Nieuwsbrief april 2010 nr. 1

Nieuwsbrief april 2010 – nr. 1

Beste lezer, Het doet me genoegen u weer een nieuwe Nieuwsbrief van de GGD Hollands Noorden aan te bieden. Wij brengen u in onze Nieuwsbrief op de hoogte van de actuele ontwikkelingen in de GGD organisatie. De taken van de GGD zijn divers en zo ook de onderwerpen in deze nieuwsbrief. Van ontwikkelen van beleid, uitvoeren van projecten en versterken van samenwerking. Veel leesplezier en wij horen graag wat u van onze nieuwsbrief vindt. Nico Plug Directeur

Inhoudsopgave

pagina

GGD Hollands Noorden behaalt HKZ-certificaat voor sector GBO en afdeling OGGZ, regio Kop van Noord-Holland.

2

Wat houdt certificering OGGZ in

2

Meldpunt Jeugd West-Friesland

3

Ketenaanpak Zwerfjongeren

4

Werkconferentie preventie van overgewicht

4

E-MOVO en De Gezonde School

5

Seksuele gezondheid basistaak GGD

6

Colofon

7

Nieuwsbrief GGD Hollands Noorden april 2010 – nr. 1 e 3 jaargang

1

GGD Hollands Noorden behaalt HKZ-certificaat voor sector GBO en afdeling OGGZ, regio Kop van Noord-Holland. Op 14 en 15 december 2009 voerden Lloyd’s de externe controle voor de HKZ-certificering uit bij de GGD Hollands Noorden. Het HKZ-keurmerk (Harmonisatie Kwaliteitsbeoordeling Zorgsector) maakt zichtbaar dat de organisatie voldoet aan kwaliteitseisen die de sector, financiers, patiënten/consumenten en de overheid stellen. Dit is vastgesteld door een onafhankelijke certificatie-instelling. Een organisatie met een HKZ Keurmerk heeft intern de zaken goed op orde, stelt de klant principieel centraal en werkt voortdurend aan verbetering van de zorgen dienstverlening. Lloyd’s concludeerden na de audit, die bestaat uit het houden van interviews met medewerkers en het beoordelen van documenten waarin de werkwijze is vastgelegd, dat het kwaliteitsmanagementsysteem van de GGD Hollands Noorden ruimschoots voldoet. Hiermee behaalde de GGD Hollands Noorden dit HKZ-certificaat voor de sector Gezondheidsbevordering, Beleid en Onderzoek (GBO) en de afdeling Openbare Geestelijke Gezondheidszorg (OGGZ) voor de regio Kop van Noord-Holland. Eerder in 2009 werden al de sector Infectieziekten en Milieu, Bedrijfsvoering en het onderdeel Forensisch Geneeskundige Eenheid gecertificeerd. In 2010 vindt bij de sector JGZ een audit plaats zodat aan het einde van dat jaar de gehele organisatie gecertificeerd zal zijn. naar boven Wat houdt certificering OGGZ (Openbare Geestelijke Gezondheidszorg) in. Het centraal Meldpunt OGGZ- team vangnet en advies Kop van Noord-Holland heeft een kwaliteitskeurmerk gekregen en is nu HKZ gecertificeerd. Het HKZ-certificatieschema bevat een aantal normen voor de OGGZ die door o.a. de cliëntenorganisatie NPCF, GGZ Nederland en Movisie, onder regie van de Stichting Harmonisatie Kwaliteitsbeoordeling in de zorgsector (HKZ) zijn beschreven. Bij het centraal meldpunt OGGZ komen meldingen binnen over mensen die zelf niet om hulp vragen. De vraag om hulp is veelal afkomstig van familie, buren, omstanders of professionals. In de OGGZ zorg gaat het om de volgende doelgroep: Mensen die hulp nodig hebben maar hier niet om vragen. Het zijn veelal mensen die niet profiteren van de vermaatschappelijking van de zorg omdat zij moeilijk bereikbaar zijn en niet openstaan voor hulpverlening. Zij hebben problemen op meerdere levensgebieden en lijden veelal een geïsoleerd bestaan. De combinatie van psychische aandoeningen en/of verstandelijke beperking met verslaving en in een aantal gevallen somatische problemen, maakt dat er allerlei problemen ontstaan zoals geldnood, ruzie met de omgeving, dak- en thuisloosheid en crimineel gedrag. Deze mensen doen een indringend beroep op de hulpverlening die uit een groot aantal organisaties bestaat. De gemeenten worden geacht hierover de regie te voeren en de kwaliteit te bewaken. Bij de OGGZ-doelgroep gaat het om sociaal kwetsbare mensen die: − Niet of onvoldoende in staat zijn om in de eigen bestaansvoorwaarden te voorzien (dak boven het hoofd, voedsel, inkomen, sociale contacten, zelfverzorging); Meerdere problemen tegelijkertijd hebben, waaronder bijvoorbeeld: • sociaal isolement; • verwaarlozing van eigen lichamelijk functioneren en dat van eventuele kinderen; problemen met (huiselijk) geweld; • vervuiling van de woonruimte en of van woonomgeving; • overlastgevend gedrag; • gebrek aan vaste of stabiele woonruimte; Nieuwsbrief GGD Hollands Noorden april 2010 – nr. 1 e 3 jaargang

2

− −

• schulden; • psychische problemen; • verslavingsproblemen; Vanuit het perspectief van professionele hulpverleners niet de zorg krijgen die zij nodig hebben om zich in de samenleving te handhaven; en Geen hulpvraag stellen waar de reguliere hulpverlening een antwoord op heeft. Familie, buren en omstanders vragen meestal om hulp, daardoor is vaak sprake van ongevraagde bemoeienis of hulpverlening. naar boven Meldpunt Jeugd West-Friesland

In opdracht van de Stuurgroep Jeugd&Alcohol is er onder regie van de GGD op 1 oktober 2009 gestart met een meldpunt jeugd. Rondom dit meldpunt werken GGD, Brijder Verslavingszorg, GGZ NHN, Parlan en MEE samen. Meldingen van mensen die de training Leren Signaleren hebben gevolgd over jongeren met signalen van psychische, psychosociale en psychiatrische problematiek en of verslavingsproblematiek worden omgezet in adequate hulpverlening. Het doel is deze problematiek in een vroeger stadium op te pakken om de ontwikkeling van ernstige problemen, zoals zelfdoding, te voorkomen. Ervaringen en cijfers Na vier maanden zijn er zo’n 40 meldingen bij het meldpunt binnengekomen. Er waren toen ruim 200 mensen getraind. Zonder uitzondering betrof het forse problematiek: dreigende suïcides, meervoudige probleemsituaties, angststoornissen, automutilatie, problematisch gebruik van wiet of andere middelen, problematische relaties met het gezin en vaak al een uitgebreide problematische voorgeschiedenis. Het overgrote deel van de meldingen heeft geleid tot hulpverlening. Meestal zijn de meldingen overgenomen door de GGZ en heeft er een versnelde intake en behandeling plaatsgevonden. In geval van dreigende suïcide is een aantal keer de crisisdienst van de GGZ ingeschakeld. Geen enkele keer betrof het ‘vroege’ signalen (voor zover je hierin een grens kunt trekken): de cursus leren signaleren zou, zo hadden we verwacht, leiden tot vroegtijdige signalering van psychosociale problematiek/verslavingen. De meldingen kwamen vrijwel allemaal van scholen. Dit is verklaarbaar omdat het meldpunt tot voor kort alleen aan scholen die de training Leren Signaleren volgden bekend was gemaakt. Conclusie Algemene mening van de samenwerkende hulpverleners was dat het meldpunt een meerwaarde heeft voor de jeugd en betrokkenen: hulpverlening komt sneller tot stand en de lijnen tussen hulpverleners van verschillende instellingen zijn korter. Het valt op dat er zware problematiek gemeld wordt. Het meldpunt kon inspringen in die situaties waar voorheen niemand verantwoordelijk voor leek te zijn of men (nog) niet goed wist wat te doen met de situatie of waar men terecht kon met de problematiek. Als verbeterpunt is naar voren gekomen dat vanwege de gebleken zwaarte en complexiteit van de problematiek winst behaald kan worden in een integrale aanpak waarbij niet alleen het psychische probleem op de voorgrond staat maar alle leefgebieden (gezin, wonen, werk/school, etc). Een aanpak waarbij duidelijke afspraken zijn over verantwoordelijkheden en taken van betrokken hulpverleners en altijd één partij de zorgcoördinatie op zich neemt. Dit zijn speerpunten van de ontwikkeling van de Centra voor Jeugd&Gezin (CJG). naar boven


3

Ketenaanpak Zwerfjongeren

De Algemene Rekenkamer vraagt regelmatig aandacht voor zwerfjongeren. Zij vallen tussen wal en schip omdat volgens de Rekenkamer de hulpverlening ontoereikend is en gemeenten de keten nog niet op orde hebben. Zwerfjongeren zijn jongeren tussen 16 en 25 jaar met meervoudige problematiek en die geen vaste woon- of verblijfplaats hebben of dreigen in deze situatie te geraken. Dus niet alleen jongeren die op straat slapen. In de Kop van Noord-Holland betreft het volgens onderzoek minimaal 45 en maximaal 100 jongeren. Ontoereikende hulp is niet alleen voor deze jongeren en hun naaste omgeving een probleem, maar zorgt ook voor grote maatschappelijke kosten. Bijvoorbeeld in de vorm van overlast en criminaliteit, kosten van politie en justitie, uitkeringsafhankelijkheid, schulden en dergelijke. De gemeente Rotterdam heeft onlangs becijferd dat investeren in hulp maatschappelijk gezien geld oplevert. De gemeente Den Helder heeft als centrumgemeente voor de Kop van Noord-Holland aan de GGD Hollands Noorden de opdracht gegeven om een ketenaanpak zwerfjongeren te ontwikkelen. Een goede aanpak vereist een sluitende keten van signalering tot nazorg. Verder is een preventief aanbod nodig om te voorkomen dat jongeren uitvallen. In 2009 is een analyse gemaakt van de huidige situatie en is een aantal speerpunten benoemd voor verbetering. Inmiddels werkt de GGD samen met de betrokken organisaties aan verbeteringen. Bijvoorbeeld om een goede aansluiting tussen jeugdzorg en volwassenenzorg te bewerkstelligen. Ook vindt men het Centraal Meldpunt OGGZ steeds beter als plaats om zorgen te melden en advies te vragen. Positief is verder dat Parlan en het Leger des Heils bezig zijn met het realiseren van opvangplekken voor jongeren. Elke gemeente in de regio kan bijdragen door werk te maken van preventie, bijvoorbeeld de ontwikkeling van centra voor jeugd en gezin en het leggen van een goede link tussen het lokale veiligheidsoverleg en de zorg. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Marcel van Lochem ([email protected]). naar boven Werkconferentie preventie van overgewicht

Het leggen van verbindingen tussen preventie en curatie is één van de succesfactoren voor het bevorderen van gezond gewicht. ZONH en de GGD Hollands Noorden organiseerden op 19 januari jl. een werkconferentie voor ketenpartners. Op de werkconferentie waren ketenpartners op het gebied van preventie (diëtisten, medewerkers Sportservice), vanuit de curatieve sector (huisartsen, fysiotherapeuten, psychologen, oefentherapeuten), een medewerker van UVIT en ambtenaren van de grote gemeenten uit de regio Noord-Holland Noord aanwezig. De conferentie had tot doel de mogelijkheden tot samenwerking te inventariseren. De middag bestond uit twee presentaties gevolgd door een discussie. Tijdens de eerste presentatie werden de cijfers op het gebied van overgewicht gepresenteerd. De prevalentie van overgewicht is hoog (43 % van de volwassenen van 19-65 jaar en 16% van de 416 jarigen heeft overgewicht of lijdt aan obesitas). De trend is stijgend, zowel landelijk als in de regio Hollands Noorden. Bij risicogroepen zoals lageropgeleiden en kinderen van niet-westerse herkomst komt overgewicht nog meer voor. De tweede presentatie betrof een weergave van de landelijke visie op de preventie van Nieuwsbrief GGD Hollands Noorden april 2010 – nr. 1 e 3 jaargang

4

overgewicht. Deze ging in op het maatschappelijke probleem en de gevolgen van overgewicht, de argumenten waarom preventie voor de jeugd en volwassenen gerechtvaardigd is en de 5 onderdelen van effectieve preventie van overgewicht. Deze zijn: • integrale aanpak, waarbij de gemeente trekker is; • combinatie van voeding, bewegen en ‘sociaal-emotionele aspecten’; • het betrekken van de omgeving; • het verbinden van de preventieve en curatieve sector; • een structurele aanpak. Tijdens de presentatie werd ingegaan op de landelijk methode JOGG (jongeren op gezond gewicht) die werkt vanuit deze 5 ‘pijlers’. Uit de discussie kwam naar voren dat nagenoeg alle aanwezigen zich betrokken voelen bij de preventie van overgewicht. De deelnemers concludeerden dat het maken van een instrument die de preventieketen in kaart brengt, kan helpen om de activiteiten en leemtes op lokaal niveau helder te krijgen. Ook worden huisartsen en jeugdartsen gezien als belangrijke schakel in het verbinden van de curatieve en de preventieve sector. Tot slot was de conclusie dat een denktank waarin een kleinere groep afgevaardigden zitting neemt, dit verder gaat uitwerken. In april komt deze denktank voor het eerst bijeen. De GGD en ZONH kijken terug op een geslaagde werkconferentie waarin een gevoel van saamhorigheid werd gecreëerd. Deze nieuwsbrief houdt u op de hoogte van de vervolgstappen. naar boven E-MOVO en De Gezonde School

In schooljaar 2009 – 2010 is E-MOVO (Electronisch Monitoren en Voorlichten) op de meeste scholen in Noord-Holland Noord uitgevoerd. Dit betrof het voortgezet onderwijs, de klassen 2 en 4 en klas 1 van het MBO. Na 1 april 2010 gaan alle schoolprofielen (beschreven resultaten per school) naar de 47 scholen die meegedaan hebben. De GGD benadert deze scholen voor een eerste gesprek. In dit gesprek vindt er een uitleg plaats over het schoolprofiel en het vervolg. Deze gesprekken worden gevoerd in samenwerking met de epidemioloog, een JGZ verpleegkundige en indien nodig met een beleidsmedewerker Gezondheidsbevordering. Onderwerp tijdens dit gesprek is ook de Gezonde School methode (Gsm). De school wordt gevraagd om als pilot te dienen. Een pilot school krijgt vier jaar een uitgebreide begeleiding en ondersteuning om de prioriteiten die gekozen zijn uit het schoolprofiel, structureel en planmatig uit te werken. De begeleiding van de 10 pilotscholen volgens de GSm vergt een andere aanpak. 3 á 4 verpleegkundigen van de sector JGZ met als taak de Gezonde school adviseur voeren deze aanpak uit. Zij hebben immers al de contacten met de scholen. De beleidsmedewerkers van de sector GBO begeleiden hen hierin. Scholen zijn een belangrijke setting om jongeren te bereiken en om gezond gedrag te leren. Gezondheid en onderwijs horen bij elkaar. De GGD heeft vanwege haar jarenlange relatie met scholen op het terrein van gezondheid ( met name de individuele gezondheidsonderzoeken en projecten) een goede relatie opgebouwd. Scholen worden momenteel overspoeld met lespakketten en mailings waarvan de kwaliteit niet voldoende beoordeeld kan worden. Gezondheid komt veelal incidenteel aan bod en maakt nog niet op alle scholen deel uit van een structureel en planmatig gezondheidsbeleid van de school. In NoordHolland Noord zijn naast de GGD diverse schoolondersteunende instanties met verschillende initiatieven bezig rond zorg en preventie op school, die soms als concurrerend worden ervaren en veelal niet op elkaar zijn afgestemd. De GGD wil deze initiatieven rond zorg en preventie op elkaar


5

afstemmen. Het CJG (Centrum voor Jeugd en Gezin) is het netwerk waar de afstemming tot stand gebracht kan worden. De Gezonde School methode biedt hiervoor de handvatten! Wat is de Gezonde School methode (GSm)? De GSm is een werkwijze om op scholen structureel gezondheid te bevorderen. Er wordt een koppeling gemaakt tussen individuele leerlingenzorg en collectieve preventie. De methode heeft vier kernpunten als uitgangspunt namelijk: 1. De school staat centraal (van aanbodgericht naar vraaggericht). 2. De werkwijze is onderdeel van een schoolplan (gezondheid wordt opgenomen in beleid). 3. Het koppelen van collectieve preventie en individuele zorg (individuele zorg begint met een goede collectieve preventie). 4. Het bevorderen van lokale/regionale samenwerking met gezondheidsorganisaties, bijvoorbeeld één loketfunctie binnen het CJG. Wij hopen dat de scholen enthousiast zijn om mee te werken als pilot school. Wij gaan er voor! Meer informatie verkrijgt u bij Gea Breebaart, Beleidsmedewerker Gezondheidsbevordering en Projectleider Gezonde School (gbreebaart@ggdhollandsnoorden.) naar boven Seksuele gezondheid basistaak GGD Bevorderen van seksuele gezondheid is één van de basistaken van de GGD Hollands Noorden. De GGD werkt op een aantal vlakken op het gebied van onderwijs en lokaal gezondheidsbeleid. De GGD heeft hiervoor ook subsidie ontvangen. Onderwijs In het basisonderwijs staat het project ‘Week van de Lentekriebels’ centraal waarbij scholen werken met het lespakket Relaties en Seksualiteit. Scholen kunnen dit project uitvoeren in de week van de lente, 22 t/m 26 maart, of een eigen periode kiezen. Het is geschikt voor groep 1 t/m 8. Verpleegkundigen van de afdeling Jeugdgezondheidszorg (JGZ) verzorgen een workshop. In 2010 nemen 11 scholen deel aan de week van de lentekriebels, waarvan twee scholen deelnemen aan de workshop. In het voortgezet onderwijs staat het project ‘Lang leve de liefde’ e e centraal. Het project is geschikt voor 2 en 3 klassen van het vmbo, maar ook bruikbaar voor havo/vwo. Verpleegkundigen van de afdeling JGZ verzorgen jaarlijks een 2 daagse training voor docenten in februari. Dit jaar hebben docenten van 10 scholen deelgenomen aan de training. Hierdoor werken bijna alle scholen in de regio nu met Lang leve de liefde. Jaarlijks is er in het najaar een opfriscursus voor docenten. Daar hebben zij de gelegenheid om vragen voor te leggen aan collega’s en aan de verpleegkundigen van de afdeling JGZ en ervaringen uit te wisselen. Docenten van 6 scholen hebben gebruik gemaakt van deze mogelijkheid. Lokaal gezondheidsbeleid De gemeente Den Helder heeft in de nota lokaal gezondheidsbeleid een uitvoeringsplan opgenomen om seksuele gezondheid te bevorderen. In overleg met de gemeente ontwikkelt de GGD een plan voor activiteiten op het ROC in Den Helder en het Internationale Vrouwen Centrum. De uitvoering vindt plaats in 2010 en 2011. Subsidie allochtonen De GGD Hollands Noorden heeft samen met andere provinciale GGD’en een subsidie ontvangen voor het bevorderen van seksuele gezondheid van allochtonen. Dit biedt de mogelijkheid extra activiteiten te ontwikkelen voor de Antillianen in Den Helder en de Turkse en Marokkaanse doelgroepen in Alkmaar. Allochtone zelforganisaties spelen een belangrijke rol in de ontwikkeling en uitvoering van activiteiten. Uitvoering vindt plaats in 2010 en 2011.


6

Sense-spreekuren Jongeren tot en met 24 jaar kunnen sinds september 2009 met al hun vragen over seksualiteit terecht op de website van Sense (www.sense.info) en op de Sense-spreekuren van de GGD Hollands Noorden. Het spreekuur is gratis en anoniem. Jongeren kunnen bij de verpleegkundige of GGD-arts vragen stellen over onder andere seksueel overdraagbare aandoeningen (soa en hiv), anticonceptie, mogelijk ongewenste zwangerschap, seksueel geweld en seksualiteit. naar boven

Colofon De GGD Nieuwsbrief is een uitgave van de GGD Hollands Noorden. De nieuwsbrief wordt digitaal verspreid onder relaties van de GGD. Wilt u de nieuwsbrief niet ontvangen, mailt u dit dan naar [email protected]. Ook voor nieuwe abonnees of wijzigingen in uw mailadres kunt u dit adres gebruiken. Redactie en vormgeving: Communicatie GGD Hollands Noorden Teksten: medewerkers GGD Hollands Noorden april 2010, jaargang 3, nr. 1 www.ggdhollandsnoorden.nl naar boven


7

Nieuwsbrief april 2010 nr. 1

Recommend Documents