WaasLandHaven Nieuwsbrief NR. 2 | januari – april 2010 | www.maatschappijlinkerscheldeoever.be
WaasLandHaven
Met wil de Maatschappij Linkerscheldeoever (MLSO) u informeren over haar activiteiten en de ontwikkelingen in de Waaslandhaven.
Waaslandhaven in beeld
Job In De Kijker pagina 4
pagina 3
pagina 6
Met de pendelbus naar het werk Momenteel is er in de Waaslandhaven nauwelijks openbaar vervoer voorhanden. Voor mensen die niet over een eigen wagen beschikken is het daardoor niet vanzelfsprekend om in de haven aan de slag te gaan. Om aan dit mobiliteitsprobleem een passende oplossing te bieden, startte de Maatschappij Linkerscheldeoever het pendelbusproject op! Dit betekent dat de Maatschappij Linkerscheldeoever sinds kort pendelbussen inlegt van en naar de Waaslandhaven. Dit initiatief is gestart op vraag van de bedrijven en de uitzendsector. De Maatschappij Linkerscheldeoever werkt hiervoor samen met een aantal partners onder wie de Vlaamse overheid, de provin-
cie Oost-Vlaanderen, RESOC Waas en Dender, de uitzendsector, de Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland en de Werkwinkel Beveren. Van de Vlaamse overheid krijgt het project 1,5 miljoen euro steun voor een periode van vier jaar. De praktische uitwerking is in handen van de vzw Max Mobiel die al een gelijkaardige pendeldienst verzorgt in het Gentse havengebied en daar de nodige ervaring heeft opgebouwd. In een eerste fase werd gestart met drie lijnen. Vanaf januari werd dit aantal uitgebreid tot 5 lijnen: • Route 1: Merksem–Waaslandhaven • Route 2: Zwijndrecht–Beveren – Waaslandhaven
Bussen rijden tot aan ingang van bedrijven.
Gouverneur pleit voor gelijkheid
• Route 3: Kruibeke–Zwijndrecht
– Antwerpen–Kerncentrale Doel
• Route 4: Haasdonk–Beveren–
Kallo–Kerncentrale Doel
• Route 5: Sint-Niklaas–Nieuw-
kerken–Vrasene–Verrebroek– Kieldrecht–Kerncentrale Doel Er worden vervoersmiddelen ingelegd naargelang van de wensen die door de werkgevers kenbaar worden gemaakt. Dit kan gaan van minibusjes tot grote autobussen. Belangrijk is vooral dat de passagiers worden gebracht en opgehaald aan de ingang van hun bedrijf in de Waaslandhaven, wat gezien de uitgestrektheid van het gebied een absolute noodzaak is. Bovendien zijn de uren afgestemd op de ploegendiensten en rijden er dus bussen van 5 uur tot 22.30 uur.
Het potentieel in de Waaslandhaven, waar 14.000 mensen werken, is bijzonder groot. De Maatschappij Linkerscheldeoever mikt vooral op mensen die geen auto hebben. Maar in feite kan en mag iedereen van dit vervoer gebruik maken. Alle werknemers tewerkgesteld in bedrijven in de Waaslandhaven, maar ook uitzendkrachten, stagiairs, jobstudenten, schoolverlaters, e.a. kunnen met de pendelbus mee. De prijzen die aan de bedrijven worden aangerekend, variëren van 5 tot 8 euro per dag heen en terug. De bedrijven bepalen zelf in welke mate ze een tussenkomst vragen aan hun werknemers. Inschrijven voor een rit kan tot 23.59 uur de avond voordien via een eigen login, zodat flexibiliteit gegarandeerd wordt.
Iedereen mag mee met de bus
Meer informatie www.mlso.be
waaslandhaven in beeld
Nieuwsbrief OVER de Waaslandhaven 3
Naar een duurzaam havenbeleid Peter DECKERS, voorzitter De financiële en economische crisis die in het afgelopen jaar nagenoeg de hele wereld heeft getroffen, toont aan dat alle inspanningen moeten worden aangewend om de financiële draagkracht en de concurrentiepositie van de haven van Antwerpen in de toekomst veilig te stellen.
van restwarmte. Een haalbaarheidsstudie moet duidelijkheid geven of er, zowel binnen het havengebied als daarbuiten, voldoende afnemers zullen zijn. Beide maatschappijen willen ook onderzoeken op welke manier aan activiteiten in het havengebied strengere voorwaarden betreffende de uitstoot van CO² kunnen worden opgelegd.
Een van de voornaamste middelen daartoe is het uitstippelen van een duurzaam havenbeleid. De Maatschappij Linkerscheldeoever wil zich daartoe engageren. Los van de besprekingen over het toekomstige beheersstatuut van de haven, zal de Maatschappij, in het belang van een coherent en duurzaam havenbeheer, zoveel mogelijk streven naar gemeenschappelijke standpunten met het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen. Deze intentie dient uit te monden in gezamenlijke overeenkomsten met het Havenbedrijf en met andere partners, mogelijks ondersteund of aangevuld met engagementen van de Vlaamse overheid. Die overeenkomsten of convenanten beogen een vergaande maatschappelijke terugslag, maximale subsidies en minimale kosten om zo de financiële en economische structuur van de havenactiviteiten op termijn te versterken.
Zonnepanelen ADPO Deze theoretische benadering is volkomen waardeloos zonder het uitstippelen van zeer concrete stappen. En die laten niet op zich wachten. Zo besliste de Raad van Bestuur, op een recente bijeenkomst, na te gaan of de nieuwe logistieke zones aan de rand van het havengebied niet in aanmerking komen voor subsidiemaatregelen die ook gelden voor bedrijventerreinen. De Maatschappij wil, in samenwerking met het Gemeentelijk Havenbedrijf, niet alleen werk maken van de inplanting van windturbines in het havengebied maar ook actief op zoek gaan naar mogelijke afnemers
Tevens zullen de Maatschappij en het Gemeentelijk Havenbedrijf nagaan of de inzameling, het transport en de verwerking van het afval in het linkeroevergebied niet op een collectieve manier kunnen worden georganiseerd. Aan Indaver zal worden gevraagd of het opstarten van een gezamenlijk afvalproject mogelijk is. Hierbij aansluitend worden ook maatregelen overwogen tegen het sluikstorten en de sluiklozingen. Naast deze concrete stappen naar een duurzaam havenbeleid, zal de Maatschappij Linkerscheldeoever in 2010 verder werk maken van haar wettelijke opdrachten: het grond- en industrialisatiebeleid, evenals het uitstippelen van een subregionaal beleid voor het havengebied op de linker-Scheldeoever. Ook hiervoor werd een gedetailleerd actieplan opgesteld.
Reuzenboormachine voor spoortunnel
Grootste zonnepanelenpark Katoen Natie bouwt momenteel het grootste zonnepanelenpark van Europa. Op de magazijnen in de Waaslandhaven en op de andere sites van de logistieke groep wordt 80 ha dakoppervlakte voorzien van zonnepanelen. De installatie heeft een totaal vermogen van 40 Megawatt, goed voor de jaarproductie van ongeveer 10.000 gezinnen. Bovendien wordt nog een pilootproject bestudeerd
met elektrische wagens. Volgend jaar worden de eerste prototypes ingezet. Als dit experiment succesvol verloopt, wordt de volledige vloot van 500 bedrijfswagens stapsgewijs vervangen. Katoen Natie zet ook haar personeel aan tot zuinig energieverbruik en bespaarde hierdoor in de eerste helft van 2009 niet minder dan 21 % op de energiefactuur.
In januari gingen de graafwerken aan de eerste koker van de Liefkenshoekspoortunnel van start. De tunnelboormachine is liefst 102 meter lang en 8 meter breed. De boormachine werd speciaal voor de Liefkenshoekspoortunnel gebouwd bij een Duitse onderneming. Ze wordt bediend door een ploeg van zes personen en kan ongeveer 20 meter per dag graven. Er is een speciale werkcabine voorzien met perslucht voor het geval er iets fout mocht lopen. Ter hoogte van de Schelde zullen de arbeiders immers op een diepte van 40 meter moeten werken.
Een schitterende uitdaging Peter VAN DE PUTTE, directeur
M
idden oktober vorig jaar trad ik in dienst als nieuwe directeur van de Maatschappij Linkerscheldeoever. De linkeroever was voor mij niet helemaal onbekend terrein. Mijn professioneel verleden en mijn betrokkenheid in het Waasland maakten mij eerder al vertrouwd met de problematiek van de regio. Maar dat belet niet dat ik nog heel wat dossiers grondig zal moeten instuderen. Veel aanlooptijd werd mij niet gegund. Dat begreep ik al op mijn eerste werkdag toen ik door de lokale televisie gebeld werd. De reporter van dienst had graag een rondrit gemaakt in de Waaslandhaven om onderweg de nieuwe projecten voor te stellen. Ik vroeg en kreeg enkele dagen de tijd om mij te verdiepen in de materie. Tevens liet ik mij op mijn introductietocht vergezellen door een ervaren medewerker. Omgaan met de pers is duidelijk een kerntaak van de directeur van de Maatschappij. Die taak wil ik ter harte nemen. Dat het ‘vergaderen’ niet lang kon uitblijven, werd al bewezen in mijn tweede werkweek toen
ik deelnam aan de besprekingen in de stuurgroep Pendelbussen. Dit systeem van collectief vervoer dat werknemers tot op hun werkplek in de Waaslandhaven wil brengen, moet een oplossing bieden voor de mobiliteitsproblemen in het haven- en industriegebied. Tussendoor waren er ook de praktische beslommeringen want nog diezelfde dag woonde ik een werfvergadering bij in de oude pastorie van Kallo — die momenteel wordt gerestaureerd — om in mei
volgend jaar de nieuwe vaste stek van de Maatschappij te worden. Eind november diende zich dan ‘het grote werk’ aan: overleg met het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen over het gezamenlijk streven naar een groenere haven. Fotovoltaïsche installaties, windturbines, alternatieve brandstoffen, walstroom en restwarmte passeerden de revue. Ik voel me elke dag een beetje meer ingenieur. Eens al die kennis vergaard, verwachten publiek en belangengroepen dat ook zij daarover worden geïnformeerd. Zo doorstond ik in december mijn vuurdoop om voor een ruim publiek van zelfstandigen en KMO’ers de toekomstige projecten in de Waaslandhaven toe te lichten. Projecten die passen in het maatschappelijk evenwicht tussen economie, leefbaarheid van de dorpen, mobiliteit, landbouw en natuur. Communiceren, vergaderen, beslissen, aansturen en samenwerken. Het behoort allemaal tot de job van directeur. Een veelomvattende taak, maar tegelijk een schitterende uitdaging.
Kerncentrale vervangt stoomgeneratoren
Koggen beter beschermd Vlaams minister Geert Bourgeois heeft het Vlaams Instituut voor het Onroerend Erfgoed belast met de verdere studie van de twee koggen, de middeleeuwse scheepswrakken die in 2000 en 2002 nabij Doel werden opgegraven. Na de ontdekking werden de resten van de schepen opgeslagen in
33 met water gevulde metalen containers, in afwachting van verder onderzoek. Om de containers voortaan beter te beschermen, zullen ze worden overspannen met zeilen. Nadien volgt de sanering van de houtresten, waarna het eigenlijke wetenschappelijk onderzoek van start kan gaan.
In de kerncentrale van Doel zijn twee nieuwe stoomgeneratoren geplaatst. De vervanging vond — onder strenge veiligheidsmaatregelen — plaats bij Doel 1, de oudste van de vier reactoren. De generatoren zijn cilindervormige tanks van 20 meter hoog en wegen elk 280 ton. Binnen in de tanks bevinden zich duizenden U-vormige buisjes waarlangs het 300 graden warme water van de reactor stroomt. Voor de operatie werden twee gaten gemaakt in het dak van het reactorgebouw. Met een speciale mammoetkraan werden de nieuwe stoomgeneratoren geplaatst. Aan het project hangt een prijskaartje van 70 miljoen euro vast.
JOB IN DE KIJKER
Nieuwsbrief OVER de Waaslandhaven 4
Walter Vingerhoets
Bouw tweede zeesluis nog dit jaar van start?
Verkeersleider
In elke nieuwsbrief zetten we een beroep in de kijker. Deze keer gingen we langs bij de verkeersleiding aan de Kallosluis. Walter Vingerhoets (53) is één van de vijf verkeersleiders die de schepen moet laten manoeuvreren door de flessenhals naar de Waaslandhaven. Sinds twee jaar gebeurt dat vanuit een nieuwe toren met panoramisch zicht op de haven. “Het grootste probleem de laatste jaren is de taalbarrière”, zegt Vingerhoets. “Sommige kapiteins spreken niet eens Engels. Leg dan maar eens uit hoe ze de sluis moet binnenvaren”.
Op 22 september 2009 heeft de afdeling Maritieme Toegang van het departement Mobiliteit en Openbare Werken van de Vlaamse overheid, een stedenbouwkundige vergunning aangevraagd voor de bouw van een tweede sluis in de Waaslandhaven. De sluis komt in het verlengde van het Deurganckdok, met aansluiting op het Waaslandkanaal.
“Sommige kapiteins spreken niet eens Engels” D
e verkeerstoren op de hoogste verdieping van het sluisgebouw lijkt wel een versterkte burcht. De deur blijft altijd slotvast en binnen raak je enkel na aanmelding via een deurtelefoon. “Een gevolg van de vele legertransporten voor Amerika eind jaren negentig”, legt Vingerhoets uit. “Omdat er nogal wat protest was tegen het feit dat ons land zulke transporten toeliet, is de beveiliging fors opgevoerd. Vroeger kon je gewoon op de kade langs de sluis lopen maar nu is alles hermetisch afgesloten met een hoog hekwerk. In die jaren leek het hier soms wel een belegerde vesting. Elke keer dat er een schip met Amerikaans legermaterieel passeerde, was hier een heel bataljon paracommando’s gelegerd. Er werden zelfs duikers ingezet om te onderzoeken of er geen bommen lagen op de bodem van de sluis. Nu zijn er nog regelmatig zulke transporten maar er kraait geen haan meer over.”
Bediening Ondanks de grote afmetingen van de Kallosluis zorgt een relatief kleine ploeg voor de bediening ervan. Er zijn vijf ploegen van zeven mensen die shiften kloppen van twaalf uur. In de verkeerstoren zelf zitten slechts drie personen. Naast de verkeersleider — die de eindverantwoordelijkheid draagt — gaat het om een assistent-verkeersleider en een brug- of sluiswachter. Die laatste houdt zich uitsluitend bezig met het technisch aspect van het bedienen van sluizen en bruggen. Het havenbedrijf heeft voor de verkeersleiding altijd openstaande vacatures. Daarom is de
job van assistent-verkeersleider intussen ook opengesteld voor mensen die geen maritieme opleiding kregen. Die moeten dan wel een scholing volgen. De verkeersleiders zelf zijn officier en hebben het brevet van kapitein of eerste stuurman. Vaak hebben ze zelf nog op schepen gewerkt. Ook Walter Vingerhoets heeft alle wereldzeeën gezien. “In 1987 is de Belgische Koopvaardij failliet gegaan en stonden we allen voor de keuze: ofwel naar een buitenlandse rederij overstappen of aan de slag gaan in één van de havens. Ik ben toen begonnen bij de Zandvlietsluis en ben later naar de Kallosluis overgestapt. De ervaring van op zee komt mij nog regelmatig goed van pas. Ik merk wel dat de opleiding van de bemanning al jarenlang achteruitgaat. Tegen-
nieuwsBERICHTEN
Nieuwsbrief OVER de Waaslandhaven 5
woordig vind je aan boord een mengelmoes van nationaliteiten. Vaak Chinese matrozen die recht van het platteland zijn geplukt en geen enkele scholing hebben. Soms spreekt de kapitein zelfs geen Engels. Die taalproblemen zorgen voor meer risico’s.”
Grote schepen door sluis Zoals bekend start binnenkort de bouw van een tweede sluis in het verlengde van het Deurganckdok. Volgens Walter Vingerhoets is dat hoog tijd want de Kallosluis is al jaren verzadigd en sommige schepen geraken er nog amper in. De Kallosluis is 360 meter lang en 50 meter breed. “Dit is echter niet de werkbreedte want er moet altijd ongeveer 12 meter overblijven tussen de wal en het schip om de sleepboot door
“Ervaring op zee komt mij vaak goed van pas”
te laten”, legt Vingerhoets uit. “Schepen als de Yeoman Bontrup zijn echter 250 meter lang en 38 meter breed. Veel speling is er dan niet meer. Vanaf 180 meter lengte past er slechts één schip in de sluis. Niettemin slagen we er in om de wachttijden kort te houden. Op drukke dagen gaat de sluis 17 keer open en dicht en versassen we gemiddeld drie tot vier schepen per beurt. Onze snelste tijd moet rond de zeven minuten liggen maar dan moeten de waterstanden wel optimaal zijn. Gemiddeld doen we er twintig minuten over en dat is nog heel snel. Ondanks alles is er op drukke momenten wel nog een file en moeten sommige schepen zelfs op zee blijven wachten.”
Grote verantwoordelijkheid De verkeersleider behoudt een optimaal overzicht dankzij camera’s en de grote ramen van de verkeerstoren. Die laatste is in juni 2007 in gebruik genomen. “Daarvoor zaten we één verdieping lager en moesten we uit het raam hangen om te zien wat er beneden gebeurde”, lacht Vingerhoets. “We staan natuurlijk ook continu in radioverbinding met een assistent op de kade. De sluis is computergestuurd maar het werk vraagt wel een continue alertheid. De verkeersleider draagt immers een grote verantwoordelijkheid. Grote ongevallen zijn er gelukkig nog niet gebeurd maar tijdens mijn shift is er wel al eens een schip tegen de brug gevaren door een technisch defect aan het roer. Het hele gebouw trilde. De brug is toen lange tijd buiten gebruik geweest.”
De stedenbouwkundige aanvraag bevat, naast de bouw van de sluis ook de aanleg van de toegangsgeul, de verbinding met het Deurganckdok, de bouw van vier bruggen over de sluishoofden, de aanleg van wegen en sporen van en naar de sluis en de berging van de grond in het gedempte deel van het Doeldok. In de Waaslandhaven bevindt zich al de Kallosluis, de enige sluis op de linkeroever die rechtstreeks toegang geeft tot de Schelde. Die sluis doet dienst sinds 1979 maar beantwoordt niet meer aan de noden van een steeds groeiende haven. Haar capaciteit voldoet niet meer en ook de wachttijden lopen steeds hoger op. Met een breedte van 68 meter, een lengte van 500 meter en een drempel op -17,80 TAW * wordt de nieuwe sluis niet alleen breder en langer dan de Kallosluis, maar ook aanzienlijk dieper. Een tweede sluis op de linker-Scheldeoever biedt de haven van Ant-
werpen bedrijfszekerheid indien de Kallosluis niet toegankelijk zou zijn voor het scheepvaartverkeer. Ook bij onderhouds- of herstellingswerken is er dan geen probleem. Met een tweede sluis zijn de dokken op de linkerScheldeoever steeds bereikbaar.
Groots project De bouw van de tweede sluis in het dokkencomplex op de linker-Scheldeoever is een van de meest omvangrijke infrastructuurprojecten voor de komende jaren in Vlaanderen. Met een lengte van 500 meter wordt de sluis zo lang als 28 gelede bussen van De Lijn. Met haar 68 meter breedte is ze vergelijkbaar met een autosnelweg met 19 rijstroken. Voor de bouw van de sluis, de bruggen en toebehoren is 780.000 m³ beton en 20.000 ton constructiestaal nodig, bijna drie keer zoveel als de hoeveelheid staal die nodig was voor de bouw van de Eiffeltoren. Maar ook al zijn de afmetingen van de sluis gigantisch, de bouw blijft een precisiewerk. Zo moeten bijvoorbeeld de sluisdeuren perfect sluiten en is het mechanisme van de opengaande bruggen millimeterwerk. In afwachting van de start van de werkzaamheden in de loop van dit jaar, worden nu de natuurcompensaties gerealiseerd. Er werd reeds een tijdelijk
meeuwenbroedgebied gecreëerd en voor de inrichting van 1 ha natuurgebied ten behoeve van de rugstreeppad in het gebied Haasop-Steenlandpolder is de bouwvergunning aangevraagd. De bouw van de nieuwe sluis in de Waaslandhaven zou vier tot vijf jaar duren. In 2014 moet de sluis klaar zijn. De kostprijs wordt geschat op 625 miljoen euro (inclusief btw).
* TAW of Tweede Algemene Waterpassing is de referentiehoogte die in België wordt gebruikt om hoogtes en hoogtemetingen uit te drukken. Een TAW van 0 is gelijk aan het gemiddelde zeeniveau bij eb/laagtij in Oostende. Meer informatie afbeeldingen en 3D-impressies kan je vinden op www.tweedesluiswaaslandhaven.be
Lieve Verfaillie bemiddelt bij grote infrastructuurprojecten
L
ieve Verfaillie is recent aan de slag gegaan als nieuwe bemiddelaar voor grote infrastructuurprojecten bij de Vlaamse overheid. Naast de Gentse Kanaalzone heeft ze
ook de Antwerpse haven onder haar hoede gekregen. Als bemiddelaar moet ze een buffer vormen tussen de burger en de overheid en vooral peilen naar de wensen en verwachtingen van beide partijen. “Het is een complexe taak maar dat is net de uitdaging”, zegt Lieve Verfaillie. “Ik heb de opdracht gekregen om een sociaal begeleidingsplan op te stellen naar aanleiding van de opmaak van het nieuwe GRUP Haven Antwerpen dat een invloed kan hebben op de eigendomstoestand van het gebied. Het is mijn taak om te kijken waar er menselijke problemen kunnen rijzen. Dit kan gaan om bewoners, landbouwers of zelfstandigen. Ik breng telkens een bezoek aan huis en tracht in
klare taal uit te leggen wat er te gebeuren staat. Uit dat gesprek kan ik afleiden wat de problemen zijn en tracht ik een oplossing aan te reiken.”
“Ik wil dat mensen me zien als een onafhankelijk iemand” Lieve Verfaillie was al actief in Doel. “Daar zijn al enkele dossiers opgestart maar die zitten nu even in de koelkast. Het is immers wachten op de procedures rond het woonrecht die momenteel nog lopen bij de rechtbank.” De nieuwe bemiddelaar zetelt in het sluisgebouw van Kallo.
“Bewust, want ik wil kantoor houden dicht bij de mensen en in de buurt van de infrastructuurwerken. Ik ben niet zo bekend met deze omgeving maar dat is misschien eerder een pluspunt. Ik wil dat mensen me zien als een onafhankelijk iemand.” Lieve Verfaillie beseft dat ze geen leuke boodschap kan brengen maar vindt haar werk daarom nog belangrijker. “Ik moet ervoor zorgen dat niemand in de kou blijft staan en een compromis zoeken waar iedereen zich kan in vinden.” Meer informatie De bemiddelaar is bereikbaar in het Sluisgebouw Steenlandlaan, 9130 Kallo T 03/730.25.60 E
[email protected].
politiek
Nieuwsbrief OVER de Waaslandhaven 6
Goeverneur pleit voor gelijkheid Kort na zijn aantreden als gouverneur van de provincie OostVlaanderen, op 26 november 2004, spoedde André Denys zich naar de linker-Scheldeoever om zich daar door bedrijfsleiders en politiek verantwoordelijken uitvoerig te laten informeren over de ontwikkelingen in het haven- en industriegebied. Een duidelijk signaal van interesse en betrokkenheid vanwege de nieuwe provinciegouverneur met het gebeuren op de linkeroever. Tegelijk een impliciete bevestiging dat de Waaslandhaven op Oost-Vlaams grondgebied ligt.
D
e Vlaamse regering wees de gouverneur trouwens een aantal specifieke opdrachten toe betreffende de strategische ontwikkeling van de provincie Oost-Vlaanderen, in het bijzonder van de Wase linkeroever. In dit debat liet gouverneur Denys in de loop van de voorbije vijf jaar al herhaaldelijk zijn stem horen. Zonder omwegen, recht op de man af. “De relatie tussen het Waasland en Antwerpen rond de ontwikkeling van de linker-Scheldeoever moet op het principe van gelijkheid gestoeld zijn”, stelt de gouverneur. “We moeten de problemen en knelpunten in samenspraak aanpakken en trachten op te lossen. Het kan niet dat een regio opdraait voor alle lasten en de andere enkel de baten naar zich toehaalt. Het lijdt geen twijfel dat de Wase linkeroever over 30 jaar economisch even belangrijk zal zijn als de Antwerpse rechteroever. Bijgevolg is het billijk dat in dit groeiscenario
N
Gouverneur Denys beschouwt het invullen van de nood aan bedrijventerreinen als een topprioriteit voor de economische ontwikkeling van zijn provincie. “Oost-Vlaanderen is ideaal gelegen als logistieke draaischijf van Europa. Als we dat willen waar maken dan moeten we bijkomend honderden hectaren bedrijventerreinen kunnen aanbieden. Realistisch berekend zal er tegen 2015 nog ongeveer 2.000 ha extra beschikbaar zijn. Het grootste gedeelte daarvan is gelegen in de twee havengebieden: de Kanaalzone en de Waaslandhaven. Met onder meer het Logistiek Park Waasland — een zone van ongeveer 170 ha — beschikt het Waasland over uitstekende troeven. Hier is plaats voor Europese distributiecentra die ook de werkgelegenheid in de hele regio aanzienlijk kunnen opkrikken. Bijgevolg is het ook logisch dat het Waasland over dit toekomstproject kan meebeslissen.”
Mobiliteit
het aandeel van het Waasland meegroeit en de Oost-Vlaamse regio een groter deel van de koek toebedeeld krijgt, zowel op het vlak van inspraak, beleid en financiële return.”
Haventrafiek daalde in 2009 met 16,7% a zeven recordjaren op rij kende de haven van Antwerpen in 2009 voor het eerst een trafiekdaling. Maar ondanks de crisis en het trafiekverlies kon Antwerpen zijn positie als tweede Europese haven bevestigen en positioneert het zich ook op de tweede plaats voor de containerbehandeling. Bij het afsluiten van deze nieuwsbrief waren de exacte trafiekcijfers voor het jaar 2009 nog niet gekend. Een prognose van de jaarcijfers duidt op een totaal van zowat 158 miljoen ton behandelde goederen. Een geschat verlies van 31,5 miljoen ton of 16,7 %
Logistieke draaischijf
tegenover het jaar voordien. Met iets meer dan 100 miljoen ton kende de behandeling van general cargo (stukgoederen zoals dozen, vaten, balen, kisten, pakketten, bundels en pallets) een daling van ongeveer 18 % ten opzichte van 2008. Het conventioneel stukgoed (o.m. staal, woudproducten, fruit, wagens e.a.) zorgde met 10,3 miljoen ton voor een scherpe daling of een verlies van 6,6 miljoen ton (min 39,4 %). Dit had een enorme weerslag op de werkgelegenheid gezien de hoge arbeidsintensiviteit bij de behandeling van deze goederen. De werkloosheid bij
Een ander heikel punt in het Waasland vormt de mobiliteit, die zich onder diverse gedaanten manifesteert: er is de ontsluiting van de haven, er is de lokale verkeersontwikkeling en er is het doorgaand internationaal verkeer. “Het is duidelijk dat bij het ontwerpen van de Oosterweelverbinding, onvoldoende rekening is gehouden met de verkeersknelpunten in het Land van Waas,” weet gouverneur André Denys. “Het Waasland moet bij het uit-
de havenarbeiders lag de voorbije 15 jaar dan ook het hoogst in 2009.
Containertrafiek stagneert De containertrafiek heeft zich na het eerste kwartaal gestabiliseerd en wordt geraamd op 87 miljoen ton (min 14,1 %).Vastgesteld werd dat rederijen eerder minder, maar grotere schepen inzetten. Tijdens de proefperiode van 7 april tot half november liepen er al 30 van de grootste containerschepen de haven binnen. De verruiming van de vaargeul van de Westerschelde zal de positie van de haven van Antwerpen de komende jaren nog versterken. Het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen en de Maatschappij Linkerscheldeoever hopen dat, na de gunstige uitspraak van de Nederlandse Raad van State, de baggerwerkzaamheden in januari-februari kunnen starten. Massagoed (vaste stoffen zoals
tekenen van de nieuwe plannen de kans krijgen om daarover mee te praten zodat met zijn verzuchtingen rekening wordt gehouden. Misschien zal dan blijken dat een Grote Ring, waarvoor de vraag vanuit Antwerpen groot is, overbodig wordt.” De gouverneur acht het eveneens uitgesloten dat het mobiliteitsvraagstuk in en rond het havengebied niet gelijktijdig met de havenexpansie wordt aangepakt. “De ontsluiting van het noordelijk deel van de haven en de aanleg van het Logistiek Park Waasland maken bijkomende wegeninfrastructuur noodzakelijk.”
natuur in de haven
Nieuwsbrief OVER de Waaslandhaven 7
Safety Award voor milieuspecialist DEC Het bestuur van de International Association of Dredging Contractors (IADC) heeft de Safety
Award 2009 toegekend aan de firma DEC, de milieuspecialist binnen de DEME Groep.
Toerisme De gouverneur van Oost-Vlaanderen ziet nog andere troeven voor het Waasland. “Het kan niet worden ontkend dat de havenuitbreiding zware littekens in het Wase landschap heeft gekerfd. Het zal nog wel enkele jaren duren vooraleer het gebied tot rust komt. De ontwikkelingen zijn nog volop aan de gang, maar hier en daar komen toch al fraaie natuurgebieden tot stand. En er zijn ook de al bestaande trekpleisters, zoals het Fort Liefkenshoek. Daarom ben ik er van overtuigd dat de linker-Scheldeoever heel wat toeristische mogelijkheden in zich draagt. Een gevarieerd aanbod van haven en industrie, van natuur en recreatie, van cultuur en erfgoed biedt heel wat toekomstperspectieven.”
zand, graan, ertsen of vloeistoffen die in grote hoeveelheden worden vervoerd in bulkcarriers of tankers) kende met 57,3 miljoen ton een terugval van -14 %. Dit is volledig toe te schrijven aan het droog massagoed. Vooral de terugval van kolen (-36 %) en ertsen (-65 %) was opvallend en was voornamelijk toe te schrijven aan de crisis in de staalindustrie. Het vloeibaar massagoed (+0,9 %) — waarin vooral de petrochemische producten een bijzonder stabiele factor bleken te zijn — ondersteunt de positie van Antwerpen als tweede petrochemisch centrum van de wereld.
Steunmaatregelen Het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen en de Maatschappij Linkerscheldeoever hebben in het begin van 2009 een aantal acties ondernomen (thesauriemaatregelen, bevriezing van de tarieven op het niveau van 2008) om de
Het bedrijf krijgt de prijs voor zijn voorbeeldige veiligheidsprestaties bij de sanering van de extreem giftige en gevaarlijke zuurteerbekkens in Rieme, een deelgemeente van Evergem. In Rieme moesten drie oude bekkens van Total gesaneerd worden. In totaal was er ongeveer 200.000 ton aan zuurteermateriaal aanwezig. De sanering was een hele klus waarbij DEC een speciale fabriek moest bouwen. Deze was luchtdicht zodat er geen schadelijke geuren konden ontsnappen. Er werden zelfs geursensoren geïnstalleerd die alarm sloegen. meer informatie www.decnv.com
Spaans Fort compenseert natuurverlies Logistiek Park
I
havengebruikers te ondersteunen. Deze offensieve maatregelen werden in de tweede helft van 2009 uitgebreid. De haventarieven en concessiegelden van 2010 blijven bevroren op het niveau van 2008. Om het trafiek- en jobverlies in de stukgoedsector een halt toe te roepen, werd in die sector een tariefverlaging van 10 procent principieel goedgekeurd. De raad van bestuur van het Havenbedrijf vraagt in ruil dat werkgevers en vakbonden de efficiëntie bij het inzetten van havenarbeiders verbeteren om zo te komen tot een meer concurrentiële haven. De komende jaren wil de Antwerpse haven blijven uitmunten in vitaliteit, doelmatigheid, duurzaamheid en de eerste general cargohaven (conventionele en gecontaineriseerde ladingen) in Europa worden.
n Verrebroek wordt momenteel de laatste hand gelegd aan de inrichting van het natuurgebied Spaans Fort. Als compensatie voor het natuurverlies door de aanleg van het nieuwe Logistiek Park wordt een hele zone ingericht als natuurgebied. De Maatschappij Linkerscheldeoever is opdrachtgever van dit project. Het gaat om een terrein van ca. 23 hectare dat dient als bufferzone tussen de zeehavenactiviteiten en de omliggende gebieden, waaronder Verrebroek. Het gebied wordt ten noorden begrensd door de Sint-Michielsstraat , ten oosten door de Hoogschoorweg, ten zuiden door het pompstation Watermolendijk en ten westen door de wegen Watermolendijk en Spaans Fort. Er is gekozen voor een landschap van riet en water. Het grondverzet dat met de werken gepaard gaat wordt nuttig aangewend voor de verdere uitbouw van landschapsdijken die de impact van de havenactiviteiten en het ermee gepaard gaande verkeer moeten verminderen. Het nieuwe natuurgebied aan het Spaans Fort is vooral bestemd als foerageergebied voor rietvogels. Die vereisen namelijk een afwisseling van open water en vochtige en drogere zones. Aan de havenzijde wordt een oeverzwaluwwand aangelegd en drie kleinere poelen gegraven voor de rugstreeppad. Aan de
zijde van het Spaans Fort worden twee grote plassen gegraven die ondergronds met elkaar verbonden zijn. Een stuw, geplaatst in de meest zuidelijke punt van het projectgebied, zal overtollig water afvoeren zodat het waterpeil niet hoger zal zijn dan 1,80 meter boven het diepste peil. Omwonenden zullen dus niet moeten vrezen voor wateroverlast. Voor de aanleg van het natuurgebied is eerder een aantal populieren gerooid. Deze zullen later worden gecompenseerd door de aanplanting van een dubbele bomenrij, ter hoogte van het verbrede gedeelte van de landschapsdijk. Er zijn trouwens enkele rijen populieren bewust behouden omdat ze een belangrijk landschapskenmerk zijn voor vleermuizen die daar hun vliegroute hebben. Het natuurgebied zal na voltooiing ook beperkt toegankelijk zijn voor bezoekers. Over een lengte van 100 meter wordt de betonverharding van de Sint-Michielsstraat behouden als wandelpad. Het wandelpad geeft toegang tot een halfverhard uitkijkplatform op het verbrede gedeelte van de landschapsdijk. Langs de weg van het Spaans Fort wordt ook parkeergelegenheid voorzien voor wagens en bussen.
Gyproc gaat gipsafval recycleren Het bedrijf Saint-Gobain Gyproc uit Kallo heeft zich geëngageerd om gipsafval te recycleren. Jaarlijks produceert Vlaanderen zo’n 11 miljoen ton bouw- en sloopafval. Negentig procent van dat afval wordt gerecycleerd. Toch valt er nog milieuwinst te behalen door kleinere maar belangrijke afvalstromen zoals gips selectief in te zamelen, te recycleren en tot nieuwe gipsproducten te herwerken. De eerste Belgische gipsrecyclage-installatie in Kallo kan een productiecapaciteit van 90.000 ton gips per jaar halen. Minister van Leefmilieu Joke Schauvliege heeft hiervoor een samenwerkingsovereenkomst getekend met OVAM en de gipsfabrikanten. IBOGEM, de Wase afvalintercommunale voor de gemeenten Beveren, Zwijndrecht en Kruibeke, heeft als eerste een overeenkomst afgesloten voor de recyclage van gipsafval. De inzameling startte vanaf 1 januari 2010. Er wordt gerekend op zo’n 4 kg per inwoner per jaar. Voor IBOGEM die zo’n 80.000 inwoners bedient, betekent dit 320 ton gipsafval per jaar. meer informatie www.gyproc.com
De reacties op onze eerste nieuwsbrief waren bijzonder talrijk en veelal positief. Deze waardering sterkt ons om de volgende nieuwsbrieven nog aantrekkelijker te maken. Dat trachten we te doen door de inlassing van een prijsvraag zodat de lezer zich nog meer betrokken voelt. Een link met de inhoud van deze nieuwsbrief ligt voor de hand.
PRIJS VRAAG
?
Geef de naam van de zeldzame pad die gemakkelijk herkenbaar is aan een dunne gele streep op de rug en die vooral voorkomt in met zand opgespoten industrie- en haventerreinen, onder meer op de linker-Scheldeoever. Deze vrij grote pad heeft korte poten waarmee ze snel kan lopen. De Latijnse benaming luidt: bufo calamita. WAT IS ER TE WINNEN?
Een door de spelers gesigneerd wedstrijdshirt en wedstrijdbal van KSK Beveren Stuur of mail uw antwoord, naam, adres en telefoonnummer naar: Maatschappij Linkerscheldeoever Grote Markt 10 bus 3, 9120 Beveren E
[email protected] (met de vermelding “prijsvraag” in het onderwerp)
Waaslandhaven stelt zich voor
Nieuwsbrief OVER de Waaslandhaven 8
Bedrijf investeert fors in Logistiek Park
“Tabaknatie wil wereldspeler blijven voor distributie van ruwe tabak” klanten vullen hier geregeld hun winkelkarretje. In totaal staan hier gemiddeld 10.000 verschillende loten ruwe tabak. We zijn intussen een wereldspeler in deze sector. 95 % van de tabak komt toe per schip en ongeveer 60 % vertrekt ook opnieuw per schip. De rest wordt vanuit onze magazijnen verdeeld naar het hinterland via spoor en vrachtwagen. Vanuit deze haven zijn er trafieken met een vijftigtal verschillende landen.”
“Nieuwe magazijnen multifunctioneel”
Tabaknatie heeft zich gespecialiseerd in de behandeling, opslag en distributie van ruwe tabak. Met het magazijncomplex “Argos” heeft Tabaknatie al een stevige voet aan de grond in de Waaslandhaven en wellicht komt daar binnenkort nog eens 220.000 m2 aan opslagruimte bij in het Logistiek Park Waasland. “We zijn een wereldspeler in onze sector en willen die positie ook in de toekomst behouden”, zegt bestuurder Kurt Heyndrickx. Tabaknatie werd opgericht in 1896 en heeft in al die jaren een pak ervaring opgebouwd op het vlak van opslag, behandeling en distributie van ruwe tabak. Sinds 2006 is het bedrijf volledig in handen van de Kieldrechtse familie Heyndrickx. Dat jaar kocht Henny Heyndrickx zijn twee partners, Jules De Maeyer en Eddy Verelst, uit. De drie vennoten kochten in 1995 samen de andere tien ‘natiebazen’ uit. Nu is Tabaknatie dus een echt familiebedrijf met aan het hoofd naast vader Henny ook zoon Kurt en dochter Brigitte. “Mijn vader is al 40 jaar aan de slag bij Tabaknatie. Zelf ben ik hier 13 jaar”, vertelt Kurt Heyndrickx. “We waren tot enkele jaren terug enkel actief op de rechteroever. Hier op linkeroever vonden we nog voldoende grond om een groot logistiek complex te bouwen. Het kreeg de naam Argos, ontleend aan een ruimteshuttle net als de vier andere magazijnen Asterix, Atlantis, Apollo en Arianne.
Het nieuwe project zal “Amos” genoemd worden. Voor een eventuele verdere uitbreiding in het Logistiek Park Waasland zullen we wel eerst zelf een ruimteshuttle moeten lanceren want alle namen met een A zijn nu wel opgebruikt”, lacht Kurt.
“Bewaren onder juiste omstandigheden” Argos is eigenlijk één grote stockageruimte voor een aantal belangrijke sigarettenfabrikanten. “De ruwe tabak komt hier toe in balen en kartonnen dozen nadat hij gedroogd en versneden is. Vroeger werd de tabak bewaard in het land van oorsprong maar niet altijd in optimale omstandigheden. De sigarettenfabrikanten stockeren bij ons hun voorraad en bestellen vervolgens zeer nauwkeurige hoeveelheden, enkel wat nodig is voor hun productie. Je kunt Tabaknatie eigenlijk vergelijken met een grote supermarkt met enkel tabak. Onze
In totaal staan hier gemiddeld 10.000 verschillende loten ruwe tabak.
De grote troef waarmee Tabaknatie alle grote sigarettenfabrikanten in huis kon halen is volgens Kurt Heyndrickx de flexibiliteit en know-how op het vlak van logistiek. Zo behaalde Tabaknatie recent het felbegeerde AEO-certificaat. Dit staat voor ‘Authorised Economic Operator’ en betekent dat de douane Tabaknatie als een betrouwbare partner ziet. Het AEO-certificaat kwam er na de aanslagen van 11 september 2001. Bedrijven die internationaal actief zijn worden sindsdien strenger gecontroleerd maar met het certificaat op zak, verlopen de controles soepeler en wordt minder tijd verspeeld bij de douane. Tabaknatie was de eerste havennatie die het certificaat behaalde. Ook de ingebruikneming van het Argoscomplex op een site van 14 hectare aan het Verrebroekdok betekende een grote stap voorwaarts. Tussen elk magazijn werden de rijweg en het spoor overdekt zodat in alle weersomstandigheden kan worden gewerkt. De nieuwe vestiging zorgde voor flink wat nieuwe banen. In totaal werken er bij Tabaknatie 407 mensen. “We verwachten dat dit aantal nog fors zal toenemen als de nieuwe magazijnen in het Logistiek Park Waasland klaar zijn. In de eerste fase gaan we 35 hectare in concessie nemen. Nu al hebben we 800.000 m² aan magazijnen, wat ons na Katoen Natie tot tweede grootste opslagbedrijf van de haven maakt. We investeren verder omdat we willen blijven concurreren met de andere wereldspelers. We zijn alleszins trots dat we momenteel de grootste zijn in onze sector.” De nieuwe magazijnen in het Logistiek Park Waasland zullen niet zoals Argos overdekte rijwegen krijgen. “We willen namelijk dat deze magazijnen multifunctioneel blijven. Nu zijn we enkel actief in de tabaksector maar het is niet uitgesloten dat we in de toekomst gaan diversifiëren”, aldus Heyndrickx. Voorlopig blijft Tabaknatie echter bezig met wat haar heeft groot gemaakt: tabak. Meer informatie www.tabaknatie.be
verschijnt 3 maal per jaar V.U. Peter Deckers, Maatschappij Linkerscheldeoever, Grote Markt 10 bus 3, 9120 Beveren, T 03 766 41 89, F 03 776 79 13, E
[email protected]