Somatische aspecten van Anorexia Nervosa Verwijzersmiddag, 24 april 2014 Curium-LUMC Roos van Rooij-Kouwenhoven, kinderarts Herma Hollander, dietiste
Multidisciplinair team • -Kinder- en Jeugdpsychiater, ism. Psycholoog/systeemtherapeut
• -Dietiste • -Kinderarts LUMC 2 vaste personen
Elke 2 weken MDO in Curium, allen aanwezig. zie : View / Header and footer ?
2
Tuesday, May 06, 2014
Taken van de kinderarts
• Uitleg complicaties korte en lange termijn • Bewaken van lichamelijke conditie • Streefgewicht vaststellen • Grenzen stellen in sport, school, andere activiteiten
zie : View / Header and footer ?
3
Tuesday, May 06, 2014
zie : View / Header and footer ?
4
Tuesday, May 06, 2014
Uitleg • G= (eten + drinken) – (inspanning + metabolisme)
• Streefgewicht:
-1 tot 0 SD G/L ofwel BMI>17
• En regelmatige menstruaties • En normale cognities/gedrag tav. eten
• Motiveren ! • Onderhandelen
zie : View / Header and footer ?
5
Tuesday, May 06, 2014
Complicaties en risico’s • Bij ondervoeding:
hypoglycemie bradycardie, hypotensie, ritmest., verl QTc, DC acute pancreatitis
• Bij purgeren:
hypokaliemie, alkalose, dehydratie
• Laxantiamisbruik: hypokaliemie, acidose, dehydratie • Waterloading:
hyponatriemie
• Dehydratie:
electrolytstoornissen, prerenale nierinsuff.
Irreversibel:
infertiliteit osteoporose/osteopenie lengtegroeiachterstand CZS afwijkingen/ neurocognitief functioneren
zie : View / Header and footer ?
6
Tuesday, May 06, 2014
“ Ziekenhuis thuis” • Doel:
voorkomen van ZH opname uit gevarenzone komen
• Middel:
intensieve thuisbehandeling zoveel mgl rust: bed/bank NIET bemoeien met eten
Dagprogramma:
muziek, tv, lezen, spelletjes bezoek vriendinnen schoolwerk, max 1,5u/dag
zie : View / Header and footer ?
7
Tuesday, May 06, 2014
Opname indicaties; in LUMC WAKZ • Bedreiging vitale functies • Snelle/persisterende vermagering • Verstoord MI. • Totale weigering vocht/voedingsintake
• Zo kort mogelijk ! zie : View / Header and footer ?
8
Tuesday, May 06, 2014
Tijdens (acute) opname in WAKZ • Bedrust • 3 lagen kleding aan • Alleen zelf lopen naar douche (1xdd) en wc • Eten vlgs lijst dietiste, binnen afgesproken tijd • Wegen 3x/week • Dagprogramma: incl. schoolwerk Doel: niet meer afvallen intake vlgs lijst dietiste accepteren CAVE: refeeding syndroom ! zie : View / Header and footer ?
9
Tuesday, May 06, 2014
Refeeding syndroom Bij hervoeden: overgang kataboolanabool Lage fosfaatvoorraden Weer KH intake: fosfaat, K, Mg cel in Fosfaat nodig voor ATP productie en stabiele celmembraan. Bij tekort: weefselhypoxiemyocard dysfunctie Cave: MOF Risico groot in 1e 2 weken vanaf hervoeden. G/vitale parameters/Lab/ECG controles zie : View / Header and footer ?
10
Tuesday, May 06, 2014
Medicatie • Zoveel mogelijk vermijden !! • Laxantia, Forlax (macrogol), vaak nodig. • Bij peristerend braken: evt. protonpompremmer • Suppleties: Fosfaat, Thiamine op indicatie • PM: Psychofarmaca?
Iom. KJP
• Olanzapine (antipsychoticum) • Benzodiazepines (angst reductie) zie : View / Header and footer ?
11
Tuesday, May 06, 2014
De gevreesde voedingslijst Herma Hollander Dienst Dietetiek Curium LUMC
Screening van nieuwe patiënten • Afnemen van een algemene anamnese • Berekenen van de energiebehoefte • Afnemen van een voedingsanamnese • Uitwerken naar een advies voor de praktijk • (Poli)klinisch begeleiden
24-04-2014/ H.J. Hollander
De anamnese • Informatie over de voedingstoestand (gewichtsverloop) •Voedingskundige gegevens (compensatie, braken, laxantia, eetbuien, preparaten) •Voedingsanamnese • Ouderanamnese (bereiding maaltijden, samen eten, regels)
24-04-14/ H.J. Hollander
Energiebehoefte • Uitgaan van huidig gewicht • Activiteitenfactor • Inhaalgroeifactor voor gewichtstoename (uitgaan van streefgewicht) • Groot verschil tussen inname en behoefte • Rekening houden met refeeding
24-04-14 / H.J. Hollander
Refeeding • Complicaties die kunnen ontstaan wanneer ondervoede patienten weer gevoed worden • Metabole en functionele veranderingen • Hypofosfatemie, hypomagnesiemie, hypokaliemie • Glucose intolerantie • Manifest worden van thiamine (B1) deficientie • Verminderde orgaanfunctie en overvulling 24-04-14 / H.J. Hollander
Hoe te handelen bij risico refeeding • Controleer en suppleer kalium, magnesium, fosfaat voor aanvang van de voeding • Start met preventief met vitamine B1 (300 / 100 mg oraal voorschrift arts) • Start met maximaal 20 kcal per kg en voer geleidelijk op / vocht: 30 ml per kg • Wees attent op (grote) gewichtstoename en oedeem (polsfrequentie, vochtbalans) • Fosfaat , kalium, magnesium en glucose dagelijks monitoren en suppleren 24-04-14 / H.J. Hollander
Hoe lastig is aankomen? • Voor elke gram gewichtstoename is 5 kcal nodig. Om 500 gram per week te groeien is dus ongeveer 350 kcal/dag extra nodig. • Jongere van 40 kg heeft tijdens opname (zeer geringe activiteit) een behoefte van ongeveer 1400 kcal + 350 kcal voor gewichtstoename = 1750 kcal totaal • De inname voor opname is veelal tussen 500800 kcal per dag. • Van deze jongere wordt verwacht dat zij minimaal twee maal zo veel gaat eten. 24-04-14 / H.J. Hollander
De gevreesde voedingslijst Angstige jongeren • Duidelijke en begripvolle uitleg van de basis principes • Mogelijkheid geven om mee te denken • Geen eindeloze discussies • Als het met normale voeding niet lukt is sondevoeding nodig • Discussie over de voedingslijst met de diëtist 24-04-14 / H.J. Hollander
Voedingslijst voorbeeld Ontbijt: 2 sneden bruin brood besmeerd met margarine (1 kuipje van 10 gram) 2 x vleeswaren (15 gram) 1 x jam (kuipje van 15 gram) 1 melk (200 ml) Tussendoor: 1 glas vruchtensap (200 ml) 1 stuk fruit (1 appel / 2 mandarijnen / 2 kiwi's / 1 sinaasappel / 1 banaan, 1 peer) Lunch: 2 sneden bruin brood besmeerd met margarine (1 kuipje van 10 gram) 1 x kaas (20 gram) 1 x appelstroop (kuipje 15 gram) 1 beker melk (200 ml) 24-04-14 / H.J. Hollander
Tussendoor: 1 beker thee 1 volkorenbiscuitje 1 stuk fruit (1 appel / 2 mandarijnen / 2 kiwi's / 1 sinaasappel / 1 banaan, 1 peer) Warm eten (wordt in de centrale keuken afgewogen) 2 opscheplepels aardappelen, pasta of rijst (100 gram) 2 opscheplepels groenten (100 gram) 1 stukje vlees, vis, kip of vegetarische vleesvervanger (100 g) 1 juslepel jus of saus (25 ml) 1 schaaltje halfvolle yoghurt (voorverpakt van 150 ml) Tussendoor: 1 glas vruchtensap (200 ml) 1 volkorenbiscuit
24-04-14 / H.J. Hollander
Wat staat er (niet) op hun menu • Geen gefrituurde producten (vlees, friet) • Geen pudding, mousse (wel yoghurt, vla) • Geen magere melk of karnemelk (wel melk, Fristi) • Afwisselende vleessoorten, afwisselende groente • Normale belegsoorten • Brood besmeerd met margarine 24-04-14/ H.J. Hollander
Afspraken over de voedingslijst • Voedingslijst, geen dieetlijst, in EZIS + papier • Er staan geen calorieën op (ook geen discussie hierover) • Uitgangspunt richtlijnen goede voeding • Uitgaan van standaarden (altijd margarine, normale belegsoorten, voldoende melk- en melkproducten, 2 maal fruit, 1500-2000 ml vocht) • op maandag, woensdag, vrijdag aanpassing/ophoging van de voedingslijst 24-04-14 / H.J. Hollander
Wanneer sondevoeding • Indien het volgen van de voedingslijst niet lukt • Standaard: aanvullen van de inname per maaltijd (verpleging krijgt hiervoor een overzicht) • Bij hypoglykemie zo nodig continue SV • Nutrison Multi Fiber (1 kcal/ml) • Het is geen ‘straf’ maar soms nodig voor het fysieke herstel
24-04-14 / H.J. Hollander
Aanvullende sondevoeding • Uitgangspunt = voeding volgens de voedingslijst • Per maaltijd en tussendoortje bepalen wat niet gegeten is volgens de lijst • M.b.v. vervangingslijst berekenen hoeveel SV gegeven moet worden • Geen discussie over de hoeveelheid toe te dienen SV met de jongere • Gelijk na de maaltijd SV rustig toedienen m.b.v. een spuit 24-04-14 / H.J. Hollander
Alarmsignalen (niet aankomen, wel voldoende energie in de voedingslijst) • Braken, rumineren • Beweging (gespannen zitten, wiebelen, oefeningen in bed, lopen wanneer niemand kijkt) • Rommelen met het eten (kruimelen, telkens een klein restje laten liggen, eten wegmoffelen beleg op of onder het bord uitsmeren) • Laxeermiddelen
24-04-14 / H.J. Hollander
Alarmsignalen (veel aankomen, meer dan te verwachten op grond van de voedingslijst) • Vasthouden van vocht, herstel vochtbalans, ATTENTIE: REFEEDING • extra drinken voor het weegmoment • niet plassen in de ochtend (voor het weegmoment)
24-04-14 / H.J. Hollander
Vragen?