4. Sport en cultuur Aanspreekpunt bestuurlijk: Betrokken sector(en): Aanspreekpunten ambtelijk:
Wethouder Lievers Samenleving en Stedelijk Beheer Katja Boerrigter en Robert Kruese
Feitenkaarten 41. Sport 42. Cultuur De gemeente wil dat sport voor iedereen toegankelijk is, veilig en laagdrempelig. Inwoners zijn er vooral zelf verantwoordelijk voor of ze sporten en bewegen. Ook gaan we uit van de eigen kracht van de sportaanbieders. Als gemeente willen we wel maatschappelijk actieve sportverenigingen ondersteunen. We zien duidelijk dat het sportbeleid niet op zichzelf staat, maar nauw verweven is met andere beleidsterreinen. Op het gebied van cultuur streeft de gemeente naar een kwalitatief sterke, duurzame en diverse culturele infrastructuur. We willen dat de inwoners weten wat hun stad aan kunst en cultuur te bieden heeft. Maar ook dat ze geschoold kunnen worden in kunst en cultuur en dat ze er volop aan deel kunnen nemen. De gemeente wil ook kansen geven aan kunstenaars om in Hengelo te werken of hun werk te presenteren. De gemeente speelt hierin verschillende rollen: regisseur, subsidieverlener, opdrachtgever en vastgoedverhuurder. Stand van zaken Sport Het is noodzakelijk om het sportbeleid te actualiseren. Dat komt door ontwikkelingen zoals de transities, de vergrijzing en de bezuinigingen. Hengelo heeft combinatiefunctionarissen en buurtsportcoaches, zoals Hengelo Sport. Zij voeren het sport(stimulerings)- en beweegbeleid uit. Dat is vooral gericht op basisonderwijs en de buurt en wijk. Hengelo kent vele sportaccommodaties die onlangs zijn aangelegd of gerenoveerd. Denk daarbij aan kunstgrasvelden, de nieuwbouw van een kleedaccommodatie en een clubgebouw, een denksportcentrum, een schaats- en skeelerbaan, verschillende digitale voetbalmuren, en de blaashal van het Twentebad. Cultuur De gemeente heeft de taak van AkkuH op het gebied van kunsteducatie weten te behouden en neergelegd bij CREA. Daarnaast hebben we een budget behouden voor programmering van beeldende kunst. Onlangs heeft de gemeente Hengelo hiervoor een eenmalige subsidieregeling vastgesteld. Verder hebben we een budget bestemd voor een depotvoorziening voor de Collectie Hengelo. Een aantal culturele kernvoorzieningen is op eigen initiatief nauw gaan samenwerken. Zo heeft Bibliotheek Hengelo sinds 2013 een gedeeld management met Bibliotheek Hof van Twente. En CREA en Techniekmuseum HEIM delen met ingang van 2014 één directeur. De gemeenteraad heeft de Kunst- en cultuurvisie 2014-2020 vastgesteld. De focus in deze visie ligt op de schakels ‘leren’ en ‘presenteren’ uit de creatieve keten. Daarbij wordt ingezet op een nietvrijblijvende, verregaande samenwerking tussen instellingen, met name rondom kunst-, cultuur-, erfgoed en techniekeducatie. Onderdelen van de cultuurvisie die verder uitgewerkt moeten worden, zijn: - toekomstvisie Muziekschool - plan programmering beeldende kunst - huisvesting CREA - samenwerking lokaal en regionaal
Maatschappelijke trends We onderscheiden een aantal maatschappelijke trends die van invloed zijn op de taakvelden sport en cultuur. -
De rol van de overheid verandert. De trend is een overheid die zich meer terugtrekt. De overheid laat meer taken over aan inwoners, verenigingen en instellingen. Deze trend biedt meer ruimte voor oplossingen uit de samenleving en mét de samenleving. Centraal staat een aanpak via de wijk of buurt en via het onderwijs.
-
De rol voor de burger verandert. De trend is dat de inwoner meer ruimte krijgt. Dat betekent dat de eigen kracht van de inwoner uitgangspunt wordt. Eigen verantwoordelijkheid, zelfredzaamheid en zelfvoorzienendheid zijn belangrijk. De overheid bemoeit zich er slechts mee als dat nodig is. Dat betekent ook dat we inwoners moeten stimuleren om mee te doen in de maatschappij en actief deel te nemen aan de lokale samenleving.
-
Demografische trends. De Nederlandse bevolking vergrijst, wordt zwaarder en steeds meer mensen lijden aan chronische aandoeningen zoals diabetes type 2 en COPD. In Twente en Hengelo scoren we in vergelijking met landelijke gemiddeldes vaak onder de maat. Terwijl het belang van gezond en verantwoord bewegen de komende decennia alleen maar groter wordt. Voor Hengelo is het van groot maatschappelijk én financieel belang om de Hengeloërs vitaal te houden. We moeten daarom elke inwoner de ruimte geven en stimuleren om op een verantwoorde manier te sporten en bewegen. Het werkt het beste als dat gebeurt vanuit eigen interesse en omstandigheden.
-
Toenemende focus op identiteit en kwaliteit. We willen dat Hengelo een aantrekkelijke, kwalitatief hoogwaardige stad is met een herkenbare uitstraling. Hoogwaardige sport- en culturele voorzieningen dragen hieraan bij, zoals een FBK-stadion, trainingscomplex FC Twente, Rabotheater en een poppodium Metropool.
Speerpunten uit het coalitieakkoord
Sport Inwoners zijn in grote mate zelf verantwoordelijk voor hun eigen sportgedrag. De overheid heeft een aanvullende rol. Die rol is inwoners te stimuleren om te sporten en bewegen, zowel jong als oud. We willen besturen van sportverenigingen voldoende professioneel toerusten (governancevraagstuk). De realisatie van Sports Centre Hengelo is van belang voor de samenwerking met Welbions en FC Twente. De gemeente investeert in de ondergrond en de velden en berekent dit door in de huurprijs. Er moet een passende oplossing komen voor de bestaande verenigingen. We kijken naar optimalisatie van het gebruik van de huidige accommodaties. We investeren alleen tegen kostendekkende huur. Daarbij houden we rekening met de capaciteit, de behoefte, de zelfwerkzaamheid en de financiële positie van de vereniging. Er komt een bestuursopdracht (BO) voor een haalbaarheidsstudie naar een duurzame renovatie van het Twentebad. Kunst en Cultuur De huidige cultuurvisie vormt de basis voor beleid op het gebied van kunst en cultuur. Een belangrijke rol is weggelegd voor educatie, zoals in scholen, wijken en de bibliotheek. Een onafhankelijke programmacommissie en Heartpool gaat beeldende kunst in Hengelo programmeren We gaan met lokaal beeldende kunstenaars op zoek naar een tijdelijke expositieruimte in de binnenstad. De samenwerking tussen Hengelose culturele instellingen is belangrijk. Samenwerken met die in Enschede ook. Een doel van de samenwerking: een oplossing zoeken voor huisvestingsvraagstukken.
Governance Code Cultuur vormt een hulpmiddel voor de invulling van een goed en transparant bestuur en toezicht van de instellingen. De discussie rondom paracommercie binnen culturele instellingen wordt afgerond in de Horecavisie.
Grote projecten -
Sport Centre Hengelo Dit is de inrichting van het gebied rondom het FBK-stadion inclusief het trainingscomplex van FC Twente.
-
Samenwerking en optimale huisvesting Culturele (kern-)instellingen. We bevorderen de samenwerking tussen culturele instellingen in Hengelo en Enschede. Maar we streven ook naar meer gezamenlijke huisvesting.
-
Governance-vraagstuk. Dit gaat over de vraag of de besturen van zowel sportverenigingen als culturele instellingen nog wel voldoende toegerust zijn om hun taken uit te kunnen voeren. De besturen bestaan vooral uit vrijwilligers. De vraag is of ze de verantwoordelijkheden bij hun vrijwillige taken kunnen dragen.
-
Formuleren bestuurlijke opdracht Twentebad. Het 42 jaar oude Twentebad is toe aan renovatie. Er is een bestuurlijke opdracht in de maak voor een haalbaarheidsstudie. We willen weten of een duurzame renovatie van het Twentebad mogelijk is.
Relatie met andere hoofdstukken Begrotingshoofdstuk 1: Economie, Werk en Inkomen Het sport- en cultuuraanbod in Hengelo levert een lokaal economische bijdrage. Maar het kan ook een re-integratie instrument zijn op het gebied van (maatschappelijke) participatie en (beschermd) werken. Begrotingshoofdstuk 2: Onderwijs en Jeugd Scholieren krijgen een stimuleringsaanbod vanuit cultuur en sport op scholen. Ook zijn er specifieke activiteiten gericht op de doelgroep jeugd. Begrotingshoofdstuk 3: Zorg en Welzijn Sport verbetert de gezondheid. Sport en cultuur biedt mensen de mogelijkheid tot (maatschappelijke) participatie. Begrotingshoofdstuk 5: Ruimtelijke Ontwikkeling en Mobiliteit De spreiding van het aanbod van (sport)voorzieningen over de stad. En ook de clustering qua huisvesting van culturele voorzieningen. Begrotingshoofdstuk 6: Beheer Openbare ruimte en Duurzaamheid Onderhouds- en beheerswerkzaamheden afstemmen. Begrotingshoofdstuk 7: Bestuur, Veiligheid en Openbare orde Vergunningverlening en handhaving bij sport- en culturele evenementen. Begrotingshoofdstuk 8: Financiën De grondexploitaties zijn verbonden aan projecten, zoals de realisatie van Sport Centre Hengelo en de gezamenlijke huisvesting van culturele instellingen.
Relatie met centrale thema’s Transities Sporten heeft een positieve bijdrage op de volksgezondheid. Vanuit Sport zijn er daarom projecten om jongeren en ouderen aan het sporten te krijgen en het bestrijden van overgewicht. Daarnaast bieden zowel sport als cultuur op brede schaal mogelijkheden tot maatschappelijke participatie. Tot slot kunnen verenigingen en instellingen mensen inzetten met een uitkering en een bepaalde afstand tot de arbeidsmarkt. Dit kan zowel in de sportsector als de cultuursector. Binnenstad Het merendeel van het cultuuraanbod vindt in onze binnenstad plaats, zoals via het Rabotheater, Metropool, Bibliotheek, maar ook via specifieke activiteiten, zoals de Week van de Amateurkunst en het Korenfestival. Het cultuuraanbod draagt dus bij aan de aantrekkelijkheid van de binnenstad, maar ook aan de economie van de stad. Hetzelfde geldt voor een deel van het sportaanbod, zoals de wielerwedstrijd tijdens de Nacht van Hengelo en sportactiviteiten die een relatie hebben met de FBK-games. Een goede coördinatie, planning en afstemming van activiteiten en evenementen is daarom een vereiste om de binnenstad optimaal te benutten. Relevante beleidsnota’s (Link) -
Nota Ruimte voor Sport en Bewegen (moet worden geactualiseerd); Jeugdbeleid Zelf doen; Kunst- en Cultuurvisie Hengelo 2014-2020; Nota Kwartiermaken voor de Collectie Hengelo.
Financiën 41. Sport activiteiten 41a Beheren en onderhouden van sporthallen en sportzalen
Lasten 2015
Baten 2015
951.907
-411.750
41b Beheren en onderhouden van zwembaden en exploiteren van het Twentebad
2.897.866
-1.184.980
41c
2.538.910
-498.190
41d Sportactiviteiten organiseren en stimuleren op scholen, in wijken en in gemeentelijke sportaccommodaties (Hengelo Sport)
429.912
-376.048
41e
Uitvoeren van ondersteuning van (school)sportactiviteiten (Sport-en speluitleen) en evenementen
226.145
-8.130
41f
Subsidiëren van sport voor jeugd en gehandicapten
63.710
0
104.417
0
7.212.867
-2.479.098
Beheren en onderhouden van sportparken en het FBK-stadion
41g ondersteunen van sportverenigingen
42. Cultuur activiteiten
Lasten 2015
Baten 2015
42a Subsidiëren van de bibliotheek
2.419.711
-52.070
42b Subsidiëren van de muziekschool
1.215.933
-154.140
42c
Subsidiëren van het CREA centrum voor kunsteducatie
42d Subsidiëren van het Rabotheater en Metropool 42e
Subsidiëren van amateurverenigingen
42f
Financiering kunst- en cultuureducatie op scholen.
499.596
0
2.961.705
-636.490
250.458
0
67.702
-23.320
75.201
0
42h Subsidiëren van ateliers en beeldende kunstorganisaties
165.326
0
42i
Subsidiëren van musea en monumenten
463.787
0
42j
Subsidiëren van de lokale omroep
40.050
0
42k
Subsidiëren van diverse culturele activiteiten (zoals carillon, 4 mei en Koningsdag)
149.077
0
8.308.546
-866.020
42g Beheer en onderhoud gemeentelijk kunstbezit.
Streefwaarden en activiteiten Prestatie indicatoren Bereik scholen cultuur educatie Bereik kinderen door Hengelo Sport (aantal sportmomenten) Aantal gebruikers culturele kernvoorzieningen Aantal amateurverenigingen Aantal gebruikers Twentebad Aantal jeugdleden Aantal gehandicaptensporters
2013 (werkelijk)
2014 (begroot)
2015 (streefwaarde)
39 93.338
36 96.138
36 104.000
135.000
125.000
125.000
39 437.500 7.632 295
38 425.000 7.645 259
38 440.000 7.372 219
Concrete acties 2015 -
-
In 2015 brengen we in beeld welke besturen van sportverenigingen gemeentelijke ondersteuning hebben of nodig hebben. Ook kijken we aan welke vorm van ondersteuning behoefte is (governance-vraagstuk). Alle culturele kernvoorzieningen hanteren de Code Cultural Governance. De invulling van Sport Centre Hengelo krijgt in 2015 verder gestalte langs drie lijnen: o FC Twente: concreet maken van de plannen voor een stadion, opnieuw inrichten van de velden en het hoofdgebouw verbouwen; o FBK-stadion: implementatie van de bezuinigingen; o Voorplein: start van de herinrichting. In 2015 worden de uitkomsten bekend van de bestuurlijke opdracht voor een haalbaarheidsstudie naar een duurzame renovatie van het Twentebad. In 2015 krijgt de programmering van beeldende kunst gestalte door een onafhankelijke programmacommissie en Heartpool. In 2015 is er zicht op een gezamenlijke huisvesting van een aantal culturele instellingen. CREA krijgt een bestuurlijke opdracht. De discussie over paracommercie in de culturele instellingen wordt in 2015 afgerond. In 2015 wordt de aangepaste, vernieuwde visie op de Muziekschool gepresenteerd, inclusief de invulling van de bezuinigingen.
Totalen per begrotingshoofdstuk
Hoofdstuk
4
exploitatie bedragen x € 1.000 LASTEN, (Excl. Mutaties Reserves) BATEN, (Excl. Mutaties Reserves)
Sport en Cultuur Rekening 2013 -17.302
Begroting Begroting Begroting Begroting Begroting 2014 2015 2016 2017 2018 -16.066
-15.194
-15.066
-15.120
-15.041
3.735
3.632
3.345
3.353
3.360
3.360
-13.566
-12.434
-11.849
-11.713
-11.760
-11.681
Toevoegingen aan de reserves
-328
-328
-328
-328
-328
-328
Onttrekkingen aan de reserves
0
0
0
0
0
0
-328
-328
-328
-328
-328
-328
-13.894
-12.761
-12.176
-12.040
-12.087
-12.008
Resultaat voor bestemming
mutaties reserves Hoofdstuk 4 Sport en Cultuur Resultaat na bestemming
