Sint-Paulus Krantje Achtiende jaargang nr. 2 mei 2008

Sint-Paulus’ Krantje Achtiende jaargang nr. 2 mei 2008

Eucharistievieringen Sint-Pauluskerk Zondag:

10.30 uur Hoogmis

Wijkkapel Londenstraat 44: Zaterdag: 18.00 uur Zondag: 10.00 uur Weekdagen: 18.00 uur

Sint-Paulus’ Parochiesecretariaat St-Paulusstraat 22 2000 Antwerpen – 03/231.33.21 Maandag, dinsdag en donderdag van 10.00 tot 12.00 u. www.sint-paulusparochie.be Pastoor is dagelijks beschikbaar tussen 9 en 10 uur op het 03/233.81.24 dinsdag en donderdag van 10.15 tot 12.15 uur St-Paulusstraat 22 E-mail : [email protected]

Kerkfabriek Sint-Paulus St-Pauluskerk – Voorzitter Kerkfabriek Walter Vrinssen: 03/231.31.48 of 0477/500.190 Email: [email protected]

Onthaal - Voor pastoraal gesprek, doop, huwelijk, uitvaart: pastoor Paul Scheelen - Voor public relations, kerkgebouw en crypte: Walter Vrinssen - Voor concerten en evenementen: Leo van Achter 0473/978 336 Email: [email protected] - Voor toerisme en rondleiding St.-Paulusvrienden: Raymond Sirjacobs: 03/232.32.67 of 0495/802.734 of Email: [email protected]

Eucharistievieringen Mei 2008 Donderdag

01

Zondag Zondag Zondag Zondag

04 11 18 25

10.30u O.H.Hemelvaart – Orkestmis met doopsel en vormsel V: Pastoor Paul Scheelen 10.30u Orgelmis V : E.H. Hugo Dierick 10.30u Pinksteren, Orkestmis, V : Pastoor Paul Scheelen 10.30u Orgelmis V : E.P. Guido Goethals 10.30u Sacramentsdag, Orkestmis, V: Pastoor Paul Scheelen

Ons Heer Hemelvaart Donderdag 1 mei O.H.Hemelvaart. Om 10.30u plechtige eucharistieviering voorgegaan door pastoor Paul Scheelen. Tijdens deze viering wordt Esther Braeckman gedoopt en Leona Van Damme door onze pastoor gevormd. Uitvoering van de ‘Missa Sancti Leopoldi’ van Michael Haydn Foto R.Sirjacobs met de solisten Nel Van Hee, sopraan, Sarah Abrams, sopraan en Inez Carsauw, mezzo. Met medewerking van het koor Persephone en het orkest Musici Dominicanorum. Organist Nicolas De Troyer. Dirigent Frans Dubois.

Sinksen Zondag 11 mei Pinksteren. Om 10.30u eucharistieviering voorgegaan door pastoor Paul Scheelen. Uitvoering van de ‘Krönungsmesse’ van W.A. Mozart met de solisten Cristel De Meulder, sopraan, Inez Carsauw, mezzo, Koen Laukens, tenor en Conor Biggs, bas. Met medewerking van het koor Cantabile en het orkest Musici Dominicanorum. Organist Nicolas De Troyer. Dirigent Frans Dubois.

Sacramentsdag Zondag 25 mei Sacramentsdag. Om 10.30u eucharistieviering voorgegaan door pastoor Paul Scheelen. Uitvoering van de ‘Orgelsolomesse’ van W.A. Mozart met de solisten Mady Bonert, sopraan, Trien Cornelis, alt, Gijs Van der Linden, tenor en Tristan Faes, bas. Met medewerking van het koor Cantabile en het orkest Musici Dominicanorum. Organist Nicolas De Troyer. Dirigent Frans Dubois. Foto W. Strecker

2

Gedoopt 06 april Luna Boeckstaens Anastasia en Isaac Van Doorne 13 april Matheo Palstra Hartelijk proficiat aan de fiere ouders, meters en peters.

Overleden 25 maart Amelia Francine Bal Aan familie en vrienden bieden wij onze christelijke deelneming aan.

‘MEDEWERKERS IN EEN PAROCHIE’ (vervolg) dit was het thema van de pendelvergadering van de Federatie Antwerpen-Centrum die plaats vond op dinsdag 11 maart 2008 in de Sint-Jorisparochie. In naam van het parochieteam van Sint-Paulus werd door Jos Phlippo een beeld geschetst over de “inzet in een kapel”. Het eerste deel van zijn uiteenzetting werd vorige maand gepubliceerd. Hierbij vindt u het tweede en laatste deel ervan. - o O 0 O o Door het nijpend tekort aan priesters moeten wij onze pastoor delen met de SintJorisparochie, hetgeen voor alle duidelijkheid niet betekent dat wij maar een halve pastoor meer hebben. Hoegenaamd “niet” want in de praktijk zet onze pastoor zich in voor méér dan die twee parochies alleen en is de hulp van enkele vrijwilligers dan ook erg welgekomen en die hulp komt onder meer vanuit de kapellen. Ik zeg wel duidelijk ‘onder meer’ want het is niet omdat deze getuigenis handelt over “de inzet in een kapel” dat wij mogen vergeten dat er ook niet-kapelheren bijzonder actief zijn in onze parochie. Ik wil ze hier allemaal vernoemen in de persoon van Zuster Hadewych die, door haar enorme inzet, ook anderen weet te motiveren om hun steentje bij te dragen. De harde schijf van haar ‘hoofd’-computer functioneert fantastisch en crasht nooit. Door dit tekort aan priesters is onze parochiegemeenschap eveneens genoodzaakt om voor de zondagsvieringen beroep te doen op derden, over het algemeen gepensioneerde priesters en paters.

3

En als één van de geestelijken om welke reden dan ook niet of laattijdig komt opdagen, dan zijn de kapelheren voorbereid om op dat ogenblik de leiding te nemen van een gebedsdienst met communie-uitreiking. Het is zeer merkwaardig dat het belanden en vertoeven in een noodsituatie uiteindelijk een heilzame werking voor gevolg heeft gehad. Het heeft geleid naar het uitbouwen van een netwerk van onderlinge betrokkenheid. Aan de basis hiervan ligt onder meer ongetwijfeld de manier van ontmoeten van de mensen, hetzij in de zondagsvieringen, tijdens de orkestmissen, op de parking, bij het verlaten van de kerk, na de vieringen in het voormalig parochiehuis ….. het gevolg was dat er een mentaliteitsverandering ontstond en de scheidingsmuren tussen de diverse broederschappen en kapellen grotendeels gesloopt werden. Dit heeft uiteindelijk geleid naar oplossingen waarbij kapelheren zich engageerden als misdienaar zowel bij de zondagvieringen als bij uitvaarten en huwelijksvieringen, ook als lector en als hulp bij de communie-uitreiking. Het occasioneel afleggen van een getuigenis tijdens de zondagsviering nemen de kapelheren ook voor hun rekening. Op Witte Donderdag zijn er van de twaalf deelnemers aan de voetwassing de helft kapelheren (niet omdat zij vuile voeten hebben maar zeer bewust) en op Goede Vrijdag wordt de Kruisweg en de kruisverering geleid door drie kapelheren. Door die voelbare betrokkenheid ontstond er een grote inzet op vier belangrijke punten: - op het vlak van liturgie werd er een “werkgroep liturgie” opgericht waarvan het merendeel van de leden kapelheren zijn. Voor iedere grote viering wordt door de ceremoniarius van Sint-Paulus (= lid van Venerabelkapel) een draaiboek samengesteld waardoor de Eucharistieviering en het muzikaal gedeelte op elkaar worden afgestemd en waarbij het liturgisch gebeuren altijd duidelijk primeert; - op het vlak van het materiële werk is een technische ploeg van een 14-tal mensen, waarvan er meerderen lid zijn van de Kapellen, die zich dag dagelijks inzetten voor het onderhoud van het kerk-patrimonium. De bloemenploeg, waarbij twee kapelheren actief zijn, zorgt voor de kerk-versiering bij grote vieringen en speciale gelegenheden - op het vlak van de historische site gebeurt het onthaal door vrijwilligers waarvan eveneens meerderen lid zijn van de diverse Broederschappen; - het buurtwerk, dat in de vergeethoek geraakte ingevolge het enorme belang gehecht aan het historisch aspect van het gebouwencomplex, kwam opnieuw aan bod en spontaan is er een samenwerking ontstaan die vruchten afwerpt. De geleverde inspanningen om orde op zaken te stellen en een oplossing te vinden voor de nijpende situatie binnen de parochiegemeenschap was niet zonder resultaat 4

en als besluit mag gezegd dat de kruisbestuiving niet onbelangrijk was, hierdoor werden heel wat problemen opgelost. Doordat de kapelheren, maar ook hun echtgenoten, zich geëngageerd hebben binnen de diverse broederschappen en werkgroepen, werden er teams gevormd, meestal samengesteld uit dezelfde mensen en initiatiefnemers waardoor een synergie ontstaan is die iedereen kan toejuichen. Het werk is echter nog niet af, er resten nog minstens een drietal blijkbaar moeilijk op te vullen gaten. Als wij een gemeenschap willen vormen naar de toekomst toe dan dient er een oplossing gevonden te worden voor: - de betrokkenheid bij de doop-catechese. Wij zijn dus op zoek naar leden voor een “doopgroep”; - de goede voorbereiding van een verzorgde uitvaart-plechtigheid vergt een bijzondere inzet en vormt een belangrijke stap naar het begeleiden van de rouwenden Hiervoor wordt uitgekeken naar mensen voor een “rouwgroep” - al maar meer jongeren (niet-parochianen) dienen zich aan om in onze kerk te huwen. De in deze moderne tijd toch niet onbelangrijke huwelijksvoorbereiding vergt heel wat tijd en inspanning. Ook daarvoor wordt verwacht dat de kapelheren zullen bijspringen. Ook anderen zijn uiteraard welgekomen. Er is nog heel wat werk aan de winkel, maar wij zijn er vast van overtuigd dat er een grote slaagkans is en wij er binnen afzienbare tijd in zullen lukken dit te verwezenlijken. Achteraf lijkt het allemaal als van zelfsprekend en alsof het allemaal van een leien dakje liep. Maar dat is maar schijn. Door de ruim vijftig vrijwilligers, waaronder een vijftiental kapelheren, wordt er intens gewerkt om onze parochiegemeenschap, in deze minder gemakkelijke tijd, toch in stand te houden. Door de kritiek die niet Foto W. Strecker achterwege blijft laten wij ons echter niet van de wijs brengen, want afbreken is gemakkelijk en heel eenvoudig, maar het is zoals overal “ook in Sint-Paulus staan de beste stuurlui aan de wal” Namens het parochieteam van Sint-Paulus J. Phlippo.

5

SYMBOLEN VAN A-Z IN DE SINT-PAULUSKERK In deze rubriek willen we symbolen uit onze kerk ontsluiten. Een herontdekken van de rijke betekenis van christelijke symboliek. Pastoor Paul Scheelen ANNUNCIATIE, Maria-Boodschap of Aankondiging van de Heer (Annuntiationis Domini in het Latijn) is het feest ter gedachtenis van de aankondiging (annunciatie) van de geboorte van Jezus aan Maria. In de Orthodoxe en Katholieke Kerk valt deze feestdag op 25 maart. Het Latijnse woord nuntius betekent ‘gezant’- ‘bode’ Fra Angelico, Annunciatie, ca 1430-32

In de christelijke iconografie verwijst het woord naar de voorstelling van de aartsengel Fra Angelico, Annunciatie, ca 1430-32 Gabriël die volgens Luc. 1:26-35 Maria in haar huis te Nazareth een bezoek brengt en haar meldt dat God haar uitverkoren heeft om de moeder van de Messias te worden. Talloze kunstwerken beschrijven dit tafereel. De naam Gabriël komt tweemaal voor in het boek Daniël (onderdeel van de Tenach) en ook tweemaal in het Evangelie naar Lucas . In het laatste geval wordt deze verschijning een 'engel' genoemd, in het eerste geval een 'man', die optreedt in een visioen van Daniël. Gabriël betekent 'man van God'. Hij kondigde de geboorten van Johannes de Doper en Jezus aan. Steeds wordt Gabriël afgebeeld als een vriendelijke androgyne man met vleugels op zijn rug. In zijn hand houdt hij vaak witte lelies vast (symbool van maagdelijk openstaan voor Gods Geest), soms met een scepter (symbool van autoriteit) of een bazuin (symbool van het aankondigen van een belangrijke gebeurtenis). Vaak wijst hij met de andere hand naar omhoog naar de hemel. Rogier van der Weyden 1399/1400 - 1464

6

Maria is omgeven met belangrijke symbolen. Boven haar hoofd een duif, symbool van eenvoud, onschuld en zuiverheid maar vooral van de Heilige Geest. Hier een indirecte verwijzing naar het doopsel van Jezus. Toen daalde de Heilige Geest als een duif op Jezus' hoofd neer. De duif verkondigt steeds een nieuwe toekomst in shaloom. Maria heeft haar handen vaak gekruist of houdt een boek vast. Zij is vervuld van Geest, eerbiedwaardigheid en godsvrucht. Achter Maria schijnt gewoonlijk het zonlicht naar binnen. Hendrik van Baelen brengt barok leven in dit paneel uit de vijftien mysteries van de H. Rozenkrans. Ondanks het kerkelijk verbod God af te beelden verschijnt de Eeuwige (daarom oude man) als een hemelse dirigent tussen het gewemel van verbaasde engelen. Rechtstreeks uit de hemel neergedaald kroont een putti Maria met een krans van rozen terwijl de andere enkele rozen aanbiedt.. Staande in haar geloofstraditie (aangegeven door het bijbelboek en de tempelachtergrond) opent Maria haar hart voor Gods Woord. Zij is een van die vele Bijbelse vrouwen die leven brengen waar de weg was doodgelopen. Maagd’ zijn betekent in de Hendrik Van Baelen 1617 foto: ps Hellenistische cultuur: ontsnappen aan het determinisme. In de joodse traditie worden vrouwen, die een belangrijke rol spelen in het bevrijdend geloof, heel vaak ‘maagd’ genoemd. Zij zijn niet zwanger door de potentie van mannen maar zwanger van God Geest. God zelf is immers vanaf de schepping de grote Verwekker van het leven. Hij roept licht tot leven midden de chaos (vandaar de symbolische lichtinvallen). Zo zal midden het geweld van de Filistijnen een tegenbeweging ontstaan door de maagdelijke geboorte van Simson. Maar ook Abraham zal met eigen potentie geen toekomst kunnen scheppen. Hendrik Van Baelen schilderde de Lucaszin “de kracht van de Allerhoogste zal je overschaduwen’ dan ook beeldend uit.

7

In het prachtige beeldhouwwerk van de biechtstoel der twee Jacobussen voel je de dynamiek van Gods Geest. Met zwierige bewegingen wordt de kracht van ‘Gods overschaduwen’ uitgebeiteld.

BISSCHOP PAUL VAN DEN BERGHE NEEMT AFSCHEID Onze bisschop heeft zoals velen al vernomen hebben zijn ontslag aangeboden en ook gekregen. Het bisdom en ook de vele beleidsdragers en ieder die wil, kan afscheid nemen in een plechtige viering in de katedraal op zondag 1 juni in de namiddag. Er wordt ook een meer ‘familiaal’ afscheid gepland vanuit de dekenij Antwerpen. Dit zal doorgaan op woensdag 11 juni om 19.30u. in het Theologisch en Pastoraal Centrum. Daar kan ook iedereen naar toe komen. Bij de start is er een bezinnings- en vieringsmoment en daarna uitgebreid kans tot ontmoeting en gesprek. De ingang is gratis en niet beperkt. Alleen moet iedereen verplicht persoonlijk inschrijven bij De Loodsen, St. Jacobsmarkt 43, 2000 Antwerpen of mailen: [email protected]. U krijgt dan een bevestiging. Dit moet gebeuren voor 26 mei 2008. Er is ook een Braambosuitzending met de bisschop op zondag 25 mei op ‘Een’ om 9.30u. of op Canvas om 23.10u.

8

VZW SINT - PAULUSVRIENDEN OPROEP VOOR NIEUWE MEDEWERKERS 1. VOOR ONTHAAL EN TOEZICHT Het toeristisch seizoen in onze Antwerpse Sint-Pauluskerk wordt georganiseerd door de vzw Sint-Paulusvrienden. Het loopt van 1 april tot 31 oktober. Wij houden de kerk dan alle dagen open, ook op zon- en feestdagen, zelfs op maandag wanneer bijna alle musea in Antwerpen gesloten zijn. Onze vzw telt 40 werkende leden. Nieuwe medewerkers worden opgeleid. De verzekering van de kerkfabriek dekt het vrijwilligerswerk. Een warm onthaal: de Antwerpse Sint-Pauluskerk wil een warm onthaal bieden. Elke toerist-kunstbezoeker wordt verwelkomd, zoveel mogelijk in zijn eigen taal. In de mate van het mogelijke wordt de bezoeker rondgeleid. Wij tellen ongeveer 70.000 toeristen per jaar uit alle landen van de wereld. Boekenstand : naast historische werken wordt er heel wat info-materiaal aangeboden zoals bondige gidsen en prentkaarten. De opbrengst van de boekenstand wordt gebruikt voor het behoud en het onderhoud van het patrimonium en voor het meer bekend maken van de kerk. Vrijwilligers met wat talenkennis, die een kleine opleiding willen volgen, kunnen vele bezoekers verrassen door een persoonlijk onthaal. De dienst is kort : wij werken slechts 3 uren per dag, namelijk van 14 tot 17 uur. U kiest zelf de dagen. Dagelijks interessante mensen ontmoeten, soms prominenten ontvangen, is een boeiende bezigheid. 2. VOOR DE TECHNISCHE PLOEG Onder het motto : "geen behoud zonder onderhoud" komt de technische ploeg elke maandag in de Sint-Pauluskerk tezamen om er allerlei klusjes uit te voeren zoals poetsen, verhuizen, schilderen, elektriciteit, loodgieterij, gereedschapsmakerij, restauratiewerkjes en logistiek. Wij zoeken polyvalente vakmensen die allerlei kleine herstellingen kunnen doen. Indien u van werken, kunst en avontuur houdt, sluit dan bij ons aan op maandag en onderga met ons de betovering van de aloude gebouwen, zolders, torens, archeologische sites, crypte en kelders. Er is parking voorzien. Zowel dames als heren zijn welkom. De vrijwilligers ontvangen geen vergoeding. Natuurlijk zijn er wel steeds gezellige onderbrekingen met koffie. 3. VOOR WETENSCHAPPELIJK WERK Hier zoeken we medewerkers voor secretariaat, publicaties, fotografie, computer, bureelwerk en archiefonderzoek. Inlichtingen: St-Pauluskerk – Voorzitter Kerkfabriek Walter Vrinssen: 03/231.31.48 of 0477/500.190 Email: [email protected] of bij voorzitter - medestichter Raymond SIRJACOBS 0495 - 802 734 E-mail: [email protected] 9

Parochiale Coördinatiekalender Mei Do 01 Za 03 Zo 04 Di Za Zo Za Zo

06 10 11 17 18

Di 20 Za 24

Zo 25

10.30u O.H.Hemelvaart. Uitvoering van ‘Missa Sanctie Leopoldi’ van M. Haydn – Doopsel en Vormsel 15.30u Doopviering Nikoghossyan David.Alex.Luiza 10.30u Orgelmis Bedevaart naar Scherpenheuvel 17.30u Vergadering St-Vincentiusvereniging – pastorie 14.00u Doopviering Lore Greyson 10.30u Pinkesteren. ‘Krönungsmesse’ van W.A.Mozart 11.00u Huwelijksviering Bonner Kris/Van Thillo Ann 10.30u Orgelmis 15.00u Doopviering Sander de Herdt 17.30u Vergadering St-Vincentiusvereniging – pastorie Huwelijksviering 12.00u Verhaeren Leslie/Van Loon Karolien 14.00u Van de Putte/Ponnet Eveline 10.30u Sacramentsdag. ‘Orgelsolomesse’ W.A.Mozart

Juni Zo 01 Di 03 Zo 08 Za 14 Zo 15 Di 17 Za 21

Wo 25 Za 28 Zo 29

10.30u 17.30u 10.30u 12.30u 15.30u 10.30u 17.30u 11.00u 13.00u 14.00u 15.00u 14.00u 10.30u

Orgelmis – Eerste Communie Vergadering St-Vincentiusvereniging – pastorie Orgelmis Doopviering Gloria Pieterman Huwelijksviering Michael D’Hamer/Sandra De Coninck Orgelmis Vergadering St-Vincentiusvereniging – pastorie Huwelijksviering Kristof Proost/Carolin Jacobs Michaël Terriere/Leen De Mey Yves Elst/Catherine Busschots Vrij concert : koor ‘All Saints’ – gratis inkom Huwelijksviering Rob Van Grinsven/Tina Crauwels Koormis voor Broederschap St-Petrus & St-Paulus van het diamantbedrijf mmv. ‘Amivoca’ Kontich

10

Camino de Santiago 5

We passeerden Logroño met in de buurt Clavijo waar Santiago eigenhandig de moren in de pan hakte. In Santo Domingo de la Calzada liepen we de kerk binnen. De plaats dankt haar naam aan monnik Domingo. Die zag toentertijd hoe moeilijk de pelgrims het hadden om er de rivier over te steken. Hij bouwde een brug en verbeterde de weg. Na zijn dood bezorgde een bijzonder mirakel hem de heiligheid. Een Duits echtpaar was met hun 18-jarige zoon op weg naar Compostela. In Santo Domingo logeerden ze in een herberg. De dochter van de herbergier werd verliefd op de jongeman die daar echter niet op inging. Het afgewezen meisje stopte de volgende morgen een zilveren schaal in de rugzak van de jongen. Ze beschuldigde hem van diefstal en de knaap werd opgehangen. Maanden later kwamen de ouders op hun terugweg voorbij de galg. Ze zagen hun zoon daar nog hangen met een blos op de wangen. Ze liepen naar de rechter. Die wilde juist een gebraden kippetje en een haan eten. Ze vertelden hem dat hun zoon nog leefde. “Dat geloof ik alleen als deze twee beesten hier kakelen en kraaien”, spotte de rechter. Prompt kakelde het kippetje en kraaide de haan. De jongen werd van de galg gehaald en het meisje kreeg zijn plaats. Tot op de dag van vandaag is er altijd nog twijfel. Wie had die jongeman de hele tijd ondersteund. Was het SintJakob geweest of Domingo? In de kerk zagen we boven een poort een hok met erin een levende kip en haan. Afstammelingen van de originele beesten… zegt men. JoJef

Verantwoordelijk uitgever: P. Scheelen, St.-Paulusstraat 22, Antwerpen 11