Skillslab handleiding Faculteit Geneeskunde & Gezondheidswetenschappen
Inleiding tot het orthopedisch onderzoek Academiejaar 2012-2013 Dr. Francis Hugelier - Dr. Jan Reniers – Dr. Hans Van den Abbeele Met dank aan Dr. Luc Present en Prof. dr. Guy Vanderstraeten ________________________________________________________________________________ Deze handleiding behoort toe aan: …………………………………………………………………………………………………………………….
DEEL I: HET BOVENSTE LIDMAAT 1. SCHOUDER SCHOUDERTERMINOLOGIE Schouderdak: acromion + ligamentum coracoacromialis + processus coracoïdeus Subacromiale ruimte Bursa subacromialis Rotator cuff: m. supraspinatus + m. infraspinatus + m. subscapularis Impingement Abductieboog – scapulohumeraal ritme - painful arc
1.1. Inspectie Stand van het hoofd Stand van de cervicale wervelzuil Stand van de thoracale wervelzuil (scoliose) Schouderstand en schoudercontour
1.2. Anatomische structuren en palpatie Sternum Sternoclaviculair gewricht Clavicula Processus coracoïdeus Tuberculum majus - tuberculum minus - sulcus intertubercularis (met pees caput longum m. bicipitis) Acromioclaviculair gewricht Acromion Subacromiale ruimte Scapula: spina scapulae margo medialis angulus inferior stand van de scapula t.o.v. de thorax (scapula alata) Glenohumeraal gewricht Spieren: m. pectoralis maior m. deltoïdeus m. biceps brachii m. trapezius pars descendens m. supraspinatus en infraspinatus m. latissimus dorsi m. serratus anterior m. triceps
1.3. Actief bewegingsonderzoek Voorwaartse elevatie (anteflexie) Achterwaartse elevatie (retroflexie) Abductieboog Exorotatie - endorotatie Schouder in neutrale stand (elleboog 90° flexie) Schouder in 90° abductie (elleboog 90° flexie)
1.4. Passief bewegingsonderzoek Anteflexie Retroflexie Abductie Exorotatie - endorotatie Schouder in neutrale stand (elleboog 90° flexie) Schouder in 90° abductie (elleboog 90° flexie)
1.5. Weerstandstesten Abductie: m. supraspinatus, m. deltoideus Exorotatie: m. infraspinatus Endorotatie: m. subscapularis
1.6. Specifieke testen A. ROTATORCUFF I. PEESTESTEN 1. m.supraspinatuspees: Test van Jobe 2. m.biceps – pees caput longum: Palm-up test II. IMPINGEMENT TESTEN Test van Hawkin B. FUNCTIONELE TESTEN 1. Hand-nek beweging (exorotatie) 2. Hand-rug beweging (endorotatie)
2. ELLEBOOG 2.1. Inspectie Cubitus valgus in anatomische stand Driehoek bij 90° flexie: olecranon, epicondylus medialis en lateralis
2.2. Anatomische structuren en palpatie Epicondylus medialis: aanhechting pols- en handflexoren Sulcus n. ulnaris met de n. ulnaris. Olecranon + margo posterior ulnae + bursa olecrani Epicondylus lateralis: aanhechting pols- en handextensoren Articulatio humeroradialis + caput radii Elleboogplooi + bicepspees + m. brachioradialis Spieren: - m. biceps brachii - m. brachialis -m. brachioradialis -m. flexor carpi radialis -m. flexor carpi ulnaris -m. triceps brachii -mm. extensor carpi radialis longus en brevis -m. extensor digitorum -m. extensor carpi ulnaris
2.3. Actief bewegingsonderzoek 2.4. Passief bewegingsonderzoek 2.5. Weerstandstesten In anatomische stand met hand in supinatie Flexie Extensie In neutraalstand met elleboog in 90° flexie Pronatie Supinatie
2.6. Specifieke testen Tenniselleboog Triade van tenniselleboog: pijn bij 1. Lokale druk 2. Weerstand tegen dorsiflexie pols 3. Elongatietest
3. POLS & HAND 3.1. Inspectie – anatomische structuren en palpatie Handrug Processus styloïdeus radii Processus styloïdeus ulnae Carpalen Articulatio carpometacarpaal I Metacarpalen Metacarpophalangeaal I tot V Vingers – PIP – DIP Handpalm Thenar (duimmuis) Hypothenar (pinkmuis) Carpal tunnel Os pisiforme Tabatière anatomique – anatomische snuifdoos m. extensor pollicis longus m. extensor pollicis brevis + m. abductor pollicis longus Processus styloïdeus radii Os scaphoideum Carpometacarpaal I
3.2. Bewegingsonderzoek pols Actief en passief bewegingsonderzoek, weerstandstesten Palmaire flexie Dorsiflexie (extensie) Ulnaire deviatie Radiale deviatie Pronatie Supinatie
Specifieke testen Handruggen tegen elkaar Handpalmen tegen elkaar
3.3. Bewegingsonderzoek duim Actief Op zichzelf
Flexie Extensie Ten opzichte van hand Adductie Abductie Oppositie Repositie
Passief Op zichzelf
Flexie (ook apart MCP en IP) Extensie (ook apart MCP en IP) Ten opzichte van hand Adductie Abductie Oppositie Repositie Weerstandstesten MCP: flexie – extensie IP: flexie en extensie Adductie Abductie
3.4. Bewegingsonderzoek vingers Actief Alle vingers samen: Flexie – extensie: vuist maken en weer strekken MCP: abductie – adductie: spreiden – sluiten Per gewricht: MCP: flexie – extensie PIP en DIP: flexie – extensie Passief Per gewricht MCP: flexie – extensie PIP en DIP: flexie – extensie Weerstandstesten MCP: flexie– extensie abductie – adductie: spreiden en sluiten PIP en DIP: flexie – extensie
