september 2012

ACTUEEL Informatieblad van de Vlaamse Ouderenraad Driemaandelijks informatieblad Jaargang 13, nr. 3 - juli/augustus/september 2012

ACTUEEL-Informatieblad

Inhoud

Voorwoord .......�

1

Nieuws uit de commissies ...............................................................................................................2 Nieuws van de Vlaamse Ouderenraad ............................................................................................9 Stemplicht heeft geen leeftijds-boven-grens .........................................................................9 Verkiezingskoorts stijgt... ouderenadviesraden laten zich horen ........................................10 Nieuws van de Overheid ...............................................................................................................10 De Vlaamse Huurpremie .....................................................................................................10 Federale Adviesraad voor ouderen: de oprichting wordt gepland voor eind 2012 ..............11 Oud word je niet alleen ..................................................................................................................12 Ouderenweekcampagne 2012 ......................................................................................................15 Zomer, het moment om gratis vitamine D op te slaan ...................................................................16 Campagne Welzijnszorg: Armoede verjaart niet ...........................................................................17 Een Sociaal Huis op wielen in Tongeren .......................................................................................18 Wacht niet op een G1000 ..............................................................................................................19 Mijn kleinkind heeft ADHD... hoe moet ik daarmee omgaan? .......................................................20 Bescherm je huis tijdens je afwezigheid ........................................................................................22 Leden van de Vlaamse Ouderenraad ...........................................................................................23

2

Voorwoord Actief ouder worden: onze visie in de praktijk! In de vorige editie van Actueel kon je de visie lezen van de Vlaamse Ouderenraad op het ‘actief ouder worden’ dat door Europa dit jaar gepromoot wordt. Daarin werden ook een aantal gevolgen geschetst voor het ouderenbeleid. Twee ervan worden de komende maanden en jaren heel concreet. Ten eerste pleit de Vlaamse Ouderenraad voor ‘sociale beschermingssystemen gebaseerd op intra- en intergenerationele solidariteit die armoede voorkomen en lenigen, aangepaste pensioenen verzekeren.. zowel voor de huidige als de toekomstige generaties’. Dit zijn geen loze woorden. De Vlaamse Ouderenraad verwacht van de sociale partners (vakbonden en werkgevers) en van de regering in de komende maanden de toepassing van de wet op het generatiepact waarin een tweejaarlijkse aanpassing aan de evolutie van de welvaart is voorzien van de sociale uitkeringen, waaronder de pensioenen. Alhoewel de regering hiervoor slechts een beperkt budget voorzien heeft, blijft de uitvoering van deze wet toch heel belangrijk voor de laagste pensioenen en de bestrijding van de armoede onder de gepensioneerden. Dit wil zeggen: de sociale partners moeten tegen half september een advies geven over de verdeling van de voorziene middelen over de verschillende uitkeringen en de regering moet dan een beslissing nemen. Wat de pensioenen betreft is het minste waar wij op rekenen: een verhoging met 2 procent van de minimumpensioenen of de oudste en laagste pensioenen in 2013. Verder voorziet het regeerakkoord van Di Rupo ook een aantal hervormingen van de pensioenstelsels, naast de reeds genomen maatregelen die o.m. het langer werken moeten stimuleren. Deze hervormingen zijn vooral van belang voor de toekomstige gepensioneerden. Zo is de regering van plan om de aanvullende pensioenen verder te veralgemenen en zelfs de opgebouwde bedragen te verhogen. De Vlaamse Ouderenraad stelt zich hierbij heel wat vragen. Wij stellen immers vast dat deze aanvullende pensioenen op dit ogenblik vooral ten goede komen aan diegenen die reeds een behoorlijk wettelijk pensioen hebben en dat de financiering ervan door de financiële crisis sterk onder druk is komen te staan. Tot bewijs van het tegendeel blijven wij ervan overtuigd dat het behoud en, zo mogelijk, de versterking van het wettelijk pensioen voor de overgrote meerderheid van de toekomstige gepensioneerden de beste garantie is op een behoorlijk pensioen dat armoede voorkomt en in zekere mate ook het behoud van de levensstandaard verzekert. De Vlaamse Ouderenraad hoopt dat op de pensioenconferentie die door minister Van Quickenborne in het najaar wordt georganiseerd, hierover grondig zal nagedacht worden en dat hierbij ook de huidige gepensioneerden hun inbreng kunnen doen. Ten tweede benadrukt de Vlaamse Ouderenraad in de visietekst ook het belang voor het actief ouder worden van een verzekerde toegang tot ‘kwaliteitsvolle, betaalbare en toereikende gezondheidsdiensten tijdens de gehele levensloop’. Ook dit wordt de komende maanden (jaren?) heel concreet. Het regeerakkoord voorziet immers de overheveling van een aantal bevoegdheden inzake gezondheidszorg en hulp aan personen van de federale overheid naar de deelstaten. Dit betreft o.m. de financiering van de zorg in de woonzorgcentra en rust- en verzorgingstehuizen en de tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden. Het spreekt vanzelf dat dit voor de Vlaamse ouderen van heel groot belang is. Met name stelt zich de vraag hoe deze overheveling zal gebeuren en op welke manier deze middelen door de Vlaamse regering zullen aangewend worden. De Vlaamse Ouderenraad heeft dan ook een werkgroep opgericht waarin deskundigen nagaan welke de mogelijke gevolgen zijn van deze overhevelingsoperatie en om een degelijk advies terzake voor te bereiden. Kortom, de Vlaamse Ouderenraad ondersteunt ten volle de optie om het ‘actief ouder worden’ te stimuleren en zal er in de komende maanden en jaren ook op aandringen dat de essentiële voorwaarden tot stand komen die dit mogelijk moeten maken. Twee van deze voorwaarden zijn: een behoorlijk inkomen en een goede, betaalbare zorg voor iedere gepensioneerde. Jul Geeroms, voorzitter ACTUEEL-Informatieblad ACTUEEL-Informatieblad

1

N�� Commissie Bestaanszekerheid, Economie en Arbeid Kristel Wijshof, secretaris

Europa beveelt aan! De huidige economische omstandigheden en de voortschrijdende vergrijzing hebben pensioenen met stip op de beleidsagenda van de Europese lidstaten geplaatst. En Europa zelf? Zij weegt alsmaar meer op deze agenda’s en stuurt direct of indirect mee het beleid van de lidstaten, al dan niet gekoppeld aan financiële sancties. Inzake pensioenen verschenen recent twee belangrijke documenten: het Europees Witboek en de Nationale Hervormingsprogramma’s. Beide werden door de Commissie Bestaanszekerheid en Internationaal Ouderenbeleid bekeken. Europees Witboek Pensioenen Op 16 februari heeft de Europese Commissie haar ‘Witboek’ voor adequate, veilige en duurzame pensioenen op tafel gelegd. Het werd opgemaakt met het oog op het veilig stellen van de pensioenstelsels binnen Europa: zowel duurzaamheid als adequaatheid moeten gegarandeerd blijven. Het Witboek kwam er niet zomaar: het is gebaseerd op de resultaten van een uitgebreide raadpleging die in juni 2010 werd opgestart met het Europees Groenboek, waarop ook ouderenorganisaties en de Vlaamse Ouderenraad reageerden. De Europese strategie voorgesteld in het Witboek kan beschouwd worden als een begeleiding en een aanvulling van de nationale pensioenhervorming. Europa zet daarbij sterk in op twee terreinen: Ten eerste een grotere rol voor de aanvullende pensioenspaarregelingen (tweede pijler), bijvoorbeeld door de veiligheid ervan te verbeteren en werknemers beter te beschermen. Ten tweede wordt er volop gefocust op een hervorming van de arbeidsmarkt om zo een betere balans tussen werkjaren en pensioenjaren te krijgen. Men denkt daarbij aan een leeftijdsbewust personeelsbeleid, maar ook aan het optrekken van de pensioenleeftijd, het verstrengen van de toegang tot het vervroegd pensioen, …

2

Nationale Hervormingsprogramma’s (NHP) Daarnaast zijn er ook de Nationale Hervormingsprogramma’s van elke lidstaat. Het NHP van België bevat de maatregelen die de federale regering en de regeringen van de gewesten en de gemeenschappen de afgelopen 12 maanden hebben genomen en die gericht zijn op het bereiken van de socio-economische doelstellingen in het kader van de Europa 2020 Strategie. België wil bijvoorbeeld dat tegen 2020 ten opzichte van 2008 minstens 380 000 mensen minder risico lopen op armoede of sociale uitsluiting (-17%). Een greep uit de maatregelen: met het oog op het vrijwaren van de koopkracht zal het automatisch indexeringssysteem van de lonen en de uitkeringen gehandhaafd worden. De omvang van de welvaartsenveloppe voor de aanpassing van de pensioenen aan de welvaart zal voor 2013-2014 met maar liefst 40% verminderd worden. (Daarnaast werd ook een Nationaal Strategisch Rapport opgesteld. Het rapport is coherent met en complementair aan het NHP 2012. Het is eerder beschrijvend en herhaalt de engagementen van de regering in het NHP.) Waakzaamheid geboden De Commissie Bestaanszekerheid heeft echter heel wat bedenkingen bij deze Europese aanpak: vraag is hoe zulke aanbevelingen stroken met een sociaal Europa? Vanuit de Vlaamse Ouderenraad en AGE blijven we ijveren voor een versterking van de wettelijke pensioenen, het enige pensioen dat voor iedereen toegankelijk is. Bovendien worden pensioenen in het Witboek voornamelijk benaderd vanuit een uitgave- en tewerkstellingsperspectief. In plaats daarvan zou de EU de functie als sociale bescherming moeten onderstrepen.


Tot slot, hoewel Europa de lidstaten vraagt om overleg te plegen met de sociale partners en organisaties bij het tot stand komen van deze twee documenten, gebeurde dit in België niet. Integendeel, het was zelfs niet mogelijk om de inhoud te lezen, vooraleer de documenten werden overgemaakt aan de Europese

Commissie. Samen met de ouderenorganisaties zal de Vlaamse Ouderenraad dit aankaarten bij AGE zodat dit in toekomst hopelijk wel in een participatief kader kan plaatsvinden.

Commissie Internationaal Ouderenbeleid Niek De Meester, secretaris

Het Belgisch economisch en budgettair beleid: het rapport In het vorige nummer van Actueel lichtten we de procedure van het Europees semester toe voor 2012. Intussen maakte België haar Nationaal Hervormingsprogramma en Nationaal Sociaal Rapport over aan de Europese Commissie. De documenten werden grondig geanalyseerd, en op 30 mei 2012 ontving België vervolgens 7 landenspecifieke aanbevelingen. Echt verrassend zijn deze niet. De vaststellingen van Europa Het rapport dat de regering Di Rupo I in de bus kreeg bestaat naast de aanbevelingen ook uit 18 punten van vaststelling. In punt 7 komt de Europese Commissie, na diepgaande evaluatie, tot de conclusie dat er voor België sprake is van een externe macro-economische onevenwichtigheid, zij dat het niet buitensporig is. Vervolgens stelt de Europese Commissie in punt 8 wel dat het macro-economische scenario dat de regering voor 2014 en 2015 hanteert wellicht te optimistisch is. Ondermeer omdat de BBP-groei te positief wordt ingeschat voor deze periode en omdat de impliciete verplichtingen wegens de aan de financiële sector verleende garanties zeer hoog liggen. Belangrijk voor ouderen is vooral het punt 9: De kosten van de vergrijzing moeten worden aangepakt en er dient een structurele vermindering van het tekort te worden gerealiseerd om de hoge overheidsschuld te reduceren. De Europese


Commissie is weliswaar positief over de voornemens uit het regeerakkoord, maar vindt het nog lang niet genoeg. Ook in dit rapport blijft ze aandringen op andere hervormingen, zoals de koppeling van de wettelijke pensioenleeftijd aan de levensverwachting. De aanbevelingen Nog concreter wordt het in de specifieke aanbevelingen. Zo is er aanbeveling 2 die handelt over de versterking van de publieke financiën. België moet de leeftijdsgerelateerde uitgaven in toom proberen te houden, met inbegrip van de uitgaven voor gezondheidszorg. De vraag om de wettelijke pensioenleeftijd te koppelen aan de gestegen levensverwachting wordt ook nog eens expliciet herhaald. Aanbeveling 4 ligt eveneens erg gevoelig. Daarin herhaalt de Europese Commissie nog maar eens de oproep ons systeem van loononderhandelingen en loonindexatie te hervormen. De Europese Commissie is deze keer zelfs specifieker. Ten eerste stelt ze voor de loonnorm post-corrigerend te laten werken, zodat die de lonen verlaagt als ze te bruusk zijn gestegen. Daarnaast raadt ze aan all-in akkoorden af te sluiten, akkoorden waarbij de loonstijging op voorhand vastligt en de indexering dus stopt bij hogere inflatie dan voorzien. Tot slot moeten ook opt-out clausules mogelijk worden. Bepaalde bedrijven kunnen er dan voor kiezen om niet aan de sectorale afspraken deel te nemen. De kans is reëel dat enkel sterke sectoren en ondernemingen nog een goed loonakkoord kunnen sluiten.

3

Bedenkingen Bij een lezing van het rapport zou je bijna vergeten dat het Europees semester ook bedoeld is om de vooruitgang van de Europa 2020 doelstellingen te toetsen. Armoedebestrijding komt dan ook niet aan bod in dit rapport. Hervormingen van het indexsysteem en een verdere verlaging van de werkloosheidsuitkeringen zullen het armoedeprobleem alleszins niet oplossen, integendeel. Het kan dus geen kwaad nogmaals te herhalen dat er dringend nood is aan een sociaal Europa. En in deze optiek zal de Commissie Internationaal Ouderenbeleid het Europees semester opvolgen. Vervolg In juni wou de regering dat de Europese Commissie enkele punten grondig zou wijzigen. De definitieve aanbevelingen werden op de Europese top van 28 en 29 juni goedgekeurd. Naar aanleiding van deze Europese top heeft de Vlaamse Ouderenraad een brief gestuurd naar de regering om enkele punten onder de aandacht te brengen.

Bepaal de agenda van Europa mee! Dankzij het Europees burgerinitiatief kunt u samen met een miljoen andere EUburgers rechtstreeks invloed uitoefenen op de ontwikkeling van het EU-beleid door de Europese Commissie op te roepen een wetgevingsvoorstel te doen. Op de website http://ec.europa.eu/citizens-initiative/public vindt u informatie over alle burgerinitiatieven, krijgt u uitleg over de regels en kunt u uw eigen burgerinitiatief starten.

4

Wat heeft het Europees Jaar 2012 nog allemaal in petto? Kathy Louagie, Vlaamse Ouderenraad Met het Europees Jaar wil Europa het actief ouder worden en de solidariteit tussen de generaties promoten. Het wil mensen bewust maken en aantonen hoe belangrijk de bijdrage van ouderen is aan de maatschappij. Want actief ouder worden betekent meer dan langer aan het werk blijven. Evenveel aandacht verdient de bijdrage die ouderen leveren aan de maatschappij onder andere als vrijwilliger en/of mantelzorger. Actief ouder worden gebeurt op verschillende domeinen: niet alleen de zorg voor zichzelf en anderen speelt een belangrijke rol, maar ook de oudere als consument, de oudere die politiek actief wil blijven, de sociale en culturele participatie van ouderen, alsook het levenslange leren. Dit jaar worden er in verschillende Europese landen heel wat evenementen rond actief ouder worden en solidariteit tussen de generaties op touw gezet. Via de Europese website http://europa.eu/ey2012/ey2012.jsp?langId=nl kan je nagaan welke initiatieven er dit jaar nog op het programma staan en kan je ook per land enkele goede praktijkvoorbeelden vinden. Voor België coördineert de FOD Sociale Zekerheid de werkzaamheden m.b.t. het Europees Jaar 2012. Op de website www.beactive2012.be vind je naast getuigenissen, ook meer informatie over de vele activiteiten die in België plaatsvinden. Het is zeker de moeite waard om de site eens een bezoekje te brengen. Het jaar wordt in België afgesloten met een slotconferentie die zal doorgaan op 27 november 2012. Hou deze dag alvast vrij in jouw agenda!


Commissie Cultuur, Leren en Maatschappelĳke Participatie Huib Hinnekint, voorzitter In 2008 keurde het Vlaams Parlement het ‘participatiedecreet’ goed - voluit het decreet houdende flankerende en stimulerende maatregelen ter bevordering van de participatie in cultuur, jeugdwerk en sport. Het beoogt in de eerste plaats een versterking van de participatie aan het cultuur-, jeugd- en sportgebeuren, met bijzondere aandacht voor specifieke groepen. Bij het tot stand komen ervan heeft de Vlaamse Ouderenraad gewezen op het belang van deze regeling voor de ouderen. In de regeling werd bepaald dat bij het toekennen van projecten ook uitdrukkelijk rekening moet gehouden worden met de betekenis ervan voor ouderen. Binnen de commissie bestaat de bezorgdheid dat er niet veel in huis is gekomen van een betere participatie van ouderen. Ondertussen is het decreet vanuit het beleid geëvalueerd en worden voorstellen ontwikkeld voor de bijstelling ervan. Dit was de aanleiding om op 11 mei mevrouw Inge Van de Walle, van het kenniscentrum DEMOS uit te nodigen op de commissievergadering over de stand van zaken. DEMOS vzw – voor participatie en democratie – is in het kader van het participatiedecreet o.m. actief in 71 lokale netwerken. Hierbij wordt vooral gewerkt rond toegankelijkheid, bereikbaarheid en betaalbaarheid van de culturele infrastructuur en het gemeentelijk aanbod voor mensen in armoede. Impliciet werken ze zo ook rond drempels voor senioren, waarvan velen met een klein inkomen. Het werd een vruchtbaar gesprek. De commissie stelt voor om intern een studiedag te organiseren om het onderwerp verder uit te diepen. Voorts dienen de lokale seniorenraden te worden geïnformeerd over de mogelijkheden die dit decreet biedt. En uiteraard moet er worden ingespeeld op een eventuele bijstelling ervan. Het belang van deze regeling voor ouderen, en vooral voor de kanszwakkeren onder hen, dient opnieuw beklemtoond.


Daarnaast heeft de commissie aan het dagelijks bestuur gevraagd om dringend opnieuw na te gaan hoe de Vlaamse Ouderenraad structureel betrokken kan worden bij de verdere ontwikkeling van het Vlaamse armoedebeleid. Een heel ander punt werd ingebracht door mevrouw Els Messelis, coördinator van de opleiding Seniorenconsulentenvorming aan de Hogere Leergangen te Brussel. Zij wees er op dat er nog altijd geen beroepsprofielen bestaan voor een aantal hogere beroepsopleidingen. Dit geeft grote onduidelijkheid voor de studenten. Over deze kwestie zal contact worden opgenomen met de Vlaamse Onderwijsraad. Ook het Grundtvig-programma vraagt onze aandacht omdat het zal opgaan in een breder programma ‘Erasmus voor iedereen’. Het Grundtvig-programma betrof initiatieven op het terrein van de niet-beroepsgerichte en niet-diplomagerichte vorming. Verscheidene organisaties werkzaam op het terrein van de oudereneducatie maakten hier in het verleden dankbaar gebruik van. Men vreest dat er in de toekomst nauwelijks nog ruimte voor oudereneducatie zal zijn. De commissie stelde voor dat de Vlaamse Ouderenraad hierover een brief zou schrijven aan de bevoegde beleidsverantwoordelijken. Voorts nam de commissie kennis van het bericht dat de Vlaamse regering een conceptnota over ‘Mediawijsheid’ heeft goedgekeurd van de Vlaamse minister van Media, mevrouw Ingrid Lieten en van de Vlaamse minister van Jeugd, Pascal Smet. Onder mediawijsheid wordt verstaan: het geheel van competenties waarmee burgers zich bewust en kritisch kunnen bewegen in een complexe, veranderende en gemediatiseerde wereld. Deze deskundigheid wordt beschouwd als een voorwaarde tot maatschappelijke participatie. Het belang ervan voor ouderen ligt zonder meer voor de hand. Daarom heeft de commissie besloten om tijdens haar volgende bijeenkomst dieper in te gaan op deze nota.

5

Commissie Welzĳn, Gezondheid en Zorg Thérèse Jacobs, voorzitter

Tijdens de laatste bijeenkomst heeft de commissie haar werkzaamheden over de geestelijke gezondheidszorg bij ouderen opgestart. Dit thema maakt deel uit van het beleidsplan geestelijke gezondheid van de Vlaamse regering, met de ouderen als een specifieke doelgroep. In een eerste fase verzamelen we informatie.

Bovendien werkt het centrum aan een methodiek om de geestelijke gezondheid te bevorderen bij oudere personen (60+), op basis van de wetenschappelijke inzichten. De commissie zal ongetwijfeld na de zomer dit thema opnieuw opnemen en hoopt daartegen ook een stap verder te zetten in het standpunt omtrent voeding en ondervoeding bij ouderen.

De commissieleden werden geïnformeerd door VIGeZ, een expertisecentrum voor gezondheidspromotie en ziektepreventie in hoofd.be. je n ti fi p o t Vlaanderen. Zij benadrukken dat geestelijke Doe de tes gezondheid deel uitmaakt van gezondheid in het algemeen. Geestelijke gezondheid is een toestand van welbevinden waarbij een persoon zijn capaciteiten realiseert, kan omgaan met dagdagelijkse stress, productief kan werken en een bijdrage kan leveren aan zijn gemeenschap. Het expertisecentrum heeft verder een uitgebreid dossier samengesteld met een overzicht van de VLAAMS ACTIEPLAN SUÏCIDEPREVENTIE risicofactoren en beschermende factoren voor zover deze wetenschappelijk onderbouwd zijn. Omdat dit overzicht geordend wordt volgens het levensloopmodel is er ook bijzondere aandacht fit-boekje-105x105-DEF.indd 24 voor de geestelijke gezondheid bij oudere personen. Men stelt volgende risicofactoren voor ouderen vast: pensionering, confrontatie met verlies en rouw, omgaan met fysieke veranderingen, ziekte, armoede, stigmatisering,… De beschermende factoren zijn een positief zelfbeeld, het behouden van de autonomie, fysieke activiteit, openheid voor nieuwe ervaringen, contacten met familie, financiële zekerheid, toegang tot transport, enzovoort. Meer informatie hierover is te lezen in de factsheet ouderen, gepubliceerd op www.vigez.be, onder het luik ‘geestelijke gezondheid’.

j i j f j i l b e o En h ? d f o o h e j fit in

fit-boekje-105x105-DEF.indd 1

6

V.U.: Chris Vander Auwera, Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid, Koning Albert II-laan 35 bus 33, 1030 Brussel - D/2009/3241/052

De Commissie Welzijn, Gezondheid en Zorg heeft het standpunt over de commercialisering in de residentiële ouderenzorg afgerond. Verder is op vraag van minister Vandeurzen ook een ontwerp van advies over de maximumfactuur in de thuiszorg uitgewerkt.

30-01-2009 1

30-01-2009 12:05:22


Commissie Wonen, Mobiliteit en Veiligheid André Sonneville, voorzitter Tijdens de vergadering in mei nodigde de commissie twee vertegenwoordigers van De Lijn uit om te spreken over hun besparingsplannen. Zoals geweten moet de openbare vervoersmaatschappij bezuinigen, een gevolg van het verlies dat in 2011 geleden werd en de steeds toenemende kosten, bijvoorbeeld voor brandstof. Het besparingsplan van De Lijn heeft drie onderdelen: een beperking van de uitgaven, een verhoging van de ontvangsten en een betere afstemming van het aanbod op de vraag. Voor de commissieleden al deze besparingsplannen besproken hebben, stelden ze vast dat het aanbod van De Lijn de laatste jaren sterk toegenomen is en dat hiervan gretig gebruik wordt gemaakt. Men zou het liefst alles behouden, wetende dat alles gratis allicht niet meer bestaat. Dat de elektronische MOBIBkaarten, die binnenkort ingevoerd zullen worden, elke gebruiker 5 euro aan administratie zullen kosten, stoot toch niet direct op weerstand. Deze unieke kaart zal zowel bruikbaar zijn op het net van De Lijn, MIVB als TEC. Ook zal ze 5 jaar geldig zijn. Bovendien kan de kaart zorgen voor een betere verzameling van gegevens over het gebruik van het openbaar vervoer en van de verschillende abonnementen.

Ten derde benadrukt de commissie dat ouderen betrokken moeten worden bij mobiliteitsvraagstukken. Dit kan door de Vlaamse Ouderenraad als adviespartner te raadplegen en door in gesprek te gaan met de lokale mobiliteitsambtenaren die signalen vanuit lokale ouderenadviesraden moeten doorgeven. De Vlaamse Ouderenraad is bereid en vragende partij om in debat te gaan over de besparingen en eventuele aanpassingen aan de gratis abonnementen. Want hoewel ouderen in het verleden nooit expliciet gevraagd hebben om gratis openbaar vervoer, is het gratis abonnement ondertussen heel sterk ingeburgerd. Wat zeker is, is dat de Vlaamse Ouderenraad blijft ijveren voor betaalbaar bus- en tramvervoer omdat mobiliteit essentieel is voor ouderen. De commissie heeft deze en verschillende andere opmerkingen gebundeld in een ontwerp van standpunt. In een volgende editie komen we hier dus zeker op terug.

Toch plaatsen de commissieleden ook bedenkingen bij de besparingen. Er wordt volgens hen geraakt aan de mobiliteitskansen van ouderen. Ten eerste maakt men zich zorgen over de dienstregeling in de landelijke gemeenten. Vooral de gebieden waar veel ouderen wonen (kleine clusters in voorstedelijke gebieden of op het platteland) vragen een toegankelijk en voldoende groot aanbod aan openbaar vervoer. Ten tweede wijst men er op dat informatie naar de gebruikers in deze essentieel is. Er wordt praktische en laagdrempelige informatie gevraagd, zowel via het internet maar ook via schriftelijke documenten en persoonlijke contacten.


7

Commissie Sport en Bewegen Jan Tessier, secretaris

‘Ouderen tellen altijd mee… ook in de Sportraad!’ Uit onderzoek is gebleken dat de meeste omnisportclubs voor ouderen weinig tot zelfs niet vertegenwoordigd zijn in de gemeentelijke sportraad. De ouderen die wel in de sportraden zetelen, vertegenwoordigen meestal hun sportclub, meestal is dit een jeugdsportclub of een competitiesportclub. De twee bestaande ouderensportfederaties hebben wel vertegenwoordigers in de sportraden, maar zeker niet overal. Dit werd in overleg met David Nassen, directeur van het ISB (Vlaams Instituut voor Sportbeheer en Recreatiebeleid) besproken. Het kan immers dat de steeds groeiende groep van ouderen, © Danny niet Willems die ook nog meer en meer aan sport en beweging doen, te weinig of helemaal niet aanwezig zijn in de adviesraden van de lokale gemeenschap. David Nassen: “Clubverantwoordelijken moeten weten dat de sportdienst en sportraad hun partner kunnen zijn, maar ook omgekeerd. Ik ben overtuigd dat samenwerken loont. In overleg gaan, kan resulteren in een win-win situatie. Elkaar informeren over kansen, doelstellingen, maar ook over pijnpunten, kan een goede basis worden voor een vruchtbare samenwerking.” Dat dit duidelijk ook zo is, blijkt uit twee getuigenissen van sportverantwoordelijken uit seniorensportclubs.

Jan Omey, OKRA-sportclub Waregem en provinciaal voorzitter van OKRA-Sport (WestVlaanderen) bekijkt het zo: “Ik geloof dat seniorensport belangrijk is en de info, de subsidies en de voordelen vanuit de sportraad kunnen wij goed gebruiken. Door onze aanwezigheid in de sportraad leren wij andere sportclubs kennen en zij ook ons. Wij staan op de kaart, we zijn gekend en dat alleen al is belangrijk. Dat is een begin om samen te werken voor meer fitte 50-plussers.” En… wat hebben we geleerd vandaag? 1. Het zou fijn zijn dat de sportraden meer gaan samenwerken met seniorensportclubs. Meer clubs actief opsporen en uitnodigen om ’mee te doen’. 2. Het is evident dat ‘sport en bewegen voor ouderen’ vanuit de sportraad mee bewaakt en gestimuleerd wordt. 3. Expertise en vrijwilligers bestaan reeds in de twee seniorensportfederaties, we kunnen daar gebruik van maken en initiatieven nemen in de sportraden. Deze tekst is een samenvatting van een artikel dat de commissie schreef voor het Vlaams Tijdschrift voor Sportbeheer van ISB. Ref.: nummer 228; april-mei 2012

Hendrik Wastyn, voorzitter S-Sport Hemiksem, geeft zijn redenen: “Het is belangrijk om onze horizon te verruimen en een betere kijk te krijgen op het sportleven in de gemeente om, indien mogelijk, te kunnen samenwerken met andere organisaties. Zo blijven wij ook op de hoogte van al wat reilt en zeilt in de gemeente en hebben wij ook een stem, ons advies en onze medewerking als de gemeente en de sportraad iets wil organiseren voor ouderen. En, natuurlijk zorgen wij ook dat we subsidies verkrijgen... en de afwezigen hebben altijd ongelijk.”

8


N�� V�� O�� Stemplicht heeft geen leeftijds-boven-grens Mie Moerenhout, directeur Je moet als man meer dan 115 jaar geworden zijn om zelf geen stemplicht gehad te hebben omdat je niet genoeg belastingen betaalde of geen hoge positie bekleedde. Vrouwen van meer dan 85 jaar hebben nog even de periode gekend dat enkel hun mannelijke partner, hun vader en hun broers mochten gaan stemmen. Maar ondertussen hebben sinds 1948 alle mannen en vrouwen vanaf hun 21 jaar de stemplicht (opkomstplicht) trouw vervuld bij elke verkiezing. 80-plussers zijn de verkiezingen goed gewoon, zij hebben zo’n 30-40 keer hun politieke stem uitgebracht. En nu zijn sommige van deze trouwe kiezers zorgbehoevend, maar wel handelingsbekwaam. Een aantal onder hen volgen de politieke evoluties, zeker in de eigen gemeente. Hebben ze niet sommige politici van vandaag zien opgroeien, snoepjes verkocht, les gegeven, zich zien ontwikkelen als een fervent voorstander van een bepaalde politieke ideologie, enz.? Ze hebben van de politieke geschiedenis zoveel meegemaakt en willen op 14 oktober met hun stem de juiste politieker op de juiste plaats zetten. Zorgbehoevende ouderen haken soms af, o.a. omwille van de verplaatsingen naar het stemhokje. Met een klein zetje zijn ze snel te motiveren om hun stemplicht verder op te nemen. Dit was een vaststelling van TV Oost die in een woonzorgcentrum de vraag stelde aan de bewoners of ze toch zouden gaan kiezen als er een stembureau wordt geïnstalleerd in het woonzorgcentrum. Dit ervaren ook de personeelsleden in de woonzorgcentra die politiekers uitnodigen om te luisteren naar de ouderen of als besproken wordt wat de politieke partijen in petto hebben om tot een ouderenvriendelijke gemeente te komen. Ook jij kan je steentje bijdragen om ouderen die moeilijk te been zijn, die zorgbehoevend zijn, maar nog altijd hun stemplicht hebben, de kans te geven om hun stem zelf uit te brengen. - Ben je bezoeker via je ouderenvereniging? Spreek samen af om vervoer te regelen voor jullie leden die in het woonzorgcentrum wonen. - Gebuur? Nog nooit in het woonzorgcentrum geweest? Dit is een mooie kans om de ACTUEEL-Informatieblad

-

-

eerste keer over de drempel te stappen en een bewoner te begeleiden. Dit is een stap voor de integratie van het woonzorgcentrum als huis van de buurt. Nog sterker is dit als er een kieslokaal in het woonzorgcentrum wordt ingericht voor de hele buurt. Daar kan iedereen bij het gemeentebestuur een goed woord voor doen, zowel de buurtbewoners als de personeelsleden, als de seniorenraad. Heeft de school een busje, de Mindermobielencentrale, het dagverzorgingscentrum, of… of… Kijk wie je kan inzetten om met dit busje vervoer te voorzien over en weer naar het stemlokaal. Je ziet zeker nog andere oplossingen.

De koepels van de woonzorgcentra, nl. Zorgnet Vlaanderen, VVSG, FOS en Ferubel, en de Vlaamse Ouderenraad hebben de woonzorgcentra een brief gestuurd met aanmoedigingen om de bewoners die het moeilijker hebben om te gaan stemmen, meer kansen te geven om hun stemplicht in te vullen. De Vlaamse Ouderenraad heeft bovendien een brief gestuurd naar alle gemeentebesturen, de verantwoordelijken van het lokale ouderenbeleid, naar de ouderenorganisaties, de lokale dienstencentra, naar de lokale en provinciale ouderenadviesraden om te sensibiliseren tot het erkennen van de stemplicht van de oudste ouderen. Dit is de campagne ‘Laat je stem horen’. Ondertussen zijn er reeds enkele reacties binnengelopen bij de Vlaamse Ouderenraad. We rekenen op jullie allen want elke gemeente heeft wel ouderen die moeilijk alleen hun stemplicht kunnen opnemen, ook thuiswonende ouderen. En een variatie in beeld en verhaal van verkiezingsdagen kunnen de zorgbehoevende ouderen zeker brengen. Enkele voorbeelden: De oudste kiezer wordt gefilmd en geïnterviewd - Een verhalennamiddag ‘Kiezen vroeger en nu’ door de oudste ouderen - De vroegere burgemeester woont in het woonzorgcentrum en brengt zijn stem uit dankzij de arm van … - Het stemlokaal van de buurt in het woonzorgcentrum. Alle inspanningen, beelden en verhalen over de ‘kiezende’ oudere geven een ongewoon beeld van een vergrijzende maatschappij, maar laten vooral zien dat ouderen meetellen! 9

Verkiezingskoorts stijgt… ouderenadviesraden laten zich horen Dit najaar vinden op 14 oktober gemeenteen provincieraadsverkiezingen plaats. De politieke partijen zijn zich stilaan aan het klaarstomen voor een strijd om de kiezer. Maar ook de lokale ouderenadviesraden zitten niet stil en laten hun stem horen. Verschillende van hen hebben een memorandum opgesteld waar meerdere beleidsvoorstellen voor de komende regeerperiode instaan. Sommige ouderenadviesraden organiseren zelfs een debat hierover met de politieke partijen. Heeft jouw ouderenadviesraad ook een memorandum opgesteld en wil je dit graag aankondigen in de elektronische nieuwsbrief van de Vlaamse Ouderenraad? Laat het dan zeker weten via [email protected].

De Vlaamse huurpremie Mensen met een heel laag inkomen, die minstens vijf jaar wachten op een sociale woning en in een private huurwoning wonen, kunnen in aanmerking komen voor een maandelijkse huurpremie. Vijf voorwaarden: - een woning als hoofdverblijfplaats huren in het Vlaams Gewest - de huidige woning van de kandidaat-huurder moet conform de normen in de Vlaamse wooncode zijn - de huurprijs mag een maximaal bedrag niet overschrijden - het inkomen van de kandidaat-huurder mag maximaal 16 320 euro plus 1 460 euro per persoon ten laste bedragen - de kandidaat-huurder moet ononderbroken ingeschreven zijn voor een periode van 5 jaar bij een sociale huisvestingsmaatschappij die werkzaam is in de gemeente waar hij/zij woont (= domiciliemaatschappij) De huurpremie wordt berekend op basis van de huurprijs, het gebied waarin je woont en het aantal personen ten laste. De eerste uitbetalingen, met terugwerkende kracht tot 1 augustus 2012, gebeuren in het najaar van 2012. De huurpremie is niet voor personen: - die al in een sociale woning wonen - die een woning huren van vader, moeder, grootvader, grootmoeder, broer of zus als die op hetzelfde adres woont Hoe ontvangt u een invulformulier om een huurpremie aan te vragen? Wanneer u in aanmerking komt voor een huurpremie, geeft de sociale huisvestingsmaatschappij waar u bent ingeschreven uw gegevens door aan WonenVlaanderen. Daarna ontvangt u van WonenVlaanderen (ten vroegste in juni 2012) automatisch een gepersonaliseerd invulformulier om de huurpremie aan te vragen. De omslag van deze zending heeft een gele sticker op. Informatie: Phoenixgebouw, Koning Albert II-laan 19 bus 40, 1210 Brussel tel.: 02 553 85 81 e-mail: [email protected]

10


N�� O�� Federale Adviesraad voor ouderen: de oprichting wordt gepland voor eind 2012 Mie Moerenhout, directeur

De Federale Adviesraad zal samengesteld zijn uit 25 effectieve stemgerechtigde leden, 25 plaatsvervangende stemgerechtigde leden en een aantal leden met raadgevende stem. De effectieve en plaatsvervangende leden zijn personen die ervaring hebben binnen bevoegde organisaties inzake seniorenbeleid en die actief zijn op federaal niveau, binnen het Nederlandse taalgebied, binnen het Franse taalgebied, binnen het tweetalige gebied Brussel-Hoofdstad en binnen het Duitse taalgebied.

Een oproep tot kandidaatstelling zal verschijnen in het Belgisch Staatsblad én verstuurd worden naar alle ouderenorganisaties. De leden met raadgevende stem zijn de ambtenaren-generaal van de bevoegde administraties en de vertegenwoordigers van alle bevoegde ministers. De opdrachten van de Federale Adviesraad: - op eigen initiatief, op verzoek van de federale regering of van Kamer of Senaat advies uitbrengen omtrent pensioenen, gelijkheid van kansen, sociale integratie en bestrijding van kansarmoede, toegankelijkheid van de gezondheidszorg en mobiliteit (in zoverre deze aangelegenheden een federale bevoegdheid uitmaken) - jaarlijks de beleidsverklaring van de regering bespreken wat de aangelegenheden betreft die verband houden met ouderen - op verzoek van een regeringslid waarnemers afvaardigen naar in het kader van de EU opgerichte adviescomités en de kwaliteit evalueren van de dienstverlening aan de ouderen door de federale overheidsdiensten

Een huis? Een thuis!

Ouderen in beeld

Over ouderen en wonen

Ouderen in beeld

N. De Witte, A.-S. Smetcoren, L. De Donder, S. Dury, T. Buffel, T. Kardol & D. Verté Een huis? Een thuis!

Dit boek doet beroep op het cijfermateriaal afkomstig van de ouderenbehoefteonderzoeken. De woonsituatie, woonwensen en woonbehoeften van meer dan 64.000 Vlaamse 60-plussers worden in kaart gebracht. Hoe is het gesteld met de kwaliteit van de huisvesting? Hoe staan ouderen ten opzichte van woningaanpassingen? Wat zijn doorslaggevende factoren voor ouderen om te verhuizen? Welke woonalternatieven neemt men in overweging? Waar gaat men te rade voor informatie betreffende de woning? Een huis? Een thuis! wil woondiensten, OCMW’s, huisvestingsambtenaren van lokale besturen, professionelen die met ouderen werken, risicoinvesteringsmaatschappijen, … instrumenten in handen geven om aan de slag te kunnen rond woonkwaliteit en woonzorg bij ouderen.

Een huis? Een thuis!

Ouderen worden ouder en willen dit het liefst in eigen huis. Verhuizen naar woonzorgcentra, serviceflat, bij de kinderen, … is voor velen een moeilijke beslissing. Deze wens van ‘ageing in place’ in combinatie met de substantiële toename van de oudere populatie en het tekort aan intramurale zorg in het vooruitzicht, maakt de nood aan nieuwe huisvestingsstrategieën aangepast aan de vraag van zijn oudere bewoners groter. Een huis? Een thuis! wil een beeld schetsen van de huisvestingssituatie van Vlaamse ouderen.

OVER OUDEREN EN WONEN

Een huis? Een thuis! verschaft een helder inzicht in de OVER OUDEREN EN WONEN huisvestingsproblematiek van zestigplussers. Het vormt onmisbare lectuur voor iedereen die begaan is met de woonsituatie, woonwensen en woonbehoeften van ouderen, en dient bovendien als instrument om aan de slag te kunnen rond woonkwaliteit en woonzorg bij ouderen.

L I T E R AT U U R

De wet voor de oprichting van de federale ouderenraad dateert al van 2007. Op de ministerraad van 1 juni 2012 werd het koninklijk besluit dat de werking en samenstelling moet regelen, goedgekeurd. De officiële aanstelling van dit volwaardig inspraakorgaan van de zestigplussers in België wordt voorzien voor het einde van dit jaar bij de afronding van het Europees jaar ‘Actief ouder worden’. Het Raadgevend Comité voor de Pensioensector zal tegelijkertijd worden stopgezet, maar het pensioenthema is onderwerp van een van de vijf commissies die binnen de Federale Ouderenraad actief zal zijn.

Een huis? Een thuis ! OVER OUDEREN EN WONEN

Nico De Witte An-Sofie Smetcoren Liesbeth De Donder Sarah Dury Tine Buffel Tinie Kardol Dominique Verté

Na de ouderenmonitor ‘Schaakmat of aan zet?’ en ‘Klaar? Actie! Over ouderen en cultuurparticipatie’ is Een huis? Een thuis! het derde boek in de reeks ‘Ouderen in beeld’ over de vergrijzing in Vlaanderen.

ISBN 9789049606640

Uitgeverij Vanden Broele ISBN 978 90 4960 664 0, 2012, 240 blz. 9 789049 606640

312196_cvr_huis.indd 1


10/04/12 11:33

11

Oud word je niet alleen risicofactor voor overlijden als vaak genoemde risico’s zoals roken, zwaarlijvigheid of luchtvervuiling. Eenzaamheid en sociaal isolement zijn in die zin dus levensbedreigend.

© Laduschka

Hoeveel ouderen voelen zich eenzaam in België? Welke kenmerken verhogen hun risico op sociaal isolement? Hoe kunnen we die problematiek verhelpen? Om die vragen te beantwoorden, heeft de Koning Boudewijnstichting de ouderen zelf aan het woord gelaten. Eind 2011 heeft ze naar 1500 65-plussers geluisterd. Ze werden geïnterviewd bij hen thuis of in het woonzorgcentrum waar ze wonen. 1

Eenzaam of alleen? Sociaal isolement is objectief te bepalen op basis van de omvang van het sociaal netwerk en het aantal contacten. Het staat tegenover sociale participatie. Eenzaamheid is niet hetzelfde als sociaal isolement. Eenzaamheid is een gevoel, een subjectieve ervaring. Je kunt dus niet van buitenaf, objectief, zien wie eenzaam is en wie niet. Eenzaamheid is onvrijwillig en brengt negatieve gevoelens met zich mee. Het verwijst niet naar situaties waarin je vrijwillig kiest om (tijdelijk) contacten met anderen te verbreken. Bij eenzaamheid speelt niet alleen de omvang van het sociaal netwerk een rol, maar ook de beleving en de kwaliteit van de contacten. Het gaat over het ervaren verschil tussen de feitelijke en de gewenste sociale relaties. Iedereen gebruikt een ‘relatiestandaard’ of een meetlat om contacten te beoordelen. Hoe hoger de lat ligt, hoe moeilijker het is om aan die standaard te voldoen. Alleen zijn is dus niet noodzakelijk hetzelfde als zich alleen voelen. Dat blijkt duidelijk als we een beroep doen op een typologie van sociale contacten van ouderen (van Hortalanus et al., 2003), gebaseerd op twee dimensies: enerzijds de gevoelens van eenzaamheid, anderzijds de omvang van het sociale netwerk.

Sociaal kapitaal: van levensbelang! Ongeveer 85% van de 65-plussers heeft kinderen (gemiddeld 2,5 kinderen). De meesten daarvan zien die ook minstens wekelijks. Meer dan driekwart heeft kleinkinderen of achterkleinkinderen. Hun eigen ouders leven meestal niet meer, maar acht op tien ouderen hebben wel nog (schoon)broers of (schoon)zussen. In de buurt of de wijk kent de 65-plusser gemiddeld 12 à 13 mensen. Typologie van sociale contacten bij ouderen Dat is ook het gemiddeld aantal vrienden (vanaf 65 jaar) en kennissen. Kwaliteit Omvang sociaal netwerk Niet alle ouderen zijn echter goed omringd. sociaal Groot Klein Zo zegt iets meer dan een op tien geen netwerk vrienden of kennissen te hebben. Ouderen Voelt zich niet SOCIAAL CONTACTARMEN met een slechte gezondheid en ook de eenzaam WEERBAREN oudste ouderen (meer dan 85 jaar) hebben 45% 9% een minder uitgebreid sociaal netwerk. Voelt zich wel EENZAMEN SOCIAAL Twee op honderd ouderen zijn echt ‘arm’ eenzaam GEÏSOLEERDEN aan contacten: deze mensen hebben 23% 23% met niemand wekelijks contact, ook niet telefonisch, schriftelijk of via internet. Recent onderzoek toont aan dat het geen fait divers is dat mensen weinig sociale relaties Bijna de helft van de ouderen (45%) kan worden en sociale steun hebben. Een ontoereikend omschreven als ‘sociaal weerbaar’. Zij kunnen sociaal kapitaal is immers een even belangrijke terugvallen op een omvangrijk sociaal netwerk

12


en voelen zich niet eenzaam. Ongeveer een op tien ouderen is ‘contactarm’: zij hebben dan wel een klein sociaal netwerk om zich heen, maar ook zij voelen zich niet eenzaam. De overige ouderen (46%) voelen zich eenzaam. Ongeveer de helft van hen bevindt zich in een situatie van sociaal isolement, aangezien ze een klein sociaal netwerk combineren met gevoelens van eenzaamheid. De andere helft beschouwen we als ‘eenzaam’: ze voelen zich eenzaam, ondanks het feit dat ze over een groot sociaal netwerk beschikken. Een aanpak op maat Uit deze typologie leren we bijvoorbeeld dat initiatieven die als uitgangspunt enkel het sociaal netwerk van ouderen nemen, niet noodzakelijk de meest eenzamen bereiken. Er zijn immers ook eenzame ouderen met een groot sociaal netwerk om zich heen. Het is dus zinvol om een onderscheid te maken tussen sociale en emotionele eenzaamheid. Het zijn twee aparte en verschillende ervaringen. Sociale eenzaamheid gaat samen met een beperkt sociaal netwerk en het gemis van relaties met een brede groep van mensen. Iemand die naar een andere buurt of een woonzorgcentrum verhuist, kan bijvoorbeeld de oude sociale contacten missen. Emotionele eenzaamheid ontstaat daarentegen bij het gemis van een betekenisvolle, intieme of hechte relatie. Zelfs iemand met vele sociale contacten kan emotioneel eenzaam zijn, bijvoorbeeld omdat hij een overleden partner of een hartsvriend mist. Deze beide vormen van eenzaamheid komen niet noodzakelijk samen voor. In het kader van interventies is het belangrijk ze te herkennen en te weten dat ze andere oorzaken hebben. Als projecten tegen vereenzaming hun doel willen bereiken, sluiten ze best aan bij de achtergrond en de oorzaken van de eenzaamheid. Logischerwijze vragen verschillende oorzaken en specifieke risicofactoren ook om een verschillende aanpak. Iemand die een hechte emotionele band mist, is wellicht niet geholpen met een uitbreiding van zijn sociaal netwerk. Met optimisme de clichés voorbij Wetenschappers pleiten voor een positieve afschildering van ouderen en voor een juiste en geschakeerde beeldvorming over de


risicofactoren van eenzaamheid en isolement. Zo is de tendens om deze fenomenen te associëren met oudere leeftijd, maar ten dele gegrond. Sociaal isolement en eenzaamheid komen inderdaad meer voor bij de oudste ouderen. Het is echter niet de leeftijd op zich die hier een rol speelt. Bepalend is het feit dat een hogere leeftijd gepaard gaat met een grotere kans op risicofactoren, zoals een slechte gezondheid of het overlijden van de partner. Daarenboven hebben eerdere enquêtes aangetoond dat eenzaamheid bij de jongeren tussen 15 en 24 jaar evenveel voorkomt als bij de oudsten onder ons. Er zijn nog veel meer enquêteresultaten die de traditionele en negatieve beeldvorming over ouderen doorprikken en de nadruk leggen op hun mogelijkheden veeleer dan op hun problemen. Wist u bijvoorbeeld dat één op vijf ouderen het internet gebruikt om te communiceren? En dat bijna de helft van de ouderen helemaal geen gezondheidsproblemen heeft? Slechts één op tien omschrijft zijn gezondheidssituatie als slecht, terwijl de helft vindt dat zijn gezondheidstoestand goed is. Om en bij de zeven op tien ouderen zijn het afgelopen jaar niet gevallen en ongeveer evenveel ouderen hebben geen ernstige geheugenproblemen. Het komt erop neer dat bijna 90% van de ouderen niet zorgafhankelijk is. Naarmate men ouder wordt, groeit uiteraard de kans dat men een beroep doet of moet doen op professionele hulp, maar zelfs bij de 85-plussers doet nog één op drie ouderen daar geen beroep op. Nog een interessante vaststelling in dat verband: meer dan vier op tien ouderen neemt zelf zorg op voor iemand anders. Van actief ouder worden gesproken … Er zijn zelfs meer ouderen die een luisterend oor aanbieden dan dat er ouderen zijn die zelf kunnen terugvallen op een vertrouwenspersoon. Niet iedereen gelijk voor de wet van eenzaamheid Acties die zich richten tot een specifieke doelgroep, en niet tot ouderen in het algemeen, zijn vaker effectief omdat ze kunnen inspelen op de specifieke achtergrond van de betrokkenen. Ouderen die meteen bereid zijn om deel te nemen aan initiatieven, zijn niet noodzakelijk de meest eenzamen. De enquêteresultaten kunnen

13

Anne Van Meerbeeck, projectverantwoordelijke Koning Boudewijnstichting

daarom richtinggevend zijn voor initiatiefnemers die ook de ouderen met de grootste noden willen bereiken. Het is namelijk duidelijk dat niet iedere oudere gelijk is als het over eenzaamheid en sociaal isolement gaat. Er zijn relatief meer eenzame en sociaal geïsoleerde ouderen bij de oudste ouderen (85-plussers), bij vrouwen en bij weduwen en weduwnaars, bij ouderen met gezondheidsproblemen en bij ouderen die de eindjes moeilijk aan elkaar kunnen knopen. Verschillende factoren spelen een rol, maar we leren uit het onderzoek dat het vooral de combinatie van enkele risico-elementen is die leidt tot deze vormen van uitsluiting: leeftijd (of eigenlijk: het risico om afhankelijk te zijn), armoede, ziekte of handicap en het gebrek aan diversiteit in het sociaal netwerk. Opvallend is dat sociale weerbaarheid dus ook mee wordt bepaald door het economische kapitaal van ouderen. In de groep met het laagste inkomensniveau tellen we tot 40% sociaal geïsoleerden, tegenover 15% bij de hoogste inkomens. Wie kan er wat aan doen? Er is geen bewijs dat de eenzaamheidsgevoelens bij ouderen de voorbije decennia zijn toegenomen. Het aantal 65-plussers blijft echter stijgen. Als het percentage eenzame ouderen op hetzelfde niveau blijft in België, betekent dat concreet dat er tegen 2020 meer dan een miljoen eenzame ouderen zullen zijn. Deze fenomenen verdienen daarom de volle aandacht van iedereen. Beleidsverantwoordelijken, ook lokale, kunnen de strijd aangaan op macroniveau, bijvoorbeeld via sociaal beleid. Ze kunnen bijdragen tot het wegwerken van financiële en andere drempels die participatie van ouderen aan het sociale leven beperken. Ook professionelen en initiatiefnemers vinden hopelijk in de studie herkenbare aanknopingspunten, nieuwe inzichten en vernieuwd enthousiasme. Het is van belang dat ze zich tot de juiste doelgroepen richten, dat ze aansluiten bij de achtergrond en de capaciteiten van de ouderen in kwestie, en dat ze aandacht hebben voor de toegankelijkheid van hun acties en diensten. Maar ook kinderen, kleinkinderen, familieleden, kennissen en buren kunnen er wat aan doen. Eén op vijf ouderen zou immers graag meer

14

contact hebben met hun kleinkinderen. En bijna zeven op tien ouderen vindt het (soms) moeilijk om te spreken over eenzaamheidsgevoelens. Met wat meer bezoekjes en wat minder taboes zijn we wellicht al een eind op weg. Tot slot is er ook een rol weggelegd voor de ouderen van vandaag en de ouderen van morgen. Een belangrijke les uit de enquête is dat het belangrijk is te investeren in je sociale relaties en een sociaal netwerk te onderhouden dat divers is en breder dan je dichte familie. De ondervraagde ouderen hebben hierover ook concrete tips gegeven: zorg ervoor dat je kleinkinderen graag naar je toekomen, durf hulp vragen, onderhoud contacten met vrienden en buren, sluit aan bij verenigingen, ga na of je misschien beter omringd zou zijn in een serviceflat of woonzorgcentrum, … Het zijn maar enkele van de manieren om je latere levensjaren te plannen en isolement te voorkomen.

Het marktonderzoeksbureau Ipsos zorgde voor de uitvoering van de interviews bij een representatieve steekproef van ouderen, samen met twee academische partners, LUCASKU Leuven en het Departement Sciences de la Santé publique van de Université de Liège. Het onderzoeksverslag – met de titel ‘Oud word je niet alleen. Een enquête over eenzaamheid en sociaal isolement bij ouderen’ – kan gratis worden gedownload of besteld via de website van de Stichting (www.kbs-frb.be) of via het telefoonnummer 070 233 728. 1


OUDERENWEEKcampagne 2012 Kathy Louagie, stafmedewerker

Actief ouder worden, een leven lang

Zoals je kon lezen in de vorige editie van Actueel, betekent ‘Actief ouder worden’ voor de Vlaamse Ouderenraad veel meer dan langer werken. Actief ouder worden betekent ook dat je voldoende beweegt om gezond te blijven, dat je je kan inzetten als mantelzorger of vrijwilliger en dat je goed voor jezelf zorgt om je zelfstandigheid te behouden. Actief ouder worden start niet plots als je 60 bent. Het gebeurt geleidelijk aan doorheen de jaren en er moet rekening gehouden worden met ieders mogelijkheden. Actief ouder worden voor een zestiger betekent iets anders dan voor een negentiger in een woonzorgcentrum. Het gaat ook om kansen krijgen. Kansen om langer aan het werk te blijven, kansen om de gezondheid optimaal te houden door preventie en sport, kansen om mee te blijven participeren aan de maatschappij en dit in de brede zin van het woord, … Mensen moeten ook hun eigen keuzes kunnen blijven maken en dit een leven lang. Met de campagne ‘Actief ouder worden, een leven lang’ wil de Vlaamse Ouderenraad enerzijds aantonen dat ouderen een waardevolle rol spelen in de samenleving en anderzijds wil de campagne ook de ouderen zelf sensibiliseren. Daarnaast vraagt de Vlaamse Ouderenraad


in zijn visietekst de overheid om gepaste maatregelen te nemen zodat alle ouderen de kans krijgen om op een goede manier oud te kunnen worden. Extra aandacht wordt gevraagd voor de zorgbehoevende ouderen en ouderen met beperkingen. De visie van de Vlaamse Ouderenraad op ‘actief ouder worden’ vind je op www.vlaamse-ouderenraad.be. Ouderenorganisaties zelf aan de slag De Ouderenweekbrochure 2012 met methodiek richt zich naar de ouderenorganisaties en de lokale ouderenadviesraden en wil hen aansporen om na te gaan of ouderen in hun gemeente/stad de kans krijgen om ‘actief ouder te worden’. De Ouderenweekbrochure mag je midden september in je brievenbus verwachten. De Ouderenweekcampagne ‘Actief ouder worden, een leven lang’ wordt gelanceerd op 28 september in het Vlaams Parlement. De uitnodiging word je bezorgd in augustus. De Ouderenweek gaat door van 19 tot en met 25 november. Meer informatie over de campagne vind je op www.ouderenweek.be en www.vlaamse-ouderenraad.be.

Foto: Freddy Meert

Onder de slogan ‘Actief ouder worden, een leven lang’ lanceert de Vlaamse Ouderenraad dit najaar de nieuwe Ouderenweekcampagne. Nu 2012 uitgeroepen is door Europa als het jaar van het actief ouder worden en de solidariteit tussen de generaties, wil ook de Vlaamse Ouderenraad zijn steentje bijdragen om het thema onder de aandacht te brengen. Want nu de babyboomers massaal op pensioen gaan, wordt de vergrijzing in het straatbeeld des te duidelijker. Het groeiend aantal ouderen zorgt ervoor dat de Europese lidstaten, ook België, voor heel wat uitdagingen staan. Als antwoord wordt actief ouder worden door Europa naar voor geschoven als oplossing. De Vlaamse Ouderenraad bekeek het begrip ‘actief ouder worden’ van naderbij en presenteerde zijn visie hierop.

15

Zomer, het moment om gratis vitamine D op te slaan Mie Moerenhout, directeur

Vooral oudere mensen hebben een tekort aan vitamine D. Deze vitamine is belangrijk in combinatie met calcium voor het behoud van sterke botten of om de botten niet verder te verzwakken. De huidige voedingsgewoonten leveren niet gauw voldoende vitamine D. En de tijd van de levertraan is verleden tijd. Vette vis, eigeel en lever zijn de belangrijkste leveranciers van vitamine D via de voeding. Vitamine D wordt geproduceerd in de huid dankzij de UV-stralen van het zonnelicht. Daarvoor is een half uurtje per dag in de buitenlucht nodig, de UV-stralen op handen en gezicht vullen de voorraad al voldoende aan. Eenvoudig toch? De zon is voor allen nodig, maar nog meer voor de oudste ouderen, ook voor de bewoners van een woonzorgcentrum.

16 16


Campagne Welzijnszorg Armoede verjaart niet Een verjaardag is een feest: mooie wensen, warme gezelligheid, leuke attenties … Dat jaartje extra neem je er bij en stilaan schuif je op van een veertiger naar een vijftiger, medioren worden senioren, gepensioneerden zeventigplussers. Elke dag worden we een beetje ouder. Ook mensen in armoede blazen jaarlijks een kaarsje uit. Hun feest heeft echter een bittere nasmaak want armoede verjaart niet. Wie in armoede leeft, vecht dagelijks om de eindjes aan elkaar te knopen … vaak vele jaren lang. Op hogere leeftijd uit armoede geraken, is nog zoveel moeilijker. Het risico op een leven in armoede ligt bij ouderen veel hoger dan bij de rest van de bevolking en de gevolgen op latere leeftijd zijn dramatisch: 1 op 5 ouderen wordt geraakt door armoede. Gemiste kansen op de arbeidsmarkt, ziekte, faillissement of een echtscheiding kunnen mensen de armoede induwen. En een leven in armoede is altijd een leven met minder … Armoede is onaanvaardbaar, ook voor elke zestigplusser. Daarover voert Welzijnszorg in het najaar van 2012 campagne onder de slogan ‘Armoede verjaart niet’. Wil je zelf kennismaken met deze campagne en de acties verbonden aan de campagne, kom dan zeker naar een van de regionale startavonden in Vlaanderen of Brussel.

Foto: Welzijnszorg - Layla Aerts

Regionale startavonden 2012 Startavond Limburg: - maandag 1 oktober 2012, CC Hasselt, Kunstlaan 5, 3500 Hasselt Startavond Brussel: - vrijdag 5 oktober 2012, Zinnema, Veeweidestraat 24-26, 1070 Brussel Startavond Oost-Vlaanderen: - woensdag 3 oktober 2012 (voor parochies, verenigingen en Welzijnsschakels), Centrum Seleskest, Sint-Salvatorstraat 30, 9000 Gent - dinsdag 9 oktober 2012 (voor leerkrachten, studenten en andere geïnteresseerden), HOGent, Campus Schoonmeersen, Schoonmeersstraat 52, 9000 Gent ACTUEEL-Informatieblad

Startavond Antwerpen: - dinsdag 9 oktober 2012, PVC, Smekensstraat 61, 2390 Oostmalle Startavond Vlaams-Brabant/Mechelen: - woensdag 10 oktober 2012, Heilig Hart College, Naamsesteenweg 355, 3001 Heverlee - vrijdag 19 oktober 2012, CC De Zandloper, Kaasmarkt 175, 1750 Wemmel Startavond West-Vlaanderen: - woensdag 10 oktober 2012, Katho Kortijk, Doorniksesteenweg 145, 8500 Kortrijk

17 17

Een Sociaal Huis op wielen in Tongeren Het Mobiel Sociaal Huis is een minibus, bemand door een maatschappelijk assistente die zich op geregelde tijdstippen opstelt in de Tongerse dorpen en buurten. Dit betekent dat de Tongenaren enkele keren per maand een beroep kunnen doen op een maatschappelijk assistente in hun eigen dorp of wijk. En voor wie zelf niet naar het Mobiel Sociaal Huis kan komen, wordt een gepaste oplossing gezocht. Bij het Mobiel Sociaal Huis kan men zich informeren over de verschillende soorten van diensten hulpverlening van de stad of het OCMW. Zo kan er bijvoorbeeld het heel jaar door een aanvraag voor de stookoliepremie ingediend worden. Men kan er ook terecht voor het kopen van huisvuilzakken en PMD-zakken, per stuk of per pak. De burger die twijfelt of hij recht heeft op een financiële tussenkomst van de stad, het OCMW of andere diensten kan de vraag stellen als het busje langskomt. Verder vindt men in het Mobiel Sociaal Huis een aantal aanvraagformulieren waarmee o.a. vakantietoezicht door de politie of een volmacht voor het afhalen van een nieuwe identiteitskaart kan geregeld worden. Als de dienstdoende maatschappelijke assistente niet onmiddellijk een antwoord kan geven op een vraag, wordt de informatie nadien opgezocht en doorgegeven aan de betrokken burger. Informatie: OCMW Tongeren Dijk 124 3700 Tongeren Ingrid Noirhomme Tel.: 012 45 92 51 GSM: 0479 173 473 E-mail: [email protected] www.tongeren.be

18


Wacht niet op een G1000 “Wij willen vooruitzien in verantwoordelijkheid en solidariteit,” zei huidig voorzitster An Hermans bij de viering van de 20ste verjaardag van de CD&V-senioren. Tweehonderdvijftig aanwezigen genoten op 19 april in het Vlaams parlement van een gevarieerd programma met Europees president Herman Van Rompuy, meerdere deskundigen en vele getuigenissen. Feest was er ook om engagement en verbondenheid. Met ’de zotte morgen’ van Zjef Vanuytsel en …een heerlijke verjaardagstaart. Tijd om de seniorenwerking in een politieke partij even onder de loep te nemen. Hoe het begon Eind jaren 80 van de vorige eeuw kwam er wereldwijd protest van ouderen omdat zij door aanstuivende jongeren werden verdrongen. Binnen die brede participatiedrang kwam ook binnen de CVP - nu CD&V - een seniorenwerking op gang. Het grote doel: in partij en beleid de thema’s die ouderen aanbelangen, zoals pensioenen, gezondheidszorg en intergenerationele rechtvaardigheid aan bod brengen en ijveren voor hun actieve deelname aan het maatschappelijk leven en ook aan de politiek. Enthousiaste vrijwilligers De eerste voorzitter van een toen nog beperkte werkgroep was ere-senator Roger Windels (19241996). Na een paar jaar werd hij opgevolgd door ere-volksvertegenwoordigster Godelieve Devos. In 2007 werd An Hermans tot voorzitter van de groeiende beweging verkozen. Vooral het werk van vele vrijwilligers in plaatselijke en regionale besturen maakt de sterkte uit. Zij vormen groepen waar participatie op de eerste plaats permanent actief burgerschap betekent en sociaal en politiek engagement hand in hand gaan. Verbondenheid in netwerken zoals de Vlaamse Ouderenraad of de Europese Senioren Unie geeft de werking een brede dimensie over grenzen van landen en culturen heen. Wie zich engageert, vindt tijd


te kort om te kunnen antwoorden op de vele uitdagingen in de plaatselijke samenleving en de verschillende beleidsniveaus van gemeentelijk tot Europees niveau. Een seniorengeleding: geen toversleutel voor participatie in beleid en partij Vandaag hebben jongeren wel eens de indruk dat ouderen te fel wegen op het beleid. In de samenstelling van partijstructuren, in gemeenteen provincieraden, in regeringen en de vele werkgroepen voor beleidsvoorbereiding is daar in elk geval weinig van te merken. “Een mooi netwerk van bestuursleden in heel Vlaanderen, informatiesessies, discussies, vorming, overleg met mandatarissen zijn allemaal geen garantie om de bekommernissen en participatievragen van senioren ook effectief in partij en beleid te realiseren. De ruimte voor impact van vrijwilligers - zeker van ouderen, die niet meer professioneel actief zijn – is bijzonder beperkt,” zegt An Hermans. Zij onderstreept dat het vooral gaat om een cultuur van openheid en betrokkenheid waarin beleidsvoerders ruimte scheppen voor respectvolle dialoog die ook naar resultaten leidt. Van senioren vraagt het een bestendige inzet en het overstijgen van individueel belang. “Actief burgerschap veronderstelt je laten uitdagen door een probleem, betrokkenheid en verbondenheid om samen iets aan te pakken en het permanent versterken van capaciteiten om dat te realiseren. CD&V-senioren zijn in die verschillende dimensies actief. Maar zoals in de hele samenleving hebben we het ook in de partij vaak moeilijk om gehoord te worden,” zegt de voorzitster. Toch ziet ze niet meteen een andere weg. Eenmalige initiatieven zoals een G1000 kunnen wel inspireren maar zullen de betrokkenheid niet realiseren. De kennis, de ervaring en de inzet van senioren verdienen gevaloriseerd te worden. De uitdagingen voor de toekomst zijn groot. Niet alleen op het vlak van zorg, thuis en in voorzieningen, ook op het vlak van veiligheid, mobiliteit, toegankelijkheid en organisatie van de samenleving om tot een ‘leeftijdsvriendelijke samenleving’ te komen. Daarbij kunnen ouderen in samenspel tussen generaties het verschil maken. Niet wachten dus op een G1000. Doen… www.senioren.cdenv.be

19

Mijn kleinkind heeft ADHD… hoe moet ik daarmee omgaan ADHD is als letterwoord zo goed ingeburgerd, dat we ons nauwelijks kunnen herinneren wat het precies betekent. ADHD is een afkorting van een Engelstalige term: ‘Attention Deficit Hyperactivity Disorder’. In het Nederlands spreken we van een ‘aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit’. ADHD is geen modeverschijnsel. Het heeft te maken met een biologisch ‘anderszijn’ op niveau van de hersenen. Dit ‘anderszijn’ uit zich via het gedrag. Kinderen, jongeren en volwassenen met ADHD vertonen in hun gedrag twee opvallende kenmerken, met name aandachtstekort en hyperactiviteit-impulsiviteit. Aandachtstekort wil zeggen dat de persoon de aandacht niet lang genoeg bij een taak of een activiteit kan houden om ze naar behoren af te werken. Zich organiseren, orde scheppen in de chaos gaat moeilijk. Hyperactiviteit wil zeggen dat het ‘activiteitsniveau’ vaak te hevig is, te druk op momenten dat dat niet wordt verwacht of ongepast is. Impulsiviteit wil zeggen dat men zich niet goed kan beheersen, er niet in slaagt eerst na te denken vooraleer men iets doet of zegt. De kenmerken van ADHD zijn vaak zo indringend dat ze het eigen en andermans functioneren zowel thuis, op school, als in de vrije tijd belemmeren. Ze verstoren het normale verloop van de dagelijkse activiteiten en geven vaak aanleiding tot negatief getinte interactiepatronen. Een kind met ADHD wordt ook opgemerkt door de buren, in de supermarkt, enz. en vooral ook door de grootouders. Net als voor de ouders kan het voor grootouders zowel een opluchting als een zorg zijn om de diagnose ADHD te horen. Want niet alleen ouders van kinderen met een ontwikkelingsproblematiek vinden het lastig om hun eigen kind te begrijpen, ook grootouders die nauw betrokken zijn bij hun kleinkind, vinden het moeilijk en kunnen soms hulp gebruiken.

20

? ??

Grootouders hebben ook vaak veel vragen over de problematiek, willen hun kleinkind graag beter begrijpen, willen weten wat er aan de hand is of hoe ze het beste met hun kleinkind om kunnen gaan. Lezen en je goed informeren over ADHD en de gewenste aanpak, helpt. Zo weet u dat dit kind soms een gebruiksaanwijzing nodig heeft, dat het niet van slechte wil is, maar gewoon dikwijls niet anders kan, en dat uw eigen ervaring met het opvoeden van uw eigen kinderen misschien niet garandeert dat u voor hem de juiste aanpak zult kiezen. De ouders - uw kinderen - steunen in hun aanpak helpt ook. Misschien is het niet uw keuze om medicatie te geven, of om een ingrijpend dieet te proberen of misschien zou u veel strenger of juist minder streng zijn… Maar het is voor de ouders en vooral voor het kind belangrijk dat ze de kans krijgen om een gekozen weg te volgen en dat er een zekere eenduidigheid in de aanpak is. Ouders van kinderen met ADHD kunnen niet altijd even makkelijk oppas vinden als ze een avondje of zelfs een weekend weg willen. Als de ouders weten dat hun kind bij u veilig is en door u geaccepteerd wordt, snijdt het mes aan twee kanten: u verdiept de band met uw kleinkind en de ouders worden ontlast. Als opa en oma heeft u een belangrijke taak in het positief benaderen van uw kleinkind. Kinderen met ADHD hebben dit nog meer nodig dan andere kinderen! Positief benaderen Uit studies blijkt dat voor álle kinderen een positieve benadering het best is, maar dat dit bij kinderen met ADHD absoluut noodzakelijk is. Misschien klinkt dit u wat vreemd in de oren. Uw kleinkind zet de boel op stelten en u zou het positief moeten benaderen? Het antwoord is ‘ja’. Het werkt het best als u goed gedrag stimuleert door het te belonen (met waarderende woorden of aan de hand van een beloningssysteem). Op deze manier vergroot u het zelfvertrouwen van uw kleinkind, leert uw kleinkind het meest over hoe het zich juist wél dient te gedragen en verbetert u de sfeer in huis.


Een negatieve aanpak werkt niet Als u zich vooral richt op het ongewenste gedrag, komt u in een vicieuze cirkel van dreigen, een niet luisterend kind, straffen, een weer niet luisterend kind, dreigen, straffen ... terecht: met als gevolg een ongelukkig kind, een vervelende sfeer in huis en veel frustratie bij u. Bovendien: een negatieve aanpak (blijven hameren op: níét gooien, níét slaan, níét schreeuwen, doe niet zo wild!, hou op met schelden) werkt niet. Het is (zeker voor een kind met ADHD) te moeilijk om uit negatief geformuleerde vermaningen de ‘vertaalslag’ te maken naar wat u wél wilt. Zeggen wat u wél wilt (‘geef die stok aan mij, ga even daar op de bank zitten’) werkt wel.

Belonen en straffen Natuurlijk betekent een positieve benadering van uw kleinkind niet dat u het niet meer mag straffen. U kunt uw ogen niet sluiten voor de verkeerde dingen die het doet. ADHD is nooit een excuus voor onaangepast gedrag; het kan er wel een verklaring voor zijn. Het is van belang dat u consequent bent, direct straft, op een manier die redelijk is en voorspelbaar is voor het kind. Let er ook op dat u handelt in overeenstemming met hoe beide ouders zich opstellen hierin.

Misschien zeggen mensen in uw omgeving dat het kind eens een zware straf of zelfs een goed pak slaag moet hebben. Reageer daar niet op; uw kleinkind zal er niets van leren. Uw relatie met het kind loopt bovendien schade op. Laat de buitenwacht maar zeggen dat u het verwent door het voor ‘zoiets normaals’ als op tijd opstaan en aankleden een beloning te geven. Alleen door te belonen wat u wél wilt dat het kind doet, zult u uw kind aangepast gedrag kunnen aanleren.

Niet escaleren Laat de situatie niet escaleren, maar grijp tijdig in. Zo voorkomt u dat u zelf echt kwaad bent. Het is het best (maar moeilijk!) als u uw kleinkind kunt laten merken dat u zijn gedrag vervelend vindt, maar dat u er niet door uit uw evenwicht raakt. In het begin moet het kind vooral leren dat zijn of haar gedrag consequenties heeft. Het moet leren dat gewenst gedrag loont en ongewenst gedrag (bijvoorbeeld doordrammen) niet.

Ria Van den Heuvel, directeur

Nieuw initiatief: centrum ZitStil komt naar u toe Grootouders vervullen een zeer belangrijke rol bij het opvoeden van jonge kinderen, ze zorgen dikwijls voor onthaal, zorg en bijkomende opvang. Vanaf het najaar organiseert het centrum ZitStil daarom workshops met als doel de grootouders te informeren over de problematiek van hun kleinkind met ADHD. Zij krijgen handvatten aangereikt voor de omgang met hun kleinkind. Er wordt vraaggericht gewerkt, dat betekent dat er veel ruimte is voor al die vragen waar grootouders tegenaan lopen.


Daarnaast is er ruimte voor interactie met de andere grootouders om op deze manier ervaringen uit te wisselen. Frustraties van elkaar te horen, begrip bij elkaar te vinden. Tips van elkaar te horen, te krijgen. Vanaf het najaar komt het centrum ZitStil graag naar uw organisatie, uw vereniging, uw lokaal gezondheids- of welzijnsoverleg, uw …. om deze workshop te begeleiden. Neem daarvoor contact op met: Centrum ZitStil op 03 830 30 25 [email protected], www.zitstil.be Consultatielijn voor individuele hulpverlening: 070 222 135

vragen

en

21

Bescherm je huis tijdens je afwezigheid! Veiligheid in de maatschappij is een algemeen verworven recht voor iedereen. Als organisatie ten dienste van de inwoners, hebben de gemeenten tot doel, een leefmilieu te creëren waar het goed vertoeven is. Daarom ondersteunen zij het initiatief ‘Woningoppas’ van de vzw Taxistop. Deze dienst heeft een databank met woningoppassers en -gezinnen die graag op je woning passen tijdens je afwezigheid. Je huis heeft niet enkel een bewoonde indruk, maar is dit ook effectief. In ruil voor gratis tijdelijk verblijf in je woning, houden de oppassers deze in een nette staat. Zij zorgen voor je kamerplanten en indien nodig ook voor de tuin, de post wordt binnengehaald, het vuilnis buitengezet, kortom alles wat je zou doen mocht je thuis zijn.

22

Eventueel aanwezige huisdieren krijgen het gezelschap en de zorg van de oppassers en hoeven niet naar een kennel of pension, wat ook nog je budget ten goede komt.

Alle woningoppassers en hun gezin zijn verzekerd voor eventuele, niet opzettelijke schade, overkomen tijdens hun verblijf in je woning.

Welk voordeel is er voor de oppasser? Een oppasser kiest zelf de locatie waar hij/zij wil oppassen. Het voordeel hiervan is dat de oppasser steeds nieuwe regio’s kan verkennen en dit zonder dure hotelkosten.

Meer weten over dit initiatief? Surf naar: www.woningoppas.be of neem telefonisch contact op het nummer 070 22 22 92.


Leden van de Vlaamse Ouderenraad  ABVV-Senioren Hoogstraat 42, 1000 Brussel

Geuzen Platform  Grijze Lange Leemstraat 57, 2018 Antwerpen

 ACLVB-Senioren Poincarélaan 72-74, 1070 Brussel

 GroenPlus

tel.: 02 289 01 30 [email protected] www.abvv-senioren.be

tel.: 02 558 51 60 [email protected] - www.aclvb.be/senioren

 CD&V-Senioren Wetstraat 89, 1040 Brussel tel.: 02 238 38 13 [email protected] www.senioren.cdenv.be

Grijze Panters  De Klinkstraat 1 bus 4, 2300 Turnhout tel.: 0495 32 45 60 [email protected]

(voordien VDOR),  DOTzorg Bruisbeke 36, 9520 Sint-Lievens-Houtem tel.: 053 60 30 20 [email protected] www.dotzorg.be

vzw  Enter Belgiëplein 1, 3510 Kermt

tel.: 011 87 41 38 [email protected] www.entervzw.be



FedOS, Federatie van Onafhankelijke Senioren Warmoesstraat 13, 1210 Brussel tel.: 02 218 27 19 [email protected] www.fedos.be

 Fevlado-Senioren Stropkaai 38, 9000 Gent

tel.: 09 224 46 76 [email protected]

Grootouders- en Seniorenactie  GOSA, Gezinsbond Troonstraat 125, 1050 Brussel tel.: 02 507 89 45 [email protected] www.gezinsbond.be


tel.: 03 205 73 08 [email protected] www.h-vv.be/grijze_geuzen

Sergeant De Bruynestraat 78-82, 1070 Anderlecht tel.: 02 219 19 19 [email protected] www.groen-plus.be

vzw  IMPACT Maastrichtersteenweg 254, 3500 Hasselt tel.: 0478 29 84 25 [email protected]

 LBV, Liberale Beweging voor Volksontwikkeling Livornostraat 25, 1050 Brussel tel.: 02 538 59 05 [email protected] www.lbvvzw.be

 Minderhedenforum Vooruitgangsstraat 323/4

1030 Brussel tel.: 02 245 88 30 [email protected] www.minderhedenforum.be

 NEOS, Netwerk van Ondernemende Senioren Tweekerkenstraat 29, 1000 Brussel tel.: 02 238 04 91 [email protected] www.neosvzw.be

 OKRA, trefpunt 55+

Haachtsesteenweg 579, 1031 Brussel tel.: 02 246 44 41 [email protected] www.okra.be

trefpunt 55+  OKRA-SPORT, Haachtsesteenweg 579, 1031 Brussel tel.: 02 246 44 36 [email protected] www.okrasport.be

23

 

    

Seniorencentrum (Brussel) Leopoldstraat 25, 1000 Brussel tel.: 02 210 04 60 [email protected] www.seniorencentrum-brussel.be Seniorenraad Landelijke Beweging Diestsevest 40, 3000 Leuven tel.: 016 28 60 30 [email protected] www.landelijkegilden.be [email protected] www.kvlv.be Seniornet Vlaanderen vzw Koningsstraat 136, 1000 Brussel tel.: 015 73 04 54 [email protected] www.seniornetvlaanderen.be Sportievak vzw Groeningelaan 40, 8500 Kortrijk tel.: 056 31 10 01 e-mail: [email protected] www.sportievak.be Stichting Lodewijk De Raet Kon. Maria Hendrikaplein 64a, 9000 Gent tel.: 09 382 75 70 [email protected] www.de-raet.be S-PLUS Sint-Jansstraat 32, 1000 Brussel tel.: 02 515 02 56 [email protected] www.s-plusvzw.be S-Sport Sint-Jansstraat 32, 1000 Brussel tel.: 02 515 02 41 [email protected] www.s-sport.be

24

  







Vlaams Meldpunt Ouderenmisbehandeling Grotenbergstraat 24, 9620 Zottegem tel.: 09 360 33 66 [email protected] www.meldpuntouderenmishandeling.be Vlaamse Actieve Senioren (voordien VVVG) Lange Winkelhaakstraat 38, 2060 Antwerpen tel.: 03 233 50 72 [email protected] www.vlaamseactievesenioren.be VVDC, Vereniging van Vlaamse Dienstencentra Langemeersstraat 6, 8500 Kortrijk tel.: 056 24 42 00 [email protected] www.dienstencentra.org VVP, Vereniging van Vlaamse Provincies Boudewijnlaan 20-21, 1000 Brussel tel.: 03 240 61 46 [email protected] www.vlaamseprovincies.be VVSG, Vereniging Vlaamse Steden en Gemeenten Paviljoenstraat 9, 1030 Brussel tel.: 02 211 55 00 [email protected] www.vvsg.be WOAS, West-Vlaams Overleg Adviesraden van Senioren Koning Leopold III-laan 41, 8200 Sint-Andries tel.: 050 40 33 13 [email protected]



Agenda ALGEMENE VERGADERING 19 december

RAAD VAN BESTUUR 26 september 28 november

OUDERENWEEK 19 t.e.m. 25 november

COMMISSIE BESTAANSZEKERHEID, ECONOMIE EN ARBEID 6 september

8 november

COMMISSIE WONEN, MOBILITEIT EN VEILIGHEID 13 september

22 november

COMMISSIE CULTUUR, LEREN EN MAATSCHAPPELIJKE PARTICIPATIE 8 oktober

10 december

COMMISSIE INTERNATIONAAL OUDERENBELEID 22 oktober COMMISSIE SPORT & BEWEGEN 6 september

13 december

COMMISSIE WELZIJN, GEZONDHEID EN ZORG 6 september

29 november

Andere 28 september Themadag Ouderenweek 1 oktober Conferentie ‘Actief ouder worden en solidariteit tussen de generaties’ van de FOD Sociale Zaken 2-3 oktober Senior Games 14 oktober Gemeente- en provincieraadsverkiezingen 22 november Studiedag HIG-HUB: Actief ouder worden en lokale besturen 27 november Slotconferentie Europees jaar ‘Actief ouder worden’

Raadpleeg regelmatig de website van de Vlaamse Ouderenraad. Alle vergaderingen en belangrijke activiteiten worden aangekondigd. Mogelijke wijzigingen, aanvullingen en agenda van vergaderingen komen online. Leden die niet over een internetverbinding beschikken, worden per brief of telefonisch ingelicht in geval van wijzigingen in de planning.

25

Actueel - Informatieblad van de Vlaamse Ouderenraad

Drukwerk: Drukkerij Lamine, Herent Verantwoordelijke uitgever: Mie Moerenhout Redactie: Mie Moerenhout en Kathy Louagie Lay-out: Eveline Soors Foto’s cover: Kathy Louagie Secretariaat Vlaamse Ouderenraad vzw Koloniënstraat 18-24 bus 7 - 1000 Brussel Tel.: 02 209 34 51 Fax: 02 209 34 53 E-mail: [email protected] Website: www.vlaamse-ouderenraad.be www.ouderenweek.be

september 2012

Recommend Documents