september 2012 septembre 2012 tijdskrediet

september 2012 septembre 2012

tijdskrediet

www.aclvb.be

Inhoud Inleiding

.........................................................................................................................................................................................................................................................................................................

5

Basisprincipes....................................................................................................................................................................................... 5

Wat verandert er ten opzichte van de CAO 77bis?........................................................................................... 6

Wat blijft hetzelfde t.o.v. de CAO 77bis?..................................................................................................................... 7

De nieuwe CAO 103: context.. ................................................................................................................................................. 7

Tijdskredietreglementering...................................................................................................................................................... 8

I.

Toepassingsgebied – Wie krijgt welk recht?

.. ..........................................................................................

9

1. Principe. . ....................................................................................................................................................................................................... 9 2. Uitsluitingen............................................................................................................................................................................................. 9 3. Bijkomende mogelijkheden tot uitsluiting .. ............................................................................................................. 9

II.

De verschillende formules

................................................................................................................................................

10

1. Het recht op voltijds tijdskrediet of tot vermindering van de arbeidsprestaties tot halftijds of tot viervijfden, niet-gemotiveerd ............................................................................................10 1.1. Vormen van het recht en uitoefening .. ............................................................................................................................ 10 1.2. Voorwaarden inzake anciënniteit, loopbaan en tewerkstelling in hoofde van de werknemer.. .. 11 1.3 Duur ...................................................................................................................................................................................................... 12 1.3.1 Maximumduur van het recht .............................................................................................................................. 12 1.3.2 Verrekening van bepaalde loopbaanonderbrekingen.. ........................................................................ 12 1.3.3 Minimumduur van het recht................................................................................................................................ 13 1.4 Onderbreking van de arbeidsprestaties aan viervijfden: uitvoeringsmodaliteiten,

principe en uitzonderingen.. .................................................................................................................................................... 13

1.5 De uitkeringen voor een niet-gemotiveerd tijdskrediet. . ...................................................................................... 14 1.5.1 Bij overstap op halftijds.......................................................................................................................................... 14 Voor de voltijdse werknemers............................................................................................................................ 14 Voor de deeltijdse werknemers......................................................................................................................... 15 1.5.2 Bij volledige schorsing van prestaties. . ......................................................................................................... 16 1.5.3 Bij vermindering van de arbeidsprestaties tot viervijfden .............................................................. 16

2. Het recht op voltijds tijdskrediet of op gemotiveerd tijdskrediet o.v.v. vermindering van arbeidsprestaties tot viervijfden .. ..................................................................................17 2.1..Basisprincipes................................................................................................................................................................................. 17 2.2. Het recht op een aanvullend gemotiveerd tijdskrediet gedurende 36 maanden................................ 18

2.2.1 Basisprincipes . . ............................................................................................................................................................ 18 2.2.2. De motieven in detail .............................................................................................................................................. 19 a) Zorg over eigen kind tot de leeftijd van 8 jaar ............................................................................................................. 15 b) Palliatieve verzorging ..................................................................................................................................................................................... 16 c) Medische verzorging en bijstand aan een zwaar ziek gezins- of familielid ....................... 17 d) Het volgen van een opleiding .............................................................................................................................................................. 18

2.3. Het aanvullend gemotiveerd tijdskrediet van 48 maanden............................................................................... 23 2.3.1 Basisprincipes. . ............................................................................................................................................................. 23 2.3.2 De motieven in detail.. .............................................................................................................................................. 23 a) Zorg over kind met een handicap van minder dan 21 jaar ........................................................................ 19 b) Verzorging of bijstand aan een ernstig ziek, minderjarig kind .............................................................. 19 2.4. Anciënniteits- en tewerkstellingsvoorwaarden voor het gemotiveerd tijdskrediet............................ 25 2.4.1 Anciënniteitsvoorwaarden.. ................................................................................................................................... 25 2.4.2 Tewerkstellingsvoorwaarden ............................................................................................................................. 25 2.5. Minimum- en maximumperiodes van het gemotiveerd tijdskrediet .......................................................... 25 2.6. Het gemotiveerd tijdskrediet bedraagt maximum 48 maanden (absoluut maximum) .. ................. 26 2.7 Verrekening van bepaalde eerder opgenomen periodes.. ................................................................................... 27 2.8 Viervijfde tijdskrediet: uitvoeringsmodaliteiten en uitzonderingen .. ............................................................ 29 2.9 De uitkeringen voor het gemotiveerd tijdskrediet. . .................................................................................................. 30 2.9.1. Bij overstap op halftijds.......................................................................................................................................... 30 Voor de voltijdse werknemers...................................................................................................................................................................... 24 Voor de deeltijdse werknemers.................................................................................................................................................................. 25 2.9.2 Bij volledige schorsing van prestaties. . ......................................................................................................... 31 Voor de voltijdse werknemers...................................................................................................................................................................... 25 Voor de deeltijdse werknemers.................................................................................................................................................................. 26 2.9.3 Bij vermindering van de arbeidsprestaties tot viervijfden .............................................................. 32

3. Werknemers van 55 jaar en ouder hebben recht op landingsbanen.. ........................................33 3.1.Vormen van het eindeloopbaantijdskrediet (zgn. landingsbanen). . ............................................................... 33 3.2.Duur.. ...................................................................................................................................................................................................... 34 3.3.Leeftijdsgerelateerde afwijkende stelsels: het eindeloopbaantijdskrediet op 50 jaar..................... 34 3.3.1 Het halftijds tijdskrediet voor zware beroepen en knelpuntberoepen .................................... 34 3.3.2 Het 4/5 tijdskrediet voor zware beroepen en lange loopbanen .................................................. 35 3.3.3 Het 1/2 en 4/5 tijdskrediet voor ondernemingen in moeilijkheden of in herstructurering.36 3.4 Viervijfde tijdskrediet: uitvoeringsmodaliteiten, principe en uitzonderingen.......................................... 36 3.5 Voorwaarden in hoofde van de werknemer................................................................................................................. 37 3.6 Verhoogde uitkering. . ................................................................................................................................................................... 39

2 | Het tijdskrediet — september 2012

III Gemeenschappelijke bepalingen voor de verschillende rechten

.. ........................

41

1. De tewerkstellingsvoorwaarden .. ...................................................................................................................................41 2. De verlengingen................................................................................................................................................................................42 3. Bijzondere modaliteiten voor zeer kleine ondernemingen...................................................................43 4. Neutralisatiemechanisme voor tijdskredietperiodes .. ...............................................................................43 5. Mogelijkheid voor de werknemers in ziekteverlof langer dan 6 maanden en/of

die geleidelijk aan het werk hervatten om van een tijdskrediet te genieten ...................45

6. Mogelijkheid voor de werknemer die onder een crisismaatregel valt om te

genieten van een tijdskrediet . . ..........................................................................................................................................45

IV De uitvoeringsmodaliteiten .........................................................................47 1. De schriftelijke kennisgeving ............................................................................................................................................47 1.1. Vormvereisten.................................................................................................................................................................................. 47 1.2. Termijn.................................................................................................................................................................................................. 47 1.3. Zelfde vorm en zelfde termijn............................................................................................................................................... 47 1.4. Attest van de RVA.......................................................................................................................................................................... 48 1.5. Inhoud en attesten ...................................................................................................................................................................... 48

2. Planningsysteem – toepassing van de voorkeuren.. ....................................................................................49

2.1. Principe: organisatorische drempel........................................................................................................................ 49 2.2. Wijziging van de organisatorische drempel .. .................................................................................................... 51 2.3. Voorkeurstelsel .................................................................................................................................................................... 51 2.4. Praktische uitvoering ..................................................................................................................................................... 52

3. Uitstel, intrekking of wijziging van het tijdskrediet .. ...................................................................................53

3.1. Redenen van uitstel........................................................................................................................................................... 53 3.2. Duur............................................................................................................................................................................................. 53 3.3. Praktische modaliteiten.................................................................................................................................................. 53 3.4. Bijzondere bepaling........................................................................................................................................................... 53

4. Intrekking of wijziging voor de werknemers die een niet-gemotiveerd,

V

gemotiveerd of eindeloopbaantijdskrediet aan viervijfden opnemen .. ....................................54

Bijkomende bepalingen

. . .......................................................................................................................................................

55

1. Ontslagbescherming ..................................................................................................................................................................55

Het tijdskrediet — september 2012 | 3

2. Terugkeer in het bedrijf.............................................................................................................................................................55

VI Overgangsbepalingen

.. .............................................................................................................................................................

VII Bijkomende elementen

. . .........................................................................................................................................................

56 58

1. Sociale zekerheid ..........................................................................................................................................................................58 1.1. Principe................................................................................................................................................................................................ 58 1.2. Pensioenen........................................................................................................................................................................................ 58 1.3. Jaarlijkse vakantie ...................................................................................................................................................................... 59

2. Vervangingsplicht.. ..........................................................................................................................................................................60 3. Bijkomende premies....................................................................................................................................................................60 4. Cumul met inkomsten uit andere activiteiten (als zelfstandige of loontrekkende).....61 5. Cumuleren met het pensioen..............................................................................................................................................61 6. Cumuleren met een opleidingsactiviteit/mentorschap. . ...........................................................................62 7. Fiscaliteit ................................................................................................................................................................................................62 8. Grensarbeiders of personen gedomicilieerd in een andere EU-lidstaat . . ..............................62 9. Tijdskrediet en werkloosheid met bedrijfstoeslag (het vroegere brugpensioen)..........63 10. Tijdskrediet en opzeg..................................................................................................................................................................63

VIII. De thematische verloven

. . ...................................................................................................................................................

65

1. Principes. . .................................................................................................................................................................................................65 2. Overstap van een niet-gemotiveerd of gemotiveerd halftijds, 4/5tijds tijdskrediet of van een eindeloopbaantijdskrediet op een van de thematische verloven, en vice versa.66

IX

Indienen van de formuleren bij de RVA

.. .......................................................................................................

67

Bijlage – Overzichtelijk tabel met alle tijdskredietuitkeringen....................................................................68 Bijlage – Overzichtelijk tabel met alle tijdskredietuitkeringen....................................................................68 Bedragen van toepassing op de tijdskredietuitkeringen die de RVA vanaf 1.2.2012 betaalt.. . .......................................................................................................................................................................68


Inleiding

Basisprincipes Op 27 juni 2012 werd in de schoot van de Nationale Arbeidsraad een nieuwe collectieve arbeidsovereenkomst goedgekeurd. Het gaat om de CAO nr. 103. Deze CAO, die sinds 1 september 2012 van toepassing is vervangt de vroegere CAO 77bis, die evenwel niet verdwijnt. In sommige gevallen zal de CAO 77bis immers van toepassing blijven via het mechanisme van de overgangsmaatregelen dat in de CAO 103 werd opgenomen. De bedoeling hiervan is de rechten van de werknemers die voor de goedkeuring van de CAO 103 in een tijdskredietsysteem zijn gestapt, te vrijwaren. De CAO 77bis behoudt dus zijn nut binnen deze complexe materie en maakt deel uit van de hele reglementering inzake tijdskrediet. U vindt de ACLVB-brochure met alle details over deze CAO 77bis op onze website. Het nieuwe systeem van de tijdskrediet ziet er voortaan als volgt uit : – Het niet-gemotiveerd tijdskrediet of de mogelijkheid voor de werknemer (met werknemer worden uiteraard steeds zowel de mannelijke werknemer als de vrouwelijke werkneemster geviseerd) een voltijds tijdskrediet van 12 maanden op te nemen, of de loopbaan te verminderen gedurende 24 maanden halftijds of voor een periode van 60 maanden aan viervijfden te werken – Het aanvullend gemotiveerd tijdskrediet onder vorm van een voltijds, halftijds of viervijfdentijds gedurende maximum 48 maanden – Het eindeloopbaantijdskrediet voor werknemers of werkneemsters vanaf 55 jaar op voorwaarde dat ze 25 jaar beroepsloopbaan als loontrekkende kunnen voorleggen of, in zeer specifieke gevallen, vanaf 50 jaar, wanneer ze een zwaar beroep hebben beoefend, langdurig hebben gewerkt of tewerkgesteld zijn in een onderneming in moeilijkheden of in herstructurering Deze verschillende rechten staan volledig los van mekaar, wat dus betekent dat ze gecombineerd kunnen worden binnen de vastgelegde limieten. Om er recht op te hebben moet men aan een reeks specifieke voorwaarden voldoen. Daarnaast zijn er ook bijzondere organisatorische regels voorzien. De verschillende tijdskredietformules staan ook los van de thematische verloven en kunnen daarmee dus worden gecombineerd. Deze zijn: het ouderschapsverlof, het verlof voor medi-


sche bijstand aan een zwaar ziek gezins- of familielid of het verlof voor palliatieve verzorging. Alle informatie over de thematische verloven is online beschikbaar op de website van de ACLVB. Een beknopte analyse, op het einde van de brochure, vindt u terug onder titel VIII. De motieven die de toekenning van de thematische verloven rechtvaardigen, namelijk de zorg over een kind tot maximum 12 jaar, de medische bijstand of palliatieve verzorging komen deels ook in aanmerking voor een gemotiveerd tijdskrediet. De sociale partners hebben dit bewust gedaan: ze beogen hiermee een bepaalde synergie tussen het gemotiveerd tijdskrediet en de thematische verloven zodat de vereiste documenten en minimale en maximales periodes voor de uitoefening van het recht dezelfde zouden zijn.

Wat verandert er ten opzichte van de CAO 77bis? De drie delen inzake tijdskrediet, vervat in de CAO 103 – het niet-gemotiveerd tijdskrediet, het gemotiveerd tijdskrediet en het eindeloopbaantijdskrediet – vervangen de drie delen van de CAO 77bis. Even ons geheugen opfrissen! In de CAO 77bis bestonden de volgende tijdskredietformules: het tijdskrediet sensu stricto (voltijdse of halftijdse onderbreking van een jaar over de hele beroepsloopbaan, door de sectoren of bedrijven eventueel te verlengen tot maximum vijf jaar), het viervijfde tijdskrediet (algemeen stelsel), dat maximum 5 jaar kon worden opgenomen, of het tijdskrediet voor werknemers vanaf 50 jaar of ouder dat halftijds of 4/5 tijds kon worden opgenomen op voorwaarde ook dat men minstens 20 jaar had gewerkt. Het viervijfde tijdskrediet (algemeen stelsel) werd overgenomen in het niet-gemotiveerd tijdskrediet en in het gemotiveerd tijdskrediet die voltijds, halftijds of viervijfdentijds kunnen worden genomen. De ondernemingen en sectoren hebben niet meer de mogelijkheid om het voltijds of halftijds tijdskrediet, bovenop het toegestane jaar, te verlengen. In de plaats daarvan bestaat nu het gemotiveerd tijdskrediet. Het eindeloopbaantijdskrediet (de zgn. landingsbanen) is voortaan pas mogelijk vanaf de leeftijd van 55 jaar. Vroeger was dat vanaf 50 jaar. Er bestaan hierop uitzonderingen, nl. als de werknemer een loopbaan als loontrekkende van 25 jaar kan aantonen, in plaats van vroeger 20 jaar. De wijzigingen in het nieuwe tijdskredietstelsel impliceren meestal een verstrenging van de regels maar niet altijd. Daar waar een werknemer vroeger, op basis van de CAO 77bis zijn arbeidsprestaties tot 4/5 kon verminderen gedurende 5 jaar over zijn hele loopbaan, heeft hij


nu, via de CAO 103, de (hypothetische) mogelijkheid 4/5 tijds te werken gedurende negen jaar, waarvan vijf zonder motief en vier jaar met motief, nl. als hij een van de in de CAO voorziene motieven kan doen gelden (bovenop de thematische verloven).

Wat blijft hetzelfde t.o.v. de CAO 77bis? De nieuwe collectieve arbeidsovereenkomst verandert niet alles. Ze werd goedgekeurd op vraag van de regering om een einde te stellen aan de ongelijkheid tussen de toegang tot het tijdskrediet (CAO 77bis) en de toegang tot de tijdskredietuitkeringen waarvan de regels waren veranderd naar aanleiding van de goedkeuring van het koninklijk besluit van 28 december 2011 (zie “context” (lager) waarin de CAO 103 werd aangenomen). De nieuwe CAO 103 moest dit verschil dus wegwerken en er opnieuw voor zorgen dat er een overeenstemming was tussen de toegang tot het recht en de toegang tot de uitkeringen. De bepalingen m.b.t. het toepassingsgebied, de modaliteiten op het vlak van kennisgeving, uitstel en intrekking en de organisatorische regels werden niet gewijzigd, met uitzondering van de aanpassingen die nodig waren om aan de nieuwe logica van de CAO te beantwoorden. Let op! Voor de thematische verloven verandert er niets.

De nieuwe CAO 103: context Op 1 december 2011 kondigde de regering aan dat het regeringsakkoord een wijziging van het reglementair kader van het tijdskrediet inhield, nl. striktere toegangsvoorwaarden. In navolging daarop werd het koninklijk besluit van 28 december 2011 goedgekeurd. Het wijzigde het koninklijk besluit van 12 december 2001 over de toegangsvoorwaarden van de tijdskredietuitkeringen. Let wel! De bedragen van de tijdskredietuitkeringen werden niet aangepast. Met dus de hoger genoemde ongelijkheid tot gevolg tussen de toegang tot het tijdskrediet, geregeld door de CAO 77bis, en de toegang tot de tijdskredietuitkeringen. Om de nieuwe maatregelen te versoepelen en beide rechten op tijdskrediet en op uitkeringen te harmoniseren startte er een onderhandeling tussen de sociale partners en de regering. Op 25 augustus 2012 kon een nieuw KB worden goedgekeurd dat het koninklijk besluit van 12 december 2001 wijzigt. De CAO 103 en het hoger genoemd koninklijk besluit volgen eenzelfde stramien ter bevordering van de leesbaarheid. Ze traden allebei op dezelfde dag in werking, nl. op 1 september


2012, om juridisch veilig gesteld te zijn.

Tijdskredietreglementering De basiselementen van deze reglementering zijn: – de collectieve arbeidsovereenkomst 103, gesloten op 21 juni 2012 binnen de Nationale Arbeidsraad, ter invoering van een systeem van tijdskrediet, loopbaanvermindering en landingsbanen – de collectieve arbeidsovereenkomst nr. 77bis, gesloten op 19 december 2001 binnen de Nationale Arbeidsraad, waarbij een stelsel van tijdskrediet, loopbaanvermindering en prestatievermindering tot halftijds ingesteld wordt; deze conventie vervangt integraal de collectieve arbeidsovereenkomst nr. 77, gesloten op 14 februari 2001; de collectieve ar beidsovereenkomst nr. 77bis werd aangepast door de collectieve arbeidsovereenkomst nr. 77ter, gesloten op 10 juli 2002, om zo hoofdzakelijk een aantal overgangsproblemen van het oude systeem van loopbaanonderbreking naar het nieuwe systeem te regelen; de overeenkomst werd verder gewijzigd door de collectieve arbeidsovereenkomst nr. 77quater, gesloten op 30 maart 2007, in hoofdzaak om een aantal wijzigingen te inte greren die voortvloeien uit het interprofessioneel akkoord 2007-2008; de overeenkomst werd nadien gewijzigd op 20 februari 2009 door de CAO nr. 77quinquies, om aan de werknemer de mogelijkheid te bieden wederom meer te werken; tenslotte werd de CAO 77sexies van 15 december 2009 aangepast om de periodes van langdurige ziekte of van geleidelijke werkhervatting te neutraliseren ; de CAO 77septies van 2 juni 2010 maakt de neutralisatie mogelijk van de periodes van arbeidstijdvermindering door toepassing van de crisismaatregelen – de wet van 10 augustus 2001 betreffende de verzoening van werkgelegenheid en kwali teit van het leven, hoofdstuk IV – het koninklijk besluit van 12 december 2001 tot uitvoering van hoofdstuk IV van de wet van 10 augustus 2001, gewijzigd door het Koninklijk Besluit van 16 april 2002 en het koninklijk besluit van 8 juni 2007, dat voornamelijk de kwestie van de aan de werkne mers betaalde uitkeringen regelt – het koninklijk besluit van 21 januari 2003 dat de verschillende elementen inzake sociale zekerheid regelt – het koninklijk besluit van 2 februari 2009 inzake bedrijfsvoorheffing. Opmerking: de vernoemde bedragen zijn van toepassing op de uitkeringen vanaf 01.02.2012. Ze zijn, net zoals de sociale uitkeringen, gebonden aan de gezondheidsindex. Op het einde van deze brochure vindt u een overzicht van alle uitkeringen die door de RVA worden uitbe-


taald.

I. Toepassingsgebied – Wie krijgt welk recht? 1. Principe Komen in aanmerking voor de onderscheiden rechten zoals uitgelegd onder titel II: – werknemers gebonden door een arbeidsovereenkomst – werknemers die anders dan op basis van een arbeidsovereenkomst tegen loon arbeid verrichten onder het gezag van een andere persoon.

2. Uitsluitingen Jongeren die gebonden zijn door een leerovereenkomst vallen niet onder het toepassingsgebied.

3. Bijkomende mogelijkheden tot uitsluiting Bepaalde « personeelscategorieën » kunnen uitgesloten worden van het toepassingsgebied. Dit kan enkel via een collectieve arbeidsovereenkomst, gesloten: – hetzij op niveau van het paritair (sub-)comité – hetzij op ondernemingsvlak als het paritair comité waaronder de onderneming ressorteert deze mogelijkheid niet heeft uitgesloten Daar vloeit uit voort dat, als een onderneming de intentie zou hebben bepaalde werknemers uit te sluiten van het recht op tijdskrediet, zij dit enkel kan doen via een collectieve arbeidsovereenkomst, wat dus veronderstelt dat de representatieve vakbonden hun goedkeuring moeten geven. Een werknemer die een tijdskrediet wenst op te nemen zal eerst moeten nagaan of de personeelscategorie waartoe hij behoort niet werd uitgesloten. Zoja moet hij controleren of alles volgens de voorschriften van de CAO is verlopen.


II. De verschillende formules 1. Het recht op voltijds tijdskrediet of tot vermindering van de arbeidsprestaties tot halftijds of tot viervijfden, niet-gemotiveerd 1.1. Vormen van het recht en uitoefening De werknemer heeft het recht om, over zijn hele beroepsloopbaan, een niet-gemotiveerd tijdskrediet op te nemen gedurende maximum 12 maanden o.v.v. een volledige loopbaanonderbreking, of als volgt: – hetzij dus een voltijds tijdskrediet van 12 maanden (op te nemen in schijven van minstens 3 maanden) – hetzij een tijdskrediet o.v.v. vermindering van de arbeidsprestaties tot halftijds gedurende 24 maanden (op te nemen in schijven van minstens 3 maanden) – hetzij een 4/5 tijdskrediet, waarbij hij zijn arbeidsprestaties met 1/5 vermindert over 1 dag of twee halve dagen per week, gedurende 60 maanden (op te nemen in schijven van minstens 6 maanden) – hetzij een combinatie van de verschillende vormen Concreet : maximum 12 maanden voltijds equivalent komt overeen met: – maximum 12 maanden in geval van voltijds tijdskrediet – of, maximum 24 maanden in geval van halftijds tijdskrediet – of, maximum 60 maanden in geval van viervijfde tijdskrediet – of, een combinatie van de drie hoger beschreven vormen ten belope van een equivalente periode van 12 maanden voltijds, wetende dat een maand voltijdse onderbreking gelijkstaat met twee maanden halftijdse onderbreking wat dan weer gelijk is aan vijf maanden van verminderde arbeidsprestaties aan 4/5. Als de werknemer al een deel van zijn recht op een niet-gemotiveerd tijdskrediet heeft uitgeput, en hij nog kan genieten van een korte periode die kleiner is dan de door de reglementering toegestane minimumschijf (3 of 6 maanden al naargelang de formule) dan mag hij die kortere periode toch opnemen. Op die manier kan de werknemer zijn volledig tijdskredietkapitaal opgebruiken. Een werknemer heeft sowieso recht op een niet-gemotiveerd tijdskrediet, ook al heeft hij geen recht meer op de RVA-uitkeringen. Dit kan bvb nuttig zijn voor een werknemer die een nieuwe baan wil uitproberen. Let wel! Op die manier raakt het tijdskrediet opgebruikt. 10 | Het tijdskrediet — september 2012

1.2 Voorwaarden inzake anciënniteit, loopbaan en tewerkstelling in hoofde van de werknemer De werknemer moet voldoen aan een anciënniteit van 24 maanden bij zijn werkgever en minstens 5 jaar hebben gewerkt. De beroepsloopbaan van 5 jaar wordt berekend zoals de 25 jarige loopbaan die de werknemer moet aantonen wanneer hij aanspraak wil maken op een eindeloopbaantijdskrediet. Deze regels vindt u onder punt 3.5. De anciënniteitsvoorwaarde betreft de periode waarin de werknemer door een arbeidsovereenkomst verbonden is met de werkgever waaraan de tijdskredietaanvraag werd gericht. Aan beiden voorwaarden – anciënniteit en loopbaan – hoeft niet te worden voldaan in geval de werknemer rechtstreeks overstapt op een niet-gemotiveerd tijdskrediet nadat hij zijn volledig ouderschapsverlof heeft uitgeput voor al zijn rechthebbende kinderen. De werknemer moet daarnaast ook de voorwaarden vervullen die betrekking hebben op zijn arbeidsstelsel, m.a.w. de tewerkstellingsvoorwaarden. – Om recht te hebben op een volledige loopbaanonderbreking: • Hier is het arbeidsstelsel van de werknemer – voltijds of halftijds – niet van tel (het bedrag van de uitkering wordt wel beïnvloed door het arbeidsstelsel) – Om te kunnen overstappen op halftijds: • In dit geval moet het arbeidsstelsel ten minste 3/4 bedragen van een voltijds arbeidsstelsel binnen de onderneming, en dit gedurende de 12 maanden die aan de schriftelijke tijdskredietaanvraag die door de werknemer werd ingediend, voorafgaan. – Om te kunnen overstappen op viervijfden: • Hier moet het om een voltijds arbeidsstelsel gaan, verdeeld over vijf dagen of meer tijdens de 12 maanden die aan de schriftelijke aanvraag die door de werknemer werd ingediend, voorafgaan.


1.3 Duur 1.3.1 Maximumduur van het recht Het niet-gemotiveerd tijdskrediet kan over de hele loopbaan maximaal 12 maanden voltijds opgenomen worden, of 24 maanden halftijds, of 60 maanden viervijfden. Deze maximumduur kan niet verlengd worden. Het gaat dus om een absoluut maximum en de sectoren of bedrijven hebben niet meer de mogelijkheid dit te verlengen. Even ons geheugen opfrissen: de CAO 77bis opende het recht op tijdskrediet, onder vorm van een volledige of halftijdse onderbreking gedurende één jaar, waarna de sectoren en de bedrijven de mogelijkheid hadden de duur van dit recht met vier jaar te verlengen om over de hele loopbaan maximum vijf jaar te bedragen. De mogelijkheid voor werknemers om hun tijdskrediet te verlengen is vervangen door het gemotiveerd tijdskrediet ‘zorg & opleiding’ dat 36 maanden kan duren. De CAO 103 bepaalt dat het opnemen van dit tijdskrediet – halftijdse of voltijdse onderbreking – het bestaan van een sector- of bedrijfscao vereist (let wel: niet vereist als men kiest voor 4/5). De sector- of bedrijfscao’s die gesloten worden in het kader van de CAO 77bis blijven van toepassing en dienen als basis voor het aanvullend halftijds of voltijds tijdskrediet van 36 maanden, en dit op grond van de overgangsbepalingen vervat in de CAO 103 (zie titel VI). 1.3.2 Verrekening van bepaalde loopbaanonderbrekingen Het niet-gemotiveerd tijdskrediet over de hele loopbaan bedraagt maximaal 12 maanden voltijds, wat betekent dat de opgenomen tijdskredietperiodes in het kader van de CAO 77bis op basis van de artikels 3 en 6 in mindering zullen gebracht worden van deze maximumperiode van 12 maanden. Dit slaat op alle opgenomen periodes van arbeidsprestatieonderbreking (voltijds, haltijds, viervijfden). Ook bepaalde periodes van loopbaanonderbreking die nog werden genomen in het kader van de wet van 22 januari 1985 zullen worden verrekend, nl. de periodes van voltijdse loopbaanonderbreking of waarin de arbeidsprestaties met de helft werden verminderd. Het gaat hier om het algemeen verrekeningsbeginsel dat – in principe – stelt dat de vroegere opgenomen periodes in mindering moeten worden gebracht van het niet-gemotiveerd tijdskrediet.

Voorbeeld: een werknemer heeft al 6 maanden halftijds tijdskrediet opgenomen in het kader van het algemeen stelsel georganiseerd door de CAO 77bis. Hij wenst nu te genieten van een voltijds tijdskrediet. De opgenomen 6 maanden halftijds tijdskrediet zullen afgehouden worden van de maximumduur van het voltijds tijdskrediet waar de werknemer recht op heeft. De 6 maanden halftijds tijdskrediet moeten dus omgerekend


worden: dit geeft 3 maanden voltijds tijdskrediet. Dit betekent dus dat de werknemer nog slechts 9 maanden voltijds tijdskrediet zal kunnen opnemen. Er bestaat, zoals verder uitgelegd onder punt 2.7. een afwijking op dit verrekeningsprincipe. Dit laat toe om de vroeger opgenomen tijdskredietperiodes niet in mindering te brengen van het niet-gemotiveerd tijdskrediet maar af te houden van het gemotiveerd tijdskrediet, om de werknemer de mogelijkheid te geven zijn niet-gemotiveerd “tijdskredietkapitaal” te behouden.

Let op! De periodes van loopbaanonderbreking die werden genomen in het kader van de thematische verloven (ouderschapsverlof, verlof voor palliatieve verzorging of verlof voor medische bijstand aan een zwaar ziek familie- of gezinslid – zie punt III lager) kunnen nooit in mindering gebracht worden op deze maximumduur.

1.3.3 Minimumduur van het recht Om organisatorische redenen binnen de onderneming is er ook een minimumduur voorzien voor het tijdskrediet. Het gaat om minimaal 3 maanden als de werknemer opteert voor een volledige of halftijdse onderbreking en om 6 maanden als hij kiest voor viervijfden. Deze minimale duurtijden zijn zowel van toepassing op de eerste tijdskredietaanvraag door de werknemer, als op alle volgende aanvragen tot verlenging van dit recht.

Let op! Wanneer een werknemer deze minimumduur niet respecteert dan kan de RVA de terugbetaling eisen van de reeds gestorte tijdskredietuitkeringen voor de begonnen maar niet beëindigde periode, tenzij de werknemer uitzonderlijke omstandigheden kan doen gelden.

1.4 Onderbreking van de arbeidsprestaties aan viervijfden: uitvoerings modaliteiten, principe en uitzonderingen Principe De arbeidsprestaties verminderen tot viervijfden kan op twee manieren: ofwel onder vorm van een dag per week, ofwel o.v.v. twee halve dagen per week. De werknemer moet voltijds tewerkgesteld zijn bij zijn werkgever en dit gedurende de 12 maanden die aan de schriftelijke kennisgeving voorafgaan, meestal binnen een arbeidsstelsel van vijf dagen per week of meer. Uitzonderingen Voor de werknemers die in ploegen of cycli werken is het het paritair (sub)comité of de onderneming die per CAO vastlegt wat de organisatorische regels inzake het 4/5 tijdskrediet


moeten zijn, namelijk ten belope van een dag of twee halve dagen per week. Het is mogelijk dat de sector beslist de prestatievermindering per volledige dag door te voeren; het kan ook dat de sector de verantwoordelijkheid bij de onderneming legt die dan de praktische uitvoeringsmodaliteiten dient vast te leggen. Voor datzelfde ploegenpersoneel, en voor alle andere werknemers die de voorwaarden vervullen om in aanmerking te komen voor een 4/5 tijdskrediet, kunnen nog andere modaliteiten inzake de uitoefening van het recht voor een maximumduur van 12 maanden worden geregeld: – Via een CAO, gesloten op sector- of bedrijfsniveau – Als er geen syndicale afvaardiging is in het bedrijf, via een arbeidsreglement, met daarbovenop een schriftelijk individueel akkoord tussen de werkgever en de betrokken werknemer Deze alternatieve methode laat toe rekening te houden met de organisatorische werkingsnoden van het bedrijf, maar ook en vooral met de individuele behoeften van de werknemer om zijn werk beter te kunnen combineren met zijn privéleven, want, laten we niet vergeten dat dit de oorspronkelijke bedoeling van het tijdskrediet is.

1.5 De uitkeringen voor een niet-gemotiveerd tijdskrediet Belangrijke opmerking: de nieuwe reglementering wijzigt de bedragen van de uitkeringen niet. Het bedrag van de uitkering is afhankelijk van de door de werknemer gekozen tijdskredietvorm. Voor het niet-gemotiveerd en het gemotiveerd tijdskrediet gelden dezelfde bedragen. 1.5.1 Bij overstap op halftijds Het bedrag van uitkering zal variëren in functie van de anciënniteit van de werknemer in de onderneming. Bovendien is er een kleine bedrijfsvoorheffing verschuldigd op dit bedrag. Hierna vindt u de bruto- en nettobedragen, na afhouding van de bedrijfsvoorheffing (in vetjes). De bedrijfsvoorheffing voor het halftijds tijdskrediet werd opgetrokken van 17,15% naar 30% voor de werknemers < 50 jaar en wordt 35% voor de werknemers > 50 jaar. Voor alleenstaanden of uitsluitend samenwonend met een of meer kinderen waarvan ten minste een ten laste blijft de bedrijfsvoorheffing 17,15%. Ook voor de thematische verloven blijft ze 17,5% (zie punt Fiscaliteit). Deze percentages zijn van toepassing op alle aanvragen vanaf 1 januari 2009 en voor alle uitkeringen betaald vanaf 1 maart 2009.

Voor de voltijdse werknemers Bedrijfsvoorheffing: 30% voor werknemers ≤ 50 jaar, behalve alleenstaanden (17,15%) 35% voor werknemers > 50 jaar, behalve alleenstaanden (17,15%)


Anciënniteit Niet-gemotiveerd tijdskrediet Overstap op halftijds

Minder dan 5 jaar anciën5 jaar en meer anciënniteit niteit ≤ 50 jaar

>50 jaar

≤ 50 jaar

Uitkering wordt betaald mits 2 j. € 235,78 € 165,05 anciënniteit en 5 j. loopbaan € 195,35* behalve i.g.v. opname tijdskrediet onmiddellijk na – volledig opgebruikt – ouderschapsverlof

€ 235,78 € 153,26 € 195,35*

€ 314,38 € 220,07 € 260,47*

>50 jaar € 314,38 € 204,35 € 260,47 *

(*) indien de werknemer alleenstaand is of uitsluitend samenwoont met een of meer kinderen waarvan ten minste een ten laste Voor de deeltijdse werknemers Bij een overgang naar halftijds dient de werknemer minstens 3/4 van een voltijds uurrooster in de onderneming te presteren. Hier ook zal de vergoeding proportioneel zijn aan het arbeidsstelsel van de werknemer voor zijn overstap naar halftijds. « Halftijdse» uitkering X

Deeltijds arbeidsstelsel van de werknemer Voltijdse arbeidstijd binnen de onderneming

Voorbeeld: binnen een onderneming waar de werkduur 38 uur bedraagt, stapt een werknemer die drievierden of dus 28,5 uren is tewerkgesteld over op een systeem van halftijds tijdskrediet. Hij zal een brutobedrag van € 176,83 (minder dan 5 jaar anciënniteit) of € 235,78 krijgen (5 jaar anciënniteit of meer).

Belangrijke opmerking: het feit dat een werknemer meer dan 5 jaar anciënniteit verkrijgt gedurende de periode van tijdskrediet heeft geen wijziging van het bedrag van de uitkering tot gevolg.


1.5.2 Bij volledige schorsing van prestaties Voor de voltijdse werknemers Bedrijfsvoorheffing: 10,13% Minder dan 5 jaar 5 jaar anciënniteit anciënniteit en meer Niet-gemotiveerd tijdskrediet o.v.v. volledige onderbreking Uitkering wordt betaald mits 2 j. anciënniteit en 5 j. loopbaan behalve i.g.v. opname tijdskrediet onmiddellijk na – volledig opgebruikt – ouderschapsverlof

471,58 EUR 423,81 EUR

628,78 EUR 565,09 EUR

Voor de deeltijdse werknemers De hoger vermelde vergoeding is proportioneel aan het arbeidsstelsel van de werknemer. « Halftijdse» uitkering X


Voorbeeld: als de arbeidstijd binnen de onderneming 38 uur bedraagt, heeft een deeltijdse werknemer met een uurrooster van 20 uur recht op 20/38ste van het basisbedrag volgens zijn anciënniteit, of dus € 248,2 of € 330,94 bruto.

Belangrijke opmerking: het feit dat een werknemer meer dan 5 jaar anciënniteit verkrijgt gedurende de periode van tijdskrediet heeft geen wijziging van het bedrag van de uitkering tot gevolg. 1.5.3 Bij vermindering van de arbeidsprestaties tot viervijfden Vermits enkel de voltijdse werknemers recht hebben op een 4/5 tijdskrediet hoeft in dit geval geen proportionele berekening te gebeuren. De werknemer die een 4/5 tijdskrediet opneemt zal een brutomaanduitkering van € 155,27 ontvangen. Dit maandbedrag is hoger als het gaat om een alleenstaande werknemer en bedraagt € 200,38 bruto.


De alleenstaande werknemer is: – de man of vrouw die alleen woont – de man of vrouw die uitsluitend samenwoont met een of meer kinderen ten laste De reglementering voorziet een hoger bedrag voor de alleenstaande werknemer. Op het brutobedrag is evenwel nog een bedrijfsvoorheffing verschuldigd. Voor deze tijdskredietformule bedraagt de bedrijfsvoorheffing 35%, behalve wanneer de werknemer uitsluitend samenwoont met een of meer kinderen ten laste (17,15%). De bedoeling is de afhouding aan de bron (voorheffing) beter te laten overeenstemmen met wat uiteindelijk aan belastingen zal zijn verschuldigd. De bruto – en nettomaandbedragen zijn:

Niet-gemotiveerd tijdskrediet Vermindering arbeidsprestaties tot 4/5den Uitkering wordt betaald mits 2 j. anciënniteit en 5 j. loopbaan behalve i.g.v. opname tijdskrediet onmiddellijk na – volledig opgebruikt – ouderschapsverlof

155,27 EUR (200,38 EUR)1 100,93 EUR (130,25 EUR)2 (166,02 EUR)3

1. Indien de werknemer alleenstaand is of uitsluitend samenwoont met een of meer kinderen waarvan ten minste een ten laste 2. Indien de werknemer alleen woont 3. Indien de werknemer uitsluitend samenwoont met een of meer kinderen waarvan ten minste een ten laste

2. Het recht op voltijds tijdskrediet of op gemotiveerd tijdskrediet o.v.v. vermindering van arbeidsprestaties tot viervijfden 2.1. Basisprincipes Naast een niet-gemotiveerd tijdskrediet heeft de werknemer de mogelijkheid en het recht een aanvullend gemotiveerd tijdskrediet op te nemen. Dit gemotiveerd tijdskrediet duurt 36 maanden voor de motieven « zorg en opleiding » en 48 maanden voor de motieven « zwaar ziek of gehandicapt kind ». Deze 36 maanden en 48 maanden mogen gecumuleerd worden maar het absoluut maximum voor een gemotiveerd tijdskrediet is 48 maanden over de volledige beroepsloopbaan. Het tijdskrediet — september 2012 | 17

Voortaan zal een werknemer die een gemotiveerd tijdskrediet aanvraagt het bewijs moeten leveren aan zijn werkgever voor elkeen van de opgegeven motieven. Verder zal hij aan de RVA alle stavende documenten moeten doorsturen om te kunnen genieten van tijdskredietuitkeringen. Het gemotiveerd tijdskrediet staat los van het niet-gemotiveerd tijdskrediet. Beide formules kunnen bijgevolg gecumuleerd worden voor zover de werknemer zijn tijdskredietkapitaal niet al eerder heeft uitgeput via een loopbaanonderbreking op basis van de CAO 77bis of de wet van 22 januari 1985. Daarnaast is het niet nodig dat de werknemer eerst een niet-gemotiveerd tijdskrediet aanvraagt en dan pas een gemotiveerd tijdskrediet. Hij kan de gewenste tijdskredietformule vrij kiezen. Verder in dit document zullen we zien dat hij in bepaalde gevallen ook een strategische keuze kan maken. Beide tijdskredietformules (gemotiveerd en niet-gemotiveerd) zijn overigens volledig onafhankelijk van de thematische verloven. Bijgevolg zijn alle deze rechten combineerbaar. Voor elkeen van de opgegeven motieven kan de werknemer opteren voor een van de drie tijdskredietvormen: voltijdse onderbreking, halftijdse prestatievermindering, of vermindering van de arbeidsprestaties tot viervijfden. Let wel! De 36 maanden en 48 maanden worden niet proportioneel berekend: of men nu een voltijds, halftijds of viervijfden tijdskrediet opneemt, de duur blijft maximaal 36 en 48 maanden.

2.2 Het recht op een aanvullend gemotiveerd tijdskrediet gedurende 36 maanden 2.2.1 Basisprincipes De werknemers hebben recht op een aanvullend tijdskrediet – voltijdse onderbreking, halftijdse prestatievermindering, of vermindering van de arbeidsprestaties tot viervijfden – gedurende maximum 36 maanden voor de volgende motieven: – Zorg over eigen kind tot de leeftijd van 8 jaar – Palliatieve verzorging – Medische bijstand aan ernstig ziek gezins- of familielid – Volgen van opleiding Het voltijds of halftijds onderbreken van de arbeidsprestaties kan alleen wanneer de sector of het bedrijf een collectieve arbeidsovereenkomst die dit recht regelt, heeft gesloten. Een dergelijke CAO is niet vereist als het gaat om een gemotiveerd 4/5 tijdskrediet. Welke CAO’s voldoen? Deze die op basis van de CAO 77bis werden gesloten en die de bedoeling hadden het voltijds of halftijds tijdskrediet te verlengen tot maximum vijf jaar. 18 | Het tijdskrediet — september 2012

Via het artikel 3 van de CAO 77bis heeft de werknemer de mogelijkheid zijn arbeidsprestaties voltijds of halftijds te onderbreken gedurende één jaar over de volledige beroepsloopbaan (het tijdskrediet ‘sensu stricto’). Deze CAO voorzag dat de sectoren en bedrijven dit recht konden verlengen (dat is: als geen enkele sectorcao een verbod oplegde) tot maximum vijf jaar. Met de komst van de nieuwe CAO 103 kan, op basis van deze sectoren bedrijfscao’s, een aanvullend tijdskrediet voor 36 maanden worden aangevraagd – voltijds of halftijds – ongeacht of deze al dan niet een verwijzing naar een van de hoger vernoemde motieven, bevatten. Let wel! Het gemotiveerd tijdskrediet van 48 maanden vereist geen enkele CAO, ongeacht de door de werknemer gekozen tijdskredietformule of vorm (zie lager). 2.2.2. De motieven in detail a) Zorg over eigen kind tot de leeftijd van 8 jaar Werknemers hebben de mogelijkheid een tijdskrediet op te nemen van 36 maanden om te zorgen voor hun kind van jonger dan 8 jaar. Dit betekent dus dat zij moeten gestart zijn met het voltijds, halftijds of 1/5tijds onderbreken van de arbeidsprestaties vooraleer hun kind de leeftijd van 8 heeft bereikt (en hetzelfde geldt voor een verlengingsaanvraag). Het feit dit recht op tijdskrediet uit te stellen in hoofde van de werkgever en het pas te laten aanvangen nadat het kind 8 is geworden, heeft geen invloed: de werknemer blijft recht hebben op het aangevraagde tijdskrediet. In geval van adoptie vangt het recht op tijdskrediet aan vanaf de datum van inschrijving in het volks- of vreemdelingenregister. De minimale duur van uitoefening hangt af van de door de werknemer gekozen formule. Bij het voltijds of halftijds onderbreken van de arbeidsprestaties is de minimumperiode 3 maanden. In geval van vermindering van de arbeidsprestaties tot 4/5, geldt als minimumperiode 6 maanden. De werknemer zal aan zijn werkgever het bewijs leveren dat zijn recht op tijdskrediet moet staven, namelijk de aanwezigheid van het kind in het gezin, en daarnaast ook de leeftijd van het kind. ! Zoals gezegd is dit bijkomend recht van 36 maanden cumuleerbaar met het ouderschapsverlof. Het ouderschapsverlof werd opgetrokken van 3 naar 4 maanden voltijds (of 8 maanden halftijds of 20 maanden aan viervijden) en moet opgenomen worden vooraleer elk kind de leeftijd van 12 heeft bereikt. Het ouderschapsverlof kan opgenomen worden in schijven van een maand o.v.v. volledige onderbreking, in schijven van 2 maanden o.v.v. halftijdse onderbreking en in schijven van 5 maanden o.v.v. eenvijfde onderbreking.


Als het kind bijna acht is, hebben werknemers er dus belang bij eerst een gemotiveerd tijdskrediet op te nemen voor de zorg over hun kind tot 8 jaar, en daarna pas hun recht op ouderschapsverlof te doen gelden.

Zoals uiteengezet in de inleiding kan het nieuwe systeem, dat het recht opent op een 4/5 tijdskrediet, theoretisch gezien acht jaar (zijnde: 60 maanden niet-gemotiveerd tijdskrediet + 36 maanden gemotiveerd tijdskrediet) over de volledige beroepsloopbaan behelzen (de bijzondere motieven van ernstig ziek of gehandicapt kind nu even buiten beschouwing gelaten), daar waar dat vroeger, op basis van de CAO 77bis voor het algemeen 4/5 tijdskrediet, maximum vijf jaar over de hele beroepsloopbaan kon zijn. De werknemer kan deze 36 maanden tijdskrediet bovendien nog cumuleren met 20 maanden ouderschapsverlof om voor zijn kind te zorgen. ! Let wel! De duur van 36 maanden wordt niet berekend per kind zoals dat het geval is bij het ouderschapsverlof. Een werknemer en werkneemster met 3 kinderen jonger dan 8, hebben elk enerzijds recht op een tijdskrediet van 36 maanden voor het motief « zorg over een kind jonger dan 8 jaar » (maar dus niet elk gedurende 108 maanden (36x3)) (en hebben ook recht op een niet-gemotiveerd tijdskrediet) én kunnen anderzijds elk nog 12 maanden (4x3) voltijds ouderschapsverlof opnemen (of dus 24 maanden halftijds of 60 maanden aan viervijfden).

b) Palliatieve verzorging De werknemer heeft de mogelijkheid om zijn arbeidsprestaties gedurende 36 maanden te onderbreken of te verminderen (1/2 of 4/5) om aan palliatieve verzorging te doen. Onder palliatieve verzorging wordt verstaan: “elke vorm van medische, sociale, administratieve en psychologische begeleiding en verzorging van personen die aan een ongeneeslijke ziekte lijden en zich in de terminale levensfase bevinden.” Het recht hierop kan opgenomen worden per minimale periode van een maand, eenmalig verlengbaar met een maand voor eenzelfde patiënt: dus, er kunnen per patiënt maximum twee attesten worden ingediend. De werknemer moet aan zijn werkgever, uiterlijk bij de start van dit gemotiveerd tijdskrediet, een medisch attest van de behandelende arts van de terminale patiënt overhandigen. Uit dit attest moet blijken dat de werknemer in kwestie verklaard heeft de palliatieve verzorging op zich te nemen. Omwille van evidente redenen van bescherming van de privacy, maakt het attest geen melding van de naam van de patiënt. De werknemer zal eveneens een attest moeten indien wanneer hij dit tijdskrediet wenst te verlengen. ! Let wel! Dit tijdskrediet staat los van het thematisch verlof voor palliatieve verzorging en


kan er dus mee worden gecombineerd. Dit laat de werknemer dus toe, mits het voorleggen van het vereiste medisch attest, om, of zijn arbeidsprestaties gedurende een maand volledig te onderbreken, eenmaal verlengbaar met een maand, of, zijn arbeidsprestaties tot halftijds of tot viervijfden gedurende een maand te verminderen, eveneens eenmalig verlengbaar met een maand. In geval van vermindering van de arbeidsprestaties is er immers geen proportionele berekening. Bij overlijden van de zieke kan de werknemer er voor opteren om in loopbaanonderbreking te blijven tot aan het einde van de aanvankelijk vooropgestelde termijn of hij er voor kiezen zo vlug mogelijk het werk te hervatten. Wat is de meest voorkomende situatie? Een werknemer heeft zijn recht op thematisch verlof uitgeput maar wil nog in volledige loopbaanonderbreking blijven of zijn arbeidsprestaties blijven verminderen, om verder voor de nog in leven zijnde patiënt te zorgen. Dit kan via een gemotiveerd tijdskrediet. In dit geval wordt de termijn waarbinnen de werkgever verwittigd moet worden – normaal gezien 6 of 3 maanden – teruggebracht tot twee weken. Tijdens de eerste zes maanden van zijn tijdskrediet zal de werknemer niet meegerekend worden in de ‘drempel’, wat dus betekent dat het een absoluut recht is om een tijdskrediet voor dit motief op te nemen.

c) Medische verzorging en bijstand aan een zwaar ziek gezins- of familielid Werknemers kunnen nog een ander motief doen gelden om een tijdskrediet van 36 maanden op te nemen, namelijk de medische begeleiding en verzorging van een gezins- of familielid, tot de tweede graad, dat ernstig ziek is. Wie worden beschouwd als eerstegraads en tweegraadsfamilieleden? Ouders, grootouders, kinderen, kleinkinderen, broers, zussen en de aangetrouwden. Wie zijn de gezinsleden? Alle personen die samenwonen met de werknemer. Het moet gaan om een ernstige ziekte: « Elke ziekte of medische ingreep die door de behandelende geneesheer als dusdanig wordt bestempeld en waarvan hij meent dat elke vorm van sociale, familiale of psychologische bijstand noodzakelijk is voor het herstel.» Dit alles moet worden gestaafd door een medisch attest van de behandelende arts van de patiënt en moet overhandigd worden aan de werkgever bij elke eerste aanvraag of aanvraag tot verlenging. Dit gemotiveerd tijdskrediet kan opgenomen worden onder vorm van een volledige onderbreking of vermindering van de arbeidsprestaties tot halftijds of tot viervijfden, voor een periode van maximum 36 maanden. Het recht wordt uitgeoefend in schijven van minimum 1 maand en maximum 3 maanden. Zoals voor het thematisch verlof ‘medische bijstand aan een zwaar ziek gezins- of familielid ‘. Het tijdskrediet — september 2012 | 21

! Let wel! Deze tijdskredietformule is combineerbaar met het thematisch verlof ‘medische bijstand’ dat de werknemer toelaat zijn arbeidsprestaties volledig te onderbreken of tot halftijds of tot viervijfden te verminderen voor hetzelfde motief. De volledige onderbreking loopt over een periode van maximum 12 maanden en wordt opgenomen in schijven van minimum een maand en maximum drie maanden, al dan niet opeenvolgend. De totale duur voor de alleenstaande werknemer wordt opgetrokken naar 24 maanden als het gaat om de medische begeleiding en verzorging van een kind van ten hoogste 16 jaar dat te zijner laste is. Op basis van ditzelfde thematisch verlof kan de werknemer zijn arbeidsprestaties tot halftijds of tot viervijfden verminderen per minimumperiodes van een maand en maximumperiodes van 3 maanden, gedurende maximum 24 maanden. Dit wordt 48 maanden als het gaat om een alleenstaande werknemer die het kind van 16 jaar of jonger dat hij ten laste heeft, medisch moet verzorgen en bijstaan. Zoals voor het thematisch verlof, dient de werknemer bij zijn aanvraag, uiterlijk bij aanvang van zijn tijdskrediet, een medisch attest te voegen dat werd afgeleverd door de behandelende arts van de ernstig zieke patiënt en waaruit de bereidwilligheid van de werknemer blijkt om voor deze persoon te zorgen of deze bij te staan. De hoger beschreven situatie in geval van palliatieve zorgverstrekking kan zich ook hier voordoen: de werknemer die na zijn recht op thematisch verlof wil overstappen op een tijdskrediet. Het verschil in dit geval is dat de termijn waarbinnen de werkgever verwittigd moet worden niet kan worden verminderd tot twee weken. De werknemer die rechtstreeks overstapt van een thematisch verlof op een gemotiveerd tijdskrediet wordt de eerste 6 maanden niet meegerekend in de drempel. d) Het volgen van een opleiding De werknemer heeft daarnaast ook recht op een gemotiveerd tijdskrediet van 36 maanden om een opleiding te volgen. Hij kan dit nemen onder vorm van een volledige onderbreking of van een vermindering van zijn arbeidsprestaties. Deze tijdskredietformule wordt opgenomen in minimumperiodes van 3 maanden i.g.v. volledige onderbreking of halftijds tijdskrediet. Wanneer de werknemer kiest voor een 4/5 tijdskrediet moet hij dit doen in minimumperiodes van 6 maanden. Hij zal moeten bewijzen dat hij wel degelijk een opleiding volgt. Het bewijs hiervan moet bij de werkgever afgeleverd worden uiterlijk bij de start van dit gemotiveerd tijdskrediet. Welke opleidingen komen in aanmerking? – Een opleiding erkend door de Gemeenschap of door een sector, van minstens 360 uren of 27 studiepunten per jaar, of 120 uren en 9 studiepunten per trimester of per ononder


broken periode van 3 maanden. – Een vorming gegeven in een centrum voor basiseducatie of een opleiding gericht op het behalen van een diploma of getuigschrift van secundair onderwijs, waarbij de grens is vastgesteld op 300 uren per jaar of 100 uren per schooltrimester of per ononderbroken periode van 3 maanden. De Gemeenschap of het vormingscentrum zal een attest afleveren waarin wordt verklaard dat de werknemer is ingeschreven volgens de regels voor een opleiding die aan het vereiste aantal studiepunten en aan de vereiste duur voldoet. Verder moet de werknemer, binnen de 20 dagen die volgen op elk trimester, de werkgever het bewijs bezorgen van zijn regelmatige deelname aan de lessen tijdens het voorbije trimester. Hij moet, meer bepaald, kunnen aantonen dat hij niet ongewettigd afwezig is geweest gedurende meer dan een tiende van de duur van de opleiding in de loop van een trimester. De dagen schoolvakantie worden gelijkgesteld met regelmatige aanwezigheid bij een opleiding.

2.3 Het aanvullend gemotiveerd tijdskrediet van 48 maanden 2.3.1 Basisprincipes De werknemers hebben recht op een aanvullend tijdskrediet – voltijdse onderbreking, halftijdse prestatievermindering, of vermindering van de arbeidsprestaties tot viervijfden – gedurende maximum 48 maanden voor de volgende motieven: – Zorg over zijn gehandicapt kind tot aan de leeftijd van 21 jaar – Verzorging en medische begeleiding van een minderjarig ernstig ziek kind, dat kan een eigen kind zijn of een kind dat deel uitmaakt van het gezin Deze tijdskredietformule vereist geen enkele sector- of bedrijfscao. De tijdskredietvormen van 36 maanden en van 48 maanden zijn combineerbaar maar over de volledige beroepsloopbaan kan een gemotiveerd tijdskrediet nooit meer dan maximum 48 maanden bedragen (zie punt 2.6.). 2.3.2 De motieven in detail a) Zorg over kind met een handicap van minder dan 21 jaar Werknemers kunnen een tijdskrediet aanvragen – voltijdse onderbreking, halftijdse prestatievermindering, of vermindering van de arbeidsprestaties tot viervijfden – om te zorgen voor hun gehandicapt kind van jonger dan 21 jaar. Dit recht wordt voor een periode van maximum 48 maanden toegekend, ongeacht de door


de werknemer gekozen vorm, want het gemotiveerd tijdskrediet kent geen proportionele berekening. De minimum op te nemen duur hangt af van de gekozen vorm: drie maanden bij voltijdse of halftijdse onderbreking en 6 maanden in geval van vermindering van de arbeidsprestaties tot viervijfden. Dit tijdskrediet moet aanvangen voordat het kind de leeftijd van 21 heeft bereikt, ongeacht of het hierbij gaat om de eerste aanvraag of om een aanvraag tot verlenging van het bestaande tijdskrediet. Een eventueel uitstel in hoofde van de werkgever kan daar niets aan veranderen: de werknemer zal hoe dan ook zijn tijdskrediet kunnen opnemen, ook al is het kind intussen verjaard en 21 geworden. Ook hier zal de werkgever het bewijs moeten krijgen van het door de werknemer ingeroepen motief. De werknemer zal een attest afleveren waarin wordt vermeld dat het kind een lichamelijke of psychische ongeschiktheid van minstens 66% heeft of een aandoening van minstens 4 punten erkend in pijler 1 van de medisch-sociale schaal (volgens regelgeving kinderbijslag). ! Let wel! Dit tijdskrediet van 48 maanden dat ouders met een gehandicapt kind kunnen laten gelden is onafhankelijk van de thematische verloven, meer bepaald van het ouderschapsverlof. Sinds 20 mei 2011 werd de limiet voor kinderen met een handicap opgetrokken van 12 naar 21 jaar wat de uitoefening van het ouderschapsverlof betreft. Onder kinderen met een handicap moet worden verstaan: lichamelijke of psychische ongeschiktheid van minstens 66% of aandoening van ten minste 4 punten in pijler 1 van de medisch-sociale schaal volgens de kinderbijslagreglementering. b) Verzorging of bijstand aan een ernstig ziek, minderjarig kind Om gedurende 48 maanden recht te hebben op dit tijdskrediet moet de werknemer aantonen dat hij moet instaan voor de medische verzorging en begeleiding van zijn zwaar ziek minderjarig kind of van een zwaar ziek minderjarig kind dat deel uitmaakt van het gezin, met andere woorden, dat samenwoont met de werknemer. Het tijdskrediet kan opgenomen worden in schijven van minimum een maand en van maximum drie maanden. Zoals voor de andere tijdskredietformules die moeten aanvangen voordat de maximumleeftijd van het kind is bereikt, moet in dit geval het tijdskrediet of de verlenging ervan beginnen lopen zijn voor de meerderjarigheid van het kind. Het feit dat de werkgever beslist dit tijdskrediet uit te stellen verandert niets: de werknemer zal hoe dan ook zijn tijdskrediet kunnen nemen, ook al is het kind intussen meerderjarig geworden. Alvorens in tijdskrediet te kunnen gaan, zal de werkgever over een attest van de behande24 | Het tijdskrediet — september 2012

lende arts moeten beschikken waaruit blijkt dat de werknemer de verzorging en begeleiding van dit zwaar ziek kind op zich wil nemen. ! Let wel! Deze tijdskredietformule staat los van de thematische verloven en kan er dus mee gecombineerd worden, meer in het bijzonder met het thematisch verlof voor medische bijstand aan een zwaar ziek gezins- of familielid.

2.4 Anciënniteits- en tewerkstellingsvoorwaarden voor het gemotiveerd tijdskrediet 2.4.1 Anciënniteitsvoorwaarden Om recht te hebben op het gemotiveerd tijdskrediet moet de werknemer een anciënniteit van 24 maanden bij zijn werkgever kunnen voorleggen. Er is geen enkele loopbaanvoorwaarde vereist, in tegenstelling tot het niet-gemotiveerd tijdskrediet. Echter, de werknemer die geen 24 maanden anciënniteit bij zijn werkgever telt en zijn volledig ouderschapsverlof voor al zijn rechthebbende kinderen heeft uitgeput, zal toch een gemotiveerd tijdskrediet kunnen opnemen als hij daar rechtstreeks, zonder onderbreking, op overstapt na zijn ouderschapsverlof. 2.4.2 Tewerkstellingsvoorwaarden De tewerkstellingsvoorwaarde houdt in dat de werknemer gedurende een vereiste periode in een welbepaald arbeidsstelsel moet zijn tewerkgesteld om recht te hebben op een tijdskrediet. Deze voorwaarden zijn dezelfde als voor het niet-gemotiveerd tijdskrediet. – Voor een tijdskrediet o.v.v. een volledige loopbaanonderbreking: de werknemer heeft er recht op, ongeacht zijn arbeidsstelsel – Voor een tijdskrediet o.v.v. halftijdse arbeidsprestaties: het arbeidsstelsel moet ten minste 3/4 bedragen van een voltijds arbeidsstelsel binnen de onderneming, en dit gedurende de 12 maanden die aan de schriftelijke aanvraag voorafgaan. – Voor een tijdskrediet o.v.v. viervijfde arbeidsprestaties: de werknemer moet in een voltijds arbeidsstelsel tewerkgesteld zijn, verdeeld over vijf dagen of meer tijdens de 12 maanden die aan de schriftelijke aanvraag voorafgaan

2.5 Minimum- en maximumperiodes van het gemotiveerd tijdskrediet Alle gemotiveerde tijdskredietformules moeten worden opgenomen voor een bepaalde minimum en/of maximumduur. De periodes die werden opgenomen in de CAO 103 stemmen over-


een met de periodes die van toepassing zijn voor de thematische verloven. De sociale partners hebben dit bewust gedaan om de bestaande verlofsystemen samenhangend te maken. Overzicht van de minimum- en maximumperiodes in geval van een gemotiveerd tijdskrediet: – Zorg over het kind tot 8 jaar: minimum 3 maanden voor een voltijds of halftijds tijdskrediet ; minimum 6 maanden voor een 4/5 tijdskrediet – Palliatieve verzorging: minimum 1 maand, verlengbaar met een maand voor dezelfde patiënt – Medische bijstand: minimum 1 maand, maximum 3 maanden, hernieuwbaar – Volgen van opleiding: minimum 3 maanden voor een voltijds of halftijds tijdskrediet ; minimum 6 maanden voor een 4/5 tijdskrediet – Kind met handicap tot 21 jaar: minimum 3 maanden voor een voltijds of halftijds tijdskrediet ; minimum 6 maanden voor een 4/5 tijdskrediet – Ernstig ziek minderjarig kind: minimum 1 maand, maximum 3 maanden, hernieuwbaar Verder is het niet de bedoeling dat de werknemers een deel van hun recht op tijdskrediet verliezen omwille van deze vastgelegde periodes. Een werknemer die dus nog een klein deel van een uit te oefenen tijdskrediet overhoudt – korter dan de minimaal vereiste periode – zal dit toch kunnen opnemen ook al wordt daarmee de minimum vereiste periode niet gedekt.

2.6 Het gemotiveerd tijdskrediet bedraagt maximum 48 maanden (absoluut maximum) Zoals hoger aangehaald zijn er twee types van gemotiveerd tijdskrediet, dit van 36 maanden voor de motieven « zorg en opleiding » en dat van 48 maanden voor de motieven « zwaar ziek minderjarig kind en gehandicapt kind ».. Over de volledige beroepsloopbaan gezien zal de werknemer beide tijdskredietperiodes niet kunnen cumuleren (84 maanden). Het absolute maximum dat hij kan opnemen voor een gemotiveerd tijdskrediet is 48 maanden. Hier zijn specifieke verrekeningsregels van toepassing om te berekenen op hoeveel tijdskredietkapitaal met motief een werknemer recht heeft. Deze verrekeningsregels zijn opgenomen in het koninklijk besluit van 12 december 2001 inzake de tijdskredietuitkeringen en hebben de bedoeling het gemotiveerd tijdskrediet te beperken tot het absolute maximum van 48 maanden waarop de werknemer kan genieten van RVA-uitkeringen in dit kader. De verrekening gebeurt als volgt: – worden in mindering gebracht op de 48 maanden: de periodes van 36 maanden waarin tijdskredietuitkeringen werden betaald (gemotiveerd tijdskrediet « zorg en opleiding ») – worden in mindering gebracht op de 36 maanden: de periodes van 48 maanden waarin tijdskredietuitkeringen werden betaald, behalve voor de eerste 12 maanden 26 | Het tijdskrediet — september 2012

De volgende drie voorbeelden geven meer verduidelijking:

Voorbeeld 1: een werknemer neemt een tijdskrediet van 12 maanden 4/5tijds om te zorgen voor zijn ernstig ziek kind dat minderjarig is. Hij put daarvoor uit zijn gemotiveerd recht van 48 maanden. Verder wenst hij ook een opleiding te volgen en vraagt daarom een tijdskrediet van 36 maanden aan. Hij zal dus nog van een tijdskrediet van 36 maanden met uitkeringen kunnen genieten omdat de opgenomen tijdskredietperiodes die hij putte uit zijn recht van 48 maanden in mindering worden gebracht op zijn recht van 36 maanden, behalve voor de eerste 12 maanden.

Voorbeeld 2: als diezelfde werknemer nu een tijdskrediet van 24 maanden halftijds zou nemen om te zorgen voor zijn ernstig ziek minderjarig kind, gelden dezelfde verrekeningsregels. Er worden dus 12 maanden op de 24 in mindering gebracht. De werknemer zal dus nog recht hebben op een gemotiveerd tijdskrediet om een opleiding te volgen gedurende maximum 24 maanden in volledige onderbreking, of met halftijdse of 4/5 vermindering van arbeidsprestaties.

Voorbeeld 3: Een werknemer neemt een tijdskrediet van 36 maanden 4/5tijds om te zorgen voor zijn kind van jonger dan acht. Alle tijdskredietperiodes die hij genomen heeft in het kader van een gemotiveerd tijdskrediet « zorg en opleiding » worden afgetrokken van de 48 maanden. De werknemer heeft nu nog enkel de mogelijkheid om gedurende maximum 12 maanden zijn arbeidsprestaties volledig, halftijds of 4/5tijds te onderbreken om te zorgen voor zijn ernstig ziek minderjarig kind.

2.7 Verrekening van bepaalde eerder opgenomen periodes Het niet-gemotiveerd tijdskrediet van maximum 12 maanden voltijds equivalent en het gemotiveerd tijdskrediet van maximum 48 maanden moeten verrekend worden over de volledige beroepsloopbaan van de werknemers. Dit betekent dat de tijdskredietperiodes die de werknemer opgenomen heeft in het kader van de CAO 77bis, op basis van de artikels 3 en 6, afgehouden zullen worden van de maximumperiodes die gelden in het kader van de CAO 103. Het gaat dus meer bepaald om de tijdskredietperiodes o.v.v. een halftijdse of volledige onderbreking (artikel 3 van de CAO 77bis) en de tijdskredietperiodes o.v.v. een vermindering van de arbeidsprestaties onder het algemeen stelsel (artikel 6 van dezelfde CAO). Andere periodes die verrekend moeten worden zijn deze van loopbaanonderbreking genomen in het kader van de wet van 22 januari 1985, namelijk de periodes van volledige loopbaanonderbreking of van vermindering van de arbeidsprestaties.


De CAO 103 stelt een algemeen principe van verrekening in, en daarnaast een afwijkende regeling. Algemeen principe: de vroegere periodes van loopbaanonderbreking en van prestatievermindering die door de werknemer al werden genomen worden in principe afgehouden op de maximale tijdskredietperiode zonder motief van 12 maanden voltijds equivalent. Echter, een werknemer kan er voordeel bij hebben dat de vroeger opgenomen periodes van loopbaanonderbreking of van prestatievermindering afgehouden worden op het tijdskrediet met motief, bvb omdat hij toch niet meer in aanmerking kan komen voor dat bepaald motief en hij zo zijn niet-gemotiveerd tijdskredietkapitaal – waarvoor hij dus geen enkele reden moet opgeven, noch bij zijn werkgever, noch bij de RVA – kan behouden. Om te verhinderen dat bepaalde werknemers benadeeld worden, hebben de sociale partners een afwijkende regeling voorzien, zodat er een afhouding op het gemotiveerd tijdskrediet kan doorgevoerd worden, met de bedoeling ‘tijdskredietkapitaal’ over te houden. Afwijkende regeling: als de werknemer een onbetwistbaar bewijs kan voorleggen dat hij zijn arbeidsprestaties destijds geschorst of verminderd heeft voor een motief dat opgenomen is in de CAO 103, kunnen zijn eerder opgenomen periodes van loopbaanonderbreking of van prestatievermindering in mindering gebracht worden op het gemotiveerd tijdskrediet in plaats van op het tijdskrediet zonder motief. Wanneer de vroeger opgenomen periodes van loopbaanonderbreking of van arbeidsprestatievermindering de toegelaten maximumduur overschrijden zal het resterende deel evenwel worden afgehouden op het niet-gemotiveerd tijdskrediet. Let wel! In het vroegere tijdskredietstelsel kwam de notie « motief » enkel voor in de tijdskredietformule onder vorm van volledige onderbreking. De betaling van de tijdskredietuitkering « volledige onderbreking » was beperkt tot één jaar over de volledige beroepsloopbaan. Dit kon verlengd worden tot maximum vijf jaar (op voorwaarde uiteraard dat het recht op tijdskrediet ook was verlengd) wanneer de werknemer een van de volgende motieven kon laten gelden: – – – – – –

Opvoeding van zijn kind tot aan de leeftijd van 8 jaar Palliatieve verzorging Begeleiding van of zorg over een zwaar ziek gezins- of familielid (tot de tweede graad) Zorg over een gehandicapt kind dat thuis verblijft en daar verzorgd wordt Volgen van een opleiding Als overgangsmaatregel, in afwachting van het (brug)pensioen


In de andere tijdskredietvormen – halftijdse prestatievermindering of vermindering van de arbeidsprestaties tot viervijfden – kwam de notie « motief » niet voor. Als de werknemer in het verleden zijn arbeidsprestaties volledig heeft onderbroken, zal hij dus een onbetwistbaar bewijs kunnen voorleggen, zoals door de CAO 103 is vereist. Zijn eerder opgenomen periodes van onderbreking zullen in mindering kunnen worden gebracht op het gemotiveerd tijdskrediet, in ieder geval toch voor de oude motieven die in de CAO 103 werden hernomen. In alle andere gevallen van loopbaanonderbreking zal het voor de werknemer moeilijker zijn dit onbetwistbaar bewijs, vereist door de CAO 103, voor te leggen omdat hij destijds geen enkel motief moest opgeven om van een tijdskrediet te kunnen genieten. Als de werknemer geen bewijs kan geven dan zullen zijn eerder opgenomen periodes van onderbreking afgehouden worden op het niet-gemotiveerd tijdskrediet. Hij zal dan nog recht hebben op een aanvullend gemotiveerd tijdskrediet als hij een van de hoger geviseerde motieven kan doen gelden. ! Let wel! Alle verlofperiodes die een werknemer heeft opgenomen in het kader van een thematisch verlof (ouderschapsverlof, verlof voor palliatieve verzorging of voor het verlenen van medische bijstand) kunnen nooit afgehouden worden op zijn tijdskredietkapitaal. Beiden systemen – thematische verloven en tijdskrediet – zijn combineerbaar.

2.8 Viervijfde tijdskrediet: uitvoeringsmodaliteiten en uitzonderingen Principe Het viervijfde tijdskrediet moet genomen worden, hetzij o.v.v. een dag per week, hetzij o.v.v. twee halve dagen per week. De werknemer moet voltijds tewerkgesteld zijn gedurende de 12 maanden die aan de schriftelijke kennisgeving aan de werkgever voorafgaan. De werknemer is gewoonlijk tewerkgesteld in een arbeidsstelsel dat verdeeld is over vijf dagen of meer per week. Uitzonderingen Voor de werknemers die tewerkgesteld zijn in ploegen of in cycli, bepaalt het paritair comité of de onderneming bij collectieve arbeidsovereenkomst de nadere regels voor het organiseren van het recht op tijdskrediet ten belope van een dag of twee halve dagen per week. Zo zal de sector bvb kunnen beslissen dat de onderbreking o.v.v. een volledige dag dient te gebeuren of zal hij het aan de ondernemingen die onder de sector vallen overlaten om de praktische modaliteiten te regelen. Voor deze in ploegen of in cycli werkende arbeiders, net als voor de andere werknemers


die voldoen aan de voorwaarden om een viervijfde tijdskrediet op te nemen, is het mogelijk andere modaliteiten vast te leggen in verband met het organiseren van het recht op dit 4/5 tijdskrediet, en dit voor een periode van maximum 12 maanden: – door een CAO die op sector- of bedrijfsniveau wordt gesloten – als er geen syndicale afvaardiging in het bedrijf is, via het arbeidsreglement, met daarnaast een schriftelijke individuele overeenkomst tussen de werkgever en de betrokken werknemer. Deze alternatieve methode laat toe rekening te houden met de organisatorische werkingsnoden van het bedrijf, maar ook en vooral met de individuele behoeften van de werknemer om zijn werk beter te kunnen combineren met zijn privéleven, want, laten we niet vergeten dat dit de oorspronkelijke bedoeling van het tijdskrediet is.

2.9 De uitkeringen voor het gemotiveerd tijdskrediet Belangrijke opmerking: de nieuwe reglementering wijzigt de bedragen van de uitkeringen niet. Het gaat om dezelfde, geïndexeerde bedragen. Het bedrag van de uitkering is afhankelijk van de door de werknemer gekozen tijdskredietformule. Voor het niet-gemotiveerd en het gemotiveerd tijdskrediet gelden dezelfde bedragen. 2.9.1. Bij overstap op halftijds Het bedrag van uitkering zal variëren in functie van de anciënniteit die de werknemer in de onderneming heeft. Bovendien is er een kleine bedrijfsvoorheffing verschuldigd op dit bedrag. Hierna vindt u de bruto- en nettobedragen, na afhouding van de bedrijfsvoorheffing (in vetjes). De bedrijfsvoorheffing voor het halftijds tijdskrediet werd opgetrokken van 17,15% naar 30% voor de werknemers ≤ 50 jaar en wordt 35% voor de werknemers > 50 jaar. Voor alleenstaanden of uitsluitend samenwonend met een of meer kinderen waarvan ten minste een ten laste blijft de bedrijfsvoorheffing 17,15%. Ook voor de thematische verloven blijft ze 17,5%. Deze percentages zijn van toepassing op alle aanvragen vanaf 1 januari 2009 en voor alle uitkeringen betaald vanaf 1 maart 2009. Voor de voltijdse werknemers Bedrijfsvoorheffing: 30% voor werknemers ≤ 50 jaar, behalve alleenstaanden (17,15%) 35% voor werknemers > 50 jaar, behalve alleenstaanden (17,15%)


Minder dan 5 jaar anciënniteit Gemotiveerd tijdskrediet Overstap op halftijds Uitkering wordt betaald mits 2 j. anciënniteit behalve i.g.v. opname tijdskrediet onmiddellijk na – volledig opgebruikt – ouderschapsverlof

5 jaar en meer anciënniteit

≤ 50 jaar

>50 jaar

≤ 50 jaar

>50 jaar

€ 235,78 € 165,05 € 195,35*

€ 235,78 € 153,26 € 195,35*

€ 314,38 € 220,07 € 260,47*

€ 314,38 € 204,35 € 260,47*

(*) indien de werknemer alleenstaand is of uitsluitend samenwoont met een of meer kinderen waarvan ten minste een ten laste Voor de deeltijdse werknemers Bij een overstap op halftijds dient de werknemer minstens 3/4 van een voltijds uurrooster in de onderneming te presteren. Hier ook zal de vergoeding proportioneel zijn aan het arbeidsstelsel van de werknemer voor zijn overstap.

« Halftijdse» uitkering X


Voorbeeld: binnen een onderneming waar de werkduur 38 uur bedraagt, stapt een werknemer die drievierden of dus 28,5 uren is tewerkgesteld over op een systeem van halftijds tijdskrediet. Hij zal een brutobedrag van € 176,83 (minder dan 5 jaar anciënniteit) of € 235,78 krijgen (5 jaar anciënniteit of meer).

Belangrijke opmerking: het feit dat een werknemer meer dan 5 jaar anciënniteit verkrijgt gedurende de periode van tijdskrediet heeft geen wijziging van het bedrag van de uitkering tot gevolg.

2.9.2 Bij volledige schorsing van prestaties Voor de voltijdse werknemers Bedrijfsvoorheffing: 10,13%


Minder dan 5 5 jaar anciënnijaar anciënniteit teit en meer Gemotiveerd tijdskrediet o.v.v. volledige onderbreking Uitkering wordt betaald mits 2 j. anciënniteit, behalve i.g.v. opname tijdskrediet onmiddellijk na – volledig opgebruikt – ouderschapsverlof

471,58 EUR 423,81 EUR

628,78 EUR 565,09 EUR

Voor de deeltijdse werknemers De hoger vermelde vergoeding is proportioneel aan het arbeidsstelsel van de werknemer.

«Halftijdse» uitkering X


Voorbeeld: als de arbeidstijd binnen de onderneming 38 uur bedraagt, heeft een deeltijdse werknemer met een uurrooster van 20 uur recht op 20/38ste van het basisbedrag volgens zijn anciënniteit, of dus € 248,2 of € 330,94 bruto.

Belangrijke opmerking: het feit dat een werknemer meer dan 5 jaar anciënniteit verkrijgt gedurende de periode van tijdskrediet heeft geen wijziging van het bedrag van de uitkering tot gevolg. 2.9.3 Bij vermindering van de arbeidsprestaties tot viervijfden Even het geheugen opfrissen! Enkel de voltijdse werknemers hebben recht op een 4/5 tijdskrediet. Er hoeft hier dus geen proportionele berekening te gebeuren. De werknemer die een 4/5 tijdskrediet opneemt, zal een brutomaanduitkering van € 155,27 ontvangen. Dit maandbedrag is hoger als het gaat om een alleenstaande werknemer en bedraagt € 200,38 bruto. De alleenstaande werknemer is: – de man of vrouw die alleen woont – de man of vrouw die uitsluitend samenwoont met een of meer kinderen ten laste De reglementering voorziet een hoger bedrag voor de alleenstaande werknemer. Op het brutobedrag is evenwel nog een bedrijfsvoorheffing verschuldigd. Voor deze tijdskredietformule


bedraagt de bedrijfsvoorheffing 35%, behalve wanneer de werknemer uitsluitend samenwoont met een of meer kinderen ten laste (17,15%). De bedoeling is de afhouding aan de bron (voorheffing) beter te laten overeenstemmen met wat uiteindelijk aan belastingen zal zijn verschuldigd. De bruto – en nettomaandbedragen zijn: Gemotiveerd tijdskrediet Vermindering arbeidsprestaties tot 4/5den

155,27 EUR (200,38 EUR)1 100,93 EUR Uitkering wordt betaald mits 2 j. anciënniteit, behalve i.g.v. opname tijds- (130,25 EUR)2 krediet onmiddellijk na – volledig opgebruikt – ouderschapsverlof (166,02 EUR)3 1. Indien de werknemer alleenstaand is of uitsluitend samenwoont met een of meer kinderen waarvan ten minste een ten laste 2. Indien de werknemer alleen woont 3. Indien de werknemer uitsluitend samenwoont met een of meer kinderen waarvan ten minste een ten laste

3. Werknemers van 55 jaar en ouder hebben recht op landingsbanen 3.1 Vormen van het eindeloopbaantijdskrediet (zgn. landingsbanen) De werknemers van 55 jaar of ouder kunnen, onbeperkt in de duur, op voorwaarde dat ze een 25 jarige beroepsloopbaan kunnen voorleggen hun arbeidsprestaties verminderen: – door over te stappen op een halftijdse baan – door over te stappen op viervijfden, o.v.v. een onderbreking van een volledige dag of twee halve dagen per week Om in aanmerking te komen voor een landingsbaan moet de werknemer voortaan de leeftijd van 55 jaar hebben bereikt. Let wel! Werknemers tussen 50 en 55 jaar oud kunnen andere tijdskredietvormen of thematische verloven nemen. Als zij bvb nooit eerder een tijdskrediet opnamen is een niet-gemotiveerd 4/5 tijdskrediet gedurende 5 jaar een mogelijkheid om vervolgens rechtstreeks over te stappen op een eindeloopbaantijdskrediet van zodra de leeftijd van 55 is bereikt. De sociale partners hebben overigens een bijzondere maatregel ingevoerd


voor die werknemers, die in het kader van de CAO 77bis, vanaf hun 45ste verjaardag in een 4/5 of 1/2 –tijdskrediet waren gestapt met de bedoeling vanaf hun vijftigste een eindeloopbaantijdskrediet te nemen. Deze maatregelen staan weergegeven onder titel VI.

3.2 Duur De minimumduur bedraagt 6 maanden in geval van 4/5 tijdskrediet en is 3 maanden als het gaat om een halftijds tijdskrediet. Er is geen maximumduur voorzien. Een werknemer kan dus, als hij het wil, tot aan de leeftijd van zijn pensioen zijn recht op arbeidsprestatievermindering doen gelden.

3.3 Leeftijdsgerelateerde afwijkende stelsels: het eindeloopbaantijdskrediet op 50 jaar De toegang tot het eindeloopbaantijdskrediet en de verhoogde tijdskredietuitkeringen die ermee gepaard gaan is ook mogelijk voor werknemers vanaf 50 jaar wanneer ze de volgende voorwaarden vervullen: – Halftijds tijdskrediet: zware beroepen en knelpuntberoepen – Viervijfde tijdskrediet: zware beroepen of lange loopbaan – 1/2 en 4/5 tijdskrediet: ondernemingen in moeilijkheden en in herstructurering 3.3.1 Het halftijds tijdskrediet voor zware beroepen en knelpuntberoepen Vanaf hun vijftigste verjaardag kunnen werknemers een halftijds aindeloopbaantijdskrediet opnemen, op voorwaarde dat zij op het ogenblik van kennisgeving aan hun werkgever, aan de volgende twee criteria voldoen: – een zwaar beroep hebben uitgeoefend gedurende minstens 5 jaar over de laatste 10 jaar of gedurende minstens 7 jaar over de laatste 15 jaar. EN – dit zwaar beroep voorkomt in de lijst van de knelpuntberoepen waarvoor er een beduidend tekort is aan arbeidskrachten. Verder moet de werknemer een beroepsverleden als loontrekkende van 25 jaar kunnen aantonen. Definitie van « zwaar beroep »: – Het werk in wisselende ploegen: meer bepaald, de ploegenarbeid in minstens twee ploegen van minstens twee werknemers die hetzelfde werk doen, zowel qua inhoud als qua


omvang en die elkaar in de loop van de dag opvolgen zonder dat er een onderbreking is tussen de opeenvolgende ploegen en zonder dat de overlapping meer bedraagt dan één vierde van hun dagtaak, en op voorwaarde dat de werknemer van ploeg alterneert; – Het werk in onderbroken diensten waarbij de werknemer permanent werkt in dagprestaties waarvan de begintijd en de eindtijd minimum 11 uur uit elkaar liggen met een onderbreking van minstens 3 uur en minimumprestaties van 7 uur. Onder permanent verstaat men dat de onderbroken dienst de gewone arbeidsregeling van de werknemer is en hij dus niet “occasioneel” in een dergelijke regeling is tewerkgesteld; – Het nachtwerk zoals bedoeld in de CAO nr. 46: meer bepaald, de ploegenarbeid die ook nachtprestaties omvat of andere arbeidsvormen waarvan nachtprestaties deel uitmaken. Voldoen aan de definitie van knelpuntberoep: – Verpleegkundigen en verzorgend personeel in de ziekenhuizen – Verpleegkundigen en verzorgend personeel in de rusthuizen en verpleegkundige zorgen – Jaarlijks gepubliceerde, bijgewerkte lijst van knelpuntberoepen (goedgekeurd door de paritaire comités en door het Beheerscomité van de RVA) De minimumduur voor opname van het recht is 3 maanden vermits het hier gaat om een halftijds eindeloopbaantijdskrediet. 3.3.2 Het 4/5 tijdskrediet voor zware beroepen en lange loopbanen Vanaf 50 jaar komen werknemers, die de volgende voorwaarden vervullen in aanmerking voor een 4/5 eindeloopbaantijdskrediet: – een zwaar beroep hebben uitgeoefend gedurende minstens 5 jaar over de laatste 10 jaar of gedurende minstens 7 jaar over de laatste 15 jaar. OF – 28 jaren effectieve loopbaan kunnen aantonen en voor zover een sectorcao hen deze mogelijkheid biedt. Hier is de definitie van « zwaar beroep » dezelfde als de hoger vermelde, met dit verschil dat het in dit geval niet moet gaan om een knelpuntberoep. De werknemer zal bovendien moeten aantonen dat hij al minstens 25 jaar heeft gewerkt. Wat het 4/5 eindeloopbaantijdskrediet voor lange loopbanen betreft: naast het voorleggen van een beroepsverleden van 28 jaar zal er een sectorcao moeten bestaan die deze vorm van tijdskrediet regelt. Het systeem zal geëvalueerd worden door de Nationale Arbeidsraad tegen september 2013, waarna het eventueel mogelijk zal zijn dit ook via een bedrijfscao te voorzien. Voor de berekening van de 28 jarige beroepsloopbaan verwijzen wij naar punt 3.5.


3.3.3 Het 1/2 en 4/5 tijdskrediet voor ondernemingen in moeilijkheden of in herstructurering De leeftijd wordt verlaagd van 55 jaar naar 50 jaar voor werknemers die tewerkgesteld zijn in ondernemingen in moeilijkheden of in herstructurering. Als deze werknemers halftijds of viervijfden wensen te werken en de datum van aanvang van hun tijdskrediet zich situeert in een periode van erkenning als bedrijf in moeilijkheden of in herstructurering, dan komen ze daarvoor in aanmerking. Verschillende voorwaarden moeten tegelijk zijn vervuld: – de onderneming kan aantonen dat haar aanvraag tot erkenning ingediend bij de minister van werk kadert binnen een herstructureringsplan dat toelaat ontslagen te vermijden – de onderneming kan aantonen dat diezelfde aanvraag tot erkenning ervoor zorgt dat minder werknemers het statuut van werkloze met bedrijfstoeslag zullen krijgen (het vroegere brugpensioen) – als de minister uitdrukkelijk in haar (zijn) beslissing tot erkenning stelt dat deze voorwaarden werden vervuld De minimumduur van de tijdskredietperiodes hangt af van de gekozen vorm: minimum 3 maanden als de werknemer zijn arbeidsprestaties tot halftijds vermindert en minimum 6 maanden in geval van een 4/5 tijdskrediet .

3.4 Viervijfde tijdskrediet: uitvoeringsmodaliteiten, principe en uitzonderingen Voor de oudere werknemers die een 4/5 tijdskrediet willen opnemen gelden de gangbare principes, cf. het niet-gemotiveerd en het gemotiveerd tijdskrediet. Deze principes hebben betrekking op alle vormen van het 4/5 eindeloopbaantijdskrediet en viseren dus hier: – de werknemers vanaf 55 jaar die 25 jaar hebben gewerkt (binnen het algemeen eindeloopbaantijdskrediet) – de werknemers vanaf 50 jaar die een zwaar beroep hebben beoefend – de werknemers vanaf 50 jaar met een 28 jarige loopbaan – de werknemers tewerkgesteld in ondernemingen in moeilijkheden of in herstructurering Principe Het viervijfde tijdskrediet moet genomen worden, hetzij o.v.v. een dag per week, hetzij o.v.v. twee halve dagen per week. De werknemer moet voltijds tewerkgesteld zijn gedurende de 12 maanden die aan de schriftelijke kennisgeving aan de werkgever voorafgaan. De werknemer is gewoonlijk tewerkgesteld in een arbeidsstelsel dat verdeeld is over vijf dagen of meer per week. 36 | Het tijdskrediet — september 2012

Uitzonderingen Voor de werknemers die tewerkgesteld zijn in ploegen of in cycli, bepaalt het paritair comité of de onderneming bij collectieve arbeidsovereenkomst de nadere regels voor het organiseren van het recht op tijdskrediet ten belope van een dag of twee halve dagen per week. Voor deze in ploegen of in cycli werkende arbeiders, net als voor de andere werknemers die voldoen aan de voorwaarden om een viervijfde tijdskrediet op te nemen, is het mogelijk andere modaliteiten vast te leggen in verband met het organiseren van het recht op dit 4/5 tijdskrediet, en dit voor een periode van maximum 12 maanden: – door een CAO die op sector- of bedrijfsniveau wordt gesloten – als er geen syndicale afvaardiging in het bedrijf is, via het arbeidsreglement, met daarnaast een schriftelijke individuele overeenkomst tussen de werkgever en de betrokken werknemer. Deze alternatieve methode laat toe rekening te houden met de organisatorische werkingsnoden van het bedrijf, maar ook en vooral met de individuele behoeften van de werknemer om zijn werk beter te kunnen combineren met zijn privéleven, wat toch uiteindelijk de oorspronkelijke bedoeling van het tijdskrediet is.

3.5 Voorwaarden in hoofde van de werknemer Om recht te hebben op een arbeidsprestatievermindering moet de werknemer aan bepaalde voorwaarden voldoen qua: – Leeftijd: 55 of 50 jaar oud zijn op het ogenblik dat het eindeloopbaantijdskrediet wordt opgenomen – Anciënniteit: 24 maanden in dienst zijn bij de huidige werkgever. Als de werkgever en werknemer het onderling overeenkomen kan dit ook minder zijn. Bedoeling is de mobiliteit van de oudere werknemers te bevorderen – Beroepsverleden: 25 jaar beroepsverleden als loontrekkende kunnen aantonen. Dit geldt voor alle eindeloopbaantijdskredietformules, behalve uiteraard voor de formule die een 28 jarige loopbaan vereist Voor de berekening van de 25 jaar loopbaan tellen zowel de gepresteerde arbeidsdagen als de gelijkgestelde dagen mee (ziekte, ongeval, vakantie, moederschap, legerdienst, tijdelijke werkloosheid,…), behalve: – volledige werkloosheidsdagen – dagen van loopbaanonderbreking onder vorm van volledige schorsing van de arbeidsprestaties


– tijdskredietdagen onder vorm van volledige schorsing van de arbeidsprestaties Voor de berekening van de beroepsloopbaan van ten minste 28 jaar telt elk kalenderjaar met minstens 285 dagen mee waarvoor een loon werd uitbetaald of waarop de werknemer kon genieten van: moederschapsverlof, moederschapsbescherming en dus preventieve werkverwijdering van zwangere vrouwen, geboorteverlof, adoptieverlof en/of ouderschapsverlof. Het aantal dagen van die kalenderjaren dat 285 overschrijdt wordt buiten beschouwing gelaten Voor kalenderjaren met minder dan 285 dagen waarvoor een loon werd uitbetaald of waarop de werknemer kon genieten van moederschapsverlof, moederschapsbescherming en de preventieve werkverwijdering van zwangere vrouwen, geboorteverlof,adoptieverlof en/of ouderschapsverlof, worden deze dagen voor al die kalenderjaren samengeteld en gedeeld door 285. Het resultaat van die bewerking, afgerond naar de lagere eenheid, geeft het aantal extra in aanmerking te nemen jaren. Bovendien moet aan specifieke tewerkstellingsvoorwaarden zijn voldaan in functie van de gekozen eindeloopbaantijdskredietvorm: – 4/5 eindeloopbaantijdskrediet: ofwel voltijds tewerkgesteld zijn, ofwel 4/5 tijds in het kader van een tijdskrediet werken gedurende de 24 maanden die aan de schriftelijke kennisgeving voorafgaan ; het wekelijks arbeidsstelsel moet gespreid zijn over 5 dagen of meer ! Let wel! Oudere werknemers kunnen rechtstreeks overstappen van een 4/5tijdskrediet op een 4/5 eindeloopbaantijdskrediet. Ze moeten dan ofwel tewerkgesteld zijn volgens het algemeen 4/5 tijdskredietstelsel zoals georganiseerd door de CAO 77bis, ofwel een 4/5 tijdskrediet opnemen in het kader van de CAO 103, een al dan niet gemotiveerd tijdskrediet. In dit welbepaald geval is de 4/5 tijdskredietperiode gelijkgesteld aan een voltijdse tewerkstelling. – 1/2 eindeloopbaantijdskrediet: 3/4 tijds van een voltijds uurrooster tewerkgesteld zijn tijdens de 24 maanden die aan de schriftelijke kennisgeving voorafgaan. ! Let wel! Oudere werknemers kunnen hier niet overstappen op een 1/2 eindeloopbaantijdskrediet zoals in geval van het 4/5 eindeloopbaantijdskrediet. Het is dus niet mogelijk rechtstreeks over te stappen vanuit een 1/2 tijdskrediet geregeld door de CAO 77bis of de CAO 103 op een halftijds tijdskrediet voor ouderen. Verder telt het 1/2 eindeloopbaantijdskrediet ook niet als tewerkstellingsvoorwaarde maar wordt ze desgevallend geneutraliseerd.


3.6 Verhoogde uitkering Oudere werknemers die opteren voor de tijdskredietformule 55+ kunnen genieten van een verhoogde uitkering. Het bedrag verschilt alnaargelang de gekozen tijdskredietvorm. Een bedrijfsvoorheffing van 35% of 17,15% in functie van de situatie van de werknemer zal afgehouden worden op het bedrag van de uitkering. In principe is de bedrijfsvoorheffing 35% bij vermindering van de arbeidsprestaties tot halftijds of tot viervijfden, tenzij de werknemer alleenstaand is, dat wil zeggen dat hij alleen woont of uitsluitend samenwoont met een of meer kinderen ten laste. Voor een halftijds eindeloopbaantijdskrediet ontvangt de werknemer een uitkering van € 469,65 bruto als hij voltijds was tewerkgesteld. Het nettobedrag bedraagt € 305,28 behalve wanneer hij alleen woont of uitsluitend samenwoont met een of meer kinderen ten laste. In dat geval wordt een nettobedrag van € 389,11 gestort. Voor de deeltijdse werknemers zullen de uitkeringen in verhouding zijn met het arbeidsstelsel waarin de werknemer voor de vermindering van zijn arbeidsprestaties was tewerkgesteld.

« Halftijdse» uitkering X


Voorbeeld: binnen een onderneming waar de werkduur 38 uur bedraagt, stapt een werknemer die drievierden of dus 28,5 uren is tewerkgesteld over op een systeem van halftijds tijdskrediet. Hij zal een brutobedrag van € 352,24 ontvangen, waarop een bedrijfsvoorheffing van 35% of van 17,15% van toepassing zal zijn.

In geval van vermindering van de arbeidsprestaties tot viervijfden bedraagt de maanduitkering € 218,15 bruto, waarop nog een bedrijfsvoorheffing van toepassing is. Dit maandbedrag is hoger als het gaat om een alleenstaande werknemer en bedraagt € 263,26 bruto. De alleenstaande werknemer is: – de man of vrouw die alleen woont – de man of vrouw die uitsluitend samenwoont met een of meer kinderen ten laste Op deze uitkering is nog een bedrijfsvoorheffing verschuldigd.


De maandbedragen in bruto en netto zijn de volgende:

1/2 eindeloopbaantijdskrediet voor 55-plussers (of 50-plussers)

469,65 EUR 305,28 EUR 389,11 EUR1

4/5 eindeloopbaantijdskredietvoor 55-plussers (of 50-plussers)


1. Indien de werknemer alleenstaand is of uitsluitend samenwoont met een of meer kinderen waarvan ten minste een ten laste 2. Indien de werknemer alleen woont 3. Indien de werknemer uitsluitend samenwoont met een of meer kinderen waarvan ten minste een ten laste Let wel! Het nettomaandbedrag komt overeen met de afgehouden bedrijfsvoorheffing. De bedoeling is de afhouding aan de bron (voorheffing) beter te laten overeenstemmen met wat uiteindelijk aan belastingen zal zijn verschuldigd.


III Gemeenschappelijke bepalingen voor de verschillende rechten 1. De tewerkstellingsvoorwaarden Zoals hoger vermeld onder punten 1 tot 3, is een tewerkstellingsvoorwaarde (effectieve pres taties) gedurende de twaalf maanden die voorafgaan aan de schriftelijke kennisgeving vereist voor de uitoefening van bepaalde rechten, met name: – in geval van het van het gemotiveerd en niet-gemotiveerd tijdskrediet ‘overstap op halftijds’: 12 maanden minstens 3/4-tijds tewerkgesteld – in geval van het gemotiveerd en niet-gemotiveerd tijdskrediet ‘overstap op viervijfden’: 12 maanden voltijdse tewerkstelling – in geval van prestatievermindering voor de oudere werknemers: • 1/2 eindeloopbaantijdskrediet: 24 maanden minstens 3/4-tijds tewerkgesteld • 4/5 eindeloopbaantijdskrediet: 24 maanden voltijdse tewerkstelling of 4/5 tewerkstelling in het kader van de CAO 77bis of van de CAO 103 (gemotiveerd of nietgemotiveerd tijdskrediet) Voor de berekening van deze tewerkstellingsvoorwaarde, worden een bepaald aantal situaties gelijkgeschakeld met effectieve arbeidsprestaties, daar waar andere situaties geneutrali seerd worden t.o.v. deze effectieve prestaties. Gelijkschakelingen Alle periodes van schorsing van de arbeidsovereenkomst zoals voorzien in de wet van 3 juli 1978 betreffende de arbeidscontracten. Worden dus voornamelijk bedoeld: de jaarlijkse vakanties, het moederschapsverlof, het adoptieverlof, het geboorteverlof, het betaald educatief verlof, het klein verlet, het verlof om dwingende redenen, de feestdagen, de technische en economische werkloosheid. De periodes van economische werkloosheid voor de bedienden worden eveneens gelijkgesteld. Op dezelfde manier worden de verlofdagen die toegekend werden in uitvoering van een collectieve overeenkomst (extralegale vakantiedagen, anciënniteitverlof) gelijkgesteld. Tot slot worden de periodes van ziekte en ongeval ook gelijkgesteld maar enkel voor de periodes die door het gewaarborgd loon zijn gedekt.


Neutralisaties Deze geneutraliseerde periodes verlengen de periode van 12 maanden. Men doet dus net alsof ze niet hebben bestaan, hetgeen toelaat verder in de tijd terug te gaan (zie voorbeeld hierna). Ze hebben betrekking op: de periodes van de thematische verloven (zie punt VIII) – de periodes van schorsing van de arbeidsovereenkomst door verlof zonder wedde, staking of lock-out – de periodes van ziekte of ongeval die niet gedekt zijn door het gewaarborgd loon, met een maximum van 5 maanden; dit maximum wordt op 11 maand gebracht als het gaat om een arbeidsongeval of een beroepsziekte – de periodes van schorsing van de arbeidsovereenkomst en van geleidelijke werkhervat ting in geval van langdurige ziekte, van langer dan 6 maanden (zie lager) – de periodes waarin de werknemer zijn arbeidsprestaties volledig, halftijds of viervijfden onderbreekt – de periodes die gedekt zijn door een overbruggingspremie of door een crisistijdskrediet (zie lager) Let wel! Nieuw is dat de periodes van halftijdse arbeidsprestatievermindering voortaan geneutraliseerd zijn.

Voorbeeld: een werkneemster dient een aanvraag voor een niet-gemotiveerd halftijds tijdskrediet in op 1.4.2012. De te overwegen periode van 12 maanden zou dus van 1.4.2011 tot en met 31.3.2012 moeten zijn. Ze heeft echter een ouderschapsverlof genomen van 1.7.2011 tot en met 30.9.2011. De periode die in beschouwing wordt genomen om na te gaan of aan de tewerkstellingsvoorwaarde is voldaan, gaat drie maanden eerder terug, dus vanaf 1.1.2011.

2. De verlengingen De werknemer kan een aanvraag tot verlenging van zijn tijdskrediet, ongeacht de vorm, indienen. Deze verlenging zal beschouwd worden als een nieuwe aanvraag met als gevolg dat: – de algemene toetredingsvoorwaarden tot de verschillende rechten en hun modaliteiten van toepassing blijven – de termijn van schriftelijke kennisgeving dient gerespecteerd te worden (zie punt IV hierna) – de bepalingen inzake de planning- en voorkeursystemen dient nageleefd te worden (zie punt IV hierna).


Maar om de verlenging mogelijk te maken, wordt nagegaan of aan de tewerkstellingsvoorwaarde van 12 maanden of van 24 maanden aan 3/4 tijds of voltijds, die voorafgaat aan de schriftelijke kennisgeving, is voldaan.

Voorbeeld: een voltijds tewerkgestelde werknemer dient op 1.3.2012 een aanvraag in om gedurende een jaar een 4/5 gemotiveerd of niet-gemotiveerd tijdskrediet te kunnen opnemen, en dit vanaf 1.6.2012 tot en met 31.5.2013. Hij kan zijn recht verlengen mits de indiening van een nieuwe aanvraag. Bij de beoordeling van de tewerkstellingsvoorwaarde van 12 maanden voltijds zal dus rekening gehouden worden met zijn eerste aanvraag, dus op 1.3.2012.

3. Bijzondere modaliteiten voor zeer kleine ondernemingen In bedrijven met 10 of minder werknemers is het recht op tijdskrediet onderworpen aan de toestemming van de werkgever. Dit aantal van 10 werknemers wordt verstaan in termen van « hoofden » (aantal mensen) op 30 juni van het jaar dat de aanvraag voorafgaat. Bijvoorbeeld, bij een aanvraag in april 2012 neemt men het aantal personen op 30 juni 2011 als referentie. In deze zeer kleine bedrijven dient de werkgever zijn beslissing (of hij al dan niet akkoord gaat) uiterlijk op de laatste dag van de maand die volgt op de maand van de schriftelijke kennisgeving mee te delen. Bijvoorbeeld, voor een aanvraag die op 20 februari 2012 wordt ingediend, moet de beslissing van de werkgever ten laatste op 31 maart 2012 zijn gekend.

4. Neutralisatiemechanisme voor tijdskredietperiodes De CAO 77quinquies van 20 februari 2009 die de CAO 77bis heeft gewijzigd had tot doel de werknemers, ongeacht hun leeftijd (jonger of ouder dan 50 jaar) de mogelijkheid te bieden weer meer te werken nadat ze hun arbeidsprestaties eerst hadden verminderd in het kader van een tijdskredietstelsel. De gewijzigde CAO77bis liet werknemers toe over te stappen: – hetzij, van een halftijds tijdskrediet op een 4/5 tijdskrediet – hetzij,van een voltijds tijdskrediet op een 1/2 of 4/5 tijdskrediet, mits evenwel het akkoord van de werkgever om de tijdskredietperiodes te neutraliseren. In het geval de CAO 77bis niet zou zijn gewijzigd moest een werknemer die een halftijds


tijdskrediet opnam en wilde overstappen op een 4/5 tijds eerst opnieuw 12 maanden voltijds werken alvorens zijn aanvraag te kunnen indienen. Als de CAO 77bis niet gewijzigd zou zijn geweest moest – op dezelfde manier – een werknemer in voltijds tijdskrediet die de intentie had zijn arbeidsprestaties opnieuw te vermeerderen tot halftijds of tot viervijfden, eerst opnieuw gedurende 12 maanden 3/4 tijds werken om recht te hebben op een halftijds tijdskrediet. Hij moest opnieuw 12 maanden voltijds aan de slag om te kunnen genieten van een 4/5 tijdskrediet. De CAO 77quinquies had deze situatie rechtgezet via het mechanisme dat de voltijdse en halftijdse tijdskredietperiodes neutraliseert en, zoals gezegd, moest de werkgever hiervoor zijn goedkeuring geven. De nieuwe CAO 103 heeft deze situatie opnieuw bijgestuurd op twee manieren: voortaan wordt ook de 4/5 tijdskredietperiode geneutraliseerd en is het akkoord van de werkgever niet langer vereist. Vermits het de oorspronkelijke bedoeling van de CAO 77quinquies was de werknemer toe te laten opnieuw meer te werken was het niet nodig het 4/5 tijdskrediet te neutraliseren. De werknemer die in dat geval meer wilde werken stapte immers opnieuw in een voltijds uurrooster dat geen enkele neutralisatie vereiste. Echter, in de praktijk bracht dit onrechtvaardige toestanden teweeg tussen sommige werknemers, ongelijkheden, die de vakbonden hebben willen corrigeren.

Voorbeeld: een werkneemster die een 4/5 tijdskrediet opnam – wat veronderstelde dat ze eerder voltijds aan de slag was vermits een voltijdse tewerkstelling vereist is gedurende 12 maanden om te kunnen genieten van een 4/5 tijdskrediet – stapte daarna rechtstreeks over van haar tijdskrediet op een 4/5 ouderschapsverlof. Opnieuw had ze die mogelijkheid, want geen enkele tewerkstellingsvoorwaarde is vereist in het kader van een ouderschapsverlof, enkel een voltijds arbeidsstelsel. Aan deze voorwaarde voldeed de werkneemster ook, vermits ze onder een voltijdse arbeidsovereenkomst is tewerkgesteld. Op het einde van haar ouderschapsverlof wilde deze werkneemster overstappen op een 4/5 tijdskrediet maar in het kader van de CAO 77bis was dat niet meer mogelijk, aangezien ze gedurende 12 maanden voltijds moest hebben gewerkt. Hoewel haar ouderschapsverlofperiode geneutraliseerd was, was dat niet het geval voor haar 4/5 tijdskredietperiode, die noch gelijkgesteld noch geneutraliseerd was. Haar aanvraag werd bijgevolg verworpen, wat betekende dat ze opnieuw voltijds moest gaan werken.

De nieuwe wet, die dus de 4/5 tijdskredietperiodes neutraliseert, maakt het rechtstreeks overstappen wel mogelijk: om te beoordelen of aan de tewerkstellingsvoorwaarde is voldaan


keert men namelijk terug naar de periode van voor het begin van het 4/5 tijdskrediet, en zal de tewerkstellingsvoorwaarde altijd zijn vervuld vermits de goedkeuring van een 4/5 tijdskrediet deze voorwaarde al stelde.

5. Mogelijkheid voor de werknemers in ziekteverlof langer dan 6 maanden en/of die geleidelijk aan het werk hervatten om van een tijdskrediet te genieten De periodes van langdurige ziekte en de periodes van geleidelijke werkhervatting zijn eveneens opgenomen in de lijst van geneutraliseerde periodes Zo kan voor een werknemer die langer dan 6 maanden afwezig is op het werk, de onderbrekingsperiode van zijn arbeidsovereenkomst geneutraliseerd worden, op voorwaarde dat de werkgever hier geen bezwaar heeft tegen aangetekend omwille van de organisatorische noodwendigheden van zijn bedrijf. Hij moet dit doen binnen de maand die volgt op de aanvraag van het tijdskrediet door de werknemer. Verder heeft een werknemer ook de mogelijkheid om, na een langdurige ziekte, zijn werk geleidelijk te hervatten, als de arbeidsorganisatie dit tenminste toelaat. Dus, zowel de periode van geleidelijke werkhervatting als de periode van langdurige ziekte die daaraan voorafgaat worden volledig geneutraliseerd. Zo krijgt de werknemer de kans om binnen een deeltijds arbeidsstelsel in het kader van een tijdskrediet verder te werken en wordt hij niet gestraft omdat hij aan een ernstige ziekte (zoals bvb kanker) lijdt.

6. Mogelijkheid voor de werknemer die onder een crisismaatregel valt om te genieten van een tijdskrediet De bepalingen door de CAO77septies ingevoerd in de CAO 77bis zijn hernomen in de CAO 103. De wijzigingen aangebracht door deze CAO waren bedoeld om de werknemer toe te laten over te stappen van een crisistijdskrediet of van een economische werkloosheid voor bedienden op een klassiek tijdskrediet. Zo werden werknemers die onder een tijdelijk stelsel van over bruggingspremies, voorzien door de Vlaamse regering, vielen, niet gestraft en hadden ze recht streeks toegang tot een klassiek tijdskrediet. Via de nieuwe wet blijft deze mogelijkheid behouden, hetzij via een neutralisatie, hetzij via een gelijkstelling van voornoemde periodes.


Neutralisaties De periodes gedekt door een overbruggingspremie van de Vlaamse regering of door een crisistijdskrediet worden geneutraliseerd. Gelijkstellingen De periodes van economische werkloosheid voor bedienden, op dezelfde manier als hetgeen reeds bestond inzake economische werkloosheid voor arbeiders, worden gelijkgesteld. Opmerking: voor wat de tijdelijke crisisaanpassing van de arbeidsduur betreft (tijdelijke vermindering van de arbeidsprestaties met eventuele inrichting van de 4-dagenweek), blijft de werknemer die voor deze arbeidsprestatievermindering voltijds aan het werk was, gedurende de geviseerde periode beschouwd als voltijds werkende. Bijgevolg moest deze periode niet geneutraliseerd, noch gelijkgesteld worden om toegang te hebben tot het tijdskrediet. Let wel! het crisistijdskrediet werd niet meer verlengd. Sinds 2012 is de economische werkloosheid voor bedienden een structurele maatregel.


IV De uitvoeringsmodaliteiten 1. De schriftelijke kennisgeving 1.1. Vormvereisten De kennisgeving kan op twee manieren gebeuren: – per aangetekend schrijven via de post – via het indienen van een schriftelijke kennisgeving aan de werkgever (of aan de personeelsdienst), met een ontvangstbewijs waarop de datum van afgifte van de aanvraag staat vermeld

1.2. Termijn De schriftelijke kennisgeving moet 6 maanden vooraf ingediend worden in bedrijven met ten hoogste 20 werknemers. In ondernemingen met meer dan 20 werknemers moet dit 3 maanden op voorhand gebeuren. Het aantal werknemers wordt in « hoofden » berekend op 30 juni van het jaar dat aan de aanvraag voorafgaat.

Voorbeeld: Voor de aanvragen die in 2012 werden ingediend neemt men het aantal werknemers tewerkgesteld op 30 juni 2011 als referentie.

Deze termijn kan, bij schriftelijk onderling akkoord tussen werkgever en werknemer, gewijzigd worden. De termijn van schriftelijke kennisgeving wordt ingekort tot 2 weken in één specifiek geval: wanneer de werknemer zijn recht op loopbaanonderbreking voor palliatieve verzorging (zie punt 2.2.2.b) heeft uitgeput en hij onmiddellijk – dus zonder enige onderbreking – wenst over te stappen op het gemotiveerd tijdskrediet voor palliatieve verzorging. In dit geval dient de werknemer hetzelfde attest in te dienen als dit dat recht geeft op het thematisch verlof. Let wel! Het gaat hier om de termijn van kennisgeving aan de werkgever en dus niet om de termijn die vereist is inzake de indiening van zijn dossier bij de RVA.

1.3. Zelfde vorm en zelfde termijn Dezelfde formaliteiten en termijnen zijn vereist bij het verlengen van het recht op een voltijds,


haltijds of viervijfde tijdskrediet of wanneer men van een tijdskredietvorm wenst over te stappen op een andere.

1.4. Attest van de RVA Om een niet-gemotiveerd of gemotiveerd tijdskrediet te kunnen opnemen, zal de werknemer bij zijn aanvraag een RVA-attest voegen dat vermeldt hoeveel tijdskredietkapitaal de werknemer heeft opgebruikt in het kader van: – de CAO 103, niet-gemotiveerd en gemotiveerd tijdskrediet – de CAO 77bis, tijdskrediet o.v.v. volledige onderbreking, tijdskrediet « overgang naar halftijds» of een 4/5 tijdskrediet – de herstelwet van 22 januari 1985 De principes van de verrekeningsregels zijn terug te vinden onder punt 2.7.

1.5. Inhoud en attesten De schriftelijke kennisgeving moet de voorstellen van de werknemer inzake de uitvoeringsmodaliteiten bevatten: – de uitvoeringsmodaliteiten van het tijdskrediet (volledige onderbreking, halftijds of viervijfden) – de manier waarop dit concreet zal gebeuren: • 4/5 tijds: 1 volledige of twee halve dagen per week + keuze van de dagen • 1/2 tijds: keuze van het uurrooster onder de bestaande uurroosters in het bedrijf, gewoonlijk opgenomen in het arbeidsreglement Werkgever en werknemer moeten tot een akkoord komen m.b.t. deze uitvoeringsmodaliteiten voor het einde van de maand die volgt op de maand van de schriftelijke kennisgeving. In deze hypothese zal dan ook de arbeidsovereenkomst schriftelijk worden aangepast. Ze bevat het nieuwe uurrooster en is van toepassing gedurende de gehele periode van de uitoefening van het tijdskredietrecht. – de gewenste aanvangsdatum – de duur van het tijdskrediet – de gekozen formule (niet-gemotiveerd of gemotiveerd tijdskrediet + staving van het motief) – facultatief, de elementen van voorkeur Wanneer de werknemer onmiddellijk na een thematisch verlof gebruik wenst te maken van één van de rechten zoals voorzien in de CAO 103, zal hij hetzelfde attest moeten indienen als dit dat recht geeft op het thematisch verlof.


Voorbeeld: een werknemer die een thematisch verlof voor palliatieve verzorging wil opnemen, zal moeten bewijzen dat hij zich in deze omstandigheid bevindt door aan zijn werkgever een attest te bezorgen, afgeleverd door de behandelende arts van de patiënt, waaruit blijkt dat de werknemer verklaart voor deze ongeneeslijk zieke persoon te willen instaan, zonder vermelding van de identiteit van de patiënt in kwestie.

2. Planningsysteem – toepassing van de voorkeuren 2.1. Principe: organisatorische drempel Een aantal organisatorische regels zijn nodig, zowel om de werking van het bedrijf te verzekeren als om te vermijden dat de werklast naar de andere werknemers van het bedrijf verplaatst wordt. Het gaat hier niet om een bijkomende voorwaarde voor de uitoefening van de verschillende tijdskredietrechten, wel om een organisatorische drempel om de afwezigheden te plannen. Berekening van het referentieaantal Wanneer 5 % van de werknemers van de onderneming (technische bedrijfseenheid) of van de dienst (soepele definitie verbonden aan de eigen bedrijfskarakteristieken) tegelijk afwezig zijn of zullen zijn, treden er organisatorische regels « voorkeurstelsels » in werking. Deze drempel van 5 % wordt verhoogd met één eenheid per schijf van 10 werknemers ouder dan 50 binnen de onderneming.

Voorbeeld: in een bedrijf met 200 werknemers, waarvan 20 ouder zijn dan 50 jaar, bedraagt de organisatorische drempel 5 % + 2 werknemers. Dat betekent dat minstens 10 + 2 werknemers tegelijk afwezig kunnen zijn vooraleer de werkgever het recht zou hebben een tijdskredietaanvraag te weigeren, tenzij het om een eventueel uitstel gaat.

Het aantal werknemers dat als referentie geldt, is dat op 30 juni van het voorgaande jaar. De berekening van de werknemers gebeurt in alle hypothesen « per hoofd », ongeacht de arbeidsregeling (voltijds of deeltijds). Indien er zich een probleem van afronding stelt zal men de algemene regel daaromtrent toepassen. Als het eerste cijfer na de komma 0, 1, 2, 3 of 4 is wordt er geen rekening mee gehouden. Is het eerste cijfer na de komma 5, 6, 7, 8 of 9, dan wordt er naar de hogere eenheid afgerond. Het tijdskrediet — september 2012 | 49

Voorbeeld: 4,42 wordt 4 en 4,62 wordt 5.

Berekeningsmanier van de drempel Bij de berekening (maand per maand) om na te gaan of de 5%-drempel is bereikt, tellen alle werknemers mee die: – hun recht op tijdskrediet of op vermindering van de arbeidsprestaties tegelijkertijd uitoefenen of zullen uitoefenen in het kader van de CAO 77bis – nog in loopbaanonderbreking zijn in de zin van de wet van 22 januari 1985 (volledige schorsing en prestatievermindering) – een tijdskredietformule opnemen onder vorm van een volledige of gedeeltelijke onderbreking van de arbeidsprestaties in het kader van de CAO 103. Tellen niet mee in de berekening: – de werknemers die in loopbaanonderbreking zijn in het kader van een thematisch verlof – de werknemers die, na het uitputten van een thematisch verlof “palliatieve verzorging” of “medische bijstand aan zwaar ziek gezins- of familielid”, onmiddellijk wensen over te stappen – dus voor dezelfde zieke persoon – op een tijdskrediet o.v.v. voltijds, halftijds of viervijfden, in het kader van een gemotiveerd tijdskrediet. In deze hypothese worden deze werknemers gedurende 6 maanden niet meegerekend in de berekening van de drempel. Tot slot, binnen diezelfde berekening, zullen de werknemers van 50 jaar of ouder die een halftijds of 4/5 eindeloopbaantijdskrediet opnemen in het kader van de CAO77bis of van de CAO 103, slechts gedurende 5 jaar meetellen voor de berekening van de organisatorische drempel, ook al kan hun arbeidsprestatievermindering theoretisch 15 jaar duren. Voor 50-plussers die nog genieten van het vroegere systeem van loopbaanonderbreking, start de berekening van de 5 jaar vanaf 1 januari 2002.

De bijzondere situatie van werknemers van 55 jaar en ouder Naar aanleiding van het generatiepact en het interprofessioneel akkoord 2007-2008, worden werknemers van 55 jaar en ouder niet meer meegerekend in de drempel wanneer ze een 4/5 tijdskrediet opnemen, hetzij in het kader van de CAO 77bis (algemeen stelsel of stelsel voor werknemers vanaf 50 jaar met 20 jaar beroepsverleden), hetzij in het kader van de CAO 103 (niet-gemotiveerd, gemotiveerd of eindeloopbaantijdskrediet). Dit betekent dat zij volledig zijn uitgesloten voor de berekening (worden niet meer in rekening genomen, niet om na te gaan of de drempel is bereikt, noch voor de berekening ervan). Dit impliceert dat de oudere werknemers vanaf 55 jaar hoe dan ook recht hebben op een 4/5 loopbaanvermindering. Kleine bemerking: voor werknemers met een sleutelfunctie, is er een bijkomende mogelijkheid tot uitstel voorzien. Dit betekent dat de effectieve aanvang van hun tijdskrediet met


maximum 12 maanden kan worden uitgesteld, maar dat de werkgever dit wel moet motiveren. Het begrip ‘sleutelfunctie’ kan worden omschreven in een sector- of bedrijfscao. Als er geen syndicale afvaardiging binnen de onderneming bestaat kan dit via een wijziging van het arbeidsreglement.

2.2. Wijziging van de organisatorische drempel De hoger bedoelde organisatorische drempel van 5 % is vastgelegd in de CAO 103 en kan enkel gewijzigd worden op een van de volgende manieren: – via een collectieve arbeidsovereenkomst gesloten in een paritair (sub-)comité – via een collectieve arbeidsovereenkomst gesloten in de onderneming – via een wijziging van het arbeidsreglement, mits inachtname van de procedure zoals voorzien in de artikels 11 en 12 uit de wet van 12 april 1965 inzake de arbeidsreglementen Let wel! Deze twee laatste mogelijkheden kunnen enkel als het paritair (sub-) comité ze niet heeft verboden. De wijziging van de organisatorische drempel kan zowel in opwaartse als in neerwaartse zin gebeuren. Let wel! Talrijke sectoren kozen ervoor de werknemers die ouder zijn dan 50 jaar en die hun prestaties verminderen niet te laten meetellen voor de berekening van de 5 %-drempel. De bedoeling hiervan is een betere loopbaanplanning en een hogere tewerkstellingsgraad van 50-plussers na te streven.

2.3. Voorkeurstelsel De voorkeuren worden door de ondernemingsraad of in onderling akkoord met de syndicale delegatie vastgelegd. Als dat niet is gebeurd treedt er een suppletieve regeling in werking. Deze regeling is voorzien in de CAO 103 en vermeldt volgende elementen, in volgorde van belangrijkheid: 1. Werknemers die hun recht op tijdskrediet – voltijds, halftijds of viervijfden – opnemen om te zorgen voor hun gehandicapt kind van minder dan 21 jaar in het kader van het gemotiveerd tijdskrediet voor dit welbepaald motief of de werknemers die een voltijds, halftijds of 4/5 tijdskrediet willen nemen cf. een van de formules uit de CAO 103 (nietgemotiveerd, gemotiveerd of eindeloopbaantijdskrediet) om een ongeneeslijk zieke patiënt op te vangen of een zwaar ziek gezins- of familielid bij te staan, en dit wanneer hun recht op thematisch verlof voor dat welbepaald motief is opgebruikt. 2. Werknemers waarvan beide gezinsleden werken of werknemers uit een eenouder


gezin, met 1 of meerdere kinderen jonger dan 12 jaar, of die een kind verwachten. Als er verschillende werknemers zijn die hieraan voldoen en op hetzelfde ogenblik een voltijds, halftijds of 4/5 tijdskrediet aanvragen, worden ze « gerangschikt » volgens het aantal kinderen van jonger dan 12 die deel uitmaken van het gezin. Met nog een subregel, namelijk: de kortste duur krijgt de voorkeur. Voorbeeld: indien twee werknemers elk twee kinderen onder de 12 jaar hebben, krijgt diegene die de uitoefening van zijn recht voor 6 maanden heeft aangevraagd voorrang op de collega die een jaar heeft gevraagd. 3. Werknemers van 50 jaar of ouder die hun arbeidsprestaties willen verminderen tot viervijfden in het kader van een eindeloopbaantijdskrediet – met inbegrip van de afwijkende regelingen. 4. Werknemers van 50 jaar of ouder die hun arbeidsprestaties willen verminderen tot halftijds in het kader van een eindeloopbaantijdskrediet – met inbegrip van de afwijkende regelingen. 5. Werknemers die willen genieten van een tijdskrediet om een beroepsopleiding te kunnen volgen.

2.4. Praktische uitvoering Wanneer de drempel is bereikt, worden op het einde van iedere maand, de voorkeuren verwerkt van de aanvragen die ingediend werden tussen de 16de van de vorige maand en de 15de van de lopende maand.

Voorbeeld: eind maart worden de aanvragen behandeld die ingediend werden tussen 16 februari en 15 maart.

Op het einde van de maand zal de werkgever de betrokken werknemers individueel meedelen vanaf welke datum ze hun tijdskrediet – voltijds, halftijds of viervijfden – zullen kunnen opnemen, rekening houdend met de voorkeurregels en planning, en dus met de beschikbare plaatsen op de kalender. Van zodra deze datum is vastgelegd kan de werkgever die niet meer veranderen, ook niet als in de volgende maanden een werknemer een aanvraag met een betere rangschikking indient.


3. Uitstel, intrekking of wijziging van het tijdskrediet 3.1. Redenen van uitstel De werkgever heeft de mogelijkheid om een maal de uitoefening van het voltijds, halftijds of viervijfden tijdskrediet dat door een werknemer werd aangevraagd uit te stellen om interne of externe dwingende redenen, met andere woorden, omwille van de organisatorische noodwendigheden, de continuïteit of reële problemen inzake vervanging. De motieven kunnen op ondernemingsvlak verduidelijkt worden en de bewijslast voor deze motivering ligt bij de werkgever. Dit uitstel is mogelijk voor alle tijdskredietformules (niet-gemotiveerd, gemotiveerd en eindeloopbaantijdskrediet).

3.2. Duur Dit uitstel kan maximaal 6 maanden duren. De werkgever en werknemer kunnen ook een andere termijn overeenkomen. Het uitstel kan niet worden gecumuleerd met de regels inzake planning, wat betekent dat de langste termijn de kortste termijn opslorpt en dat beide termijnen niet opgeteld worden.

3.3. Praktische modaliteiten Het uitstel moet binnen de kalendermaand volgend op de schriftelijke kennisgeving door de werkgever gesignaleerd zijn en de werkgever moet de ingeroepen redenen voor dit uitstel verantwoorden. Als de werknemer het niet eens is met het uitstel kan hij de syndicale delegatie in het bedrijf vragen tussen te komen. Hij kan de kwestie ook aanhangig maken bij het verzoeningsbureau van het bevoegd paritair comité. De werkgever kan gebruik maken van deze uitstelmogelijkheid ongeacht of de organisatorische drempel al dan niet werd bereikt.

3.4. Bijzondere bepaling Zoals hierboven uiteengezet onder punt 4.2.1., bestaat er een bijzondere mogelijkheid tot uitstel voor de werknemers van 55 jaar en meer die een sleutelfunctie bekleden. Het uitstel kan maximum 12 maanden bedragen en dient te worden gemotiveerd door de werkgever. Het begrip ‘sleutelfunctie’ kan worden gedefinieerd in een CAO die op het niveau van de sector of van de onderneming wordt gesloten, of in het arbeidsreglement, als er geen syndicale afvaardiging in de onderneming bestaat. De werkgever kan de twee soorten van uitstel, die in de CAO 103 werden opgenomen, niet cumuleren. Het tijdskrediet — september 2012 | 53

4. Intrekking of wijziging voor de werknemers die een niet-gemotiveerd, gemotiveerd of eindeloopbaantijdskrediet aan viervijfden opnemen Het recht op tijdskrediet kan tijdelijk ingetrokken of gewijzigd worden om redenen en volgens modaliteiten (kennisgevingstermijn, duur,…) die door de volgende hiërarchische volgorde in het bedrijf worden bepaald: – door de ondernemingsraad – als geen OR in het bedrijf is, met de syndicale afvaardiging – als beide organen in de onderneming ontbreken, door een wijziging van het arbeidsreglement Dit betekent met andere woorden dat als er niets wordt geregeld inzake de toepassing van dit systeem, er geen intrekking of wijziging mogelijk zal zijn op ondernemingsniveau. Bovendien zijn de redenen waarvoor een intrekking of wijziging op bedrijfsvlak en volgens hoger vermelde modaliteiten doorgevoerd kan worden, strikt geregeld: het moet gaan om de ziekte van een collega, een buitengewone vermeerdering van het werk of andere dwingende redenen. Ten slotte zal de arbeidsovereenkomst opnieuw gewijzigd moeten worden, tijdens de periode van terugkeer naar een voltijdse tewerkstelling


V Bijkomende bepalingen 1. Ontslagbescherming Bij de uitoefening van een van de verschillende hierboven geciteerde tijdskredietrechten is een ontslagbescherming voorzien. De beschermingsperiode begint te lopen vanaf de schriftelijke kennisgeving, mits naleving van de hoger beschreven termijnen en modaliteiten, tot 3 maanden na het einde van de uitoefening van het recht. In zeer kleine ondernemingen (10 werknemers of minder)1, als de tijdskredietaanvraag door de werkgever werd verworpen, loopt de bescherming tot 3 maanden na de weigering. Gedurende die periode kan de werkgever geen enkele handeling verrichten die een einde maakt aan de arbeidsovereenkomst, behalve voor dringende redenen of motieven die vreemd zijn aan de uitoefening van een van de hoger geviseerde rechten. De bewijslast ligt bij de werkgever. Bij niet-naleving van deze bepalingen zal de werkgever een vergoeding moeten uitbetalen die overeenkomt met zes maanden loon, bovenop de gewone ontslagvergoeding.

2. Terugkeer in het bedrijf Na afloop van de opgenomen tijdskredietformule o.v.v. volledige onderbreking of vermindering van arbeidsprestaties, moet de werknemer zijn vroegere werkpost terugkrijgen. Als dit niet meer mogelijk is moet hij een gelijkwaardig werk krijgen, in overeenstemming met zijn arbeidsovereenkomst.

1 Let wel! Hier is het akkoord van de werkgever vereist


VI Overgangsbepalingen De nieuwe CAO 103 voorziet een reeks overgangsmaatregelen. Dit betekent dat er een aantal situaties zijn waarin de CAO 77bis blijft gelden. De bedoeling hiervan is de continuïteit tussen het nieuwe en het oude tijdskredietstelsel te verzekeren. De CAO 77bis blijft van toepassing: ➞ Op alle aanvragen – eerste aanvragen of verlengingen – die de werkgever heeft ontvangen voor de in werking treding van de CAO 103, namelijk voor 1 september 2012 ➞ Op alle werknemers van 50 jaar of ouder die reeds in een tijdskrediet ‘stelsel 50+’ zaten (1/2 of 4/5) op basis van het artikel 9 van de CAO 77 bis en die na de invoering van de CAO 103 een aanvraag tot verlenging hebben ingediend bij hun werkgever. Ze verkrijgen eenmaal deze gunst, nl. bij de eerstvolgende aanvraag tot verlenging na de inwerkingtreding van de nieuwe CAO. Deze overgangsmaatregel heeft betrekking op die werknemers die geen tijdskrediet hadden aangevraagd tot aan de pensioenleeftijd en dit nu dus alsnog kunnen doen. Ze kunnen van deze overgangsmaatregel gebruikmaken om een aanvraag in te dienen die tot aan de pensioengerechtigde leeftijd loopt. Doen ze dat niet, dan valt hun tweede aanvraag tot verlenging onder de regeling van de CAO 103, met als gevolg dat die zou geweigerd kunnen worden omwille van het niet vervullen van de leeftijdsgerelateerde voorwaarde uit de nieuwe CAO, namelijk de leeftijd van 55 jaar hebben bereikt. Deze eerste aanvraag tot verlenging die volgt op de inwerkingtreding van de CAO 103 kan op eender welk ogenblik aangevraagd worden. ➞ Op werknemers die al een 1/2 of 4/5 tijdskrediet op basis van de CAO 77bis hadden genomen en de intentie hadden rechtstreeks over te stappen op een tijdskrediet ‘stelsel 50+’. Daarbij moet echter de volgende voorwaarde zijn vervuld: de werkgever moet in dezelfde tijdskredietvorm blijven (en dus overstappen van een 4/5 tijds algemeen stelsel naar een 4/5 eindeloopbaantijdskrediet ; hetzelfde geldt in principe voor het halftijds tijdskrediet). De overgang naar het eindeloopbaantijdskrediet zal zonder onderbreking gebeuren. Andere voorwaarde is dat de werkgever over deze intentie schriftelijk geïnformeerd moet zijn geweest voor 28 november 2011. Wie is geviseerd? Werknemers tussen 45 en 49 jaar oud die voor 28 november 2011 in een 1/2 of 4/5 tijdskrediet zaten en van plan waren rechtstreeks over te stappen op een tijdskrediet ‘stelsel 50+’ vanaf de leeftijd van 50 jaar. De overgangsmaatregel laat hen toe om in het eindeloopbaantijdskrediet, georganiseerd in het kader van de CAO 77bis, te blijven zitten en nadien, aan 55 jaar, over te stappen op een landingsbaan, zoals geregeld door de CAO 103. ➞ Op alle collectieve arbeidsovereenkomsten die op sector- of bedrijfsniveau werden


gesloten in het vooruitzicht het voltijds en halftijds tijdskrediet te verlengen tot de maximumduur van 5 jaar. De overgangsmaatregel laat toe dat op basis van deze CAO’s een aanvullend gemotiveerd – voltijds of halftijds – tijdskrediet van 36 maanden op te nemen. De opname van een 4/5 tijdskrediet vereist geen CAO. ➞ Op sectorale en bedrijfscao’s, op arbeidsreglementen, op akkoorden die specifieke bepalingen over, o.a.: de functies die zijn uitgesloten van het recht op tijdskrediet, de bijzondere uitvoeringsmodaliteiten van het 4/5 tijdskrediet voor de in ploegen of in cycli werkende arbeiders of werknemers, de mogelijkheid om voor een periode van 12 maanden een afwijkende regeling inzake de uitoefening van het 4/5 tijdskrediet te voorzien, op de afwijkende regelingen toegekend op basis van de anciënniteitsvoorwaarde voor bepaalde oudere werknemers, op de goedkeuringen van de werknemers inzake het neutraliseren van de voltijdse of halftijdse tijdskredietperiodes, op de goedkeuringen die in de kleine ondernemingen worden gegeven.


VII Bijkomende elementen 1. Sociale zekerheid 1.1. Principe De bepalingen die van toepassing zijn inzake sociale zekerheid zijn opgenomen in het koninklijk besluit van 21 januari 2003 dat de verschillende van toepassing zijnde reglementeringen heeft gewijzigd. De verschillende bepalingen vinden hun uitwerking sinds 1 januari 2002.

1.2. Pensioenen De regels inzake het al dan niet gelijkstellen van de tijdskredietperiodes voor de berekening van het pensioen zullen een belangrijke wijziging ondergaan. Op dit ogenblik zijn nog steeds de oude bepalingen van toepassing. De periodes van opname van het recht op arbeidsprestatievermindering voor de oudere werknemers, of het nu tot halftijds of tot viervijfden is, zijn volledig gelijkgesteld voor de berekening van het pensioen, ongeacht de duur. Wat het recht op tijdskrediet betreft (voltijdse of halftijdse onderbreking van de arbeidsprestaties) in het kader van de CAO 77bis en de CAO 103, wordt een maximumperiode van 36 maanden gelijkgesteld voor de berekening van het pensioen. Opmerking: het gaat om een gelijkstelling in tijd en niet in volume: 1 jaar overstappen op halftijdse arbeidsprestaties telt voor 12 maanden gelijkstelling, niet voor 6! Let wel! Als gevolg van de wijziging doorgevoerd via de CAO 77quater aan de CAO 77 bis inzake het recht op volledige schorsing van de arbeidsprestaties, kunnen bepaalde tijdskredietperiodes opgenomen zijn geweest zonder dat dit aanleiding gaf tot de uitbetaling van tijdskredietuitkeringen. Maar de gelijkstelling inzake pensioen is gebonden aan de betaling van tijdskredietuitkeringen. Met andere woorden: als er geen uitkering is geweest, is er geen gelijkstelling voor het pensioen. Verder, wat de uitoefening van het recht op 4/5 tijdskrediet betreft, is de gelijkstelling inzake pensioen voorzien voor een maximale periode van 60 maanden, wat de maximumduur is die in dit systeem kan worden genomen. In al deze situaties van gelijkstelling zal de werknemer dus beschouwd worden als iemand die zijn arbeidsprestaties, noch verminderd, noch onderbroken heeft voor wat de berekening 58 | Het tijdskrediet — september 2012

van zijn pensioen betreft, en dit op de uitdrukkelijke voorwaarde dat tijdskredietuitkeringen werden betaald. Zoals hoger gezegd, zal het systeem gewijzigd worden. De aanpassingen gaan, in het algemeen, in de richting van striktere regels inzake de gelijkstelling van de tijdskredietperiodes met arbeidsprestaties. De wet van 23 december 2011 houdende diverse bepalingen werd gewijzigd door de wet van 20 juli 2012. De Koning is gemachtigd de regels inzake de gelijkstelling met arbeidsperiodes van de tijdskredietperiodes die zich na 1 januari 2012 te wijzigen, behalve voor: – het tijdskrediet met motief – de thematische verloven – 2 jaar halftijds eindeloopbaantijdskrediet, opgenomen na de leeftijd van 60 jaar – 5 jaar 4/5 eindeloopbaantijdskrediet, opgenomen na de leeftijd van 60 jaar Voor al deze periodes is de gelijkstelling voor de berekening van het pensioen volledig. Tot slot zijn er bepaalde werknemers die niet geviseerd worden door een aanpassing van de reglementering die dus nog moet plaatsvinden. Wie? – alle werknemers die, op datum van 28 november 2011, al in een tijdskredietstelsel zaten – alle werknemers die een tijdskrediet hebben aangevraagd en aan de volgende – cumulatieve – voorwaarden voldoen: • de werkgever heeft de schriftelijke kennisgeving ontvangen voor 28.11.2011 • de RVA heeft het ingevuld formulier ontvangen voor 2.3.2012 • het tijdskrediet is ingegaan voor 3.4.2012 Opmerking: Er zijn nog een aantal onzekerheden wat de gelijkstelling van de tijdskredietperiodes voor de berekening van het pensioen betreft. Het is wachten op de uitgave van de koninklijke besluiten terzake om hierover duidelijkheid te verkrijgen.

1.3. Jaarlijkse vakantie De tijdskredietperiodes – voltijdse onderbreking of vermindering van de arbeidsprestaties – worden niet gelijkgesteld inzake jaarlijkse vakantie, noch voor de berekening van het vakantiegeld, noch voor de berekening van het aantal vakantiedagen. Als de werknemer opteert voor een volledige onderbreking van zijn arbeidsprestaties zal er een vertrektoelage worden uitbetaald, zoals bij einde contract. In de andere gevallen van prestatievermindering zal er een aanpassing gebeuren van het aantal vakantiedagen in functie van het gekozen deeltijds stelsel (mits evenwel de betaling van een klein supplement het 1ste jaar). Het tijdskrediet — september 2012 | 59

2. Vervangingsplicht In tegenstelling tot de loopbaanvermindering, is inzake het tijdskredietstelsel geen verplichte vervanging voorzien van de werknemer die een tijdskrediet opneemt – voltijds, halftijds of viervijfden. Deze verplichting is al geruime tijd geschrapt, nl. sinds 1 januari 2002. Sommige sectoren, zich bewust van bepaalde organisatorische problemen die kunnen rijzen ingevolge afwezigheden, kunnen ervoor opteren bijzondere bepalingen betreffende de vervanging te voorzien.

3. Bijkomende premies Bovenop hoger vermelde uitkeringen kunnen een aantal bijzondere premies worden uitbetaald. Het Vlaamse Gewest keurde een besluit van de Vlaamse regering goed op 1 maart 2002 (gewijzigd door een besluit van de regering dat dateert van 25 maart 2005) dat een systeem van overbruggingspremies inhoudt, bovenop de tegemoetkoming inzake tijdskrediet. Zonder te diep in de details te willen treden kunnen we het systeem als volgt samenvatten:

Toetredingsvoorwaarden – Tewerkgesteld zijn in een bedrijf dat een overeenkomst gesloten heeft met betrekking tot de volledige of gedeeltelijke toepassing van de Vlaamse overbruggingspremies; deze overeenkomst kan op bedrijfsvlak of op niveau van het PC zijn gesloten; als dat niet het geval is, treedt er een suppletief stelsel in werking. De meeste paritaire comités hebben dit recht op regionale premies geopend. – De Vlaamse non-profit sector is uitgesloten (beschikt over eigen bijzondere regels). – In het Vlaams Gewest tewerkgesteld zijn

Premies – Opleidingskrediet: tussen € 55* en € 165* gedurende een periode van maximum 24 à 30 maanden voor het volgen van bepaalde opleidingen – Zorgkrediet: tussen € 55* en € 165* gedurende een periode van 12 maanden, verlengbaar, om voor een kind (maximum 7 jaar), een bejaarde ouder (minimum 70 jaar) of een ziek familielid te zorgen. In bepaalde gevallen kunnen er ook premies toegekend worden aan werknemers uit ondernemingen in moeilijkheden of herstructurering (gaande van € 55* tot en met € 138*). (* niet-geïndexeerde bedragen)


Meer informatie over deze premies kan bekomen worden op de website van de Vlaamse Administratie : http://www2.vlaanderen.be/ned/sites/werk/prim_prive.htm Sommige sectoren en bedrijven kennen bijkomende premies toe. Dit moet geval per geval worden nagegaan.

4. Cumul met inkomsten uit andere activiteiten (als zelfstandige of loontrekkende) Het aanvullend gemotiveerd tijdskrediet van 36 maanden mag niet worden genomen in combinatie met een niet-toegelaten bezoldigde of zelfstandige activiteit, zoals geviseerd in het artikel 7 § 2 2° à 5° uit het koninklijk besluit van 12 december 2001, die de werknemer zou aanvangen of uitbreiden. Over welke activiteiten gaat het? – Een politiek mandaat, uitgezonderd een mandaat als gemeenteraadslid, provincieraadslid, districtsraadlid of raadslid van het OCMW – Een bijkomende activiteit als loontrekkende behalve als deze bijkomstige activiteit reeds gedurende minstens 12 maanden voor de aanvang van het tijdskrediet werd uitgeoefend. – Een bijkomende zelfstandige activiteit, behalve wanneer de werknemer een voltijds tijdskrediet opneemt. In dat geval is de combinatie toegelaten op voorwaarde dat de bijkomstige zelfstandige activiteit reeds gedurende minstens 12 maanden voor de aanvang van het tijdskrediet uitgeoefend werd. Cumuleren is hier toegelaten voor maximaal 12 maanden. Deze cumuleerbare activiteiten moeten aangegeven worden op het formulier C61 CCT77bis, ingediend bij de RVA. Zoniet kunnen de uitkeringen teruggevorderd worden.

5. Cumuleren met het pensioen De tijdskredietuitkering kan niet gecumuleerd worden met een Belgisch pensioen (ouderdoms- , rust-, anciënniteits-, overlevingspensioen) noch met een buitenlands pensioen.


6. Cumuleren met een opleidingsactiviteit/ mentorschap De uitkeringen die worden toegekend in het kader van een halftijds tijdskrediet voor werknemers ouder dan 50 jaar, kunnen gecumuleerd worden met de inkomsten uit een bezoldigde activiteit van opleiding, begeleiding of mentorschap van nieuwe werknemers (minder dan één jaar anciënniteit binnen de onderneming). Maar cumuleren is hier in beperkte mate toegestaan en vereist de naleving van een reeks voorwaarden (opgenomen in het koninklijk besluit van 12 december 2001).

7. Fiscaliteit De uitkeringen uitbetaald in het kader van een tijdskrediet zijn bruto-inkomsten, die belast worden cf. « andere vervangingsinkomens ». Sinds 1 januari 2004 wordt er aan de bron van deze vergoedingen een bedrijfsvoorheffing afgehouden. Dit is 10,13 % op de uitkeringen o.v.v. volledige onderbreking van de arbeidsprestaties, 17,15 % als het gaat om een vermindering van de arbeidsprestaties Hierop bestaan evenwel een reeks uitzonderingen: 35 % voor een 4/5 tijdskrediet, behalve voor de alleenstaande werknemers die uitsluitend samenwonen met een of meer kinderen waarvan minstens een ten laste, 35 % voor een halftijds tijdskrediet “algemeen stelsel” voor de werknemers ouder dan 50 jaar en voor de tijdskredietformule 50-plussers, behalve voor de alleenstaande werknemers en de thematische verloven, en dit voor de aanvragen die sinds 1 januari 2009 werden ingediend. Verder is een bedrijfsvoorheffing van 30% van toepassing voor dezelfde formule maar dan voor de werknemers van jonger dan 50 jaar. De afhouding zal in de meeste gevallen minder zijn dan de eindbelasting op deze uitkeringen. Deze inkomsten moeten in de belastingsaangifte ingeschreven worden onder de code 1271 of 2271 (gehuwde vrouw of wettelijk samenwonend). Let wel! Wil u niet voor onaangename verrassingen komen te staan wat uw belastingsaangifte betreft, kan u met bovenstaande informatie maar beter rekening houden! Het is wijs alvast een klein deel van de ontvangen inkomsten opzij te zetten.

8. Grensarbeiders of personen gedomicilieerd in een andere EU-lidstaat Vroeger diende de woonplaats in België gevestigd te zijn om recht te hebben op de uitbetaling van uitkeringen. Deze voorwaarde wordt uitgebreid: het volstaat voortaan dat men een woonplaats heeft in een van de landen van de Europese Unie. Dit betekent dus dat de grensarbeiders, of andere werknemers, die buiten België wonen maar in ons land werken ook


ten volle van het systeem kunnen genieten. De uitkeringen worden echter steeds in België betaald. Rechthebbenden zullen dus over een Belgische bankrekening moeten beschikken.

9. Tijdskrediet en werkloosheid met bedrijfstoeslag (het vroegere brugpensioen) Overstappen vanuit een tijdskredietformule op de werkloosheid met bedrijfstoeslag (het vroegere brugpensioen) is mogelijk maar wordt soms bemoeilijkt door de toepassing van bepaalde regels. Problemen rijzen voornamelijk bij de bepaling van het referteloon voor de berekening van de bijkomende vergoeding die door de werkgever moet worden betaald. Als er niets wordt overeengekomen tussen de partijen geldt immers als refertemaand, de maand die voorafgaat aan de opbrugpensioenstelling, wat problematisch kan zijn als men zijn arbeidsprestaties heeft verminderd. Talrijke sectoren hebben dit probleem ingecalculeerd en hebben bepalingen ingevoerd die hier rekening mee houden bij de berekening van de aanvullende vergoeding inzake werkloosheid met bedrijfstoeslag. Zo is er onder meer voorzien dat er rekening wordt gehouden met het loon van de werknemer voordat hij zijn arbeidsprestaties verminderde of met een loon dat omgezet wordt naar een voltijds loon. Opmerking: een arrest van het Hof van Cassatie, dat dateert van 19 maart 2012, vonniste dat de aanvullende vergoeding die door de werkgever wordt betaald aan een werknemer die tijdens de refertemaand zijn arbeidsprestaties heeft verminderd in het kader van een loopbaanonderbreking, moet berekend worden op basis van het nettoloon dat overeenkomt met het voltijds brutoloon. Let wel! De regels inzake het systeem van werkloosheid met bedrijfstoeslag werden ook herzien. Enerzijds werden de leeftijds- en loopbaanvoorwaarden opgetrokken, anderzijds werd de gelijkstelling voor de berekening van het pensioen beperkter gemaakt. Het gaat hier om een ingewikkelde materie waar we, in het kader van deze brochure, niet dieper op kunnen ingaan.

10. Tijdskrediet en opzeg Als een werknemer zijn opzeg2 krijgt en die moet presteren, zal deze niet lopen tijdens de periode van opname van een voltijds tijdskrediet, net zoals de opzeg niet loopt tijdens de andere periodes van onderbreking van de arbeidsprestaties (door ziekte, vakantie,…). Wanneer de werknemer zijn arbeidsprestaties heeft verminderd in het kader van een tijdskrediet zal de 2 Zonder afbreuk te doen aan zijn ontslagbescherming – zie punt V, hoger


opzeg daarentegen normaal verlopen, vermits de werknemer in dat geval behandeld wordt zoals elke andere deeltijdse werknemer die een opzeg moet presteren. Wat gebeurt er als de werkgever ervoor kiest een verbrekingsvergoeding te betalen in plaats van de opzeg te laten presteren? De verbrekingsvergoeding zal berekend worden op basis van het lopende loon van de ontslagen werknemer, met andere woorden het loon dat hij ontving op de dag van de ontslagbetekening. Als de werknemer zijn arbeidsprestaties heeft verminderd tot halftijds of tot viervijfden, dan zal zijn vergoeding berekend worden op basis van het op de ontslagdag ontvangen loon. Let wel! Dit geldt niet voor een werknemer die zijn arbeidsprestaties heeft verminderd in het kader van een ouderschapsverlof. Hier wordt de ontslagvergoeding berekend op basis van het loon dat de werknemer ontving vooraleer in ouderschapsverlof te gaan.


VIII De

thematische verloven

1. Principes Zoals reeds hoger vermeld blijven alle bepalingen inzake het ouderschapsverlof, het verlof voor palliatieve verzorging en het verlof voor medische bijstand aan een zwaar ziek familie- of gezinslid, van toepassing zoals tot op heden het geval Even het geheugen opfrissen! – het recht op ouderschapsverlof bestaat uit een loopbaanonderbreking van 4 maanden voltijds, of 8 maanden halftijds, of 20 maanden 4/5-tijds, en is bedoeld om voor een kind van jonger dan 12 jaar te zorgen – het recht op verlof voor palliatieve verzorging omvat een loopbaanonderbreking (volledige schorsing of vermindering van de arbeidsprestaties) van een maand, die eenmalig verlengd kan worden met een maand, en is bedoeld om een ongeneeslijk zieke bij te staan in de laatste fase van zijn leven – het recht op verlof om voor een zwaar ziek familie- of gezinslid te zorgen bestaat uit een loopbaanonderbreking van minimum een maand en maximum 3 maanden, vernieuwbaar tot een maximumperiode van een jaar o.v.v. een voltijdse onderbreking of 24 maanden o.v.v. arbeidsprestatieverminderingen, met de bedoeling een zwaar ziek familie- of gezinslid te verzorgen en te begeleiden. De maximumperiode wordt verdubbeld (24 maanden o.v.v. voltijdse onderbreking of 48 maanden o.v.v. arbeidsprestatieverminderingen) als het gaat om een alleenstaande werknemer met de zorg over een minderjarig (maximum 16 jaar) zwaar ziek kind dat hij/zij ten laste heeft. Het maandbedrag van de bruto-uitkering bedraagt € 771,33 (onderworpen aan een bedrijfsvoorheffing) voor een voltijdse werknemer die zijn prestaties volledig onderbreekt. Dit bedrag wordt aangepast voor de deeltijdse werknemer of voor diegene die zijn arbeidsprestaties vermindert. Meer informatie hierover vindt u in de brochure op onze website www.aclvb.be. De onderbrekingsperiodes opgenomen in dit kader staan volledig los van het tijdskrediet. Bijgevolg: – worden deze periodes niet verrekend op de maximumduur van het niet-gemotiveerd en het gemotiveerd tijdskrediet – tellen ze niet mee voor de berekening van de organisatorische drempel van 5 % (of andere)


Dit betekent dat verschillende werknemers tegelijkertijd hun recht op een thematisch verlof zullen kunnen opnemen, zonder dat de werkgever zich daartegen kan verzetten.

2. Overstap van een niet-gemotiveerd of gemotiveerd halftijds, 4/5tijds tijdskrediet of van een eindeloopbaantijdskrediet op een van de thematische verloven, en vice versa De nieuwe CAO 103 heeft het overstappen van een tijdskredietformule op een thematisch verlof vergemakkelijkt. Enerzijds door het 4/5 tijdskrediet te neutraliseren met betrekking tot de tewerkstellingsvoorwaarde, naast het voltijds en halftijds tijdskrediet die eerder terzake al geneutraliseerd waren, anderzijds, door deze neutralisatie niet meer te laten afhangen van de goedkeuring door de werkgever. Let wel! De werknemer moet voldoen aan de voorwaarden, eigen aan elke tijdskredietformule en vorm, vooraleer een aanvraag te kunnen indienen. Wat zijn de overstapmogelijkheden? – Op het einde van een halftijds tijdskrediet kan de werknemer overstappen op een thematisch verlof, en nadien opnieuw op een halftijds tijdskrediet, zonder dat hij daartussen het werk moet hebben hervat – Op het einde van een 4/5 tijdskrediet kan de werknemer overstappen op een thematisch verlof, en nadien op een halftijds tijdskrediet, zonder dat hij daartussen het werk moet hebben hervat – Op het einde van een halftijds tijdskrediet kan de werknemer overstappen op een thematisch verlof, en nadien op een 4/5 tijdskrediet, zonder dat hij daartussen het werk moet hebben hervat – Op het einde van een 4/5 tijdskrediet kan de werknemer overstappen op een thematisch verlof, en nadien opnieuw op een 4/5 tijdskrediet, zonder dat hij daartussen het werk moet hebben hervat


IX Indienen van de formuleren bij de RVA Het formulier voor de aanvraag van de tijdskredietuitkeringen moet door de werknemer en de werkgever worden ingevuld. Het dient per aangetekend schrijven te worden verstuurd naar het RVA-kantoor waar de werknemer woont, uiterlijk twee maanden na aanvang van het tijdskrediet – voltijds, halftijds en viervijfden – maar beter is het formulier zo snel mogelijk in te dienen. De werknemers die niet in België wonen (bvb. grensarbeiders) zullen het formulier moeten indienen bij het RVA-kantoor waar de technische bedrijfseenheid van de onderneming is gelegen. De verschillende RVA-formulieren: Voor een aanvraag van een tijdskrediet o.v.v. een volledige onderbreking http://www.onem.be/D_Egov/Formulieren/Fiches/C61_TK_volledig_new/FormNL.pdf Voor een aanvraag van een tijdskrediet o.v.v. een halftijdse onderbreking http://www.onem.be/D_Egov/Formulieren/Fiches/C61_TK_1-2_new/FormNL.pdf Voor een aanvraag van een viervijfde tijdskrediet http://www.onem.be/D_Egov/Formulieren/Fiches/C61_TK_1-5_new/FormNL.pdf Voor een aanvraag van een eindeloopbaantijdskrediet o.v.v. halftijdse of viervijfden http://www.onem.be/D_Egov/Formulieren/Fiches/C61_TK_fin_carriere_new/FormNL.pdf


Bijlage

Overzichtelijk tabel met alle tijdskredietuitkeringen

Bedragen van toepassing op de tijdskredietuitkeringen die de RVA vanaf 1.2.2012 betaalt. In vetjes, de bedragen na afhouding van de bedrijfsvoorheffing. Wat de halftijdse tijdskredietvormen betreft zijn de nieuwe percentages van bedrijfsvoorheffing van toepassing op alle nieuwe aanvragen of verlengingen die ingegaan zijn vanaf 1 januari 2009.

Niet-gemotiveerd en gemotiveerd tijdskrediet o.v.v. volledige onderbreking Niet-gemotiveerd en gemotiveerd tijdskrediet o.v.v. halftijdse prestatievermindering

Tussen 2 en 5 jaar anciënniteit

5 jaar anciënniteit of meer

471,58 EUR 423,81 EUR

628,78 EUR 565,09 EUR

≤ 50 ans 235,78 EUR 165,05 EUR 195,35 EUR1

> 50 ans 235,78 EUR 153,26 EUR 195,35 EUR*

≤ 50 ans 314,38 EUR 220,07 EUR 260,47 EUR1

Niet-gemotiveerd en gemotiveerd tijdskrediet o.v.v. eenvijfde prestatievermindering (= viervijfde)


Halftijds eindeloopbaantijdskrediet

469,65 EUR 305,28 EUR 389,11 EUR1

Viervijfde eindeloopbaantijdskrediet


> 50 ans 314,38 EUR 204,35 EUR 260,47 EUR*

1. Indien de werknemer alleenstaand is of uitsluitend samenwoont met een of meer kinderen waarvan ten minste een ten laste 2. Indien de werknemer alleen woont 3. Indien de werknemer uitsluitend samenwoont met een of meer kinderen waarvan ten minste een ten laste 68 | Het tijdskrediet — september 2012

september 2012 septembre 2012 tijdskrediet

Recommend Documents