Slimmer met je geld omgaan Lesbrief voor groep 8 en de brugklas
Inhoudsopgave 1.
2.
Historisch Museum Haarlem – Inleiding
3
1.1 Leerdoelen
4
Lesprogramma Slimmer met je geld omgaan
5
Voorbereiding
5
Museumbezoek
6
2
1. Historisch Museum Haarlem Het Historisch Museum Haarlem presenteert de geschiedenis van de stad Haarlem vanaf het prille begin tot aan vandaag, aan de hand van objecten, filmbeelden en geluid. Het museum heeft een maquette van de stad Haarlem zoals deze er in 1822 heeft uitgezien. Na dit jaar wijzigt het beeld ingrijpend door de sloop van de stadsmuren, poorten en het dempen van de grachten. In een audiovisuele presentatie vertelt Laurens Jans. Coster het ‘Verhaal van Haarlem’. Stilgestaan wordt bij het Beleg van Haarlem in 1572, de grote stadsbrand enkele jaren later, de komst van Vlamingen als Frans Hals, de bouw van de verschillende gezichtsbepalende panden en de eerst treinrit van Amsterdam naar Haarlem in 1839. In een aparte ruimte is een tijdreis-unit waar in beeld en geluid informatie te vinden is over werken, wonen, vrije tijd, geloof, gezag en zorg in vroegere dagen. Het Historisch Museum Haarlem belicht daarnaast in regelmatig wisselende exposities specifieke onderwerpen uit de geschiedenis van de stad en streek. Tijdelijke tentoonstelling Geen cent te makken De tentoonstelling Geen cent te makken laat zien hoe het begrip armoede zich door de tijd heen steeds anders manifesteert, en hoe wij ons daar voortdurend aan aanpassen. Geen cent te makken vertelt het verhaal van de Haarlemmers die in het verleden, maar ook in het heden, net op of onder het bestaansminimum moeten leven. Het is een geschiedenis van de middeleeuwse broodbank tot de hedendaagse voedselbank. Een onderwerp, dat gezien de huidige economische situatie, een grote maatschappelijke relevantie heeft. Op de tentoonstelling zijn objecten te zien van de Armenzorg, (kerkelijke) armenbesturen, hofjes, charitatieve instellingen zoals de St. Vincentiusvereniging en het Leger des Heils, maar ook verhalen te lezen over de armenscholen, de negentiende-eeuwse prostituees en instellingen als Tesselschade – Arbeid Adelt. De tentoonstelling toont de verborgen armoede, de schaamte en de zelfredzaamheid van diegenen die onder het bestaansminimum moeten leven. Duidelijk wordt dat armoede niet alleen al eeuwen tot sociale uitsluiting leidt, maar ook dat mensen die geteisterd worden door de armoede tot beslissingen komen, die zij anders niet zouden nemen. Lesprogramma Het museum heeft speciaal voor deze tentoonstelling twee lesprogramma’s ontwikkeld. Het eerste lesprogramma is ontwikkeld voor kinderen van groep 4 en 5 van de basisschool en het tweede voor groep 8 en de brugklas. Beide programma’s proberen de kinderen bewuster te maken van de armoede van vroeger en de armoede van nu. Ze bestaan allebei uit een voorbereidende les en een museumbezoek. Deze lesbrief is bestemd voor groep 8 en de brugklas.
3
Leerdoelen De lessen sluiten prima aan bij zowel de leerspecifieke kerndoelen (waaronder: geschiedenis, wereldoriëntatie en taalverwerving) als de leergebied overstijgende kerndoelen (waaronder: werkhouding, werken volgens plan, gebruik van uiteenlopende leerstrategieën, sociaal gedrag en nieuwe media). Met name komen de volgende algemene leerdoelen in meer of mindere mate aan bod: 23 leerlingen leren exact en schattend rekenen 42 leerlingen krijgen inzicht in de eigen omgeving 46 leerlingen leren over de verdeling van welvaart en armoede in de wereld 51 leerlingen leren gebruik te maken van eenvoudige historische bronnen, zoals aanwezig in ons cultureel erfgoed en ze leren aanduidingen van tijd en tijdsindeling te hanteren; 52 leerlingen leren over kenmerkende aspecten van verschillende historische tijdvakken; 54 leerlingen leren taal en spel te gebruiken om er gevoelens en ervaringen mee uit te drukken en om er mee te communiceren; 56 leerlingen verwerven enige kennis over en krijgen waardering voor aspecten van cultureel erfgoed.
4
2. Programma: Slimmer met je geld omgaan Tijdsduur: circa 1 lesuur Achtergrond In een tijd dat veel jongvolwassenen kampen met schulden, wordt jong leren omgaan met geld steeds belangrijker. Omdat de Rabobank het online platform BOEG (Baas Over Eigen Geld) heeft opgezet, om jongeren te helpen met hun financiële huishouding, heeft het Historisch Museum Haarlem speciaal voor deze gelegenheid samen met de bank een lesprogramma samengesteld.
Leerdoel -
De kinderen leren van een medewerker van de Rabobank hoe zij op een goede manier kunnen omgaan met hun eigen geld. De kinderen leren begrijpen waarom mensen sparen en hoe ze dit ook zelf kunnen doen met behulp van een spaarplan (BOEG-plan).
Voorbereiding Informeer de kinderen vooraf dat er een medewerker van de Rabobank langskomt voor de introductieles voorafgaand aan het museumbezoek. De medewerker van de bank zal het met de kinderen hebben over eigen geld, waar de kinderen dit aan uitgeven (stappen, kleding, games, mobiel, feestjes). Welke bedragen zij uitgeven. En hoe zij aan dit geld komen (zakgeld, bijbaan, klusjes, verjaardagsgeld). Vervolgens wordt aan de kinderen gevraagd of zij wel eens nadenken over hoeveel geld ze krijgen en hoeveel ze daarvan uitgeven. Aan de hand van voorbeelden gaan de kinderen dan aan de slag om zelf een spaarplan te maken.
Verwerking Als verwerking op deze les proberen de kinderen of ze zich ook daadwerkelijk kunnen houden aan hun BOEG-plan. U kunt na een aantal weken nog eens met de kinderen overleggen of er al iemand is die zijn/haar spaardoel heeft bereikt.
5
Museumbezoek
Tijdsduur: circa 2 uur Bij het bezoek aan het Historisch Museum Haarlem krijgen de kinderen tijdens een rondleiding te zien hoe de armoede door de eeuwen heen is geweest. Hierbij worden de kinderen gewezen op de vreselijke omstandigheden waarin men vroeger leefde. Tegenwoordig zijn de omstandigheden een stuk beter maar nog steeds kunnen er, door verkeerde keuzes, hele vervelende dingen gebeuren. Deze rondleiding gebeurt aan de hand van objecten, tekeningen en schilderijen. Het doel is om de kinderen bewust te maken dat het tegenwoordig ook anders (beter) kan en hoe zij dit zelf zo goed mogelijk zouden willen doen. Na de rondleiding spelen de kinderen een spaarspel, gemaakt door de Rabobank, om de kinderen nog bewuster te maken van geld.
Programma Bij binnenkomst wordt de groep in tweeën gesplitst. De ene helft van de groep krijgt beneden de rondleiding. Hier worden ze bewust gemaakt van de invloed van de eigen keuzes op de eigen toekomst. Zij zullen dan ook tijdens de rondleiding een persoonlijke leerbrief schrijven waarin staat wat ze denken te moeten leren om later zelfstandig te kunnen wonen en leven. De andere helft van de groep speelt het spaarspel in de educatieruimte.
Begeleiding De groep wordt ontvangen door een gastheer/vrouw van het museum. Na de ontvangst gaat de groep samen met begeleiders van het museum aan het werk. Het museum verwacht dat de school zelf voor één begeleider per acht leerlingen zorgt.
Kosten Entree voor het museum is voor zowel de leerlingen als begeleiders gratis, de kosten voor het educatieve programma zijn € 40 per klas.
6
