DE KLEINE COACH VOOR GROTE DINGEN DE KLEINE COACH VOOR GROTE DINGEN
Jo Jo De De Poorter Poorter
SPREKEN SPREKEN IN IN HET HET COMMUNICATIETIJDPERK COMMUNICATIETIJDPERK
Hoe zegt Hoe je het moeiteloos zegt in in moeilijke moeilijke omstandigheden omstandigheden
HOOFDSTUK 1
HOE JE WEET WAT JE MOET ZEGGEN — 11 — HOOFDSTUK 2
HOE JE ERVOOR ZORGT DAT ZE NAAR JE LUISTEREN — 45 — HOOFDSTUK 3
HOE JE MENSEN KUNT OVERTUIGEN — 77 — HOOFDSTUK 4
WAT JE ZEGT IN LASTIGE SITUATIES — 105 —
HOOFDSTUK 5
WAT JE ZEGT ALS HET EROP AANKOMT — 133 — HOOFDSTUK 6
DE GEHEIMEN VAN DE GROTEN — 155 — HOOFDSTUK 7
HOE JE OVEREIND BLIJFT IN MOEILIJKE OMSTANDIGHEDEN — 179 —
Tachtig Procent van de tijd
dat we wakker zijn communiceren we met gemiddeld zo’n 15.000 woorden per dag. En toch vinden we het soms griezelig. Als we het voor veel mensen moeten doen, bijvoorbeeld, of als het ertoe doet. Wat zeg je dan? Hoe vind je de woorden die het verschil maken? Hoe red je je uit lastige situaties? Als je het niet weet, of niet meer weet? En wat als het er echt op aankomt en de juiste woorden van levensbelang zijn? Bij ontslag, scheiding of een groot verlies. Delicate, vervelende en pijnlijke gesprekken. Hoe je ze voert en wat je kunt leren van de groten der aarde. Wat zij gezegd hebben dat sprankelt, verplettert en nog nazindert. En wat jij kunt zeggen bij tegenspraak, weerstand, of soms regelrechte aanvallen. Hoe houd je het hoofd boven water in moeilijke situaties en met moeilijke mensen? Als de omstandigheden onbekend, onverwacht en soms bepaald onaangenaam zijn. Wie kan je helpen in hoge nood en wat zijn de vragen die je leven kunnen redden? Al dertig jaar verdien ik een goedbelegde boterham met spreken. Voor een publiek van duizenden, op radio en tv voor miljoenen, en in 4662 coachings met mensen voor wie spreken en communiceren hun vak, hun vaardigheid en vaak reden van bestaan is: presentatoren, journalisten, politici en ondernemers. Geluisterd heb ik, naar hoe zij het doen, wat zij geleerd hebben en wat voor spectaculairs ze er allemaal mee mogelijk maken. Zo spreken dat er geluisterd wordt. Zo spreken dat er gedaan wordt. Spreken waarvan gesproken wordt.
9
HOOFDSTUK 1
HOE JE WEET
WAT JE MOET ZEGGEN
Waar haal je ze vandaan, de woorden, de ideeën en vooral de kracht om het allemaal te doen? De angst overwinnen om te spreken, om het woord te nemen en het met glans te verdedigen? Met de hulp van Onze Lieve Heer, Barack Obama en Joseph Goebbels.
HOE
je het kunt zeggen voor één iemand of voor heel veel meer mensen. Met gemak, souplesse en vuur. Daar kom je achter in dit eerste hoofdstuk.
13
De waarheid over de kracht, waar je die kunt vinden en hoe je die moet onderhouden Word vroeg wakker en sta op. Eet gezond en eet geregeld. Sla geen maaltijd over. Zolang je metabolisme werkt, slaat je lichaam geen onnodige vetten op. Drink veel water. Begin iedere dag met een groot glas. Drink een glas voor elke maaltijd. Beweeg. Kijk naar het nieuws. Weet wat er leeft. Leef mee. Lees twee kranten. Een populaire en een andere. Luister actief en onthoud. Zorg ervoor dat de batterij van je telefoon altijd opgeladen is. En jij ook. Wees ordelijk. Zet weg. Werk af. Bevestig je afspraken, check je agenda voor de dag, de week, de maand. Schrijf dingen op. Houd een dagboek bij. Neem notitie van belangrijke zaken. Afspraken, vergaderingen, gesprekken. Wees precies. In je formuleringen en in je handelingen. Onderhoud dingen in plaats van ze te repareren. Dat wint tijd, geld en vrienden. Vergeef. Houd contact. Reageer positief. Denk: ja, waarom niet. Lees: romans, biografieën, handleidingen van apparaten, contracten, gedichten, liedjesteksten. Lees de kleine lettertjes. Zie de grote lijnen. En vind de kracht.
14
De enige toespraken met waarneembaar resultaat zijn die die door de luidsprekers van een station worden gehouden. — Simon Carmiggelt
Plan ook de minder belangrijke dingen: de kapper, de tandarts, een massage. Verzorging, onderhoud en ontspanning zijn essentiële onderdelen van een betekenisvol en vervuld bestaan.
GEHEIM
Hoe je de ‘Nummer 1-angst’ bestrijdt en er nog plezier aan beleeft ook Meer nog dan voor eenzaamheid, meer nog dan voor geldzorgen, meer nog dan voor ziekte en pijn en meer nog dan voor de dood, zijn mensen bang om te
SPREKEN VOOR EEN PUBLIEK.
In een onderzoek van de Universiteit van Wisconsin staat spreken voor publiek bovenaan in de top tien van dingen waar mensen doodsangsten voor uitstaan. En toch is babbelen iets waar we meer dan de helft van onze dag mee vullen. In ons land zijn er per dag 8000 mensen die opstaan om zich te richten tot een groep. Om iets te verkopen, om ze van iets te overtuigen, om
16
ze aan te zetten om iets te doen. Dat zijn meer dan 200.000 professionele presentaties in een van de kleinste landen ter wereld. Dat is heel veel angst bij elkaar. En dat is totaal overbodig, want spreken voor veel mensen is hetzelfde als spreken voor één mens of voor een paar. En dat is iets wat we met plezier en gemak meermaals per dag doen. En dat plezier en gemak kun je ook verwerven voor grote groepen, op moeilijke momenten, in vervelende omstandigheden. Het is eenvoudig, maar niet zonder inspanning, want communiceren heeft meer te maken met vaardigheid dan met talent. Met leren, proberen en oefenen. Het goede nieuws is dat je het kunt verwerven. Het nog betere nieuws is dat je ieder moment van de dag kunt oefenen. Het ronduit fantastische nieuws is dat de manier waarop je dat kunt doen in dit boek terug te vinden is.
17
Er zijn twee soorten sprekers: zij die zenuwachtig zijn en zij die liegen. — Mark Twain
Hoe je moeiteloos spreekt voor miljoenen zonder drank en pillen De meeste mensen zijn zonder veel problemen in staat om hun gedachten en gevoelens uit te drukken tegenover één iemand. Maar, worden het er tientallen, honderden of miljoenen, dan grijpt de doodsangst hen naar de keel. Wat hier volgt is een stappenplan om met gemak, succes en resultaat te spreken, voor 10, 100, 1000 of miljoenen mensen. De angst die spreken voor publiek het meest in de weg zit, is een veelomvattende angst. Het is bang zijn om voor anders aangezien te worden. Het is bang zijn om als bedrieger ontmaskerd te worden. Het is bang zijn om door de mand te vallen. Het is de oerangst om te falen. De Zwitserse psychiater Carl Jung schrijft spreekangst hoofdzakelijk toe aan de angst voor het onbekende.
19
En dat is een slimme sleutel om het te bezweren. Het geheim bestaat er namelijk in om zoveel mogelijk onbekende factoren om te zetten in bekende factoren. Hoe zekerder je bent over de materie, de omstandigheden en jezelf, hoe meer je de angst zult verdrijven. Helemaal verdwijnen zal hij nooit, maar dat zou ook niet goed zijn. Je hebt een zekere spanning nodig. Adrenaline scherpt de zintuigen aan en optimaliseert een aantal vaardigheden. Ademhalingsoefeningen kunnen helpen om spanning te verlichten. Drank en pillen niet. Beheersing van jezelf, je onderwerp, je publiek en de omstandigheden, is het enige wat effectief werkt.
De meeste mensen liggen liever in de kist dan dat ze ernaast staan om een paar woorden te zeggen. — Jerry Seinfeld
20
De top tien van dingen die je bang maken en hoe je eroverheen komt Volgens onderzoek van de Universiteit van Edinburgh is de top tien van de grootste angsten:
10
Honden
5
Diep water
9
Eenzaamheid
4
Geldzorgen
8
Vliegen
3
Insecten
7
Dood
2
Hoogte
6
Ziekte
1
Spreken in het openbaar
De achttiende-eeuwse schrijver Matthew Henry werd op een dag overvallen en beroofd. Hij noteert in zijn dagboek: ‘ik ben dankbaar dat ik nog nooit overvallen ben, ik ben dankbaar dat ik het leven nog heb, ik ben dankbaar dat ze alles genomen hebben, maar dat het toch niet veel was, ik ben dankbaar dat ik overvallen ben en niet de overvaller ben.’
GEHEIM
7% Hoe Jezus van Nazareth je kan bijstaan Slechts 7 procent van wat je communiceert bestaat uit de woorden die je spreekt. De rest is lichaamstaal, houding, gelaatsuitdrukking, handgebaren, stem, toon et cetera. Die 7 procent lijkt misschien een klein onderdeel van je communicatie, maar het is een essentieel onderdeel. Niet door de omvang,
22
maar door de impact, omdat het de overblijvende 93 procent van de boodschap ondersteunt, versterkt en zelfs integraal beheerst. Barack Obama zei niet: ‘ik zou heel erg graag president van de VS worden.’ Hij sprak de woorden: ‘Yes, we can.’ Martin Luther King zei niet: ‘Ik vind dat het zo echt niet langer kan’, maar: ‘I have a dream.’ Jezus van Nazareth zei niet: ‘Laat die prostituee met rust.’ Maar: ‘Hij die zonder zonde is werpe de eerste steen.’ Joseph Goebbels vroeg niet aan de Duitse troepen: ‘Zouden jullie het leuk vinden om je voor geen geld in de ijzige kou aan flarden te laten schieten?’ Hij vroeg: ‘Wollt ihr den totalen Krieg?’ Kies je woorden zorgvuldig, besteed aandacht aan de beelden die je oproept en spreek zo dat erover gesproken wordt.
Hij die zonder zonde is. 23
Tact is het vermogen om de anderen te beschrijven zoals ze zichzelf zien. — Abraham Lincoln
