NT00066_19
Nadere Toegang op inv. nr 19 uit het archief van het Stadsgerecht Rhenen, 1461-1812 (66)
H.J. Postema Oktober 2013
Inleiding
Het gerechtsarchief van Rhenen bevat 99 inventarisnummers over de criminele rechtspraak. In dit inventarisnummer zijn regesten opgenomen uit de ingekomen stukken van overheden en magistraten van elders over criminele, civiele en bestuurlijke zaken, waarbij de stad, dan wel de ingezetenen betrokken zijn, over de periode 1705-1810.
2
Regesten
25-10-1705
Twee gevangen officieren hebben met elkaar gevochten. Een van hen, gelogeerd ten huize van de wed. van Coten, is seer dangereus gequetst.
15-2-1706
Bij de officier is een jood gekomen die klaagt op de weg te zijn aangerand door 2-3 personen.
3-4-1706
Request van Gotfried Rotmeijer, geconfineerd in het tuchthuis te Utrecht, en Catharina Geertruijt Meijers. Zij verzoeken remissie. Akkoord.
15-4-1706
Teunis Cornelisz, voerman in Veenendaal, klaagt dat hem door Jacob van Essen een paard uit zijn stal is ontvreemd, dat hij gekocht had van de molenaar van Amerongen.
28-2-1707
Utrecht heeft zonder consent van Rhenen gevangenen met elkaar geconfronteerd.
5-3-1707
Brief van gerecht Utrecht dat zij Cees de Lauter hebben gevangen genomen voor Rhenen. De vrouw van Rijken Gerrid woont niet meer in Utrecht.
8-3-1707
Reactie op antwoord van Utrecht over confronteren van gevangenen.
1-8-1707
De substituut-schout heeft na achtervolging te Remmerden een man opgepakt die voorwendt doof te zijn.
11-8-1707
Een man is gevangen genomen die bedelt. Hij is doof.
13-11-1708
Jan Goossensen Paesch, geconfineerd in tuchthuis te Utrecht, wordt ontslagen.
30-9-1710
Gerard van Zwoll, procureur te Rhenen, als gemachtigde van Geertruijd Margareta van Blokland, douariere Gerard vander Hem tot Nederstein, komt om een akkoord te maken over 775 gl te betalen wegens het houden van rooms-katholieke bijeenkomsten.
8-6-1712
Brief over vervaardigen van het gedesidereerde.
18-5-1713
Paspoort voor Henrick Koster en Friederich Winkelman van de stad Escheman, mogen terugkeren naar Duitsland.
13-5-1715
Een premie gesteld van 100 gl. wegens ’t schenden van bomen door de stad te betalen.
20-2-1717
Brief van gerecht Utrecht over verhoren van Cornelia, gewezen bijloop van Jacob Pot, alias Jacob Cieraad, geconfineerd in 3
tuchthuis. 30-5-1718
Gerecht van Rhenen uit consideratie der grote diensten door Jannigje Mattheusen van der Zwaan aan justitie op verscheidene tijden toegebracht, moet 18 jaren in tuchthuis.
10-9-1720
Jannitje Mattheusen van der Zwaan moet naar tuchthuis in Utrecht.
10-10-1722
Lambert Cornelisz, geb. Veenendaal, bedelt.
19-12-1722
Brief van gerecht Maas en Waal over vier gevangen mannen en vrouwen: Nicolaas Bennuwaij, bijgenaamd Claas de Waal, geb. Chansele, en Gerrit Jansen Heiligers, geb. Litoijen, Jan Leliveld, bijgenaamd Scheel Jeijntje, geb. Osch, Peere de la Fontaine, geb. Caen, en de vrouw van Gerrit Jansen Heijligers, genaamd Bertje Peters, geb. Maghaan (graafschap Megen).
27-9-1723
Cornelia van Bladeren bekent over Bartolomeus van den Busch.
20-6-1724
Jacob van Schuijlenburgh verklaart dat Evert Jansz met burgemeester van Zwoll heeft gevochten. Willem Jelisz zegt niets gehoord te hebben.
30-8-1725
Peter Herms, geb. Breukensevoort bij Venlo, bedelt. Willem Bot, geb. Sevender. En Evert Reijnickhaus, geb. Sevender. En Tobias Meester, geb. Berlijn.
z.j.
Duitstalige brief.
31-8-1725
Johan Jurrien Fritzer, geb. Hertsrode (Anholt), bedelaar. En Jacques Salem, geb. Brazilië. En Willem Koenderman, geb. Munster. En nog veel meer gevangenen.
9-7-1726
Christina Vonk van Lienden wed. schepen Roelof van Noort, verklaart dat 5-6 weken geleden op een zondagmiddag. Lijsbet van Bravent, huisvrouw van Evert de Vrind de jongste, verklaart dat Toon, de zoon van Philip Hoever, weinig tijds tevoren ’s morgens vroeg. Op het land van Jacobus Wijnen poolerten geplocken en door Cornelis, zoon van Jacobus Wijnen en de zoon van Mattijs van Velp overlopen zijnde, het mes getrokken.
26-10-1726
Jacobus van der Kaen, geb. Amsterdam, gevangen genomen.
21-4-1731
Haar manszuster, Helena Nienhuijs en haar man Gerrit Stamme, attesteren.
7-10-1732
Request van Cornelis Aertsen Bouman, wolkammer te Scherpenzeel, dat hij met zijn broer Peter Aertsz Bouman, en Jan Dirksen, zoon van de brouwer te Scherpenzeel, en zijn oom Cornelis, gemeenlijk genaamd Korte Kees, en diens zoon Teunis Cornelisz, won. Veenendaal aan het Benedeneind, zijn geweest 4
ten huize van Dirk van Ek, herbergier te Veenendaal in de Gortsteeg, waar Peter Aertsen Bouman en Gijsbert van Ek, zoon van Dirk, hebben gevochten. 31-7-1733
Jan Letsen, geb. Westbroek, verklaart dat gister tussen de stad en de Greb een meijsje zijn tegengekomen, met haar drien, en dat hij tegen haer vroeg of haer maegdom wilde verkopen, waarop een van haer tegens deselve zeijde zulx niet te doen, maar liever haar vlees en bloet te verkopen aan hem, en deselve niet aangeraekt te hebben. Met getuige Arien Jacobs.
2-6-1735
Onvolledig verhoor.
27-9-1735
Cornelis, timmerman, geb. Amersfoort, moet wegens grote insolentiën in Veenendaal worden opgepakt.
19-6-1736
Officier moet informeren naar inslaan van ramen in Veenendaal bij Hendrik Henssen, Cornelis Langeveld en de zgn Reus.
18-7-1736
Confessie van Jan met de pleijster.
6-10-1736
Verhoor van Gijsbert van Manen over verzwijgen van dienstbodengeld door mevrouw Vonk van Lienden.
25-6-1737
Officier moet informeren naar insmijten van ramen te Rhenen bij Hendrik van Grootveld.
21-8-1737
Officier moet informeren naar stelen van hooigras te Veenendaal in het zgn Rosendaelsevelt door Cornelis Barten gepacht van de koster van Bennekom op zondag 18-8-1737 door Gijsbert Burgers en Beligje Peters, dochter van de overleden Peter de Boer.
24-9-1737
Officier moet informeren naar ingooien van ramen te Veenendaal bij Cornelis de Reus, wed. Gerrit Tijssen, wed. Jan van Harneveld, Dirk Weijnolds, juffr. Denet en Jacob Harmsen.
26-11-1737
Officier moet informeren naar aanranding van Assuerus Esser.
25-3-1738
Officier moet informeren naar insmijten van ramen op zondag 233-1738 aan verscheidene huizen in Veenendaal.
7-7-1739
Officier moet informeren naar vechten op zondag 5-7-1739 buiten de Rijnpoort door Gerrit Cornelissen van Loghem, Harmen van Klarenbos en Gerrit Hannes, dienaar van justitie van Rhenen.
13-10-1739
Het insmijten van ramen in Veenendaal is sedert enige tijd zodanig in zwang dat het voor de ingezetenen onverdraaglijk is en de klachten dagelijks meer worden. Er zijn wel oneindig veel getuigen gehoord maar er is geen bewijs.
8-7-1741
Abraham de jood is te zwak om te verschijnen voor het gerecht. Dus komt zijn vrouw. 5
5-6-1742
De ramen zijn ingegooid van onderschout Budding in Veenendaal en van Gijsbert Rutgerse Veenvliet.
26-11-1743
Er zijn briefjes aan het gerecht gestuurd maar niet gewaar kunnen worden wie de afzender was.
29-5-1744
Brief van de landdrost van de Veluwe.
24-10-1744
Substituut Budding moet informeren nopens Abraham Levi, criminele gevangen.
z.j.
Gevangen genomen Pieter Coenraed.
13-12-1746
Ten huize van Jan van Vastrik, veerman van Rhenen, is een wagen van Utrecht gekomen met vaatjes vis. Hij weet niet waar ze naar toe moeten. In plaats van vis zat er rundvlees in. Gerecht laat het aan de armen uitdelen.
23-12-1746
De substituut heeft gisteren twee jongens gevangen genomen wegens stelen van hout. Het gaat om de zoon van een soldaat en de zoon van Hendrik Brouwer.
7-11-1748
In Veenendaal is door vier ruiters van het regiment van de Prins van Birkenfelt, garnizoen houdende te Eck in de Betuwe hebben met de bewaartsman van Mannus Weerden, behorende aan de Rekenkamer van Gelderland gevochten met de Pallas op zijn paard zittende.
z.j.
Fragment.
27-2-1750
De diakenen hebben onder Putten bij Peel Hendricksz besteed een kind van Gerrit Hendriksen, bijgenaamd Zwartgat, die zelf een tweede kind bij Peel heeft besteed.
27-11-1750
Inventaris van alle goederen die de gevangen Heer Piere Pouak Denomis heeft overhandigd aan substituut-schout en bod.
20-12-1751
Inbraak en diefstal door Jan Gagel.
20-1-1753
Brief van landdrost van de Veluwe.
16-8-1754
Jacobus Johannes Hobbema gevangen. En Pieternel Wouters, geb. Maastricht.
2-3-1756
Officier moet informeren naar het inslaan van ramen in Veenendaal op zondag 15-2-1756.
29-2-1760
Het Hof van Utrecht heeft gevangen laten nemen Jan Sijmense.
27-1-1762
Extract uit de resoluties van de Staten van Utrecht over het inslaan van de ramen van de hoofdofficier van Rhenen.
30-5-1765
In de schuur van de herberg te Rhenen waar de Koning van Denemarken uithangt is een man gevangen genomen met een 6
pak goederen. 11-7-1767
Verhoor van Jan Mol, gerechtsbode en hospes in de Koning van Denemarken, en Cornelis van Aalwijk, zijn knecht. Cors Versteeg heeft zijn schais te leen gevraagd opdat de chirurgijn Schalkwijk daarmee zou kunnen rijden.
2-11-1767
Verhoor van Willem Berentse, schipper van Rhenen op Rotterdam, die aan het huis van deurwaarde van Ommeren is geweest om het passagegeld van zijn aangenomen vracht aan te geven van de goederen van Lambert van Schalkwijk en zijn vrouw Margarieta van Geer, om hen met zijn schip naar De Briel te vervoeren. Er is niet gesproken over boete van Cors Versteeg.
2-7-1768
Deurwaarder heeft bij arrest doen intineren dhr Hendrik Vork, koopman in wijnen te Wageningen, om te compareren ten stadhuize van Rhenen om te getuigen.
3-10-1769
Franse brief.
z.j.
Inventaris van goederen van dhr. van Jessen die in een koffer zijn gevonden.
z.j.
Verhoor van Gerrit Vollewensch, Aart van der Meijden, de vrouw van Govert van Harn, Harmen van Zalm en Eva van Langeveld, alle won. Veenendaal, over drijven van ossen door Veenendaal.
z.j.
Briefje over rechtszaak.
22-11-1781
Vier gevangenen: Servaas Klukkert, Catharina Seijverding, Sofia Hanen en Mietje Franken, op verdenking van zakkenrollerij.
9-5-1784
Brief van Theod. Gaukes uit Utrecht over arrestatie van Leffert.
20-4-1785
Jan Dirkse Drost x Geurtje Jacobse Verweij, won. Kerkeweg bij Veenendaal, verklaren dat bij hen is gekomen een vrouw Aalbertje om te logeren. Zij is ’s nachts vertrokken en heeft gestolen.
z.j.
Officier moet informeren naar Harmen, geb. Westberen, en Rebekke, wegens diefstal te Arnhem gegeseld en verbannen.
10-9-1789
Verhoor van Petronella Holofernus, huisvrouw van Andries Overeem, won. Veenendaal, over Peter van de Vendel.
26-2-1790
Brief van gerecht van Broek. Zij hebben op verzoek van Rhenen ds. Cornelis van Heijcob en zijn vrouw verhoord.
1790
Verhoor van Cornelis van Stuijvenberg over insmijten van ramen in Veenendaal.
17-2-1791
Attestatie van Jan Schouten, won. Veenendaal, dat hij sedert 17 jaren jaarlijks in de nazomer in de Middelbuurt bij het huis van Jan van Zwetselaar, in de wandeling de Lange Jan genaamd, 7
verscheide immen bijen brengt. In het najaar van 1789 stonde er 102 immen van Jan. Er is honing gestolen. 28-6-1792
Brief van Hof van Utrecht.
30-3-1793
Verhoor van kastelein J. Slok en zijn huisvrouw en hun dienstmeid Aaltje Verwoert over hun vorige dienstmaagd Maria Schildt, die tevoren gewoond heeft bij J. van Ee x A.M. Bornmannus te Wageningen. Zij heeft hen bestolen.
16-2-1796
Restantbrief van A. Lagerweij. Met verdere verklaring dat Marretje Doornebal, wed. Henkker altijd heeft getuigd dat door Arie Hovestad aan haar is gezegd dat als Goukes tot maire van deze stad werd gestemd de gewezen predikant J. van Campen binnen een-twee weken hier weer zou preken. Getuigen: Gerrit Jacob Roghair, Jacobus Hendrik Arntzen, Fredrik Hendrik Bronkhorst, Dirk Roelofs, Jannigje Lagerweij, Antonij Lagerweij en Marretje Doornebal.
22-2-1796
Attestatie van Jan van den Brenk en Gobel Slok, op verzoek van Daniel Anthonij Gaukes, over voorval op zondag ten huize van raad Jan Slok in de Grebbe.
27-6-1796
Brief van Landschapshuis te Utrecht betreffende request van de huisvrouw van Jacobus Achterberg, thans gedetineerd te Rhenen. Had moet dadelijk vrijgelaten worden.
1-4-1797
Brief van A.Z. van den As, kapitein van drie gedetacheerde compagnieën van het 3e bataillon der 6e halve brigade. Hij geeft een schriftelijke klacht over van Samuel de Graag Elev in het bataillon.
16-6-1797
Gedrukte brief van Jan Plaat uit Rotterdam over gestolen ring met diamanten.
26-12-1797
Brief uit Utrecht van W.J. Reuss.
11-4-1798
Antonij Lagerweij, Willem Rijksen, wed. Jan Janse Hootsen, Cornelis Arisen, wed. Jan Jansen van Oort, Arien Dirksen, Huijbert Jansen, Evert Roelofse, Steventje Willemse en Martinus van Beijnum moeten boete van 200 gl betalen. En Jan Harmse Hootsen, Gijsbert Hoolboom, Arie Ewidden, Gijsbert van Grootveld, Jan Rijksen van Rotterdam, de kinderen van Jan Hendriksen, Rijk Doornebal, Peter Doornebal, Hendrik Vonk en Roelof Gerritsen moeten verschijnen. Evenals Arie van Beijnum, Roelof Jelissen, Rijk Rijksen, Gerrit Janse Hootsen, Dirk Terhaar, Gerrit van Esseveld, wed. Aalbert van Dolder en Evert Janse Hootsen.
17-4-1798
Jan Veenbrink, Jan Geurtsen van Kooten, Peter Geurtse Mol, Geurt Roelofse, Evert Peterse, Willem Dirkse Bouman, Pieter de 8
Ridder, Gijsbert Rijksen, Jan Jansen, zoon van Jan Arissen, en Roelof van de Scheur krijgen boete van 200 gl. En Willem Doornebal, Dirk Cornelissen, Evert Willemsen en Klaas Lagerweij moeten verschijnen. 12-1-1799
De deurwaarder zal intineren Huijbert van Baaren en zijn vrouw, won. Elst om te compareren op stadhuis om te getuigen.
5-4-1800
Er wordt zeer veel sparrenhout in juchens kampen, thans toebehorende dhr Theodorus van Essen, gehakt en gestolen.
22-4-1800
Jannetje Collensijn, geb. Reede, is opgepakt.
28-6-1806
Verhoor van Louw van de Bovenkamp, Jannigje van de Bovenkamp, Cornelis van Werkhoven en Huijbert van Baaren over inslaan van ramen en geweld bij Louw van de Bovenkamp.
1-9-1806
Verhoor van Albert ten Boschke over geld gestolen uit zijn winkel.
3-12-1806
Verhoor van Dirk Suik over Karel Landman die de dienaar van justitie Rutger de Ruiter is lastig gevallen.
1806
Verrichtingen van de substituut-schout van Rhenen.
z.j.
Fragmentverhoor van Izaak van Langeveld.
24-10-1807
Verhoor van Jan Hendrik van Kooten over zijn enige kind en dochter Hendrina Petronella die van huis is weg gelopen en door vader is opgespoord.
2-5-1809
Aangifte van diverse goederen bij de hoofdschout van Rhenen.
23-10-1810
Verhoor van Jan van Schenkhof over gekochte schuit.
23-10-1810
Verhoor van Arend van Walsem over kopen en verkopen van een aak of vlieger.
25-10-1810
Verhoor van Huijbert van Ommeren over aak of vlieger die hij heeft gekocht.
9
