Spreektekst AO Staf Depla “Woekerpolissen” dd 8 februari 2007 Voorzitter We maken ons druk over deze kwestie omdat: a. het de belangen van veel consumenten raakt (6.5 miljoen polissen). Consumenten zijn overeenkomst voor vele jaren aangegaan. Ze zijn dus kwetsbaar als achteraf blijkt dat er iets mis is. [Dit kan een tikkende tijdbom zijn als over 30 jaar mensen hun hypotheek niet af kunnen lossen of te weinig pensioen hebben opgebouwd.] •
het vertrouwen in de financiële sector van Nederland ondergraaft. En de goede verzekeraars en tussenpersonen onder de kwade moeten leiden.
Daarom de vraag aan de Minister 1. hoe komt het dat de AFM pas in 2006 echt in actie is gekomen? Waarom heeft de AFM of de toezichthouder op verzekeraars ondanks alle signalen, al vanaf begin jaren negentig niet eerder ingegrepen? 2. Deelt u onze kwalificatie dat de voorlichting van deze sector over haar eigen producten schromelijk te kort is geschoten. Consumenten worden producten voorgespiegeld die appelleren aan het gevoel “geen gezeik iedereen rijk”. In de folders worden vooral hoge rendementen voorgespiegeld. Nergens lees je dat je verlies kan leiden. Of dat je te weinig geld over kan houden om je hypotheek af te lossen. Dit wordt afgedekt met de term “behaalde resultaten in het verleden zijn geen garantie voor de toekomst”. Pushers Ook wordt er bij het laten zien van kosten en opbrengsten gesuggereerd dat het normaal is dat een pensioen of hypotheekproduct een looptijd heeft van 30 jaar. De werkelijkheid is vaak een andere. De kosten een stuk hoger en de rendementen dan een stuk lager. En soms weten mensen niet eens dat ze een verzekeringsproduct hebben gekocht. Dit hoor ik bij mensen die spaarloon bij verzekering hebben ondergebracht. En als ze dan stoppen met storten worden er ineens veel kosten in rekening gebracht. Deelt u onze conclusie dat er regelmatig sprake is geweest van tekort schieten aan de zorgplicht? En wat vindt u van de uitspraak dat verzekeraars een
voorbeeld kunnen nemen aan pindakaas fabrikanten. Als er iets mis is, zetten ze de dag erop een grote advertentie in de krant, en iedereen kan zijn potje inleveren en geld terug. Toekomst •
Gelukkig is iedereen het er over eens dat het in de toekomst consumenten beter geïnformeerd moeten worden over de kosten en riscico’s. De verzekeraars hebben beterschap beloofd en we gaan de wet op een aantal punten aanpassen.
•
Mensen moeten niet alleen beter geïnformeerd worden. De kosten moeten ook omlaag. Als mijn initiatiefwet wordt aangenomen dan zal er af 1 januari 2008 een einde komen aan de gedwongen winkelnering bij verzekeraars om fiscale ondersteuning te krijgen voor pensioensparen of het sparen voor de aflossing van het eigen huis. Dit biedt mogelijkheid om minder complexe producten te kopen en toch fiscale ondersteuning te krijgen. Meer spelers op de markt en dus lagere kosten.
•
.Tussenpersoon
[Een groot probleem is de rol van de tussenpersoon. De vraag is wie is verantwoordelijk voor het verkopen van een fout product. De tussenpersoon verkoopt een product (het gaat dan over de zgn. unit-linkedfondsen). De klant sluit een verzekeringspolis met de Verzekeringsmaatschappij. Maar de verzekeringsmaatschappij kan niet controleren of er een passend product is verkocht. Verzekeraars hebben in de wet enige verantwoordelijkheid gekregen voor kwaliteit tussenpersonen waarlangs ze hun producten verkopen. Dat maken ze vaak onvoldoende waar. Soms ontstaat het vermoeden dat verzekeraars tussenpersonen stimuleren complexe en/of niet passende producten te verkopen. Deelt de Minister de opvatting van de PvdA fractie dat verzekeraars actiever moeten onderzoeken of tussenpersonen die ze benutten voldoende kwaliteit hebben, bv door sturen van mistery guests. Als ze dat nalaten moeten ze verantwoordelijk gesteld worden voor de polissen die ze afsluiten. En deelt de minister onze opvatting dat de bonussen van verzekeraars, niet alleen op aanvraag, voor verschillende producten openbaar
moeten zijn zodat duidelijk is of er perverse prikkels bestaan voor adviseurs om niet passende producten te verkopen?
•
Voorzitter, de PvdA fractie stelt voor om de eisen aan provisie verder aan te scherpen. Afsluitingsprovisie wordt vaak over meerdere jaren (30 jaar) uitgespreid. Als je stopt of over wilt stappen moet je de kosten betalen van de jaren die nog moesten komen. Ten eerste was dit vaak volstrekt onduidelijk toen mensen hun polis afsluiten. Dit is een zeer grote drempel voor het overstappen naar een andere verzekeraar. We zouden zoiets bij krantenabonnementen moeten doen. Als je je abonnement na 4 jaar opzegt krijg je een rekening van de bezorger voor de resterende 26 jaar. Dit beperkt consumenten teveel. Daar moet einde aan komen. Graag uw reactie.
•
Herwinnen van vertrouwen door nieuwe beleggingsproducten voor te leggen aan de AFM. Graag uw reactie
Voorzitter, en dan het verleden. De verzekeraars hebben bij monde van het Verbond aangegeven om voor zover technisch mogelijk al hun bestaande klanten inzicht te bieden in de kosten en het opgebouwde vermogen. Over de bestaande polissen zeggen zij na te gaan of ergens fouten zijn gemaakt waarvoor ze de nodige maatregelen zullen treffen. Ze houden vast aan individuele afhandeling van klachten en claims. Dat vinden wij onvoldoende. Consumenten die zijn misleid hebben recht op compensatie. We willen niet dat al die consumenten apart hun recht moeten gaan halen. Dat kost veel tijd. Dit willen we niet omdat: a. Goede verzekeraars moeten niet onder de kwade leiden. Want niet alle producten waren slecht. En niet bij alle polissen zijn te veel kosten in rekening gebracht. Er moet snel duidelijkheid komen over welke producten van welke verzekeraar wel of niet deugde. b. individuele consumenten die misleidt zijn moeten niet nog meer kosten moeten maken om hun recht te halen. c. rechtspraak kan zo’n groot aantal zaken niet aan.
Inzet van de PvdA is dat een onafhankelijke commissie alle beleggingsproducten onderzoekt. Ze beoordeelt en voor het geval er iets loos is een bindend voorstel doet voor afhandeling. Verzekeraars zouden de uitkomsten van commissie moeten overnemen en alle klanten met zo’n product tegemoet komen. Bv alle mensen wiens beleggingshypotheek al na 7 jaar is overgesloten. De verzekeraar moet erg goed verhaal hebben om te weerleggen dat hier sprake is van het niet nakomen van de zorgplicht. Ander voorbeeld is het hanteren van incassokosten van 10 euro op een maandelijkse premie van 25 euro. De minister heeft de heer Wabeke en Duperon gevraagd te adviseren over hoe om te gaan met de 6.5 miljoen bestaande polissen. Gisterenavond kregen we een brief met hun taakopvatting. Dit roept bij ons een paar vragen op. De PvdA fractie wil dat de commissie voor de afzonderlijke beleggingsproducten aangeeft of er iets mis is of niet. En mocht er iets mis zijn dan moeten ze een voorstel doen voor de afwikkeling ervan. Kan de Minister aangeven welke producten wel en welke producten niet onderzocht worden? Als het geschil wordt beslecht in de vorm van een bemiddelresultaat of een aanvaard advies neemt de betrokken verzekeraar het dan op zich om de gekozen oplossing toe te passen op alle polissen van hetzelfde product. Kan de minister aangeven wat de opvatting van de consumentenorganisaties over deze aanpak is? Steunen zij dit voorstel. Ik begreep dat zij kritiek hadden. Wat was die kritiek en wat heeft u er mee gedaan. Welke rol krijgen consumentenorganisaties bij het aandragen van voorbeelden? als ze die rol gaan spelen zijn ze daar dan wel voldoende op toegerust, in financiële zin, om die belangrijke rol waar te maken? Is een gecoördineerde klacht mogelijk? Wat is de opvatting van de verzekeraars over deze aanpak? Werken zij er aan mee om alle producten te laten onderzoeken en accepteren zij de aanpak van de collectieve rechtspraak. En is het wel verstandig om de arbiter of de ombudsman het feiten onderzoek te laten doen? Krijg je dan geen rolvermenging. Zou het feitenonderzoek en de bindende beoordeling daarvan niet onafhankelijk van elkaar moeten gebeuren. Dus
eerst onderzoek en dan op basis van het verzamelde materiaal de ombudsman of geschillencommissie een uitspraak laten doet? Deelt u de opvatting van de PvdA dat alle producten moeten worden onderzocht, maar dat we moeten beginnen met die producten waar de meeste klachten over zijn? Is het mogelijk om als er gaande weg meer producten opdoemen waar een luchtje aanzit die alsnog in het onderzoek te betrekken? Heeft het Klachteninstituut Financiële Dienstverlening, KiFiD, wel voldoende capaciteit om alle producten te onderzoeken, te beoordelen en af te handelen? Voorzitter tot zover onze vragen. De PvdA fractie vindt dat er snel een einde moet komen aan deze zaak. Consumenten die niet volgens de zorgplicht zijn behandeld en verzekeraars die dat wel gedaan hebben, hebben daar recht op.
