Sla mee de brug tussen school en thuis! Gids voor het opstarten van een Brugfigurenproject in jouw afdeling
Paraat. Altijd, overal.
INHOUD
22
Het Brugfigurenproject: een woordje uitleg
3
Waarom een Brugfigurenproject in jouw afdeling?
4
Stap voor stap: de opstart van een Brugfigurenproject
5
Je taak als coördinator na de opstart
7
Ondersteuning van hoofdzetel en provincie
11
Rode Kruis: ook tijdens de vakantie paraat voor kwetsbare kinderen
13
Andere Rode Kruisprojecten voor de meest kwetsbaren
14
Het Brugfigurenproject: een woordje uitleg Wat? Het Brugfigurenproject van Rode KruisVlaanderen ondersteunt maatschappelijk kwetsbare kinderen bij het schoolgaan. Omdat de kloof tussen school en thuis vaak heel groot is, helpen Rode Kruisvrijwilligers bij huistaken, bieden ze hulp in de school zelf en ondersteunen ze ook de ouders van het kind. De ‘brugvrijwilligers’ slaan de brug tussen school en thuis, steeds in samenwerking met een professionele kracht uit de school zelf. Voor wie? Het Brugfigurenproject richt zich tot maatschappelijk kwetsbare kinderen uit de kleuter- of basisschool. Het kan gaan om kinderen uit kansarme en/of allochtone gezinnen, kinderen met een handicap,
kinderen van wie een ouder of grootouder is overleden, kinderen van wie de ouders onlangs zijn gescheiden… Zij hebben het vaak moeilijk op school en kunnen wat extra begeleiding goed gebruiken. Waarom? Onderwijs is een belangrijke hefboom om kinderen betere toekomstkansen te bieden. Ondanks de grote inspanningen die scholen leveren, zijn er nog altijd kinderen die moeilijk aansluiting vinden bij ons schoolsysteem. Eén van de belangrijkste oorzaken blijkt de kloof tussen het thuis- en schoolmilieu. Maatschappelijk kwetsbare kinderen starten daardoor al met een achterstand, die vaak enkel maar groter wordt tijdens de schoolloopbaan. Voor deze kinderen is er dan ook nood aan een brugfunctie tussen school en thuis.
Hoe? Een uurtje per week biedt een vrijwilliger ondersteuning aan een maatschappelijk kwetsbaar kind of aan een groepje van kinderen. Dit kan zowel op school als bij het kind thuis gebeuren. De mogelijke vormen van ondersteuning zijn: r begeleiding van huiswerk op school; r begeleiding van huiswerk bij het kind thuis; r hulp in de klas zelf: hulp bij niveaulezen, het kind individueel begeleiden…; r al spelend Nederlands oefenen met anderstalige kinderen; r conversatiegroepen voor anderstalige ouders leiden.
3
Waarom een Brugfigurenproject in jouw afdeling? Een Brugfigurenproject kan het verschil maken voor vele kinderen die het minder makkelijk hebben. Als Rode Kruisafdeling hieraan meewerken is natuurlijk mooi, maar het Brugfigurenproject heeft ook voordelen voor je afdeling zelf. Je spreekt een nieuwe groep vrijwilligers aan en breidt je afdeling dus uit. Daarnaast ga je nieuwe samenwerkingsverbanden aan met scholen, CLB’s, OCMW’s, … Je ontmoet dus nieuwe partners en wordt als Rode Kruisafdeling nog bekender bij een nieuw publiek! 24
Stap voor stap: de opstart van een Brugfigurenproject Enkele belangrijke voorbereidende stappen en je bent vertrokken met een Brugfigurenproject in je eigen afdeling! Bij elke stap kan je rekenen op ondersteuning van de provincieverantwoordelijken en de hoofdzetel.
2. Aanstellen coördinator Indien je zelf het Brugfigurenproject wilt coördineren, kan dat zeker en vast! Als je er zelf geen tijd of interesse voor hebt, stel dan een goede coördinator aan voor het project.
1. Bespreking op de afdelingsraad Op de afdelingsraad bespreek je de mogelijke opstart van een Brugfigurenproject. Wanneer de voorzitter en de afdelingsraad op de hoogte zijn en akkoord gaan, contacteer je de provincieverantwoordelijke Sociale Hulpverlening en de dienst Sociale Hulpverlening van de hoofdzetel. Je meldt dat je wilt starten.
3. Infomoment voor scholen en partners In samenwerking met de provincie en de hoofdzetel organiseer je een infomoment voor alle basisscholen van jouw grondgebied en mogelijke partners als de CLB’s, het OCMW en
OPSTARTTIP Begin kleinschalig en kies in overleg met alle scholen een of twee scholen op het grondgebied van de afdeling om een Brugfigurenproject te starten.
de cel onderwijs. Iemand van de provincie of de hoofdzetel legt uit wat het Brugfigurenproject inhoudt en beantwoordt alle mogelijke vragen, tenzij jij zelf graag de uitleg doet natuurlijk. Met de geïnteresseerde scholen worden duidelijke afspraken gemaakt over werkwijze, startdatum en inhoud van de taken. 4. Rekrutering van vrijwilligers Zodra je scholen hebt die willen instappen, kan je vrijwilligers beginnen rekruteren. Om de bestaande Rode Kruisvrijwilligers niet extra te belasten en omdat het Brugfigurenproject ook andere interesses vraagt, rekruteer je best nieuwe vrijwilligers. De provincie en de hoofdzetel helpen je graag bij de rekruteringsacties! Je vindt de contactgegevens van de hoofdzetel achteraan in deze brochure.
5
WELKE VRIJWILLIGERS ZOEK JE? Brugvrijwilligers zijn mensen met een warm hart, die kinderen graag op een leuke manier helpen bij hun schoolse vaardigheden. Ze hoeven geen pedagogisch diploma of onderwijservaring te hebben. Veel belangrijker is het dat ze op een geduldige, positieve en motiverende manier kunnen omgaan met kinderen, hun ouders en de school. Ze gingen vroeger zelf graag naar school en vinden studeren belangrijk, en zijn minstens 18 jaar oud. 6
5. Infomoment voor vrijwilligers Samen met de provincie en de hoofdzetel organiseer je een infomoment voor alle geïnteresseerde vrijwilligers. Ze krijgen de nodige informatie en komen te weten wat van hen verwacht wordt en welke ondersteuning ze krijgen. Je nodigt ook de deelnemende scholen uit, zodat de vrijwilligers onmiddellijk contact kunnen leggen met de school waar ze vrijwilligerswerk zullen doen. Een goede samenwerking en communicatie is immers heel belangrijk!
6. Organisatie basisopleiding De hoofdzetel biedt elke brugvrijwilliger de basisopleiding Brugfigurenproject aan. Jij organiseert die opleiding: in samenspraak met de vrijwilligers en de stafmedewerker plan je de opleidingsmomenten, nodig je de vrijwilligers uit en zorg je voor een lokaal en uiteraard voor een warm onthaal! Als coördinator organiseer je de opleiding. De opleiding zelf wordt door de stafmedewerkers gegeven.
Je taak als coördinator na de opstart Als coördinator vervul je een heel belangrijke rol in het Brugfigurenproject. Je brengt niet alleen organisatorisch alles piekfijn in orde, maar draagt ook zorg voor je brugvrijwilligers. Jouw enthousiasme en warmte straalt af op hen! Een warm onthaal, een luisterend oor of een dankjewel doen de vrijwilligers erg deugd en motiveert hen extra. Administratieve taken r Je zorgt voor de registratie van de brugvrijwilligers: je geeft hun naam, adres, geboortedatum en eventueel telefoon en e-mailadres door aan de afdelingssecretaris. Deze brengt hun verzekering in orde. r Je verzamelt het aantal gepresteerde uren vrijwilligerswerk voor het jaarverslag van Rode
Kruis-Vlaanderen. Je zorgt ervoor dat jouw vrijwilligers hun uren noteren en verzamelt deze halfjaarlijks, om ze door te geven aan de provincieverantwoordelijke. Vrijwilligers begeleiden bij het eerste schoolcontact Als een nieuwe brugvrijwilliger start in een school, ga je de eerste keer mee om duidelijke afspraken te maken. Je spreekt af wie het aanspreekpunt voor de brugvrijwilligers is in de school, welk materiaal de vrijwilliger mag gebruiken, welk kind hij zal begeleiden, waarop hij moet letten, wanneer de begeleiding zal plaatsvinden… Voor de vrijwilliger is het een hele steun als je de eerste keer met hem of haar meegaat. Bovendien bouw je een goed contact op met de scholen, wat belangrijk is als coördinator. 7
Opleidingen organiseren Als coördinator hoef je zelf geen opleidingen te geven, maar je organiseert ze wel. Je legt de opleidingsmomenten vast in samenspraak met de brugvrijwilligers en de lesgevers, reserveert een goed lokaal en zorgt voor het nodige materiaal, zoals beamer en bord. Je nodigt ook alle betrokkenen op tijd uit. Voor het Brugfigurenproject zijn er twee soorten opleidingen: r Basisopleiding. Deze opleiding wordt georganiseerd voor een startende groep vrijwilligers en bestaat uit drie bijeenkomsten van 2 uur. Ze kan door mensen van de hoofdzetel gegeven worden. Op het programma staan onderwerpen als taken van een brugvrijwilliger, deontologie, methodieken voor speels leren, instapsessie Rode Kruis-Vlaanderen… 8
r Intervisiemomenten. Per jaar organiseer je minstens drie intervisiemomenten, waarop brugvrijwilligers hun verhaal kunnen doen en ervaringen kunnen uitwisselen. Je kan er ook altijd een vormingsmoment aan koppelen. Een overzicht van mogelijke vormingen krijg je van de hoofdzetel. Je mag uiteraard ook altijd zelf een onderwerp aanhalen of zelf vorming geven. Vrijwilligers opvolgen Om vrijwilligers blijvend te motiveren, is het belangrijk dat je als coördinator regelmatig informeert hoe het met hen gaat. Zo kom je ook onmiddellijk te weten wanneer een vrijwilliger problemen heeft bij de begeleiding van een kind. Een luisterend oor en een schouderklopje kunnen dan wonderen doen. Weet je zelf geen raad met een bepaald
probleem? Aarzel dan zeker niet om contact op te nemen met de provincieverantwoordelijke of met de medewerkers van de hoofdzetel! Contacten onderhouden met de school en andere partners Als coördinator informeer je niet alleen bij de vrijwilligers hoe de begeleiding verloopt, maar ook bij de school. Het is immers belangrijk dat ook zij tevreden is over het vrijwilligerswerk. Voor de school ben jij hét aanspreekpunt in geval van problemen of felicitaties. Regelmatig contact zorgt voor de vlotste afstemming en de beste samenwerking. Ook hier helpen de provincieverantwoordelijken en de hoofdzetel je graag in moeilijke situaties.
“Al schakend leren de leerlingen niet alleen snel en strategisch nadenken, ze leren ook omgaan met winnen en verliezen.”
9
“Je steekt veel tijd en energie in de kinderen, maar je merkt snel vooruitgang. Kinderen zijn zo spontaan.”
10
Ondersteuning van hoofdzetel en provincie Lijkt de opstart van het Brugfigurenproject je een hele boterham? De provincieverantwoordelijken en de hoofdzetel staan te springen om je te ondersteunen! Voor alle vragen en suggesties kan je steeds bij hen terecht. Provincie en hoofdzetel zorgen voor r ondersteuning bij infomomenten r infobrochures r rekruteringsmateriaal r lesgevers en cursussen voor de basisopleiding r ondersteuning bij intervisiemomenten r starterspakketjes met educatief spelmateriaal voor elke afdeling
We wensen je alvast veel succes bij de opstart en zijn ervan overtuigd dat ook in jouw afdeling een mooie werking zal ontstaan! Nog vragen na het lezen van deze brochure? Neem gerust contact op met de provincie of de hoofdzetel. Je vindt de gegevens van de hoofdzetel achteraan in deze brochure.
11
12
Rode Kruis: ook tijdens de vakantie paraat voor kwetsbare kinderen Niet alleen tijdens het schooljaar, ook tijdens de zomervakantie staat Rode Kruis-Vlaanderen paraat voor kwetsbare kinderen. Dankzij de vakanties voor kinderen die in armoede leven kunnen elk jaar meer dan 500 kinderen genieten van een heerlijke week vol spelplezier met leeftijdgenootjes. Voor de ouders is het deugddoend om de kinderen op vakantie te kunnen laten gaan en het even iets rustiger te hebben thuis. Dat zulke vakanties broodnodig zijn, bewijst een onderzoek van de Europese Commissie, waaruit blijkt dat 30 % van de Belgische
bevolking niet op vakantie kan gaan. Kansarme kinderen vinden dikwijls ook niet de weg naar het reguliere jeugdwerk en vrijetijdsaanbod. Deze kinderen brengen hun vakantie dan ook vaak door in hun (kleine) huis, vaak zonder tuin, in een stressvolle sfeer. Meer dan wie ook hebben deze kinderen nood aan er even tussenuit zijn.
Wil je graag meer informatie over onze vakanties? Neem gerust contact met ons op, de contactinformatie vind je achteraan in deze brochure. 13
Andere Rode Kruisprojecten voor de meest kwetsbaren Rode Kruisvrijwilligers maken graag tijd vrij voor mensen die het wat moeilijker hebben: mensen die door het net van de sociale voorzieningen vallen of personen die om een of andere reden gescheiden raken van de rest van de samenleving. Het Rode Kruis neemt niet de plaats van de bestaande sociale diensten in, maar biedt er een aanvulling op. Voor ouderen en personen met een handicap: r Thuis in m’n tehuis: Vrijwilligers brengen ouderen of zieken een bezoek in het woon- en zorgcentrum of ziekenhuis. Ze komen even langs voor een babbeltje in de cafetaria, nemen de ouderen of zieken mee voor een wandeling in de tuin, doen samen een terrasje of begeleiden hen op een feest. 14
r Spring eens binnen: Ouderen of mensen met een handicap die thuis wonen krijgen regelmatig het bezoek van een vrijwilliger, trekken er samen eens op uit of worden begeleid naar het ziekenhuis. r Aangepaste vakanties: Net als voor kinderen die in armoede leven, is ook voor mensen met een handicap vakantie niet vanzelfsprekend. Rode KruisVlaanderen organiseert daarom vakanties voor mensen met een handicap: een onbezorgde vakantie waarbij de deelnemers kunnen rekenen op alle zorg en aandacht die ze nodig hebben.
Voor zieke en revaliderende mensen: r Uitleendienst hulpmiddelen: Heb je door ziekte of ouderdom tijdelijk een hulpmiddel nodig, zoals een looprek, een rolstoel of een bed? Dan kan je terecht in de meer dan 180 uitleendiensten van Rode Kruis-Vlaanderen voor kwaliteitsvol hulpmateriaal.
Wil je meer informatie over de sociale werking van het Rode Kruis? Neem gerust contact met ons op. Contactgegevens vind je achteraan, of neem eens een kijkje op www.rodekruis.be.
15
Rode Kruis-Vlaanderen Sociale Hulpverlening Brugfigurenproject Motstraat 40 2800 Mechelen tel. 015 44 35 68
[email protected] www.rodekruis.be
Het Rode Kruis ontvangt structurele steun van:
V.u.: Philippe Vandekerckhove, Motstraat 40, 2800 Mechelen | 2008_048 | Fotografie © Marc Gysens © Sven Dillen © Frank Toussaint
MEER INFO
