Sint-Paulus Krantje Zeventiende jaargang nr. 9 januari 2008

Sint-Paulus’ Krantje Zeventiende jaargang nr. 9 januari 2008

Eucharistievieringen Sint-Pauluskerk Zondag:

10.30 uur Hoogmis

Wijkkapel Londenstraat 44: Zaterdag: 18.00 uur Zondag: 10.00 uur Weekdagen: 18.00 uur

Sint-Paulus’ Parochiesecretariaat St-Paulusstraat 22 2000 Antwerpen – 03/231.33.21 Maandag, dinsdag en donderdag van 10.00 tot 12.00 u. www.sint-paulusparochie.be Pastoor is dagelijks beschikbaar tussen 9 en 10 uur op het 03/233.81.24 dinsdag en donderdag van 10.15 tot 12.15 uur St-Paulusstraat 22 E-mail : [email protected]

Kerkfabriek Sint-Paulus St-Pauluskerk – Voorzitter Kerkfabriek Walter Vrinssen: 03/231.31.48 of 0477/500.190 Email: [email protected]

Onthaal - Voor pastoraal gesprek, doop, huwelijk, uitvaart: pastoor Paul Scheelen - Voor public relations, kerkgebouw en crypte: Walter Vrinssen - Voor concerten en evenementen: Leo van Achter 0473/978 336 Email: [email protected] - Voor toerisme en rondleiding St.-Paulusvrienden: Raymond Sirjacobs: 03/232.32.67 of 0495/802.734 of email: [email protected]

EUCHARISTIEVIERINGEN J ANUARI 2008 Zondag Zondag Zondag Zondag

06 13 20 27

10.30u 10.30u 10.30u 10.30u

Orgelmis – voorganger : Pastoor Paul Scheelen Orgelmis – voorganger : E.H. Hugo Dierick Koormis – voorganger : Pastoor Paul Scheelen Koormis – voorganger : E.H. Hugo Dierick

Het kind in de kribbe gelegd en de ereplaats gegeven dan weet ik weer hoe een kind onmachtig alle goeds in mensen wakker roept hoe een kind sprakeloos alle tongen losmaakt voor gemeende lieve woorden hoe een kind afhankelijk alle tederheid mobiliseert. Ik bid om te zien dat wat echt telt niet wordt gemaakt maar om-niet gegeven: geloof, vertrouwen; dat wat er toe doet niet wordt gekocht of geleerd maar beleefd en aangeboden: vrede, liefde; dat waarom dit kind steeds weer wordt gevierd, zijn trouw aan mensen is, zijn vertrouwen in het Leven, zijn geloof in God, zijn vader. Ik bid om een zalig kerstmis voor u

2

SINT-PAULUSVRIENDEN Zondag 20 januari te 10.30 uur jaarlijkse eucharistieviering voor de SintPaulusvrienden voorgegaan door Pastoor Paul Scheelen.

BROEDERSCHAP VAN O.L.V. VAN SCHERPENHEUVEL Zondag 27 januari te 10.30 uur, jaarlijkse plechtigheid voor de Broederschap van O.L.Vrouw van Scherpenheuvel, voorgegaan door E.H. Hugo Dierick.

GEDOOPT 24.11.07 Ann-Sophie en Sebastien Hellemans 09.12.07 Mathis Bussels Hartelijke gelukwensen aan de fiere ouders, grootouders, meters en peters.

GEHUWD 15.12.07 Stijn Van Wiemeersch en Pauline Van Doosselaere Een welgemeend proficiat aan de jonggehuwen en hun familie

OVERLEDEN 17.11.07 23.11.07 23.11.07 02.12.07 03.12.07

Adolf Nieuwenhuysen Henri Van der herten Renaat Holthof Magdalena Vervoort Carlos Vanhecke

Oprechte christelijke deelneming aan familie en vrienden.

3

IN MEMORIAM Wij verloren afgelopen maanden twee monumenten van onze SintPaulusgemeenschap. Op 22 oktober ll. overleed in het Woon- en Zorgcentrum O.L.Vrouw van Antwerpen op 95-jarige leeftijd de heer Willy Van de Calseyde. Hij was lid van de StVincentiusconferentie van onze parochie sinds 1942. Hij was tevens 50 jaar lid van de Venerabelkapel en ook verschillende jaren voorzitter van de kerkfabriek. Volgens de wil van de familie heeft de afscheidsplechtigheid, gevolgd door de teraardebestelling, in strikte familiekring plaats gehad. Op 23 november ll. overleed in het St-Vincentius-ziekenhuis de heer Renaat Holthof. Renaat was meer dan 50 jaar lid van de Kapel van O.L.Vrouw van de Heilige Rozenkrans, hoofdman van de Broederschap van O.L.Vrouw van Scherpenheuvel en bezieler van de jaarlijkse bedevaart. Hij was tevens aktief medewerker aan de jaarlijkse processie met Scheldewijding. Op 21 oktober ll. waren wij nog getuigen van het gigantisch buurtfeest naar aanleiding van zijn gouden huwelijksjubileum.

NIEUWJAARSRECEPTIE U wordt vriendelijk uitgenodigd op zondag 6 januari 2008 op de traditionele Nieuwjaarsreceptie, na de eucharistieviering van 10.30 uur in de St-Pauluscrypte.

4

EERSTE HULP BIJ CALAMITEITEN VAN CULTUREEL ERFGOED In een samenwerking tussen de Erfgoedcel Mechelen , de vzw Monumentale Kerken Antwerpen en Culturele Biografie Vlaanderen vzw heeft de Kerkfabriek van Sint-Paulus besloten om deel te nemen aan bovengenoemd project. Om het ene en het andere tot een goed einde te brengen moest de kerkfabriek dan ook op zoek gaan naar een persoon met de geschikte vaardigheden die ons hier bij kon helpen. Het is dan ook met fierheid dat wij in dit Sint-Pauluskrantje Oscar Provoost kunnen voorstellen als de veiligheidsverantwoordelijke voor de Sint-Paulukerk. Hij werd in deze functie officieel aangesteld op de kerkraad van maandag 19 november 2007. Voor wie Oscar nog niet moest kennen, hierbij wat meer informatie. Na studies scheepsbouw studeerde Oscar af aan de Hogere Zeevaartschool te Antwerpen. Blijkbaar kon hij het studeren niet laten want in 1984 behaalde hij nog aan de KU Leuven een ingenieurs diploma in energieconvectie en kernwetenschappen om uiteindelijk te doctoreren in turbines. Inmiddels was hij gehuwd met Christiane Vermeiren, heeft 2 kinderen en 3 kleinkinderen. Als vrijwilliger is hij ook lid van de SintPaulusvrienden waar hij met veel enthousiasme te technische ploeg begeleid. Oscar is intussen gestart met het neerschrijven van de eerste procedures en langs deze weg willen wij hem bedanken voor zijn engagement . Walter Vrinssen

Zoals u ziet kan deze man heel wat calamiteiten aan…

DOOR HET ERFGOED VAN SINT PAULUS WAAIT EEN NIEUWE VEILIGHEIDSWIND Op donderdag 8 november werd met enkele musea uit Mechelen samen met de 5 monumentale kerken van Antwerpen het startschot gegeven voor een 9 maanden durende cursus over Eerste hulp bij Calamiteiten voor Cultureel Erfgoed of kortom ECCE. Deze naam is goed gekozen want het Latijnse woord ecce betekent zie hier, hier ben ik. De firma OPTIMIT uit Antwerpen zal ons hierbij met raad en daad bijstaan om dit tot een goed einde te brengen.

5

Zeg nooit, nooit. Het kan bij ons toch niet gebeuren, waarom zouden we dan iets ondernemen om de veiligheid in onze kerk te verhogen. Dit is niet zo. Denk aan de brand van 3.4.1968 waarbij een strijkijzer de oorzaak was van de fatale brand in onze kerk. Tijdens her laatste toeristische seizoen hebben we een diefstal van onze geldschaal gekend. En wat dacht u van houtworm, waartegen we dagelijks vechten om die kleine diertjes uit ons houtsnijwerk te vrijwaren. Voor wie, door wie op wat? In overleg met brandweer en politie zullen we plannen die ons helpen om de schade te beperken door een snelle detectie, juiste reactie en juiste informatie door te geven. Hiertoe dienen we ons een goede en juiste communicatie eigen te maken. We moeten immers een veiligheidszorg zijn voor personen, gebouwen en collecties waarvoor we verantwoordelijk worden gesteld. Hoe te verwezenlijken? Om deze doelstellingen te bereiken zullen we plannen moeten opstellen die ons helpen om een goede organisatie te bekomen bij het bestrijden bij brand, diefstal, vandalisme, schimmels en houtwormen. Hierdoor zullen we ons wapenen tegen grote en kleine gebeurtenissen. We moeten een strategie uitwerken die gedragen zal moeten worden door iedereen. “Doe” zaken worden uitgewerkt voor alle medewerkers. Informatie verschaffen aan bezoekers door middel van duidelijke schema’s waarop vluchtwegen, toegangen en toegangswegen zijn uitgewerkt, instructies en dergelijke duidelijk weergegeven. Voor medewerkers zullen er opleidingen en oefeningen gehouden worden Het opstellen van procedures, met duidelijke opvolging dringt zich hier op. Om dit alles tot een goed einde te brengen is dit geen zaak voor één man alleen.Het moet gedragen worden door alle medewerkers en ondersteund door een veiligheidsverantwoordelijke. We moeten voorkomen dat de eindverantwoordelijke, de voorzitter van KF zich geen zorgen zal hoeven te maken over dit thema. Hij heeft zo al kopbrekers genoeg om zijn hoofd De veiligheidsverantwoordelijke zal hem voor het veiligheidsgebeuren hierbij bijstaan en met alle plezier binnen zijn moegelijkheden zich inzetten om de doelstellingen tot een goed einde te brengen. De kersverse veiligheidsverantwoordelijke, Oscar Provoost 6

SYMBOLEN VAN A-Z IN DE SINT-PAULUSKERK In deze maandelijkse rubriek willen we enkele symbolen uit onze kerk ontsluiten. Wellicht herontdekken wij de rijke betekenis van de christelijke symboliek. Pastoor Paul Scheelen

ALFA EN OMEGA Vóór onze jaartelling bestond in joodse kringen al het gebruik om op kisten van overledenen de hebreeuws letters aleph en tav aan te brengen. Begin en einde van het joodse alfabet. Want Deutero Jesaja schrijft: “Zo spreekt Jawhe van de legerscharen: Ik ben de eerste en ik ben de laatste, en buiten mij is niemand God” (Jes. 44,6) Johannes zal later in zijn Apocalyps schrijven: “Ik zag een nieuwe hemel en een nieuwe aarde…en ik hoorde een luide stem vanuit de troon, zeggende: zie de tent van God is bij de mensen en hij zal bij hen wonen en God zelf zal bij hen zijn. Ik ben de Alfa en de omega, het begin en het einde. Ik zal de dorstige geven uit de bron van het water des levens om niet… “(Apok. 21 1,6) Omega, de grote, langgerekte oo , wordt als ? geschreven of in hoofdletters O. Het is de laatste letter van het Griekse alfabet in tegenstelling met de korte o. ? of als hoofdletter ? , de eerste letter. Beide verwijzen naar Christus. Het is dan ook erg zinvol om tijdens de uitvaart de paaskaars met het ? O te laten ontsteken door de familie van de geliefde. “Luister zegt Jezus. ‘Ik kom gauw’. Ik ben de Alfa en de Omega, de eerste en de laatste, het begin en het einde” (Apok. 22,12-13) .De letters komen ook samen voor met het Christusmonogram Chi-Rho. Zie ook bij Christusmonogram. In het begin van het Christendom werd de combinatie met het kruis vaak afgebeeld op de grafplaten.

Medaille met Christus en kruis en Alfa et Omega ca. 500 7

AMBO of LEZENAAR Ambo komt van het Griekse woord AMBON, helling of uitloper van een berg, ophoging. Anabaino of opstijgen, het preekgestoelte bestijgen. Het is een lezenaar op het priesterkoor, waar uit de schrift wordt voorgelezen, waar gepreekt wordt en de voorbeden uitgesproken. Onder invloed van de vernieuwing van de liturgie sinds het Tweede Vaticaans Concilie is de ambo weer in gebruik geraakt zoals in de vroegchristelijke tijden. In onze huidige ambo werd beeldhouwwerk uit de vroegere pastorie verwerkt. In vele oude kerken werden de twee ambones, langs evangeliekant of epistelkant opgesteld, op het einde van de middeleeuwen vervangen door de preekstoel. Een kansel of preekstoel is een verhoogde plaats in kerken, van waaraf de geestelijke een preek hield. Het woord stamt uit het Latijn cancelli en betekent "traliewerk" of "hek". Aanvankelijk diende een kansel als preekgedeelte dat een barrière vormde tussen het schip van de kerk en het altaar, vaak hoog gebouwd en voorzien van monumentale versieringen. De monumentale afsluitingen van het priesterkoor door koordoksalen betrok niet langer de gewone gelovigen bij het eucharistisch vieren of de getijden. Daarom werd de kansel verschoven tot midden de gelovigen en ontworpen voor catechese, bijbels onderricht en animerende zang- en gebedsbegeleiding. Meestal werd deze preekstoel, zoals hier, om redenen van akoestiek overdekt met een klankbord. De kansel bleef ook na de reformatie bestaan in protestantse kerken. In Oosters-orthodoxe Kerken is het vaak een laaggeplaatst platform. Door terug te grijpen naar de oorspronkelijke verkondigingstraditie van de oude kerk wordt de preekstoel niet langer gebruikt. De oude preekstoel, waarvan nog verschillende elementen verwerkt werden in ons vieringsaltaar, werd in 1874 vervangen door de huidige kansel van de Boeck en van Wint. Zie R. Sirjacobs, een gedetailleerde uitleg in zijn historische gids pg. 128 8

De storm op het meer en de verkondiging van hoop tegen angst

De Samaritaanse bij de put of de diepere Levensbron

De bergrede of hoe een samenleving zalig kan worden

Maria en Martha of de keuze voor het spirituele

De zegening der kinderen of het diepe respect voor wie klein is en afgeschreven 9

Vier evangelisten schragen de preekstoel. Hun geschriften zijn basis van de verkondiging.

PAROCHIALE COÖRDINATIEKALENDER JANUARI 2008 Za. 05 Zo. 06 Di. 08 Wo.09 Zo. 13 Zo. 20 Di. 22 Zo. 27

15.00u 10.30u 17.30u 20.00u 10.30u 10.30u 17.30u 10.30u

Doopviering Ben Van der Veeken (kleinzoon Wim Claus) Orgelmis en daarna Nieuwjaarsreceptie in de Crypte Vergadering St-Vincentiusconferentie – pastorie Vergadering werkgroep Liturgie Orgelmis Koormis voor de Sint-Paulusvrienden Vergadering St-Vincentiusconferenntie – pastorie Koormis Broederschap O.L.Vrouw van Scherpenheuvel

FEBRUARI Zo. 03 Di. 05 Wo.06 Zo. 10 Do. 14 Zo. 17 Di. 19 Zo. 24

10.30u 17.30u 19.00u 10.30u 20.00u 10.30u 15.00u 17.30u 10.30u

O.L.Vrouw Lichtmis – Orgelmis Vergadering St-Vincentiusconferentie – pastorie Aswoensdag – Eucharistieviering en asoplegging Orgelmis Bestuursvergadering Sint-Paulusvrienden Orgelmis Doopviering Mathias Pottie Vergadering St-Vincentiusconferentie – pastorie Orgelmis 10

Camino de Santiago 1

Volgens de overlevering predikte de apostel Jacobus zeven jaren in Spanje. Bij zijn terugkeer in Palestina liet koning Herodes hem onthoofden. Twee van zijn leerlingen haalden ’s nachts het lijk op en legden het in een bootje. Geleid door een engel voer het naar Spanje waar het strandde in Padrón. De leerlingen legden het dode lichaam op een rotssteen. Die smolt en omsloot het lijk als een sarcofaag. De stenen doodskist werd begraven en vergeten. Eeuwen later, in 813, wezen engelen aan kluizenaar Pelayo de plaats van Jacobus’ graf. Koning Alonso II, el casto (= de kuise) liet op de graftombe een kapel bouwen. Zo ontstond de stad Santiago de Compostela met de huidige kathedraal, de meest populaire bedevaartsplaats. Amper dertig jaar na de ontdekking van zijn graf leverden de Spanjaarden een veldslag tegen de Saracenen die een groot deel van hun land hadden bezet. Volgens de legende verscheen tijdens dat gevecht Santiago (= heilige Jacobus) op een wit paard. Hij kreeg de bijnaam Matamoros (= Morendoder) en “Santiago!” werd de strijdkreet op de slagvelden. De faam van Sint-Jacob bleef groeien. Alle andere heiligen werden aanbeden tegen één bepaalde ziekte. Lazarus tegen melaatsheid en Apollonia tegen tandpijn. En zoals hun naam het zegt, zorgde Lambertus voor de lammen en Blasius voor de blaaszieken. Sint-Jacobus echter stond voor alle ziekten. Zo staat het in het Liber miraculorum uit de 12de eeuw. In de middeleeuwen kende men twee soorten pelgrims: zij die gingen uit vroomheid en zij die gestraft waren. Voor die laatste spaarde de gemeenschap daardoor de kosten van een opsluiting in de gevangenis uit. Waarschijnlijk lieten de veroordeelden onderweg het leven of ze kwamen gelouterd terug. Wij gingen ook enkele keren… uit vroomheid en… met de auto. Volgende maanden meer. JoJef Verantwoordelijke uitgever: P. Scheelen St-Paulusstraat 22 2000 Antwerpen 11