Soma-berichten. Activiteitenprogramma Januari - april 2010

Soma-berichten Activiteitenprogramma Januari - april 2010

Driemaandelijks programmablad Jaargang 11 nr 1. Winter 2010 Verspreid aan yogacursisten en geïnteresseerden Verantwoordelijke uitgever: Alberto Paganini Bergjesbos 18 B-8310 Brugge Tel. : 0032 - 50/36 49 36 E-mail: [email protected] Website: www.yogasoma.be

De inhoud van deze uitgave mag gekopieerd worden mits vermelding van de bron. Lay-out: Olivier Verstraete. Omslagontwerp: A. Paganini / C. Dumolin

1

Soma

Inhoud Soma

• • • •

Yoga

• • • • • • • • •

Introductie Beste wensen voor 2010 Cursusbegeleiders Soma online

Yogasoma voor iedereen Yoga-Academie Yogadagen Yogaweek(weekend) 2010 Prana Yoga Flow / Reeksen Ashtanga First Serie Prana Yoga Flow teacher training Yoga voor de hart Yoga voor iedereen

ACTIVITEITEN-AGENDA



• • • • •



• • • • •

Varia



2

Yogaboek Alberto Ashtanga Yoga met Manju Jois Studiedagen Yogafederaties Individuele sessies & workshops Virabhadrasana B

Panca Devata Puja Panca Devata Puja - Chanting Een vleugje poëzie Energetische voeding 5 transformaties Inschrijvingen, abonnementen en info





p. p. p. p.

03 08 10 11

p. p. p. p. p. p. p. p. p.

09 12 13 14 17 17 19 21 21

p.22-23



p. p. p. p. p.

24 27 28 29 30

p. p. p. p. p.

32 33 34 35 44

Soma

Introductie

introductie

Verdraagzaamheid (yama), geweldloosheid (ahimsa) en respect voor wat van anderen is (aparigraha) in tijden van crisis. In onze yogaopleidingen, -workshops, -dagen en -weken geven we ook informatie over de yogafilosofie en de visie die achter de praktische beoefening staat. We willen niet alleen prachtige oefeningen doorgeven, die het lichaam fitter en gezonder maken, maar ook impulsen die op emotioneel, mentaal en spiritueel vlak een transformatie en heling helpen teweeg te brengen. De acht stappen van het yogapad beschreven in de Yoga Sutra van Patanjali vormen een belangrijk onderdeel van deze yoga-achtergrond. De eerste stap is Yama, soms als verdraagzaamheid vertaald. Deze stap is onderverdeeld in vijf delen, vijf basisprincipes over je relatie met de anderen en de wereld. Ahimsa: geweldloosheid, niet doden. Satya: liefde voor waarheid. Asteya: respect voor wat van anderen is, niet stelen. Brahmacharia: meesterschap over de wereldse verleidingen en de zintuiglijke prikkels. Aparigraha: vrijgevigheid (Patanjali Yoga Sutra II,30). ‘Deze zijn universele grote plichten ongeacht rang, plaats, tijd of gebruiken’ voegt Patanjali er onmiddellijk aan toe in de volgende Sutra (II,31). In verschillende tijden, culturen en religies overal ter wereld worden dezelfde principes verkondigd. Als een mens, een groep of een samenleving volgens deze universele wetten handelt, legt men de basis voor een gezonde, harmonieuze en gelukkig leven in de relatie met de medemens en de natuur. Het tegenovergesteld is ook waar: het minachten van deze regels veroorzaakt miserie en lijden. We leven in een bijzondere tijd: wat gezaaid werd komt nu tot bloei. De vruchten van het handelen worden zichtbaar. Hieronder een opsomming van enkele resultaten (vruchten) van het huidige menselijke handelen: - 20% van de bevolking verbruikt 80% van de rijkdommen en bronnen van de hele planeet. - wereldwijd zijn de militaire uitgaven 12 keer hoger dan deze voor hulp aan ontwikkelingslanden. - dagelijks sterven 5000 mensen door vervuild drinkwater. - 1 miljard mensen heeft geen toegang tot drinkwater. - bijna 1 miljard mensen lijdt honger. - meer dan 50% van de granen van de wereld wordt gebruikt om dieren te voederen voor de vleesindustrie en voor biobrandstof. - 40% van de landbouwgrond van de wereld leidt aan langetermijn schade. - elke jaar verdwenen 13 miljoen hectare oerwoud. - 1 zoogdier op 4, 1 vogel op 8, 1 amfibie op 3 is met uitsterven bedreigd. - diersoorten sterven 1000 keer sneller uit dan volgens het natuurlijk ritme. - drie vierden van de visgebieden zijn leeg, gevaarlijk beschadigd of zo goed als uitgeput. - de ijskap is 40% dunner dan 40 jaar geleden. 3

Soma

- -

tot 2050 rekent men op minstens 250 miljoen milieuvluchtelingen. 10% van de mensen controleert 90% van de rijkdom van de aarde.

Dit zijn maar enkele feiten (uit de film ‘Home’ van Yann Arthus – Bertrand) die getuigen hoe onwetendheid, zelfzucht en liefdeloosheid de hele planeet in een destructieve spiraal storten. Ahimsa (geweldloosheid) en aparigraha (respect voor wat van anderen is) zijn geen concepten voor oppervlakkig denkwerk of voor ethiekoefeningen in de vrije tijd. Het staat vast dat de leefgewoontes van een deel van de aardse bevolking (en dat blijkt voornamelijk de westers ‘geciviliseerde’ mens te zijn) het hele leven van de planeet op het spel zetten en de rijkdommen misbruiken die aan alle mensen toebehoren. Hier en nu staan we op het punt de onaangename vruchten daarvan te plukken. Een van de betekenissen van crisis is verandering, transformatie, ommekeer. De huidige crisissen in milieu en economie, op persoonlijk en op relationeel vlak, zijn de weerspiegelingen van een herhaald en hardnekkig negeren van de elementairste gerechtigheid en van de harmonische wetten waarop het universum gebaseerd is. De crisis biedt kansen. Ommekeer en groei in bewustzijn dringen zich op als enige oplossing. Het spel (leela) op deze planeet eist dat we spoedig bewust worden van de wetten van oorzaak en gevolg en dat we fundamenteel onze levensstijl en visie veranderen. Hoe kunnen we met onszelf, de medemensen, de dieren en de natuur zo omgaan dat duurzaamheid, gezondheid en geluk realiseerbaar zijn? Jaren geleden werd ik me langzaam maar zeker bewust dat er meerdere planeten zouden nodig zijn, (en mettertijd vernietigd worden) als alle mensen zouden leven zoals ik het toen deed (volgens de normen van de gemiddelde West-Europese burger). Ik wou daar verandering in brengen en trachten de ‘yogaprincipes’ in de praktijk om te zetten, niet alleen op de yogamat of in spirituele denkoefeningen, maar ook in de concrete manier van leven, eten, consumeren, reizen, met geld en energie omgaan, verplaatsen, bouwen, verwarmen, slapen enz.... Mijn ‘voetafdruk’ mocht drastisch verkleind worden. De reizen naar de Himalaya in India maakten me attent op het feit dat er mensen zijn (de yogi’s) die er opmerkelijk gelukkiger en gezonder uitzien dan de andere aardbewoners, terwijl zij niks maar dan ook niks vervuilen. ‘Waarheid, eenvoud en liefde’ is hun boodschap, de succesvolle poging om in harmonie met zichzelf, de anderen, de natuur en de kosmische wetten te leven. De menselijke drang om bevrediging te zoeken in de onverzadigbare consumptie en productie van alle mogelijke futiele materiele goederen, ongeacht de gevolgen, lijkt me een kortzichtig, gevaarlijk en vernietigend spel. ‘Het buiten zoeken wat binnen in onszelf is leidt tot ongeluk’ zeggen de wijzen al sinds eeuwen. Ontevredenheid, angst en onwetendheid compenseren door macht over andere uit te oefenen en de aarde te plunderen lijkt me een tot mislukking gedoemd spel. Gelukkig werd dit voor een stijgend aantal mensen meer en meer zichtbaar. Een uitweg? We leven in het Westen in 2010, het is niet de bedoeling dat we in grotten gaan leven en ons met wortels, kruiden, licht en meditatie voeden, toch 4

‘Wat? Hoe doen jullie dat? Is het echt mogelijk? Mankeert jullie niks?’ zijn enkele van de vragen die we kregen. We hebben niet het gevoel dat het ons aan iets ontbreekt, in tegendeel. Enkele antwoorden: - we eten alleen biologische voeding, zo veel mogelijk plaatselijk geteeld en seizoensgebonden: dit verarmt de grond niet, bevat meer vitaminen, mineralen en voedingsstoffen dan ‘gewone’ voeding (bespoten en vergiftigd) en is wezenlijk gezonder. Lange transporten belasten het milieu. - we eten geen vlees: vleesconsumptie is een van de grootste vervuilings- factoren voor ons milieu. John Mc Cartney (de Beatles held van de jaren ’60) wist in een recent appel te verkondigen dat als 1 persoon 1 dag vleesloos eet, dit overeenkomt met 60 km minder autorijden. Het massaal doden van miljoenen dieren op dagelijkse basis veroorzaakt een enorm lijden voor dier, mens en aarde. - we hebben in de loop van de jaren onze verplaatsingen met de auto drastisch beperkt: we rijden nu hoofdzakelijk met de fiets of de trein. We genieten zo van meer beweging in de vrije natuur en van de buitenlucht. - op vakantie gaan we niet met het vliegtuig: we vinden dat er ontelbare mooie plekken in de buurt zijn. Dit ontwikkelt de capaciteit om vreugde te beleven aan eenvoudige dingen en de ontdekking van het mooie in al wat is. - we genieten enorm van thuis zijn: yoga en muziek zijn onze passies. We oefenen thuis en gaan naar de lessen, workshops en concerten met de fiets. - we maken gebruik van natuurlijke geneesmiddelen en verzorgings producten in plaats van de gangbare medicatie en producten. De farma- ceutische industrie is een grote verantwoordelijk voor vervuiling van mens en natuur, en voor veel ellende veroorzaakt door dierproeven. - we veranderden van energieleverancier: we zijn overgeschakeld naar 100% groene energie. Volgens Greenpeace is het nu al mogelijk om alle energie via hernieuwbare bronnen te produceren. Geen steun dus aan wie nog vervuilende energie uit kerncentrales verkoopt. De overschakeling is maar een minuut werk. - ons spaargeld is verhuisd: Triodos bank is transparant en financiert uitsluitend projecten die ethisch verantwoord en duurzaam zijn. Als we voor vrede en gerechtigheid zijn wensen we dat ons geld ook op die manier beheerd wordt. Die overschakeling heeft jaren geleden ook maar een paar minuten tijd gekost. De crisis heeft tot nu toe deze bank 5

Soma

kunnen we veel doen om onszelf en de aarde effectief te helen. In de loop van de jaren hebben we in ons gezin getracht om in onze levensstijl deze bewustwording gestalte te geven. Het resultaat is verbluffend. Toen onze kinderen een tijdje geleden onze voetafdruk uitrekenden bleek dat we minder hectare verbruiken dan wat Greenpeace en WWF voor een duurzame planeet voorschrijven. Onze voetafdruk is vergelijkbaar met die van de gemiddelde Afrikaan, een vijfde van de gemiddelde bewoner van de USA en een derde van de gemiddelde West-Europeaan. ‘Mocht iedereen leven zoals wij, dan zou er niet veel vervuiling zijn, de aarde en zijn rijkdommen zouden volstaan voor iedereen en de mensen zouden overal gelukkiger en gezonder zijn. ’ was de conclusie van een tevreden Beniamino (onze 15-jarige muzikantenzoon). Nu nog (de) andere mensen trachten te inspireren.

Soma

- - - - - - - - -

niet aangetast. ons huis is gebouwd met bio-materialen en volgens energiebesparende concepten. Beter voor het milieu, onze gezondheid en welzijngevoel. We voelen ons goed daarin. GSM, en GPS en draadloos internet hebben we niet. Studies van verschillende universiteiten hebben aangetoond dat de stralen schadelijk zijn voor de hersenen en het zenuwstelsel. Andere vormen van elektrosmog trachten we te beperken. voor wassen en poetsen gebruiken we ecologische producten. we stellen de aankoop van een auto uit tot een echt niet vervuilend alternatief te koop is. De technologie voor een volledig ‘propere’ auto bestaat al lang. We wachten tot auto-industrie en politici daarvoor kiezen. voor kleding, speelgoed en interieur gebruiken we natuurlijke materialen, zo veel mogelijk op een natuurlijke manier behandeld en verwerkt. de tuin is bio en krijgt water uit onze waterput. onze afvalzak is in regel een derde van het gemiddelde in de straat. Organisch afval geven we aan de dieren achter onze verkaveling. we zoeken naar vrede: in en rondom onszelf. Het is normaal om soms kwaad of negatief te zijn. De uitdaging is: hoelang blijven we in negatieve gevoelens en gedachtes? Yoga helpt ons om los te laten en te transformeren. Elke keer opnieuw trachten we in contact te komen met de bron van vrede en vreugde aanwezig in onszelf. Oorlog is één van de hoofdverantwoordelijken voor lijden en verwoesting. ....................

We staan open voor ‘goede raad’: verdere tips of voorstellen zijn welkom. Misschien voel je je geïnspireerd om ook enkele stappen te zetten. Weet dat je bij elke euro die je uitgeeft diverse projecten steunt en dat je hierbij steeds de keuze hebt tussen mens- en milieuvriendelijke projecten enerzijds en vernielende en ziekmakende projecten anderzijds. Zelfs de aankoop van een brood kan bio-boeren steunen, die vriendelijk met de levenskracht van de aarde omgaan, of andere bedrijven die met pesticiden, fungiciden, insecticiden......de fertiliteit van de aarde aan het vernietigen zijn. Het is tijd om van al onze handelingen bewuster te worden. Persoonlijk welzijn kan gepaard gaan met het welzijn van de medemens en de natuur. Een bewustzijnsprong is nodig, zoals ook de nodige acties om ideeën over vrede en harmonie in daden om te zetten. We hebben als individuen de macht en de vrijheid om o.a. te kiezen wat we kopen en wat we eten. Op die manier kunnen we goede projecten steunen in plaats van verder bij te dragen tot de exploitatie van onze planeet. Gelukkig zijn we niet de enigen die in deze tijd signalen voor verandering de wereld in sturen. Hier een lijst van enkele positieve nieuwsberichten in een wereld die ze dringend nodig heeft: - in Freiburg (D) is het eerste ecovriendelijke stadsdeel ontstaan, waar meer dan 5000 mensen leven: alle huizen produceren zelf de energie die ze verbruiken, verplaatsingen zijn milieuvriendelijk. - in Egypte is een bio-dynamisch landbouwproject dermate gegroeid dat het de als standaardnorm voor de landbouw van het hele land begint te dienen. 6

Er is nog hoop, ook nu de speling in de marge kleiner wordt. En ondanks grote krachten (in en buiten onszelf) die de controle en de macht over mens en natuur willen: ten koste van de vrijheid, de gezondheid, het geluk, het bewustzijn en de natuur. De oplossingen zijn er: we hebben allemaal de kracht om te veranderen. Doen we het? Dit is mijn wens voor 2010: laat ons samen een mooie wereld vol liefde, vrede en harmonie bouwen. Ook in 2010 ben je welkom in onze yogalessen, cursussen en opleidingen. Je mag genieten van een leuke, vitale, ontspannende, kwalitatieve en verantwoorde yogabeoefening. Dit is helend voor lichaam en geest... en ook voor de natuur. Een deel van de opbrengsten gaat naar de steun van humanitaire en/of ecologische projecten (zie voorpagina). Tips over projecten die onze steun verdienen zijn welkom. Namasté (het hoogste in mij groet het hoogste in jou) OM Alberto

7

Soma

- de ‘trade fair’, rechtvaardige handel, groeit wereldwijd en steunt mens en natuur. - in vele landen ontstaan bio- valleien of dorpsgemeenschappen, waar biologische en natuurvriendelijke landbouw voor regeneratie van de grond en voor gezonde voeding zorgt. - Costa Rica heeft besloten om geen militaire uitgaven meer te doen en al zijn rijkdommen te gebruiken voor onderwijs, ecotoerisme en om oerwoudbeschermende projecten te steunen. - in Gabon wordt hout op een verantwoorde manier gekapt, met een duurzaam woudmanagement - Zuid-Korea heeft 65% van de bossen geregenereerd, die tijdens de oorlog vernietigd werden. 75% van het papier is gerecycleerd. - natuurparken beschermen 13% van de natuurlijke rijkdommen van de aarde. Daar kan de natuur zijn gang gaan. - 2% van de wateren zijn beschermd, het is het dubbele van 10 jaar geleden.- in Bangladesh (India) bestaat ‘ een bank voor de armen’ die zorgt voor steun en economische heropleving van het land. - de wereldwijde solidariteit uit zich in talloze grensoverschrijdende steunprojecten. - overschakeling naar duurzame energie krijgt in veel landen voorrang. Nieuwe jobs en kansen voor mens en natuur worden zo gecreëerd. - overal in de wereld schakelt een stijgend aantal mensen over naar een gezondere levensstijl: meer bioteelten en vegetarisch eten, yoga, natuurlijke methodes voor gezondheid en geluk, bewustzijnverruimende disciplines. In de USA beoefent 10% van de bevolking yoga. Overal ter wereld groeit het succes van yogacursussen en vermenigvuldigt het aantal leraars. - elk uur stuurt de zon evenveel energie naar de aarde als in een jaar verbruikt wordt. Laat ons naar de zon ‘kijken’ en leren met hem op een positieve manier omgaan.

Soma

Beste wensen voor 2010

Ik wens jou:

Innerlijke diepe en stevige vrede Onwankelbaar vertrouwen: ‘het beste’ zal naar jou komen Sprankelende vitaliteit, gezondheid en een goed gevoel Een open en vrijgevig hart Een glimlach zo echt dat hij bergen verzet Vrijheid van binnen, van buiten, van onder en van boven Een leven vol ontdekkingen en mooie verrassingen Levenslust en vreugde, diep van binnenin Tevredenheid, geluk en openheid Kracht om leerprocessen te doorstaan Moed om de waarheid onder ogen te zien Zuiverheid, die niet door de wereld bezoedeld kan worden Dankbaarheid om te aanvaarden, waar te nemen en te transformeren Het blijvende contact met het allerhoogste en het allerdiepste: in de kern van je hart en....... Een mooi jaar Mogen alle levende wezens, in alle uithoeken van het universum, gelukkig, in harmonie en in vrede zijn. OOK JIJ! Moge elke cel en atoom van je wezen van vreugde vibreren en gelukkig dansen! OM Alberto

8

Soma

Yogasoma voor iedereen Met Alberto in Hof van Watervliet

Voor deze reeksen put Alberto uit verschillende yogadisciplines en vormt deze tot een origineel en vloeiend geheel. Deze

vernieuwende stijl combineert - de dynamiek en kracht van Ashtanga-Yoga - de bewuste aandacht voor het juiste alignement van Iyengar-Yoga - de creativiteit in de Flow van de Vinyasa-Yoga, met de speelse verandering van ritme en rasa (feeling). - de precisie en intensiteit van deblokkerende oefeningen om gewrichten en spieren gezond te ontwikkelen. - De hartenkracht van de Dru- en Anusara-Yoga, verrijkt met oosterse en esoterisch christelijke inzichten.

De pittige YogaSoma lessen brengen een verwarmende door een weldoende ontspanning.

dynamiek gevolgd

De bewuste activering van de levensstroom biedt o.a. zuivering, vitaliteit, levensvreugde, kracht en soepelheid. Dit op fysiek, emotioneel, mentaal en spiritueel vlak. In het Hof van Watervliet werd zaal 13 volledig vernieuwd. Het is nu een aangename vierkante open ruimte met een mooie houten vloer. Zowel beginners als gevorderde cursisten zullen zich daar thuis voelen.

Inschrijven kan ter plaatse.

Wanneer: woensdagavond van 19u30 tot 21u. Lessen van 24/2 tot 24/3 en van 21/4 tot 23/6. Prijs: per les € 8, of 10-beurtenkaart (€ 70, 1 jaar geldig) Inschrijven kan doorlopend. Betalen ter plaatse. Korting mogelijk op aanvraag voor studenten en werklozen. Een deel van de opbrengst gaat naar een goed doel. Plaats: Hof van Watervliet (zaal 13) Oude Burg 27, Brugge. Op wandelafstand van het Zand en de Markt Meebrengen: antislip-yogamat. (bestellen kan bij Alberto) Organisatie en info: Soma vzw. 050/ 36 49 36 [email protected] Bovengronds parkeren is gratis vanaf 19u. 9

Soma

Cursusbegeleiders

Alberto Paganini ............................tel.: 050/36.49.36, [email protected] Alberto is doctor in de filosofie en een uitstekende yogaleraar en adembegeleider met meer 30 jaar ervaring. Hij bestudeerde o.a. Viniyoga, Sivananda-, Iyengar-, Hatha-,Ashtanga- en Dru-yoga’. Tussen zijn leraars tellen wij o.a. Shiva Rea, Desikachar, BKS Iyengar, Manju Jois, robert Boustany, Mansukh Patel, David Williams, Ammaji en Babaji. Hij beoefent, bestudeert en onderwijst yoga en energieademen met hart en ziel. Hij is in contact gekomen met veel leraars en meesters en ontwikkelt een eigen weg. Sinds ’93 verblijft hij in België waar hij Soma vzw heeft opgericht. Els Paganini ...............................tel. :050/36.49.36, [email protected] Els beoefent al 20 jaar yoga. Ze ziet de opvoeding van haar kinderen als een ontwikkelingsweg en laat zich inspireren door de antroposofie. Benny Demeulenaere :...0477/218068–[email protected]–www.manjula.be Geboeid door de totaliteit van ‘mens’ zijn geeft Benny behandeling en cursus vanuit zijn ervaring als kinesist, shiatsutherapeut, massages en yoga-opleiding. Het ontdekken van éénvoud op fysiek, emotioneel, mentaal en spiritueel vlak staat hierbij centraal. Fabienne Huygen ...................................tel. 03/294 35 26 - 0498/104 907 Fabienne is danseres en yogalerares, geeft massages en werkt met helende klanken. Zij volgde o.a. de yogaopleiding van Soma, een opleiding Indische dans en danste bij het Ballet van Vlaanderen. Marijke Van Holm.............tel.: 050/59 88 97, [email protected] Ze is gefascineerd om via kinesitherapie – yoga – en shiatsu weer harmonie te scheppen in een ‘gezonde geest in een gezond lichaam’. Als kinesiste coacht ze haar mensen naar meer vitaliteit, bewustzijn en inzicht in ziek-zijn. Pol Bruneel ...............................tel. 0494/608 603, [email protected] Pol is druyogaleraar , shiatsu -en regeneratietherapeut. Met de jaren ervaring in yoga en met de kennis van verschillende vormen van energetisch lichaams(groeps)werk, heeft Pol een eigen stijl ontwikkeld die van zijn lessen een intens gebeuren maakt.

10

Soma

Soma online Welkom op onze website www.yogasoma.be up to date overzicht van onze activiteiten

Beste Lezers, Dit boekje is het eerste nummer van de elfde jaargang

Wil aub uw postabonnement hernieuwen België € 10 - Europa € 15 – Steunabonnement Onze elektronische nieuwsbrief aanvragen kan via [email protected].

Aan al onze lezers, adverteerders en medewerkers: Wensen we een voorspoedig 2010 Vol licht – liefde – vrede en… yoga. 11

Yo g a

Soma-Moritoen Yoga- Academie Thema 2009/2010 Vrijheid en harmonie in de vijf lichamen van de mens: fysiek, energetisch, emotioneel, mentaal, spiritueel Een vierjarige opleiding (500 lesuren) voor wie zich in alle facetten van yoga wil verdiepen en/ of een getuigschrift van Somayogadocent wil behalen. Vanaf halfweg het derde jaar kan – wie dat wil- oefenen met lesgeven en begeleiding krijgen voor een eindwerk. Het programma bevat o.a. Asana’s – Prana Yoga Flow reeksen - Pranayama - Mantra en Japa Yoga Meditatietechnieken - Yoga filosofie - Gezonde natuurlijke voeding – Basis anatomie van het fysieke en het subtiele lichaam. De yoga-academie bestaat uit 3 modules die ook afzonderlijk kunnen gevolgd worden als persoonlijke verdieping. Module 1: per jaar 30 avondlessen op donderdag van 19.30 tot 21.30. Module 2: per jaar 7 yogadagen van 10u tot 17u30 Module 3: een intensieve yogaweek in Frandeux.

YOGA-ACADEMIE MODULE 1: Een reeks van 30 lessen op donderdagavond. Aspirant-lesgevers worden begeleid in hun eindwerk. Ook aanbevolen als persoonlijke verdieping (zonder lesgeven). Een nieuw eerste jaar start in de herfst 2010 Thema: Zelfkennis en zelfheling. Een reis door de chakra’s. Iedereen met enige yoga ervaring en wens tot verdieping is welkom. Info bij Alberto of bij Moritoen

Data 4de jaar 2009/10: donderdagavond van 19u30 tot 21u30 10 lessen: 14/01/2010 tot 25/03. Niet op 18/02. 9 lessen: 22/04 tot 24/06. Niet op 13/05. Prijs: € 475 voor 30 lessen. Moritoenhuis, Lange Vesting 112, Brugge Inschrijven: Moritoen 050/45.40.00 [email protected] 12

Yogadagen 2009-2010 Deze verdiepende dagen kunnen ook elk apart gevolgd worden door iedereen met yoga-ervaring (gemiddeld of gevorderd). Ook een onderdeel (module 2) van de yoga-academie. Een evenwichtig en gevarieerd aanbod van asana’s, reeksen yogaflow en hartyoga, pranayama, meditatie, yoga in de vrije natuur, ontspanning, yogafilosofie en nog veel meer.. . In een yogadag worden de thema’s van de donderdaglessen uitgediept en aangevuld.

Thema’s voor de yogadagen 2009 - 2010. 2010 zat 30/01: Helderheid en focus. Waarachtig en opbouwend denken zat 27/03: Wegen naar het Zelf. Contact met je Centrum zon 25/04: Yoga met de vijf lagen van de mens zat 29/05: De hele mens: vrijheid, harmonie en liefde

Wanneer: Telkens van 10 tot 17u30 met lunchpauze. Bijdrage: € 49 per dag, € 318 voor 7 dagen. Betalen kan ter plaatse of op rek. 979-0748528-81 van Soma vzw Waar: Brugge Moritoenhuis, Lange Vesting 112 Info en inschrijven: Soma vzw 050/36 49 36 [email protected] Vooraf aanmelden maakt het organiseren makkelijker, maar ook op het onverwacht ben je welkom.

13

Yo g a

Een yogadag – een oase voor lichaam en geest.

Yogaweek(weekend) 2010 Yo g a

Château Frandeux (Ardennen - B), Van vrijdag 13 tot 20 augustus 2010 Vrijheid en harmonie in de vijf lichamen van de mens: fysiek, energetisch, emotioneel, mentaal, spiritueel Een boeiende, intense en tegelijk ontspannende week in een prachtige locatie en met een steunende groep. Dynamiek in de fysieke en de energetische levensstroom. Concentratie en evenwicht in emoties en denken. Het stoppen van de onrust in de geest: poort naar Zelf-ervaring. Kom tot jezelf in een prachtig landgoed midden in de bosrijke Ardennen, ver van de dagelijkse beslommeringen. Module 3 van de yoga-academie , ook apart te volgen. Open voor iedereen met wat yoga-ervaring, intens en verdiepend voor gemiddelde en gevorderde yogabeoefenaars. Inbegrepen: vol pension ( bio-veganistische maaltijden), handdoeken en bedlinnen, alle lessen en begeleidend cursusmateriaal (kopieën).

PRAKTISCH Waar: Château de Frandeux - Rue des Pèlerins 4, 5580 Frandeux Wanneer: 2010, van vrijdag 13/8 rond 18u tot 20/8 na 10u Prijzen per persoon, week: Kamers met wastafel: 2 pers. € 699, 1 pers. € 795. Luxe kamers met douche en wc: 2 pers. € 850, 1 pers. € 975. Kortingen - € 25 voor vroege beslissers: €100 aanbetalen voor 01/03/2010. - € 25 voor deelnemers aan een vorige yogaweek/weekend yoga-academie. - € 25 per persoon als je met 2 in een dubbelbed slaapt of een kamer deelt met meer dan 2 personen ( beperkt aanbod). De kortingen mogen samengevoegd worden. Weekend: indien plaats over kan vanaf 1 mei 2010 ingeschreven worden voor alleen het weekend Aankomst 13/8 rond 18u. Vertrek maandag 16/8 na ontbijt. Verlengen per dag is mogelijk indien vooraf gemeld. Inschrijven bij Soma vzw 050/36 49 36 [email protected] Reserveren: door storting van minstens € 100 bij Soma vzw Kamerboeking via [email protected] 050/ 27 99 27 Vraag vrijblijvend meer info over de kamers en de prijzen. 14

Yo g a

Beknopte voorstelling van het programma. Voor het ontbijt: dynamische ochtendyoga met Alberto, of rustig ontwaken met een gastdocent. In de voormiddag: yogales met Alberto: asana’s, Prana Yoga Flow, pranayama, meditatie en ontspanning. De oefeningen worden op verschillende niveaus voorgetoond. ‘s Namiddags en ’s avonds. Keuze uit gevarieerde activiteiten zoals kookdemo’s en praktische voedingtips, massages uitwisselen in groep (individueel op aanvraag mits betaling), mantra’s chanten, dansen, kampvuur maken, een stevige begeleide ‘yoga’ wandeling, yoga met bomen, voordrachten, meditatie, stilte en rust. Zwemmen in het meer en bootje varen zijn gratis en op eigen risico. Sauna: 1 beurt inbegrepen in het weekend, een 2de in de week. Je hoeft niet alles mee te doen. Pluk uit het aanbod hetgeen je meest aanspreekt. Inschrijven met € 100 voorschot voor 1/03/2010 = € 25 korting. 15

16

Advertentie

Een dynamische, sportieve en actieve yogastijl waarin de houdingen (asana‘s) mekaar volgen, verbonden door specifieke bewegingen (vinyasa’s) en door een krachtige ademhalingstechniek. De focus ligt op beweging en dynamiek. We zoeken evenwicht door te spelen en te dansen tussen de polariteiten: kracht en zachtheid, snelheid en vredig langzaam, contractie en uitstraling. Vertrekkend vanuit verschillende inspiratiebronnen creëerde Alberto een eigen stijl. Lees hierover meer in het herfstboekje 08, in een uitgebreid artikel over Prana Yoga Flow. Begin 2010 verschijnt bij uitgever Ankh Hermes een Prana Yoga Flow boek geschreven door Alberto.

Waar: Moritoenhuis, Lange Vesting 112, 8200 Brugge Wanneer: dinsdagavond van 19u. tot 20.15u 10 lessen:12/01 - 23/03. Niet op 16/02 10 lessen: 20/04 tot 22/06. Begeleiding: Alberto Bijdrage: € 80 voor 10 lessen Inschrijven en info: Moritoen: 050/ 454 000 [email protected]

Ashtanga Yoga Full First Serie Een intensieve work-out voor lichaam, adem en geest.

De first serie, of Yoga Chikitsa, is opgebouwd met als doel het lichaam inalignement te brengen en intensief te reinigen. Gedurende een kleine 2 uur vloeien asana’s en vinyasa in elkaar over, steeds ondersteund door de Ujiaij – ademhaling en de bhanda’s. Na een weldoende ontspanning kunnen we ervaren hoe onze kracht en vitaliteit zijn toegenomen en voelen wij ons rustiger en dieper in contact met ons Zelf. We sluiten de sessies af met pranayama en mantra’s. Geschikt voor iedereen met een goede conditie. Bij twijfel, contacteer Alberto.

Waar: Moritoen, Lange Vesting 112, 8200 Brugge Wanneer: Zaterdag 6 februari, 9u30 – 12u. Prijs: € 18. Betalen kan ter plaatse. Organisatie: Soma vzw, Alberto 050/ 36 49 36. Aanmelden is niet nodig. 17

Yo g a

Prana Yoga Flow / Reeksen

18

Advertentie

Prana Yoga Flow teacher training Prana Yoga Flow is een actieve, dynamische volledige work-out voor lichaam een geest. Het beoefenen ervan bevordert vreugde, vitaliteit, gezondheid en ontspanning. • activeert en reguleert elke spier, hart, bloedcirculatie en ademhaling • bevordert de uitscheiding van giftstoffen uit het lichaam • verbetert de conditie en is een natuurlijke anti-stress therapie • is een ideale aanvulling bij sport- en/of danstraining • bouwt aan levensvreugde en ontspanning Prana Yoga Flow teacher training Is geschikt voor yoga-, (dans-, aerobic-, en fitness) leraars, voor gevorderde yogastudenten, en mensen met een goede conditie die hun yogabeoefening en ‘teaching skills’ willen uitbreiden. Wij werken met groepen van max 12 deelnemers zodat iedereen persoonlijke begeleiding, verbetering, advies en feedback krijgt. Het doel van de cursus is je in staat te stellen om Prana Yoga Flow 1 bewust en veilig te beoefenen en groepslessen te geven. Prana Yoga Flow 1 is een uur lange dynamische yogareeks in beweging. Je verdiept je in de zonnegroeten, de 32 houdingen, de flow (vinyasa) tussen de houdingen en de eindontspanning. Aanpassingen en variaties om de les toegankelijk te maken voor deelnemers van verschillende niveaus komen ook aan bod. Je leert de les aan anderen te geven en je leerlingen te verbeteren. Cursusmateriaal met duidelijke foto’s en beschrijvingen van de reeks en de aanpassingen plus een geschikte yogamat worden bij inschrijving meegegeven. Het volgen van minimum 9 van de 10 dagen, een vijftal opdrachten, thuis oefenen en een eindexamen zijn verdere condities om een certificaat Prana Yoga Flow 1 teacher training te verkrijgen. Verdiepingsdagen en opleidingen voor Prana Yoga Flow 2, 3 en 4 worden later aan geïnteresseerde aangeboden. Elk niveau bestaat uit 10 lessen van 5 uur.

Nieuwe reeksen vanaf najaar 2010. Start Prana Yoga Flow 1 TT 2010-11: 23/10/2010 (10 lessen 14-19u) Start Prana Yoga Flow 2 TT 2010-11: 23/10/2010 (10 lessen 9-13 u) Bijdrage: €780. Somaleerlingen: € 720 voor 10 lessen. Inschrijven bij Soma vzw. Reserveren met voorschot € 100. Data lopende reeksen voorjaar 2010 Niveau 1: 23/01, 6/02, 20/03, 1/05, 8/05, 5/06, 12/06 Niveau 3: 23/01 - 20/03 - 08/05 (9-13u) Plaats: Brugge, Moritoenhuis, Lange Vesting 112.

(14-19u)

19

Yo g a

(4 niveaus = 200 lesuren)

20

Advertentie

Yoga voor het hart

Als bescherming tegen de stress van het drukke bestaan en de overvloed aan liefdeloze prikkels reageert ons hart door verharding. Daardoor wordt het ook minder gevoelig voor liefde en vreugde. Een open hart heelt ons en transformeert onze krachten in liefde voor alles wat leeft. Menselijke liefde en vreugde zijn nu meer dan ooit levensnoodzakelijk voor onszelf, onze omgeving, de natuur, de aarde... We werken creatief met lichaams-, ademhalings- en meditatieoefeningen, afkomstig uit verschillende yogatradities. Maximum 12 deelnemers. Maandag van 19u30 tot 21u 5 lessen: 25/01 - 1/03. Niet op 15/02 Prijs: € 40 Kiddybips, Baron Ruzettelaan 369, Assebroek Inschrijven via Moritoen 050/45.40.00 [email protected]

Yoga voor iedereen

Deze reeksen richten zich tot iedereen die op regelmatige basis de yogaweg naar fysieke, emotionele en mentale versterking, harmonie en ontspanning wil ervaren. De oefeningen zijn gebaseerd op verschillende yogadisciplines. We werken soms met hulpmiddelen zoals riemen, rollen, stoelen, kussens. Elke oefening wordt op verschillende niveaus aangeboden. De les wordt afgerond met een korte ademhalingssessie (pranayama), en soms een meditatie. We eindigen met een zalige diepe ontspanning. Yoga beoefen je best met een lege maag.

Dinsdag van 9.15 tot 10.45 of van 20.15 tot 21.45 10 lessen:12/01 - 23/03. Niet op 16/02 10 lessen: 20/04 tot 22/06 Prijs: € 70 voor 10 lessen. Moritoenhuis, Lange Vesting 112, Brugge Inschrijven via Moritoen. BRUGGE 050/45.40.00 [email protected] 21

Yo g a

Een zacht en open hart is een bron van Liefde - licht - moed -openheid - stilte - vrijheid

Yogareeksen met Alberto Yo g a

Woensdag 19.30-21 Brugge Yoga Soma voor iedereen. Lessen geheel het jaar, niet tijdens schoolvakanties. 24/2 – 24/3 (niet op 17/2) en 21/4 – 23/6 Per les € 8, of 10-beurtenkaart (€ 70) Hof van Watervliet, Oude Burg 27, Brugge. Inschrijven: Soma vzw of ter plaatse. In samenwerking met MORITOEN Maandag 19.30- 21 Kiddybips Yoga voor het hart € 40 5 lessen: 25/01 tot 1/03. Niet op 15/02 Dinsdag 9.15-10.45 Brugge Yoga/ iedereen € 70 19 u -20.15 Brugge Prana Yoga Flow € 80 20.15-21.45 Brugge Yoga/ iedereen € 70 10 lessen:12/01 tot 23/03. Niet op 16/02 10 lessen: 20/04 tot 22/06. Donderdag 19.30-21.30 Brugge Yoga-academie/ gevorderden Jaarreeks, deel van 4-jarige opleiding. € 475 voor 30 lessen. 10 lessen: 14/01/ tot 25/03. Niet op 18/02. 9 lessen: 22/04 tot 24/06. Niet op 13/05. Eind september 2010 start een neiuw eerste jaar van de yoga-academie: iedereen met enige yoga ervaring en wens tot verdieping is welkom. Brugge: Moritoenhuis, Lange Vesting 112 Kiddybips: Baron Ruzettelaan 369, Brugge Inschrijven via Moritoen 050/45.40.00 [email protected]

Wekelijkse yogalessen Pol Bruneel 0494/608 603 [email protected] Lessen in Kortrijk, Lendelede, Lovendegem. Fabienne Huygen 0498/104 907 [email protected] Lessen in Brasschaat en Antwerpen 22

Activiteitenagenda - Specials Yo g a

September 2009 – januari 2010 Indien niet anders vermeld gaat de activiteit door in Brugge Moritoenhuis, Lange Vesting 112 Januari 9– 15u Yoga Dans 9 – 17.30 Chanting 16 – 10u Prana Yoga Flow workshop in Gent 23 – 9u PYF teachertraining niveau 3 23 – 14u PYF teachertraining niveau 1 30 – 10u Yogadag Februari 6 – 9.30 First series ashtanga 6 – 14u PYF teachertraining niveau 1 27- 15u Puja met Maarten Baba 27 – 18.30 Chanting Maart 6 - 9u Alberto yogafederatie België /Torhout 7 – 7of10u Alberto yogafederatie België /Torhout 20 – 9u PYF teachertraining niveau 3 20 – 14u PYF teachertraining niveau 1 27 – 10u Yogadag

p.14 p.15 p.13 p.15 p.13 p.13 p.15 p.10 p.11 p.27 p.19 p.31 p.13 p.15

April 24- 14.30u Alberto yogafederatie Nederland 25 – 10u Yogadag

Vooraankondiging PranaYogaFlow 1 TT: 1/05, 8/05, 5/06, 12/06 2010, (14 - 19u.) Prana Yoga Flow 3 TT: 08/05 2010 ( 9 - 13u) Yogadag: Zat 29/05 2010. Yogaweek (end) in Frandeux: 13 tot (16) – 20 augustus 2010 In 2011: 19- 26 augustus Workshop Ashtanga Yoga met Manju Jois 1-2-3 oktober 2010 Start Prana Yoga Flow 1 TT 2010-2011: 23/10/2010 (10 bijeenkomsten 14-19 uur) Start Prana Yoga Flow 2 TT 2010-2011: 23/10/2010 (10 bijeenkomsten 9-13 uur) 23

Yo g a

24

Yogaboek Alberto komt in april uit Yo g a 25

Advertentie Gastronomisch dineren, elke eerste vrijdagavond van de maand! Chef Kevin krijgt carte blanche bij het koken van een culinair vegetarisch-biologisch 4 gangenmenu. Hij kookt daarbij met zoveel mogelijk lokale en seizoensgebonden groenten. Laat je verrassen door een heerlijk samenspel van kleuren en smaken. Een streling voor je tong! Het menu kost 35 €, graag (telefonisch) reserveren. Eerstvolgende data : 5 februari, 5 maart & 2 april 2010. Er is ook een speciaal gastro diner voor Valentijn op zondag 14 februari! Meer info en inschrijvingen : via de website (www.restaurantavalon) of telefonisch (09 224 37 24) Restaurant Avalon – Geldmunt 32 – 9000 Gent

het Wonder van de Liefde De aantrekkingskracht van schuld wekt angst voor liefde op, want liefde zal nooit naar schuld kijken. Het is de aard van liefde alleen naar de waarheid te kijken, want daar ziet ze zichzelf, en daarmee wil ze zich in heilige harmonie en compleetheid verenigen. Zoals liefde onvermijdelijk voorbij ziet aan angst, zo ziet angst onvermijdelijk geen liefde. Want liefde behelst even zeker het eind van schuld als angst erop is aangewezen. Liefde wordt slechts tot liefde aangetrokken. Doordat ze volkomen voorbij gaat aan schuld, ziet ze geen angst. Doordat ze volstrekt zonder aanval is, kan ze niet bang zijn. Angst wordt aangetrokken tot wat liefde niet ziet en elk gelooft dat wat de ander ziet niet bestaat. Een cursus in wonderen

26

Ashtanga Yoga met Manju Jois Yo g a

Manju, toptrainer en zoon van Sri K. Patthabi Jois (grondlegger en ’vader’ van de Ashtanga yoga), komt naar Brugge voor een weekendworkshop 1- 2 - 3 oktober 2010 Manju Jois (° 1944) geeft al meer dan veertig jaar les over de hele wereld. Zijn aanpak is geworteld in de eeuwenoude traditie van yoga, die asana’s, pranayama, mantra’s en meditatie combineert. Het verbinden van deze elementen helpt de yogabeoefenaar om één te worden met zichzelf. www.manjujois.com ‘Oefen en de rest komt vanzelf’ De workshops zullen aangepast zijn aan het niveau van de gemiddelde ashtanga- of Prana Yoga Flow beoefenaar en tegelijk een uitdaging vormen voor meer gevorderde deelnemers. Als voorbereiding zijn de Prana Yoga Flow reeksen op dinsdagavond, de Ashtanga first series (6/02/2010), de zomeryogaweek en de maandelijkse yogadagen bijzonder aanbevolen.

Praktisch. Vrijdagavond 01/10/2010 van 19.00u tot 21.30u First series Ashtanga yoga avondsessie met Manju. . Weekend Workshop: 02-03/ 10/ 2010 van 9u tot ca.13u: Ashtanga yoga Intensive Ashtanga yoga series en houdingen, Pranayama en reciteren van mantra’s. Het programma kan nog licht wijzigen.

Plaats: Hogeschool West-Vlaanderen, Klaverstraat 52. Brugge Bijdrage: Alles samen: € 150. De 2 volle dagen: 130 euro. Vrijdagavond apart: 35 euro. Aparte volle dag: € 75 Logies: In Brugge vind je een veelzijdig aanbod kamers met ontbijt, hotels en jeugdherbergen in diverse prijsklassen. Info en inschrijven: Alberto: [email protected] - tel: 050/364936 Het aantal plaatsen is beperkt; uw inschrijving is definitief na overschrijving van minstens 100 euro op 979- 0748528- 81 IBAN BE36 9790 7485 2881 BIC ARSPBE22 Engelstalige workshop 27

Yo g a

Studiedagen Yogafederaties Met o.a. Alberto als gastdocent Studiedagen België Zaterdag 6 maart 9u tot zondag 7 maart 16u Alberto Paganini: Prana Yoga Flow, pranayama en meditatie Gert van Leeuwen: Critical Alignment Yoga Prijs: € 90 voor 2 dagen zonder overnachting. Ook per dag te volgen. Plaats: DIOCESAAN CENTRUM GROENHOVE Bosdreef 5 , 8820 Torhout Info en inschrijven: Nederlandstalige yogafederatie Belgie [email protected] www.yogafederatie.be Uiterste inschrijfdatum: 1 februari 2010. OPEN VOOR ALLE YOGI’S Studiedagen Nederland 23-24 april 2010 Workshop Alberto op 24 april 2010 van 14.30 tot 17.00 uur Plaats: Mennorode te Elspeet. Info en inschrijven: Yogafederatie Nederland [email protected] www.vvyn.nl In principe bedoeld voor yogadocenten aangesloten bij de Nederlandse federatie.

Prana Yoga Flow Workshop in Gent Activeer je levenskracht, open je hart en leef vrij. Met Alberto Paganini. Zaterdag 16 januari van 10 tot 17u. Prijs: € 50 Plaats: The Yogafactory, Destelbergenstraat 44, 9040 Sint Amandsberg Organisatie en inschrijven: VALaVIE Valerie Vanthournout Tel.: 0479 33 21 99 E-mail: [email protected] website: www.valavie.be 28

Individuele Sessies Yo g a

Wens je verdieping en persoonlijke correcties in je yogabeoefening? Spanning of pijn in onderrug, nek, schouders, knieën, heupen..... zwakke organen, emotionele of mentale stress, slaapproblemen, moeilijk kunnen loslaten, migraine, oppervlakkige ademhaling, hyperventilatie..... Voor alles kan yoga hulp bieden. In een individuele sessie kan met deskundige hulp een persoonlijk oefenprogramma opgesteld worden om je probleem aan te pakken en je leven een positieve transformatie te geven. Info en afspraken: Alberto: 050 – 364936

Prana Yoga Flow Workshops op aanvraag Een Prana Yoga Flow workshop in uw eigen regio? Contacteer Alberto en organiseer een verrijkende yogadag/ dagdeel, aangepast aan uw wensen en aan het niveau van uw doelgroep

29

Yo g a

30

Virabhadrasana B Yo g a 31

Panca Devata Puja varia

Panca betekent 5 - Devata betekent god(en) - Puja betekent verering. Het gaat hier dus om een verering van de 5 hoofdprincipes van het universum waaronder: 1. 2. 3. 4. 5.

Ganesha als de schepper en de overwinnaar van hindernissen. Shiva, het almachtige goddelijke bewustzijn, de transformer. Durga, het dynamische aspect van het universum, de allerhoogste energie Vishnu, de beschermer van het universum ook wel de instandhouder genoemd. Surya, de zon, bron van alle wijsheid.

Door eeuwenoude mantra’s worden de devata’s, die allen aspecten zijn van het Ene Almachtige, aangeroepen en vereerd. Voor het zover is voeren we suddhi’s uit. Dat zijn interne en externe zuiveringen om onszelf en de ruimte klaar te maken voor Hun ontvangst. Alle handelingen gaan gepaard met mantra’s in het Sanskriet, de taal der goden. Het zijn subtiele energieën die we aanroepen; vaak zijn ze voor ons niet direct merkbaar, maar ze zorgen voor balans in ons leven en in de omgeving. Voor de puja begint zal Maarten het hele ritueel met ons doornemen om ons een beetje wegwijs te maken in het Vedische gedachtegoed. Na de puja is er gelegenheid om er samen gedachtes over uit te wisselen. Vanwege de intensiteit is het raadzaam om minstens 2 uur van te voren geen zware maaltijd te nuttigen. Voor vrouwen in hun maandelijkse periode is het beter om niet of anders op grote afstand van de puja te zijn. De pujari (hij die de puja uitvoert) is Maarten baba. In 1982 werd hij door Babaji in de puja “gezet” en sindsdien is hij altijd wel op één of andere manier bezig geweest met het voorbereiden en uitvoeren van Vedische rituelen. Sinds 13 jaar is hij pujari (tempelmeester) van Sadashiva dham, de tempel van Babaji in Holland. Na de puja en voor de chanting zullen we met elkaar het voedsel delen dat iedereen meebracht. Thee en water zullen aanwezig zijn. Volgens de Vedische traditie worden geen dode dieren ( vis, vlees) of alcohol gebruikt, liefst ook geen ui of look. Volgens de Soma-gewoontes houden we het graag veggie ( dat is zonder dierlijke producten, dus ook geen melk of kaas), en als het kan, bio en ongeraffineerd ( o.a. geen witte suiker) Wie dat moeilijk vindt mag contact opnemen met Bea voor praktische raad. En ter geruststelling: we zullen geen ‘voedselcontroles’ uitvoeren! We geven alleen een richting aan. [email protected] of 0478/769364

32

Panca Devata Puja - Chanting PUJA: Vedisch offerritueel voor harmonie en liefde in de 5 elementen: aarde, water, vuur, lucht en ether. Gebracht door Maarten, pujari uit de ashram van Loenen. (NL). CHANTING: Sanskriete mantra’s zingen met Alberto en de SOMA-chantinggroep.

Praktisch 15 – 17u30: Puja . Vrije offergave. 17.30 – 18.30: Avondmaal. Breng iets bio-vegan mee om samen te delen. 18.30 - +/- 21u: chanting € 10 Liefst vooraf aanmelden. [email protected] of 0478/769364 Moritoenhuis, Lange Vesting 112, Brugge. De winst is voor een goed doel 33

varia

Zaterdag 27 februari 2010

Een vleugje poëzie varia

The sun and moon are lights upon my path; Air was invented for my longs to breathe, Conditioned as a wide and wall-less space For my winged chariot’s wheels to cleave a road, The sea was made for me to swim and sail And bear my golden commerce on its back: It laughs cloven by my pleasure’s gliding keel, I laugh at its black stare of faith and death. The earth is my floor, the sky my living’s roof. All was prepared through many a silent age, God made experiments with animal shapes, Then only when all was ready I was born. I was born weak and small and ignorant, A helpless creature in a difficult world Travelling through my brief years with death at my side; I have grown.... ‘Savitri. A legend and a symbol’ Shri Aurobindo De zon en de maan zijn de lichten op mijn pad; Lucht werd uitgevonden voor mijn longen om te ademen, Voorbestemd als een muurloze ruimte Waarin mijn gevleugelde wagenwielen zich een weg banen, De zee werd voor mij gemaakt om te zwemmen en te zeilen En om mijn gouden handel op zijn rug te dragen: Hij lacht, gekliefd door de vreugde van mijn glijdende kiel; Ik lach om het zwarte staren van geloof en dood. De aarde is mijn vloer, de lucht het dak van mijn leven, Dat alles werd door velen in stilte voorbereid, God experimenteerde met dierlijk vormen, Pas toen alles klaar was werd ik geboren. Ik was klein en zwak en onwetend, Een hulpeloos schepsel in een moeilijke wereld, Reizend door mijn korte jaren, met de dood aan mijn zij, Ben ik gegroeid…. Savitri. A legend and a symbol’ Shri Aurobindo Vertaling Bea B 34

Gebaseerd op de macrobiotische visie DEEL 1 KOKEN VOLGENS DE SEIZOENEN Macrobiotiek is een zeer oude oosterse holistische levenwijze gebaseerd op de wetten van de natuur. Wie bewust met de natuur meeleeft voelt intuïtief deze wetten aan, en past ze ook toe zonder daar verder bij stil te staan. Macrobiotiek vindt zijn wortels in Japan. Het gewone plattelandsvolk gebruikte het om mens en omgeving terug in balans te brengen. Die visie is naar het westen gebracht door de uit Japan afkomstige Georges Oshawa (1893-1966). Maar dat betekent niet dat deze leefwijze exclusief is voor Japan. Ook in onze streken leefden en aten mensen volgens het ritme van de seizoenen en vonden ze dat normaal. Ze hoefden daarvoor geen boeken te raadplegen, de natuur zelf openbaarde haar kennis aan de attente observator. Dit intuïtieve aanvoelen ging langzaam teloor. Bewaar- en transporttechnieken maken het mogelijk dat alle fruit en groenten het jaar rond ter beschikking staan. We wonen in goed verwarmde gesoleerde huizen. We leven meer binnen dan buiten en toveren met kunstlicht de nachten om tot dagen. Als we lopen is dat hoofdzakelijk op beton, maar meestal verplaatsen we ons in blikken doosjes. Gelukkig werden ‘oude wijsheden’ tijdig voor ons opgeschreven en kunnen we er ook nu ons voordeel mee doen. Macrobiotiek omvat alle facetten van het leven. Het is een voor iedereen betrekkelijk toegankelijke manier om met eenvoudige middelen het contact met het levensritme te herstellen. Ik probeer hier een tipje van de sluier op te lichten. DE ENERGETISCHE STROMING OP AARDE Alles op aarde bestaat uit 2 tegenovergestelde krachten. De middelpuntvliedende kracht: - De aardekracht: de energie die uit het centrum van de aarde vertrekt en zich verspreidt in de kosmos. Deze verspreidende kracht staat voor het vrouwelijke element, en wordt in de oosterse filosofie YIN genoemd. De middelpuntzoekende kracht: - De hemelkracht: de die vanuit de kosmos samentrekt in de richting van het centrum van de aarde. Deze samentrekkende kracht staat voor het mannelijke element en wordt YANG genoemd. Zuiver yin en zuiver yang kunnen we nooit waarnemen. Alles bestaat uit een samenspel tussen deze twee. Deze energieën wisselen voortdurend. Hun spiraalsgewijze dans is de basis van alle leven en de grondslag van de evolutie. Om gezond en gelukkig te leven is het belangrijk dat we soepel kunnen inspelen op deze voortdurende wisselingen binnenin onszelf en in onze omgeving. 35

varia

Energetische voeding volgens de 5 transformaties

varia

Alles op aarde kent ongeveer dezelfde evolutie die we in 5 stappen – transformaties- kunnen samenvatten: 1.Er is niets. Dan gebeurt de conceptie (van een levend wezen) of krijgt de maker van een voorwerp een idee. Voor de mens: verblijf in de baarmoeder. 2. Groeifase: het levend wezen groeit naar volwassenheid of het voorwerp wordt gemaakt. De kindertijd en jeugd van de mens. 3. Volwassenheid: het levend wezen komt tot volle bloei. Het voorwerp is klaar en wordt gebruikt. De mens is in de bloei van zijn leven. 4. Laatvolwassenheid: het levend wezen is over zijn hoogtepunt heen en geniet nu van de vruchten. Het voorwerp begint te verslijten. Menopauze, climacterium. 5. Ouderdom/ dood: het levend wezen takelt af, sterft en wordt opnieuw een met de omgeving. Het voorwerp is versleten, wordt weggegooid en wordt opnieuw een met de omgeving. De mens bereikt een hoge leeftijd, neemt afscheid. Het lichaam wordt weer een met de aardse materie. De ziel maakt zich klaar voor een volgend leven, hier op aarde of ergens anders. Ook in het verloop van een dag, van een jaar, van een cultuur, van een tijdperk, vind je diezelfde 5 stappen terug. Deze 5 wegen van yin en yang kregen de naam van de vijf transformaties (elementen). Hun onderlinge verband wordt voorgesteld in een vijfhoek. Het gaat in de klassieke Chinese/Japanse/macrobiotische filosofie niet om de fysieke eigenschappen van het element, maar om de energiebeweging die het element vertegenwoordigt. Elke transformatie kreeg ook een kleur als symbool. DE ENERGETISCHE STROMING IN DE MENS In het subtiele lichaam van de mens wordt de op- en neerwaartse levenskracht gekanaliseerd in de meridianen. Men onderscheidt 2 hoofdstromen langs de ruggengraat ( Du Mai en Ren mai) en 5 paar perifere meridianen die elk een vitaal orgaan bevloeien. Alle organen en meridianen beïnvloeden elkaar volgens een systeem waarin we dezelfde wetmatigheden terugvinden als in de natuur. Eeuwen geleden heeft men deze energieflow in een schema geplaatst, dat gemakkelijk te onthouden en te hanteren is, een ‘ezelsbrugje’ dat een grote hulp kan zijn om inzicht te krijgen in de ontwikkeling van ziekte en gezondheid. Elke energietransformatie kreeg de naam van een element, waardoor hun onderling verband duidelijker wordt. Aan elke transformatie wordt een organenpaar gekoppeld die op dezelfde manier met elkaar in interactie staan. Zo wordt op een verstaanbare manier veel duidelijk van wat in het mensenlichaam aan de hand is, en kunnen storingen verholpen worden nog voor ze zich fysiek manifesteren. Er zijn veel manieren om je energiestroming terug in balans te brengen. Je kan je laten behandelen met accupunctuur of drukpuntmassage, (shiatsu) of je kan zelf aan de slag met een aangepaste leefstijl, oefeningen die zich niet alleen op het fysieke, maar ook op het energetische lichaam richten ( zoals yoga, Chi 36

VOEDING VOLGENS DE VIJF TRANSFORMATIES Onderstaande tekening toont hoe alles in ons lichaam met elkaar in verband staat.

OPSTIJGENDE ENERGIE – HOUT - GROEN In de ochtend/ lente ontwaakt de slapende energie en stijgt op uit de aarde. Deze yinne kracht wordt ‘boomenergie’ of ‘hout’ genoemd, in analogie met de opstijgende sappen in het jonge groen. Bij de mens zijn dan vooral de lever en de galblaas actief. Een gezonde lever en galblaas, een krachtige opwaartse energiestroom zorgen voor soepele pezen en ligamenten, een goed zicht, een stevige werklust gecombineerd met geduld, tolerantie en doorzettingsvermogen. Uit balans brengen ze ongeduld, faalangst, slecht (ochtend)humeur, woedeaanvallen. De lente en de lentekookstijlen zijn goed geschikt om (winter)stagnaties weg te werken en om gal en lever te ontlasten. Het frisse groen dat overal 37

varia

gong, tai chi), en je kan ook je voeding aanpassen. Omdat we een viertal keer per dag eten, is voeding een kans om dagelijks verschillende keren je energiestroom te ondersteunen.

varia

aanwezig is kan ons daarbij helpen. We verlaten de zware, yange winterkookstijlen van stoven en koken en gaan ons meer toeleggen op yinne technieken zoals blancheren en stomen. Zure smaken ondersteunen de lever en galfunctie. OPSTIJGEND EN VERSPREIDEND - VUUR - ROOD Op de middag/ in de zomer/ is de verspreidende yinne energie op haar hoogtepunt. Men associeert het met vuur. Nu zijn vooral het hart en de dunne darm actief (groot vuur) en de drieverwarmer – hartgouverneur (klein vuur). Een goede vuurenergie zorgt voor een flexibel hart – en vaatstelsel, gezond bloed en een goede energieverspreiding in het lichaam. Het uit zich in een spontane open communicatie, een zonnig humeur, een enthousiaste persoonlijkheid die volop liefde kan geven en ontvangen. Uit balans leidt het tot verbittering, hysterie haat en onvermogen om met liefde om te gaan. De zomer en de zomerse kookstijlen zijn goed geschikt om de vuurenergie in balans te brengen. Het is warm en het lichaam zoekt naar verkoeling. We beschikken over veel rijp inlands fruit en voelen ons aangetrokken tot knapperige slaatjes en groenten met een korte bereidingstijd. We kunnen nu mediterrane recepten uitproberen met desgewenst wat scherpe oosterse kruiden. Anderzijds kunnen korte heftige kookstijlen een stagnerend vuur activeren. De vuurenergie is de overgang tussen yin- en yang. DALEND - AARDE - GEEL De namiddag/ de nazomer. De grote hitte is weg en de dagen korten. De energie begint samen te trekken. Geleidelijk aan wordt de oogst binnengehaald. Deze yange beweging wordt ‘aarde’ genoemd. Maag/ milt-pancreas worden actief. Een goede AARDE –energie zorgt voor stevige en soepele spieren en een goede omzetting van koolhydraten. In balans is ze de basis voor vertrouwen, praktijkgerichte concentratie, organisatietalent, het vermogen liefdevol voor anderen te zorgen. Uit balans: wantrouwen, overbezorgdheid, piekeren, zwaarlijvigheid en diabetes. De energie van AARDE is geheel het jaar door nodig voor een goede voeding van de andere elementen. Daarom dienen de kookstijlen en ingrediënten van de nazomer best het jaar rond als basis voor onze maaltijden. In de nazomer beschikken we over een groot aanbod groenten. Onze kookstijl wordt geleidelijk uitgebreider. We krijgen trek in steviger maaltijden en in meer zoete smaken. DALEND EN SAMENTREKKEND - METAAL – WIT De avond/ herfst: het wordt kouder, de energie trekt verder naar binnen. Alle niet vorstvrije gewassen worden van de velden gehaald. De yange beweging van de herfst zet zich verder en wordt ‘metaal ‘ genoemd. Longen- dikke darm zijn nu bijzonder actief maar ook kwetsbaar. Een evenwichtige METAAL-energie zorgt voor een mooie huid, en voor een moedige sportieve persoonlijkheid. Uit balans: overbezorgdheid, zelfmedelijden, 38

STAGNATIE - WATER – DONKERBLAUW De nacht/ winter: de energie stagneert. Naar het voorjaar toe krijgen we af en toe wat zon, afgewisseld met koude dagen. Dit is de overgang tussen yang en yin en wordt geassocieerd met water. We maken plannen en wachten op het voorjaar om ze uit te voeren. Nieren en blaas zijn bijzonder actief maar ook extra gevoelig voor koude en vocht. In ons vochtig klimaat verdienen ze geheel het jaar door onze aandacht. Omzeggens bij iedereen zijn de nieren overbelast en onderkoeld. Nieren zijn de dragers van onze Chi, onze levensenergie. Een deel daarvan kan aangevuld worden met een aangepaste voeding en leefstijl, een ander deel – de voorouderlijke chi- is een spaarpotje dat we bij onze geboorte meekregen en bestemd is om in geval van grote nood te gebruiken. Onze westerse leefstijl voedt de nieren niet optimaal, waardoor het spaargeld wordt aangesproken voor het gewone dagelijkse functioneren. Op den duur leidt dat tot uitputting, en hebben we geen reserves meer als we geconfronteerd worden met bedreigende situaties zoals extreme stress of zware ziektes. In balans zorgt de WATER-energie voor stevige beenderen, goede oren, moed, vertrouwen in de toekomst, aanpassingsvermogen, zelfdiscipline. Uit balans: angsten en fobieën, verstarring, zwakke beenderen (osteoporose) De winter is de moeilijkste periode van het jaar. De groenten verliezen hun energie en de lentekruiden zijn er nog niet. Een zoute smaak brengt wat evenwicht en kracht. We houden de kookstijl van de herfst aan doch gebruiken geleidelijk meer water en snipperen van zodra het mogelijk is wat verse kruiden of wilde groenten over onze bereidingen. Koken met de seizoen mee kan bijdragen tot een hernieuwde balans in ons lichaam. Het is belangrijk dat dit genuanceerd, niet ‘fanatiek’ gebeurt. AARDE is de universele voedster, zij is de basis van de voeding van de vier andere elementen. Het NATUURLIJKE ZOET van het najaar is het gehele jaar door de basis van onze maaltijden. Per seizoen worden andere accenten gelegd: aangepast aan de tijd van het jaar, maar ook aan het weer van de dag, de eigen conditie, constitutie en leefstijl. 39

varia

depressie. De herfst en de daarbij horende kookstijlen kunnen de METAAL-energie ondersteunen. Alles vertraagt. Lichamelijke activiteit maakt plaats voor geestelijke processen. We brengen veel tijd door in de keuken en veryangen de kookstijlen (langere bereidingen, verwarmende stoofpotjes, koken onder druk, minder vloeistof gebruiken, ovengerechten) Een pikante smaak brengt wat reliëf in die schotels.

varia

KOKEN MET DE SEIZOENEN MEE. PRAKTISCHE TIPS HOUT Lentekoken. Stimuleert de opwaartse beweging FRIS – LICHT- CREATIEF - ZUIVEREND (vastenkuur) Kookstijlen Stomen, blancheren, kiemen, pikkels, geperste sla, sauteren in water. Olie beperken. Minder zware, vette of gebakken spijzen. Minder brood en koekjes. Zure smaak om de lever te activeren Zelfgemaakte pikkels, zuurkool, ume-boshi, ume-su, rijstazijn, mierikswortelmosterd. Lichtzuur fruit: appel en met mate citroen. Gerstmiso, jonge miso, shisoblad of –poeder. Granen Gerst, hato-mugi, rogge, halflange rijst, spelt, couscous, bulgur. Groenten. Hoogopschietende groenten: pijpui, bieslook, prei, selder, Chinese kool, andijvie, loof van biologische wortelen en radijs. Shi-itake (maakt stagnaties los) Lichte kruidensoep met gerstmiso Wilde groenten: paardenbloem, brandnetel, zevenblad, dovenetel, hondsdraf, madeliefje, Kiemen allerhande zoals alfa alfa, sojascheuten, enz. Artisjok zuivert de lever. Asperges met mate (nogal extreem opstijgend) Zeegroente: dulse Eiwitten: gefermenteerde bonen: tempeh, natto, groene linzen, gedroogde tofu. Drank: groene thee (met mate) rooibosthee, Thee van gerst of hato mugi. Water met citroen (kamertemperatuur of warmer) Te vermijden: alles wat de opstijgende kracht te veel stimuleert zoals alcohol, gesuikerde frisdranken (cola), geraffineerde suikers, overdaad aan fruitsap. Overdaad aan melk en melkproducten. Drugs en klassieke medicatie. VUUR Zomerkoken. Zet de expansie in beweging en koelt af. KLEUR - VARIATIE – SPEELSHEID – VURIGHEID - GENIETEN Kookstijlen. Kort maar heftig vuur. Snel sauteren, (wokgerechten) roosteren in de pan, koken zonder deksel, blancheren en direct met koud water afspoelen. Frituren. De groenten in kleine stukjes snijden zodat de kooktijd erg kort wordt. Rauwkost of kortgepikkelde groenten in de perspot. Afgekoelde groenten, bonenslaatjes, sushi’s, groenten in aspic. In verhouding meer bladgroenten dan wortel en knol. Mediterrane en/of tropische/ Indische recepten met bijhorende kruiden. Fruit, shakes, pudding, bereidingen mat agar- agar. Bittere smaken Om het hart en de bloedsomloop te activeren. 40

AARDE Nazomer. Stimuleert de neerwaartse voedende energie VERWARMEN - VOEDEN - KOESTEREN Kookstijlen. De groenten grover snijden en de kooktijden verlengen naarmate het kouder wordt. Deksel op de pot, stoofpotjes. Dikke groentesoep. Een zwakke milt vraagt warm maar lichtverteerbaar voedsel, kan niet goed overweg met rauwkost. Zoete smaken om de maag en milt- pancreas te ontspannen. Een natuurlijke lichtzoete smaak dient eigenlijk geheel het jaar door aanwezig te zijn in onze bereidingen. In het najaar hebben we er extra behoefte aan. Gerechten worden zoet door toevoeging van een klein beetje zout, en door ze redelijk lang op een traag vuurtje te laten sudderen. Desserts met rijstmalt en amasake. Granen. Rijst, gierst, quinoa, zoete rijst, mochi. Groenten. Ronde planten: ui, pompoen, koolrabi. Pastinaak, wortel, daikon (gestoofd) Alle 41

varia

“Bitter in de mond maakt het hart gezond.” Andijvie, paardenbloem, waterkers, raap, radijs. Minder zout, maar toch voldoende mineralen door matig gebruik van gefermenteerde zouten zoals miso, shoyu, umeboshi Granen. Minder granen, meer groenten dan in het koude seizoen. Maïs, bulgur, couscous, lange rijst, ( basmati, thai,) quinoa. Groenten. Allerhande sla en andijvie, asperges. Fruitgroenten = afkoelend: courgettes, komkommer, Niet overdrijven met nachtschadigen, maar als men er behoefte aan heeft is dat het beste seizoen: tomaat, paprika, aubergine. Zeegroenten: agar- agar, nori. Eiwitten: koraallinzen, groene boontjes en jongde doperwten, verse tofu Fruit: alle rijp seizoenfruit. Zoete vruchten ( aardbeien, kersen, bessen) Meloenen opensnijden en besrooien met enkele korreltjes zout en even laten trekken. Niet overdrijven met tropisch fruit, maar als men er behoefte aan heeft is dat het beste seizoen. Kruiden: aromatische mediterraan of zuiders, liefst vers: basilicum, koriander, marjolijn, dragon, munt, shiso, alle soorten eetbare bloemen. Dranken: mu thee, bancha, kurkicha, evt gekoeld met schijfje citroen. Afgelengd vruchtensap. Goudbloemthee. Thee van herderstasje ( voor het hart) Vlierbloesemlimonade. Muntthee ( koelt af). Te mijden: ijskoude dranken of bevroren gerechten (ijsjes). Afgekoeld is ongeveer kamertemperatuur of iets lager, niet ijskoud. Overdaad aan tropisch fruit. Alcohol.

varia

koolsoorten. Meer vetten ( noten, pitten, zaden) Zeegroenten: arame Alle peulvruchten: hoofdzakelijk tempeh en azukibonen. Fruit: abrikoos, peer, appel, druiven. Kruiden: kaneel, kurkuma, (stimuleren de suikeromzetting) Dranken: appelthee ( met kaneel) yogithee, mu thee, warme appelsap, kamillethee, oranjebloesemthee Te vermijden: geraffineerde koolhydraten ( witte tarwe, koekjes) Dat overbelast de pancreas. METAAL Herfstkoken. Stimuleert de naarbinnengerichte energie COCOONEN - KRACHT VERZAMELEN - OPWARMEN Kookstijlen. Grotere stukken, langere kooktijden, meer zout en olie (houden de warmte beter vast) Meer bereidingen in de snelkookpot, bakken, ovengerechten. Granen en groenten samen koken ( vb gierst met pompoen) Dikke bonensoepen, stoofpotje met peulvruchten. Scherpe smaken lossen stagnaties op in longen en dikke darm. Mosterd met mierikswortel, geraspte daikon, gember, pijpui, radijs, waterkers. Granen. Meer granen dan in de zomer. Korte rijst, mochi, zoete rijst, gierst, boekweit. Volle granen ondersteunen de dikke darm. Groenten. In verhouding meer wortel- bol- en knolgewassen dan in de zomer Ui, daikon, koolsoorten, knolselder, waterkers, spruiten, pompoen, wortelen, bloemkool. Lotuswortel en stevige groene bladeren (ijzer) ondersteunen de longen. Zeegroente: hisiki Kruiden: gedroogde koriander, kaneel, gember. tijm en laurier, gedroogde Provençaalse kruiden. Alle peulvruchten: hoofdzakelijk tempeh en azukibonen. Minder rode linzen en tofu. Fruit: minder fruit dan in de zomer. Appel, peer, gepofte kastanje, geroosterde noten, pitten en zaden. Gedroogde dadels en vijgen. Fruit stoven met kaneel. Gedroogde abrikozen, krenten, rozijnen. Drank: Verwarmende dranken zoals warme appelsap met gember, warme thee van zaadjes zoals venkel anijs, koriander. Thee van lotuswortel. Te vermijden: voedsel met een overdreven samentrekkende energie zoals brood, vlees, harde kazen.

42

DE INTERACTIES TUSSEN DE 5 TRANSFORMATIES. De 5 transformaties en hun bijbehorende organen staan in onderling contact met elkaar. Het uit balans zijn, of het helen, van een element, heeft gevolgen voor alle andere elementen. In het volgende boekje (lente 2010) behandel ik dat in deel 2. Bea Boomgaert - Bron: diverse opleidingen macrobiotiek Uiteenzetting door Alberto en Benny in de yoga-academie donderdaglessen. Aanbevolen lectuur: kookboek ‘De vijf seizoenen op je bord’. Katrien Cocuyt Davidsfonds Leuven isbn 978-90-5826-645-3 Recent verschenen kookboek met eenvoudige recepten, ook een paar met vis en vlees. 43

varia

WATER Winterkoken. Balanceert tussen stagnatie en opwaartse beweging VERSTILLING - VERWARMEN - VERTROUWEN IN EEN NIEUW BEGIN. Kookstijl. Stevige bereidingswijzen ( koken, stoven, ovengerechten) afgewerkt met een licht yin aspect voor een kleine opwaartse beweging vb gembersap, prei, look, mierikswortel. Vetten ( bij voorkeur plantaardige) en zout( bij voorkeur ongeraffineerd) houden de lichaamswarmte vast. Zoute smaak Een kleine hoeveelheid zout voert mineralen aan en houdt nieren en blaas in conditie. Zeezout, shoyu, miso, zoute pikkels. Granen. Korte rijst, mochi, boekweit, havervlokken. Groenten. Kool – en wortelgewassen, schorseneer, gember, zuurkool, aardperen, gestoofde uien, knolselder, winterwortelen, bleekselder, winterprei, veldsla, andijvie, witloof. Van zodra het kan, fris lentegroen. Zeegroente: kombu Eiwitten: bonengerechten verstevigen de nieren. Vooral azuki en zwarte sojabonen. In het koude seizoen kan men soms behoefte hebben aan dierlijke eiwitten; . Vis en schaaldieren voeden het waterelement en zijn minder samentrekkend dan vlees. Fruit: appel gestoofd. Gedroogd fruit: rozijnen, krenten, abrikozen, cranberry. Drank: natuurlijke warme dranken, weinig fruitsap. Driejarenthee met umeboshi, misosoep met gember, kookvocht van zwarte sojabonen; De kookstijl van de herfst wordt tijdens de koude winterdagen intenser, om bij de eerste zonnedagen geleidelijk over te gaan naar de lichtere stijl van de lente: meer water, minders vet en zout, veel verse groene blaadjes. Te vermijden: alles wat de nieren stimuleert zonder ze te voeden, zoals koffie, zwarte thee, nicotine, chocolade.

Inschrjvingen, abonnementen en info Beste lezer, Deelnemers aan onze yogacursussen, seminaries of andere activiteiten kunnen dit boekje meenemen op de bijeenkomsten. Een vrijwillige bijdrage als deelname in de kosten is noodzakelijk voor het verder blijven bestaan van het boekje. Hiervoor onze welgemeende dank. Het boekje kan ook per post toegestuurd worden Een jaarabonnement ( 4 boekjes) kost • € 10 voor België • € 15 voor andere Europese landen Steunabonnement vanaf € 15 WIL AUB TIJDIG JE ABONNEMENT HERNIEUWEN.

SOMA - GESCHENKBON Leuk om geven. Aangenaam om krijgen. De bon kan gebruikt worden voor Soma-activiteiten en/of cursusmateriaal. Het bedrag bepaal je zelf.

Info – aanmelden – betalen Postabonnement - Geschenkbon Tenzij anders vermeld bij de activiteit kun je hiervoor terecht bij SOMA vzw, Bergjesbos 18, 8310 Brugge Assebroek Tel.: 0032/50/36 49 36 [email protected] Bank: 979- 0748528- 81 IBAN BE36 9790 7485 2881 BIC ARSPBE22 44