Springlevende spa uit de belle époque
De Haute Savoie heeft veel te bieden voor liefhebbers van kristalhelder water, schone berglucht en schitterende panorama’s. Geen wonder dat op de zuidelijke oever van het Meer van Genève in de 19de eeuw een mondaine spacultuur ontstond. Ontdek de elegantie van Evian-les-Bains, Thonon-lesBains en het pittoreske Yvoire.
LEVEN IN FRANKRIJK 19
Evian Bij de bron van Sainte-Catherine lessen wandelaars hun dorst terwijl buurtbewoners keuvelend hun beurt afwachten, een lege jerrycan voor thuis in de aanslag
M
eestal rijden we in de winter boven het Meer van Genève langs naar skidorp Châtel, de knusse toegangspoort tot de Portes du Soleil. Maar nu is het lente en warm bovendien. We verkennen de zuidelijke, Franse oever van Lac Léman, zoals de Fransen het meer (léman in oud-Frans) noemen. We zijn in Evian-les-Bains, voorheen een dorpje van vissers en boeren, maar vanaf de 19de eeuw een chic en drukbezocht kuuroord. In 1789 werd hier een bron ontdekt met heilzaam mineraalwater. In 1824 werd het eerste thermale badhuis geopend en volgden een casino, een theater en een kabelbaantje naar de hoger gelegen luxehotels.
Koel mineraalwater De opkomst van het toerisme transformeerde het eenvoudige dorp in een elegant art-nouveauresort voor de high society. Verpozing zocht men aan de waterkant met een wandeling over de promenade of een boottochtje op het meer. In de Buvette Cachat, het paviljoen waar het water omhoog werd gepompt, dronk men een glas koel mineraalwater. Op de eerste verdieping bevonden zich een lounge en leeszaal en buiten op het terras werden in het seizoen ochtendconcerten gehouden. Helaas is de bovenzaal, waarvan de ingang zich op de Avenue des Sources bevindt, nog niet gerestaureerd en gesloten voor publiek. Maar glurend door de met kranten afgeplakte ramen vang je een glimp op van de prachtige zaal, bevroren in de tijd. Aan de overkant van de Avenue bevindt zich de oorspronkelijke bron uit 1789, la fontaine Sainte-Catherine. Hier lessen wandelaars hun dorst terwijl buurtbewoners keuvelend hun beurt afwachten, een lege jerrycan voor thuis in de aanslag. Als we weer afdalen richting de oever, komen we in de gezellige winkelstraat terecht. Boetiekjes, een patisserie die ons doet watertanden: we kuieren richting de Place Charles-de-Gaulle, het marktplein waar al sinds de middeleeuwen de wekelijkse markt plaatsvindt. De zonnige terrassen puilen uit, de marktlui prijzen luidkeels hun waar aan, overal word je uitgenodigd te proeven. Veel vis natuurlijk, maar ook andere lokale lekkernijen zoals de Abondance- en Reblochonkazen die een uurtje rijden verderop worden gemaakt. We bereiken de oever en wandelen over de promenade langs enkele schitterende voorbeelden van de art-nouveau- architectuur. Het casino, het theater (ontworpen door een voormalige leerling van Charles Garnier, die de Opéra in Parijs bouwde), Villa Lumière, ooit bewoond door Antoine Lumière (met zijn broer
20 LEVEN IN FRANKRIJK
grondlegger van de Franse cinema) maar sinds 1927 het stadhuis van Evian-les-Bains, en het Palais Lumière. In 1902 werd het geopend als thermen waar men ruim twaalhonderd behandelingen kon ondergaan, nu huizen er een tentoonstellings ruimte en een congrescentrum.
Openingspagina’s, links: restaurant van Hôtel Royal; rechts: uitzicht vanaf het terras van Hôtel Ermitage. Linkerpagina: façade van het Palais Lumière. Deze pagina, met de klok mee: ‘la fontaine’ SainteCatherine; terras aan de Place Charles-de-Gaulle; art-nouveau-entree van het Palais Lumière; de eerste verdieping van de Buvette Cachat. (Alle in Evian-les-Bains)
Het bad van de Aga Khan Achter het Palais Lumière bevindt zich de funicu laire, het treintje dat recht omhoog de berg opklimt. Het doet onderweg de haltes van de hoger gelegen luxehotels aan. Wij stappen uit bij het eindstation: Hôtel Ermitage. Dit viersterrenhotel in klassieke chaletstijl biedt een spectaculair uitzicht over het > dorp, het meer en de Alpen. Het verwelkomt
LEVEN IN FRANKRIJK 21
Evian
Spa & wellness Nog steeds zijn het mineraalwater en de thermen van Evian-les-Bains een belangrijke bron van inkomsten voor het dorp. Het water dat vanuit de bergen, door het gesteente gefilterd, in grote bekkens terechtkomt, is zo zuiver dat het een medicinale werking heeft. Mensen met klachten van digestieve, reumatische of ‘urinoire’ aard hebben baat bij de warme baden en lichte vorm van watergymnastiek die hier zijn ontwikkeld. En hoe meer water je drinkt, des te schoner je lichaam. Zelfs nierstenen verdwijnen! De meeste hotels hier hebben een eigen spa met diverse behandelingen. Maar alleen Les Thermes Evian, eigendom van de Evian Resort-groep, betrekt Evian-mineraalwater direct uit de bron. In Les Thermes kun je, naast reguliere wellness- en fitnessprogramma’s, ook genezende kuren doen in mineraalwater. De spa maakt daarbij gebruik van de nieuwste ontwikkelingen en hightech apparaten om het lichaam te ontgiften, te ontlasten, te ontspannen en te genezen.
het park naar het lager gelegen Hôtel Royal, het summum van luxe. Dit hotel werd in 1905 als vakantieresidentie voor koning Edward VII van Engeland gebouwd, die er uiteindelijk nooit heeft gelogeerd. Andere prominenten van de internationale jetset kwamen er wel graag: Igor Stravinsky, Errol Flynn, Tyrone Power, Maria Callas, Ray Charles en nog een trits koninklijke hoogheden die er incognito verbleven. De Aga Khan III, wiens oudste zoon Aly met de actrice Rita Hayworth was getrouwd, had hier zijn eigen appartement. Tot op de dag van vandaag is de inrichting niet veranderd. Kuren deed de Aga Khan echter in Aix-les-Bains, het andere bekende spaoord, in zijn eigen, speciaal voor hem ontworpen bad. De beste man was namelijk wat gezet en paste niet in de baden van het hotel. In de jaren zeventig was het hotel in gebruik als woonhuis door de familie Riboud, de puissant rijke eigenaren van Groupe Danone. Momenteel wordt het hotel onder handen genomen door de bekende Franse architect en designer François Champsaur. De salons, de bar en het restaurant op de begane grond zijn al klaar. In de imposante galerij met zijn hoge neo-barokke koepels creëerde hij knusse zitjes met fluwelen banken in oker en turkoois, kleine tafels in verguld hout en veel verse bloemen. De inrichting van de kamers en suites is discreet, François is blijkbaar niet van de cucuterie (‘frivoliteit’). Vanaf 1 juni is het hotel weer voor gasten geopend en grote kans dat u dan Hugh Grant tegen het lijf loopt. Hij oefent er zijn slag op de putting green naast het terras. Golf spelen doet hij op de Evian Resort Golf Club, een uitdagende 18-holesbaan met schitterend uitzicht. Wees gerust, u hoeft geen miljonair te zijn om hier te golfen. Wij lunchen op het terras van het clubrestaurant. Naast menu’s en à-la-cartegerechten is er ook een buffet. En dan niet een met te lang opgewarmde worstjes en eieren; hier worden telkens nieuwe exquise hapjes opgediend waardoor je – geprikkeld door de keuzes van je tafelgenoten – steeds teruggaat voor weer een lekkernij. Wij dromen nog steeds van de waanzinnige desserts...
Boven: uitzicht over Lac Léman vanaf het terras van Hôtel Ermitage, Evian-lesBains; onder: het Château de Ripaille, Thonon-les-Bains.
Art-nouveaumonument Met de klok mee: lunchen bij Le Chalet du Golf; de conciërge van Hôtel Royal met achter hem de ‘wall of fame’; het appartement van de Aga Khan III is nog in originele staat; knus hoekje in Hôtel Royal. (Alle in Evian-les-Bains)
22 LEVEN IN FRANKRIJK
f amilies met kinderen: voor elke leeftijdscategorie is er een apart activiteitenprogramma dat aansluit bij de interesses van de kleintjes. Van een bezoek aan de kinderboerderij, schildersessies, paardrij lessen of kookcursussen, voor elk is er wat wils. Uiteraard krijgen de kinderen hun uitgebalanceerde maaltijden uit het restaurant van het hotel. We wandelen de glooiende zonneweide af, door
Als Evian de grande dame van de zuidoever is, dan is Thonon-les-Bains het relaxte nichtje. Op de esplanade voor de haven spelen kinderen onder het toeziend oog van hun ouders, een bandje speelt muziek, een stelletje slentert met een ijsje in de hand. In de bries gaan zeilbootjes één voor één sierlijk overstag. We rijden naar het Château de Ripaille, dat schitterend op een landtong boven het dorp ligt. > Het 15de-eeuwse kasteel, dat in de 16de en 17de
LEVEN IN FRANKRIJK 23
Evian ‘De Zwitsers komen naar ons om te genieten: van onze “esprit de vie”, de Savoyaardse specialititen en de lage prijzen’
eeuw een kartuizerklooster huisvestte, werd tijdens de Franse Revolutie deels vernietigd. Gelukkig kocht de rijke industrieel en liefhebber van de schone kunsten Frédéric Engel-Gros de ruïne. Hij restaureerde het kasteel en de bijgebouwen en liet zich daarbij inspireren door de art nouveau, en met name door de Engelse arts-and-crafts-ontwerper William Morris, die hij zeer bewonderde. Het kasteelinterieur is momenteel een van de grootste nog overgebleven arts-and-craftsmonumenten die zich buiten Engeland bevinden. Van schitterend geornamenteerde plafonds en mozaïeken tot sier lijke wastafels en trapleuningen. Het kasteel wordt omringd door een diepe gracht (die weliswaar droogstaat), velden vol wijnranken en een groot woud waar vroeger alleen de graven van Savoie mochten jagen. De wijnranken produceren de witte, rode en rosé Château de Ripaille, waarvan de witte meermalen werd onderscheiden. Een wandeling over het landgoed brengt ons bij de oudste gebouwen en de plek waar het middeleeuwse kasteel zich bevond. Hier staat ook La Tour de Bonne de Bourbon, de toren die Bonne, echtgenote van Amédée VI en zuster van de toenmalige koningin van Frankrijk, in de 14de eeuw liet bouwen.
Middeleeuws labyrint De imposante burcht die graaf Amédée V (inderdaad, de grootvader van Amédée VI) aan het begin van de 14de eeuw in Yvoire liet bouwen, staat er nog steeds. Momenteel wonen baron Yves d’Yvoire en zijn vrouw Anne-Monique er. Zij restaureerden in 1986 de oude moestuinen en creëerden er een middeleeuws labyrint: de Tuin van de Vijf Zintuigen. Hier kunnen bezoekers bloemen, planten en bomen zien, ruiken, proeven, aanraken en ja, zelfs horen! Of gewoonweg genieten van de prachtige kleuren, de weldadige rust en de bijzondere plantensoorten die met liefde en toewijding door het team van hoveniers worden verzorgd. Een Franse kleuterklas is op bezoek en luistert aandachtig naar de uitleg die de jardinier geeft. Straks mogen ze blaadjes van tientallen verschillende basilicumplantjes proeven, die overigens niet naar basilicum, maar naar citroen, framboos of zelfs Coca-Cola smaken! Of ze aaien de blaadjes van de ezelsoor, een plant zo zacht als een knuffeldier. Een koppel zwanen glijdt onverstoorbaar voor ons langs als de boot het jachthaventje van Yvoire uit tuft. Even voorbij de pier duwt kapitein Jean- François Kung, in het dagelijks leven tevens succesvol ondernemer en burgemeester van Yvoire, de gashendel open. Vanaf het water ziet het middeleeuwse dorpje, een van Les Plus Beaux Villages van
24 LEVEN IN FRANKRIJK
Frankrijk, met zijn weelderige tuinen en bloezende balkons er bijzonder lieflijk uit. En hoewel de typische stijl van de Haute Savoie hier toch wel iets wegheeft van de Zwitserse Dörfer aan de overkant, is er volgens Kung zeker een verschil in cultuur. ‘De meeste Savoyards werken in Genève omdat er meer banen en hogere salarissen zijn, maar de Zwitsers komen naar ons om te genieten: van onze esprit de vie, de Savoyaardse specialiteiten en de lage prijzen.’
Linkerpagina: Château d’Yvoire. Deze pagina, met de klok mee: ‘Monsieur le Maire’ aan het roer; bloeiende bloemen en Franse kleuters in de Jardin des Cinq Sens in Yvoire; de toren van Bonne de Bourbon in Thonon-les-Bains.
Tekst en foto’s Daniëlle wiersema
LEVEN IN FRANKRIJK 25
Evian tips & adressen
Evian-les-Bains ☛ De meeste art-nouveaugebouwen, zoals de Villa Lumière, het Palais Lumière en het theater, zijn open voor publiek. Daarnaast zijn er in het Palais Lumière geregeld tentoonstellingen. Kijk voor meer informatie op www.evian-tourisme.com.
☛ Lunch op het terras van Le Chalet du Golf, het restaurant van de golfbaan. Route du Golf, 74500 Evian-les-Bains, tel. +33 (0)4 50755634, www.evianresort.com.
☛ Voor een professionele en state of the art waterbehandeling moet u bij Les Thermes Evian zijn. Het enige adres voor medicinale behandelingen met een hoge verwenfactor. Reserveren verplicht. Place de la Libération, 74500 Evian-les-Bains, tel. +33 (0)4 50750230, www.lesthermesevian.com.
☛ Onderga de oosterse sferen in de Buddha Spa, van de mensen achter het restaurant Buddha Bar Paris. Zinnenstrelende geuren en oliën, een
26 LEVEN IN FRANKRIJK
hamam, ayurvedische massages: tot aan het kopje kruidenthee na afloop, alles is tot in de puntjes verzorgd. De spa hoort bij Hôtel Hilton, een zeer prettig hotel direct aan de promenade. Hôtel Hilton, Quai Paul Léger, 74500 Evian-les-Bains, tel. +33 (0)4 50846040, www.evianlesbains.hilton.com.
Thonon-les-Bains ☛ Bezoek het Château de Ripaille, voor prachtige natuur en cultuur. Uniek monument van arts and crafts en art nouveau. Te bezichtigen vanaf april tot medio november. 83, avenue Ripaille, 74200 Thonon-les-Bains, tel. +33 (0)4 50266444, www.ripaille.fr.
☛ Dineer bij Raphaël Vionnet, een jonge chef die bij het beroemde Auberge du Bois Prin in Chamonix zijn eerste Michelinster verdiende. In zijn eigen restaurant kookt hij met biologische producten uit de streek en het meer. Een absolute aanrader! 43, avenue du Général Leclerc, 74200 Thonon-les-Bains, tel. +33(0)4 50722461, www.raphaelvionnet.fr.
Yvoire ☛ Dit lieflijke middeleeuwse dorpje is een geliefde trekpleister op de zuidelijke oever van Lac Léman. Met zijn vele restaurantjes, winkeltjes met artisanale producten en schitterende uitzichten op de burcht en het meer, breng je hier een heerlijke middag door. www.yvoiretourism.com
☛ Bezoek Le Labyrinthe Jardin des Cinq Sens, open van half april tot half oktober. Elke dag zijn er om 11.00, 14.30 en 16.00 uur gratis rondleidingen met uitleg. Rue du Lac, 74140 Yvoire, tel. + 33 (0)4 50728880, www.jardin5sens.net
