KWARTAALMAGAZINE OVER DE OPTIMALE WAARDE ® VAN SPORTFONDSEN NEDERLAND NV • JAARGANG 2, NR. 3 NOVEMBER 2006
werken Binden en boeien Sportfondsen Academie
4 6
Personele Diensten voor accommodaties
8 10
Carla den Ouden honkvast in Tiel
Groenoord en zwembad Zuid wisselen personeel uit
HBO-opleiding Manager recreatieonderneming
12
VOORWOORD Zwemmen in geluk Deze week kreeg ik een persoonlijk ontwikkelplan van een manager van één van onze accommodaties onder ogen. Hierin stelde hij het gelukkig zijn en blijven met het werk wat hij doet centraal. Hiervoor diende volgens hem een werksituatie gecreëerd te worden waardoor zijn werk uitdagend en aantrekkelijk kon blijven. Daarbij stelde de manager tevens dat een gezonde mix van werk en gezin noodzakelijk was om goed in zijn werk te kunnen functioneren.
Sportfondsen Kort Sportf
Scuba Rangers in zwembad
Wat maakt een werknemer gelukkig? Wat maakt een werkgever aantrekkelijk? En hebben de beste werkgevers ook de gelukkigste medewerkers in dienst? Uit onderzoeken blijkt dat goed werkgeverschap wel degelijk loont. Goed werkgeverschap betekent dat een werkgever zowel zorgt voor een prettige werksfeer, goede arbeidsvoorwaarden als voor ontwikkelmogelijkheden. Maar hoe bereik je dat je als werkgever het beste uit jouw mensen haalt? Ook daarop geven de onderzoeken een antwoord: leg de verantwoordelijkheid laag in de organisatie, creëer ontwikkelmogelijkheden zodat de medewerker de verantwoordelijkheid ook aan kan, maak individuele afspraken die meetbaar zijn, dat stimuleert. Werk aan een cultuur waarin medewerkers en leidinggevenden samen willen werken om gemeenschappelijke doelen te bereiken. En tenslotte deel eens een complimentje uit als die gestelde doelen ook worden bereikt, dat verhoogt de werksfeer. Vrijheid, voldoende uitdaging en ontwikkelmogelijkheden blijken zwaarder te wegen dan hoge salarissen. Vrijheid betekent binnen ons bedrijf meedenken over succesvolle producten en diensten, meedenken over efficiënte roostering, veiligheid en aantrekkelijkheid van onze accommodaties. Geprikkeld vanuit uitdagingen op de werkvloer en vanuit een branche die aan snelle veranderingen onderhevig is. En de prikkeling zou tenslotte moeten komen vanuit een gezonde ambitie en drang om jezelf te willen ontwikkelen, de beste te willen zijn om samen met eveneens ambitieuze collega’s het winnende team te willen vormen. Een goede werkgever zijn of je een gelukkig werknemer voelen, is geen kwestie van of een betere werksfeer, of meer verantwoordelijkheid, of ontwikkelmogelijkheden, of alleen van goudomrande arbeidsvoorwaarden. Het is een kwestie van de juiste balans. En niet alleen binnen de werkkring. Om echt een goed werkgever te zijn en je een gelukkig werknemer te voelen, moeten werk en privé goed zijn te combineren. De manager van wie ik het persoonlijk ontwikkelplan onder ogen kreeg, had dit al begrepen en wilde hier maar al te graag aan werken! Hopelijk zijn er meer van ons die er zo over denken. Het versterkt de Sportfondsenkracht! Bert Verkoelen Manager Exploitatie Sportfondsen Nederland
Duiken is een geweldige sport. Tot voor kort konden alleen kinderen vanaf zestien jaar en volwassenen duiken. Maar dankzij het Scuba Rangers programma kunnen kinderen van acht tot twaalf jaar het nu ook! Begin november ontvingen de eerste Scuba Rangers in zwembad De Waterdam te Volendam, na een opleiding van ruim drie maanden, het officiële Scuba Ranger brevet en het officiële pasje dat toegang geeft bij alle aangesloten Scuba Ranger International over de gehele wereld. Een Scuba Ranger Club is bedoeld om samen met andere kinderen spelenderwijs meer over duiken te leren en leuke activiteiten te ondernemen. n
Landelijke Contactdag Speciaal voor alle technisch medewerkers organiseert de afdeling Bouw & Techniek van Sportfondsen jaarlijks een Landelijke Contactdag. Ook dit jaar was er op 16 en 22 november een leuk en afwisselend programma opgesteld. Onder begeleiding van Rijkswaterstaat brachten de technici een werkbezoek aan de Van Brienenoordbrug en nam men een kijkje achter de schermen van het Oceanium in Diergaarde Blijdorp. De waterbehandeling voor dit Oceanium, met een inhoud van 7 miljoen liter water, is zodanig ontworpen dat deze is afgestemd op de omstandigheden waar de organismen oorspronkelijk vandaan komen.
fondsen Kort Sportfondsen Kort Sportfondsen Kort
Officiële opening Sportcentrum de Zandzee Sportcentrum de Zandzee in Bussum opende 1 september de deuren voor het publiek. Vanaf die dag kon iedereen kennis maken met deze geheel nieuwe Sportfondsenaccommodatie. Vrijdag 29 september is Sportcentrum de Zandzee officieel geopend door wethouder H. Schoon van Bussum, mevrouw R. Kruisinga, gedeputeerde van de provincie Noord Holland. Met een sporthal, zwembad en een therapiebad is Sportcentrum de Zandzee een aanwinst voor Bussum en de wijde omgeving. Het zwembad bestaat uit een 25m wedstrijdbad, een 25m activiteitenbad met een 3m en 1m plank, een recreatiebad met een wildwaterkreek en een whirlpool, een 60m lange, deels verduisterde glijbaan en als klap op de vuurpijl een prachtig bad in de stijl van Nijntje. Naast de ruime openingstijden voor recreatief zwemmen zijn er uitgebreide mogelijkheden voor banenzwemmen in het wedstrijdbad. Zowel de sportieve als recreatieve banenzwemmer kan trainen op zijn of haar niveau, dit door de indeling van het bad in verschillende banen. Natuurlijk worden er diverse aquasporten gegeven en voor de jeugd is er elke vrijdagavond Aquadisco! Met muziek en clips op een groot scherm is het voor de jeugd van Bussum en omgeving nu al een begrip.
2006
Het therapiebad is gerealiseerd met geld van de provincie Noord Holland. Het therapiebad is geheel ingericht op het gebruik door chronisch zieken, mindervaliden en senioren. Het bad beschikt over een mindervalidenlift, een verhoogde instap en water van 32 graden. In het therapiebad wordt nauw samengewerkt met een diëtiste en een fysiotherapeut. Met speciale programma’s worden de gebruikers gestimuleerd te blijven bewegen. De sporthal voldoet aan de landelijke eisen voor alle zaalsporten en wordt o.a. gebruikt voor hand- en korfbal, wintertennis, zaalvoetbal en zaalhockey. Ook wordt de hal gebruikt als gymzaal voor enkele scholen in Bussum. De bezoekersaantallen van de eerste maand zijn veelbelovend. Uit deze aantallen blijkt de regionale uitstraling van het sportcentrum. Ongeveer de helft van de bezoekers kwam van buiten de gemeentegrenzen van Bussum. n
‘De gast centraal’. ‘Omgaan met agressie’. ‘Effectief communiceren. Het is slechts een kleine greep uit het cursusaanbod 2006 van de Sportfondsen Academie. Naast min of meer standaardcursussen zijn het vooral maatwerktrainingen die eruit springen. En is er vanuit de accommodaties veel vraag naar meer aandacht voor een bepaald onderwerp, dan wordt er door partner Endurance ‘gewoon’ een nieuwe, op de praktijk gerichte training ontwikkeld, zoals recent ‘Sturen op cijfers’. “Door te investeren in persoonlijke ontwikkeling, kun je medewerkers binden én boeien”, legt Endurance-directeur Rob Versteeg de gedachte achter de Sportfondsen Academie uit. “Bijkomend voordeel: er ontstaat langzaam maar zeker een wij-gevoel”, vult Robert Hooghiemstra, manager Expertise bij Sportfondsen, aan.
Binden en boeien Hooghiemstra kwam met Versteeg en Endurance in aanraking, toen hij op zoek was naar een bureau dat voor Sportfondsen trainingen kon gaan verzorgen. “In de jaren ’90 hadden we hier zelf een eigen afdeling voor, maar omdat er steeds meer andere aanbieders kwamen met een cursusprogramma, zoals de NRZ, zijn we daar rond 2000 mee gestopt. De behoefte aan opleidingen bleef echter bestaan en de vraag van de accommodaties naar een ‘eigen’ aanbod nam weer toe. Uiteindelijk vonden we toch dat we als marktleider hierin het voortouw moesten nemen en zo introduceerden we eind 2004 tijdens de Landelijke Managersdagen de Sportfondsen Academie.
Goed gastheerschap “Omdat we inmiddels bij de Recron waren aangesloten, ontdekten we dat we in aanmerking kwamen voor subsidie voor cursussen vanuit het Sociaal Fonds Recreatie (SFRecreatie), dat overigens zelf een opleidingsaanbod verzorgt”, vertelt Hooghiemstra verder. “Het was dus zaak dat onze opleidingen aansloten op die van het SFRecreatie. We hebben vervolgens met meerdere partijen gesproken, waarvan Endurance er uitsprong. Rob Versteeg en zijn bureau waren al langer actief met opleidingen in de recreatiesector. Zij waren al helemaal vertrouwd met de Recron en het SFRecreatie, dus ook op dat vlak was Endurance voor ons de beste partner.” Rob Versteeg:
“Vroeger waren de cursussen van Sportfondsen gericht op het ‘zwembadinhoudelijke’, van EHBO tot zwemonderwijzer. Tegenwoordig stelt men andere eisen in de leisure- en gezondheidsindustrie. Goed gastheerschap is bijvoorbeeld veel belangrijker geworden. Dus hebben we daar ook de opleidingen bij gezocht.” Een jaar na de eerste kennismaking startte de Sportfondsen Academie, waaronder alle opleidingen en trainingen vallen die Sportfondsen medewerkers én van andere organisaties uit de branche kunnen volgen. Endurance verzorgt de coördinatie en de logistiek en doet als zodanig ook dienst als ‘portal’. Ieder zijn ding, zegt Rob Versteeg. “De core business van Sportfondsen is het runnen van sportaccommodaties, die van ons het organiseren en (laten) uitvoeren van trainingen, inclusief het subsidietraject. De inhoud van een training komt voort uit de behoefte van Sportfondsen. Als de behoefte groot genoeg is, gaan wij op zoek naar een passende training, waarbij we uiteraard ook terdege rekening houden met de subsidievoorwaarden van het SFRecreatie. Ik vind het echt goed van Sportfondsen dat men de trainingen ook openstelt voor medewerkers van andere bedrijven. Dat tekent de maatschappelijke betrokkenheid van Sportfondsen in de sport- en recreatiebranche.”
Sportfondsen Academie Rob Versteeg, Robert Hooghiemstra en Sandra Linders (coördinator Sportfondsen Academie).
draagt bij aan goed ondernemerschap
Optimale Waarde Robert Hooghiemstra is er naar eigen zeggen best een beetje trots op, dat de Sportfondsen Academie niet alleen functiegerichte cursussen omvat, maar inmiddels ook een 2-jarige HBO-opleiding tot recreatiemanager, in samenwerking met de NHTV in Breda heeft gecreëerd (zie ook elders in dit nummer). “En we zijn ook in gesprek met de ROC’s, om de instroom vanaf onderaf te bevorderen”, aldus Hooghiemstra, die het belang van de Academie voor Sportfondsen uitlegt aan de hand van een citaat uit het ‘Optimale Waarde’-boekje: “Gemotiveerde en klantvriendelijke medewerkers zijn de kracht van elke organisatie. Wij vinden persoonlijke groei in het werk belangrijk. Wij moedigen persoonlijke ontwikkeling en het optimaal benutten van persoonlijke talenten aan. Anders gezegd: mensen moeten bij ons carrière kunnen maken, onder meer door opleidingen en trainingen te volgen. Op die manier krijgen we kwalitatief betere medewerkers, die we zo ook meer binden.” Aan Rob Versteeg en Endurance de taak om te boeien. Versteeg: “Als je hogere eisen aan je medewerkers wilt stellen, moet je ook in medewerkers investeren.”
Overigens praat Rob Versteeg liever over trainingen dan over cursussen. “Trainen is een interactief proces. Je maakt een training samen met de mensen die ‘m volgen. Wij proberen altijd een traject neer te zetten, waarbij de theorie wordt aangevuld met hele specifieke opdrachten die naadloos aansluiten bij de praktijk. Hooghiemstra: “ We zijn net een jaar gestart. Het gaat de goede kant op. Ik ben ervan overtuigd, dat de Academie een grote bijdrage levert aan de persoonlijke ontwikkeling van de medewerkers én klantgerichtheid! Daarnaast vind ik het mooi om te zien, dat medewerkers uit alle windstreken tijdens trainingsdagen kennis en ervaringen met elkaar uitwisselen. Er is duidelijk cohesie, ik merk dat er versneld verbondenheid ontstaat. Ook dát is een hele grote meerwaarde van de Sportfondsen Academie.” n
Personele Diensten
De meeste accommodaties zijn te klein om een eigen P&O-afdeling te hebben. Dat betekent niet dat men geen behoefte heeft aan advies over personeelsbeleid en zaken als arbeidsvoorwaarden, functieprofielen en –waardering, conflicthantering en levensloopregelingen. Integendeel, de vraag naar ondersteuning op het gebied van personeel en organisatie was dermate groot, dat Sportfondsen Nederland sinds 1 november 2005 in de persoon van Richard van Schie een senior personeelsadviseur heeft aangesteld. Van Schie ís sinds die tijd - samen met zijn afdelingshoofd Theo Schotanus - de ‘afdeling’ Personele Diensten voor de Sportfondsenaccommodaties.
voor accommodaties
“Organisaties met een goed personeelsbeleid presteren in totaliteit beter. Als werknemers beter gemotiveerd zijn, leveren ze ook betere prestaties,” aldus Richard van Schie. Hij kan het weten, want de inwoner van Almere zit al vele jaren in het vak. “Ook komt er iedere keer weer heel veel nieuwe regelgeving op de accommodaties af waarbij wij kunnen helpen. Het is natuurlijk veel efficiënter als wij ons daar in verdiepen en dan vervolgens een advies over een praktisch toepasbare regeling geven aan alle accommodaties, in plaats van dat men ieder voor zich het wiel uit wil vinden.” Partners Officieel is hij personeelsadviseur voor de Sportfondsenaccommodaties, maar in de praktijk heeft Richard van Schie vooral contact met managers en directeuren van de verschillende accommodaties. “Hun vragen zijn heel divers, maar in veel gevallen gaat het over arbeidsvoorwaarden of de inschaling van medewerkers. Wij willen graag correct belonen en daarnaast kunnen we helpen bij het juist toepassen van de CAO. Maar accommodaties kunnen bijvoorbeeld ook een beroep op ons doen om het ziekteverzuim terug te dringen, of bij conflicthantering en ontslagzaken.” “Mochten wij zelf de expertise op een bepaald gebied niet of maar gedeeltelijk in huis hebben, dan roepen we de hulp in van één van onze samenwerkingspartners. Een mooi voorbeeld hiervan is de aanschaf van een zogenaamde defibrillator. In het kader van de hoge prioriteit die Sportfondsen aan veiligheid geeft, lijkt het verstandig dat accommodaties een defibrillator – waarmee men de gevolgen van een hartaanval kan beperken – aanschaffen. Er worden hoge eisen aan een dergelijk apparaat gesteld en daarbij zijn de duurzaamheid en de prijs-/kwaliteitverhouding natuurlijk ook van belang. Ik heb samen met onze Arbodienst gekeken welk apparaat in alle opzichten het beste is voor onze accommodaties en binnenkort komen we met een voorstel.” Richard van Schie, die zelf fervent aan tennis, fitness én zwemmen doet, heeft het afgelopen jaar een quickscan personeelsbeleid ontwikkeld. “Dat is een soort 0-meting. Aan de hand van een checklist kunnen wij vaststellen wat er al aanwezig is en welke zaken gefaseerd kunnen worden opgepakt. Vanaf januari gaan we hiermee langs de accommodaties, want we willen de betreffende managers ook zo veel mogelijk bij alles betrekken.”
Werkgroep Om de betrokkenheid van de accommodaties nog meer te stimuleren, heeft Van Schie een werkgroep Personele Diensten in het leven geroepen, met uit elk district een vertegenwoordiger. Deze werkgroep komt zes keer per jaar bij elkaar en bespreekt allerlei onderwerpen die in de organisatie actueel zijn op P&Ogebied. Van Schie: “Zo hebben we recent nog alle veertig verschillende functieprofielen up-to-date gemaakt en er bovendien nog vijf nieuwe aan toegevoegd. Steeds meer zwembaden krijgen er ook een fitnessgedeelte bij, maar daar waren de functieprofielen nog niet op afgestemd. Zo hebben we nu ook een functieprofiel voor een saunamedewerker.” Het is de bedoeling dat met iedere medewerker minimaal één keer per jaar een functionerings- en beoordelingsgesprek plaats heeft. Van Schie: “Wij bewaken of er ook daadwerkelijk gesprekken worden gevoerd. Ook bieden wij regelmatig trainingen aan voor nieuwe leidinggevenden en opfriscursussen voor leidinggevenden met een aantal jaren ervaring. Het begeleiden van de functionerings- en beoordelingsprocedure behoort overigens ook tot de mogelijkheden. Het is heel belangrijk dat medewerkers zich permanent ontwikkelen om op toekomstige veranderingen in te spelen. Persoonlijke ontwikkelingsplannen (POP’s) kunnen hierbij een hulpmiddel zijn. Wij kunnen desgewenst assisteren bij de invoering van deze POP’s.”
“Gemotiveerde medewerkers leveren betere prestaties” “Het is heel belangrijk dat medewerkers zich permanent ontwikkelen om op toekomstige veranderingen in te spelen. Persoonlijke ontwikkelingsplannen (POP’s) kunnen hierbij een hulpmiddel zijn. Wij kunnen desgewenst assisteren bij de invoering van deze POP’s”, aldus Richard van Schie, die graag wil, dat er vanuit de accommodaties meer belangstelling is voor de ‘dienst’ werving en selectie. Tot slot: “Ik heb hier veel ervaring mee en kan de hele procedure van A tot Z begeleiden.” n
SportPlaza Tiel zonder Carla den Ouden? Dat is als een eitje zonder zout, als Studio Sport zonder Mart Smeets, als Joling zonder Gordon. Een onafscheidelijke twee-eenheid dus. Ooit, jaren terug, heeft de inmiddels 43-jarige locatiemanager overwogen om ergens anders te gaan werken. “Heel even maar hoor, want Sportfondsen bood mij precies op tijd weer een nieuwe uitdaging. En zo is het eigenlijk steeds gegaan. Telkens kon ik mezelf weer verder ontwikkelen en daardoor ben ik uiteindelijk ook nooit weggegaan.”
Carla den Ouden: “Sportfondsen biedt telkens nieuwe uitdaging!”
Carla den Ouden, SportPlaza Tiel is een multifunctioneel recreatiecentrum, met als doelstelling: ‘Sport, zwem en fun voor iedereen!’ Met één clublidmaatschap kan men gebruik maken van alle afzonderlijke faciliteiten, zoals banen- en recreatiefzwemmen en fitness (cardio en kracht) onder deskundige begeleiding. SportPlaza staat simpelweg voor plezier, ontspanning en gezond bewegen. Sleutelwoorden daarbij zijn: professionaliteit, kwaliteit, gastvrijheid, aandacht voor het individu en alles onder één dak. Bij SportPlaza kan (bijna) alles en (bijna) altijd. Commerciëler zijn Carla den Ouden is bij SportPlaza Tiel verantwoordelijk voor alles wat er in het zwembad en de fitnessruimte gebeurt, voor de bijbehorende sporthallen en horeca zijn coördinatoren aangesteld. Na haar CIOS-opleiding startte ze als zwemonderwijzer in De Liendert, een – toen nog – gemeentelijk zwembad in Amersfoort. Twee jaar later (in 1988) stapte ze over naar Tiel om daar vervolgens ook tot op de dag van vandaag te blijven. “Ik ben begonnen als receptioniste/ zwemonderwijzer/ toezichthouder en kreeg van lieverlee steeds meer activiteiten en
doelgroepen erbij. Later werd ik ploegleider, zoals dat toen zo mooi heette”, aldus de inwoonster van Beneden-Leeuwen. In 1996 nam Sportfondsen de exploitatie van het bad van de gemeente Tiel over. Carla’s ‘titel’ veranderde van ploegleider in assistent hoofd zwemzaken. Groter was echter de verandering in denken en doen. Kort gezegd: commerciëler zijn. “Dat is het grote verschil met een exploitant als Sportfondsen en de gemeente. Je bent nu medeverantwoordelijk voor een positief resultaat en dat spreekt mij persoonlijk wel aan. Toen het nog een gemeentebad was, stond je daar eigenlijk helemaal niet bij stil.” Management Het was min of meer een abc-tje, dat Carla den Ouden het toenmalige hoofd zwemzaken opvolgde toen die vertrok. Sinds de komst van Bas Corbijn als directeur van Sportfondsen Tiel B.V., nu zo’n vijf jaar geleden, heet haar functie officieel locatiemanager. Sinds die tijd is er veel veranderd, vindt Carla. “Met het fitnessgedeelte hebben we zoveel extra mogelijkheden erbij gekregen. Het SportPlaza-concept slaat hier in Tiel gewoon heel erg goed aan.”
honkvast in Tiel Haar eigen werkzaamheden bestaan vooral uit leiding geven aan de organisatie, in totaal circa 55 medewerkers sterk, de formatie en de begroting bewaken en het bedenken en mede ontwikkelen van nieuwe activiteiten en evenementen. Zelf zwemles geven doet ze nog maar zeer sporadisch, als invaller of als er een hele grote groep in het water ligt. “Op zich vind ik het wel jammer, dat ik niet of nauwelijks meer aan de badrand sta. Maar ik heb het gewoon te druk gekregen met de taken die bij mijn functie horen. Daarbij was ik na al die jaren lesgeven ook wel toe aan een nieuwe uitdaging en die kans heeft Sportfondsen mij gegeven.” “Ik had niet het gevoel dat ik aan het indutten was als zwemonderwijzer, maar ik was wel altijd haantje de voorste als er nieuwe activiteiten moesten worden opgezet”, vervolgt
Carla den Ouden. “Ik merkte dat ik daar voldoening uit haalde. Ik deed in die tijd ook alle opleidingen die je maar kunt bedenken, totdat Bas Corbijn mij stimuleerde om ook cursussen op managementniveau te gaan doen. Hij zag kennelijk dat ik daar kwaliteiten voor had.” Sfeer Carla kreeg van Sportfondsen en Bas Corbijn alle gelegenheid om haar managementvaardigheden verder te ontwikkelen en daar is ze haar werkgever uitermate dankbaar voor. “Ik heb het altijd als zeer prettig ervaren, dat je – als je wilt – bij Sportfondsen altijd weer nieuwe uitdagingen kunt vinden en dat men je daar ook op attendeert. Dat is ook de reden, dat ik destijds uiteindelijk toch gewoon ben gebleven en daar heb ik geen seconde spijt van gehad.” n
Tijdens het verschijnen van dit artikel is de Europese aanbesteding van de exploitatie in het voordeel van Sportfondsen uitgevallen. SportPlaza Tiel blijft voor de komende 10 jaar onderdeel van de Sportfondsen Groep.
Unieke samenwerking in Schiedam
Groenoord en zwembad Zuid wissel Jan van Vugt is gepokt en gemazeld in de wereld van sport en gemeente. Zowel bestuurlijk als ambtelijk én zelfs privé weet hij wat er bij het runnen van een zwembad allemaal komt kijken, laat staan twee tegelijk. Kortom: als de directeur van de Dienst Sport & Recreatie van Schiedam zegt dat er in ‘zijn’ gemeente sprake is van een unieke samenwerkingsconstructie met Sportfondsen, dan kunnen we er gerust van uitgaan dat het ook daadwerkelijk zo is.
10
Sinds februari 1990 geeft hij leiding aan de Dienst Sport & Recreatie, een functie waar Jan van Vugt al eerder twee keer voor was benaderd. Pas toen hij zich bewust werd van de uitdaging die de zwembaden in Schiedam vormden, hapte Van Vugt bij de derde poging eindelijk toe. Van Vugt schetst de situatie van de zwembaden zoals hij die aantrof. “Er waren destijds drie zwembaden in Schiedam: het openluchtzwembad Groenoord en het zwembad Zuid, die allebei door de gemeente werden geëxploiteerd, en het Sportfondsenbad ‘Aan de B.K.laan’, zoals dat in de volksmond werd genoemd. Met name het laatste zwembad was gedateerd en er was eigenlijk al door de raad besloten dat het zou worden afgestoten als er een nieuwe zwemvoorziening zou komen. Dat was dan ook gelijk mijn eerste taak.” Open eind De plaats waar het nieuwe bad zou komen, was al bepaald, namelijk op het terrein van het openluchtbad Groenoord. “Het bad voldeed niet meer aan de wettelijke eisen en bovendien liepen de bezoekersaantallen terug, mede door de opkomst van de recreatieplassen. Begin jaren ’80 kwamen er in de zomer
“Dat bleek achteraf een hele goede keuze. Sport- en Recreatiebad Groenoord is 1 februari 1993 in gebruik genomen en sindsdien zijn er maar heel weinig wisselingen in het bestuur geweest. Sportfondsen is nu vertegenwoordigd door Hans Bleijenberg. Namens de gemeente nemen Hans van der Linde, als hoofd financiën van de Dienst Sport & Recreatie, en ikzelf zitting in het bestuur. De stemverhouding is dus 2-1 voor de gemeente, maar het is nog nooit daadwerkelijk op stemmen aangekomen. Er hebben zich nooit onoplosbare situaties voorgedaan, we zijn er altijd weer met elkaar uitgekomen.” Efficiency Groenoord is eigendom van de gemeente, maar de exploitatie komt volledig voor rekening van Sportfondsen Schiedam B.V. Het technisch onderhoud is ondergebracht in de eigen meerjarenplanning van de dienst van Van Vugt, die zeer tevreden is met de inmiddels ook alweer 13 jaar oude accommodatie. “Het ligt echt op een toplocatie, pal naast de snelweg en de tram en de bus stoppen voor de deur.” Het gemeentelijk zwembad Zuid ligt aan de Wilhelminahaven eveneens op een fraaie plek. Groenoord heeft een ruim 30 jaar oud doelgroepenbad. “We kregen te maken met taakstellende bezuinigingen. Twee jaar geleden stelde het college voor het zwembad dan maar te sluiten in de avonduren en de weekenden, maar na hevige protesten van de buurt werd dit voornemen snel ingetrokken.
len personeel uit soms wel eens ruim een half miljoen mensen in Groenoord zwemmen, maar rond 1990 waren ze blij als ze de 100.000 bezoekers haalden. Het was gewoon niet meer te doen om dat bad open te houden, bovendien konden we de vrijkomende ruimte – er lag een enorme speelweide om het bad heen – goed gebruiken voor andere doeleinden.” Voor de bouw van het nieuwe bad werd na veel vijven en zessen uiteindelijk gekozen voor een ontwerp van Koppert + Koenis. Van Vugt was achtereenvolgens voorzitter van het projectteam en het bouwteam en hield tegelijkertijd verschillende exploitatiemodellen tegen het licht. “Omdat ik zelf in mijn vrije tijd deel uitmaakte van het zwembadbestuur in Pijnacker, was ik zo onbescheiden om te zeggen dat de exploitatie van het nieuwe bad misschien ook wel gewoon door onze eigen dienst gedaan zou kunnen worden. Totdat me duidelijk werd, dat we dan 1,5 miljoen gulden btw op de bouwkosten mis zouden lopen. Toen hebben we voor een marktpartij gekozen en dat is Sportfondsen geworden.” Op advies van Van Vugt koos de gemeente voor Sportfondsen en een hele kleine Raad van Bestuur, bestaande uit drie personen.
Na het vertrek van de toenmalige manager van Zwembad Zuid, werd besloten deze functie voorlopig voor een aantal dagdelen in de week in te laten vervullen door de manager van Groenoord, Arjan van Oostenbrugge. Jan van Vugt, die zijn aanstaande pensioen in december op verzoek van het college met zo’n anderhalf jaar heeft uitgesteld: “Die situatie is nu al een paar jaar aan de gang en daar zijn we zeer tevreden over. Zó tevreden dat we hebben besloten om ook de technische man van Groenoord voor een aantal dagdelen uit te besteden aan Zuid. Inmiddels is er ook al sprake van uitwisseling van personeel, al zitten daar nog wel wat haken en ogen aan in verband met hun rechtspositie. Personeel van Zuid valt onder de gemeente en van Groenoord onder de Recron CAO-Recreatie”. Het is er Jan van Vugt veel aan gelegen om de twee zwembaden in Schiedam als één geheel te runnen. Daarvoor heeft hij samen met de daarvoor ingestelde projectgroep een toekomstvisie opgesteld, die inmiddels door het college van B&W akkoord is bevonden. In december wordt dit document in de gemeenteraad besproken. Als de raad besluit om het contract met Sportfondsen te verlengen, dan stelt de projectgroep voor om de administratieve pakketten van Groenoord ook in Zwembad Zuid in te zetten. “De laatste en meest ingrijpende stap zou dan zijn om de medewerkers van Zuid onder te brengen bij de Recron CAO en beide baden onder de vlag van Sportfondsen te plaatsen. In de praktijk zijn we eigenlijk al bijna zover, het personeel groeit steeds meer naar elkaar toe, mede dankzij het organiseren van verschillende gezamenlijke activiteiten.” n 11
HBO-opleiding
Manager recreatie-onderneming NHTV Internationale hogeschool Breda biedt een totaalpakket aan opleidingen en leerroutes op het gebied van toerisme en recreatie. De hogeschool kent een specialistisch onderwijsaanbod en is sinds de oprichting in 1966 uitgegroeid tot een internationaal kennis- en expertisecentrum op deze onderwijsgebieden. Het vakgebied Imagineering, ofwel het creëren van boeiende belevingswerelden, vormt de rode draad van het onderwijsaanbod van NHTV. Binnen de elf bacheloropleidingen en de drie masteropleidingen staan kwaliteit en beleving centraal. Ondernemend leren Circa 6.000 Nederlandse en buitenlandse studenten en 500 docenten en medewerkers maken NHTV tot wat het is: een hogeschool, omvangrijk genoeg voor een ruim opleidingsaanbod en klein genoeg voor flexibiliteit en persoonlijke aandacht. Geen wonder eigenlijk dat Endurance bij haar zoektocht naar een instelling met een passende HBO-opleiding voor een groep ‘High Potentials’ uit het management én uit het middenmanagement van Sportfondsen bij NHTV terechtkwam. Nijboer: “In tegenstelling tot andere opleidingen in HBO-land werken wij niet met blokken, maar met leerarrangementen, afgeronde periodes van drie weken. Dat is te overzien en bovendien voor de studenten in dit duale traject ook goed te combineren met hun eigen werkzaamheden, want het merendeel heeft een meer dan fulltime baan. Ons onderwijs sluit daar zo goed mogelijk op aan. Daar zijn uiteraard wel de nodige gesprekken aan vooraf gegaan. Wat kunnen ze al? Wat hebben wij te bieden? Waar zitten de witte vlekken?” NHTV wil haar studenten leren hoe zij zich als individu op de markt kunnen ontwikkelen en profileren. Dit betekent dat leren veel verder gaat dan kennis vergaren. In alle opleidingen is daarom niet alleen aandacht voor vakkennis, maar ook voor de kerncompetenties zelfverantwoordelijkheid, innovatief vermogen, resultaatgerichtheid en communicatief vermogen. Dit competentiegericht onderwijs is onderdeel van het onderwijsconcept ‘ondernemend leren’. Nijboer vult aan: “Wij willen een inspirerende hogeschool zijn. Ondernemend leren houdt in dat het onderwijs aan NHTV de student voorbereidt op 12
de beroepspraktijk. De inhoud van het onderwijs wordt ontworpen aan de hand van de ontwikkelingen in het werkveld en de veranderende eisen die de markt aan professionals stelt. Wij praten niet meer over ‘vakken’, maar vullen de lessen in met voorbeelden en opdrachten uit de praktijk en van échte opdrachtgevers.” In de keuken kijken Voordat de opleiding daadwerkelijk van start ging, werd bepaald dat de Sportfondsen-studenten – afhankelijk van hun ervaring minimaal MBO+-niveau moesten hebben. Als ze aan het eind van de rit (in totaal globaal twee jaar praktijkgericht en twee jaar strategie en beleid) hun diploma halen, mogen ze zichzelf ‘Bachelor of Business Administration in Tourism Management’ noemen. De studenten hoeven niet of nauwelijks naar Breda toe. Henk Nijboer: “Het gebeurt eerder andersom: de docenten gaan in principe één keer in de veertien dagen bij de studenten langs. Die komen dan bij elkaar in een van de accommodaties waar ze zelf actief zijn, bij voorkeur steeds ergens anders. Zo kunnen ze bij elkaar in de keuken kijken en voor de docenten is het ook heel goed om te zien waar de studenten werken en de sfeer ter plekke te ervaren.” Geheel in de lijn van de flexibele aanpak maakt NHTV voor het totale onderwijsprogramma gebruik van een elektronische leeromgeving. Die maakt het ook voor de Sportfondsen-studenten mogelijk onderdelen van de opleiding onafhankelijk van tijd en plaats uit te voeren. Nijboer: “Natuurlijk zullen we gaandeweg nog wel eens moeten bijsturen, maar vooralsnog zijn wij zeer tevreden over de opleiding die we samen met Sportfondsen zijn opgestart. Helemaal nieuw was deze opzet voor ons niet, want we deden en doen ook al dergelijke duale trajecten op het gebied van toerisme, in samenwerking met reisorganisaties als TUI en D-Reizen. Maar voor de recreatiesector is het wel nieuw en ik denk ook dat het een goede zet is. In eerste instantie voor Sportfondsen maar ook voor de branche als geheel. Ik ben ervan overtuigd, dat dit soort opleidingsmodellen ertoe bijdragen dat grotere organisaties hun personeel meer kunnen bieden op het gebied van HRM en POP’s. Je geeft mensen simpelweg de kans zich verder te ontwikkelen.” n
Vanaf september volgen 12 medewerkers van Sportfondsen en 3 niet Sportfondsen medewerkers een HBO-opleiding Manager recreatie-onderneming aan NHTV Internationale hogeschool Breda. Uniek: de opleiding is in nauwe samenwerking met Sportfondsen en Endurance helemaal op maat gemaakt voor de deelnemende studenten, die in leeftijd variëren van 22 tot 45 jaar. “De één is een zweminstructeur die de ambitie en het talent heeft om door te groeien naar een managementfunctie, de ander beheert al vier zwembaden. Daar wordt de studie uiteraard op aangepast. De praktijk wordt gebruikt om het onderwijs in te kleuren”, vertelt Henk Nijboer, opleidingsdirecteur in Breda.
13
De recreatie is een branche om bij te komen. Zo luidt de slogan waarmee de stichting Sociaal Fonds Recreatie (SFRecreatie) de sector omschrijft. Bijkomen van drukke beslommeringen, dat is inderdaad waar recreatie voor bedoeld is. Zelf bewaakt de SFRecreatie de kwaliteit van de recreatie, vooral door het bieden van (gesubsidieerde) cursussen en opleidingen voor medewerkers in de branche. Want die moeten niet zozeer bijkomen, maar juist bijblíjven, is de visie van de stichting. Niet voor niets draagt het cursusprogramma 2006-2007 de titel ‘Zorg dat je goed bent uitgerust!’
Sociaal Fonds Recreatie Het Sociaal Fonds Recreatie is opgericht nadat er in 1996 een CAO voor recreatiebedrijven is gekomen. Het fonds heeft als belangrijkste taak financiële én praktische voorwaarden te creëren om de bedrijfstak optimaal bij te staan bij het verhogen van de kwaliteit van scholing en daarmee dus de kwaliteit van de medewerkers en de recreatiesector in z’n totaliteit. Ondersteuning bij naleving van de CAO en activiteiten die gericht zijn op het in sociaal opzicht goed functioneren van de bedrijfstak zijn twee andere kerntaken van SFRecreatie, dat bestuurd wordt door drie vertegenwoordigers van RECRON, twee van de FNV Recreatie en één afgevaardigde van de CNV Recreatie. In beweging Petra de Bruijn is manager nationaal sociaal beleid binnen de RECRON en als zodanig bestuurslid van SFRecreatie. Zij zegt: “Onze branche is voortdurend in beweging. Dat betekent dat recreatiebedrijven hun diensten telkens moeten aanpassen aan actuele ontwikkelingen en de veranderende wensen van de gasten. Willen we de kwaliteit van de dienstverlening op hetzelfde peil houden of – liever nog – verhogen, dan is een goed scholingsprogramma onontbeerlijk. Werkgevers kunnen hierdoor hun dienstenpakket aantrekkelijk houden en voor werknemers is het uitdagend om zich te kunnen blijven ontwikkelen én een steentje bij te kunnen dragen aan het succes van het bedrijf. Daarbij zijn cursussen en trainingen voor bedrijven een extra mogelijkheid om hun mensen aan zich te binden.”
14
De opleidingsmogelijkheden die SFRecreatie heeft samengesteld, zijn afgestemd op de wensen van zowel werkgevers als werknemers uit de branche. SFRecreatie stelt iedereen in staat bij te blijven, en zo bij te dragen aan meer werkplezier, betere bedrijfsresultaten en een goed imago van de branche. Petra de Bruijn: “We werken doorlopend aan verbetering van het onderwijsaanbod. Daarbij kijken we ook vooral naar zij-instromers, mensen met bijvoorbeeld een algemene VMBO- of MBOachtergrond die niet specifiek zijn opgeleid voor een baan in onze sector. Juist voor deze groep zijn er verschillende cursussen en trainingen ontwikkeld, die naadloos aansluiten bij hun werkzaamheden bij een recreatiebedrijf.” Trends SFRecreatie biedt ook cursussen die inspelen op onderwerpen die de laatste tijd actueel zijn, zoals ‘omgaan met agressie’. “Het is eigenlijk een taak van iedere medewerker in de branche om dit soort trends te signaleren en door te geven aan ons secretariaat. Als er van meerdere kanten signalen komen, dan zullen wij er zeker actie op ondernemen en – als die er nog niet is - een passende cursus of training zoeken of zelf opzetten”, aldus De Bruijn, die daarbij werkgevers en werknemers attendeert op de door het fonds uitgevoerde subsidieregeling Educatief Verlof. Samengevat: iedere werknemer in de branche heeft jaarlijks recht op vijf dagen verlof met behoud van salaris voor het volgen van cursussen. Een voorwaarde is wel, dat de cursus wordt gevolgd bij een instituut dat door SFRecreatie is erkend op basis van het daarvoor vastgestelde reglement. Naast de vijf
Bijblijven in de branche cursusdagen heeft de werknemer ook recht op twee dagen doorbetaald verlof voor het afleggen van examens. SFRecreatie vergoedt een belangrijk deel van de cursuskosten. Het maximale subsidiebedrag bedraagt € 500,- per persoon per kalenderjaar. Voor individuele aanvragen is een apart budget van € 500,- per kalenderjaar per werknemer beschikbaar gesteld. Nog een keer € 500,- subsidie kan aangevraagd worden voor een cursus in het kader van het arboplusconvenant, dat gepromoot wordt onder het logo 'keep-it-cool'. Dit betreft de cursussen 'omgaan met agressie', 'verzuimmanagement' en 'preventiemedewerker'. (zie www.keep-it-cool.nl) Erkennen Verworven Competenties (EVC) Als men kiest voor het volgen van een cursus uit het door SFRecreatie aangeboden cursusprogramma, dan wordt een belangrijke financiële impuls gegeven vanuit de subsidieregeling van het SFRecreatie. De subsidieregeling Educatief Verlof maakt het mogelijk om cursussen te volgen met een bijdrage van de bedrijfstak zelf. Max Mulders, sinds 1 juli 2006 manager onderwijs van SFRecreatie, legt uit: “Alleen recreatiebedrijven die jaarlijks een afdracht doen aan het fonds, kunnen gebruikmaken van de subsidie. Ik schat dat dat geldt voor zo’n 300 van de in totaal 800 zwembaden in Nederland. Hieronder vallen de Sportfondsenaccommodaties, die zijn allemaal bij ons aangesloten en medewerkers kunnen deze cursussen volgen.” Mulders vervolgt: “Het komt geregeld voor dat bedrijven zelf met een voorstel komen voor het (laten) ontwikkelen van een
praktijkgerichte cursus of training. Onze permanente onderwijscommissie (POC) toetst dan de inhoud op kwaliteit en op hun advies beslist dan vervolgens het bestuur of de opleiding in aanmerking komt voor onze subsidieregelingen. Er komen zodoende steeds meer maatwerkcursussen op de markt en dat is natuurlijk een goede zaak. Namens de Recron maakt onder meer Robert Hooghiemstra, manager Expertise van Sportfondsen Nederland deel uit van de POC. De kennis en kunde van de POC met betrekking tot beroepsonderwijs en scholing in de branche wordt ingezet voor advisering aan het bestuur SFRecreatie. Verder zijn we op dit moment ook aan het onderzoeken of en in hoeverre we werknemers gebruik kunnen laten maken van EVC’s, Erkende Verworven Competenties. Werknemers die nooit een (voor)opleiding hebben gedaan die vereist is om goed te kunnen functioneren in een bepaald beroep, zouden bijvoorbeeld op grond van hun jarenlange praktijkervaring tóch aan de instapcriteria kunnen voldoen. Via een EVC-procedure kunnen medewerkers op een andere manier in een korte tijd toch een diploma of certificaat halen. Ook is het mogelijk om vrijstelling te krijgen voor een deel van een opleiding of cursus. Voor de medewerkers scheelt dat veel tijd. Daarnaast is dit voor de werkgevers een voordeel, want medewerkers blijven inzetbaar in de organisatie.” SFRecreatie biedt opleidingen in de richtingen ‘Vermaak & Vrije Tijd’, ‘Zwembaden’ en ‘Groen & Techniek’. Zie ook de websites: www.sectorrecreatie.nl of www.recreatieonderwijs.nl. 15
Sportfondsen Kort Sportfondsen Kort Sportfond Jip’s Waterwereld
Kleurwedstrijd In de maanden augustus en september dit jaar konden kinderen tot 8 jaar via www.kleurplaten.nl meedoen aan Jip’s Waterwereld kleurwedstrijd. De inzenders maakten kans op leuke prijzen zoals een toegangskaartje voor de Efteling, het zwembad, een Jip knuffel en een Jip CD-Rom. In de zomer van 2005 was de Jip’s Waterwereld kleurwedstrijd met 1.286 inzendingen al een overweldigend succes. Het kantoor van Sportfondsen Nederland werd opgesierd met alle inzendingen. Jip was in de maanden augustus en september van dit jaar dus weer prominent aanwezig op de kleurplatensite van Nederland. Dit jaar werden maar liefst 1.345 Jip’s Waterwereld kleurplaten ingezonden. Alle kinderen ontvingen naast een eventueel gewonnen prijs een persoonlijk bedankje voor het meedoen. Overigens zijn de kleurplaten van Jip gedurende het hele jaar beschikbaar op de kleurplaten website.
Sportfondsen Optimaal is een uitgave van: Sportfondsen Nederland NV Postjesweg 175. Postbus 90367, 1006 BJ Amsterdam, Telefoon: 020 3550 555 Fax: 020 3550 666, E-mail:
[email protected] www.sportfondsen.nl Concept, ontwerp en productie: The KEY Agency, Amsterdam Eindredactie: Martine Krop 16
n
Interviews: Hans Nieuwenburg
n
Fotografie: Wim Hollemans
