgenamen van Merrigje Elisdr, hun moeder, en als uitgekocht hebbende Merrigje Willems die een mede-erfgenaam is geweest van Merrigje Elisdr, verkopen aan Reijer Cornelisz Bunt ¾ van de bouwing die Halve Sondert met huis, hofstad etc te Achterberg, tegenwoordig door Jan Gijsbertsz bewoond en gebruikt. Het andere ¼ behoort Gerrit Gijsbertsz toe als erfpacht van Mechteld Keijsers. Dirck Freijs van Dolre, echte zoon van Aernt Freijs van Dolre, transporteert aan Jan Toll, secretaris, x Anthonia van Dam, zijn zustersdochter, 2 zerken hem competerende als naaste bloedverwant van wijlen jonker Bernt Freijs van Dolre, liggende in het oksaal voor de koordeur. Cornelia Goversdr wed Aernt Jansz, heeft met haar zoon Johan Aerntsz Helm getransporteerd aan Johan Toll, secretaris, 320 gl als haar nog resterende zijn van Willem Rutgersz. Dilman Jacobsz x Anna Rijcksdr dragen op aan Gerrit Gerritsz x Marrigje Jacobsdr 1 morgen hooiland in de Maat. Jacob Dircksz x Anthonia Thonisdr bekennen schuldig te zijn aan de erfexecutoren van het testament van Thomas van Nijkercken een jaarlijkse losrente van 37-10 op een stuk veld en veen groot 25 morgen met het getimmer daarop staande in Veenendaal. Erfgenamen van Rutger Valckener x Catrina van Middachten houden boedelscheiding. Judith Lijsters wed Evert Jans heeft met Anthonis Evertsz, haar zoon, geïnstitueerd de kinderen van Gerrit Evertsz, haar zoon, namelijk Evert en Maijken tot haar erfgenamen in haar vaders plaats. Reijer van Hattem x Francisca van Wijck bekennen schuldig te zijn aan Pelgrum Cornelisz x Anna Gerritsdr een jaarlijkse losrente van 20 gl op huis, hof, en hofstede met 2 schuren die zij heden hebben getransporteerd. Brief van Lamsweerde die een procuratie heeft ontvangen 6
10-8-1602
Ca. 1603 29-4-1603 12-12-1603
28-4-1603
13-4-1603
3-2-1603
13-4-1603
19-12-1603
van Gerrit Moermans te Bergen op Zoom over Cornelis Clerck en Hendrick Albertsz Lam. Te Bergen op Zoom. Gerard Moermans, oud-burgemeester en weesmeester, constitueert Christiaen Huijgens, secretaris, Gijsbrecht van Barck, schout, en Jan Toll, secretaris van Rhenen, met Jacob Mertensen, won. Veenendaal, om te transporteren aan Willem van Lamsweer 2 delen pacht als hij heeft in de pacht van de Staten van Utrecht gegund vanouds de Compagnie van Antwerpen. [weggevallen] gerechtelijk gearresteerd vanwege Willem de Lange leggen verklaring af. Jacob Claesz x Grietje Peters hebben verkocht aan Jasper Willemsz die alinge huijsinge en hofstede in de Grebbe. Walraven Cornelis Ringel verklaart alzo Aert Hendricksz, zijn neef, procureur te Utrecht, op 10-10-1603 t.b.v. Jacob Cornelis de Wilde als conuncsa persona van de weduwe van Steven van Schadenbroeck, en de jonge Steven van Schadenbroeck, zijn broer. Hendrick Woutersz x Marie Cornelisdr, Dirck Koevel en Margrieta Cornelisdr mitsgaders Cornelis van Beeck x Christina Cornelisdr dragen op aan Anna Thonisdr wed Cornelis Thonisz Budding, haar comparanten respective gewezen vader, hun portie in het halve huis, hof en hofstede genaamd St. Anthonis te Rhenen, hun door dode van Anthonis Cornelisz hun broer aanbestorven. Acte van 31-7-1578. Willem Thonisz Budding en zijn vrouw hebben opgedragen aan Andries van Bemmel x Stephanie van Lienden een huis met 20 morgen veen in Veenendaal. Nu, 1603, Gerrit van Lakemont x Geertruijt Andries van Bemmelsdr als erfgenaam van Andries van Bemmell, mitsgaders Sandrina Hackfoort, Goesen van Lienden, haar zoon, en Cornelia van Lienden, Jan Vonck, schoenmaker, als haar momber, als erfgenamen van Stephanie van Lienden, gewezen huisvrouw van Andries van Bemmel, dragen op aan de weduwe van Gerrit Claesz een huis, hof en hofstede te Veenendaal. Cornelia Cornelis Willemsweduwe heeft verkocht aan Jacob Hendricksz Lam x Maijgen Cornelis, en Cornelis Willemsz x Jantgen, beide mijn zwagers en dochters, een huis en hofstede met 12 morgen waar Cornelia momenteel woont van de Grift tot Cuneraweg. Cornelia van Lienden wed Johan van Nickell, mitsgaders Sandrina Hackfoorts als erfgenaam van Jacob van Lienden, haar zoon, en Goesen van Lienden, tezamen erfgenamen van Stephanie van Lienden, transporteert aan Gerrit van Laeckmont x Geert een hofstedeken in den Dijck Achterberg dat Anthonis Rutgersz weleer toebehoord heeft. Wolbert Stevensz bekent schuldig te zijn de erfgenamen van Adriaen Fransz de Cruijff x Cornelia Thonisdr 800 gl als rest van meerder som uit zake van koop van een 7
13-4-1603
Beckemeyerschip met zijn toebehoren. Cornelia van Lienden, wed. Johan van Nickell mitsgaders Sandrina Hackfoorts als erfgenaam van haar zoon Jacob van Lienden, en Goesen van Lienden, tezamen erfgenamen van Stephanie van Lienden, dragen op aan Gerrit van Laeckmont x Geertruijt Andries van Bemmelsdr een hofstedeken in de Dijck Achterberg.
8
