special Huis & tuin lentefris

AL 22 JAAR OP TV

Met ge handi EIR WIJZE

special

Huis & tuin lentefris 4FMPBKQBPQPSLLO ABDOLQBP@ELLKJ>>H

kassa tests GROENE AANSLAG VERWIJDERAARS KAMPEERVERBLIJVEN COMPACTCAMERA’S TANDENBLEEKPASTA VLEESVERVANGERS NR. 2 APRIL/MEI 2011 PRIJS € 3,99

en verder

TEST DE E-BIKE ZELF

HOEVEEL VERDIENT DE WERKSTER?

KASSA KORT

Wel of niet roken in de kroeg?

In de afgelopen maanden ontving Kassa tientallen nieuwe klachten over de garantieafhandeling van de iPhone bij T-Mobile. Vorig jaar zat Danny Young Afat al in de Belbus omdat T-mobile beweerde dat zijn telefoon waterschade had opgelopen. Maar bij Danny’s iPhone was er een knopje afgebroken. Niet echt iets dat door waterschade kan komen. T-mobile beloofde in het vervolg beter naar klachten van klanten te kijken en het niet meer zomaar op waterschade af te schuiven. Nu, bijna een jaar verder, blijven bij Kassa de klachten binnenkomen. Met precies hetzelfde probleem. Wanneer mensen hun iPhone met een mechanisch defect, bijvoorbeeld die afgebroken knop, opsturen naar de reparatieservice van T-Mobile krijgen ze al snel te horen dat hun telefoon niet onder de garantievoorwaarden gerepareerd kan worden. De reden: er is waterschade geconstateerd. In een reactie zegt T-Mobile dat zij genoeg heeft gedaan door het beleid aan te passen. De klachten duiden volgens T-Mobile niet op een structureel probleem.

Opgepast voor illegale EK-kaartjes In Warschau wordt op 8 juni 2012 de openingswedstrijd gespeeld van het volgende EK voetbal, georganiseerd door Polen en Oekraïne. Bij veel commerciële ticketbureaus kun je je nu al inschrijven als gegadigde voor kaartjes, maar dan betaal je vaak een extra bedrag aan de bemiddelaar – en de kaartjes zijn zelf al duur genoeg. De UEFA waarschuwt voor valse kaartjes en meldt dat je alleen kunt bestellen via de eigen website. Toernooidirecteur Martin Kallen: ‘Alle andere verkooppunten zijn in principe illegaal.’ Gedurende de maand maart kun je je laten registreren op www.uefa.com om in aanmerking te komen voor EK-kaartjes. De prijzen variëren van dertig tot zeshonderd euro.

ISTOCKPHOTO

VAN KASSA TV

Kort

WEER KLACHTEN OVER GARANTIE T-MOBILE

Nu het kabinet het rookverbod voor kleine cafés wil opheffen, zetten steeds meer cafés en restaurants de asbakken weer op tafel. Bij Clean Air Nederland zijn al meer dan drieduizend meldingen binnengekomen over horecagelegenheden waar volop wordt gerookt. Fijn voor de rokers, minder prettig voor mensen die last hebben van rook. Weten waar de lucht fris is? Check dan Cleanairnederland.nl.

6

KASSA APRIL/MEI 2011

32 KORTST! De helft van de Nederlanders wil geen megastallen. Ze zijn met name bezorgd over het dierenwelzijn, de impact op natuur en milieu en de nadelige effecten op de volksgezondheid, aldus onderzoeksbureau TNS-NIPO. Er komt op initiatief van de PVV en PvdA een onderzoek naar de hoge benzineprijzen. Het onderzoek moet onder meer achterhalen waarom het aan de pomp duurder wordt terwijl de olieprijzen dalen. Antwoorden worden voor de zomer verwacht.

VOLKSTUINTJE HOUDT JE JONG 62-plussers met een volkstuin brengen gemiddeld 32 uur per week door ‘op de tuin’. Daardoor zijn ze gezonder dan hun leeftijdgenoten zonder volkstuin, zo is gebleken uit onderzoek van Agnes van den Berg van bureau Alterra, onderdeel van Wageningen Universiteit. De lichamelijke beweging die de volkstuinders krijgen door fietsen, schoffelen en onkruid wieden heeft een positief effect op hun gezondheid. Het onderzoek zegt overigens niets over het effect van zelfgeteelde wortels, tuinbonen en tomaten.

Meer weten over de voedzaamheid van eieren? Half februari heeft het Productschap Pluimvee en Eieren de voorlichtingssite www.eiloveyou.nl gelanceerd. Meer weten over soorten eieren en het kippenwelzijn? Zie dan Kassa’s ei-wijzer op pagina 12 van dit magazine. HOLLANDSE HOOGTE

ISTOCKPHOTO

In de volgende Kassa een test van fotokaartenwebsites. Maak via zo’n site (bijvoorbeeld Albelli.nl, Greetz.nl, Fastcards.nl en Fotofabriek.nl) zelf een ansichtkaart van een foto en schrijf uw bevindingen (over de site, het resultaat etc.) achterop de kaart. Stuur deze naar de redactie van Kassa magazine, postbus 175, 1200 AD, Hilversum. Zorg dat uw creatie uiterlijk 15 april bij ons binnen is om kans te maken op Sony’s Reader Touch Edition PRS-650 (Kassa’s keuze, adviesprijs 250 euro).


… met zoveel procent is vorig jaar de verkoop van mobiele telefoons gestegen ten opzichte van 2009. Er gingen wereldwijd 1,6 miljard toestellen over de toonbank. Nokia verkocht de meeste apparaten, gevolgd door Samsung, LG Electronics, RIM en Apple.

$BJFPHLLM

‘Nepsigaretje maakte misselijk’ Erzsi Nagy (48 jaar) wilde stoppen met roken. Op de Huishoudbeurs stuitte ze op de elektrische sigaret van Super Smoker. ‘Dat leek me wel wat. Er kwam echt rook uit en je had iets in je hand. Heel anders dan die misselijkmakende nicotinekauwgoms of kruidensigaretten zonder tabak.’ Ze schafte de nepsigaret met oplader en vullingen aan voor € 99,-. ‘Een beurskoopje, want je kreeg er nicotinevullingen bij waar je anders nog tientallen euro’s voor moest betalen.’ Ze ging voortvarend aan de slag met de e-sigaret. Maar het bleek al snel een miskoop. ‘Het ding was te zwaar, je zoog veel lucht naar binnen en je mocht maar een aantal trekjes per minuut nemen in verband met het nicotinegehalte. Voordat je het wist zat je daar overheen en werd je misselijk.’ Ook haar partner Bart, net gestopt met roken, viel het tegen. Hij wilde de ‘gezelligheid’ van het roken weer ervaren. ‘We hadden echter alleen vullingen met nicotine waardoor zijn verslaving weer werd aangewakkerd. Uiteindelijk is hij toen juist mede door de Super Smoker weer begonnen met roken.’

@ /LHBBKJFPHLLM->FI H>PP>J>D>WFKB S>O>KI 7

PRIVÉCOLLECTIE

HELP KASSA TESTEN EN WIN EEN E-READER!

PANELTEST

VLEES, MAAR NIET HEUS

Zo op het eerste gezicht zijn ze nauwelijks van echt vlees te onderscheiden. Maar de smaak is toch anders, vindt ons testpanel. Vier panelleden kregen zes vleesvervangers voorgeschoteld. De Valess Schnitzel komt als beste uit de bus. Door HEIDI KLIJSEN

5,4 GEHAKTBAL

PORTRETTEN: HEIDI KLIJSSEN

(BQQBPQM>KBI

16

Vegetarische Slager (online), per 2 stuks € 3,(plus € 15,- verzendkosten)

5,7 TIVALL HAMBURGER Albert Heijn, per 2 stuks € 1,99

Lex Boussen (48), jobcoach, houdt van koken en is een echte vleesliefhebber. Je kunt hem ’s nachts wakker maken voor een balletje gehakt. Heeft tijdens de test even een koud biertje nodig om ‘het gevoel van een droog washandje in de mond’ kwijt te raken.

Deze ziet er saai uit, maar hij is stevig gekruid. Als doordeweeks gerecht, met een bloemkooltje, kan het best. Hij heeft geen vervelende smaak, maar is zeker niet zo lekker als echt vlees. Cijfer: 5

Ha ha, door die schroeistreep is het net een echte hamburger. Maar daardoor juist erg nep, vind ik. Je verwacht een smakelijke hamburger en krijgt een melige hap. Ik vind dit de minste. Cijfer: 3

Dorien Beekers (46), van cateringbedrijf De Wereldzaak, kookt regelmatig bij mensen thuis. Ook vegetarisch. Zelf eet ze regelmatig vegetarisch omdat het gezond is. Vleesvervangers staan niet bovenaan haar wensenlijstje. De meeste vindt ze toch wat saai. ‘Ik mis de persoonlijke touch.’

Deze ziet er niet uit als een nepperd, zelfs niet als ie is doorgesneden. Ik vind hem echt te zout. En er moet een sausje bij, want het is een droge hap. Cijfer: 5,8

Erg matig. Hij ruikt naar vanille en heeft een doordringende bouillonsmaak. De structuur is sponsachtig. Ook krijg je hem niet goed gesneden. Dit schotel ik niemand voor. Cijfer: 4

Isabel de Legé (13), scholiere, is vier jaar geleden gestopt met vlees eten, omdat ze het zielig vond voor de dieren. Haar ouders vinden het prima, zolang ze wel vis eet. Ook vleesvervangers eet ze regelmatig. ‘Ik mis alleen kippenpootjes, die vond ik zo lekker!’

Dit lijkt meer op een hamburger dan op een gehaktbal! Smaakt lekker, maar wel een beetje droog. De buitenkant is krokant, maar van binnen is ie erg zacht. Cijfer: 7

Deze is erg lekker, ik eet hem vaker. Een goede hamburger, al is ie een beetje klef. De buitenkant is lekker knapperig. Cijfer: 8,2

Hans Bruininks (49), is cateringmedewerker in het personeelsrestaurant van een ziekenhuis. Er staan daar geen vleesvervangers op het menu. ‘Artsen stellen een kroketje of broodje warm vlees erg op prijs.’ Een aantal vleesvervangers vindt hij goed te eten, maar ze mogen wel wat kruidiger.

Deze kleffe hap ga ik niet op tafel zetten. Hij ziet er niet aantrekkelijk uit en heeft weinig smaak. Ik vind het de minste. Cijfer: 3,8

Deze hamburger ziet er goed uit, maar mag wat meer smaak hebben. De bite is prima. Dit zou ik mijn gasten wel durven voorzetten. Een goede vleesvervanger. Cijfer: 7,4


#LK@IRPFB KASSA’S KEUZE

6,6 ALPRO SOYA Pittig gekruide filets (diverse supermarkten), per 2 stuks € 3,39

6,8 VALESS SCHNITZEL Diverse supermarkten, per 2 stuks € 2,57

4,8

6,5

PROVAMEL

SOTO

Soya filets met spinazievulling (natuurwinkel), per 2 stuks € 2,95

Mediterrane balletjes (natuurwinkel), € 3,25 (250 gram)

Geen feestmaal, maar hij kan er mee door. Hij ruikt wel erg naar paneermeel en is aan de droge kant. Prima voor als we eens gezond willen doen, maar liefst niet te vaak. Cijfer: 6

Hij lijkt op een echte schnitzel, maar de smaak lijkt een beetje op fastfood. Een beetje gewoontjes. Wel een lekker knapperig korstje en een stevige structuur. Cijfer: 6,2

Bah, deze is echt niet lekker. Ik krijg er een bittere nasmaak van. En die groene substantie, hoort dat er echt in? De buitenkant is knapperig, maar van binnen is ie gortdroog. Cijfer: 3,2

De balletjes zien er rauw uit, ondanks dat ze goed gebakken zijn. Ze ruiken lekker kruidig, maar zijn wat smakeloos. En weer die typische, droge nasmaak. Als snack kunnen ze er mee door. Cijfer: 4,6

Deze heeft een lekker kruidige geur, maar de smaak is wat nep. Na drie hapjes heb ik wel genoeg. Hij had iets dikker mogen zijn, zodat je meer proeft dan alleen de korst. Cijfer: 6,5

Deze ziet er redelijk uit, maar dit ga ik mijn gezin niet voorzetten. De structuur is droog, een beetje kipachtig. Het korstje krijgt een dikke 8, maar van binnen vind ik het niks. Cijfer: 4,5

Sorry hoor, maar dit hapje heb ik uitgespuugd. Dit zet ik niemand voor. Nepbroodkruim met spinazie, meer kan ik er niet van maken. Cijfer: 2

Mijn favoriet. Lekker als tussendoortje, al hadden ze nog iets pittiger gemogen. Op de verpakking staat niets over bereidingswijze. Gebakken zijn ze wat klef, ben benieuwd hoe dat is als je ze frituurt. Cijfer: 7,5

Dit vind ik de minst lekkere. Qua uiterlijk lijkt ie op vlees, maar qua smaak niet. Hij moet het echt hebben van de kruiden. Cijfer: 6,4

Deze schnitzel is mooi bruin en ziet er lekker uit. Hij smaakt een beetje naar tosti. De buitenkant is knapperig. Dit kun je iedereen voorzetten omdat het geen speciale smaak heeft. Cijfer: 7,4

Hé, die vulling is groen! Mmmm, het is spinazie! Dit vind ik de lekkerste. Misschien wel een beetje plakkerig, maar lekker zacht van binnen. Ik ga vragen of mijn moeder deze gaat kopen. Cijfer: 8,2

Deze ruiken naar de Chinees. Het lijkt een soort mihoengerecht, met die kruiden er in. Ze zijn wat plakkerig van binnen. Ik vind ze erg lekker. Cijfer: 7,8

Deze filet ziet er wat gewoontjes uit, maar de smaak is goed. Er zijn lekkere kruiden gebruikt en de korst is knapperig. Ook de structuur is prima. Cijfer: 7,6

Dit vind ik de beste. Hij ziet er zeer goed uit en ook de smaak is prima. Een lekkere, krokante beet en een goede structuur. Dit kun je zelfs tijdens het kerstmaal serveren. Cijfer: 8,6

Matig. Ziet er smakelijk uit, maar is ondanks de spinazie erg flauw. De vulling maakt het papperig. Nee, dit komt bij mij niet op tafel. Cijfer: 5,6

Deze vallen me tegen. Ze zien er redelijk natuurlijk uit, maar de smaak is een beetje nep en wat te gewoontjes. Ook vind ik de structuur erg slap. Cijfer: 6


17

KOOPHULP

COMFORTABEL KAMPEREN Nederlanders zijn dol op (luxe) kamperen en bezitten samen maar liefst 500.000 caravans, 150.000 vouwwagens en 60.000 campers. Drie experts over de voors en tegens van de verschillende kampeermogelijkheden. Door ERIC VAN DEN BERG

28

H

et was allemaal zo overzichtelijk, de loopbaan van de kampeerder. Eerst een tent, dan een grotere tent omdat er kinderen kwamen, dan een vouwwagen omdat die lekkerder ligt, en dan een caravan vanwege de koelkast en het aanrecht. En als de kinderen uit huis waren, kwam een camper in zicht. Tegelijk met dromen over lange, verre tochten met een ongekende vrijheid. Zo voorspelbaar is het allemaal niet meer, zegt directeur Berry Velthuis van de ‘vrijetijdsmarkt’ Obelink in Winterswijk. ‘Het vliegt alle kanten op. Jongeren kiezen een


FOTO’S: ANWB; PRIVÉCOLLECTIE

$BBUMBOQP

caravan, ouderen gaan weer kamperen. De trend is luxe, of het nu in een tent is of in een camper. We willen graag op pad, naar buiten, maar dan wel met alle geneugten van thuis.’ Ieder op zijn eigen manier. En dat roept de belangrijkste vraag op bij de aanschaf van een tent, een vouwwagen, een caravan of een camper: wat voor reiziger ben je eigenlijk? Wim de Roos, technisch redacteur van de Kampeer & Caravan Kampioen (ANWB): ‘Hoe breng je je vakantie door, wat voor een reiziger ben je? Dat moet je eerst bedenken.’ Drie weken Frankrijk per jaar? Ook op wintersport? Een lange trip door europa? Drie experts bieden het kamperende gezin (twee kinderen, zomervakantie in Europa, in het voorjaar een weekje dichter bij huis) een handreiking. Over één ding zijn ze het al eens: maak je geen zorgen over de kinderen, die willen sowieso in een bijzettentje.

FRESH IMAGES

GEZINSTENT Lage investering, gaat lang mee Minder comfort, minder privacy

Prijs/investering Wim de Roos: ‘Gezinstenten heb je in alle prijsklassen. Een tunneltent vanaf een paar honderd euro, een piramidetent vanaf 600 euro.’ Berry Velthuis: ‘Een tent blijft hartstikke voordelig. Als de stiksels en ritsen maar goed zijn, kun je hem na jaren nog verkopen.’ Gerrit Hijink: ‘We hebben een stuk of vier tenten gehad. Allemaal hebben we ze weer kunnen verkopen.’ Comfort/gebruiksgemak De Roos: ‘Een tent weegt tien tot vijftig kilo. Je hebt snelle opzetters. Met een


Wim de Roos is technisch redacteur van de Kampeer & Caravan Kampioen (KCK) van de ANWB.

oppompbare tent ben je in tien minuten klaar. Je hebt ook tenten waarbij wel dertig pennen de grond in moeten.’ Velthuis: ‘Let op grondzeil of kuip. Een kuip is handig tegen ongedierte en wateroverlast. En let op katoen of polyester. Bij katoen is het ’s zomers binnen niet zo warm. Met polyester heb je veel condens. Je kunt overigens comfortabel kamperen. De levenstandaard van thuis neem je mee. Zo zijn er hartstikke leuke kastjes waarin je veel kwijt kunt, een koelbox die tot min zestien kan vriezen en gevoerde veldbedden.’ Onderhoud/stalling/levensduur De Roos: ‘Een duurdere tent van een bekend merk is een betere tent, is mijn stelregel. Liever geen goedkope tent van een grootgrutter. Drie weken Costa Brava en volle zon, en je kunt hem weggooien. De seals van de naden laten dan los. Een katoenen tent vanaf pakweg duizend euro kan twintig tot dertig jaar mee. Pas op met bellenblazende kinderen, dat is funest. Zeep breekt de waterspanning. Een stalling is niet nodig, dat is het mooie. Schoonmaken, uitkloppen en naar zolder.’ Velthuis: ‘Een katoenen tent gaat 30 tot 55 gebruiksweken mee. Polyester: 20 tot 35.’

Berry Velthuis is directeur van de ‘vrijetijdsmarkt’ Obelink, waar onder meer tenten, caravans en vouwwagens worden verkocht.

Gerrit Hijink kampeert sinds 1964. Met tent, vouwwagen, camper en nu al jaren met een caravan.

VOUWWAGEN Veel opbergruimte Minder geschikt voor het vooren naseizoen dan een caravan Prijs/investering De Roos: ‘Vouwwagens heb je vanaf grofweg 3900 euro, voor bijvoorbeeld een Holtkamper of Zambezi loopt dat op tot zo’n 10 duizend euro of meer.’ Velthuis: ‘Vouwwagens zijn superwaardevaste aankopen.’ Comfort/gebruiksgemak De Roos: ‘Prima woning voor twee, drie weken. Het is een tent, maar met volop bagageruimte. Het is een groot onderkomen, je kunt het snel opzetten en het staat redelijk stabiel. Meestal zit er een goed bed in. Vroeg en laat in het seizoen wordt hij wel snel vochtig. Een vouwwagen onder de 750 kilo mag achter elke auto.’ Hijink: ‘Een voortent is voor essentieel. Anders heb ik echt te weinig ruimte.’ >

‘EEN BELLENBLAZEND KIND IS FUNEST VOOR DE TENT’ 29

SPAARVARKEN SNELLER VETMESTEN? Gezien de lage spaarrente lijkt beleggen een goed idee. Maar: beleggen is riskant en vraagt inspanning. Zes redenen om de beurs links te laten liggen (en eentje waarom het toch een goed idee kan zijn). Door ANDRE DE VOS Illustratie JOSJE VAN KOPPEN

GA TOCH (NIET)

BELEGGEN! D

e maximale rente op spaarrekeningen is 2,5 procent. Trek daar 1,2 procent vermogensrendementsheffing en de inflatie vanaf en spaargeld wordt alleen maar minder waard. Veel mensen overwegen daarom te gaan beleggen. In 2009 en – iets minder - 2010 lieten de beurzen fraaie rendementen zien. Wie begin 2009 honderd euro in de Amsterdamse beurs stak, had eind vorig jaar 140 euro. Maar beleggen is een mijnenveld. Zes redenen om het niet te doen.

1

Niet genoeg geld

Regel 1 bij beleggen is dat alleen geld wordt belegd dat niet op korte termijn nodig is. Spaargeld is doorgaans altijd beschikbaar. Handig als er ineens forse kosten zijn omdat de auto het begeeft of er tijdelijk minder inkomen is. Een noodpot moet niet worden belegd.

2

Iedereen belegt al

Pensioenfondsen beleggen voor werknemers zo’n 700 miljard euro, deels in zeer risicovolle beleggingen als grondstoffen en private ondernemingen. Ruim de helft van de Nederlanders heeft een eigen woning: een belegging in vastgoed.

32

Sommige Nederlanders hebben ook nog een beleggingsverzekering voor oudedag of hypotheek.

3

Grote risico´s

Hoe hoger het beloofde rendement, hoe groter het risico van geldverlies. Sparen levert zo weinig op omdat het veilig is. Banken en vermogensbeheerders moeten een risicoprofiel van hun beleggers maken, maar daar klopt vaak niets van. Mensen die helemaal geen risico willen nemen, blijken met exotische producten veel geld kwijt te raken. Alle beloftes boven de tien procent zijn per definitie zeer risicovol. Pas op met beleggingen met een minimale inleg van 50.000 euro. In deze categorie, die niet onder officieel toezicht staat, opereren malafide teakfondsen en vastgoedfondsen op Dubai.

4Tijd en geld

Wie wil beleggen moet weten waarin hij zijn geld steekt. Dat betekent veel lezen. Sommigen maken van beleggen een hobby, maar bedenk dat je in diezelfde tijd ook iets leuks kunt doen, of geld verdienen. Beleggen kost bovendien geld. Voor het bewaren en de aan- en verkoop

van aandelen(fondsen) worden kosten berekend.

5Gokken

Beleggen is geen exacte wetenschap. Beroemd zijn experimenten met apen die beter beleggen dan beursspecialisten door willekeurig aandelenfondsen aan te wijzen. Ook in 2010 zaten de belangrijke Nederlandse beleggingsanalisten er met hun voorspellingen weer eens helemaal naast.

Particulieren – vooral mannen! – kunnen er 6 niets van Particuliere beleggers maken er een potje van. De particuliere belegger is te wispelturig en gaat te veel af op zijn onderbuikgevoel. Online beleggen verleidt tot overhaaste beslissingen. Mannen doen het slechter dan vrouwen. Vrouwen nemen minder risico, handelen minder, kijken meer naar de lange termijn en hebben geen valse illusies over hun zakelijke intuïtie.

1En toch….

Op de lange termijn – vanaf tien tot vijftien jaar – is beleggen bijna altijd


lucratiever dan sparen. Het groeieffect van rente op rente is fenomenaal; 10.000 euro spaargeld is met een jaarlijkse rente van drie procent na twintig jaar 18.061 euro waard. Als datzelfde bedrag wordt belegd tegen een jaarlijks rendement van vijf procent, is er na twintig jaar 26.532 euro. De makkelijkste manier om te beleggen is om het geld in een indexfonds of ‘tracker’


te stoppen. Zo’n fonds doet niets anders dan de prestaties van een bepaalde beurs (bijvoorbeeld de AEX) kopiëren. Als die tien procent omhoog gaat, gaat het indexfonds ook tien procent omhoog. Dit heet

passief beleggen en de kosten zijn laag. Een tweede optie is beleggen in een beleggingsfonds. De beheerder van zo’n fonds koopt aandelen (of obligaties) waarvan hij denkt dat die de komende tijd >

33

EEN DUWTJE IN DE RUG De elektrische fiets is in opmars. Voor 1200 euro heb je een mooi exemplaar. Let bij de aanschaf vooral op je rijgedrag en vermijd oudere tweedehandjes. Wat is er te koop en hoe werkt het allemaal? Door ANKA VAN VOORTHUIJSEN

E-BIKE VEROVERT RAP TERREIN 54


A

GIANT - XVO PHOTOGRAPHY · XANDER VAN OMMEN

an een hippe elektrische fiets (en die noem je dus ebike) zie je bijna niet dat ie elektrisch is, zegt Joris Kok van rijwielhandel Kok in Utrecht. Hij wijst op een fraaie Giant: trendy frame, recht stuurtje, model mountainbike. Daarnaast staat een Kalkhoff: modern vormgegeven met gestroomlijnde looks. Alleen aan de accu, een langwerpig doosje (bij de Giant aan de bagagedrager en bij de Kalkhoff bij de trapas), zie je dat dit fietsen ‘met trapondersteuning’ zijn. Hang daar een hippe fietstas overheen en dan zie je die accu ook niet meer, suggereert Pim Goldner, medewerker van rijwielhandel Profile Roel Peerenboom in Wageningen. De elektrische fiets is booming business op de Veluwe. ‘Moeders met twee kinderen die hier twee keer per dag de Wageningse berg op ploeteren. De gemiddelde leeftijd van de gebruikers van elektrische fietsen daalt enórm. Vroeger verkochten we ze alleen aan oude mensen, of mensen die krakkemikkig waren. Nu gaan zelfs jongeren er op zitten.’ Ook in de Randstad zijn e-bikes een hit, zegt de Utrechtse Kok, die goede zaken doet met elektrische bakfietsen. ‘Voor au-pairs die niet gewend zijn


om te fietsen. Maar ook voor de ouders. Het is nogal een gewicht, al die kinderen én de boodschappen.’ De marketingcampagnes rondom de e-bike benadrukken tegenwoordig dan ook vooral de mogelijkheid om je actieradius te vergroten. Interessant voor senioren en forensen. Ook proberen fabrikanten fietsende scholieren over de streep te trekken.

‘IK KOM, ONDANKS DE WIND, NIET BEZWEET OP MIJN WERK AAN’

WERK Op eigen spierkracht fietsen is natuurlijk het gezondst, maar elektrisch fietsen is nog altijd beter dan níet fietsen, vindt de Fietsersbond. De elektrische fiets is steeds vaker een serieuze concurrent voor korte ritjes met de auto, bijvoorbeeld woon-werkverkeer, merkt Arien de Jong van de Fietsersbond. ‘Uit onderzoek blijkt dat mensen gemiddeld maximaal een half uurtje naar hun werk willen fietsen, dat is 7,5 kilometer. Met elektrische ondersteuning haal je in dat half uurtje gemakkelijk 15 kilometer.’ En, schrijft een tevreden gebruiker op het forum van de Fietsersbond: ‘Ik kom, ondanks de wind, totaal niet bezweet aan op mijn werk.’

De Fietsersbond startte vorig jaar met een aantal partners de campagne ‘rij2op5’ waarin werknemers worden gestimuleerd om twee van de vijf werkdagen de auto te laten staan en de (elektrische) fiets te pakken. Deelnemers mogen kosteloos een maand lang een e-bike proberen. ‘Enorme tijdwinst en een heerlijk windje-meegevoel’, aldus een proefpersoon op de bijbehorende site.

VERKOOP De e-bike is ontegenzeggelijk aan een opmars bezig. Het aantal verkochte fietsen in Nederland daalde in 2010 met 7 procent. De verkoopcijfers van de e-bike lieten juist een stijging zien van 8 procent. En dit is nog maar het begin, denkt de rijwielbranche. ‘Het is een enorme groeimarkt’, zegt Frank van den Eeden, marketingmanager bij Batavus. Nog even, en bijna alle gewone fietsen zijn er ook in een elektrische variant, verwachten de handelaren. De opmars van de e-bike is een succes, besluit Kees Bakker, In de vakwereld heet een elektrische fiets officieel een die al jaren elektripedelec, pedal electric cycle. Bij zo’n fiets moet je altijd sche fietsen test voor mee trappen. Tegenwoordig spreekt bijna iedereen de Fietsersbond en de over een e-bike. Een pedelec heeft een oplaadbare Telegraaf. ‘Dit heeft accu en een motor, en meestal drie standen: eco, zich van een typisch normaal en sport (ook wel power of boost genaamd). ouderenproduct Er bevindt zich een display op het stuur waarmee ontwikkeld naar een de mate van trapondersteuning te regelen is. Bij de gewone, algemeen sport-stand krijg je de meeste trapondersteuning en geaccepteerde fiets. verbruikt de accu het meest. Op een elektrische fiets En dat binnen tien kun je ook zónder trapondersteuning fietsen, maar dat jaar tijd.’ < is door het extra gewicht wel wat zwaar. >

1

Wat is een e-bike?

55

EXPERTTEST

COR VAN LOVEREN Van Loveren (1952) is hoogleraar Preventieve Tandheelkunde aan het Academisch Centrum Tandheelkunde Amsterdam. Hij studeerde in 1976 af aan de faculteit tandheelkunde van Universiteit Utrecht.

TANDENBLEEKMIDDELEN

WIT JE GEBITJE Tandglazuur kun je poetsen, slijpen of bleken voor een wittere lach. Poetsen helpt, slijpen is gevaarlijk en bleken geeft het beste resultaat, vertelt deskundige Cor van Loveren.

Door ALINA NUBÉ Fotografie DIRK-JAN VAN DIJK

58


G

eer en Goor hebben ze. George Clooney heeft ze. En topmodellen pronken ermee op de catwalk: stralend witte tanden. Niet van zichzelf, maar van de tandarts of van een gespecialiseerde winkel. Voor een paar honderd euro maak je van een geel gebit een wit plaatje. In een uur is het gepiept en loop je naar buiten met een filmsterrenlach. Prof. Dr. Cor van Loveren vindt witte tanden eigenlijk ‘helemaal niet zo natuurlijk’. Voor dit artikel buigt hij zich echter graag over diverse middeltjes die claimen dat ze je een stralende lach bezorgen. Maar eerst een lesje tandheelkunde. De kleur van je tanden wordt bepaald door het licht, vertelt Van Loveren. ‘Een tand bestaat uit twee lagen. De buitenste laag is glazuur, dat is bijna doorzichtig. Daaronder zit dentine, tandbeen. Dat is niet doorzichtig. Als er licht op de tand valt, wordt het weerkaatst in het tandbeen. Dat tandbeen is opgebouwd uit kleine kanaaltjes. Naarmate je ouder wordt, worden die kanaaltjes smaller, hierdoor kleuren je tanden geler of grijzer bij dezelfde lichtinval.’ Sommige medicijnen maken je gebit eveneens grijzer. En als je valt op je gebit, kunnen kleurstoffen uit het bloed in het gebit komen en de boel zo verkleuren. Koffie en sigaretten zijn daarnaast beruchte donkermakers van het glazuur.

POETSEN Aan verkleuring van tandbeen kun je weinig doen. Tandartsen kunnen verkleuringen aan de tand wel wegwerken, dan gaat het om verkleuring van de tand door kleurstoffen uit het bloed of het vulmateriaal waarmee de tand gevuld is. Het glazuur kun je zelf op verschillende manieren aanpakken. Je kunt bijvoorbeeld het glazuur slijpen waardoor het minder licht doorlaat, maar dat is zeer te ontraden. In veel witmakende tandpasta’s die in dit verhaal voorkomen, wordt de slijpmethode wel deels gebruikt, maar het gaat dan om een zeer geringe hoeveelheid slijpmiddel. De besproken tandpasta’s maken vooral beter schoon. Ze bevatten een soort fosfaat. Dat maakt de kleurstoffen makkelijker verwijderbaar. Ze lossen het vuil op


‘MET CITROEN EN AARDBEI ETS JE HET GLAZUUR’

de tanden als het ware op. Van Loveren: ‘Onderzoek heeft aangetoond dat die witmakende tandpasta’s beter schoonmaken, maar het resultaat is afhankelijk van het verwachtingspatroon van de gebruiker. De een is tevreden als de tanden twee of drie tinten lichter zijn geworden, de ander is daar ontevreden over. Het is altijd trial and error.’ BLEKEN Naast de schoonmaakspullen voor het glazuur, zijn er bleekmiddelen verkrijgbaar waarin peroxide zit. Met een soort stift waarop je een bleekmaker smeert, glij je over je tanden. Je laat het intrekken en het spul doet z’n werk: het breekt de kleurstoffen op, en in het glazuur af. In bleekproducten die vrij verkrijgbaar zijn, mag niet meer dan 0,1 procent peroxide zitten. Peroxide – sommige politici gebruiken het om hun haren te bleken – is een agressief goedje. Als je dat op je tandvlees krijgt, kan het gaan irriteren

Hoeveel peroxide er in een bleekmiddel zit, moet op de verpakking staan. Kassa TV onderzocht in 2004 bleeksetjes voor thuis en trof op een aantal verpakkingen geen hoeveelheden aan. Wil je er zeker van zijn dat je je tandvlees en je tanden niet beschadigt, dan kun je het beste kiezen voor een sessie bij de tandarts of een witmaakwinkel. Naast tandpasta’s en bleekmiddelen zouden sommige huismiddeltjes je gebit ook opvijzelen. Gevonden op internet: aardbei, zout en citroen. Je wrijft ermee over je tanden en ze worden stralend wit. Van Loveren: ‘Ze kunnen inderdaad wel werken. Met zout krijg je een beetje een schuurmiddelwerking. Citroen en aardbei bevatten zuren en daarmee ets je dan als het ware het glazuuroppervlak. Doordat het minder doorzichtig wordt, zie je dat als wit, maar dit is slecht voor je gebit.’ <

‘Hollywood Smile mogelijk de beste’ Van Loveren bekeek de ingrediëntenlijst van zes tandpasta’s. Maken ze je tanden witter? Een beetje. ‘In de meeste bekeken tandpasta’s zit een slijpmiddel en een vorm van polyfosfaat. Dat laatste maakt het glazuur schoon. Echt wit maken, bleken, doen de meeste niet.’ THERAMED Perfect express white Claimt binnen een week al resultaat. ‘Hier zit wat water in om ‘m smeuïg te maken. Sorbitol geeft een zoete smaak. Silica is het slijpmiddel en verder zit er pentanatriumtrifosfaat in dat calcium

vangt en de tand schoonmaakt. Deze tandpasta maakt beter schoon dan een gewone tandpasta. Er zit verder niks in wat aan de kleur van de tand of de kleurstof in de tand iets doet. En dat >

59

ISTOCKPHOTO OTO CKPH ISTO

62


OP DE AUTOMATISCHE PILOOT Lampen die vanzelf aangaan bij binnenkomst en gordijnen die bij de schemering sluiten. Toekomstmuziek? Nee, met home automation ligt deze comfortabele manier van wonen nu al binnen handbereik. Door DAVID VAN DANTZIG

HUIS

VAN HET HEDEN H

ome automation – het automatiseren van alledaagse huiselijke activiteiten – was voorheen voorbehouden aan hobbyisten die zich in de vrij complexe materie wilden verdiepen. Tegenwoordig zijn er bij zaken als Blokker en de bouwmarkt kant-en-klare pakketten te koop waarmee deze vorm van modern gemak binnen bereik is gekomen van minder technisch aangelegde mensen. Eenvoudige setjes stopcontacten met afstandsbediening van merken als KlikAanKlikUit, Marmitek, Eminent en Ebode, laten zich eenvoudig tussen bijvoorbeeld een stekker en de wandcontactdoos plaatsen, zodat elektrische apparaten met een afstandsbediening zijn te bedienen. Handelingen die voorheen met de hand moesten worden gedaan, zoals het licht aandoen of de gordijnen sluiten, zijn dankzij de slimme schakelaars ineens van afstand uit te voeren.

AFWEZIG Naast deze basissetjes zijn er andere producten verkrijgbaar, zoals bewegingsmelders, deursensoren en zelfs een pakket om de geïnstalleerde producten te bedienen vanaf een computer. Daarmee is het huis volledig te programmeren: de lichten dimmen ’s avonds op vaste tijden, het koffiezetapparaat gaat ’s ochtends


op een vaste tijd aan of je programmeert complexe gebruikerspatronen waarbij de verlichting willekeurig aan- en uitgaat en de elektrische bedienbare gordijnen sluiten, zodat het tijdens je afwezigheid lijkt alsof het huis bewoond is. Home automation-producten zijn dan ook goed in te zetten ter beveiliging van een woning. Bewegingssensoren, camera’s en alarminstallaties werken op een vergelijkbare manier als de eenvoudigere producten, maar zij geven meer controle. Zo kunnen alle lampen in huis geactiveerd worden wanneer beweging wordt gedetecteerd in een ruimte waar niemand zou moeten zijn, of je kunt op afstand via internet een alarm aan- of uitzetten. Het grote verschil tussen thuisautomatisering en traditionele manieren van alternatieve schakelaars (zoals standaard bewegingssensoren en tijdschakelaars) is de mogelijkheid van de apparaten om onderling te communiceren en ze in een soort netwerk op te nemen dat centraal kan worden bediend. CODESYSTEEM De producten zijn te verdelen in twee categorieën: de ene

werkt via het lichtnet (de zogenaamde X10-standaard), de ander draadloos (de Zwave-standaard). Deze laatste heeft als voordeel dat de slimme schakelaar zijn status kan terugsturen naar het bedieningspaneel of de afstandsbediening, zodat je op afstand de bevestiging krijgt dat het apparaat daadwerkelijk is uitgeschakeld. In de praktijk werken beide systemen met een codesysteem. Stap één voor ingebruikname is altijd zorgen dat alle apparaten in huis dezelfde code gebruiken, waardoor ze met elkaar kunnen communiceren. Dat gaat bij oudere modellen met draaiwieltjes, bij modernere exemplaren digitaal. In dat laatste geval bepaalt één zender de code, die met behulp van een learn-knop door de andere apparaten wordt overgenomen. Bij Zwave is het mogelijk om maximaal zes zendmodules aan een ontvanger te koppelen. Daardoor >

‘VIA INTERNET KUN JE HET HUIS OP AFSTAND BEDIENEN’ 63

LABTEST

ISTOCKPHO

TO

/LHCFIJBK ,BQA>KLM ABJ>UFJ>IB OBPLIRQFB

COMPACTCAMERA’S

KLEINE BLIKVANGERS 72


Op zoek naar een fototoestel? Laat je niet gek maken door de megapixelrace en kies bewust voor eventuele extraatjes. Zeven compactcamera’s getest tussen de 150 en 250 euro. Handige Sony wint de strijd.

keer dichterbij halen is standaard, maar meer is mogelijk, ook in deze relatief compacte modellen. Het gaat hier om een optische zoom, dus met behulp van de lens. Digitale zoom doet meestal niets meer dan het bijrekenen van extra beeldpunten, wat feitelijk geen kwaliteitsverbetering oplevert.

Door DAVID VAN DANTZIG

I

n de winkels buitelen camerafabrikanten al jaren over elkaar heen met grote hoeveelheden pixels. De laatst aangekondigde compacte modellen hebben maar liefst 16 megapixels, en dat op een sensor kleiner dan een pinknagel. Hoe meer hoe beter, lijkt het devies. Terwijl al sinds de introductie van de digitale compactcamera geldt dat 3 megapixels voldoende is voor nette afdrukken van 10 bij 15 centimeter. De beeldsensor (de digitale opvolger van de filmrol) bepaalt voor een belangrijk deel hoeveel detail een camera kan vastleggen, maar het is niet het enige onderdeel dat hierop invloed heeft. Domweg meer megapixels toevoegen heeft dan ook weinig zin. Sterker, er kleeft een technisch nadeel aan sensoren met grote hoeveelheden beeldpunten op een klein oppervlak, namelijk digitale beeldruis. Het gevolg is dat bij weinig licht, bijvoorbeeld bij opnames binnenshuis, ruis zichtbaar kan zijn in de foto. Meer megapixels is dus niet per definitie beter.

LENS Gelukkig investeren fabrikanten ook in verbeteringen op andere vlakken. Een goede digitale camera is namelijk méér dan de som der delen. Als een sensor veel pixels kan vastleggen, worden de eisen voor de lens bijvoorbeeld ook hoger. Bij de meeste digitale camera’s kan de lens minder detail registreren dan de sensor kan vastleggen. Dat is voor de gebruiker niet echt van belang, want de scherpte is nog altijd meer dan voldoende voor afdrukken op A4- of zelfs A3-formaat.


De lenzen in de bekeken klasse verschillen niet veel van elkaar. Er zijn sowieso twee zaken om op te letten bij de keuze voor een camera. In de eerste plaats hoe lichtsterk de lens is. Dit wordt aangegeven met de F-waarde. Een lager getal is beter: F/2.8 is beter dan F/3.5 bijvoorbeeld. Daarnaast is het groothoek- en telebereik van belang. Voor landschappen, maar ook foto’s van gezelschappen binnenshuis is een groothoek van 28mm of breder (een lager getal dus) preferabel. In de tabel bij dit artikel is voor elke camera het groothoek- en telelensbereik te vinden. Naast de sensor en lens is de processor van belang, door fabrikanten ook wel als engine aangeduid. Deze motor is verantwoordelijk voor het uiteindelijke beeld. Een goede engine kan ruis verminderen door een combinatie van vervagings- en verscherpingseffecten. Voor een mooie foto dient een camera dus uiteindelijk een goede combinatie te hebben van sensor, lens en processor. Alle camera’s in de test zijn wat dit betreft adequaat. Ook wat betreft de uiteindelijke fotokwaliteit liggen de toestellen dicht bij elkaar. MOGELIJKHEDEN Welke kies je dan? Extra mogelijkheden kunnen de doorslag geven en de wensen van de koper zijn dan mede bepalend. Gedacht kan worden aan een automatische panoramastand of de aansluitmogelijkheden. Wie ook wil filmen met een fotocamera, dient te kijken naar de maximale resolutie. Ten slotte is het zoombereik van belang: het beeld tot drie

DE TEST Voor deze test vroeg Kassa aan zeven grote camerafabrikanten om een model op te sturen met een prijs tot 250 euro, en compacte afmetingen. Klein genoeg om eenvoudig in jaszak of tas mee te nemen. We keken naar vier zeer compacte exemplaren (Canon, Olympus, Samsung, Sony) en drie meer complexere modellen voor de meer ervaren fotograaf (Fujifilm, Nikon, Panasonic).

CANON IXUS De Canon Ixus 210 is zeer compact en heeft een stevige, deels metalen constructie. Ondanks het 5x zoombereik verdwijnt deze bij uitschakelen geheel in de behuizing. De camera heeft geen uitstekende delen. Het bovengemiddeld scherpe beeldscherm is aanraakgevoelig, voor scherpstellen op een element van de scène volstaat een vingeraanraking. Op de tast de juiste knop vinden is hierdoor niet mogelijk, maar het voordeel is een heel eenvoudige bediening. Die is mede overzichtelijk omdat de Ixus 210 vrijwel geen keuzeinstellingen heeft, de camera is echt volautomatisch. In de meeste gevallen met prima resultaat. Volautomatisch Weinig instellingsmogelijkheden >

LET OP DE LICHTSTERKTE VAN DE LENS 73

ADVERTENTIE

PROBEER KASSA MAGAZINE VRIJBLIJVEND Het abonnement stopt automatisch $

)-7,36

#%&&! "

87667564321430/.-

Nep-wild in het schap

87667,.6,6

10/.-,+

Huis & tuin lentefris 4FMPBKQBPQPSLLO ABDOLQBP@ELLKJ>>H

6(.'372

Welke televisie in 2011? .+*.-1.-

HALFJAAR

$ !#"

$>QFPQL@EMROB JFPIBFAFKD

!" ! #

voor maar

€7,50 normaal €11,97

43210/.

Jong blijven? Dit werkt!

*,11,)/1)1

AP

/('/&%/& '2.0&%2(/+-,$

-/44/,24,4

Lees Kassa magazine Met in elke editie veel tests, productvergelijkingen, bespaartips, beantwoording van vragen en andere consumentenzaken.

2+*2)(2)

BEL 0900-0123 (€ 0,10 p/m) VARA’s Publieks- en Ledenservice (op werkdagen van 9:00-17:00 uur)

✃

AL 22 JAAR OP TV

Ja, ik neem een proefabonnement (3 nummers) op het Kassa magazine voor € 7,50 (normaal € 11,97).

011M11103 LFANG

Het abonnement stopt daarna automatisch. Naam Straat Postcode | plaats Geb. datum Tel. E-mail

Voorl.

06-

Ik machtig VARA Uitgeverij het verschuldigde bedrag automatisch af te schrijven van mijn bank- of girorekening: [ ]

[ ]

[ ]

[ ]

[ ]

[ ]

[ ]

[ ]

[ ]

Handtekening HET AANBOD GELDT ALLEEN VOOR NIEUWE ABONNEES DIE DE LAATSTE NEGEN MAANDEN NIET OP DIT BLAD GEABONNEERD ZIJN GEWEEST. PRIJSWIJZIGINGEN VOORBEHOUDEN

VUL DE BON IN EN STUUR ’M IN EEN ENVELOP ZONDER POSTZEGEL NAAR: VARA, ANTWOORDNUMMER 3, 1200 VB HILVERSUM OF BEL 0900-0123 (€ 0,10 p/m). VARA’S PUBLIEKS- EN LEDENSERVICE OP WERKDAGEN VAN 09:00–17:00 UUR.

m|v

special Huis & tuin lentefris

Recommend Documents