Staar (cataract) en Operatie (met illustraties en animatiefilm)

Staar (cataract), Staaroperatie, Operatie resultaten - Oogartsen.nl

1 van 10

http://www.oogartsen.nl/oogartsen/ooglens_staar/staaroperatie_cataract/

Staar (cataract) en Operatie (met illustraties en animatiefilm) Inhoudsopgave: Opbouw van oog en ooglens Wat is staar en hoe vaak komt het voor? Klachten van staar Animatiefilm Oorzaken van staar en risicofactoren Soorten van staar Wanneer behandelen? Voorbereiding op de operatie (oa lensmeting, screening, medicijnen, operatiedatum, wachttijd) De operatie (oa dagbehandeling, verdoving, operatietechniek, keuze kunstlenzen) Nazorg (met leefregels) Problemen of complicaties tijdens en na staaroperaties Resultaten van 12.000 staaroperaties / Oordeel Consumentenbond

Opbouw van oog en ooglens Staar (cataract) is een troebele ooglens. Eerst volgt een korte inleiding over de bouw van het oog zodat de aandoening staar beter te begrijpen is. Het oog is een soort bal van 2,4 cm die gevuld is met glasvocht, een soort heldere gelei. De buitenzijde bestaat uit het doorzichtige hoornvlies en de harde oogrok (het oogwit).

Het licht dat via het hoornvlies naar binnen valt, gaat door de pupil, de lens en de glasvochtruimte en komt uiteindelijk terecht op het netvlies, waar lichtprikkels worden omgezet in elektrische prikkels. Via de oogzenuw gaan die prikkels naar de hersenen, waar ze in een beeld worden omgezet. Pas dan worden we ons bewust van de dingen die we zien. De ooglens bevindt zich direct achter de pupil (de zwarte opening) en het regenboogvlies (het gekleurde deel van het oog, iris). Het hoornvlies en de ooglens vormen het lichtbrekend systeem van het oog. Hierdoor wordt het invallend licht (en beelden) samengebracht op het netvlies. Het netvlies, met daarin de kegeltjes en staafjes, ontvangt de beelden en geeft deze door, via de oogzenuw, aan de hersenen. De lens zorgt bij mensen onder de 45 jr tevens voor het scherpstellen van de beelden op het netvlies bij het afwisselend kijken van veraf en dichtbij. Bij het scherp stellen verandert de vorm van de lens: staat de lens bol dan is het zicht van dichtbij scherp (accommoderen genoemd), staat de lens minder bol dan is het zicht veraf goed. Boven deze leeftijd lukt dit scherp stellen niet meer waardoor een leesbril gebruikt moet gaan worden. Uitgebreide informatie over het oog vindt u op deze 7-11-2009 14:21


2 van 10


website www.oogartsen.nl bij "Het Oog". De verwijzingen in de tekst gaan ook naar deze website via directe links.

Wat is staar? Wat is staar? Onder normale omstandigheden is de lens helder en doorzichtig. Staar (cataract) is een vertroebeling van de lens in het oog. Als de ooglens troebel is (cataract), worden de lichtstralen in hun beloop gestoord, waardoor er een onscherp beeld op het netvlies ontstaat. Ouderdomsstaar of seniel cataract is de meest voorkomende vorm en is een gevolg van het ouder worden. De eiwitten in de normale lens gaan in de loop der jaren samenklonteren waardoor de lens minder helder wordt. Het gezichtsvermogen wordt daarmee steeds slechter. De snelheid van verslechtering is van persoon tot persoon verschillend. Hoe vaak komt het voor? Staar komt vooral voor bij ouderen boven de 55 jaar. Onder de 65 jarigen heeft ongeveer 3% last van staar, onder 85-jarigen 20%. Een groot aantal mensen op oudere leeftijd heeft in enige mate staar zonder dat dit door een arts als zodanig is vastgesteld. Staar is wereldwijd een veelvoorkomende en belangrijke oorzaak voor slechtziendheid. De frequentie van staar, als oorzaak voor slechtziendheid of blindheid bedraagt in de leeftijdsgroep van 55-74 jaar ongeveer 11% en in de leeftijd van 85 jaar of ouder ongeveer 33%. In Nederland worden ongeveer 150.000 staaroperaties per jaar uitgevoerd. Het is de meest uitgevoerde en succesvolle operatie. De leeftijdsverdeling van de patiënten die in ons centrum geopereerd zijn, vindt u in de folder "resultaten". De gemiddelde leeftijd bij een staaroperatie bedraagt 74 jaar (range van 7 tot 100 jaar).

Klachten van staar Meestal gaat de vertroebeling van de lens heel langzaam en kan het jaren duren voordat de patiënt er iets van merkt. Doorgaans neemt de staar in de loop der tijd toe. Soms gaat het proces echter een stuk sneller en treedt al na enkele maanden een merkbare verslechtering van het zicht op. Bij cataract kunnen verschillende klachten optreden: minder zien, waziger beeld (alsof u door een matglas kijkt): het scherpe zien wordt steeds minder, zowel op afstand (tv kijken, autorijden) als dichtbij (lezen).

kleurverandering: de omgeving lijkt grauwer en minder kleurrijk. Meestal wordt u zich pas van het verschil bewust als bij het eerste oog de staar is weggenomen. dubbelbeeld of schaduwbeeld met 1 oog. Dit ontstaat door een onregelmatige lichtbreking in de troebele lens waardoor meerdere beelden kunnen ontstaan. Als een dubbelbeeld alléén maar aanwezig is bij het kijken met 2 ogen dan komt dit meestal niet door staar. last van verblinding/schitteringen. Bij bepaalde vormen van staar heeft men last van tegenlicht (bijv. autolampen) of zonlicht (zie linker foto). Dit verblindend effect, glare of halo's genoemd, ontstaat door lichtverstrooiing in de troebele ooglens (linker foto). De patiënt kan dan verblind worden door tegenliggers (rechter foto):

7-11-2009 14:21


3 van 10

Licentie


→

(verblinding door autolampen van tegenliggers)

wisselende of steeds veranderende brilsterkte. Bij een kern-staar (nucleair cataract) verandert de breking van de ooglens door een toename van de bolling van de lens. Hierdoor verandert de sterkte van de bril. Meestal leidt dit tot een vermindering van het gezichtsvermogen. Echter, soms is het zicht van dichtbij tijdelijk verbeterd. Soms vertelt de patiënt "dat het zien zonder de bril veel beter gaat". Dit wordt veroorzaakt door een verandering van het brekingsvermogen van de lens. Maar het voordeel daarvan verdwijnt weer omdat de lens, behalve boller, ook troebeler wordt. slechter zien in het donker doordat de lens licht tegenhoudt (een sterkere leeslamp kan in het beginstadium van staar helpen bij het lezen). Op de website kunt u zien hoe staar-patiënten de beelden/voorwerpen in werkelijkheid waarnemen (zie folder "stoornissen in de waarneming").

Soorten van staar De ooglens is opgebouwd uit meerdere lagen: een lenskapsel (het zakje waarin de lens zich bevindt), schors (cortex, de buitenste schil) en kern (nucleus). Het cataract kan bestaan uit meerdere vormen: - capsulair (troebeling van het kapsel zelf). - subcapsulair (troebelingen net onder het kapsel). - corticaal (troebelingen van de schors): dit cataract ziet er meestal wat wittig uit. - nucleair (troebeling van de kern): dit cataract ziet er meestal wat groener / bruiner uit. - allerlei combinaties: bijv cortico-nucleair. Voorbeelden van verschillende vormen van staar bij patiënten: * links-boven: een tekening van een lens op doorsnede, met troebelingen op verschillende nivo's. * rechts-boven: schors-cataract. * links-onder: kern-cataract (rood-bruinig deel) met schors-cataract (wittige deel onderin). * rechts-onder: subcapsulair cataract.

7-11-2009 14:21


4 van 10


Oorzaken van staar en risicofactoren De meest voorkomende vorm van staar is het gevolg van veroudering van de ooglens (leeftijds-afhankelijk). Andere oorzaken die tot staar kunnen leiden zijn: aangeboren afwijkingen (erfelijkheidsfactoren), bepaalde stofwisselingsziekten (bijv. suikerziekte), bepaalde oogaandoeningen (bijv. inwendige ontstekingen), medicijngebruik (bijv. langdurig prednisongebruik), oogverwondingen (bijv. scherp/stompe traumata, chemisch letsel) en overige restfactoren (bijv. na oogoperaties, bij bepaalde syndromen). Cataract kan ook voorkomen bij pasgeborenen of op kinderleeftijd. De overige risicofactoren voor het ontwikkelen van staar zijn: geslacht (staaroperaties worden vaker verricht bij vrouwen [65%] dan bij mannen [35%]), suikerziekte, zonlicht, voeding en socio-economische status en levensstijl (roken, alcohol).

Wanneer behandelen? Wie cataract heeft maar nog goed genoeg ziet om zonder problemen te werken of met hobby's bezig te zijn, hoeft zich niet te laten behandelen. Zodra cataract zo hinderlijk wordt dat het dagelijkse leven erdoor verstoord raakt, kan het gezichtsvermogen worden hersteld door middel van een staaroperatie (cataractoperatie). Cataract wordt nooit minder, het gezichtsvermogen gaat meestal langzaam maar zeker achteruit. De enige remedie tegen staar is het verwijderen van de troebele lens en het implanteren van een kunstlens. Hiervoor is een operatie noodzakelijk.

Voorbereiding op de operatie Om de operatie zo goed mogelijk te laten verlopen zijn de volgende voorbereidingen nodig. We streven erna om al deze onderzoeken in 1 polibezoek af te handelen ("cataractstraat" genoemd): oogonderzoek: Het eerste deel van het oogonderzoek vindt plaats door een optometrist of technisch oogheelkundig assistent (opmeten gezichtsvermogen, oogdruk etc). U krijgt druppels om de pupillen te vergroten. Het vervolgonderzoek vindt plaats door de oogarts. voorlichting: Na het consult bij de oogarts, krijgt u nog speciale voorlichting of een intake met de assistent om e.e.a. te verduidelijken Ook is de voorlichting op onze website te vinden, zie "dia's voorlichting staaroperatie". Op verzoek kan een 3 dimensionaal videoprogramma op de polikliniek getoond worden. kunstlensmeting: De sterkte van de kunstlens voor uw oog wordt opgemeten. Deze lensmeting (ofwel biometrie) wordt op de polikliniek Oogheelkunde gedaan, duurt niet lang en is niet pijnlijk. Omdat de keuze van de juiste kunstlens mede berust op de meting van het andere oog, worden altijd beide ogen gemeten. Als het andere oog later ook moet worden geopereerd, is dit onderzoek niet nog een keer nodig. Het onderzoek wordt verricht door de TOA (technisch oogheelkundig assistent) of de optometrist. De brilsterkte die ná de operatie nodig is afhankelijk van de sterkte van de kunstlens die tijdens de operatie in het oog is geplaatst. Contactlensdragers: indien u contactlenzen draagt, is het voor een optimale meting nodig dat u de contactlenzen vóór de lensmeting een periode uit doet. Bij een monofocale kunstlens moeten de zachte

7-11-2009 14:21


5 van 10


lenzen 2 dg ervoor en de harde zuurstofdoorlatende contactlenzen (vormstabiele RGP) ervoor worden uitgedaan; bij een Restor/Torische kunstlens moeten de zachte contactlenzen 2 wk en de harde contactlenzen 4 wk vóór de biometrie worden uitgedaan. Uitgebreide informatie over de lensmeting vindt u op de website bij rubriek "onderzoeken". preoperatieve screening: Om problemen tijdens de operatie zoveel mogelijk te voorkómen, zal de anesthesioloog uw algemene gezondheidstoestand beoordelen. Soms zijn speciale adviezen nodig om de operatie zo veilig mogelijk te kunnen uitvoeren. Neemt u een lijst van uw medicijnen mee! Nadat u gezien bent door de anesthesioloog kunt u naar huis. Indien nodig verwijst de anesthesioloog u naar een andere specialist, bijvoorbeeld de internist of de cardioloog. Bij plaatselijke verdoving is dit zelden nodig. vervolgafspraken: U ontvangt alle afspraken via de polikliniek-assistente. Meestal krijgt u direct een operatiedatum mee. Indien er niet direct een operatiedatum kan worden afgesproken, doet de assistente dat enkele weken voor de operatie telefonisch met u. Tevens krijgt u hiervan een bevestigingsbrief thuisgestuurd. Het is raadzaam steeds een vaste begeleider mee te nemen, die u ook na de operatie kan helpen. U kunt later de uitleg nog eens samen doornemen. medicijnen: Het gebruik van bloedverdunners (bijv ascal, acetylsalicylzuur, sintrom, marcoumar) kan gewoon doorgaan. Gebruikt u echter plastabletten, neem deze dan niet in vóór de operatie, om te voorkomen dat u tijdens de operatie naar het toilet moet. Na de operatie kunt u deze tabletten gewoon weer gebruiken. Diabetes patiënten moeten het gewone schema volgen. wachttijden: Meestal krijgt u bij het 1e polibezoek de operatiedatum mee. De actuele wachttijden vindt u op de website bij "wachttijden". De dag van de operatie dagbehandeling: Het is plezierig als u zich door een familielid of goede vriend(in) laat vergezellen. Houdt u er rekening mee dat u na de operatie niet zelf naar huis kunt rijden. Uiteraard géén make-up gebruiken en de oogleden schoonmaken. Contactlensdragers moeten de lenzen 2 dagen vóór de operatie uithouden. Trek makkelijk zittende kleding aan. Ongeveer een uur voor de operatie wordt u in het ziekenhuis verwacht, om met de voorbereidingen te beginnen. Het te opereren oog wordt gemarkeerd met een pijl op het voorhoofd om fouten te voorkomen. U krijgt enkele druppels met een antibioticum en om de pupil wijd te maken. U hoeft geen pyjama mee te nemen. Voordat u naar de operatieafdeling gaat, gaat de bovenkleding uit en krijgt u een operatiekamerjasje over de onderkleding aan. Maak vóór het vertrek naar de operatiekamer even gebruik van het toilet, dat voorkomt problemen tijdens de operatie. U komt op een verrijdbare behandeltafel te liggen die naar de voorbereidingsruimte wordt gereden (in rechtopzittende houding). Op de operatieafdeling worden de haren nog bedekt met een muts. Als de operatie onder plaatselijke verdoving plaatsvindt, hoeft u niet nuchter te zijn. U mag 's morgens voor de operatie een normaal ontbijt nemen en drinken. Als de operatie onder narcose plaatsvindt, moet u wel nuchter zijn (dit betekent dat u vijf uren voor de operatie niets meer mag eten en/of drinken en roken). Uw gebit mag u inhouden. Uw gehoorapparaat moet u aan de 'operatiekant' uitdoen. Als u dagelijks medicijnen gebruikt, moet u hier gewoon mee doorgaan, tenzij anders is geadviseerd. De cataractoperatie zelf duurt ongeveer 15 minuten. Na de operatie gaat u terug naar de afdeling, waarna u vrij snel naar huis kunt. U bent totaal ongeveer 2 uur in het ziekenhuis. verdoving: De operatie kan onder plaatselijke verdoving worden uitgevoerd (in uitzonderingsgevallen wordt de operatie onder narcose verricht). In het Deventer ziekenhuis wordt bij voorkeur de 'subtenon anesthesie' gebruikt, op verzoek is druppelverdoving zeker mogelijk. De subtenon-verdoving wordt door de anesthesist gegeven op de voorbereidingsruimte. U wordt eerst verdoofd met druppels zodat u verder geen pijn meer voelt. Hierna

7-11-2009 14:21


6 van 10


wordt met een stompe canule extra verdovingsvloeistof achter het oog geplaatst. Deze verdoving, subtenon anesthesie genoemd, heeft als voordelen dat u géén prik meer krijgt (dus minder risico's op complicaties) en dat het oog gevoelloos is en niet meer kan bewegen. Het is een zeer veilige en succesvolle methode in de oogchirurgie. Indien u graag onder druppel-anesthesie (topicaal) geopereerd wilt worden, overleg dit dan met uw eigen oogarts. Uitgebreide informatie over de verschillende methoden van verdoving (met illustraties) vindt u op de website bij rubriek "Het oog". Na de verdoving krijgt u een drukballon of een gewichtje op het oog, die met een band om het oog wordt bevestigd. Deze ballon moet enkele minuten op het oog drukken om ervoor te zorgen dat de verdoving zich goed verspreidt en de druk in het oog lager wordt. Met deze verdoving zijn pijn- en gevoelswaarneming geheel uitgeschakeld. Ook kunt u het oog niet meer bewegen. Na de operatie werkt de verdoving in enkele uren uit en keren beweeglijkheid en gezichtsvermogen terug. U wordt tijdens de operatie goed gecontroleerd door een anesthesie-assistent. In uitzonderingsgevallen wordt gekozen voor een algehele verdoving of narcose, bijvoorbeeld bij patiënten die erg angstig zijn, die absoluut niet stil kunnen liggen of bij mentaal geretardeerden. Bij narcose slaapt u natuurlijk en merkt u niets van de operatie. In alle gevallen wordt uw gezondheidstoestand doorlopend bewaakt; bloeddruk, hartslag en ademhaling worden goed in de gaten gehouden. operatiekamer: Voordat de operatie begint, wordt u steriel afgedekt met een doek. Onder deze doek wordt u voorzien van frisse lucht om eventuele benauwdheid te voorkomen. Als u pijn hebt of als u zich niet prettig voelt moet u dit aangeven. Als het nodig is kunt u aan de opererende oogarts gerust vragen stellen. Als u tijdens de operatie zou moeten hoesten of kuchen kunt u de oogarts daarvoor waarschuwen. Veel praten maakt het opereren moeilijker en kan daarom beter worden beperkt. Gedurende de operatie wordt er veelal gesproken door de oogarts en het operatiekamerpersoneel of co-assistent. Bovendien produceert de aanwezige operatieapparatuur tal van geluiden. Dit is echter niets om u ongerust over te maken. Tijdens de operatie moet u ongeveer 15 minuten rustig blijven liggen. Aan het eind van de operatie krijgt u een oogverband voor het geopereerde oog. Als de operatie met plaatselijke verdoving is gebeurd, gaat u direct terug naar de afdeling. Daar mag u eten en drinken en u mag meteen weer lopen. Het oog behoort na de operatie nauwelijks pijnlijk te zijn. Het oog moet wel dicht zijn onder het verband om te voorkomen dat het verband tegen het oog schuurt. Na de operatie kunt u niet zelf autorijden. Door het kapje op het oog kunt u de diepte en afstanden tijdelijk niet inschatten. Neemt u een begeleider mee die u na de operatie naar huis kan begeleiden.

De operatie De operatietechnieken zijn de laatste jaren sterk verbeterd. Daardoor verlopen operaties tegenwoordig ook veel vlotter. De modernste operatietechniek wordt toegepast: de phaco-emulsificatie (letterlijk: het verpulveren en opzuigen van de lens). De operatie begint met een klein sneetje in het oog (2.5-3 mm). Binnen in de lens bevindt zich de lenskern. De kern wordt harder en donkerder naarmate men ouder wordt. Hieromheen bevindt zich de lensschors. Dit alles is vervat in het lenskapsel, het omhulsel van de lens. De oogarts maakt een ronde opening in het kapsel aan de voorkant van de lens. De lens wordt verpulverd en weggezogen (zie linker foto):

7-11-2009 14:21


7 van 10


Als de troebele lens is verwijderd, wordt een vouwbare kunstlens in het lenszakje geplaatst. De kunstlens heeft flexibele pootjes en optiek (ronde schijf) waardoor ze makkelijk in opgerolde toestand in het oog te plaatsen zijn (rechtsboven). In het oog ontvouwt de kunstlens zich en zetten de pootjes zich vast in het lenszakje (linksonder). Er is géén hechting nodig, de wond sluit door een soort klepmechanisme vanzelf. Uiteraard kan het in sommige gevallen nodig zijn de techniek wat aan te passen. De oogarts heeft daar dan goede redenen voor die hij u ook zal uitleggen.

vóóraanzicht - links: een kunstlens die zich bevindt in het oorspronkelijke lenszakje (doorsnede) - rechts: idem, maar nu een vóóraanzicht

Lenskeuze: Afhankelijk van de refractie-afwijking (ofwel brilsterkte vóór de operatie) en de wens van de patiënt, heeft de oogarts de keuze uit een aantal kunstlenzen (zie hierna). a) de monofocale, standaard kunstlens (dit is de meest gebruikte kunstlens waarvoor een patiënt kiest) Een monofocale standaard kunstlens betekent dat u met de kunstlens maar op één afstand scherp ziet, meestal in de verte. Na de operatie is een leesbril (en/of een vertebril) bijna altijd nodig om optimaal scherp te kunnen zien. Er zijn meerdere monofocale kunstlenzen op de markt. De meeste kunstlenzen beschermen tegen UV-licht, maar niet tegen het schadelijke paarsblauwe licht. Wij gebruiken de lichtgeel-gekleurde vouwlens ("blue blocker lens of Acrysof Natural"-lens). Deze lens filtert het UV-licht én het schadelijke paarsblauwe 7-11-2009 14:21


8 van 10


licht weg en zorgt ervoor dat de patiënt de natuurlijke kleuren optimaal blijft zien. Immers de menselijke lens had ook een gelige tint. In theorie zou deze kunstlens het netvlies op langere termijn beter beschermen tegen lichtschade. De kunstlens heeft een ronde schijf (optiek) van 6 mm en een totale diameter (inclusief de 2 pootjes) van 13 mm. Per 2007 wordt de nieuwste generatie SN60WF lens gebruikt (rechter kunstlens). Deze kunstlens heeft een nog beter optisch systeem ("aspherische kunstlens") dan zijn voorganger met als resultaat een nog betere kwaliteit van het zien (minder glare klachten 's nachts, een beter contrast, m.n. bij matige lichtomstandigheden). De lens gaat uw gehele leven mee. In onze ziekenhuis krijgt in principe iedereen deze "aspherische, geel-getinte" kunstlens, tenzij de patiënt geschikt is voor één van de volgende kunstlenzen: b) de monofocale, torische kunstlens Sinds april 2007 is er ook een monofocale torische kunstlens op de markt. Deze lens is in staat om een cylindrische afwijking van het hoornvlies (astigmatisme) te corrigeren. Een cylindrische afwijking betekent dat de vorm van het hoornvlies niet een mooie ronde voetbal is maar een rugby-bal (ovaalvormig). Deze cylinder is niet te corrigeren met een standaard monofocale kunstlens (zie a), vaak wel met een Torische kunstlens. Correctie met een Torische lens kan leiden tot een scherp beeld op afstand zonder bril, echter een leesbril is dan wel nodig. Uitgebreide informatie vindt u op de website in een aparte folder over "torische kunstlens". Niet elke patiënt is geschikt voor deze kunstlens. De lens is duurder waardoor de patiënt zelf moet bijbetalen. c) de multifocale kunstlens Sinds 2006 is er ook een multifocale kunstlens op de markt. Met deze kunstlens kan de meerderheid van de patiënten goed in de verte én dichtbij zien, zonder een bril te dragen. Alleen mensen die géén bril meer willen dragen (bril-onafhankelijk), komen ervoor in aanmerking. Ook deze kunstlens heeft een gele kleur om het paarsblauwe licht eruit te filteren, net zoals bij de menselijke lens het geval is. Uitgebreide informatie vindt u op de website in een aparte folder over de "multifocale lens". De lens is aanzienlijk duurder waardoor de patiënt zelf moet bijbetalen. Slechts een klein deel van de patiënten komt in aanmerking voor deze lens. De oogartsen implanteren in principe de "monofocale, standaard kunstlens" met een geelfilter. Indien u in aanmerking zou komen voor de multifocale of Torische lens dan zal dit met u besproken worden.

Nazorg De dag na de operatie mag u het verbandje er thuis zelf afhalen. Het is heel gewoon dat men in het begin nog wat wazig ziet. Het oog is de eerste week mogelijk geïrriteerd en traant soms. Dit trekt geleidelijk weg. Bij felle zon is een zonnebril aangenaam. Binnen enkele dagen ziet men aanzienlijk beter. De eindcontrole wordt verricht na ongeveer 4 weken. druppelinstructie: Een recept voor oogdruppels en een druppelinstructie krijgt u bij het intake gesprek. De druppels (tobradex en acular) moeten, vanaf de eerste dag na de operatie, 3x per dag in het geopereerde oog worden gedruppeld. U kunt dit zelf doen of door iemand in uw omgeving. Dit voorkomt infectie en vermindert de kans op een ontsteking. was uw handen met water en zeep en droog ze goed af, maak uw oogleden schoon door met een vochtige tissue of vochtig gaasje voorzichtig over de huid (richting uw neus) te strijken; ga, als u dit gemakkelijk vindt, voor een spiegel staan of op een stoel zitten. neem het flesje met druppels in de hand, alsof u een pen vasthoudt. trek het onderste ooglid met de wijsvinger van uw andere hand voorzichtig naar beneden en kijk omhoog. Een instructiefoto vindt u elders op de website → "instructie druppels, zalf, verband". Laat voorzichtig in het midden van het onderste ooglid en druppel vallen. het flesje of de tube mag niet in aanraking komen met uw oog. sluit uw oog, maar knijp het niet dicht. 7-11-2009 14:21


9 van 10


volg het druppelprotocol; u begint 3x per dag te druppelen. Verdeel de druppeltijden over de gehele dag (van het opstaan tot het slapen gaan), bijv. 8:00 uur, 15:00 uur, 22:00 uur. u krijgt 2 soorten druppels: wacht telkens 1 minuut tussen de verschillende druppels. de bril: Voorafgaand aan een staaroperatie kan nooit worden gegarandeerd dat u na de operatie scherp kunt zien zonder bril. Evenmin kan met zekerheid worden gezegd welke brilsterkte u na de operatie nodig zult hebben. De optimale gezichtsscherpte voor veraf wordt na de operatie gemeten door de optometrist of door de TOA. Het is mogelijk dat deze optimale gezichtsscherpte voor in de verte wordt bereikt met een bril. Vaak is een leesbril wel nodig na een staaroperatie. Indien een multifocale kunstlens geimplanteerd is, is een (lees)bril meestal niet meer nodig. U krijgt een briladvies bij de 2e nacontrole (3-4 weken na de operatie). Echter de opticiën doet de definitieve eindmeting na 5-6 weken, zolang duurt namelijk de wondgenezing. leefregels na de operatie: Het oog is de eerste weken na de operatie kwetsbaar. De eerste week na de operatie moet u 's nachts en op andere tijden als u slaapt het plastic oogkapje opplakken (dit voorkomt wrijven in het oog). U mag niet in het geopereerde oog wrijven. Normale huishoudelijke activiteiten en kantoorwerk zijn toegestaan. U mag wandelen, tv kijken, lezen en fietsen. Bukken, tillen, niezen en persen is toegestaan, echter niet in extreme mate. U mag gewoon dingen van de grond rapen. U mag douchen en uw haren wassen, onder voorwaarde dat u het geopereerde oog sluit. Let op dat u bij het afdrogen niet in de ogen wrijft of op de oogleden drukt. Alle sporten mogen na 2 weken weer beoefend worden. Wees echter voorzichtig met sprong- en contactsporten. De eerste twee weken na de operatie mag u niet zwemmen. Vermijd de eerste week na de operatie zware lichamelijke inspanning. Werken in een stoffige omgeving mag pas na een week en dan bij voorkeur met een beschermende bril op. Autorijden is afhankelijk van uw totale gezichtsvermogen (van beide ogen), maar is niet toegestaan zolang u het oogverband op heeft. Overleg dit met uw oogarts. Het oude glas mag gewoon in de bril blijven zitten na de operatie (dat kan geen kwaad). Als u veel last heeft van het sterkteverschil, dan kunt u het glas er bij de opticien uit laten halen. Bij eindcontrole wordt een nieuwe briladvies gegeven. Bij de volgende afwijkingen of klachten dient u direct contact op te nemen met de poli (0570-535115) of met de dienstdoende oogarts (0570-53.53.53): bij pijn of plotseling minder zien, bij toenemende roodheid van het oog, bij het zien van zwarte vlekken en/of lichtflitsen.

Problemen of complicaties tijdens en na staaroperaties Een staaroperatie behoort tot één van de veiligste en meest succesvolle chirurgische operatie. Uiteraard doen wij ons uiterste best om complicaties te vermijden en gelukkig komen ze zelden voor in onze kliniek. Over het algemeen verloopt 98% van de operaties vlekkeloos en treedt er in 2% van de gevallen een complicatie op. Deze complicatie kan ontstaan tijdens of ná de operatie. Deze problemen zijn vaak goed te verhelpen, echter in een enkel geval leidt dit tot een achteruitgang van het zicht. De wet vereist dat we u ervan op de hoogte stellen. Daarom is het belangrijk dat u deze brochure goed doorleest en bij onduidelijkheden verder uitleg vraagt. Mogelijke problemen of complicaties zijn: Tijdens de operatie: Scheurtje lenszakje. Tijdens het opereren kan het lenszakje scheuren. Dit kan tot gevolg hebben dat de ingreep wat langer duurt en dat een ander soort kunstlens moet worden ingezet; er zijn dan meestal hechtingen nodig. Soms is een aanvullende operatie nodig (zie website folder "lensresten na staaroperatie"). Dit hoeft het zien uiteindelijk niet te beïnvloeden. Dit treedt zelden op (1-2% van de operaties). Wond. In principe wordt tijdens de operatie geen hechting geplaatst. Indien wondlekkage verwacht wordt, zal de oogarts voor de zekerheid een hechting plaatsen. Ná de operatie:

7-11-2009 14:21



a) infectie Vanaf drie dagen tot twee weken na de operatie kan als gevolg van bacteriën een infectie van het oog ontstaan. Dit wordt een endophthalmitis genoemd. Dit is een ernstige complicatie, die echter heel zeldzaam is (1 op de 1000 operaties). b) nastaar Enkele maanden of jaren na de staaroperatie kunnen nieuwe troebelingen van het lenszakje ontstaan waardoor uw gezichtsscherpte kan verminderen. Deze 'nastaar' is goed te verhelpen met een poliklinische, pijnloze, laserbehandeling. Met de huidige techniek en de door ons gebruikte kunstlens komt na-staar zelden voor. De kans op nastaar is o.a. afhankelijk van de gebruikte kunstlens. Wij gebruiken kwalitatief hoogwaardige lenzen waarbij de vorming van nastaar zelden meer optreedt (< 3%). De laserbehandeling en de complicaties worden beschreven op onze website bij "nastaar" en "resultaten van staaroperaties". c) overige Soms is er sprake van een wazig hoornvlies gedurende enkele dagen: dit treedt zelden op en herstelt meestal goed. Soms onstaat er een vochtophoping in het netvlies die zich korte of lange tijd na de operatie kan voordoen (cystoid macula oedeem of CME genoemd). Dit wordt meestal behandeld met speciale oogdruppels of medicijnen en heeft vaak een goede prognose (voor meer informatie, zie folder CME). In het algemeen zijn bovengenoemde problemen uiteindelijk goed te verhelpen en zij leiden zelden tot een minder gezichtsvermogen dan voor de operatie. Al met al vormen deze mogelijke complicaties geen reden om van de operatie af te zien. Zonder operatie wordt het zicht door staar zeer slecht, terwijl u met de operatie een heel grote kans hebt om beter te zien.

Resultaten van staaroperaties Op onze website bij rubriek "Lens (staar): resultaten" worden de resultaten van de gezichtsscherpte getoond van 12.000 staaroperaties (verricht in het Deventer ziekenhuis). Gemiddeld neemt bij 95% van de geopereerde patiënten het gezichtsvermogen toe na de staaroperatie.

Animatie film (alleen op website, met geluid)

Deze folder is afkomstig van www.oogartsen.nl (Deventer ziekenhuis); een samenwerkingsverband tussen het Deventer ziekenhuis (Deventer), CWZ (Nijmegen), Catharina ziekenhuis (Eindhoven), Elisabeth ziekenhuis (Tilburg) en Maxima Med. Centrum (Veldhoven), copyright. Update: 5 november 2009

10 van 10

7-11-2009 14:21

Staar (cataract) en Operatie (met illustraties en animatiefilm)

Recommend Documents