Verslag van workshop Energie in Beweging, 4 juni, Hart van Holland Nijkerk
Staan de beste stuurlui aan wal? ir. Harry Droog, voorzitter van het Energietransitie Platform Duurzame Elektriciteitsvoorziening / Jaap ’t Hooft, adviseur EOS Welkom, opening, doelen
De heer Droog gaat kort in op de Energietransitie en de rol van het Platform Duurzame Elektriciteitsvoorziening. Het doel van de Energietransitie (Nieuwe naam: Creative Energy) is het veranderen van de Energievoorziening zodat deze binnen 50 jaar schoon, betaalbaar en beschikbaar is. Het platform richt zich op hernieuwbare energiebronnen, traditionele bronnen, netten en elektriciteitsbesparing. Door Jaap ’t Hooft van SenterNovem wordt een toelichting gegeven op het EOS Programma en specifiek het aandachtsgebied “Opwekking en Netten”. Er zijn drie onderzoeksterreinen: Wind offshore (4 EOS projecten), Elektriciteitsnetten (11 EOS projecten) en Elektriciteitsopslag (1 EOS project). Binnen het EOS programma en de projecten wordt gebruik gemaakt van zogenaamde klankbordgroepen of adviesraden. Echter de rol van deze adviesraden of groepen verschilt onderling. Vaak spelen ze een rol bij het formuleren van de strategische visie achter een bepaald project. Maar de rol kan ook actiever zijn bijvoorbeeld bij de implementatie van het project of juist voorspellend. Wat zijn de verwachtingen van deze technologie in de toekomst? Hierbij spelen een aantal factoren een belangrijke rol zoals de combinatie tussen product en markt, de schaal van de toepassing en de betrokken partijen. Bij verdere implementatie van de projectresultaten krijgt men te maken met toepassers. Als de projectuitvoerder met deze groep geen rekening heeft gehouden, is er een grote kans dat er weerstand zal zijn. De Klankbordgroep heeft ook als taak om tijdens het verloop van het project dergelijk technische en niet-technische aspecten naar voren te halen en onder de aandacht te brengen. En als laatste dient een klankbordgroep ook een brede kijk te hebben zodat aansluiting gevonden wordt met andere lopende beleidsinitiatieven. Geconcludeerd kan worden dat het instellen van een klankbordgroep het aantal betrokken partijen vergroot en daarmee de slaagkans van het project positief beïnvloedt. De klankbordgroep kan ervoor zorgen dat het resultaat van het EOS project gemakkelijker de weg naar de markt vindt omdat het beter op de vragen van de markt aansluit. Kortom het overheidsgeld wordt beter besteed!
Verslag van workshop Energie in Beweging, 4 juni, Hart van Holland Nijkerk
Inleidende presentatie: Jaco Nies: GE Energy, Adviesraad INNWIND Samenvatting
GE neemt windenergie erg serieus. Het is een belangrijke winstgevende tak in het bedrijf. Binnen GE is het initiatief Ecomagination opgestart om de groene activiteiten te groeperen en te richten. GE is betrokken bij verschillende klankbordgroepen / stuurgroepen zoals: DUWIND/ECN, WE@SEA, en INNWIND. GE werkt veel samen met ECN (R&D), WMC (rotor materiaal testen) en ook met de TU DELFT. GE kiest bewust voor het al dan niet samenwerken in een stuurgroep of adviesraad. Een aantal criteria hiervoor zijn: • Heeft de groep invloed op bijvoorbeeld de inhoud van (toekomstige) ontwikkelings- of onderzoeksprogramma’s of invloed op beslissingen op het gebied van projecten? • Sluit het aan bij eigen activiteiten? • Is er extra contact met collega’s van andere bedrijven. Binnen GE wordt de boodschap naar buiten goed afgestemd. Zo is GE van mening dat offshore windenergie een activiteit voor de toekomst is. Er wordt goed gekeken wie aan een bepaalde groep deelneemt en er wordt een duidelijke keuze gemaakt. De houding van GE in de groepen is doorgaans volgend en soms sturend. Men is gericht, aandachtig en let goed op de balans wat deelname oplevert en wat het kost. GE heeft als tip dat het heel belangrijk is om de adviesraad een duidelijke rol te geven. Geef de adviesraad tanden en maak het afwijken van een gegeven advies lastig. Het is erg aan te bevelen dat degene die de adviesgroep instelt ook de bandbreedte, de speelruimte, van de adviesgroep wordt vastgesteld.
Verslag van workshop Energie in Beweging, 4 juni, Hart van Holland Nijkerk
Inleidende presentatie: John Hodemaekers: Eneco NetBeheer Samenvatting
De heer Hodemaekers gaat kort in op de activiteiten van Eneco NetBeheer. Eneco Energie levert de energie (gas, stroom) en Eneco Netbeheer is de transporteur van energie. In de missie van het bedrijf staan de volgende aspecten voorop: efficiëntie, winstgevend, duurzaam, geen discrimineren tussen energiebedrijven, veiligheid en betrouwbaarheid. Eneco Netbeheer doet mee aan zogenaamde klankbordgroepen om dat men vindt dat men samen sterk is, en dat marktpartijen niet per se elkaars concurrenten zijn. Door samen te werken zie je dat je complementair kan zijn, je leert over de wensen en de vragen en het is stimulerend. In die zin voelt men zich ook verantwoordelijk om ervoor te zorgen dat subsidiegeld, gemeenschapsgeld, goed wordt besteed. Eneco Netbeheer participeert in de klankbordgroep “Flexibel”. In de groep gaat het om zogenaamde “virtual power plants”. Dergelijke systemen zullen een effect hebben op het netwerk in de toekomst en om zich hierop voor te bereiden is het belangrijk om nu te participeren. Men werkt in de ze klankbordgroep samen met ECN, Hogescholen en ICT partijen. De klankbordgroep heeft invloed op de richting van het project en het helpt ook de onderzoekers om zich beter te richten op de praktijk. Eneco Netbeheer participeert dus actief. Men heeft de bereidheid om te investeren. Het is een stimulerende activiteit en Eneco Netbeheer heeft een complementaire rol. Innovatie is teamwerk: meedenken, meedoen en meebouwen. En daardoor meesturen aan de toekomst.
Verslag van workshop Energie in Beweging, 4 juni, Hart van Holland Nijkerk
Zaaldiscussie Na deze presentaties worden de circa 40 deelnemers opgesplitst in drie groepen om in kleine kring verder te discussiëren over de centrale vraag. Na ruim een halfuur werden de resultaten van deze discussies plenair teruggekoppeld. In de verschillende groepen vond een levendige discussie plaats. Een aantal algemene vragen en opmerkingen kwam naar voren: • Consument moet duidelijk in beeld zijn. Kan de consumentenbond betrokken worden in een adviesgroep? Antwoord SenterNovem: Ja dat kan, als de betreffende onderzoekers dat willen. De consument is belangrijk omdat hij of zij de uiteindelijk de markt vormt en de knoppen bedient. • Financiële instellingen zijn niet vertegenwoordigd in het EOS programma. Waarom niet? • Het beeld bestaat dat voornamelijk grote bedrijven in de klankbordgroepen zitten. Zijn kleine bedrijven ook welkom? De discussie in de afzonderlijke groepen werd gevoerd aan de hand van de volgende vragen. In de plenaire terugkoppeling zijn deze achtereenvolgens behandeld. 1. Gaat de deelname van gebruikers opleveren wat ze nodig hebben? • Gratis deskundigheid van buitenaf, niet alleen experts kunnen een nuttige bijdrage leveren • Het toetsen van ideeën, • Praatpaal functie • Het bij de les houden, de project planning • De adviezen van de adviescommissie kunnen gebruikt worden om het project te verdedigen bij tegenwind • Kennis implementeren en verspreiden 2. Wat is het beste model? Het maakt niet uit hoe een dergelijk commissie of groep heet. Het gaat om de functie van de groep in het project en tijdens de doorlooptijd van het project. Er is geen voorkeur voor een specifiek model. Het hangt van het project en de deelnemers af. Het is van belang op het moment dat nog tijdens de loop van het project nog keuzes gemaakt moeten worden. 3. Wat zijn de spelregels?
Verslag van workshop Energie in Beweging, 4 juni, Hart van Holland Nijkerk
• De uitvoerder van project moet wel luisteren naar adviesraad. Men moet kunnen onderbouwen waarom men van een advies wil afwijken. • De deelname in een adviesraad is vrijwillig maar niet vrijblijvend. • Neem de leden van de adviesraad serieus anders houden ze ermee op. • Bepaal de bandbreedte, de speelruimte, van de adviesraad vooraf zodat dat geen discussies tijdens het traject oplevert. 4. Wat is de rol van SenterNovem? • Advies over deelname aan adviesraden, leden aanwijzen of een partij toevoegen • Een vraag aan SenterNovem: hoe kunnen MKB bedrijven betrokken worden bij een LT project. Passen MKB bedrijven wel in dit LT programma? Hoe zou je dit kunnen verbeteren? Na de presentatie van de drie discussiegroepen werden door de voorzitter Harry Droog nog de volgende conclusies getrokken: • We moeten waken voor inteelt in de commissies (vissen uit dezelfde vijver, de gevestigde orde). Het zijn te veel dezelfde bedrijven die dan dus ook het de inhoud van het onderzoek en de richting kunnen beïnvloeden. • Eenmansbedrijven voelen zich minder betrokken en dat moet veranderen. • Er zou een soort vrij programma moeten komen speciaal voor kleine bedrijven. Ook de deelname of een sterkere interactie met consumentenorganisatie is een punt van aandacht. • Investeringen. Er zou een mogelijkheid moeten komen waardoor men kan intekenen om te investeren in een bepaald deel van het EOS programma. • Het beste woord voor de stuurlui aan wal is: “Begeleidingsgroep”. Iedereen die deelneemt, heeft een commitment om kennis te brengen en te halen.
