2015 Rhenen

Schoolgids 2014/2015 Rhenen

Voorwoord Voor u ligt de schoolgids van RSG Pantarijn locatie Rhenen. Deze gids

geeft informatie over de schoolorganisatie, de inrichting van het onder wijs, de opzet van de leerlingbegeleiding, financiële zaken en contact gegevens van medewerkers van de school. Voor vragen waarop deze

gids geen antwoord geeft, kunt u altijd contact opnemen met de school. Wij wensen u en uw kind een plezierig en succesvol schooljaar toe.

Nieuwe leerlingen wensen wij een fijne schooltijd toe op onze locatie. We hopen dat jullie je snel thuis zullen voelen.

n Belangrijke data

Begin schooljaar Na de zomervakantie verwachten we de leerlingen

op maandag 1 september. Zij ontvangen dan hun lesrooster. Dinsdag

2 september volgen zij een introductieprogramma. Er volgt een aparte uitnodiging met een programma en aanvangstijden.

Ouderavonden Gedurende het schooljaar organiseren we diverse

ouderavonden rondom thema’s waarmee u als ouder te maken krijgt. U krijgt hiervoor altijd een schriftelijke uitnodiging.

Het vakantierooster voor Pantarijn schooljaar 2014-2015 is als volgt: Herfstvakantie

20 t/m 24 oktober

Voorjaarsvakantie

23 t/m 27 februari

Kerstvakantie Pasen

Meivakantie

Hemelvaart Pinksteren

Zomervakantie

22 dec t/m 2 januari 6 april

27 april t/m 8 mei 14 & 15 mei mei 25

13 juli t/m 21 augustus

Regionale scholengemeenschap Pantarijn Schoolgids Rhenen 2014/2015 – Pagina 2

Inhoudsopgave

n Belangrijke data

2

Contact

6

n Algemeen n Bereikbaarheid medewerkers n Oudercontactavonden n Telefoonketen Onderwijs

n Leiding n MAVO n Kader (klas 3 en 4) n Lessentabel 2014-2015 Dagelijkse gang van zaken

n Lestijden n Opvang lessen n Schoolregels n Afmelding bij ziekte n Ongeoorloofd verzuim n Te laat n Bijzonder verlof n Verlof buiten schoolvakanties n Uit de les gestuurd n Verhuizen n Verlaten van de school n Website n E-mail n Leerlingenraad/PAC n Consumpties/aula n Buitenlesactiviteiten

6 6 6 7 8 8 8

10 11 12 12 13 13 13 13 14 14 14 14 14 15 15 15 15 15 15


n Anti- pestbeleid n Stage n Resultaten n Overgangsnormering n Magister n Ouderparticipatie/ouderraad n Meerjarenoverzicht van de slagingspercentages n Goedkope software

16

Leerlingbegeleiders

20

n Coach n Vakdocent n Decaan (dhr. F. Leune) n Vertrouwenspersoon (mw. T. van Denderen) n Contactpersoon ongewenste omgangsvormen (mw. A. Theeuwes)

16 16 16 17 18 19 19

20 20 21 21 21

n Leerlingbegeleider (mw. D. van Dam) n Orthopedagoog (mw. S. Roodbeen) n Zorgcoördinator (mw. T. Halici) n Intern Zorgteam (IZT) n Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) n Casusoverleg & ZAT 12+ n Verwijsindex n Leerplichtambtenaar n Schoolarts n Wijkagent

22

Leerlingbegeleiding

25

n Handelingsplan (HP) n LWOO n Dyscalculie / Dyslexie n Toetstijdverlenging n Huiswerkbegeleiding n Studiebegeleiding Taal /Rekenen n Schoolvragenlijst (SVL) n Trainingen Regionale scholengemeenschap Pantarijn Schoolgids Rhenen 2014/2015 – Pagina 4

22

22 22 23 23 24 24 24 24

25 25 26 26 26 27 27 27

Praktische zaken

n Aan te schaffen n Busverbinding Overige locaties Pantarijn

n Bevoegd gezag n Pantarijn Wageningen MAVO, HAVO, VWO (met Gymnasium)

n Pantarijn Wageningen VMBO en PRO n Pantarijn Kesteren n Rekeningnummer n Inspectie van het Onderwijs n Vertrouwensinspecteur n Externe vertrouwenspersoon n Jeugdarts n Leerplichtambtenaar gemeente Rhenen Medewerkers

n Locatieleiding n Teamleiding n Coördinatie n Onderwijsondersteunend personeel n Onderwijzend personeel

28

28

29 30 30 30 30 31 31 31 31 31 31 31 32 32 32 32 33 33


Contact

RSG Pantarijn locatie Rhenen

Nieuwe Veenendaalseweg 137 3911 MG Rhenen 0317-612515

[email protected]

n Algemeen

Informatiemateriaal, waaronder de rapporten, verstrekken we aan u

via uw kind. Van uw kind verwachten we dat hij/zij onze informatie zo snel mogelijk thuis afgeeft. Persoonlijke brieven, uitnodigingen voor ouderavonden, acceptgirokaarten en dergelijke ontvangt u per post

of per e-mail. Het is daarom prettig als u wijzigingen in uw contact gegevens (inclusief mobiel nummer en e-mailadres) zo spoedig

mogelijk doorgeeft aan onze administratie. U kunt uw berichten

ook via uw kind laten afgeven bij de administratie of de conciërge.

n Bereikbaarheid medewerkers

Administratie op werkdagen tijdens kantooruren, zie locatiegegevens. Directie, teamleiders, schooldecaan en zorgcoördinator op afspraak. Coaches op 10-minuten avonden of op afspraak.

Docenten op 10-minuten avonden. Wilt u tussentijds contact met een docent, dan verloopt dit verzoek altijd via de coach.

n Oudercontactavonden

Na het eerste en tweede rapport ontvangt u een uitnodiging voor een 10-minuten oudercontactavond. U kunt dan op school met de coach

en leerkrachten van uw kind praten over zijn/haar vorderingen. Na de

zomervakantie is er een kennismakingsavond voor ouders van nieuwe leerlingen. Over deze en andere informatiebijeenkomsten wordt u telkens tijdig geïnformeerd, zoveel mogelijk via e-mail.


n Telefoonketen

Per klas wordt bij de start van het schooljaar een telefoonketen

gemaakt. Dankzij deze telefoonketen kan zeer snel een boodschap

aan de gehele klas worden doorgegeven. Wij verwachten van u als ouder(s)/verzorger(s) dat u weet welke plaats uw kind in de keten heeft. Bij afwezigheid van uw kind gaan we ervan uit dat u het bericht via de keten doorgeeft.


Onderwijs

n Leiding

De algehele leiding van de school berust bij de directie, bestaande uit de locatiedirecteur (dhr. O. Wijma) en de teamleider (dhr. H. Bremer). De teamleider is verantwoordelijk voor de dagelijkse gang van zaken op onze locatie. De teamleider wordt ondersteund door de onder

bouwcoördinator (dhr. H. van Vugt) en de bovenbouwcoördinator (mw. A. Theeuwes).

n MAVO

De Mavo richt zich op het optimaal tot uiting laten komen van het

leertalent van elk kind. We streven ernaar om leerlingen op een hoger niveau te brengen. Dit doen wij in de vorm van kansklassen.

In de Havokansklas stromen leerlingen in met Havo-ambitie, maar met een Mavo1- of Mavo/Havo-niveau. In twee jaar tijd kunnen zij laten zien dat zij het Havo-niveau aan kunnen.

In de Mavokansklas stromen leerlingen in met Mavo-ambitie, maar met een Kader2 of Kader/Mavo niveau. In twee jaar tijd kunnen zij laten zien dat zij het Mavo-niveau aankunnen.

Op onze locatie kunnen leerlingen een Mavo- of een Kader-diploma behalen.

Leerjaar 1

Havokansklas (niveau M/H) en keuzeklas sport of ICT

Mavokansklas (niveau K/M) en keuzeklas sport of ICT Leerjaar 2

Havokansklas (niveau M/H) en keuzeklas sport of ICT

Mavokansklas (niveau K/M) en keuzeklas sport of ICT

1 2

Mavo = VMBO Theoretische leerweg Kader = VMBO Kaderberoepsgerichte leerweg


Determinatie

In leerjaar 2 worden alle leerlingen gedetermineerd. De algemene

docentenvergadering beslist dan welke leerroute in klas 3 het beste bij de leerling past. Daarbij wordt gelet op niveau (behaalde resultaten, geanalyseerd volgens de RTTI-methode), vaardigheden, motivatie, inzet en gedrag.

Na klas 2 kunnen leerlingen doorstromen op onze locatie naar: n

Mavo

n

Havo kansklas

n

Kader

Indien doorstroming op Basisberoepsgerichte leerweg of Havo

van toepassing is, zal dit op een andere locatie of school moeten gebeuren. Leerjaar 3

n Havokansklas n

(niveau M/H) en keuzeklas sport (LO2) of ICT

(bij voldoende leerlingen)

Mavo (niveau M) en keuzeklas sport (LO2) of ICT

Determinatie van de leerlingen in de Havokansklas vindt aan het eind van klas 3 plaats. Leerlingen met Havo-advies kunnen dan doorstromen naar 4 Havo op een andere locatie. Leerjaar 4

Mavo (niveau M) en keuzeklas sport (LO2) Doubleren/Zakken

In de overgangsvergadering wordt bepaald of een leerling kan worden bevorderd naar een hoger leerjaar. Als dat niet het geval is, wordt

vervolgens beslist of de leerling mag doubleren of zijn studie in een andere onderwijsstroom moet voortzetten. Indien een leerling zakt

voor het eindexamen, beslist de locatieleiding of de leerling het jaar mag overdoen in dezelfde, of andere leerstroom op de locatie.


n Kader (klas 3 en 4)

De kaderberoepsgerichte leerweg bereidt de leerling voor op de

vak- en middenkaderopleidingen (niveau 3 en 4) van het middelbaar beroepsonderwijs (MBO). Binnen de sectorvakken wordt aandacht

besteed aan de andere sectoren, zodat het mogelijk wordt om aan

het einde van klas 3 over te stappen naar een andere sector binnen de locatie of de studiekeuze uit te stellen. Leerjaar 3 n

Sector ICT, Intersectoraal ICT en keuzeklas sport (LO2)

n

Sector ZORG, Zorg en Welzijn en keuzeklas sport (LO2)

n

Sector ECO, Handel & Verkoop en keuzeklas sport (LO2)

Determinatie

Eind leerjaar 3 worden alle leerlingen gedetermineerd. De algemene docentenvergadering beslist dan welke leerroute in klas 4 het beste

bij de leerling past. Daarbij wordt gelet op niveau (behaalde resultaten, geanalyseerd volgens de RTTI-methode), sectorkeuze, stage, vaardig heden, motivatie, inzet en gedrag.

Indien doorstroming op Basisberoepsgerichte leerweg van toepassing is, zal dit op een andere locatie of school moeten gebeuren. Leerjaar 4

Sector ICT, Intersectoraal ICT en keuzeklas sport (LO2)

Sector ECO, Handel & Verkoop en keuzeklas sport (LO2) Sector ZORG, Zorg en Welzijn en keuzeklas sport (LO2) Doubleren/Zakken

In de overgangsvergadering wordt bepaald of een leerling kan worden bevorderd naar een hoger leerjaar. Als dat niet het geval is, wordt

vervolgens beslist of de leerling mag doubleren of zijn studie in een andere onderwijsstroom moet voortzetten. Indien een leerling zakt

voor het eindexamen, beslist de locatieleiding of de leerling het jaar mag overdoen in dezelfde, of andere leerstroom op de locatie.


n Lessentabel 2014-2015

R3

R3

R3

R3

R4

R4

R4

R3m/ Kader Kader Kader R4 Kader Kader Kader

R1km R1mh R2km R2mh R3mh*** ECO Zorg

ICT Mavo ECO Zorg ICT

b/k

b/k

Nederlands

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

Engels

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

Wiskunde

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

Lich.Opvoeding

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

Duits

X

X

X

X

X

X

X* X**

X

X

X

X

X

Frans Sport(LO-2) of ICT** X** ict

X

X**

X**

X**

X

X

X

lgz

bi/vz

X

X

X

X

Lku

te/hv/dr

X

X

X

X

Lma

ak/gs

X

X

X

X

tn1/nask

X

X

X

X

Taal/ Rekenen

X

X

X

X

Ltn

Taal Economie

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

Aardrijkskunde

X

X

Geschiedenis

X

X

Biologie

X

X

Nask1

X

X

Nask2

X

X

CKV

X

X

X

Maatschappijleer

X

X

X

Beroepsgericht ECO

X

X

X

ZW

ICT

X

X

X

X

X

X

Stage

X

X

X

X

X

X

Pantarijnuur-coach

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

X

Godsdienst*** * alleen mh-groepen ** keuzevak *** bij voldoende leerlingen


Dagelijkse gang van zaken

n Lestijden

Op onze school hanteren we een 50-minutenrooster. In de winter maanden mogen de leerlingen, indien nodig, het 1e uur iets later

komen en het 8e uur iets eerder weg om de bus te halen. Deze leer

lingen kunnen hiervoor toestemming vragen bij de directie. De directie verstrekt aan deze leerlingen een buspas waarmee de leerlingen wat later de les in mogen of eventueel iets eerder mogen vertrekken. Op bijzondere lesdagen hanteren we een 40-minutenrooster. Normale lestijden (50-mininutenrooster) 1e lesuur

: van 8.30 tot 9.20 uur

2e lesuur

: van 9.20 tot 10.10 uur

kleine pauze

: van 11.00 tot 11.15 uur

3e lesuur

4e lesuur

: van 10.10 tot 11.00 uur : van 11.15 tot 12.05uur

5e lesuur

: van 12.05 tot 12.55 uur

6e lesuur

: van 13.15 tot 14.05 uur

8e lesuur

: van 14.55 tot 15.45 uur

middagpauze : van 12.55 tot 13.15 uur

7e lesuur

: van 14.05 tot 14.55 uur

Bijzondere lestijden (40-minutenrooster) 1e lesuur

: van 8.30 tot 9.10 uur

3e lesuur

: van 9.50 tot 10.30 uur

2e lesuur kleine pauze 4e lesuur

: van 9.10 tot 9.50 uur

: van 10.30 tot 10.45 uur

: van 10.45 tot 11.25uur

5e lesuur

: van 11.25 tot 12.05 uur

6e lesuur

: van 12.25 tot 13.05 uur

8e lesuur

: van 13.45 tot 14.25 uur

middagpauze : van 12.05 tot 12.25 uur

7e lesuur

: van 13.05 tot 13.45 uur


n Opvang lessen

Op de locatie Rhenen wordt gewerkt met een systeem van opvang

uren. Dit houdt in dat als een leerkracht een les niet kan geven, hij of

zij zoveel mogelijk door een collega wordt vervangen. Vervanging van leerkrachten wordt zo mogelijk ingevuld met passende activiteiten (bv doorwerken aan het vak).

n Schoolregels

Waar mensen met elkaar samenwerken moet je met elkaar afspreken op welke manier dat moet gebeuren. Deze afspraken verwoorden we

in onze schoolregels. Aan het begin van ieder schooljaar bespreekt de coach de schoolregels met de leerlingen en elke leerling ontvangt daarvan een exemplaar.

n Afmelding bij ziekte

Bij ziekte moet een van de ouders/verzorgers dit voor 08.30 uur

(per telefoon) doorgeven aan de school. De afwezigheid wordt ge-

administreerd in Magister met code Ziek. Leerlingen waarbij achteraf ziek wordt gemeld lopen het risico datdit als ongeoorloofd verzuim wordt geregistreerd. Als een leerling bovenmatig ziekteverzuim vertoont, zal de school volgens verzuimprotocol de schoolarts inschakelen.

Een leerling die tijdens schooltijd ziek wordt, meldt zich bij de

teamleider/coördinator. De leerling krijgt een briefje mee, dat de

ouders/verzorgers moeten ondertekenen en dat weer ingeleverd moet worden zodra de leerling op school komt. Bij thuiskomst krijgt de

school bericht dat de leerling veilig is aangekomen. De afwezigheid wordt geadministreerd in Magister.

n Ongeoorloofd verzuim

Bij ongeoorloofd lesverzuim worden de ouders ingelicht. Als er meer dan 6 uren ongeoorloofd wordt verzuimd, ontvangen ouders een waarschuwingsbrief. Als het verzuim dan niet stopt, wordt het verzuim doorgegeven aan de leerplichtambtenaar.

Leerlingen kunnen ook preventief worden opgeroepen op het leerplichtspreekuur.


n Te laat

Als de leerling te laat komt, moet hij/zij zich melden bij de conciërge. De conciërge registreert het te laat komen in Magister. De conciërge geeft tevens een te-laat briefje mee zodat de leerling de les in mag. Komt een leerling 3x ongeoorloofd te laat op school, volgt er straf. Leerlingen die te vaak te laat komen worden gemeld bij de leerplichtambtenaar.

n Bijzonder verlof

Onder bijzonder verlof wordt verstaan verlof voor verhuizing, bruiloften, begrafenissen en andere bijzondere gelegenheden. Bijzonder verlof moet minimaal 1 week van tevoren (of in ieder geval zo spoedig mogelijk) schriftelijk bij de teamleider worden aangevraagd.

n Verlof buiten schoolvakanties

Verlof buiten schoolvakanties moet minimaal 6 weken van tevoren door ouder(s)/verzorger(s) schriftelijk worden aangevraagd bij de teamleider. Verlof buiten schoolvakanties mag maximaal 10 schooldagen duren en kan maar één keer per schooljaar worden aangevraagd. Vakantieverlof

buiten schoolvakanties mag tevens alleen verleend worden als één van de ouders een beroep heeft dat ervoor zorgt dat vakanties niet tijdens schoolvakanties kunnen worden opgenomen.

n Uit de les gestuurd

Als de leerling uit de les wordt gestuurd, meldt hij/zij zich onmiddellijk bij de teamleider/coördinator. De teamleider maakt afspraken met de leerling en geeft zo nodig ook straf. De vakdocent registreert de

uitgestuurde leerling in Magister. Dit wordt als ongeoorloofd verzuim geregistreerd en afgehandeld. Leerlingen die te vaak worden

verwijderd worden geschorst en gemeld bij de leerplichtambtenaar.

n Verhuizen

Wijzigingen van adres, e-mail adres of telefoonnummer moeten

schriftelijk of per e-mail aan de leerlingenadministratie van de locatie doorgegeven worden.


n Verlaten van de school

Indien een leerling de school verlaat, moet daarvan schriftelijk

mededeling gedaan worden aan de locatiedirecteur. De leerling krijgt dan een bewijs van uitschrijving ten behoeve van de nieuwe school.

n Website

De meest actuele informatie over Pantarijn is te vinden op onze

website www.pantarijn.nl. Ook voor een actueel overzicht van de vacatures kunt u terecht op het internet.

n E-mail

Alle medewerkers van Pantarijn hebben een e-mailadres zodat zij

eenvoudig bereikbaar zijn voor ouders en leerlingen. Deze adressen vindt u achterin deze gids. Wij verzoeken u zoveel mogelijk alle contacten via de coach te laten verlopen, zodat deze zijn rol als spin in het web rondom uw kind kan vervullen.

n Leerlingenraad/PAC

De locatie inventariseert ieder jaar of er behoefte is aan een leerlingen

raad. Het komt vaak voor dat leerlingen er voor kiezen om niet van deze manier van inspraak gebruik te maken. De locatie draagt er wel zorg voor om leerlingen bij haar activiteiten te betrekken.

De Pantarijn Activiteiten Commissie bestaat uit leerlingen die onder leiding van een docent activiteiten organiseert in school.

n Consumpties/aula

Eten en drinken is niet toegestaan in leslokalen. In de aula kunnen

de leerlingen de meegebrachte lunchpakketten nuttigen. In de gang staan diverse frisdrankautomaten waar tegen betaling een flesje frisdrank gehaald kan worden.

n Buitenlesactiviteiten

Naast de schoolse zaken heeft de locatie een aanbod aan buiten

schoolse activiteiten. U ontvangt hiervoor een acceptgiro voor een

eigen bijdrage. Via brief of e-mail wordt u geïnformeerd over welke activiteit voor welke klas georganiseerd wordt.


n Anti- pestbeleid

Pantarijn kent een anti-pestbeleid dat erop gericht is om pesten te

voorkomen en te bestrijden. Dit beleid is beschreven voor leerlingen, ouders en medewerkers.

n Stage

Alle leerlingen van de Kaderberoepsgerichte leerweg lopen in het

3e en/of het 4e leerjaar stage in diverse bedrijven en instellingen.

Zo komen de leerlingen te weten hoe het bedrijf werkt, wat er op de afdelingen gedaan wordt en hoe het is om onder leiding te werken. De stage wordt georganiseerd in de vorm van een “lintstage”:

In klas 4 lopen de leerlingen vanaf de herfstvakantie 1 dag per week stage. In klas 3 begint de stage vanaf de kerstvakantie.

Alle leerlingen van de Mavo lopen in de 3e klas 1 week stage in een

bedrijf of instelling naar keuze. Deze stage is bedoeld als oriëntatie op een studiekeuze of beroep.

n Resultaten

Om de leerling goed in beeld te hebben is naast een intensieve

leerlingbegeleiding gekozen voor een systematische manier van

toetsen en rapporteren. De leerling krijgt de leerstof op het klassen niveau aangeboden. De leerling wordt op twee niveaus beoordeeld (K/M en M/H) waarbij beide niveaus op het rapport in een aparte kolom staan vermeld. Niveaubewaking vindt plaats door middel

van RTTI. Bij de beoordeling van de intellectuele prestaties wordt de inzet en werkhouding van de leerling meegewogen.

Ouders worden regelmatig op de hoogte gehouden van de vorderingen van hun kind door middel van rapporten en oudercontactavonden. Drie keer per schooljaar ontvangt u via uw kind een rapport.

Tussentijdse informatie geschiedt, waar nodig, door de coach.

n Overgangsnormering

In Magister staat de overgangsnormering vermeld. Via uw inlogcode kunt u de normering inzien.


n Leerlingbesprekingen

In een leerlingbespreking bespreekt het team de voortgang

van de leerlingen en de klassen. Onderwerpen zijn: resultaten,

werkhouding, absentie, leerbelemmeringen, sociaal- emotionele

ontwikkeling en de sociale processen binnen een klas. Tijdens een leerlingbespreking maakt het team afspraken die moeten leiden

tot verbetering. De coach bespreekt afspraken met leerlingen en stelt ouders op de hoogte.

n Magister

Magister is een digitaal administratief systeem dat het onderwijs op onze locatie mogelijk maakt en ondersteunt. In Magister staat alle

informatie over uw kind. Het vervangt het papieren dossier. Magister bestaat uit een aantal onderdelen: n Cijferadministratie:

de resultaten worden in de vorm van cijfers

door de vakdocenten ingevoerd in Magister. Coaches en ouders hebben op elk willekeurig moment inzage in de prestaties van het kind door in Magister in te loggen.

n Aanwezigheid:

in dit onderdeel wordt afwezigheid en ziekte

geregistreerd. Ook wordt het hier geregistreerd wanneer uw kind de boeken vergeten is of huiswerk niet gemaakt heeft.

n ELO:

in de elektronische leeromgeving (ELO) plaatsen docenten

huiswerk, maar ook opdrachten en digitale lessen. Bij sommige

vakken worden opdrachten via de ELO ingeleverd en beoordeeld. De ELO vervangt het oude klassenboek.

n LVS:

in het leerling volgsysteem (LVS) worden alle belangrijke zaken

rondom de voortgang van uw kind bijgehouden. U moet hierbij denken aan afspraken, handelingsplannen, verslagen van oudercontactavonden etc.

Ouders ontvangen bij de start van het schooljaar een inlogcode

(anders dan die van het kind) waarmee de cijfers, absenties, zaken rondom het huiswerk van uw kind bekeken kunnen worden.

Daarnaast kunt u zich via Magister inschrijven voor 10-minuten oudercontactavonden.


Van ouders wordt verwacht dat zij zich op de hoogte stellen van de

resultaten, eventuele absentie en huiswerk van hun kind door geregeld Magister te raadplegen. Schroom niet om contact op te nemen met de coach als u in Magister iets ziet dat niet klopt, of u zorgen baart.

n Ouderparticipatie/ouderraad

Onze locatie heeft een ouderraad die bestaat uit 5 tot 7 leden. De

ouderraad behartigt de belangen van ouders en leerlingen en iedere

ouder die een kind heeft op de locatie Rhenen, kan zich voor deelname aan de raad aanmelden. Zo nodig worden de leden van de ouderraad

d.m.v. een schriftelijke stemming gekozen. Vanzelfsprekend wordt er gestreefd naar een evenredige vertegenwoordiging van ouders van leerlingen uit de verschillende leerjaren en schooltypen.

Tijdens de vergaderingen komen allerlei onderwerpen, ideeën en knel punten met betrekking tot de school en het onderwijs aan de orde. Wij willen als ouderraad onze achterban vertegenwoordigen. Deze

achterban bent u. De ouderraad is een aanspreekpunt voor ouders.

Wij informeren de schoolleiding over wat onder de ouders speelt en denken namens de ouders mee over het beleid en de identiteit van

onze locatie. Daarnaast bieden wij ondersteuning bij activiteiten zoals de oudercontactavonden, de open dag en de diploma-uitreikingen. Ook organiseert de ouderraad van tijd tot tijd een thema-avond.

Gespreksonderwerpen die aan de orde komen zijn onder andere: begeleiding leerlingen, leerlingenraad, stimuleren en motiveren

van buitenschoolse activiteiten, veiligheid op en rond school, antipestbeleid, en sociale media(wijsheid).

We houden ons bezig met de gang van zaken m.b.t de ouderbijdrage,

financiën, ict-klas. Verder hebben we regulier contact met de deelraad de gemeenschappelijke ouderraad GOR en de MR.

Indien u onderwerpen heeft waarvan u vindt dat ze in de ouderraad

kunnen of moeten worden besproken, neem dan contact met ons op. ([email protected] o.v.v. Ouderraad)

De ouderraad bestaat in het schooljaar 2014-2015 uit 5 tot 7 leden. Regionale scholengemeenschap Pantarijn Schoolgids Rhenen 2014/2015 – Pagina 18

n Meerjarenoverzicht van de slagingspercentages

Op de opbrengstenkaart die de onderwijsinspectie jaarlijks publiceert, staan de cijfers en percentages wat betreft het rendement en

examenresultaten. De kaart is te downloaden van de website van de onderwijsinspectie, www.owinsp.nl.

Voor meer schoolgegevens/percentages kunt u kijken op onze website onder ‘vensters van verantwoording’.

n Goedkope software

De school heeft een bijzondere licentie afgesloten waardoor het

mogelijk is via school software te bestellen die thuis gebruikt mag

worden. U kunt hierbij denken aan besturings-, virus- en verwerkings

software. De software kan door leerlingen (en/of ouders) direct worden

aangekocht via www.slim.nl door een account te openen en daarbij het Pantarijn emailadres van de leerling in te voeren. De software wordt zonder tussenkomst van de school bij Slim aangeschaft. Na iedere bestelling ontvangt u thuis een factuur van Slim.


Leerlingbegeleiders

n Coach

Elke leerling heeft een coach. De coach is eerste aanspreekpunt en spin in het web rondom de leerling. De belangrijkste taken van de coach zijn: n het

n een

fungeren als contactpersoon tussen school en thuis; vertrouwensband opbouwen met de leerling;

n bespreken

van resultaten en sociaal-emotioneel functioneren

met leerling en ouders;

n het

signaleren van problemen en deze bespreekbaar maken

bij de leerling en ouders;

n regelmatig n overleg

(begeleidings-)gesprekken voeren met de leerling;

voeren met collega’s over problemen aangaande de

leerling;

n zorg

dragen voor het begeleiden van leerlingen bij de te maken

keuzes, eventueel met medewerking van de decaan.

n Vakdocent

Ieder vak kent zijn eigen specifieke didactische en pedagogische aandachtspunten.

Om deze reden werken we met vakdocenten. De vakdocent wordt door de coach op de hoogte gehouden van de individuele situatie

van de leerling. Binnen de school wordt door de vakdocenten zoveel mogelijk volgens een eenduidige structuur gewerkt.


n Decaan (dhr. F. Leune)

De decaan verstrekt informatie over studie en beroep. Hij geeft

adviezen over mogelijke studierichtingen en/of beroepsopleidingen.

De decaan is hét aanspreekpunt voor de leerlingen, ouders/verzorgers en coaches met betrekking tot het te kiezen vakkenpakket en de vervolgopleidingen. De decaan begeleidt in de tweede en derde

klassen, samen met de coaches, het traject waarin de leerlingen respectievelijk een vervolgtraject of een vakkenpakket kiezen.

Hij geeft hierover informatie aan leerlingen en ouders/verzorgers. De schooldecaan verstrekt informatie en adviezen over mogelijke

vervolgopleidingen. Hij coördineert de voorlichting over beroeps- en studiekeuze.

n Vertrouwenspersoon (mw. T. van Denderen)

De vertrouwenspersoon is een docent die naar leerlingen luistert

als de leerling even liever niet met de coach praat. De vertrouwens persoon zal altijd proberen om naar een oplossing te zoeken.

Gesprekken met de vertrouwenspersoon zijn altijd van kortdurende aard. Wanneer aard en gecompliceerdheid van het probleem dit noodzakelijk maken, wordt de leerling besproken in het Intern

Zorgteam of Casusoverleg & ZAT 12+, waarover hieronder meer informatie.

n Contactpersoon ongewenste omgangsvormen

(mw. A. Theeuwes)

De contactpersoon verzorgt de opvang van die leerlingen die zich geconfronteerd voelen met ongewenste intimiteiten, agressie of geweld. De contactpersoon biedt de leerling met een klacht

emotionele en psychische steun, geeft advies en verwijst indien

nodig. Als de leerling met een klacht besluit om een officiële klacht in te dienen, verwijst de contactpersoon de leerling met een klacht naar de externe vertrouwenspersoon. De contactpersoon verwijst, maar bemiddelt niet. Dat doet een extern vertrouwenspersoon.


n Leerlingbegeleider (mw. D. van Dam)

Leerlingen met een rugzak of arrangement krijgen extra ondersteuning van de leerlingbegeleider. De leerlingbegeleider voert daarnaast

gesprekken met ouders en de aangewezen externe begeleider. Hiermee is de leerlingbegeleider naast de coach de belangrijkste contactpersoon voor de rugzakleerling en/of leerling met arrangement.

n Orthopedagoog (mw. S. Roodbeen)

Op onze locatie is één orthopedagoge werkzaam. Zij verricht individuele onderzoekjes en verzorgt trainingen voor leerlingen op specifieke

gebieden (zoals faalangst, sociale-vaardigheden). Zij is betrokken bij de toelating van plaatsing van leerling en is lid van het Intern Zorgteam. Inzet van de orthopedagoge verloopt via de zorgcoördinator.

n Zorgcoördinator (mw. T. Halici)

De zorgcoördinator coördineert de zorg, is procesbewaker en onder

houdt het interne en externe zorgnetwerk. Zij is verantwoordelijk voor leerlingzorg en ondersteunt het docententeam bij de uitvoering ervan. Bij de term leerlingzorg kunt u denken aan de benadering van leer lingen tijdens de lessen, maar ook aan extra begeleiding buiten de

lessen om (studiebegeleiding, coachgesprekken, ambulante begeleiding, faalangst-reductietraining, sociale vaardigheidstraining, rots & water).

De zorgcoördinator is tevens betrokken bij toelatingen, verwijzingen en overleggen over leerlingen. De zorgcoördinator is voorzitter van het

interne zorgteam (IZT) waarin regelmatig leerlingen en/of beleidszaken rondom zorg worden besproken. Daarnaast vertegenwoordigt de zorgcoördinator de school in het Casusoverleg & ZAT 12+.

n Intern Zorgteam (IZT)

Het Intern Zorgteam ontwikkelt en bewaakt zorgbeleid en bespreekt

leerlingen waar zorgen om zijn. Het IZT bestaat uit de teamleider, de zorgcoördinator en de orthopedagoge. Een coach kan ondersteuning

vragen aan het IZT als hij vastloopt bij de begeleiding van een leerling. Ook zal het IZT adviezen geven aan docenten of coaches als er

problemen zijn met een leerling. Het IZT verzorgt tevens scholingen voor het team over leerstoornissen of gedragsproblemen.


n Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG)

Pantarijn werkt nauw samen met het Centrum voor Jeugd en Gezin

Rhenen. Pantarijn doet dat door ouders en jongeren door te verwijzen naar het CJG of door leerlingen te bespreken in het Casusoverleg & ZAT 12+.

Als ouder of als leerling kunt u ook rechtstreeks bij het CJG terecht.

Het CJG biedt informatie, advies en begeleiding over kleine en grote vraagstukken waarmee u te maken heeft bij het opvoeden. Het CJG biedt een mogelijkheid om uw vragen over bv. slapen, voeding of

pesten aan een deskundige voor te leggen, maar er zijn ook thema bijeenkomsten, spreekuren, cursussen en er is informatiemateriaal

te vinden over veel verschillende onderwerpen. De CJG-medewerkers kunnen veel van uw vragen direct beantwoorden of helpen u bij het zoeken naar een andere deskundige.

Het CJG is gevestigd aan de Nieuwe Veenendaalseweg 51 A, in het

gezondheidscentrum. Tijdens de openingsuren kunt u zonder afspraak binnen lopen. U kunt het centrum ook bellen met uw vragen of een afspraak maken: 0317 617 072, [email protected]. Kijk voor de

openingstijden op de website van het CJG: www.cjgrhenen.nl.

Het CJG is op donderdag tijdens de grote pauze op school aanwezig. (Mevr. Visser).

n Casusoverleg & ZAT 12+

In het Casusoverleg & ZAT 12+ wordt met verschillende externe

partners zoals het CJG, leerplicht, politie, maatschappelijk werk en

bureau jeugdzorg, leerlingen besproken. Het Casusoverleg & ZAT 12+

is er om te ondersteunen en te adviseren, maar ook om te analyseren of te verwijzen. Hiermee bereikt de school dat er optimaal zorg

geboden kan worden aan haar leerlingen. Bij een bespreking in het Casusoverleg & Zat 12+ worden ouders hierover geïnformeerd en de adviezen aan ouders teruggekoppeld. Leerlingen die in het

Casusoverleg & ZAT 12+ worden besproken, worden gemeld in de verwijsindex.


n Verwijsindex

De school is partner in de verwijsindex. De verwijsindex is een digitaal systeem waarin professionals jongeren melden als zij zich zorgen

maken over hun situatie, hun gedrag en/of hun ontwikkeling. Het doel van de verwijsindex is dat professionals kunnen zien welke

andere professionals bij de leerling betrokken zijn. Het is een systeem waarmee professionals elkaar kunnen vinden.

In de melding worden alleen naam en geboortedatum van de jongere vermeld. Er staat niet in waar de professional zich zorgen om maakt. Alle jongeren die zijn aangemeld bij het Casusoverleg & ZAT 12+

worden gemeld in de verwijsindex. Meer informatie is te vinden op: http://www.verwijsindex.tv/ouders of www.verwijsindex.nl.

n Leerplichtambtenaar

Iedere school is verplicht om het verzuim van leerlingen nauwkeurig te volgen. Verzuim wordt om deze reden dan ook nauwkeurig bijge-

houden en geregistreerd. De school is verplicht ongeoorloofd of boven

matig verzuim te melden aan de leerplichtambtenaar. U krijgt als ouder hierover formeel bericht. De leerplichtambtenaar heeft als taak het

verzuim tegen te gaan. In situaties waarbij het verzuim problematisch is zal de leerplichtambtenaar moeten ingrijpen. Dit kan leiden tot een gesprek maar ook tot een geldboete en/of proces verbaal.

n Schoolarts

Elk jaar bezoekt de schoolarts van de GGD de school om een leerjaar te onderzoeken. De schoolarts roept elke leerling van dat leerjaar bij zich voor een algemeen onderzoek. Ook wordt de schoolarts ingeschakeld als een leerling vanwege ziekte veel verzuimt. Daarnaast brengt de

GGD regelmatig door middel van een anonieme digitale enquête de

gezondheidstoestand van onze leerlingen in kaart. De resultaten van dat onderzoek worden gebruikt bij het uitzetten van het zorgbeleid.

n Wijkagent

De school werkt samen met een wijkagent die tevens zitting heeft in het Casusoverleg & ZAT 12+. Zo zijn de lijnen tussen de politie en de school

kort en kan er snel en direct worden opgetreden in geval van calamiteiten. Regionale scholengemeenschap Pantarijn Schoolgids Rhenen 2014/2015 – Pagina 24

Leerlingbegeleiding

n Handelingsplan (HP)

Een handelingsplan is een document waarin de school vastlegt

wat de aandachtspunten zijn voor de begeleiding van een leerling.

In een handelingsplan worden doelen gesteld die gericht kunnen zijn op de leerling, ouders of de school. Samen met de coach wordt het

handelingsplan regelmatig geëvalueerd en bijgesteld aan de behoefte van de leerling en school.

n LWOO

Het leerwegondersteunend onderwijs (LWOO) is bedoeld voor

leerlingen die leerachterstanden hebben. Een leerling krijgt deze

indicatie als er sprake is van achterstanden op 2 of meer verschillende didactische leergebieden. Bij de aanmelding op het voortgezet

onderwijs neemt de school hiervoor testen af. Een externe instantie beoordeelt deze testen en geeft daarna wel of niet een indicatie af. Met een LWOO-indicatie heeft de leerling recht op (studie-) begeleiding.


n Dyscalculie / Dyslexie

Na overhandiging van de officiële dyscalculie- of dyslexieverklaring,

ontvangt de leerling een dyscalculie- of dyslexiepas. Op de pas staan de rechten en plichten van de leerling vermeld. De pas is gedurende de gehele schoolloopbaan van de leerling geldig.

In klas 1 vindt tussen de herfst en de kerst een dyslexiescreening

plaats. Alle leerlingen van klas 1 maken dan testen waarbij leerlingen met dyslectische kenmerken boven komen drijven. Deze leerlingen worden door ons doorverwezen voor verder onderzoek.

Aan het begin van dit schooljaar wordt er een informatieavond voor ouders georganiseerd m.b.t. dyslexie.

Er zijn vaste richtlijnen voor het gebruik van dyslexiehulpmiddelen tijdens het Centraal Examen die kunnen afwijken van het door de school toegestane gebruik tijdens lessen en/of toetsing. Er is een vaste dyslexiebegeleider (Mevr. Grabbe).

n Toetstijdverlenging

Alle leerlingen met een officiële diagnose, hebben recht op toetstijd verlenging. Toetstijdverlenging dient altijd binnen het lesuur te

worden gegeven, alleen aan die leerlingen die er recht op hebben. Per 30 minuten toetstijd heeft de leerling recht op 5 minuten verlenging.

n Huiswerkbegeleiding

Pantarijn Rhenen biedt zelf geen huiswerkbegeleiding aan. Voor

ouders/leerlingen die hier wel gebruik van willen maken zijn externe partijen aangetrokken die na schooltijd van het pand bruik maken. Er is een lijst beschikbaar van externe partijen die begeleiding verzorgen. U kunt deze bij de zorgcoördinator opvragen.


n Studiebegeleiding Taal /Rekenen

Leerlingen die een achterstand of moeite met taal en/of rekenen

hebben kunnen hiervoor studiebegeleiding volgen. Studiebegeleiding wordt gegeven door vakdocenten op vaste tijdstippen in de week. De drempeltoets kan aanleiding zijn om direct bij de start van het

schooljaar al studiebegeleiding te krijgen om achterstanden weg te

werken. Ook kan gedurende het schooljaar de vakdocent of de coach

een leerling naar studiebegeleiding verwijzen. De leerling kan ook zelf een verzoek indienen om (een deel van) deze begeleidingslessen te volgen.

n Schoolvragenlijst (SVL)

Ieder schooljaar wordt in klas 1 en 3 de Schoolvragenlijst (SVL)

afgenomen. Deze vragenlijst brengt de schoolbeleving van uw kind in kaart. De coach bespreekt de uitslagen van de SVL met uw kind.

Als er opvallende resultaten zijn worden deze ook met u besproken en kan er begeleiding worden ingezet.

n Trainingen

Op de locatie, of bij een van de samenwerkingspartners, worden een

aantal trainingen aangeboden. Hierbij hebben leerlingen met LWOO, een officiële diagnose of een rugzak altijd voorrang. Van trainingen

kan gebruik gemaakt worden op advies van het IZT of het docenten team. U kunt zelf ook uw kind aanmelden voor een training.

Het aanbod varieert per schooljaar; soms wordt hiervoor een ouder bijdrage gevraagd.

Voorbeelden van mogelijke trainingen zijn: n SOVA

(Sociale Vaardigheidstraining, in samenwerking met

Maatschappelijk Werk)

n FRT

(Faalangstreductietraining, gegeven door de orthopedagoge)

n Rots

& Water (Sociale Weerbaarheidstraining, gegeven door de

LO docent)

n Dyslexietraining

(Specifiek voor leerlingen met dyslexieverklaring).


Praktische zaken

n Aan te schaffen

Naast de schoolboeken dienen onderstaande zaken aangeschaft te worden:

Etui met n

Potlood

n

gum

n n n n n n n n n n n n

pennen in 4 kleuren puntenslijper

lineaal 15-20 cm (of geo-driehoek) kleurpotloden (12)

lijm-stift (zoals pritt) schaar

rekenmachine (casio fx-82MS) passer

markeerstift

USB-stick van minimaal 1 GB, met naam erop rode pen/blauwe pen schriften per vak

CKV & LKU

n

Snelhechter / klapper, transparante insteekhoezen

n

een 23-gaats ringband met tabbladen.

n

Schrift A4 (ruitjes 1x1 cm) of multomap met A4 met ruitjesbladen

Economie

Wiskunde (1x1 cm)

Nederlands

n n

woordenboek Nederlands A 4-schrift (klas 3+4)

Engels

n n

woordenboek E/N + N/E

extra aantekeningenschrift


Frans n

woordenboek F/N + N/F

n

woordenboek D/N + N/D

n

een wit t-shirt, zwarte broek, stevige sportschoenen

Duits LO

Andere zaken dienen na overleg met de vakdocent te worden aangeschaft.

n Busverbinding

Een groot gedeelte van het jaar komen bijna al onze leerlingen per fiets naar school. Dat willen we graag zo houden, mede omdat ze al heel wat uren per dag thuis en op school zittend moeten door

brengen. Gedurende de wintermaanden wordt vaker de bus genomen. Dit kan ook goed met de bestaande busverbindingen. In veel gevallen stopt de bus bij de halte voor de school in Rhenen. Ten zuiden van de Rijn betreft het één-uursverbindingen en ten noorden zelfs halfuurs verbindingen. De schooltijden sluiten zoveel mogelijk aan bij de aankomst- en vertrektijden voor de diverse bussen.

In voorkomende gevallen mogen de leerlingen iets later in de les komen of iets eerder uit de les vertrekken (na goedgekeurde schriftelijke aanvraag).


Overige locaties Pantarijn

n Bevoegd gezag

Bestuur van de Stichting voor Openbaar Voortgezet Onderwijs in Wageningen en omstreken

postbus 257, 6700 AG Wageningen t 0317 465 893

e [email protected] i www.pantarijn.nl

Pantarijn Ondersteunende Dienst Hollandseweg 7-1

6706 KN Wageningen t 0317-4656893

e [email protected] Interne klachten- en bezwarencommissie Postbus 257

6700 AG Wageningen

n Pantarijn Wageningen MAVO, HAVO, VWO

(met Gymnasium)

Hollandseweg 11, 6706 KN Wageningen t 0317 465 855

e [email protected]

n Pantarijn Wageningen VMBO en PRO Hollandseweg 9, 6706 KN Wageningen t 0317 466 599 (VMBO) t 0317 466 590 (PRO)

e [email protected] e [email protected]


n Pantarijn Kesteren

Tollenhof 1, 4041 BH Kesteren t 0488 481 492

e [email protected]

n Rekeningnummer

rekeningen ten name van Pantarijn: ING 665 113 665

n Inspectie van het Onderwijs Postbus 2730, 3500 GS Utrecht t 088 66 960 00

i www.onderwijsinspectie.nl

n Vertrouwensinspecteur Centraal

t 0900 111 3111 (voor ernstige klachten over seksuele intimidatie,

seksueel misbruik, ernstig psychisch of fysiek geweld, grove pesterijen, extremisme en radicalisering)

n Externe vertrouwenspersoon

Gezondheidsregio Gelderland-Midden mw. M. van den Brink t 088 35 569 99

e [email protected]

n Jeugdarts

GGD Midden-Nederland dhr. R.Th.H. Hofs

e [email protected]

n Leerplichtambtenaar gemeente Rhenen mw. I. Sloot

t 0317 681 734

e [email protected]


Medewerkers n Locatieleiding

dhr. O. Wijma (WYM), directeur e [email protected]

n Teamleiding

dhr. H.R.E. Bremer (BRE), teamleider, dagelijkse leiding e [email protected]

n Coördinatie

dhr. H. Vugt (VUH), onderbouw (klas 1-2) e [email protected]

mw. A. Theeuwes (THE), bovenbouw (klas 3-4) e [email protected]

dhr. F. Jansen Vreling (JVR), ICT-coördinator, examensecretaris e [email protected]

mw. T. Halici (HDT), zorgcoördinator e [email protected]

dhr. E. Falter (FAE), kwaliteitszorg e [email protected]


n Onderwijsondersteunend personeel mw. S. Roodbeen (ROO), orthopedagoge e [email protected]

dhr. R. Wijnstra (WIR), onderwijsassistent e [email protected]

mw. D. van Dam (DAD), leerlingbegeleider e [email protected]

dhr. R. Fatri (FAR), ICT-medewerker e [email protected]

dhr. S. Zemering (ZES), conciërge e [email protected]

mw. T. Vrij (VRY), conciërge e [email protected]

mw. M. Blom (RUB), administratief medewerkster e [email protected]

n Onderwijzend personeel

dhr. W. van de Bovenkamp (BOW), lichamelijke opvoeding en sportklas e [email protected]

dhr. E. Falter (FAE), lichamelijke opvoeding en sportklas e [email protected]

dhr. R. Fatri (FAR), docent ict e [email protected]

mw. S. Grabbe (GRE), Duits e [email protected]


dhr. A.A. Hartman (HAA), wiskunde e [email protected]

mw. T. Halici (HDT), aardrijkskunde, economie e [email protected]

mw. E. Heslinga (HES), Nederlands e [email protected]

dhr. D. van ’t Hoog (HOD), Engels e [email protected]

dhr. F. Jansen Vreling (JVR), Engels e [email protected]

mw. M. Jansen (???), Nederlands e [email protected]

mw. T. Kho(KHO), culturele en kunstzinnige vorming e [email protected]

mw. A. Koot (KOA), Engels e [email protected]

mw. R. van Laarhoven (LVR), biologie en verzorging e [email protected]

dhr. F. Leune (LEU), economie, decaan e [email protected]

dhr. A. Ligthart (LIA), maatschappijleer, techniek en kunst e [email protected]

mw. R. van Ommeren (OMR), Wiskunde e [email protected]


dhr. J. Peeters (PEE), aardrijkskunde en geschiedenis e [email protected] dhr. J. Peters (PEJ), LO

e [email protected] dhr. M. Peters (PEM), ICT-route en ICT-klas e [email protected]

dhr. G. Rashid (RAG), Nask I, wiskunde e [email protected]

mw. A. Rothuis (ROT), zorg & welzijn e [email protected]

dhr. S. Smits (SMS), economie, handel en verkoop e [email protected]

dhr. P. Spijkers (SPP) Nask, wiskunde e [email protected]

mw. A. Theeuwes (THE), biologie, e [email protected]

mw. J. Veldhuizen (VHJ), Nederlands e [email protected]

dhr. H. Vugt (VUH), wiskunde e [email protected]

dhr. R. Wijnstra (wir), biologie e [email protected]


Ontdek(t)

je talent

Pantarijn Wageningen MAVO, HAVO, VWO, Gymnasium Hollandseweg 11, 6706 KN Wageningen t (0317) 465 855 [email protected] www.pantarijn.nl

Pantarijn Wageningen VMBO Hollandseweg 9, 6706 KN Wageningen t (0317) 466 599 [email protected] www.pantarijn.nl

Pantarijn Wageningen PRO Hollandseweg 9, 6706 KN Wageningen t (0317) 466 590 [email protected] www.pantarijn.nl

Pantarijn Rhenen KADER en MAVO Nwe Veenendaalsewg 137, 3911 MG Rhenen t (0317) 612 515 [email protected] www.pantarijn.nl

Pantarijn Kesteren MAVO Tollenhof 1, 4041 BH Kesteren t (0488) 481 492 [email protected] www.pantarijn.nl

Pantarijn Ondersteunende Dienst Hollandseweg 9, 6706 KN, Postbus 257, 6700 AG Wageningen t (0317) 465 893 bestuurssecretariaat@ pantarijn.nl www.pantarijn.nl

2015 Rhenen

Recommend Documents