Stad Eeklo hernieuwbare energie in de praktijk Windenergieprojecten als motor voor nieuwe HE-initiatieven
VVSG Energiedag voor lokale besturen ICC Gent 19 maart 2013
Windenergieproject 1 (1999-2002) Doelstellingen: • Ontwikkelen van een duurzaam milieu- en energiebeleid; • aandacht voor hernieuwbare energie Onderzoek mogelijkheden plaatsen windturbines: • voldoende wind? • geschikte plaats? • gedragen door bevolking? (door middel van informatie, communicatie, participatie)
Algemene ruimtelijke doelstelling: • stedelijk gebied Eeklo duidelijk visualiseren binnen het open ruimte gebied Meetjesland; • open ruimte vrijwaren van nieuwe infrastructuren Ruimtelijke doelstelling windmolenproject: • ruimtelijke ondersteuning van de bandstructuur tussen Eeklo en Maldegem (Provinciaal Ruimtelijk Structuurplan); • ondersteuning industrieel karakter industrieterrein; • solitaire turbine als nieuwe baken in het landschap: neogotische kerk versus nieuwe technologie
Ruimtelijke Context Eeklo
Gedragen door de bevolking? • Participatie: Vergroten draagvlak Nadenken over REG Ethisch investeren Stimulans voor andere initiatieven • Informatie / communicatie: Bezoek windturbines Folder Pers Gemeenteraad Milieuraad
Gunningscriteria? • Offertevraag voor recht van opstal: Projectontwikkelaar betaalt de stad een vergoeding voor het gebruik van de grond • Jury – externe adviseurs: > Opstellen criteria + beoordeling > 8 gunningscriteria waaronder: • Technische kwaliteit (geluid!) • Rechtstreekse participatie bevolking • Recht van opstal – meerwaarde voor de stad • Energieopbrengst Ecopower cvba gekozen (voorwaarde: info + participatie)
Burgerparticipatie «De wind die over ons land waait is een rijkdom die ten goede komt aan alle inwoners van dit land» Burger als mede-eigenaar én consument: • Samen investeren in hernieuwbare energie • Aandeel in hernieuwbare energie • Vanaf € 250 • Iedereen één stem, met inspraak in het beleid • Stroomafnamemogelijkheid CREËREN VAN BETROKKENHEID
Eeklose participatie in cijfers • 62 % van de windturbines op Eekloos grondgebied zijn zuiver coöperatief (rechtstreekse participatie met stroomafnamemogelijkheid) • 5 van de 8 bestaande windturbines • beter dan voorstel Oost-Vlaanderen Energielandschap (10 à 20 %) • beter dan doelstellingen CdR Wallonië (25 à 50%) • 100% winstdeling burgers • positief effect op energiefactuur (cf. VREG - doe de V-test) • 50% van de windturbines staan op publieke gronden (via Recht van Opstal: inkomsten voor de stad – I.V.M.)
• 2004 samenaankoop PV-panelen inwoners Eeklo, PV op stadsgebouwen • 2007 Warmtekrachtkoppeling op pure plantaardige olie op site Stadskantoor • 2007 PV-luifel Sociaal Huis • 2008 PV, zonneboiler, leveren groene warmte Kringwinkel Meetjesland
2004 – PV aankoop
2007 – WKK
2008 – PV luifel
Windenergieproject 2 (2009-2011) • Technische vereisten windturbines: • masthoogte ongeveer 100m; • rotordiameter tussen 70 en 80m; - vermogen min. 2,3MW; • Vaste vergoeding van € 25.000 per jaar per windturbine; • Gunningscriteria: - sensibilisatie- en communicatieplan - financiële participatie - bijkomende voordelen - referentie gelijkaardige projecten - uniformiteit met bestaande windturbines • Beoordeling offertes door werkgroep met alle betrokken partijen
Voltijdse kracht in Eeklo • • •
WKK op plantenolie opvolgen en optimaliseren Advies op gebied van (hernieuwbare) energie en rationeel energiegebruik bij interne projecten en gebouwen van de stad Voorbeeld: overeenkomst ‘repowering stadskantoor’
• • •
Contract voor 11 jaar omvat investeringen in energiebesparende technieken en leveren van hernieuwbare energie Investeringen: uitrusten ventilatie met warmterecuperatie Energierecuperatie anno 2013: ca. 20% besparing
Voltijdse kracht in Eeklo (2) •
Leveren hernieuwbare energie:
• • • • •
Elektriciteit: WKK + net (groene stroom) Warmte: WKK en houtpellet (groene warmte)
Stad betaalt vast bedrag (ref.jaar 2009 – niet meer dan anders) voor 11 jaar lang, investeringen worden betaald door energieleverancier Na 11 jaar energiezuinig gebouw → lagere energiefacturen zonder dat de stad investeringen gedaan heeft = enkel winst! Nog extra voordeel: WKK is noodgenerator
Eeklo als draaischijf voor productie van koolzaadolie voor duurzame energieproductie • Ecopower ontwikkelde een mobiele koolzaadpers • Landbouwer kan koolzaad lokaal (duurzaam) persen (=biobrandstof) en perskoek houden als dierenvoeder
• • • •
Landbouwer sluit langdurig contract af = aanvullende inkomensgarantie koolzaadvelden in Meetjesland meer diversifiëring in de landbouw; oproep bij lokale landbouwers
Eeklo als draaischijf voor productie van koolzaadolie voor duurzame energieproductie (2)
• •
Duurzame landbouw → meer arbeidsintensief = meer werkgelegenheid Landbouwareaal met koolzaad ↑: meer mobiele persen in Meetjesland
Energiek gebruik van resthout uit landschapsonderhoud • Co-financiering LEADER-project door de stad Eeklo • Samenwerking voor Agrarisch Landschap vzw (SVAL vzw) • aankoop van mobiele hakselaar voor het verwerken van resthout tot snippers • doelstellingen project: •
herwaarderen van kleine landschapselementen (KLE’s)
•
resthout energetisch gebruiken
•
terugdringen CO²-uitstoot
•
zelfvoorziening op het platteland
Duurzame energievoorziening voor het nieuwe ziekenhuis Samenwerking tussen Stad Eeklo en ziekenhuis om het toekomstig ziekenhuis duurzaam te ontwerpen – begeleiding door stad
• • • •
met minimale energiebehoefte zoveel mogelijk gebruik maken van hernieuwbare energiebronnen duurzame mobiliteit Afspraken omtrent groen beleid (aanleg omgeving in relatie tot natuurontwikkelingsproject Raverschootbos)
Samsö in Eeklö: warmtenet • • •
Restwarmtebenutting van de afvalenergiecentrale (I.V.M.) 2012: economische en technische haalbaarheidsstudie 2013 - …: vervolgtraject voor uitbouw district heating
• •
aftoetsen markt: bedrijven – openbare gebouwen – particulieren opnemen in voorwaarden voor ontwikkeling toekomstige bedrijventerreinen
District Heating in Eeklo Potentiële verwarmingscapaciteit van ALLE gebouwen in Eeklo met restwarmte!
Potentiële verwarmingscapaciteit van alle gebouwen in Eeklo met restwarmte!
Zonnepanelen op scholen Tweede windmolenproject
• • • •
Aanbod door energieleverancier om via systeem van derdepartijfinaciering zonnepanelen te voorzien op beschikbare daken van scholen in het ganse IVM gebied Het educatieve aspect wordt mee opgenomen aangezien het belang voor het doelpubliek 2011 ca. 200 gebouwen – vnl. scholen – voorzien van zonnepanelen (in Vlaanderen)
Zonnepanelen op stadsgebouwen • • •
nieuw duurzaam jeugdcentrum als referentiegebouw: zonnepanelen op dak via derderpartijfinanciering (+ houtpelletketel op vraag jeugddienst) Voorwaarden draagkracht dak meegenomen in ontwerp jeugdcentrum (belangrijk!) Aandacht voor duurzame mobiliteit
Zonnepanelen op stadsgebouwen • • •
Installatie kleiner dan 10kWP met terugdraaiende teller was meest voordelig Er zal bekeken worden of andere stadsgebouwen ook in aanmerking komen Sommige stadsgebouwen beschikken reeds over zonnepanelen, maar die zijn eigendom van de stad
Zonneluifel met laadpalen Renovatie van dorpsplein Balgerhoeke op een duurzame manier (2012)
• Zonneluifel met laadpalen • Energieleverancier voorziet via derdepartijfinanciering de zonneluifel van zonnepanelen en laadpalen voor elektrische fietsen en scooters
• Invoeren en stimuleren van hernieuwbare energie en duurzame mobiliteit • Aankoop elektrische scooter voor stadsbode kadert eveneens in duurzame mobiliteitsverhaal
Energieroutes • • • •
Momenteel komen veel scholen en verenigingen de windmolens en WKK bezoeken, deze infosessies worden door de stad zelf geleid; Energieleverancier wil voorzien in twee energieroutes om de verschillende hernieuwbare energietechnologiën in Eeklo op een aantrekkelijke manier te tonen; Er zal een gids opgeleid worden die één energieroute kan begeleiden; Ook de IVM sites worden in deze energieroutes opgenomen.
Tot slot SUCCESFACTOREN
• • • •
Eigen ruimtelijk beleid voor windturbines (windturbines – energielandschap) Doorgedreven communicatie en sensibilisatie Rechtstreekse financiële participatie van bewoners Duidelijke meerwaarde voor de stad
• projectmatig • financieel
Tot slot (2) Om dergelijke projecten te realiseren bij een openbaar bestuur kan het interessant zijn om een DERDE PARTNER te betrekken:
• • • • • • • •
geen financiering geen onderhoud warmte/elektriciteit aan voordelig prijs verhuur grond = inkomst administratief luik omtrent verkoop elektriciteit en warmtekrachtcertificaten vervalt leverancier zorgt voor contacten met landbouwers en aanvoer van koolzaadolie Rechtstreekse participatie door burger kan draagvlak vergroten mooie voorbeeldrol voor openbaar bestuur
= STIMULANS VOOR NIEUWE HERNIEUWBARE ENERGIE-PROJECTEN
Energiek Eigenzinnig Echt
