Sociale media als journalistieke instrumenten Michaël Opgenhaffen (@MichOpgenhaffen) KU Leuven campus Antwerpen
Mediacademie, Mechelen - 02/06/15
• Hoe gebruiken jullie sociale media in professionele context? • Wat denken jullie bij te leren via deze sessie?
Internet = sociaal • Iedere internetter – laat bewust of onbewust sporen na (traceerbaar) – vertelt veel over zichzelf (persoonlijk) – bouwt een netwerk uit (netwerk) Een traceerbaar, persoonlijk netwerk
Politie
Overheid
Onderzoekers
Organisaties
#smjournalistiek • Essentieel aspect van journalistieke job (%70) • Zien combinatie elite en niet-elite bronnen als groot voordeel • Aanvulling (en geen vervanger) voor klassieke researchmethoden • Triggered by important ‘social’ news stories
3 (journalistieke) zoekstrategieën • Ik zoek nieuws (brekend, vinger aan de pols houden) • Ik zoek een ervaringsdeskundige/expert die naar aanleiding van een nieuwsfeit duiding kan geven (obv interesse, hobby, werk)
• Ik zoek een ooggetuige die kan vertellen wat er allemaal gebeurt/gebeurd is (obv locatie)
3 (journalistieke) zoekstrategieën • Ik zoek nieuws (brekend, vinger aan de pols houden) – Wat gebeurt er dit moment in de wereld?
– Welke tweets zijn nieuwswaardig?
• Wat leeft er binnen een bepaalde groep?
In het algemeen • Volg verschillende elite- en niet-elitebronnen op verschillende netwerken (Twitter, Facebook, LinkedIn, Instagram, …) • Interessant: ambassadepersoneel, diplomaten, stewardessen, voetbalmakelaars, journalisten, brandweer, politie, ambulanciers, …
3 (journalistieke) zoekstrategieën • Ik zoek nieuws (brekend, vinger aan de pols houden) • Ik zoek een ervaringsdeskundige/expert die naar aanleiding van een nieuwsfeit duiding kan geven (obv interesse, hobby, werk)
• Ik zoek een ooggetuige die kan vertellen wat er allemaal gebeurt/gebeurd is (obv locatie)
Ervaringsdeskundige/expert • Iemand die voldoet aan specifiek profiel (persoonlijkheid, beroepservaring, hobby, … ) • En hier online over ‘vertelt’
Hoe zou jij hierover getuigen (in de kroeg, op een website, …)?
Voorbeeld
• Woorden of zinnen als – – – – – –
Ik Hier “Ik ben” “Ik heb” “Ik zag” …
wijzen op persoonlijke getuigenissen!
Voorbeeld
Oefening • Zoek iemand via google die getuigt over chronisch vermoeidheidssyndroom (CVS) • Zoek iemand die iets kan vertellen over problemen met ex-partner over alimentatiegeld
Rechtstreeks naar fora
Forum + onderwerp
Oefening
Onderwerp + blog
Lourdes + blog + datum aanpassen
LinkedIn
Oefening
Via Twitterbio
Followerwonk.com
Via Whois
Whois sites
Oefening • Wie zit er achter laserpen.be?
3 versies • NDL – klassieke versie • English (US) – Facebook Graph • English (US) – Facebook Search
• Voordeel: je kan op woorden zoeken binnen statusupdates, foto’s, etc. • Nadeel: (meestal) geen Facebook Graphformules meer mogelijk
• Tenzij via omweg (FB-ID) !
Omweg
• Manueel zoeken als Facebook Graph !
Voornamen (users-named)
Facebook.com/search/str/michael/users-named
Dus
Geboren in X
Facebook ID Amsterdam = 111777152182368
FB wikipedia pagina van stad
Combinatie: naam + geboren in
Facebook.com/search/str/naam/usersnamed/id stad/home-residents/intersect
Wonen in x
Naam + wonen in
Mensen die Nederlands spreken
Oefening • Nederlandstaligen die in Dammartin-enGoëlle wonen
Werken bij bedrijf X
Itt plaatsnamen • Is FB ID niet altijd te achterhalen via pagina zelf
Achterhalen FB ID via • Findmyfacebookid.com
Werken bij bedrijf X
Belgen bij NGIG
• • • • • • • •
/photos /photos-liked /photos-commented /places-checked-in /pages-liked / photos-of /groups …
/photos-liked by
• Inteltechniques.com/OSINT/facebook.html
Pagina land / stad / gemeente
3 (journalistieke) zoekstrategieën • Ik zoek nieuws (brekend, vinger aan de pols houden) • Ik zoek een ervaringsdeskundige/expert die naar aanleiding van een nieuwsfeit duiding kan geven (obv interesse, hobby, werk)
• Ik zoek een ooggetuige die kan vertellen wat er allemaal gebeurt/gebeurd is (obv locatie)
Ooggetuigen • Iemand die zich op een specifieke locatie bevindt/bevond • En hier online over ‘vertelt’
Panoramio.com
Panoramio.com
Oefening
Voorbeeld
Google maps
Zoek iemand in buurt van
Zoek iemand ivm
Zoek telefoonnummers ivm
Voorbeeld
Oefening • Stel: er is een aardbeving in Japan. Zoek via Twitter een Nederlandstalig iemand die zich deze week in Japan bevindt.
What would you write?
Oefening • Wie bevindt zich nu ongeveer in de buurt van Cape Canaveral? En wie is daar regelmatig?
Via Facebook Graph
Zoeken naar foto’s • Een foto linkt auteur (en personen in foto) aan locatie. • Vaak is foto ook gewoon nieuwswaardig op zich
Binnen Twitter
Oefening • Zoek iemand die iets meer kan vertellen over de Ontaka-berg in Japan
Oefening • Vind via een foto iemand die afgelopen uren in de ‘London Eye’ heeft gezeten – Google Maps – Panoramio – Twitter – Mixagram – Gramfeed –…
All-in-one: Geofeedia
Gratis alternatief: Echosec.net
Checken betrouwbaarheid foto’s
Voorbeeld
Stel • Je bent aan het FB-chatten of Whatsap’en met zelfverklaarde IS-strijder • Je wil ruwe locatie inschatten (thuis op de bank of effectief in Aleppo)
• Maak eenvoudige site aan (pagina met artikel) • Vraag een de persoon of even het artikel te lezen • Bekijk Google Analytics van die pagina
Voorbeeld
Cross-checking: We zoeken een ooggetuige van de aanval op het Serena hotel in Kabul op 21 maart 2014
Via kruisverwijzingen identiteit zoeken
Welke foto’s zijn mogelijks interessant?
Via auteur documenten
Via Webarchive.org
Via Youtube: “juf Magalie speelt met ons”
Geen Magalie, geen achternamen
Meer info? • #smjournalistiek • @MichOpgenhaffen
