sociale zekerheid.notebook
January 18, 2012
situatie febr 2010
Sociale zekerheid te verdelen in twee stukken: Sociale verzekeringen Sociale voorzieningen
Werknemersverzekeringen Betaald uit sociale premies van werknemers, werkgevers Wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen (wia1) www.uwv.nl 1 Ziektewet zw 1 Uitkering % van eigen inkomen www.szw.nl 2 vast bedrag Wet Arbeid en Zorg WAZO (zwangerschaps, pleegzorg of adoptieverlof)
Sociale verzekeringen worden beheerd/ uitgevoerd door de sociale verzekeringsfondsen (o.a. szb = sociale verzekeringbank) De sociale uitkeringen worden betaald uit de sociale premies
Werkloosheidswet ww1 Zorgverzekeringswet zvw2
De sociale verzekeringen worden verdeeld in 2 stukken Werknemersverzekeringen ( alleen voor werknemers) Volksverzekeringen ( voor iedereen)
Bij de sociale verzekeringen geldt gewoonlijk het omslagstelsel.
Sociale voorzieningen worden geregeld/ beheerd door de overheis (met name de gemeente) De uitkeringen worden betaald uit de belastingen (= algemene middelen). • Wet werk en bijstand, WWB • Wet Arbeidsongeschiktheidsvoorziening Jonggehandicapten, WAJONG
Algemene Ouderdomswet 2 AOW
www.szw.nl
2
Algemene Nabestaandenwet ANW AKW
www.svb.nl
Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten2 AWBZ
CIZ BJZ CAK
Algemene kinderbijslagwet2
Sociale voorzieningen abw
jan 189:38
Betaald uit sociale premies van werkenden (box 1)
Volksverzekeringen
Betaald uit belastingen (algemene middelen) gemeente
jan 298:48
1
sociale zekerheid.notebook
January 18, 2012
Kostenvergoeding/inkomensderving Werknemersverzekeringen
Zorgverzekeringswet
Wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen (WIA)
Werkloosheidswet
Ziektewet Volksverzekeringen
Algemene kinderbijslagwet
Algemene Ouderdomswet
Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten
Algemene Nabestaandenwet
dec 321:24
Draagvlak • Hoe meer mensen werken hoe lager het percentage premie kan zijn. • Participatiegraad hoog→ groot draagvlak • Langer doorwerken → groot draagvlak • Mee betalen aan aow → groot draagvlak
dec 321:24
2
sociale zekerheid.notebook
January 18, 2012
Omslagstelsel • Je betaalt voor de huidige generatie.
omslagstelsel
kapitaaldekkingstelsel
• Er wordt van tevoren geschat hoeveel € aan uitkeringen betaald moeten worden. Dit bedrag moet in hetzelfde jaar aan premies betaald worden. • Dus meer uitkeringen meer premies.
mij, mezelf en ik
jan 1321:54
dec 321:24
3
sociale zekerheid.notebook
January 18, 2012
Kapitaaldekkingsstelsel • Je spaart voor later voor jezelf. • Je betaalt pensioen (of levensverzekerings) premie. Pensioenfonds belegt en uit de opbrengsten wordt het pensioen betaald.
Inactievenactieven verhouding. Actieven = werkenden
Inactieven = Iedereen die een uitkering krijgt wegens inkomensderving.
dec 321:24
dec 321:24
4
sociale zekerheid.notebook
January 18, 2012
Waardevast, welvaartsvast • Waardevast: de uitkeringen / pensioenen stijgen mee met het inflatiepercentage. • Welvaartsvast: de uitkeringen / pensioenen stijgen mee met de gemiddelde loonstijging bij bedrijven • Dus als je uitkering / pensioen ontvangt bij voorkeur: waarde en welvaartsvast.
dec 322:23
dec 321:24
5
sociale zekerheid.notebook
January 18, 2012
Wig • Wig = Loonkosten – netto loon • Bedenk dat alles betaald wordt als % van bruto loon. • Wig bestaat uit: • Werkgeversdeel sociale premies (werknemersverzekeringen) • Loonbelasting • Sociale premies werknemer • Premie volksverzekering • Premies werknemersverzekering
dec 321:24
Getallenvoorbeeld wig Bruto loon €2000 Sociale premies werkgever als % van bruto loon 40% Loonbelasting en sociale premies werknemer 30% van bruto loon.
Loonkosten
€2000 * 1,4 = €2800
Netto loon
0,70 * €2000 = €1400
Wig
€2800 €1400 = €1400
nov 2518:51
6
sociale zekerheid.notebook
January 18, 2012
Afwentelen, ontwijken,ontduiken oneigenlijk gebruik • Het afwentelen van hogere sociale premies: hogere loonkosten. • Het (legaal) ontwijken van belasting en premiebetaling: aanpassing bestedingspatroon, afname participatie in betaalde arbeid, looneisen, prijsstijgingen, belastingvlucht. • Het (illegaal) ontduiken van belasting en premiebetaling: zwart (laten) werken, werken met een uitkering, verzwijgen van omzet. Het ten onrechte gebruiken (misbruiken) van sociale verzekeringen door werkgevers en werknemers. • Het verband tussen de hoogte van de uitkering en de hoogte van de belasting en premiedruk en de mate van oneigenlijk gebruik. • Het verband tussen de soort uitkering en de mogelijkheid van oneigenlijk
gebruik.
dec 321:24
Oneigenlijk gebruik sociale zekerheid bestrijden • Fraudebestrijding door strengere controle, eenvoudiger regels, hogere boetes. • Aanscherpen regelgeving: strengere regels/voorwaarden bij de bepaling van de mate van arbeidsongeschiktheid, verplicht stellen van scholing, uitkering afhankelijk stellen van arbeidsverleden, herkeuring/strengere keuringseisen. • Inbouwen van prikkels: verlies van vakantiedagen, privatisering van de uitvoering, inbouwen eigen risico en premiedifferentiatie, verlaging van de uitkering, verkorting van de uitkeringsperiode.
dec 321:24
7
sociale zekerheid.notebook
January 18, 2012
De pensioenvoorzieningen • AOW als basisvoorziening (staatspensioen) • pensioenen als aanvulling
• Collectief / individueel
dec 321:24
Arbeidsparticipatie vergroten, het beroep sociale zekerheid verkleinen. • Subsidies voor het in dienst nemen van langdurig werklozen. • Individuele begeleiding bij scholing en het opdoen van werkervaring vanuit arbeidsbureau en sociale diensten. • Uitbreiden van de mogelijkheden van kinderopvang. • Privatisering van de sociale zekerheid. • Flexibele pensionering. • Groter draagvlak. • Verandering van de participatiegraad minder uitgaven van de collectieve sector, de daling van sociale premies/belastingen en de arbeidskosten.
dec 321:24
8
