1
S.I.O.Z.
Stichting Islamitisch Onderwijs Zaanstad Rapportage t.b.v. Verzoek om opname in het plan van nieuwe scholen gemeente Purmerend
Maart 2013
Bureau voor Onderwijshuisvesting en Projectmanagement
Elsenburgstraat 17 2548 SK Den Haag 06-28 1414 99
[email protected] BVOstruick.eu
2
1. Inleiding Stichting Islamitisch Onderwijs Zaanstad heeft de wens een basisschool te stichten in gemeente Purmerend. Hiertoe dient heeft de stichting in januari 2013 een pro-forma verzoek ingediend bij de gemeenteraad van gemeente Purmerend voor opname in het plan van nieuwe scholen 20142017. Middels deze rapportage, met bijlagen, wordt inhoudelijk vorm gegeven aan het ingediende verzoek.
2. De richting van de school De richting van de te stichten basisschool is islamitisch onderwijs. Indien daar binnen de gemeente Purmerend nog verbijzondering op van toepassing is betreft de richting het gehele islamitische basisonderwijs. Onder bijlage 1 treft u de statuten van de stichting aan.
3. Beschrijving van het voedingsgebied Het voedingsgebied van de gewenste school bestrijkt de gehele gemeente Purmerend en de gehele gemeente Edam-Volendam. Deze keuze wordt als volgt gemotiveerd. De keuze voor Purmerend in zijn geheel ligt voor de hand: - de nieuwe school is gewenst in Purmerend - Purmerend is een "compacte" gemeente, zodat afstanden tot welk schoolgebouw dan ook, immer gering zullen zijn. De keuze voor Edam-Volendam valt eveneens goed te verklaren: - Islamitische basisscholen hebben in de praktijk veelal een regionaal karakter. Dit komt vaak omdat bij de ouders van de betreffende leerlingen de identiteit een belangrijke rol speelt. De reisbereidheid is daardoor hoger. - gelet de ligging zeer nabij Purmerend (slechts enkele kilometers) is het een logische verwachting dat (een aantal) ouders met een islamitische achtergrond uit Edam-Volendam voor hun kinderen een islamitische basisschool in Purmerend zullen kiezen. 4. De aanduiding van de plaats in de gemeente waar het onderwijs moet worden gegeven Uit bijlage 2 blijkt dat de buurt Overwhere-Zuid het hoogste percentage inwoners met een Turkse of Marokkaanse achtergrond heeft. Derhalve gaat daar de eerste voorkeur naar uit. Overwhere-Zuid is tevens 1 van de buurten met het hoogste inwonertal van Purmerend. Vanzelfsprekend treedt het schoolbestuur graag in overleg met gemeente Purmerend om samen de gewenste plaats in de gemeente te bepalen.
Bureau voor Onderwijshuisvesting en Projectmanagement
Elsenburgstraat 17 2548 SK Den Haag 06-28 1414 99
[email protected] BVOstruick.eu
3
5. Voorgestelde datum van ingang van de bekostiging De voorgestelde datum van ingang van bekostiging is 1 augustus 2014.
6. Belangstellingspercentage en vergelijkbare gemeente In gemeente Purmerend is nog geen basisschool van islamitische grondslag aanwezig. Derhalve dient het belangstellingspercentage voor basisonderwijs van deze richting bepaald te worden aan de hand van het belangstellingspercentage voor deze richting in een vergelijkbare gemeente waar reeds een basisschool van deze richting aanwezig is. Bij het zoeken naar een vergelijkbare gemeente wordt in beginsel altijd vergeleken op de 4 belangrijkste aspecten, bevolkingssamenstelling, inwoneraantal, leerlingdichtheid en geografische ligging. De eerste drie aspecten zijn goed objectief meetbaar. Voor de 4e is dat wat minder. Om tot een keuze te komen welke gemeente als vergelijkbare gemeente kan gelden worden 3 stappen doorlopen. 1. Gemeenten met islamitisch basisonderwijs Allereerst moet natuurlijk worden vastgesteld in welke gemeenten al islamitische basisscholen aanwezig zijn. In Nederland bevinden zich, begin 2013, 43 Islamitische basisscholen verspreid over 34 gemeenten. 2. Een eerste selectie op basis van aspecten 1, 2 en 3. Een eerste selectie kan worden gemaakt op basis van de aspecten 1, 2 en 3, waarin gemeenten die op minimaal 2 van de 3 aspecten minimaal 75% vergelijkbaar zijn, danwel minimaal op het geheel minimaal 2/3 (67%) vergelijkbaar zijn. Dit leidt tot het volgende overzicht. Gemeente
Bevolkingssamenstelling (% turks en marokkaans)
Gelijkheid
Purmerend EdamVolendam
2,8% 1,3%
79.266 28.700
322 198
Purmerend & EdamVolendam
2,4%
107.768
271
Alkmaar Heerlen Hilversum Leiden Maastricht
4,9% 3,3% 5,7% 6,3% 2,8%
49% 71% 42% 38% 86%
Aantal inwoners
94.269 89.016 85.537 118.748 121.050
Bureau voor Onderwijshuisvesting en Projectmanagement
Gelijkheid
87% 82% 79% 91% 89%
Leerlingdichtheid
290 147 284 377 139
Gelijkheid
Gelijkheid 3 aspecten
93% 54% 95% 72% 51%
77% 69% 72% 67% 76%
Elsenburgstraat 17 2548 SK Den Haag 06-28 1414 99
[email protected] BVOstruick.eu
4
3. Beoordeling selectie De islamitische basisscholen in Alkmaar en Hilversum zijn verre van volgroeid. Het zijn relatief jonge scholen, die een 2e locatie zijn van hun “moederscholen” in respectievelijk Amsterdam en Almere. Daarnaast is gelijkheid qua bevolkingssamenstelling ( 49% en 42%) fors afwijkend met die van Purmerend & Edam-Volendam. Hiermee moeten deze 2 gemeenten afvallen. Leiden heeft een zeer afwijkende bevolkingssamenstelling, met slecht een gelijkheid van 38%, en kan daarom niet als vergelijkbare gemeente worden beschouwd. Rest ter vergelijk Heerlen en Maastricht. Op het aspect bevolkingssamenstelling vertoont Maastricht vertoont, meer dan Heerlen, een grote overeenkomst met Purmerend & Edam-Volendam. Maastricht vertoont ook, meer dan Heerlen, een grote overeenkomst qua inwonertal met Purmerend & Edam-Volendam. Op het aspect leerlingdichtheid zijn Heerlen en Maastricht minder goed vergelijkbaar met Purmerend & Edam-Volendam. Vergelijking op het aspect geografische ligging geeft het volgende beeld. Purmerend & Edam-Volendam liggen tezamen redelijk solitair, kennen geen aangrenzende bebouwing van andere gemeenten, en liggen, bezien van de grens van Purmerend, op ongeveer 9 kilometer afstand van Zaanstad en Amsterdam. De bebouwing van Heerlen grenst direct aan die van Brunssum, Landgraaf en Kerkrade, Zeer afwijkend van de ligging van Purmerend & Edam-Volendam. De ligging van Maastricht is redelijk solitair. Maastricht is gelegen op afstand van Geleen&Sittard (15 Km) en Heerlen&Brunssum&Landgraaf&Kerkrade (20 Km), met daartussen slechts enkele zeer kleine gemeente. Wel ontbreekt de relatie tot een fors grotere gemeente op enige afstand. Maastricht vertoont dus op de eerste twee aspecten een grote gelijkheid, en meer dan Heerlen, met Purmerend & Edam-Volendam. Op het derde en vierde aspect vertonen Maastricht en Heerlen een nagenoeg gelijke gelijkheid met Purmerend & Edam-Volendam. Aldus kan Maastricht als vergelijkbare gemeente worden gehanteerd. Evenwel kan, niet noodzakelijkerwijs, dan kan nog worden gekeken naar enkele (sub-) aspecten als het aantal kernen, stedelijkheid, woningwaarde en gemiddeld inkomen. Aantal kernen. In het voedingsgebied Purmerend & Edam-Volendam is sprake van 2 geconcentreerde kernen. Heerlen is een behoorlijk uitgestrekte gemeente. Maastricht, in zekere zin gesplitst door de Maas, kan enigszins worden beschouwd als een gemeente met 2 redelijk geconcentreerde kernen. Deze kernen liggen weliswaar dicht tegen elkaar aan, maar met slechts 3 bruggen op straatniveau en 2 op hoofdwegen niveau, is er een zekere scheiding tussen de 2 stadshelften. Maastricht vertoont op dit punt dus de meeste vergelijking met Purmerend & EdamVolendam.
Bureau voor Onderwijshuisvesting en Projectmanagement
Elsenburgstraat 17 2548 SK Den Haag 06-28 1414 99
[email protected] BVOstruick.eu
5
Stedelijkheid Purmerend & Edam-Volendam hebben een omgevingsadressendichtheid van respectievelijk 2.227 en 1.459. Heerlen (1.672) en Maastricht (2.163) wijken hier in slechts vergelijkbare geringe mate van af, dus is er sprake van een grote gelijkheid. Woningwaarde Purmerend en Edam-Volendam kennen een gemiddelde woningwaarde van respectievelijk 217.000 en 308.000 euro. Heerlen (140.000) zit hier ver achter. Maastricht (205.000) zit redelijk in de buurt. Gemiddeld inkomen Purmerend en Edam-Volendam kennen een gemiddeld inkomen per inwoner van respectievelijk 21.900 en 22.500 euro. Heerlen (19.400) wijkt hier het verst af. Maastricht (19.900) zit redelijk in de buurt. Dit alles tezamen lijkt Maastricht de meest vergelijkbare gemeente te maken. Bevestiging hiervan kan worden gezocht door de vergelijksresultaten met een puntenstelsel in beeld te brengen. Dit het volgende overzicht, waarbij de 4 hoofdaspecten een wegingsfactor van 2 krijgen, en de andere (sub-)aspecten een factor van een half. Heerlen
Maastricht
Weging Bevolkingssamenstelling
2
2
1
Inwonertal
2
2
1
Leerlingdichtheid
2
1
2
Geografische ligging
2
2
1
Aantal kernen
0,5
2
1
Stedelijkheid
0,5
1
1
Woningwaarde
0,5
2
1
Gem. inkomen
0,5
2
1
14
8
17,5
12
Ongewogen Gewogen
(schaal van 1 t/m 2, waarbij 1=meest vergelijkbaar; 2= minst vergelijkbaar) Zowel gewogen als ongewogen komt Maastricht hier uit als meest vergelijkbare gemeente. Conclusie is dat Maastricht de gemeente is die het meest met Purmerend & Edam-Volendam tezamen vergelijkbaar is
Bureau voor Onderwijshuisvesting en Projectmanagement
Elsenburgstraat 17 2548 SK Den Haag 06-28 1414 99
[email protected] BVOstruick.eu
6
7. Prognose van het te verwachten aantal leerlingen In bijlage xx treft u het volledige overzicht van de prognoses aan, het te verwachten aantal kinderen dat de school zal bezoeken. Deze leerlingenprognose geeft op een aantal peildata het volgende beeld: Jaar Aantal leerlingen
2014 416
2019 371
2024 354
2029 353
2034 370
De stichtingsnorm van 220 leerlingen wordt dus meer dan ruimschoots gehaald. Zowel binnen de eerste 5 jaar, als de daarop volgende 15 jaren. Toelichting prognose De prognose is als volgt tot stand gekomen. Allereerst is de basisgeneratie (4-12 jarigen) van het voedingsgebied bepaald voor de jaren 2014 tot en met 2034. Basisgeneratie Purmerend: Deze basisgeneratie is 1 op 1 conform de in opdracht van gemeente Purmerend door Pronexus opgestelde leerlingenprognose van december 2011. Hiermee zijn in beginsel de gevraagde gegevens volgens de WPO gewaarborgd (oa. art. 75 lid 3c, 4, 5 en 6). Deze prognose bestrijkt de periode 2012-2026. De basisgeneratie voor de daarop volgende jaren 2027-2034 is als volgt bepaald. Als startpunt is de basisgeneratie in 2026 genomen. Vervolgens is op basis van prognosecijfers van het CBS voor 0-5 (20%), 5-10 (100%) en 1015 (46%) jarigen de jaarlijkse mutatie berekend. Aldus is daarmee de basisgeneratie in de jaren 2027-2034 geprognosticeerd. Basisgeneratie Edam-Volendam: Hier is geen gemeentelijke prognose beschikbaar. Derhalve is op basis van de CBS-prognose cijfers voor 0-5 (20%), 5-10 (100%) en 10-15 (46%) jarigen de prognose voor de basisgeneratie in de periode 2012-2034 bepaald. Aangezien voor 2012 inmiddels de CBS-cijfers van de 0 t/m 14 jarigen, verdeeld in leeftijdsgroepen van 1 jaar, bekend zijn, kan bovengenoemde methode getoetst worden. In de methode kan immers een (lichte) afwijking optreden omdat een gedeelte van leeftijdsgroep 0-5 jarigen (voor wat betreft de 4-jarigen) en gedeelte van de leeftijdsgroep 1015 jarigen (voor wat betreft de 10, 11 en 30% van de 12-jarigen) wordt meegerekend. Berekend is dat de nauwkeurigheidswaarde minimaal 99% is ten opzichte van een prognose volledig gebaseerd op leeftijdsgroepen van 1 jaar. De nauwkeurigheidswaarde van minimaal 99% geldt geheel voor de geprognosticeerde basisgeneratie van Edam-Volendam. Voor de geprognosticeerde basisgeneratie van Purmerend ligt dit anders. Daar is immers uitgegaan van de op leeftijdsgroepen van 1 jaar geprognosticeerde basisgeneratie in 2026. Vervolgens zijn voor de jaren 2027-2034 slechts de mutatiecijfers volgend uit de door het CBS geprognosticeerde basisgeneratie op basis van leeftijdsgroepen van 5 jaar doorberekend. De nauwkeurigheidswaarde hier is dan vrijwel 100%.
Bureau voor Onderwijshuisvesting en Projectmanagement
Elsenburgstraat 17 2548 SK Den Haag 06-28 1414 99
[email protected] BVOstruick.eu
7
De nauwkeurigheidswaarde voor de geprognosticeerde basisgeneratie voor de gezamenlijke basisgeneraties (Purmerend en Edam-Volendam) bedraagt 99,7%. Een te verwaarlozen verschil met 100%. Nu de basisgeneratie is bepaald moet als 2e worden bepaald het aantal kinderen van die basisgeneratie daadwerkelijk basisonderwijs gaat volgen. Dat geschiedt op basis van het deelnamepercentage van 95%. Dit aantal vervolgens vermenigvuldigd met het specifieke belangstellingspercentage voor islamitisch basisonderwijs (zie onder bijlage 10 en 11) geeft het te verwachten aantal leerlingen per jaar weer dat islamitisch basisonderwijs zal gaan volgen gedurende de jaren 2014 tot en met 2034.
8. Conclusie Aangetoond is dat de te stichten islamitische basisschool in Purmerend, met als voedingsgebied Purmerend en Edam-Volendam door voldoende leerlingen bezocht zal worden, binnen de eerste 5 jaar na stichting als in de daaropvolgende 15 jaar. Derhalve dient op grond van het WPO (o.a. art. 77 lid 1) de te stichten school op het eerstvolgende plan van scholen te worden opgenomen.
Bijlagen: 1. Statuten SIOZ 2. CBS overzicht percentage inwoners “niet-westers, Marokko en Turkije” buurten van Purmerend. 3. CBS overzicht aantal inwoners en oppervlakte betreffende gemeenten 4. CBS overzicht aantal inwoners “niet-westers, Marokko en Turkije” betreffende gemeenten 5. CBS overzicht aantal inwoners 4-12 jarigen overige gemeenten 6. CBS prognose bevolkingsopbouw 7. CBS overzicht prognose 0-14 jarigen 8. CBS omgevingsadressendichtheid 9. CBS woningwaarde en inkomens 10. Overzicht vergelijkingsgegevens gemeenten 11. Prognose gemeente Purmerend 12. Prognose basisgeneratie Purmerend 13. Prognose basisgeneratie Edam Volendam 14. Prognose nieuw te stichten islamitische basisschool 15. Nauwkeurigheidstoets prognose
Bureau voor Onderwijshuisvesting en Projectmanagement
Elsenburgstraat 17 2548 SK Den Haag 06-28 1414 99
[email protected] BVOstruick.eu