Bijlage 22-TST-be-6.2
Spraak- en Taaltechnologische Essentiële Voorzieningen In het Nederlands
(STEVIN)
http://www.stevin-tst.org STEVIN Jaarverslag 2012 – versie 13 juli 2013 Dit jaarverslag betreft de activiteiten die van 1 januari t/m 31 december 2012 zijn uitgevoerd in het kader van het STEVIN-programma. In het verleden werd aangenomen dat dit het laatste jaar van het programma zou zijn. Uit het verslag zal echter blijken dat nog niet alle projecten en activiteiten zijn afgerond – waarbij nu al duidelijk is dat het STEVIN-programma pas midden 2013 compleet afgelopen zal zijn. In dit verslag is de oorspronkelijke begroting en de realisatie voor het jaar 2012 opgenomen en toegelicht. De realisatie is gebaseerd op de financiële afrekening zoals aangeleverd door de NTU. Daarnaast zijn in dit jaarverslag ook de voor 2013 geplande bestedingen opgenomen.
1) Beheer, voortgangscontrole en afsluiting STEVIN-onderzoeksprojecten In 2012 ging bijna alle aandacht naar het afsluiten van projecten op basis van de workflows die het Programmabureau (PB) en de TST-Centrale in 2007 hebben opgesteld. De controles gebeurden door de portefeuillehouders (PF's) die aan elk project zijn toegewezen, te weten: per project een of twee PC-leden en de vertegenwoordiger van de TST-Centrale in de STEVIN-PC die specifiek aandacht besteedt aan de IPRzaken en technische zaken. De PF’s hebben voor lopende projecten voortgangs- dan wel eindfiches opgesteld die in de loop van 2012 geaccordeerd werden door de PC. Tijdens de laatste PC-vergadering van 11-06-2012 werd een stand van zaken opgemaakt. Er werd beslist dat de NTU de projecten definitief zal afsluiten nadat zowel projectbureau, portefeuillehouders als TST-Centrale daartoe een positief advies hebben gegeven. Op basis van de op dat moment beschikbare gegevens zag de PC geen noemenswaardige problemen opduiken die een afsluiting in de weg zouden kunnen staan. In 2012 liepen er nog zes projecten: uit Oproep 2: LASSY uit Tender 3: SoNaR uit Oproep 3: DISCO, DAISY, PACO-MT en DUOMAN Het project Autonomata Too is in 2011 afgerond en door alle gremia goedgekeurd. Alleen de uitbetaling van de laatste factuur heeft pas in 2012 plaatsgevonden wegens het laattijdig aanleveren van een factuur. Het project MIDAS is in 2011 afgerond en door de PC positief beoordeeld. Evenwel sleepte de discussie over de IPR en wijze van verdere distributie aan tot eind 2012. De eigendom wordt, zoals standaard in de STEVIN-regeling, overgedragen aan de NTU waarbij de software via het SPRAAK-Fund onderhouden en gedistribueerd wordt als optioneel onderdeel van de SPRAAK toolkit. Commerciële partijen dienen, naast een commerciële licentie met het SPRAAK-Fund, een bijkomende commerciële licentie af te sluiten met de TST-Centrale voor de MIDAS-component. Lassy en DAISY werden zonder noemenswaardige problemen in beheer genomen door de TST-Centrale. De inbeheername van PaCO-MT slorpte zeer veel tijd op van de TST-Centrale aangezien bij een aantal componenten van de software compatibiliteitsproblemen opdoken i.v.m. verschillende versies. Dit resulteerde in een file van nog in beheer te nemen projecten waardoor pas begin 2013 aan de inbeheername van DuOMAn gestart kon worden. Ook de verhuizing van de TST-Centrale van het INL naar de NTU eind 2012 was een vertragende factor voor een vlotte inbeheername van projectenresultaten. Voor DISCO zal een aparte en specifieke overeenkomst uitgewerkt worden, aangezien er een zeer sterke verstrengeling is tussen voor- en achtergrondkennis. De overeenkomst zal in de lijn liggen van de MIDASovereenkomst (zie hieronder). Vooraleer DISCO kan worden afgesloten dienen de uitvoerders en de NTU overeen te komen hoe de overdracht in de praktijk zal verlopen. De gesprekken hierover verlopen voorspoedig.
Jaarverslag 2012 STEVIN-programma – juli 2013 - p. 1/5
Bijlage 22-TST-be-6.2 In januari 2013 was er nog 1 lopend STEVIN O&O project, met name SoNaR. De uitvoerders, voornamelijk UvTilburg en de Radboud Universiteit, wilden nog een aantal tekortkomingen, geconstateerd na externe validatie door het Deense CST, aanpakken, o.a. de documentatie. Daarbij zijn nog enkele inconsistenties aan het licht gekomen, waardoor besloten werd om het volledige corpus opnieuw te taggen. Tevens stelden de uitvoerders voor om een extra “compatibiliteitsslag” in te voeren zodat de SoNaR-annotaties terugwaarts compatibel worden met deze van Lassy en DutchSemCor. Aangezien voor deze activiteiten geen extra budget gevraagd werd en gezien het grote belang van (de kwaliteit van) het SoNaR-corpus heeft de NTU ingestemd met het verzoek van de uitvoerders. De keerzijde is dat het SoNaR-corpus in een optimistisch scenario pas laat in 2013 beschikbaar kan komen.
2) Intellectual Property Rights (IPR) en prijzenpolitiek Voor de reeds beschikbare STEVIN-resultaten zijn de niet-commerciële/commerciële prijzen vastgesteld: AUTONOMATA namencorpus (€0, €5.000), AUTONOMATA g2p-toolkit (€500, op aanvraag), COREA coreferentiecorpus (€0, €3.000), IRME DuELME-lexicon (€0, €2.500), JASMIN-CGN spraakcorpus (€0, €2.500), D-COI-corpus (€0, €12.000), DPC corpus (€0, €5000), CORNETTO (€0, €15.000), NBest (€0, op aanvraag), DAESO (€0, €2000), LASSY Klein (€0, n.v.t.), LASSY Groot (€0, €2000) en tussenresultaten SoNaR (€0, n.v.t.). Alle vastgestelde prijzen zijn op de website van de TST-Centrale gepubliceerd en zijn exclusief eventuele verzend- en handlingkosten. Met DISCO wordt momenteel de laatste hand gelegd aan een eigendomsoverdracht, geënt op die van MIDAS. De Radbouduniversiteit mag de software verder onderhouden en verdelen (de STEVIN-componenten zitten ingebed in een breder systeem), waarbij twee modules (als open source) door de TST-Centrale beschikbaar worden gesteld. Tevens houdt Radboud de demonstrator (website) nog enkele jaren in de lucht. In geval van commerciële belangstelling wordt ad hoc bekeken welke NTU-componenten meegeleverd worden om op die basis een prijs te bepalen. Omdat de inbeheername van DuOMAn pas onlangs gestart is, is het nog niet duidelijk hoe de uiteindelijke overeenkomst er zal uitzien, aangezien ook hier softwarecomponenten van diverse achtergrond gebruikt werden. Hoewel enkele jaren geleden Van Dale een acquisitieovereenkomst voor Cornetto ondertekende, liet Van Dale per brief voor de zomer weten de overeenkomst te willen stopzetten. Na enkele gesprekken leek een oplossing in zicht (o.a. door een royaltyschema toe te passen, bepaalde clausules te verstrengen, en de Van Daledata als uitbreiding te voorzien op een “openCornetto” basisdeel). De onderhandelingen lopen nog, maar Van Dale heeft ondertussen haar intentie herbevestigd om de overeenkomst per 1 juli 2013 te beëindigen.
3) Flankerende activiteiten In de volgende secties worden de activiteiten nader toegelicht en wordt gemeld welke specifieke activiteiten in 2012 hebben plaatsgevonden. 3.1.
Eigen activiteiten NTU kosten Binnen het begrotingskader voor “eigen activiteiten” is een vaste post “vergaderkosten” (inclusief vacatiegelden) en “kantoorkosten/accountantskosten NTU” opgenomen. In 2012 hebben de volgende STEVIN-vergaderingen plaatsgevonden: • STEVIN Programmacommissie: 1 vergadering, op 12 juni 2012 (samen met de WGFA); • De prijzencommissie: 1 bijeenkomst op 9 maart 2012; • TST-bestuur: 1 vergadering: 13 februari 2012 in Brussel. Het grootste deel van de kosten betreft vacatiegelden voor leden van het TST-bestuur, de PC, de WGFA en de Prijzencommissie alsook de vergaderkosten van het TST-bestuur en de Prijzencommissie. De vergaderkosten van de PC en de WGFA worden betaald door NWO en Agentschap NL vanuit het programmabureaubudget. Van de voorziene 10K euro werd 3.798 euro effectief besteed. Jaarverslag 2012 STEVIN-programma – juli 2013 - p. 2/5
Bijlage 22-TST-be-6.2
Initiatieven ten behoeve van toekomstig TST-onderzoek, ontwikkeling en vraagstimulering Het STEVIN programma eindigde formeel in 2012. Tot op heden is het niet gelukt een vervolg te realiseren. Met name aan Nederlandse zijde is nieuw geld niet te vinden. Er is wel behoefte aan een goed plan dat de nieuwe fondsenverwerving zou ondersteunen en motiveren. 3.2.
Beheer, opvolging en afsluiting demonstratieprojecten en zoeken naar extra financiering
Door het faillissement van de firma Polderland waren er problemen ontstaan bij het afronden van de demonstratieprojecten Aap en PRIMUS. Eind 2010 heeft het TST-bestuur besloten akkoord te gaan met de doorstart van beide projecten in 2011. Eind 2011 waren de projecten nog niet afgerond. Op verzoek van het TST-bestuur heeft het PB beide projecten een aanmaningsbrief gestuurd met de vermelding dat niet of onvoldoende opleveren zou resulteren in het verlies van het nog openstaande saldo. Vanwege PRIMUS werd nooit gereageerd. AAP heeft een eindverslag opgeleverd maar kon (of wou) niet meer antwoorden op de bemerkingen van de portefeuillehouders zodat de programmacoördinator in oktober beslist heeft om in beide gevallen het saldo niet uit te betalen. Hierdoor is het overschot verhoogd met 7250 euro (AAP) en 24.182,50 euro (Primus). De NTU heeft alle resultaten van de demonstratieprojecten in de “etalage” op de STEVIN website zichtbaar gemaakt. Zie: http://taalunieversum.org/taal/technologie/stevin/etalage/ (of, korter, www.stevintst.org/etalage). 3.3.
Nulmeting, tussenevaluatie, eindmeting en IAP-slotevenement
Behalve de verwerking van enkele laat ingediende facturen was er op dit onderwerp geen verdere activiteit meer. 3.4.
Toekenning van netwerksubsidies
Op 1 juli 2011 werd de mogelijkheid om nieuwe netwerksubsidies aan te vragen afgesloten. 3.5
Externe communicatie
Als onderdeel van de algemene website van de NTU (http://taalunieversum.org/) bestaat een specifieke STEVIN-website die door de NTU wordt onderhouden. Van 1 januari tot 31 december 2013 heeft de website 1353 bezoeken gehad. Een overzicht van alle STEVIN-publicaties wordt aangevuld en bijgehouden door de NTU op de STEVIN-website. De voorbereidingen voor een bij Springer te verschijnen boek over de resultaten van het STEVINprogramma gingen verder in 2012, waarbij voornamelijk de STEVIN-programmacoördinator de opvolging en het contact met Springer verzorgde. Tijdens de werkzaamheden besliste het TST-bestuur het boek in open access uit te geven, wat uiteindelijk resulteerde in een kostprijs van 15.176,47 euro. Tevens werden 200 exemplaren aangekocht aan voorverkooptarief (1.668,5 euro – in 2013 uitbetaald). Het boek is verschenen begin maart 2013. Elk project heeft een bijdrage geleverd onder de vorm van een hoofdstuk, evenals de Taalunie en de TST-Centrale. Een inleiding door de STEVIN-programmacoördinator en een besluit door de PC-voorzitter vervolledigen de inhoudstafel. 3.6 Interne communicatie: STEVIN-website voor intern gebruik (WIKI) K.U. Leuven (Van hamme) heeft de interne WIKI site opgezet en is verantwoordelijk voor het hosten en onderhouden van deze site. De kosten hiervoor bedroegen 2.000 euro per jaar. In de overeenkomst met de K.U. Leuven is vastgelegd dat onderhoud en hosting tot en met 31 december 2012 gegarandeerd zijn. Tevens zal bij afsluiting van de WIKI een volledige back-up van alle data worden geleverd aan de NTU. Dit laatste moet nog gebeuren.
Jaarverslag 2012 STEVIN-programma – juli 2013 - p. 3/5
Bijlage 22-TST-be-6.2
4) Financiële verantwoording- STEVIN uitgaven In deze sectie wordt een overzicht gegeven van de uitgaven/toekenningen gedaan van 1-1-2012 tot en met 31-12-2012 en een toelichting op het verschil tussen de goedgekeurde begroting en de realisaties. Nadere toelichting inkomsten Voor 2012 werden geen inkomsten meer voorzien noch effectief ontvangen. Nadere toelichting uitgaven Toelichting uitgaven O&O projecten en demonstratieprojecten Van de projectkosten (O&O-projecten, tenderprojecten, demonstratieprojecten) is reeds 8.975 K euro van de in de verschillende rondes gecommitteerde 9.668 K euro uitbetaald. Voor de begroting en de realisatie 2012 zie tabel hieronder. Betaling/Committering Projecten 2
de
oproep
begroting 2012 (€)
Realisatie 2012 (€)
249.950
124.000
projecten 3de oproep – tender (SoNaR)
215.692,99
projecten 3de oproep - open call
686.234
demonstratieprojecten
24.326 341.093,48
31.432,50
0
Momenteel is een bedrag vrijgekomen van 32.681,76 euro, met name 31.432,50 uit demoprojecten en 1.249,26 uit de O&O-projecten. Specificatie uitgaven flankerende activiteiten 2012 Begroting plus gecommitteerde flankerende activiteiten 2012 Vergaderkosten en kantoorkosten NTU tbv STEVIN Afrekening deel 2 Kuiters Cumlingua vertaalwerkzaamheden TiB Nieuw Eken Ontwerp Uitnodigingen eindevenement Vergaderarrangement STEVIN IAP Eindevenement Manhattan Hotel arrangement deelnemenrs Additionele nog niet gedeclareerde kosten TiB en IAP event Declaraties STEVIN PC/Bestuur/IAP Springer-boek exemplaren DIXIT (5.5k€)
begroot subtotaal € 10.000 € 11.401 € 45 € 235 € 2.757 € 2.812 € 1.638 € 1.410 € 30.298 € 12.500 € 5.500 € 18.000 € 48.298
soort uitgave eigen activiteit eigen activiteit eigen activiteit eigen activiteit eigen activiteit eigen activiteit eigen activiteit eigen activiteit externe communicatie externe communicatie
schatting toegekend/rekening al ontvangen toegekend/rekening al ontvangen toegekend/rekening al ontvangen toegekend/rekening al ontvangen toegekend/rekening al ontvangen er was € 92.464 begroot voor TiB/IAP gecommitteerd gecommitteerd
Bovenstaande tabel geeft de begroting weer zoals die door het TST-bestuur werd goedgekeurd op 13 februari 2012 Daarna werd in de loop van 2012 via e-mailbesluit het restbedrag van 64K als volgt verdeeld: - STEVIN-boek: 10K - STEVIN-wedstrijdprijs: 15K - TaalinBedrijf 2014: 35K - niet toegekend 4K In totaal gaat het dus om 112.298 euro, dat beschikbaar was voor flankerende activiteiten. Onderstaande tabel geeft aan hoe dit bedrag besteed werd.
Jaarverslag 2012 STEVIN-programma – juli 2013 - p. 4/5
Bijlage 22-TST-be-6.2
Activiteit NTU-vergader- en kantoorkosten Afrekening Kuiters (2) TiB 2011 Cumlingua TiB 2011 STEVIN-IAP-eindevenement (uitnodiging) STEVIN-IAP-eindevenement (vergadering) STEVIN-IAP-eindevenement (deelnemers) STEVIN-IAP-eindevenement (diner) Achterstallige declaraties TiB2011 Declaraties STEVIN/Bestuur/IAP DIXIT 2011 Springer uitgave (kost open access) STEVIN-wedstrijdprijs TaalinBedrijf 2014 Niet toegewezen Totaal uitbetaald
Begroot
Realisatie
2012(€) 10.000 11.401 45 235 2.757 2.812
2012 (€) 3.798 11.401 45 235 2.757,46 2.811,96 2100 0 1.410,66 5.500 15.176,47 0 0 0 45.235,55
1.638 1.410 5.500 22.500 15.000 35.000 4.000 112.298
soort uitgave eigen activiteiten eigen activiteiten eigen activiteiten eigen activiteiten eigen activiteiten eigen activiteiten eigen activiteiten externe communicatie externe communicatie externe communicatie externe communicatie externe communicatie externe communicatie
In de begroting voor 2012 was blijkbaar de rekening voor het diner tijdens het STEVIN-IAP-eindevenement over het hoofd gezien. Dit vormt evenwel geen financieel probleem gezien de onderbenutting op enkele andere posten.
Jaarverslag 2012 STEVIN-programma – juli 2013 - p. 5/5