Spoorwegveiligheid in een welzijnsperspectief Ludo Smeekens
Veiligheidsfuncties op het spoor • Vanuit 2 invalshoeken – Welzijn op het Werk – Spoorwegveiligheid
• Corporate Prevention Services: Op het snijpunt van 2 invalshoeken – Externe Dienst voor Preventie en Bescherming op het Werk – Centrum voor Medische en Psychologische keuringen Spoorveiligheid
Integratie van invalshoeken - Integratie van 2 wetgevingen - CPS als dienstverlenend bedrijf: • Grondige kennis van beide regelgevingen • Organisatie van de onderzoeken • …
Dienstverlening aan wie ? Spoorwegsector in zijn breedste betekenis – – –
We kennen de sector tot in de puntjes We denken mee met de sector We willen ons bewust zijn van de
– wettelijke – logistieke – economische –
context waarbinnen de sector evolueert We willen zoveel mogelijk proactief optreden
Partners in business
Welzijn op het werk
Spoorwegveiligheid
Welke diensten worden verleend? Spoorwegveiligheid
Welzijn op het werk -
Contract voor dienstverlening op 7 domeinen van het Welzijn • Medisch toezicht • Risicobeheersing
-
GEEN contract • •
Medische onderzoeken Psychologische onderzoeken
– Arbeidsveiligheid, -hygiëne, psychosociale belasting… – Specifieke risicoanalyses
• Opleidingen
Permanente benadering van welzijn
Punctuele benadering van geschiktheid
Tegen welke vergoedingen? Welzijn op het werk Onderzoek 1
Spoorwegveiligheid
Onderzoek 2 Medisch onderzoek
Psychologisch onderzoek
FOFAITAIR VERGOEDING/jaar adviezen
Risicoanalyse + punctuele vergoedingen zoals opleidingen
Punctuele vergoeding per onderzoek
Wettelijk Kader Spoorwegveiligheid
Welzijn op het werk
-
Wet 04-08-1996 Welzijn op het Werk KB 28-05-2003 Gezondheidstoezicht werknemers
-
Wet van 30-08-2013 Spoorcodex KB 22-10-2013
-
Allerlei andere Wetten, KB’s, MB’s
-
Allerlei andere Wetten, KB’s, MB’s
Europese oorsprong Spoorwegveiligheid -
Tot begin jaren 2000: spoorwegen grotendeels staatsmonopolies, gebonden aan nationale markten en grenzen
-
Onder impuls van de EU werden een drie spoorwegpakketten goedgekeurd met het oog op een revitalisering van het spoorweg transport:
-
Openstelling voor concurrentie van de markt op Europese schaal • Vrachtvervoer sedert 2007 • Internationaal personenvervoer sedert 2010
Erkenningen en controles Spoorwegveiligheid
Welzijn op het werk
-
FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal overleg:
-
• Erkennende instantie • Controlerend orgaan • Beroepsorgaan
-
-
CPS werd erkend vanaf 1999. Nieuwe erkenning in principe van start van 2013 Erkend voor 5 jaar
DVIS Dienst voor Veiligheid en Interoperabiliteit Spoor: • Veiligheidsvergunningen • Erkennende instantie • Afleveren van rijbewijzen
-
-
CPS erkend voor medische en psychologische keuringen vanaf 2007 Erkend voor 5 jaar
Sleutelbegrippen Spoorwegveiligheid
Welzijn op het werk
-
Dynamisch risicobeheersingsysteem (Welzijnswet) – Risicoanalyse – Preventie – Beperken van de risico’s
-
Bevorderen tewerkstellingskansen (KB Gezondheidstoezicht)
-
Liberalisering van het spoorwegnet = meerdere operatoren
-
Interoperabiliteit internationalisering van het spoorwegnet = éénduidige afspraken en criteria
Veiligheidsfuncties Welzijn op het werk
werkpost: waar arbeidsmiddelen, machines, voertuigen of dienstwapens gebruikt worden voor zover dit de veiligheid en gezondheid van andere werknemers van de onderneming of van ondernemingen van buitenaf in gevaar kan brengen.
Spoorwegveiligheid
Het geheel van activiteiten die verbonden zijn aan een betrekking of een werkpost en die deel uitmaken van het veiligheidssysteem voor het spoorverkeer: - Bestuurder - Begeleider - “Andere” veiligheidsfuncties
Codificatie van de risico’s Spoorwegveiligheid
Welzijn op het werk -
Risico-codes: • 6.1.1 treinbestuurder • 6.1.2 tractiebestuurder koer • 6.2.03 Begeleider werktreinen • 6.2 Andere veiligheidsfuncties
-
Certi-codes • CERTI EU TB Treinbestuurder • CERTI A4 Werkplaatsbestuur. • CERTI 2.15 Begeleider werktreinen • CERTI 2.xx Andere veiligheidsfuncties
Communicatie van risico’s De werkgever (+ Comité PBW) bepaalt de risico’s waaraan een werknemer is blootgesteld Communicatie aan CPS via online toepassing “P43-Web”, momenteel beschikbaar voor de NMBS-Groep. Binnenkort ook voor alle klanten van de externe dienst
Aanvragen onderzoeken en evaluaties Spoorwegveiligheid
Welzijn op het werk Document CPS 402 “verzoek om gezondheidstoezicht over de werknemers” 1. Voorafgaandelijk onderzoek 2. Verandering tewerkstelling 3. Werkhervatting 4. Moederschapsbescherming 5. Spontane raadpleging 6. wedertewerkstellingsprocedure
Document CPS 403 “aanvraagformulier voor medische en/of psychologische keuring” 1. 2. 3.
Medisch en/of psychologisch Type van onderzoek Juiste CERTI-code
Veiligheidsfuncties Welzijn op het Werk -
Treinbestuurder
-
Treinbegeleider
-
“Andere” Veiligheidsfuncties
Voorafgaandelijke gezondheidsbeoordeling Welzijn op het Werk -
Algemene handelingen
-
Beroepsanamnese & medische voorgeschiedenis Klinisch onderzoek & relevante biomedische onderzoeken Opsporing van afwijkingen en contra-indicaties (zoals de opsporing drugs en alcohol…) Psychologisch onderzoek (niet vereist, maar kan eventueel gebeuren in dit kader)
Bijkomende handelingen
Functionele tests < blootstelling Biologisch toezicht Radiografisch onderzoek
Periodieke gezondheidsbeoordeling Welzijn op het Werk
– Periodiciteit standaard 1 jaar (tenzij anders bepaald zoals beeldschermwerkers…) – Algemene handelingen (cfr. supra) – Bijkomdende handelingen (cfr. supra) – Geen psychologisch onderzoek
Treinbestuurder Spoorwegveiligheid “Belgische” vergunning
“Europese” licentie
Rijbewijs “Belgische” vergunning Tot max 29-10-2013
-
Categorieën • • • • • •
A1 – rangeerlocomotieven A2 – werktreinen open spoor A3 – werktreinen gesloten spoor * A4 – werkpl./spooraansl. B1 – personenvervoer B2 – goederenvervoer
“Europese” licentie Vanaf 29-10-2011
-
Géén categorieën aanwezig in de licentie Systeem van bevoegdheidsbewijzen afgeleverd nadien door de IG: • Communautair EU –model • Ingedeeld in A en B categorieën en subcategorieën
Treinbestuurder “Belgische” vergunning Tot max 29-10-2013
-
Medisch attest •
-
-
KB 18-01-2008 Opleiding
Medisch attest •
-
KB 16-01-2007 art 8 bijlage 2
Attest van Vakbekwaamheid •
-
KB 16-01-2007 art 8 bijlage 2
Psychologisch attest •
“Europese” licentie Vanaf 29-10-2011
Psychologisch attest •
-
KB 22-06-2011
KB 22-06-2011
Attest van Vakbekwaamheid •
KB 12-09-2011 Opleidingcentra en diensten
Aanvangsonderzoek “Belgische” vergunning Tot max 29-10-2013
“Europese” licentie Vanaf 29-10-2011
-
Onderzoeken uitsluitend in Brussel
-
Medisch onderzoek
-
Psychologisch onderzoek • Computertests (aandacht en concentratie, alertheid, persoonlijkheid,….) • Validatiegesprek met de psycholoog
Periodiek onderzoek “Belgische” vergunning Tot max 29-10-2013
-
Medisch attest •
-
“Europese” licentie Vanaf 29-10-2011
-
KB 16-01-2007 art 8 bijlage 2
GEEN Psychologisch attest
•
-
Tenzij voor grensoverschr. TB • KB 22-06-2011
-
Attest van Vakbekwaamheid •
KB 18-01-2008 Opleiding
Elke 3 jaar/1 jaar (+60) int (+55)
Medisch attest
Psychologisch attest •
-
KB 22-06-2011
KB 22-06-2011
Attest van Vakbekwaamheid •
KB 12-09-2011 Opleidingcentra en diensten
Elke 3 jaar/1 jaar (+55)
Periodiek - Onderzoeken “Belgische” vergunning Tot max 29-10-2013
-
Onderzoeken uitsluitend in de Periferie
-
Medisch onderzoek •
-
“Europese” licentie Vanaf 29-10-2011
ECG vanaf 40 jaar
Psychologisch onderzoek (exclusief voor de “Europese” licentie) • • •
Screening: computertests online (aandacht en concentratie, alertheid, geheugen) Geen persoonlijkheidsonderzoek Bij falen -> postscreeningsonderzoek te Brussel, inclusief validatiegesprek met psycholoog
Aanvang -Treinbegeleider Spoorwegveiligheid – Medisch onderzoek • Welbepaalde criteria: zie KB 22-10-2013
– Psychologisch onderzoek • Welbepaalde criteria: zie KB 22-10-2013
– De lichaamsmaten van het personeel moeten zodanig zijn dat rollend materieel veilig kan worden gebruikt. Treinbegeleiders mogen geen bijzondere typen van rollend materieel besturen indien hun lengte, gewicht of andere lichaamseigenschappen een risico opleveren.
Periodiek - Treinbegeleider Spoorwegveiligheid
– Medisch onderzoek – Geen psychologisch onderzoek – Bijkomende onderzoeken indien: • Vermoeden van drugs- of alcoholmisbruik • Vermoeden van psychisch dysfunctioneren
Elke 3 jaar/1 jaar (+62)
Aanvang – Andere veiligheidsfuncties Spoorwegveiligheid
– Medisch onderzoek – Geen psychologisch onderzoek
Periodiek – Andere veiligheidsfuncties Spoorwegveiligheid
– Medisch onderzoek – Geen psychologisch onderzoek (tenzij IB/SO dit zouden voorschrijven) – Bijkomende onderzoeken indien: • Vermoeden van drugs- of alcoholmisbruik • Vermoeden van psychisch dysfunctioneren
Periodiciteit bepaald door IB en SO < eigen veiligheidsbeheersysteem
Output documenten Spoorwegveiligheid
Welzijn op het werk “Formulier voor de gezondheidsbeoordeling” - Geschikt • Eventueel met beperkingen die BINDEND zijn in geval van veiligheidsfuncties. - Ongeschikt • Definitief • Tijdelijk voor de duur van …
Medisch Attest Psychologisch Attest -
Geschikt Ongeschikt
Integratie van output documenten
welzijn
A131
A131
A131
µ 407.01
µ 407.01
µ 407.01
Ψ 407.02
Ψ 407.02
Ψ 407.02
spoorweg
Beroepsprocedures - aanwerving Spoorwegveiligheid
Welzijn op het werk
Onbestaande
C.B.A.G [intern beroep in het kader van het Statuut NMBS-Groep]
Raad van State
Arbeidsrechtbank
KB 22-06-2011 art. 13 “het (erkend) centrum dient een eigen, interne beroepsmogelijkheid te voorzien” i.f.v. • •
Medisch attest Bedrijfspsychologisch attest
Beroepsprocedures – periodiek/andere Spoorwegveiligheid
Welzijn op het werk
C.B.A.G [intern beroep in het kader van het Statuut NMBS-Groep]
Medische Arbeidsinspectie
Raad van State
Arbeidsrechtbank
KB 22-06-2011 art. 13 “het (erkend) centrum dient een eigen, interne beroepsmogelijkheid te voorzien” i.f.v. • •
Medisch attest Bedrijfspsychologisch attest
