Soma-berichten Activiteitenprogramma Januari 2007 - Maart 2007
Driemaandelijks programmablad: Winternummer 2007 Jaargang 8: nr.1 - Oplage: ca. 400 ex. Verspreid aan Soma-cursisten en geïnteresseerden. Verantwoordelijke uitgever: Soma v.z.w., Alberto Paganini, Bergjesbos 18, B-8310 Brugge, Tel. 050/36.49.36 E-mail:
[email protected]
Website: www.yogasoma.be De inhoud van deze uitgave mag gekopieerd worden mits vermelding van bron. Omslagontwerp: A. Paganini/C. Dumolin
Soma
Inhoud Soma • •
Introductie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p. 4 Cursusbegeleiders . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p. 8
Yoga • • • • • • • • •
Yogadagen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p. 9 Workshop met Neva . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p. 10 Yoga Upside down . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p. 13 Yogadans . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p. 15 Ashtanga Yoga series . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p. 15 Power Yogaflow . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p. 16 Yoga voor het hart . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p. 17 Yoga voor iedereen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p. 17 Yogaweek 2007 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p. 19
ACTIVITEITEN-AGENDA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p. 22-23
-2-
• • •
Workshop Ashtanga Yoga met Manju Jois . . . . . . . . . . . . . . . . p. 24 Yogapad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p. 25 Yanu Sirsana . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p. 32
Varia • • •
Chanten door de nacht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p. 35 Drink op je gezondheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p. 36 Inhoudsoverzicht Somaboekjes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p. 43
Soma
Beste Wensen Ik wens jou het beste in het nieuwe jaar mogen de sterren jouw ziel raken, en het licht je angst verbranden. moge je leven als de Ganga stromen en het vuur je bewustzijn wekken. Ik wens jou het beste in het nieuwe jaar moge de wind je hoger tillen en de aarde je voeten kussen moge dankbaarheid je harte vullen en helderheid je geest vervullen. Ik wens jou het beste in het nieuwe jaar moge vrede in je diepste wonen en het warmste van je wezen vormen moge je in vrijheid groeien, jezelf willen en kunnen zijn. Moge je ZIJN in het nieuwe jaar, in al de jaren en voor de eeuwigheid. AUM Alberto -3-
Soma
Introductie Een dwaas was op een dag zijn sleutel kwijt. Een wijze kwam voorbij en vroeg aan de dwaas wat hij zocht. ‘Mijn sleutel’, zei hij en tastte met zijn vingers om zich heen de grond af. ‘Waar ben je hem kwijtgeraakt?’ vroeg de wijze. ’In mijn huis’, zei de dwaas. ’Maar waarom zoek je je sleutel dan niet in je huis?’ ‘`omdat het buiten veel lichter is’, antwoordde de dwaas. (Stromend als water, M.Messing) ... toen zochten ze tevergeefs overal buiten, onrustig, haastig en gedreven wat binnenin, in het centrum van hun hart, kalm, stil en verborgen lag ... In de levensstijl van onze huidige samenleving worden we voortdurend overdonderd door uiterlijke prikkels, boodschappen en indrukken. Meer en meer probeert men met alle middelen onze aandacht te trekken, ons dit of dat te laten doen of niet doen, te laten kopen, bekijken of geloven. Zowel op straat, in de media, via computers, op scholen, in onze brievenbus, opleiding - of werkplaatsen worden we voortdurend geconfronteerd met mensen, boodschappen, publiciteit, informaties, bedrijven, partijen en/of denk- of geloofsystemen die iets van ons willen: ons beïnvloeden, overtuigen, ‘winnen’, leiden, begeleiden, raadgeven, dwingen, pushen......... Onze zintuigen, aandacht en concentratie worden continu en sterk naar buiten getrokken. We streven ernaar succesvol te beantwoorden aan verwachtingen die ons meestal van buitenaf opgelegd worden. Ons denken, waarnemen, voelen en willen riskeren eenrichtingsverkeer te worden, steeds naar buiten gericht. Het harmonische contact met onze innerlijke wereld geraakt daardoor verstoord en dreigt soms verloren te gaan. Van buiten uit opgelegde wetten krijgen het overwicht tenkoste van de harmonie van de mens in zichzelf, met anderen en met de natuur. Persoonlijke en maatschappelijke keuzes worden gemaakt in functie van de uiterlijke wereld. De innerlijke harmonie en het geluk van de mens, zijn persoonlijke noden, wetmatigheden en ontwikkelingsprocessen verdwijnen op de achtergrond. De resultaten van deze tendens worden geleidelijk zichtbaar, zelfs voor ogen die getraind zijn om alleen maar naar het uiterlijke te kijken. We zien een enorme toename van stressgerelateerde aandoeningen: nervositeit, agressie en geweld in het dagelijkse leven, chronische vermoeidheid, zelfmoorden, psychische stoornissen en problemen. Het wordt hoog tijd om hierbij ‘stil’ te staan, ook al is ‘stilte’, zowel innerlijk als uiterlijk, tegenwoordig een zeldzaam en kostbaar gegeven geworden. Het wordt de hoogste tijd om de weg naar binnen te bewandelen: daar waar inzichten en rust oplossingen kunnen bieden aan de zin en de richting van ons doen en laten in de buitenwereld. -4-
Soma
Yoga kan ons hier waardevolle onmisbare hulp bieden. Door yoga te beoefenen kunnen we ons leren verbinden met de verschillende lagen en dimensies aanwezig in onszelf. (Zie ook psychische yoga-anatomie Soma-berichten winter 04) We kunnen de innerlijke, natuurlijke stroming van onze levensenergie leren waarnemen, bevrijden, activeren en harmoniseren. Dat is de kern van yoga: ons succesvol leren verbinden met de innerlijke, goddelijke, eeuwige bron van licht en liefde aanwezig in ons allen. Vaak vergeten we dit, soms zelfs ook tijdens het beoefenen van yoga. Het is een goede gewoonte ons hier voortdurend aan te herinneren. De waarneming van de bron gebeurt in de stilte, als we het innerlijke en uiterlijke lawaai kunnen verstillen: het lawaai van uiterlijke indrukken en verlangens, maar ook van innerlijke reacties in de vorm van emoties en gedachten van ons ego. In de stilte kunnen we de eenheid ervaren, en ons ware – Zelf beleven. Ons handelen in de wereld wordt dan door de waarheidsbron in onszelf geleid, en niet door uiterlijke druk en zinloze illusies. In harmonie en sereniteit willen leven in deze lawaaierige tijd is een moeilijke maar noodzakelijke opgave. Yoga begeleidt ons stap per stap naar het doel. Yama en Niyama nodigen ons uit tot voelen, denken en handelen in harmonie met de ethische basisprincipes voor een gezond en gelukkig leven. Asanas en Pranayama (lichaamshoudingen en ademhalingsoefeningen) helpen de stroming van onze levensenergie bevrijden, zodat lichaam en geest daarvan doordrongen kunnen worden. Pratyahara leert ons de zintuigen terug te trekken uit de buitenwereld en ze naar binnen te richten. Dharana leert ons te concentreren op wat wezenlijk is. Dhyana (meditatie) is een wonderbaarlijk middel om de schatten aanwezig in onszelf te ontdekken, waar te nemen en in rust en stilte vreugdevol te beleven. Samadhi is de ultieme bevrijding: het verblijven in het rijk van wie we echt zijn, verbonden met de waarheid en het Al. (zie ook Soma-berichten vanaf lente 05 tem herfst 06 + verder in dit boekje) Elke stap in de richting van het contact met onze bron en onze kern vervult ons met innerlijke vrede en vreugde. Dat is de enige, ware remedie tegen de stresserende energieën die ons naar buiten trekken en de verbinding met onze innerlijke kern trachten te verbreken. Het is hopeloos te denken dat streven en vechten, macht en rijkdom vergaren, anderen en de natuur onderdrukken, ons geluk kunnen brengen Deze bittere illusie moet ontmaskerd worden, willen we de innerlijke natuurlijke droom van het ware geluk kunnen beleven.
-5-
Soma
Yoga kan ons daarin steunen. Soma vzw wil ook deze winter hart, lichaam en geest helpen verlichten met een waaier aan activiteiten, tips en voorstellen. Tot ziens AUM, Alberto Een beeld kwam in me op: vanmorgen, en ik wil het graag met jullie delen: “ Ik zag een mooie slanke en stralende Indische jongen van ongeveer 12 jaar, zoals de velen die ik in het gebergte van de Himalaya ontmoet heb. Hij zat zalig te kijken naar het stromende water van de Ganga. Hij was rustig en stil, verbonden met de eeuwige stroom. Als hij me zag hief hij zijn hoofd op en zijn prachtige, aanstekelijke en onschuldige glimlach schitterede in de zon, terwijl de warme wind zijn mooie jonge huid droogde van de resterende waterdruppels na het baden. Op de achtergrond het prachtige natuurlijke tafereel van het Himalayagebergte. Dan vroeg hij me weer:’Waarom neem je me niet mee naar jullie welvaartland in het Westen?’ Ik nam hem mee. Als we uit het vliegveld kwamen, midden in het verkeer van de grootstad keek hij me weer aan, met zijn grote donkerbruine vragende ogen: “Waar gaan al die mensen naartoe, zo haastig en ernstig?” Ik wist niet juist wat antwoorden: Naar hun werk? Naar school? Op reis? Boodschappen doen? Naar een voorstelling? Naar iemand? Zijn volgende vraag, nadat hij alles nader bekeken had, stelde hij met een bezorgd gezicht: “Maakt dat alles hun echt gelukkig? Waarom dan al die drukte, al die haast en spoed?” “ Haastige spoed is zelden goed!” wist ik nu te antwoorden, en we gingen ervandoor, de weg op, naar huis, naar het huis van ons hart, in de tevreden stilte binnen in ons. Geen woorden meer. De stilte van de Ganga is binnen in ons. “We zoeken het niet buiten he ? “ Een samenzweerderige glimlach! En het beeld was verdwenen, terwijl ik me rustig haastte naar mijn volgende taak. Gelukkig heb ik die jongen vanuit India meegenomen in mijn hart. Te midden van de drukte herinnert zijn aanstekelijke, onschuldige en schitterende glimlach er me altijd opnieuw aan, dat stilte en innerlijke vrede toch de kostbaarste schatten zijn en dat we wezenlijk niets kunnen verliezen, omdat diep in onszelf, onvernietigbaar en eeuwig, de schittering van het Zelf straalt . Alberto
Beste lezers, We wensen jullie vreugdevolle eindejaarsfeesten en een Nieuw Jaar vol licht, warmte, vriendschap en liefde. Verwen jezelf of verras je vrienden met een nieuw postabonnement op onze Soma – berichten. Voor € 10 krijg je in 2007 vier boekjes met de Post aan huis besteld. (zie achteraan) We danken jullie allen voor de steun die het verder bestaan van ons boekje mogelijk maakt. -6-
Soma
Soma on line Welkom op onze website,www.yogasoma.be up to date overzicht van onze activiteiten - foto’s - info
Wil je via e-mail op de hoogte gebracht worden van Soma-activiteiten? Stuur je e-mailadres naar
[email protected] -7-
Soma
Cursusbegeleiders Alberto Paganini ................................tel./fax 050/36.49.36,
[email protected] Alberto is doctor in de filosofie en een uitstekende yogaleraar en adembegeleider met meer dan 20 jaar ervaring. Hij bestudeerde o.a. Viniyoga, Sivananda-, Iyengar-, Hatha-, Ashtanga- en Dru-yoga’. Tussen zijn leraars tellen wij o.a. Shiva Rea, Desikachar, BKS Iyengar, Manju Jois, Mansukh Patel, David Williams, Ammaji en Babaji. Hij beoefent, bestudeert en onderwijst yoga en energieademen met hart en ziel. Hij is in contact gekomen met veel leraars en meesters en ontwikkelt een eigen weg. Sinds ’93 verblijft hij in België waar hij Soma vzw heeft opgericht. Els Paganini .....................................tel./fax 050/36.49.36,
[email protected] Els beoefent al 20 jaar yoga. Ze ziet de opvoeding van haar kinderen als een ontwikkelingsweg en laat zich inspireren door de antroposofie. Bea Boomgaert ..........................tel./fax 050/27.99.27,
[email protected] Psychiatrische verpleegkundige. Streeft naar harmonie tussen ‘doen’ en ‘zijn’ dmv pranaademen, natuurlijk koken, eenvoudige lichaamsoefeningen en bewuste warme aandacht voor mens en natuur. Fabienne Huygen ..........................................tel. 03/294 35 26 - 0498/104 907 Fabienne is danseres en yogalerares, geeft massages en werkt met helende klanken. Zij volgde o.a. de yoga opleiding van Soma, een opleiding Indische dans en danste bij het Ballet van Vlaanderen. Marijke Van Holm..........................................tel.: 050/27 04 50,
[email protected] Ze is gefascineerd om via kinesitherapie – yoga – en shiatsu weer harmonie te scheppen in een ‘gezonde geest in een gezond lichaam’. Als kinesiste coacht ze haar mensen naar meer vitaliteit, bewustzijn en inzicht in ziek-zijn. Pol Bruneel ..................................................................tel. 0494/608 603,
[email protected] Pol is dru-yogaleraar en shiatsutherapeut. Hij bekwaamt zich verder in andere vormen van yoga en lichaamswerk en weet dit gepast in zijn praktijk en yogalessen te integreren.
-8-
Yoga
Yogadagen
Yoga
Een verrijkende yoga-beleving, open voor iedereen met wat yoga-ervaring Onderdeel van de yoga-academie. De dagen kunnen apart gevolgd worden. Elke maand focussen we op een chakra. Alle aspecten ervan worden uitgediept met passende asana’s, pranayama, meditatie en relaxatie-oefeningen. Je krijgt veel achtergrondinformatie en praktische tips. Bij goed weer oefenen we ’s namiddags buiten. Eénmaal per maand van 10 tot 17u30 27/01/07 Hartchakra 04/03/07 Keelchakra 21/04/07 Voorhoofdchakra: 19/05/07 Kruinchakra: 17/06/07 Alle chakra’s:
Van zelfzuchtigheid naar liefde Van geslotenheid naar open zijn Van verwarring naar inzicht Ontdek je Ware Zelf Doorstroming tussen de chakra’s – Flow
Waar: Moritoenhuis, Lange Vesting 112, 8200 Brugge Bijdrage: € 48 per dag. Betalen kan ter plaatse. Begeleiding: Alberto Organisatie en info: Soma vzw 050/ 36 49 36 Graag een seintje vooraf.
-9-
Yoga
WORKSHOP MET NEVA = YOGADANCE Brugge 27 en 28 april 2007 Neva Ingalls is een Amerikaanse yoga teacher van topniveau met 25 jaar ervaring. Ze combineert haar kennis en liefde voor dans en voor yoga tot een origineel en vloeiend geheel gebaseerd op de klassieke yogatradities en gericht naar de huidige Westerse mens. Haar inspiratiebronnen zijn o.a. het vernieuwende en diepgaande werk van Shiva Rea. Ashtanga yoga, Yoga flow en klassiek ballet. De workshop bestaat uit 3 sessies van 2,5 uur, die ook apart kunnen gevolgd worden. Hij is voor iedereen geschikt die met dans en/of yoga vertrouwd is. 1. CHAKRA YOGA DANCING Vrijdagavond 27/4 van 19.30 tot 22u. Dansen is de oudste vorm van meditatie. Net zoals in yoga (asana’s) tracht men sedert mensenheugenis ook met dans de verbinding te maken tussen het fysieke en het goddelijke. Chakra dance (soms ook Fusion of Trance Dance genoemd) is een wederzijds verrijkend huwelijk tussen twee grote stromingen: yoga en dans. De yogi-danser wordt opgenomen in de eeuwige wijsheid van de pranastroom. ‘Duik diep in de vruchtbare bodem van je lichaam. Laat je gaan in de onmetelijke uitgestrektheid van je hartenkracht en voel je dankbaar verbonden met alle levende wezens.‘ Neva 2. ACTIVERENDE YOGA ASANA FLOW Zaterdagmorgen 28/4 van 10 tot 12.30u Neva geeft 25 jaar les in yoga en dans. Haar vloeiende vinyasa stijl helpt om aan te sterken, te revitaliseren en herstelt gelijkmoedigheid. De reeksen zijn een uitdagende opeenvolging van oefeningen die stap voor stap leiden naar meer dynamiek, een geïntegreerde core sterkte en een bewuste ademhaling. Neva neemt ons mee op reis in het unieke rijk van asana’s; in de flow van pure energie. De essentie van het universum is liefde, healing, evenwicht en levenskracht. Dat is onze ware thuis. Neva ziet asana’s als een manier om ons zelf juist af te stemmen op deze vibraties zodat we ermee ‘de zuiverste noten van ons hoogste potentiaal kunnen spelen.’
-10-
Photo by Sandy Kavalier
- YOGA FLOW – YOGA EN MEDITATIE Yoga
3. LUNAR YOGA FLOW, ONTSPANNING EN MEDITATIE Zaterdagnamiddag 28/4 van 14.30 tot 17.00 u. Eenvoudige en rustige asana’s, bewuste en diepe ademhaling, diepe ontspanning en een innerlijke glimlach openen de weg naar een heldere bewuste meditatie. Door een verinnerlijkte maan flow en een uitgebreide Savasana met Yoga nidra ( pratyahara), betreden we het subtiele rijk van diepe relaxatie. Door geleide meditatie wordt de zuiverste kern binnenin onszelf aangeraakt. De workshop wordt in het Engels gegeven. Wanneer:
Sessie 1: Vrijdagavond 27/4 van 19.30 tot 22u Sessie 2; Zaterdagmorgen 28/4 van 10 tot 12.30u Sessie 3: Zaterdagnamiddag 28/4 van 14.30 tot 17.00 u Waar: Hogeschool West-Vlaanderen, Departement Lerarenopleiding, De zaal is te bereiken via de Klaverstraat 52. Er is gratis parking. Prijs: € 90. Losse sessies: € 35 Reserveren; door storting van het volledige bedrag met vermelding ‘Yoga Neva’ en je naam. Wie voor 1 of 2 sessies inschrijft vermeldt AUB welke. Bank: 001-2659385-12 IBAN BE 19001265938512 BIC GEBABEBB Organisatie en info: Soma vzw, Alberto 050/ 36 49 36 [email protected] www.yogasoma.be Website van Neva: www.innerdomain.org, Een deel van de opbrengst wordt overgemaakt aan ‘Trees for the Future’. .
Photo by Sandy Kavalier
-11-
Advertentie Natuurrestaurant, verswinkel, meeneemgerechten en bereidingen alles biologisch
Vier de Seizoenen Dagelijks verzorgde vegetarische en niet-vegetarische dagschotel met bereidingen uit de Vlaamse, Mediterrane en Oriëntaalse keuken Koffie- en theehuis met versnaperingen
Astridlaan 14, 8310 Assebroek 050 37 35 81 open van dinsdag t.e.m. zaterdag winkel van 8.30 tot 18.30 uur (zaterdag 9.30 tot 17.30 uur) restaurant van 11.30 tot 14.00 uur (gesloten op zon- en maandag) Koffie- en theehuis open: namiddag dinsdag tem vrijdag
-12-
Yoga Upside Down Yoga
Tijdens deze reeks beoefenen we voornamelijk omgekeerde yogahoudingen. Omgekeerde houdingen hebben een zeer gunstig effect, vooral op het zenuwstelsel, de hersenen, de bloedsomloop en het lymfesysteem. Deze houdingen werken kalmerend, ontspannend, revitaliserend en verjongend op je hele organisme: lichaam en geest. Je hersenen worden goed doorbloed en je geheugen, immuunsysteem, ademhaling en hart worden versterkt. We gebruiken ook hulpmiddelen, zoals rollen, riemen en kopstandbankjes, zodat iedereen de gunstige effecten van deze asana’s kan ervaren. De reeks is open voor iedereen, zowel beginners als meer ervaren yogaleerlingen. De oefeningen worden op verschillende niveaus aangeboden.
Wanneer: 6 maandagen van 19u30 tot 21u 12/02 – 26/03 (niet op 19/2) Waar: Brugge: Kiddibips, Baron Ruzettelaan 369, Assebroek. Begeleiding: Alberto Prijs: € 48 Inschrijven: bij Moritoen 050/45.40.00 [email protected]
“Naarmate je het eigen zelf leert beheersen met behulp van het hogere Zelf, wordt het een bondgenot, maar de ongebreidelde geest gedraagt zich als een vijand.’ Bhagavad Gita, 6,6 -13-
Yoga
Yogadans : flow met de elementen Activeer je levensenergie en stroom mee met de flow van de elementen. Adem, beweeg en voel de pulsaties van het leven. Iedereen welkom. Aanbevolen als kennismaking met deze pittige yogastijl vol levensvreugde. Het wordt op muziek beoefend: dans en yogaflows. Phritvi – aarde: Apas-water: Agni-vuur: Vayu-lucht: Ether-ruimte:
de stabiliserende en vormgevende kracht: structuur en steun. de drager van de levensenergie: de zuiverende vloeiende stroming. de actieve, dynamische, transformerende en vitaliserende kracht. de vitale en bevrijdende beweging van prana en ademhaling. het contact en perceptie van de ruimte, op subtiel niveau.
Wanneer: Zaterdagen 20/01 en 10/03 van 10u – 12u Waar: Brugge: Moritoenhuis, Lange Vesting 112 Begeleiding: Alberto Prijs: € 13 per les Inschrijven: bij Moritoen 050/45.40.00 [email protected]
Ashtanga Yoga Series Een intense work-out voor lichaam, adem en geest. Dynamiek – bhanda’s – stroming – focus In de Ashtanga yoga series vloeien gedurende een kleine twee uur asana’s en vinyasa in elkaar over, ondersteund door de ujiaij- ademhaling en de bhanda’s. Sleutelwoorden: dynamiek, focus, alertheid, stroming en intensiteit. Elke cel in het lichaam wordt goed doorbloed en geënergetiseerd. Na de series volgt telkens een weldoende ontspanning waarbij we ervaren hoe onze kracht en vitaliteit zijn toegenomen en wij ons rustiger en dieper in contact voelen met ons zelf. Wanneer: zaterdag 10/02 van 9u30 tot 12u Waar: Brugge: Moritoenhuis, Lange Vesting 112 Prijs: € 18. Betalen kan ter plaatse. Begeleiding: Alberto Organisatie en info: Soma vzw, Alberto 050/ 36 49 36 Vooraf inschrijven is niet nodig.
-14-
Power Yoga Flow Yoga
Een dynamische, sportieve en actieve yogastijl waarin de houdingen (asana ‘s) mekaar volgen, verbonden door specifieke bewegingen en door een krachtige ademhalingstechniek. Elke sessie begint met een reeks zonnegroeten en eindigt met een volledige ontspanning. De warmte die de bewegingen in het lichaam creëren en de stroming tussen de bewegingen, zijn belangrijke factoren die helende krachten activeren. De focus ligt op beweging en dynamiek. We zoeken evenwicht door te spelen en te dansen tussen de polariteiten: kracht en zachtheid, snelheid en vredig langzaam, contractie en uitstraling. Body-vinyasa’s (bewegingen van lichaamsdelen in een asana) Ritmische vinyasa’s (dynamische overgangen tussen de houdingen) en pulsatie-vinyasa’s (subtiele bewegingen gestuurd door ademhaling en prana) activeren de energiestroom in geheel het lichaam. Onze inspiratiebronnen: Ashtanga yoga en het werk van Shiva Rea. Iedereen welkom, de houdingen worden op verschillende niveaus aangeboden. Waar: Moritoenhuis, Lange Vesting 112, 8200 Brugge Wanneer: 10 dinsdagavonden van 19u. tot 20.15u 16/01 tot 27/03 (niet op 20/02) Begeleiding: Alberto Paganini, Bijdrage: € 80 Inschrijven en info: Moritoen: 050/ 454 000 [email protected]
Power Yoga Flow Teacher Training Start herfst 2007 - 10 zaterdagen van van 13.00 tot 18.00 uur Begeleiding en info: Alberto Paganini.050/ 36 49 36 Brugge, Moritoenhuis, Lange Vesting 112.
Yoga voor vrouwen
Marijke
Een nieuwe reeks start na de paasvakantie in het Hof van Watervliet. Begeleiding en info. Marijke Van Holm 050/ 27 04 50 [email protected]
-15-
Advertentie
Nederlandse, Duitse, Franse en Engelse antroposofische werken en tijdschriften
Marcel Neirynckbibliotheek Antroposofische Bib Brugge Info: Lieve Danneels: ’s-Heer Boudewijnsburg 65 – 8310 Brugge Telefoon: 050/67.44.95 (graag tussen 20u en 21u) e-mail: [email protected] openingsuren bib: elke derde zaterdag van de maand van 10u tot 12u Locatie bib: Astridlaan 86 te 8310 Brugge (op de zolder in de Guido Gezelleschool) -16-
Als bescherming tegen de stress van het drukke bestaan en de overvloed aan liefdeloze prikkels reageert ons hart door verharding. Daardoor wordt het ook minder gevoelig voor liefde en vreugde. Een open hart heelt ons en transformeert onze krachten in liefde voor alles wat leeft. Menselijke liefde en vreugde zijn nu meer dan ooit levensnoodzakelijk voor onszelf, onze omgeving, de natuur, de aarde... We werken creatief met lichaams-, ademhalings- en meditatieoefeningen, afkomstig uit verschillende yogatradities. Een zacht en open hart is een bron van Liefde - licht - moed -openheid - stilte - vrijheid
Yoga
Yoga voor het hart
Wanneer:
10 woensdagen van 14.30u. tot 16u.. 17/01 - 28/03 (niet op 21/02) Waar: Moritoenhuis, Lange Vesting 112, 8200 Brugge Prijs: € 70 Inschrijven: via Moritoen 050/45.40.00 [email protected]
Yoga voor iedereen Deze reeksen richten zich tot iedereen die op regelmatige basis de yogaweg naar fysieke, emotionele en mentale versterking, harmonie en ontspanning wil ervaren. De oefeningen zijn gebaseerd op verschillende yogadisciplines. We werken soms met hulpmiddelen zoals riemen, rollen, stoelen, kussens. Elke oefening wordt op verschillende niveaus aangeboden.. De les wordt afgerond met een korte ademhalingssessie ( pranayama), soms een meditatie en een zalige diepe ontspanning. Yoga beoefent men best met een lege maag. Praktisch Wanneer: Dinsdag van 9.15 tot 10.45 of van 20.15 tot 21.45 = Brugge 10 lessen 16/01 tot 27/03 (niet op 20/02) Prijs: €80 per reeks. Brugge: Moritoenhuis, Lange Vesting 112 Inschrijven: via Moritoen. BRUGGE 050/45.40.00 Woensdag van 20.15 tot 21.45 = Knokke 11 lessen 10/01-28/03 (niet op 21/02) Prijs: € 77 Knokke: CC Scharpoord, Meerlaan 32. Inschrijven: via Moritoen KNOKKE 050/ 51 38 83 -17-
-18-
Advertentie
Yogaweek Yoga
Château Frandeux (Ardennen), 17- 24 augustus 2007 Verdiep je yoga-ervaring
Een reis door de chakra’s en de elementen. Volg je pad en je ritme, in yoga en in je leven Vind je eigen weg, Be(come) yourself Een intense en tegelijk ontspannende week voor beginnende en gevorderde yogabeoefenaars. Module 3 van de yoga-academie. Kom tot jezelf in een prachtig landgoed midden in de bosrijke Ardennen, ver van de dagelijkse beslommeringen. Elke dag staat in het teken van een chakra. We activeren onze levensenergie en stromen mee met de flow van de elementen: aarde, water, vuur, lucht en ether. Een energiek - ontspannend – helend – vitaliserend programma: een gevarieerd yoga-aanbod met Alberto en gastlesgevers. Ashtanga yoga: een stevige work-out voor lichaam, adem en geest. Yoga flow: een vloeiende dans op het ritme van de elementen: aarde, water, lucht, vuur, ether. Yoga voor het hart: beweeg, voel, leef vanuit je hart. Dru yoga: subtiele meditatieve bewegingen vanuit het hart. Yoga voor vrouwen: thuiskomen in je schoot. Yoga voor mannen: kom in je kracht. Yoga met 2: oefeningen met 2 verrijken je lichaamsbewustzijn en bevorderen de communicatie en het wederzijdse vertrouwen. Asana’s: de lichaamshoudingen worden uitgediept, verbeterd en aangepast aan de individuele mogelijkheden, ook met hulpmiddelen zoals rollen, boogjes, riemen en kopstandbankjes. Pranayama, meditatie, relaxatie brengen lichaam en geest tot rust. Soms worden gelijktijdig meerdere yogalessen aangeboden. Zo kan iedereen zijn persoonlijk yogapad samenstellen en volgens eigen mogelijkheden inoefenen. -19-
Yoga
Ook • • • • • • • • • • • • • •
naast de yogamat worden boeiende activiteiten aangeboden. bio-veganistische macrobiotisch geïnspireerde maaltijden kookdemo’s en praktische voedingstips, gezonde voeding. massages, uitwisselen in groep of individueel op aanvraag sauna (ter plaatse aanwezig – kan gebruikt worden ) mantra zingen, chanting Indische dans kampvuur maken wandelen, een stevige begeleide ‘yoga’ wandeling yoga met bomen zwemmen in het meer meditatie en rust voordracht yoga filosofie anatomielessen constructieve en opbouwende gesprekken en feedback
Zoek je eigen evenwicht Het aanbod is uitgebreid. Vind je balans in actie en rust. Je mag kiezen en je persoonlijke yogaweek samenstellen. CHÂTEAU FRANDEUX Het prachtige Château Frandeux, direct aan een bronmeer gelegen en omringd door bossen en heuvels, is dé ideale plek voor een yogaweek. Een ruime salon en een grote eetzaal , beide met een menshoge openhaard bieden al het nodige voor een hartelijk samenzijn. Yoga kan beoefend worden in de zaal op de tweede verdieping of op het terras naast het meer. In de ruime keuken staat de moderne accommodatie ter beschikking van ons eigen kookteam (Tinne Tomme en medewerkers) dat -20-
Yoga
smakelijke, dagverse en natuurlijke veganistische biomaaltijden zal bereiden. Alle slaapkamers zijn sfeervol ingericht en bieden een rustgevend uitzicht over de omliggende natuurpracht. De prijzen variëren naargelang het comfort in de kamer; inclusief vol pension, lakens en handdoeken, alle cursussen en begeleidende nota’s, ook een facultatieve saunanamiddag.
Vraag vrijblijvend de kamerlijst met prijzen. Inschrijven voor 15/2 = € 30 extra korting
Praktisch Van vrijdag 17/8 rond 18u tot 24/8 na 10u Château de Frandeux - Rue des Pèlerins 4 5580 Frandeux België Kamers met wastafel: 1 pers. € 780 - 2 pers. € 690 Meerprijs voor luxe kamers met douche en wc. Korting: - € 30 voor vlugge beslissers (min € 100 betalen voor 15/2/07) en - € 30 voor deelnemers yoga-academie of vorige yogaweken Kamerreservatie via Bea B.0032-478/769364 [email protected] Minimum 100 euro aanbetalen. Info en inschrijven bij Alberto Tel. 050- 36 49 36 www.yogasoma;be E-mail: [email protected] Bank: 001-2659385-12, IBAN BE 19001265938512 BIC GEBABEBB -21-
Activiteiten-agenda
Activiteitenkalender SOMA - Voorjaar 2007 YOGAREEKSEN MET ALBERTO PAGANINI In samenwerking met MORITOEN Vanaf januarie tot paasvakantie 2007
Maandag 19.30- 21 Kiddybips Yoga upside down 6 lessen 12/02 – 26/03 (niet op 19/2) Dinsdag 9.15-10.45 Brugge Yoga voor iedereen 19 u -20.15 Brugge Ashtanga/ Poweryoga flow 20.15-21.45 Brugge Yoga voor iedereen 10 lessen 16/01 - 27/03 (niet op 20/02) Woensdag 14.30-16u Brugge Yoga voor het hart 10 lessen 17/01 - 28/03 (niet op 21/02) 20.15-21.45 Knokke Yoga voor iedereen 11 lessen 10/01 - 28/03 (niet op 21/02) Donderdag 19.30-21.30 Brugge Yoga-academie/ jaarreeks / gevorderden 10 lessen 18/01 - 29/03 (niet op 22/02) Plaats: Knokke: CC Scharpoord, Meerlaan 32. Brugge: Moritoenhuis, Lange Vesting 112 Kiddybips: Baron Ruzettelaan 369, Brugge Inschrijven via Moritoen. BRUGGE 050/45.40.00 KNOKKE 050/ 51 38 83 Wekelijkse yogalessen Pol Bruneel 0494/608 603 [email protected] Kortrijk; maandag om 14u en om 16u 30 Lendelede: woensdag om 18u 45 en om 20u 15 Lovendegem (centrum openmind) op donderdag om 20u Fabienne Huygen 0498/104 907. Lessen in Brasschaat en Antwerpen
-22-
Activiteiten-agenda ‘Specials’ Voorjaar 2007
Workshop Ashtanga Yoga met Manju Jois
Moritoenhuis. p.14 p.9 p.14 p.9 p.15 P.35 p.9 p.24 p.24 p.24
Activiteiten-agenda
Indien niet anders vermeld gaat de activiteit door in BruggeJanuari 20 – 10u Yogaflow – dansen met de elementen 27 – 10u Yogadag: van zelfzuchtigheid naar liefde Februari 10 – 9.30 u Ashtanga Series Maart 4 – 10u Yogadag: van geslotenheid naar open zijn 10 – 10u Yogaflow – dansen met de elementen 24 – 20u Chanten voor liefde en vriendschap. April 21 – 10u Yogadag: van verwarring naar inzicht 27 – 19.30 Workshop Neva: Chakra Yoga Dancing 28 – 10u Workshop Neva: Yoga Asana flow 28 – 14.30u Workshop Neva: Ontspanning en meditatie
p.24
Vooraankondiging Yogadagen voorjaar 21/04- 19/05 17/06 2007 Yogaweek Frandeux : 17 tot 24 augustus 2007. Poweryogaflow teachertraining start najaar 2007 Workshop met Manju Jois. 26 tot 31 oktober 2007
-23-
Yoga
Workshop Ashtanga Yoga met Manju Jois Brugge 26 tot 31 oktober 2007 Manju, toptrainer en zoon van Sri K. Patthabi Jois (grondlegger en ’vader’ van de hedendaagse Ashtanga yoga), komt in de herfstvakantie 2007 opnieuw naar Brugge. Manju Jois geeft nu al meer dan veertig jaar les over de hele wereld. Zijn aanpak is geworteld in de eeuwenoude traditie van yoga, die asana’s, pranayama, chanting en meditatie combineert. Het verbinden van deze elementen helpt de yogabeoefenaar om één te worden met zichzelf. Manju begeleidt, verbetert, ondersteunt, telt de ademhalingen en geeft het ritme van de oefeningen aan. Het is verbazingwekkend hoe de deelnemers na een paar dagen in houdingen komen die daarvoor onmogelijk leken. Voor elke houding zijn aanpassingen voorzien, zodat iedereen ze op zijn eigen niveau kan uitvoeren. Link: www.manjujois.com
Vrijdag 26 oktober: avondsessie 18.30 tot 21.30 Deze sessie staat los van de workshop en kan apart gevolgd worden Prijs: € 35 Zaterdag 27 tot woensdag 31 oktober: vijf dagen workshop 9 tot 14 uur ( met pauze) : Ashtanga yoga, reeksen en houdingen ( first en second series). Pranayama en reciteren van mantra's. Het programma kan nog licht wijzigen Prijs: € 350. (€ 320 vòòr 25/04/07) Losse dagen: € 75 Plaats: Hogeschool West-Vlaanderen, Departement Lerarenopleiding, Sint-Jorisstraat 71. De sportzaal is te bereiken via de Klaverstraat 52. Reserveren door storting van minstens € 100 Bank: 001-2659385-12 IBAN BE 19001265938512 BIC GEBABEBB Organisatie en info: Soma vzw, bij Alberto 050/ 36 49 36 [email protected] www.yogasoma.be Hulp bij het vinden van logies: Bea Boomgaert [email protected] 0032/50/27 99 27 -24-
Het Yogapad In het achtvoudige yogapad (ashtanga) van Patanjali komt DHARANA op de zesde plaats na 1. YAMA: de vijf basisprincipes voor een harmonisch mensenleven. Hoe we met elkaar kunnen leren omgaan; (zie Soma-berichten zomer 05) 2. NIYAMA: de vijf basisprincipes die ons openen naar onszelf; (zie Soma-berichten herfst 05)) 3. ASANA: lichaamshoudingen / beheersing en zuivering van het fysieke lichaam; (zie Soma-berichten winter 06) 4. PRANAYAMA: beheersing van de ademhaling (zie Soma-berichten lente-zomer 06) 5. PRATYAHARA: de controle of het naar binnen brengen van de zintuigen. (zie Soma-berichten herfst 06)
Yoga
Een zoektocht naar de schatten verborgen in onszelf. Deel 7 Stap 6: DHARANA
DHARANA: concentratie op één punt Als je enige meesterschap verworven hebt over de laatste drie stappen - asana, pranayama en pratyahara - kan je dharana succesvol beoefenen. Het is moeilijk om een mentale toestand van concentratie op één punt na te streven als je geen beheersing hebt over je lichaam, over je adem en over je zintuigen, want dan word je gemakkelijk afgeleid door rondfladderende gedachten, verlangens en verstrooidheden. De basis voor dharana zijn de vorige drie stappen. De acht stappen van het yogapad kunnen ingedeeld worden in twee treden. De eerste vijf stappen hebben we al gezien: yama, niyama, asana, pranayama en pratyahara. Deze vijf worden de eerste trede genoemd. Het zijn voorbereidingen tot meditatie: de beheersing van lichaam, energie en zintuigen. De laatste drie stappen (dharana, dhyana en samadhi) worden de tweede trede genoemd: zij representeren drie verschillende aspecten van meditatie. Dharana is concentratie, maar niet de intellectuele concentratie. Dharana heeft ook een aspect van absorptie in zich. Je concentreert je zodanig op een object, op een mantra of op de AUM-klank dat je concentratie niet Soma-berichten intellectueel is, maar je meeneemt naar het object van concentratie. Het is tweeledig: deels actief, mannelijk, deels absorberend, passief, vrouwelijk. Zo kom je terecht in een toestand waarin heel je geest wordt geabsorbeerd. Dharana gaat over de beheersing van het denken. Belangrijk is dus dat we eerst leren begrijpen hoe het denken werkt. Het denken kan in vijf soorten toestanden onderverdeeld worden. 1. MUDHA: het duf, dom en passief denken. Dit is tamas, zonder begeerte of verlangen; totale apathie, passiviteit, donkerheid, zwaarte. Dit is -25-
Yoga
het denken in zijn oorspronkelijke, chaotische vorm. 2. KSIPTA: het versnipperde denken. Er is actie (rajas), die is wanordelijk en versnipperd en hunkert naar voorwerpen. Doelgerichtheid ontbreekt. 3. VIKSIPTA: het opgewonden denken. Hier is ook actie (rajas), maar deze is gemotiveerd door de opwinding die veroorzaakt wordt door een bepaald object dat je je als doel stelt. De weg ernaartoe volg je erg gepassioneerd. Dit creëert golven, ups en downs. Je verlangt naar iets. Ofwel bereik je het, geniet je van de resultaten en herbegin je daarna met het verlangen en nastreven van een volgend doel. Ofwel bereik je het niet en word je daardoor gefrustreerd en depressief. Je denken is niet rustig en geconcentreerd, maar wordt meegedragen op de golfslag van wanorde en chaos in je emoties. Met de volgende twee toestanden zal het denken een richting krijgen: 4. EKAGRA: geconcentreerd denken in één richting (eka = één, gra = richting). Je hebt één doel en je bent in staat om je hele aandacht, je concentratie, je actie te richten naar dit ene doel. Dit heeft te maken met de sattva guna. Iemand die weet wat hij wil, denkt in één richting. Het verstand is aandachtig, het intellectuele vermogen dient één doel. Dit zien we bijvoorbeeld in het verhaal van Arjuna en zijn broers, die van hun leraar Dhruva de opdracht kregen zich voor te bereiden om met pijl en boog om een vogel uit een boom te schieten. ‘ Wat zie je daarboven?‘ vroeg Dhruva. ‘ Het bos‘, zei de ene, ‘een boom‘, zei de andere, ‘een tak, een blad, een vogel…‘ ‘ En jij, Arjuna, wat zie jij?’ ‘ Ik zie de pupil in het oog van de vogel.’ Arjuna werd de beste boogschutter van zijn tijd. Als al je aandacht en je gerichtheid zo éénpuntig zijn, kan je al je energie verzamelen naar dat ene punt. Dat is ook een bedoeling van yoga. Asana’s zijn hierin een belangrijke stap. De houding dwingt je om precies te werken, om erbij te zijn met je volledige aandacht, ook met je intellectuele vermogen, je voelen, je waarneming van het hier en nu. Bijvoorbeeld: ‘Wat gebeurt er in trikonasana (driehoekhouding) in het spiertje van mijn binnenknie terwijl ik langzaam het gewicht naar verschillende delen van mijn voet verplaats?‘ Met dit soort aandacht kan je in je asana’s ook dharana beoefenen. In ekagra schuilt wel een gevaar: je kan je doelen vanuit je ego stellen en niet vanuit je hart of Dharma (goddelijke bestemming of taak). Je kan eenpuntig gericht zijn op een doel dat ergens egoïstisch en/of destructief is. Je concentreert al je intelligentie, al je middelen en het lukt je goed. Dit is een fantastische oefening in dharana, maar je bouwt onvrede, ongeluk, negatief karma op en je
-26-
Yoga
spirituele vooruitgang verloopt moeizaam. Een goede manier om ekagra te concentreren is je te richten op de godheid (of de goed-heid). Iedereen kan het woord voor zichzelf vertalen. Godheid heeft niets te maken met godsdienst, met dogma’s of met een autoriteit die boven ons staat. Het is eerder de realisatie van de godheid, of de waarheid, in jezelf, het erkennen, voelen en waarnemen van de godheid - of de goedheid - in de wereld. Zo verbindt je dharana ook met de eerste twee stappen van het yogapad: yama en niyama. 5. NIRUDDHA: verstand, rede en ego zijn in bedwang en in dienstbaarheid opgedragen aan het goddelijke (of de goedheid, de waarheid). Bij ekagra kan je volledige concentratie het doel volgen dat je met je ego bepaalde. Bij niruddha heb je je ego in bedwang en alles wat je doet, staat ten dienste van de godheid, goedheid, waarheid, licht en/of liefde. Ik draag dit op aan de anderen, de natuur, de armste, de eenheid,…. Je kan dit invullen zoals je zelf wilt. Hierover bestaan duizenden gedachten en filosofieën. Van hoofdbelang is je eenpuntig gericht zijn op een ‘goed’ doel, met meesterschap over je zintuigen, je ademhaling, je lichaam, je geest, je denken. Op die manier kan je je denkvermogen maximaal ontplooien en al je vermogens ten dienste van het ‘Al’ (de Heer, het Goede) gebruiken. In de eerste drie mentale toestanden ben je een slachtoffer van je denken, omdat het zich laat meeslepen door je emoties, door zintuiglijke objecten en verlangens. Meesterschap over het denken bereik je in de laatste twee toestanden. Een van de bekendste technieken om meesterschap over het denkproces te verwerven is het zingen, mediteren, reciteren van de AUM-klank. AUM: enkele gedachten uit de Indische filosofie AUM lijkt goed op het Latijnse ‘omnia’. Omnia betekent in het Latijns ‘alles’. Omnipresens, omniscientis en omnipotens: alomtegenwoordig, alwetend en almachtig. Het verschil met het Indische ‘Aum ‘ is dat in onze cultuur God dikwijls gepersonaliseerd wordt. In de godsdienstlessen die we soms als kinderen kregen was het alsof een persoon, – God de Vaderbovenop de wolken stond en alles zag, wist en kende. Dat is een beeld, een symbool. Aum wijst naar dezelfde energie, maar het is een klank, een trilling. Die vibratie is alles, is overal aanwezig, in alles, ze kent en kan alles. Voortdurend creëert, onderhoudt en vernietigt Aum het heelal. Aum is een vibratie die kan helen. Aum is de oorspronkelijk vibratie, de oerklank waarvan ook in het evangelie van Johannes gesproken wordt: ‘In het begin was het Woord, en het Woord was bij God, en het Woord was God. Alle dingen zijn door bemiddeling van hem ontstaan, en afgescheiden van hem is zelfs niet één ding ontstaan.‘
-27-
Yoga
Evangelie van Johannes, hfdst. 1, vers 1 en 3 Eerst is er Aum en uit de vibratie van Aum ontstaat alles, het wordt vaster, geest, en dan zelfs energie en materie. Aum zit in alles. In jezelf, die Aum weet alles van jezelf, omdat die Aum je ware essentie is. Maar Aum zit ook in de muren, in het eten, de dieren, de planten, het universum, de zon,... Alles heeft als basis Aum, een levende aanwezigheid. De regels zitten geschreven in de natuur, in het universum. De moderne wetenschap begint ook deze oertrilling te herkennen die aanwezig is in elke atoom. ‘En Jezus antwoordde: Zoek de wet niet in jullie geschriften, want de wet is het leven terwijl het schrift dood is. Ik zeg u waarlijk, Mozes ontving zijn wetten van God niet in geschrift, maar door het levende woord. De wet is het levende woord, van de levende God aan de levende profeten ten behoeve van de levende mensen. In het leven zelf staat de wet geschreven. Je vindt hem in het gras, in de boom, in de rivier, in de berg, in de vissen in de zee, maar zoek hem voornamelijk in jezelf.’ Uit de leer van de Essenen Heilige boeken bevatten de symbolen van de waarheid, verweven in teksten, symbolen, allegorieën en verhalen. Soms worden ze misbruikt om machtsstructuren tot stand te brengen die mensen controleren en domineren in plaats van hen naar waarheid en bevrijding te helpen. Dan is er iets fundamenteel mis. AUM of OMNIA zijn zuivere woorden die voortkomen uit het goddelijke concept. Het symbool AUM A: de omgekeerde E. U: het aanhangsel M: het boogje bovenaan Boven het boogje staat een puntje. Het puntje is een belangrijk punt, het doel-punt. Het puntje is de essentie. De beweging van het leven, verbindt je met je essentie. Dit wordt gesymboliseerd door het punt. Er zijn heel veel verschillende voorbeelden om AUM te interpreteren, uit te leggen en erover te mediteren.
-28-
Yoga
A staat voor de waaktoestand. U staat voor de droomtoestand. M staat voor de droomloze slaaptoestand. Het punt is toeriya, de bewuste meditatieve ervaring die alle drie transcendeert en omvat. In het aardse leven zijn we ofwel wakker, ofwel zijn we aan het dromen of diep aan het slapen zonder dromen. Toeriya is de verlichting, waarbij je in samadhi, de diepe meditatie, alle drie de delen ervaart en transcendeert. Je bent wakker, maar je bent ook aan het dromen en je bent ook in een stille, droomloze slaap. Tegelijk ben je je bewust, en dus ook wakker en ontspannen - dromerig. Die toestand streven wij na - op ons niveau tijdens de yogabeoefening - met de volledige ontspanning. In de ontspanning na de yogales zijn je fysieke lichaam en je zintuigen bijna aan het slapen, terwijl je aandacht en bewustzijn wakker is. Je bent bewust van je ‘slaap’. ). Ben je te wakker, dan loop je met je gedachten weg en kan je moeilijk volledig ontspannen. Ben je te dromerig, moe of onbewust, dan val je in slaap. Het is ook mogelijk, in verdere stadia om bewust in je dromen te handelen (onderdeel van yoga nidra. ) Toeriya betekent dat je alle drie de toestanden in evenwicht en harmonie beleeft en die overstijgt. A = spreken U = mentale activiteit M= levensadem, prana Het punt is de levende geest waar alle drie in vervat zijn. A = lengte U = breedte M = diepte Het punt staat voor wat boven de vorm is, datgene wat de vorm overstijgt. A = mannelijk U = vrouwelijk M = onzijdig Het punt is de eenheid, een toestand waarin schepper en schepping één geheel zijn en waar alle drie de verdeeldheden in de schepping één geworden zijn. A = sattva U = raja M = tamas Het punt is gunatita, iemand die de guna’s overstegen heeft. Je oordeelt niet meer; je observeert en neemt alles waar, maar je oordeelt niet. Je heeft een wijze afstand van de geaardheden van het aardse leven verworven.
-29-
Yoga
A = verleden U = heden M = toekomst Het punt is dat wat de tijd overstijgt. Tijd is als de vorm. In de goddelijke dimensie staan we boven de tijd. Als je samadhi bereikt, ben je zodanig in het nu dat verleden en toekomst samen met het nu één geheel worden. A =asana U = pranayama M = pratyahara Het punt is samadhi (dharana is de eerste stap van de tweede trede die naar samadhi leidt). In samadhi zitten alle vorige stappen vervat en volbracht. Het is volledige eenheid met alles, ‘omnia’ bewustzijn, bevrijding van alle beperkingen en het ‘zijn’ wie je echt bent. In India heb je de goden: A = Brahma, de schepper U = Vishnu, de bewaarder (Krishna is de incarnatie van Vishnu) M = Shiva, de vernietiger Het punt is Brahman, de oerenergie. Brahman is de basis van waaruit alles ontstaat en de ruimte in wat alles is. Een beweging van creatie, bewaring en vernietiging. De mens wordt geboren, leeft en gaat dood. Hij herbegint een volledige evolutie, opnieuw en opnieuw, tot hij op het einde weer één met Brahman is. Je bent uit Brahman geboren, maar zonder bewustzijn. Je wordt weer één met Brahman, maar bewust, in samadhi. Een pasgeboren baby is nog volledig in eenheid met alles, maar is zich daar niet van bewust. Samadhi is dezelfde eenheid, maar dan bewust en uit vrije wil gekozen. Tat vam asi Tat: dat Twam: ben A: jij Sie: zijt Dat zijt gij, je bent wat je bent. Volgens de Indische traditie zijn de drie belangrijkste personen in het leven van een yogi de moeder, de vader en de Guru (leraar). Daartussen sta je zelf en moet je – in je streven naar zelfkennis - trachten uit te maken wat je van hen meekreeg en wat echt waardevol is. Hiervoor is het nodig de gehechtheid aan je vader, je moeder, leraars, partners en je vrienden te overstijgen. Als je kennis hebt van je ware Zelf, als je eigen innerlijke licht ontstoken is, heb je ook geen uiterlijke guru (hij die het licht ontsteekt) meer nodig.
-30-
Yoga
Dit wil niet zeggen dat je die mensen en leraars niet moet respecteren, van hen leren of van hen houden, maar wel dat de kennis van je-Zelf je uiteindelijke doel is. In je leven(s) heb je ontelbaar veel relaties. Die veranderen constant. Alleen de relatie met jezelf blijft, altijd. Jezelf verraden als compromis is geen goede oplossing. De kwaliteit van de relatie met jezelf wordt de maatstaf. In de Upanishad schrijft de wijze Mundaka: ‘Aum is de boog, het zelf is de pijl en het doel is Brahman.’ Dit is ook van toepassing op het zingen, het reciteren, het mediteren van Aum. Aum is de pijl, eenheid is het doel. Daarom is het nodig dat we Aum reciteren of zingen op een manier die al onze energie in beweging zet: met toewijding, met je wil, met een open hart, met de discipline en de emoties van bakhti yoga, met je verstand, je rede, je zintuigen, je intellect en je prana. Als alles meevibreert in je Aumrecitatie, wordt Aum de boog die je naar eenheid brengt. Dat bereik je niet als je Aum mechanisch of verstrooid reciteert. Net zoals bij asana’s kan je dit het beste al doende leren. Ook bij het Aum-zingen kan je geconfronteerd worden met moeilijke momenten, met gebrek aan motivatie, met het naar boven komen van onverwerkte emoties. Ook al stelt Pattabhi Jois terecht dat yoga 99% praktijk is en 1% theorie, gefundeerde achtergrondinformatie kan nuttig zijn om die momenten te relativeren en in hun juiste licht en op afstand te observeren. Het is goed dat je weet dat na euforie verdriet volgt, maar dater ook vreugde bestaat die stabiel is. Je kan dan momenten waarop alles schijnt tegen te slaan als een leerproces beschouwen. ‘God heeft de wetten niet geschreven op de bladzijden van boeken, maar in uw hart en in uw geest. Ze zijn in uw adem, in uw bloed en in uw beenderen, in uw vlees, uw ingewanden, uw ogen, uw oren. Ze zijn aanwezig in de lucht, in het water, in de aarde, in de planten, in de zonnestralen, in de diepte en in de hoogte. Ze spreken alle tot u opdat u de wil van de levende God moge verstaan.’ Uit de leer van de Essenen Alberto en de cursisten van de yoga-academie 05-06
’Als je één bent met jezelf, als je niet gehecht bent aan het resultaat van je handelen, bereik je eeuwige vrede. Maar zij die zich verdeeld voelen, gemotiveerd worden door zelfzuchtige begeerten en gehecht zijn aan het resultaat van hun werk, raken verstrikt.’ Bhagavad Gita, 5,12 -31-
Yoga -32-
Janu Sirsana Janu Sirsasana is een uitstekende yogahouding. Ze verbindt de uitwerking van de voorwaartse buigingen met die van de torsies. Ze werkt dus kalmerend en bevordert de spijsvertering en de flexibiliteit, vooral in bekken, heupen en wervelkolom.
Yoga
Hoofd naar knie
In de houding komen Foto 1 - Zit op de grond met je benen naar voren gestrekt. Adem uit, plooi je rechterbeen en plaats je rechtervoetzool tegen de binnenkant van je rechterbovenbeen, met je hiel zo dicht mogelijk bij je linkerlies. Adem in, en strek je rug omhoog. Je mag je armen gestrekt achter je houden om je borst beter te openen en je rug te strekken. Foto 2 - Adem in. Strek verder je rug en breng je armen omhoog. Houd de schouders laag en open. Foto 3 - Adem uit. Kantel je bekken, kom naar voren met je gestrekte rug en pak je linkervoet met beide handen vast. Adem in en breng je hoofd omhoog. Verleng je rug en houd je schouders open. Eindhouding Foto 4 Verleng verder je romp naar voren en breng je buik, borstkas en gezicht in de richting van je linkerbeen. De beweging is een combinatie tussen een voorwaartse strekking en een torsie. Zorg ervoor dat je borstbeen in lijn komt met je linkerbovenbeen. Kijk naar de grote teen van je linkervoet of naar je neus. Plooi je ellebogen naar buiten als je met je armen trekt, en open de schouders. Trek je onderbuik, naar binnen, achter het schaambeen. Check je bhanda’s en ujiayi ademhaling. Blijf minstens 5 ademhalingen in de houding en kom terug omhoog met een inademing. Opties en aanpassingen Foto 5 - Kruis je armen om de torsiebeweging in je wervelkolom te verhelpen. Foto 6 - Blijf in de eerste fase (foto 1), verleng je rug met elke ademhaling. Je kan ook een riem rondom je linkervoet plaatsen en je omhoog en naar voren trekken. Foto 7 - Blijf in de tweede fase (foto 3). Verleng je rug en achterbeen met elke ademhaling. Voordelen Fysiologisch: bevordert de spijsvertering – flexibiliteit in de heupen – verlengt de hamstrings – buikorganen worden gemasseerd – stimuleert de bloedtoevoer naar de wervelkolom – verlicht rugpijn – Energetisch: kalmerend effect op de drie lagere chakra’s – geeft een gevoel van rust en stilte – zich overgeven, loslaten, aanvaarden Spiritueel: helpt bij de transformatie van energie vanuit de onderste chakra’s.
-33-
-34-
Advertentie
Zingen voor liefde en vriendschap Zaterdag 24 maart om 20u
Varia
Chanten door de nacht
Varia
Ter gelegenheid van het Indische negendaagse lentefeest voor Moeder aarde (lente navaratri) zingen we over liefde en vriendschap voor de ontluikende natuur, voor alle mensen en voor alles wat leeft. We sluiten ons hierbij aan bij onze eigen lentefeesten zoals Lichtmis (Imbolc – het ploegfeest) , Valentijn en Pasen. We chanten mantra’s en vertellen verhalen uit de Indische volkscultuur. Er is geen einduur vastgelegd. We zingen en vertellen zolang we fit genoeg zijn om daaraan vreugde te beleven. Iedereen is vrij om weg te gaan wanner hij wil, tijdens de pauzes of op een ander moment als dat beter past. Iedereen welkom. Geen voorkennis vereist. Wanneer: zaterdag 24 maart vanaf 20u. Bij voldoende interesse tot na middernacht. Pauzes rond 22u en 24u. Waar: Moritoenhuis, Lange Vesting 112, 8200 Brugge Begeleiding: Alberto en Bruno. Bea voor de verhalen. Bijdrage: € 10. Thee inbegrepen. Aanmelden: liefst een seintje vooraf uiterlijk de dag zelf om 16u. 0478/769364 [email protected] Betalen kan ter plaatse. -35-
Varia
Drink op je gezondheid Een glaasje vullen, even tikken, en elkaar ‘ gezondheid’ toewensen, het is een prettige gewoonte. Of we er echt gezonder van worden, hangt niet alleen af van de goedgemeende wensen maar ook van de inhoud van glas of kopje. De mens bestaat ongeveer voor 80% uit water. Iemand van 70 kg draagt +/- 50 l ( 5 emmers) water mee. Dat vocht bevindt zich in de cellen in het celweefsel in de lichaamsvloeistoffen ( hoofdzakelijk bloed en lymfe) Elke dag verliezen we water - in de uitademingslucht: 400 ml - in de urine 1500 ml - in de ontlasting 100 ml - zweet 500 ml Totaal 2500 ml
¨Verbrandingswater: eindproduct van stofwisselingsproces in de cellen. Ons lichaam kan vergeleken worden met een gesloten aquarium waarin ontelbare eencellige wezentjes ( de lichaamscellen) op elkaar gestapeld zijn in het weefselvocht. Ze worden van voeding en zuursof voorzien door het bloed waaraan ze ook het grootste deel van hun afvalproducten kunnen meegeven. Het is voor de cellen van levensbelang dat het vocht waarin ze leven en het bloed waarmee ze bevloeid worden de juiste samenstelling en zuurtegraad hebben. Het lichaam zal er alles aan doen om dat op peil te houden. Daarvoor beschikt het over verschillende regulerende mechanismes: de longen, de lever, het lymfestelsel maar vooral de nieren. De nieren De nieren zijn 2 roodbruine, boonvormige organen die tegen de achterwand van het bovenste deel van de buikholte liggen, aan weerszijden van de wervelkolom. Hun lengte is ongeveer 10 cm. Door de aanwezigheid van de lever ligt de rechternier wat lager dan de linker. De nieren vervullen een zeer belangrijke en ingewikkelde taak, zowel op fysiek als op energetisch vlak. • Fysieke werking van de nieren De belangrijkste taak van de nieren is het constant houden van de samenstelling van het bloed. Het elimineren van afvalstoffen komt op de tweede plaats. -36-
Varia
Voor dat ingewikkelde filterproces is een gelijkmatige osmotische druk nodig. De nieren worden rechtstreeks bevloeid vanuit het hart door de holle nierslagader die zich in 2 splitst. Hart en nieren staan rechtstreeks met alkaar in contact. Hartzwakte kan de nierwerking verstoren en tot waterophoping leiden. Ontregeling in de nieren kan de bloeddruk beïnvloeden. Elke nier bestaat uit ongeveer een miljoen fijne filtereenheden die per dag rond 180 l ( 3 badkuipen) voorurine produceren, en deze onder invloed van het anti-diuretisch hormoon (ADH) uit de achterkwab van de hersenen, terug indikken Per dag verlaat ongeveer 1,5 l urine het lichaam via de blaas. De nieren sorteren wat in het lichaam moet blijven en wat verwijderd wordt, teneinde de vochtbalans en de weefselvochtsamenstelling constant te houden. Bij overdadig zweten en/of weinig drinken is de urine sterk geconcentreerd en donker gekleurd. Bij te veel drinken is de urine kleurloos omdat er in verhouding met de af te voeren stoffen heel veel vocht moet geëlimineerd worden. • Energetische werking van de nieren De nieren huisvesten de wil, de kracht om iets dóór te zetten, zich op en doel te richten en zich niet te laten afleiden. Onder ‘ de wil’ versta ik niet een vluchtige gril, maar een krachtige wens in harmonie met de eigen Ware Zelf. De nieren slaan de levenskracht op en houden de ledematen beweeglijk. Daarnaast staan zij garant voor een goed geheugen, wilskracht en coördinatie. Nieren zijn het opslagorgaan voor de voorouderlijke oerenergie, onze reserve voor als het moeilijk wordt (Roken activeert het stresshormoon waardoor telkens nodeloos uit onze levensreserves geput wordt) Leef ‘ in hart en nieren’ Als we het ‘gesloten aquarium’ waarmee ons lichaam vergeleken kan worden optimaal willen laten functioneren, dan is voldoende toevoer van zuiver vocht uiterst belangrijk. We hebben er alle belang bij om onze subtiele wonderbaarlijke levensfilters niet te overbelasten of te verstoren. DRINKEN IN DE PRAKTIJK HOEVEEL? Zowel veel te veel drinken als te weinig kan voor overlast zorgen. De ideale vochtopname is voor iedereen verschillend en hangt o.a. af van de omgevingstemperatuur, de fysieke inspanning ( zweten) en de voeding Veel vlees, kaas en zout vragen meer drank. Plantaardige voeding is minder zout en bevat uit zichzelf al meer
-37-
Varia
vocht. Drink als je dorst hebt. ( Wie het verschil niet weet tussen honger en dorst, drinkt best eerst een glas water en wacht een kwartier om iets anders in de mond te stoppen.) Bij zware fysieke prestaties wordt preventief drinken – liefst van mineraalrijke drank - aangeraden omdat men veel transpireert. Als je een vijftal keer per dag urineert en de kleur ervan benadert die van een pilsje, dan drink je genoeg. WANNEER? Liefst tussen de maaltijden. Veel drinken tijdens het eten verhindert een goede inspeekseling en kan ertoe leiden dat je de maaltijd ongekauwd ‘doorspoelt’. WAT? Liever niet Te hete drank (verbranding) IJskoude drank blust het stofwisselingsvuur dat nodig is voor de vertering. Koffie en thee zijn valse dorstlessers die het lichaam uitdrogen en ook op andere vlakken belasten. Door hun oppeppende werking verhoogt de druk in de nieren waardoor meer vocht afgescheiden wordt dan opgenomen. Als troost voor wie ‘zijn bakje troost’ (nog) niet kan missen; ’s namiddags tussen 15 en 16u is het lichaam iets beter bestand tegen een koffie-invasie. Hou het bij maximum twee kopjes van goede kwaliteit en drink daarna minstens evenveel water. (zie ook somaberichten herfst 02) Coladranken, energizers en suikerrijke frisdranken verzuren het lichaam, ontregelen de suikerstofwisseling, roven mineralen en kunnen voor onrust en concentratieproblemen zorgen, vooral bij kinderen. "Natuurlijke Cola" bestaat uit vruchtenconcentraat, fructose en koolzuurgas. Deze drank is veel minder schadelijk dan gewone Cola. Als tijdelijke oplossing bij de omschakeling kan het een alternatief bieden maar daarom is overdaad niet gezond te noemen. Te koop in sommige natuurwinkels. Alcohol blokkeert de werking van het anti-diuretisch hormoon (ADH) . Daaruit volgt meer urineproductie, gepaard met een groot verlies aan mineralen. Dat laat zich duidelijkst voelen in de hersenen ( koppijn, kater) Alcohol verhoogt de afscheiding van cortisol in de bijnieren. Cortisol vertraagt de calciumresorptie en dit kan osteoporose veroorzaken.
-38-
Varia
Regelmatig alcoholgebruik leidt tot kalkgebrek, bloedarmoede (vit. B- verlies) en verhoging van de cholesterol. Langdurige overdosissen veroorzaken ontstekingen van lever en pancreas en uitval van de hersenfuncties ( ziekte van Korsakov) Wie toch af en toe, zoals met de eindejaarsfeesten, wat alcohol wil drinken beperkt zich best tot een paar glazen champagne, kwaliteits (biologische) wijn of ambachtelijk bier. In vergelijking met sterke dranken, aperitieven, breezers ed, zijn ze minder schadelijk. Drink voor elke dosis alcohol minstens evenveel water. (zie ook somaberichten winter 02) Duizenden natuurlijke en gezonde alternatieven Het is best mogelijk om smakelijk en gezellig te tafelen en ondertussen je vochtbalans op peil te houden, je lichaamcellen te voeden, het weefselvocht te reinigen en het organisme te ontzuren. De natuur bezorgt ons alles wat we nodig hebben. Water, bron van alle leven. Zonder water zou onze mooie planeet er in korte tijd uitzien als het droge landschap van Mars. We springen er daarom best zorgvuldig mee om. Water is de meest eenvoudige, goedkope, natuurlijke en ‘vergeten’ drank. • Grondwater – bronwater Naargelang de ligging van de woning kan men over een eigen grondwaterput laten plaatsen. De gelukkige eigenaars beschikken over een onschatbare bron van natuurlijk levend water. Je laat best regelmatig controleren of geen vervuild oppervlaktewater ( sproeistoffen, nitraten en nitrieten uit mest) in het grondwater sijpelt. Bronwater wordt ook in flessen verkocht. De kwaliteit ervan kan sterk verschillen. Goedkope merken zijn soms een mengsel uit verschillende bronnen, en kunnen bewerkt/ bestraald zijn tegen algenvorming ( groen worden) Sprankelend water (spuitwater) is bronwater waar kunstmatig koolzuur aan toegevoegd werd. Het is niet aangeraden om daar grote hoeveelheden van te gebruiken. ( verzuring – opgeblazen maag) • Leidingwater Leidingwater is meestal een mengsel van grondwater en gezuiverd oppervlakte water. In dat zuiveringsproces worden allerhande scheikundige stoffen gebruikt die er achteraf zo goed mogelijk terug uit verwijderd worden, hetgeen niet altijd voor 100% lukt. Daarom plaatst men soms een (osmose )- filter op de drinkwaterkraan in de keuken. Door de intense zuivering wordt alle leven in het water gedood. Energetisch gezien is
-39-
Varia
leidingwater ‘ dood’ water. Officiële bronnen vermelden dat leidingwater in België goed drinkbaar is. Ander bronnen spreken dat tegen. In elk geval is het nog steeds gezonder dan de dranken vermeld onder ‘liever niet’. Mensen in ontwikkelingslanden kunnen alleen maar dromen van zo’n waterovervloed. • Natuurlijk mineraalwater is gebotteld aan de natuurlijke bron, mag niet gemengd worden en moet op het etiket de herkomst vermelden en de aanwezige mineralen. Is onbehandeld. • Natuurlijk sprankelend water Is natuurlijk mineraalwater uit een ondergrondse bron met van nature uit voldoende koolstof om het te doen sprankelen. Is onbehandeld. Herkomst en samenstelling staan op het etiket. Water met smaak. • Surrogaat koffie Granenkoffie is samengesteld uit gedroogde en gebrande granen en fruit. Cichoreikoffie komt van de gebrande cichoreiwortel. Beiden kunnen gezet worden als koffie. Ze hebben niet de schadelijke werking ervan. Liefst niet overdrijven omdat het om een ‘sterk gebrand’ product gaat. Afkicken van gewone koffie kan vlot met een mix van echte koffie en granenkoffie ( of cichoreikoffie) waarvan het aandeel gewone koffie steeds kleiner wordt en tenslotte helemaal wegvalt. • Thee wordt meestal gemaakt door kokend water op (een builtje) gedroogde kruiden te gieten en een paar minuten te laten trekken ( infuus). Hardere delen van de plant worden eerst gekookt om daarna nog wat te laten trekken (afkooksel, decoct) • Kruidenthee’s Zijn in oorsprong medicinale dranken die het lichaam in balans kunnen brengen bij ziekte, maar ook in onbalans als ze eenzijdig te lang na elkaar gebruikt worden zonder noodzaak. Gebruik best verschillende soorten door elkaar en wissel regelmatig af. Verkies natuurlijke bio-kruidenthee van een goed merk om te voorkomen dat je veel geld geeft voor een builtje stof met een kleurtje. • Groene thee (sencha) De eenjarige blaadjes van de Chinese theeplant, gewoon gedroogd (niet gefermenteerd). Bevat veel anti-oxidanten, maar ook theïne ( veel minder dan zwarte thee, of de gefermenteerde groene thee). Mensen met een trage stofwisseling kunnen soms baat hebben bij 1 of 2 kopjes per dag. Ook goed tijdens de omschakeling om van ‘echte’ koffie en thee te ontwennen.
-40-
varia
• Familiethee De meeste goede kruidentheemerken verkopen uitgebalanceerde mixen die geschikt zijn voor geheel het gezin. Je kunt ook een persoonlijk recept laten samenstellen door een herborist, voedingsconsulent of apotheker met kruidenkennis. Goede thees voor dagelijks gebruik zijn o.a. Driejarenthee (Bancha -blaadjes en Kurkicha:- twijgjes), mineraalrijk en ontzurend Mu thee (15 wilde kruiden, verkwikkend en stimulerend) Rooibosthee (rooibosstruik / Zuid-Afrika. Is mineraalrijk en ontzurend) Vloeibare voeding: eten en drinken in één. Verse groentesoep, groentesap en fruitsap zijn smakelijke, kaloriearme bronnen van vitamines, mineralen en anti-oxidanten, en bevatten tegelijk ook veel vocht. Het zijn waardevolle tussendoortjes of lichte maaltijden. Je eet ze best met een lepel of drinkt er kleine slokjes van zodat ze in de mond goed met speeksel vermengd worden. • Groentesap Maak je best zelf in een goede sapcentrifuge of blender. Liefst verdund gebruiken met minstens de helft tot 2/3 water ( koud of warm water, al dan niet vooraf op smaak gebracht met wat kruidenbouillon of miso.) • Fruitsap Versgeperst geniet de voorkeur. Door het geconcentreerde fructosegehalte leng je ook fruitsap best aan met minstens de helft water. Beide sappen worden ook in flessen verkocht. Zoek een goede bio-kwaliteit zonder additieven en toegevoegde suikers. Natuurlijk en feestelijk Er komen steeds meer lekkere sprankelende drankjes in de handel, op basis van vruchten, kruiden en natuurlijke suikers. Laat je verrassen in de natuurwinkel. Bea B
Ik zeg u waarlijk, de waterengel zal alle onreinheden van uw lichaam verdrijven, die het vanbinnen en vanbuiten bezoedelden. En alle onreine en kwalijk riekende zaken zullen eruit wegvloeien, evenals de onreinheid van kleding die in water wordt gewassen wegvloeit en verloren gaat in de stroming van de rivier. Ik zeg u voorwaar, waarlijk heilig is de waterengel, die alles wat onrein is zuivert en alle kwalijk riekende zaken een zoete geur geeft. Uit: De Leer der Essenen, p 23. ISBN 90-6378-587-9 -41-
Varia
Ook in 2007 -
‘Ken jezelf. Er is niks anders om te zoeken.’
‘Leer alleen liefde aan, want dat is wat je bent’
‘Als je liefde ontkent, zul je haar niet kennen, omdat jouw medewerking de wet van haar wezen is.’ -42-
- Vreugde aan yoga met Soma Varia
‘Wanneer vergeving mij weer bewust laat worden van liefde, zal ik een wereld van vrede, vreugde en veiligheid zien.’
‘To heal is to make happy’ ‘Gezondheid is innerlijke vrede’ -43-
Inschrijvingen
Inschrijvingen, abonnementen en info Beste Lezer, Deelnemers aan onze yogacursussen, seminaries of andere activiteiten kunnen dit boekje meenemen op de bijeenkomsten. Een vrijwillige bijdrage als deelname in de kosten is noodzakelijk voor het verder blijven bestaan van het boekje. Hiervoor onze welgemeende dank. Het boekje kan ook per post toegestuurd worden. Een jaarabonnement (4 boekjes) kost • € 10 voor België • € 15 voor andere Europese landen Steunabonnement vanaf €15. WIL AUB TIJDIG JE ABONNEMENT HERNIEUWEN.
SOMA - GESCHENKBON Leuk om geven. Aangenaam om krijgen. De bon kan gebruikt worden voor Soma-activiteiten en/of cursusmateriaal. Het bedrag bepaal je zelf. Info – aanmelden – betalen. Postabonnement - Geschenkbon Tenzij anders vermeld bij de activiteit kun je hiervoor terecht bij SOMA vzw, Bergjesbos 18, 8310 Brugge Assebroek Tel. en fax: 0032/50/36 49 36 [email protected] www.yogasoma.be Bankrekening: 001-2659385-12 IBAN BE 19001265938512 BIC GEBABEBB
