23/02/2008 www.depers.nl
Se
opzaterda g
‘Inhoudsloos’
Per Se: Solomuzikanten
ks in oldt imers P 20
Sche musculerecn in een ar Carfrea
Plus Vacature-index P17
Porno-actrice Bobbi Eden over Deep Throat
slaan toe · Belgrado: wereldplek of provinciestek? · De tulp is terug
Interview P10
Boer zoekt Pool
GETTY IMAGES
Leuk zo’n televisiehit, maar in werkelijkheid is het voor de Nederlandse boer niet zo moeilijk om aan de vrouw te geraken. Poolse bruiden staan in de rij.
★★★★★ (%4 )3 4% (/0%. $!4 ./ #/5.429 %).$ $%:% -!!.$ !,,% !#(4 /3#!2./-).!4)%3 6%2:),6%24n - ALGEMEEN DAGBLAD
8
OSCAR NOMINATIES O.A. VOOR
B ESTE FILM BESTE REGISSEUR JOEL & ETHAN COEN •
BESTE BIJROL
•
JAVIER BARDEM
Glen Dimplex Group, Heerenveen Pag. 16
"2),*!.4% #).%-! -)33#()%. 7%, $% "%34% &),- 6!. $% #/%. "2/4(%23 4/4 .5 4/%n -DE PERS
★★★★★
PerSelectie Verkoop
★★★★★
./ #/5.429 )3 (%4 -!'.5- /053 6!. $% #/%. "2/4(%23n - METRO
Lees verder op pagina 8
Centrum Maliebaan
Verpleegkundigen, Utrecht Pag. 6 www.film1.nl/nocountryforoldmen
NU IN DE BIOSCOOP
Gemeente Amsterdam
Adviseur Personeel & Organisatie, Amsterdam Pag. 2
vandaag in De Pers op Zaterdag
Teamleider Interne Begeleiding Productkwaliteit
FloraHolland, Aalsmeer Pag. 7
Academisch Medisch Centrum
Junior. Webdeveloper, Amsterdam Pag. 6 Bekijk alle vacatures op pagina 17
2
Respons
Algemeen De stadsdelen Oud-West, Geuzenveld-Slotermeer, Bos en Lommer en De Baarsjes hebben in 2005 besloten om op het gebied van de afvalinzameling te gaan samenwerken. Dit heeft in mei 2006 geresulteerd in een nieuwe organisatie genaamd Afvalservice West (ASW). Met ingang van 1 maart 2007 zamelt Afvalservice West het huishoudelijk afval in bij bovengenoemde stadsdelen. Afvalservice West bestaat in totaal uit 98 fte. Bij het onderdeel management en ondersteunend personeel zijn enkele functies vacant. Heb je interesse om te werken in een dynamische organisatie waarin ontplooiing en ontwikkeling hoog in het vaandel staan? Kijk dan of één van de onderstaande vacatures past in jouw loopbaanprofiel. Op dit moment wordt onderzoek gedaan om op termijn tenminste alle nieuwe medewerkers onder de werking van de CAO WENb te brengen, zijnde de CAO waarbij de pensioenregeling eveneens is ondergebracht bij de Stichting Pensioenfonds ABP. Indien je wordt geselecteerd dien je de bereidheid uit te spreken er geen bezwaar tegen te hebben dat je t.z.t. onder de werkingsfeer van deze CAO gaat vallen.
Beheerder afvalpunt (36 uur per week) Wat zijn de kerntaken? In deze functie zorg je er voor dat al het aangeboden afval op de juiste wijze wordt gestort. Daarvoor begeleid je de aanbieders bij het storten en registreer je alle afvalstromen in een geautomatiseerd systeem. Je werkt volgens de nieuwste richtlijnen op het gebied van veiligheid & milieu en de interne voorschriften. Tevens houd je het afvalpunt schoon en voer je onderhoudswerkzaamheden uit. Als Beheerder afvalpunt heb je daarnaast nog de dagelijkse leiding over het afvalpunt (5 medewerkers). Je rapporteert aan de bedrijfsleider van Afvalservice West en neemt deel aan het beheerdersoverleg van de gemeente Amsterdam.
Wat vragen wij? je hebt aantoonbare leidinggevende ervaring (minimaal 2 jaar) en bent in het bezit van een mbo-diploma; je bent in het bezit van de diploma’s milieustraat en KCA-B of bent bereid deze te halen; je bent een enthousiaste, communicatieve en klantgerichte persoon die er van houdt de handen uit de mouwen te steken; je staat stevig in je schoenen, bent je bewust van de grenzen van integriteit en handelt hierbij bewust integer. Je geeft daarin het voorbeeld naar je medewerkers toe; je hebt enige ervaring met automatiseringsprogramma’s.
Wat wij bieden? Een salaris van maximaal € 2558,– bij een 36-urige werkweek. De inschaling is afhankelijk van opleiding en werkervaring. Je werkt volgens een vast rooster, ook op de zaterdag en hebt uitzicht op een vast dienstverband. Een vast dienstverband wordt gegeven nadat 1 jaar op proeftijd is doorlopen. Daarnaast biedt Afvalservice West uitstekende secundaire arbeidsvoorwaarden. Op korte termijn zal het nieuwe onderhandelaarsakkoord worden vastgesteld waarin 2,2% loonsverhoging is opgenomen en een eindejaarsuitkering van 5%.
Financieel medewerker (36 uur per week) Wat zijn de kerntaken? adviseert en ondersteunt management en directie gevraagd en ongevraagd over vraagstukken op het brede terrein van financiën, financieel management en Ao-Ic.; is met de externe controller verantwoordelijk voor de totstandkoming van op de behoefte afgestemde tijdige (financiële) rapportages inclusief begrotingen en jaarverslagen; is verantwoordelijk voor het (doen) uitvoeren van alle werkzaamheden op het gebied van de financiële administratie en interne controle, grootboek- en kasboekwerkzaamheden, de debiteuren- en crediteurenadministratie; is mede aanspreekpunt voor de externe controller en mede verantwoordelijk voor het conform de Ao-ic doen uitvoeren van de werkzaamheden door alle ASW-geledingen; maakt periodiek managementrapportages.
Wat vragen wij? je bent een enthousiaste bedrijfsmatig ingesteld persoon met mbo+ werk- en denkniveau; je bent tenminste in het bezit van een diploma mbo-bedrijfsadministratie; je hebt tenminste 2 tot 3 jaar ervaring in een soortgelijke functie; je hebt kennis van de vigerende wet en regelgeving; je beschikt over de volgende competenties: flexibel, integer, accuraat, initiatiefrijk, besluitvaardig, daadkrachtig, zelfstandig werken, humor en enthousiasme in een collegiale sfeer.
Wat bieden wij? een tijdelijke aanstelling voor bepaalde tijd voor de duur van 1,5 jaar; afhankelijk van werkervaring en opleiding een salaris van maximaal € 2898,– bruto bij een 36-urige werkweek, exclusief vakantietoeslag (8%) en eindejaarsuitkering (3,35%). Op korte termijn zal het nieuwe onderhandelaarsakkoord worden vastgesteld waarin 2,2% loonsverhoging is opgenomen en een eindejaarsuitkering van 5%.
Medewerker bedrijfsbureau (36 uur per week) Wat zijn de kerntaken? adviseert en ondersteunt management en directie gevraagd en ongevraagd over vraagstukken op administratief ondersteunend gebied; is met het management verantwoordelijk voor de totstandkoming van op de behoefte afgestemde tijdige verantwoordings- en bedrijfsresultaatrapportages; is verantwoordelijk voor het (doen) uitvoeren van alle werkzaamheden op administratief ondersteunend gebied incl. postregistratie; is verantwoordelijk voor het (doen) controleren, verwerken, versturen, reproduceren, registreren en archiveren van uitgaande facturen, documenten, verslagen, correspondentie en overzichten; beheert het bedrijfsongevallen-, schade- en letselregistratiesysteem alsmede de documenten op het gebied van contracten, verzekeringen, schadeclaims en planningen.
Wat vragen wij? flexibele en enthousiaste collega met mbo+ werk- en denkniveau; je hebt tenminste 2 tot 3 jaar ervaring in een soortgelijke functie; affiniteit met het werken met geautomatiseerde systemen; goede communicatieve en schriftelijke vaardigheden; je beschikt over de volgende competenties: flexibel, accuraat, integer, initiatiefrijk, zelfstandig werken, humor en enthousiasme.
Wat bieden wij? een tijdelijke aanstelling voor bepaalde tijd voor de duur van 1,5 jaar; een salaris van maximaal € 2898,– bruto bij een 36-urige werkweek, exclusief vakantietoeslag (8%) en eindejaarsuitkering (3,35%). Op korte termijn zal het nieuwe onderhandelaarsakkoord worden vastgesteld waarin 2,2% loonsverhoging is opgenomen en een eindejaarsuitkering van 5%.
Adviseur Personeel & Organisatie (36 uur per week) Wat zijn de kerntaken? adviseert en ondersteunt management en directie gevraagd en ongevraagd over vraagstukken op het brede terrein van personeel & organisatie; ontwikkelt en implementeert de benodigde personeelsinstrumenten; bewaakt en implementeert toepassing van wet- en regelgeving op P&O-gebied in de organisatie; stuurt functioneel de assistente P&O aan; is verantwoordelijk voor het (doen) uitvoeren en beheren van de personeel- en salarisadministratie. (De salarisadministratie is uitbesteed aan een extern bureau); is mede verantwoordelijk voor het implementeren van sociaal- en arbobeleidsinstrumenten in de organisatie; is verantwoordelijk voor de totstandkoming van op de behoefte afgestemde tijdige rapportages op het P&O-werkgebied.
Wat vragen wij? je bent een vlotte, enthousiaste en professionele persoonlijkheid met een hbo werk- en denkniveau. Je beschikt over een afgeronde hbo-opleiding op het gebied van Personeel en Organisatie; je hebt minimaal 3 tot 5 jaar ervaring in een soortgelijke functie; kennis van de RGA/ARA is een pre; je beschikt over de volgende competenties: flexibel, integer, accuraat, initiatiefrijk, besluitvaardig, daadkrachtig, zelfstandig werken, humor en enthousiasme in een collegiale sfeer.
Wat bieden wij? aanstelling bij wijze van proef voor de duur van 1 jaar met uitzicht op een vast dienstverband; een salaris van maximaal € 3914,– bruto bij een 36-urige werkweek, exclusief vakantietoeslag (8%) en eindejaarsuitkering (3,35%). Op korte termijn zal het nieuwe onderhandelaarsakkoord worden vastgesteld waarin 2,2% loonsverhoging is opgenomen en een eindejaarsuitkering van 5%.
Bedrijfsleider (36 uur per week) Wat zijn de kerntaken? geeft integraal leiding aan de uitvoeringsorganisatie ASW (85 fte’s); is lid van het directieteam en mede verantwoordelijk voor ontwikkeling van beleid op tactisch en strategisch niveau; is verantwoordelijk voor de implementatie van de op de behoefte afgestemde (beleids)instrumenten; is verantwoordelijk voor een adequate bedrijfsvoering van de operationele organisatie; vervangt de algemeen directeur bij diens afwezigheid; bewaakt de kwaliteit en kwantiteit van de in de dienstverleningsovereenkomsten overeengekomen diensten en producten; draagt zorg voor de totstandkoming van op de behoefte van directie, bestuur en opdrachtgevers afgestemde tijdige verantwoordings- en bedrijfsresultaat rapportages. adviseert bestuur en directie over bedrijfsvoeringtechnische vraagstukken; is verantwoordelijk voor de totstandkoming en het onderhouden van de benodigde relatie met de opdrachtgevers; is verantwoordelijk voor het adequaat invullen en gevuld houden van de uitvoeringsorganisatie met enthousiaste, goed gemotiveerde en opgeleide medewerkers.
Wat vragen wij? je bent een gedreven, enthousiaste en professionele persoonlijkheid met een hbo werk- en denkniveau. Je beschikt over een gerichte opleiding op het gebied van bedrijfskunde en management; je hebt 3 tot 5 jaar ervaring in een soortgelijke functie; je hebt kennis van de afvalbranche; als manager ben je in staat om verschillende leiderschapsstijlen toe te passen; je beschikt over de volgende competenties: flexibel, integer, accuraat, initiatiefrijk, besluitvaardig, daadkrachtig, zelfstandig werken, humor en enthousiasme in een collegiale sfeer.
Wat bieden wij? een tijdelijke aanstelling voor bepaalde tijd voor de duur van 1,5 jaar; een salaris van maximaal € 4.192,– bruto bij een 36-urige werkweek, exclusief vakantietoeslag (8%) en eindejaarsuitkering (3,35%). Op korte termijn zal het nieuwe onderhandelaarsakkoord worden vastgesteld waarin 2,2% loonsverhoging is opgenomen en een eindejaarsuitkering van 5%.
Voor alle vacatures Voor meer informatie over één van de functies kun je telefonisch contact opnemen op het volgende telefoonnummer: 088-2020200.
Solliciteren? Mail je brief met cv uiterlijk 8 maart 2008 naar
[email protected]. Vermeld hierbij duidelijk om welke functie het gaat.
Actueel 3
Noordwijk Stenen dijk en breder strand bieden bescherming
Klaar voor de storm
De stenen zeekering wordt met zand onzichtbaar gemaakt.
M Klimaat De opwar-
M Voorbereiding
duinen en op zee trekt veel bekijks. De werkzaamheden zitten er bijna op. Vanaf april kunnen wandelaars en zeeliefhebbers weer zorgeloos genieten van de Noordwijkse kust. Sinds september vorig jaar werken gemeente, provincie, het Rijk en het Hoogheemraadschap Rijnland daar
Myrthe Hilkens
Een keer in de 10.000 jaar is er een superstorm
ming van de aarde laat ook Nederland niet onberoerd
De overheid versterkt op verschillende plaatsen de kust NOORDWIJK
Het strand ligt er bij mooi weer wat droevig bij. De meeste kustingangen zijn afgesloten wegens werkzaamheden. ‘Pas op voor drijfzand, betreden op eigen risico’ staat op een van de vele waarschuwingsborden. Aan de boulevard verzamelen nieuwsgierige dagjesmensen zich op een van de uitkijkposten. De bedrijvigheid in het zand, rondom de
met man en macht aan een spiksplinternieuwe zeekering. In de duinen werd een stenen dijk ingegraven met een lengte van 1100 meter. Daar overheen stortte het Hoogheemraadschap opnieuw zand en beplantte dat met helmgras. Het stenen gevaarte blijft voor het oog dus onzichtbaar en gaat op in wat ‘gewone’ duinen lijken. Ook het strand ondergaat een metamorfose. Over een lengte van
HOLLANDSE HOOGTE
twee kilometer wordt de enorme zandbak veertig meter breder gemaakt. Meer plaats dus deze zomer voor zonaanbidders.
18.000 kubieke meter zand ‘Onze mensen spuiten in totaal 900.000 ton zand op’, vertelt woordvoerder Erwin Albrecht van het Hoogheemraadschap. ‘Dat betekent dat er sinds de start zo’n halfjaar geleden elke vier uur, elke dag, zeven dagen per week zo’n 18.000 kubieke meter zand wordt aangevoerd vanuit zee. Het is voor de eerste keer dat er in Nederland op deze schaal, direct langs de kust aan zo’n enorme zeekering wordt gewerkt.’ Omdat de zeespiegel stijgt, omdat het golfpatroon langs de Noordwijkse kust krachtiger blijkt dan tot nu toe gedacht en omdat de vroegere duinen een superstorm niet goed zouden weerstaan, mogen alle inwoners van Zuid- en Noord-Holland blij zijn met deze kustverzwaring. Albrecht: ‘Een keer in de 10.000 jaar doet zich een enorm krachtige storm voor. Dat type storm vormt de basis van waaruit wij de veilig-
heid van dijken en duinen meten. De zeekering moet 33 uur een storm met windkracht twaalf die recht op de duinen waait aan kunnen. Op een aantal plaatsen, onder andere in Noorwijk, bleek dat niet langer het geval. De kans op zo’n storm is klein, maar de gevolgen zullen
Voor het eerst wordt op zo’n grote schaal aan de zeekering gewerkt groots zijn. Daarom anticiperen wij daarop.’ Hij voegt daar aan toe: ‘Met het oog op de opwarming van de aarde kunnen wij met een aan zekerheid grenzende stelligheid zeggen dat zich in de toekomst problemen gaan voordoen.’ Niet in Noordwijk, als alles goed is. De superduinen moeten de Noordwijkers droge voeten gaan garanderen. En dat allemaal voor de prijs van 20 miljoen euro. In dat bedrag zitten alle kosten opgenomen. Van schadevergoedingen voor paviljoenhouders die
hun strandtentjes noodgedwongen vervroegd moesten sluiten vorig jaar, tot manuren en materiaal. ‘We gaan onze deadline van een april halen en we overschrijden het beraamde budget niet.’
Evacuatie Hoewel Albrecht met groot vertrouwen over behaalde resultaten spreekt, wil hij toch ook nog een waarschuwing meegeven. ‘Terwijl we onze voordeur goed beveiligen, kan er via de achterdeur nog van alles binnen komen. Denk aan problemen die horen bij verhevigde neerslag, of aan onze mobiliteitsfricties. Nederland zit zo vol, we wonen in zo’n dichtbevolkt land, bij een evacuatie na een weeralarm komen we waarschijnlijk niet verder dan onze eigen straat. Daar zit onze achilleshiel.’ Terwijl andere slimme koppen zich over dat vraagstuk buigen, maakt Noordwijk zich niet te min op voor een feestje. Op 26 april, als het bloemencorso door de stad trekt op weg naar Haarlem, mag elke belangstellende een natje komen halen om te proosten op droge voeten. P
COLOFON De Pers op zaterdag is een uitgave van Mountain Media BV ...
Hollandse Nieuwe
Uitgever Gert Jan Laurman Hoofdredactie Jan-Jaap Heij, Alain van der Horst (adjunct) Art Director Liesbeth Melkert Redactie Tisha Eetgerink, Anna van der Gaag, Myrthe Hilkens, Jerry Huinder, Marius Roos, Britt Stubbe, Robert Vuijsje, Pamela Wilhelmus, Judith Zilversmit Distributie Dick van Geemen Commercieel directeur Hans Blom Finance Ruud Swart Internet Rik Nizet Ontwerp Cases i Associates Druk Persgroep.
Jacht op de ‘valse’ haring
Directie Cornelis van den Berg ... De Pers op Zaterdag is de weekendeditie van Dagblad De Pers, een onafhankelijke, gratis kwaliteitskrant die circa 290 keer per jaar verschijnt. De Pers op Zaterdag is verkrijgbaar in winkels, in de horeca en op vele andere locaties. Ontvangt u De Pers op Zaterdag thuis en heeft u klachten over de bezorging? Bel: 0900-0708 of kijk op www.bezorgingdepers.nl. Aanmelden als bezorger kan op twee manieren: 0900-INTERLANDEN (0900-4683752) of www.bezorgingdepers.nl. Ontvangt u De Pers op Zaterdag in uw winkel en heeft u klachten over de bezorging? Bel: 020-3460530 (bereikbaar van 8.00 tot 11.00 uur) of stuur een e-mail naar
[email protected] Reageren? Dat kan via
[email protected]
Mark Koster en Kamran Ullah AMSTERDAM
Het Productschap Vis zal rond 3 juni met twintig teams jagen op visdetaillisten die te vroeg de ‘Hollandse Nieuwe’ aanbieden. Sinds een jaar staat in de Warenwet dat ‘Hollandse Nieuwe’ slechts uitgeserveerd mag worden tussen de dag dat hij aan land komt, dit jaar 3 juni, en eind augustus. De haring die daarna nog wordt aangeboden, mag deze naam niet meer dragen. ‘Slechts een klein percentage van de bij ons aangesloten visdetaillisten houdt zich niet aan de afspraak voor de startdatum. Jammer dat zij het verpesten voor de rest. Daarom gaan wij controleren. Het gaat ons
niet zozeer om het voeren van de naam Hollandse Nieuwe als wel om het te vroeg leveren van de haring’, zegt Maarten Mens namens het Productschap. Vrijdag berichtte Dagblad De Pers dat enkele Amsterdamse vishandels tegen de wettelijke regels in het hele jaar door Hollandse Nieuwe verkopen. De ‘Volendamse vishandel
Kees en Jan’ aan het Amsterdamse Hugo de Grootplein is vooralsnog niet van plan de Hollandse Nieuwe niet meer te verkopen. ‘Wij vriezen de Hollandse Nieuwe in om onze klanten het hele jaar te kunnen bedienen’, verklaarden ze in De Pers. Op overtreding van de verordening staat een boete van maximaal 11.000 euro. p
4
Actueel
Bijzaken Blauwtje Goed nieuws voor horecagangers die geen zin hebben om de hele avond op hun cocktail te letten: het Eindhovense bedrijf BioSource Diagnostics brengt een test op de markt tegen rape-drugs. De laatste jaren is er toenemende zorg over onverlaten die GHB of ketamine in drankjes gooien, waarna ze de (na opdrinken half bewusteloze) slachtoffers aanranden. Door de test worden consumpties die deze rape-drugs bevatten blauw – en, dat is dan weer een nadeel, ondrinkbaar. HH
Pakistan Verkiezingen in het gevaarlijkste land ter wereld
‘Op naar de democratie!’ Een verslaggever van dagblad De Pers was deze week waarnemer bij de parlementsverkiezingen in Pakistan. Ze hoorde complottheorieën en wantrouwen, maar zag ook openheid en uitzinnige vreugde.
de straat zich plotseling naar me omdraaien. Mijn aanwezigheid is niet onopgemerkt gebleven. Even zwelt het geschreeuw aan en huiver ik. Dan wenken de mannen me. Kom erbij, zeggen hun lachende gezichten. Politiek is in dit Zuid-
Aziatische land voor iedereen. De verkiezingen beperken zich niet tot een elite, niet tot keurige discussieprogramma’s op tv en niet tot verkiezingsposters op wettelijk toegestane vrije plakplaatsen, zoals in Nederland. Hier rijden auto’s
rond met uit ieder raam een verkiezingsvlag gestoken en vragen meisjes van acht jaar oud me in de bus wie mijn lievelingspoliticus is. Hier kun je bij restaurants een Musharraf’s Guesspresso bestellen en heeft de plaatselijke notenboer op een
Godelief Swank ISLAMABAD / LAHORE
Narcist De man die de Nijmeegse politiek activist Louis Sévèke heeft vermoord, is geen autist, zo heeft het Pieter Baan Centrum vastgesteld. De zaak, die in november 2005 voor veel beroering zorgde, kwam gisteren voor de rechter. Het OM eiste levenslang tegen hem. Marcel T., de dader van de moord, is wel een hoogbegaafde narcist met criminele trekjes, menen de psychologen. Maar dat is geen reden om hem ontoerekeningsvatbaar te verklaren. T. verklaarde toch een beetje spijt te hebben.
RTR
Brute kracht
In Europa en de VS is woedend gereageerd op de vernieling van de Amerikaanse ambassade in de Servische hoofdstad Belgrado (en de ambassades van een aantal Europese landen). De vernielingen vonden donderdag plaats bij massale betogingen tegen de onafhankelijkheidsverklaring van de grotendeels door Albanezen bewoonde provincie Kosovo. De betogers kregen vrijdag ook steun uit onverwachte hoek. De Russische gezant bij de Navo dreigde met ‘brute kracht’ als de Servische (en Russische) bezwaren tegen afscheiding niet serieuzer worden genomen.
Van een blok afstand kun je ze al horen. Een krachtig gejoel en geschreeuw stijgt boven een smalle straat in Lahore uit. Het is 1 uur ’s nachts en ik sta aan het begin van de straat. Voor me zie ik honderden Pakistanen die, met hun rug naar mij toe, een illegale verkiezingsrally bijwonen. Uitzinnig van vreugde klappen ze voor een man op een podium, die verkiezingsleuzen schreeuwt door de luidsprekers. Jongetjes rennen tussen de plastic tuinstoelen door en boven mijn hoofd hangen tientallen spandoeken van de Moslim Liga-N van Nawaz Sharif. Ik aarzel. Zal ik de straat inlopen? Ik kijk om me heen. Weinig witte gezichten hier, weinig vrouwen ook. Ik ben in het gevaarlijkste land ter wereld. Althans, volgens de tijdschriften Newsweek en The Economist. Zij beschrijven de situatie in Pakistan rond de verkiezingen als ‘explosief’. Dat ga ik onderzoeken, want ik ben naar het islamitische land gekomen als verkiezingswaarnemer. Op uitnodiging van de Pakistaanse organisatie Center for Media and Democracy (CMD). Hun medewerkers raden mij aan om, tussen de afspraken met officials door, zoveel mogelijk in het hotel te blijven. Een vijfsterrenfort is het, met hekken eromheen, scherpschutters op het dak en roadblocks voor de deur. Want Pakistan zou gevaarlijk zijn. Een gevaar dat ik zelf opzoek, realiseer ik me als vijf mannen in De verkiezingen verliepen ook in Islamabad rustiger dan verwacht.
Op Pad
Wilde roddels
HH HH
Myrthe Hilkens Online harddisk Harde schijven zijn uit, online opslaan is in. Dat voorziet Microsoft, dat gisteren Windows Live SkyDrive lanceerde. Het is een gratis online harde schijf met 5 gigabyte opslagruimte, genoeg voor 30.000 digitale hogeresolutiefoto’s. Een tekstdocument of foto opslaan op een de harde schijf van een pc, is over een paar jaar net zo ouderwets als een floppydisk. Nu steeds minder mensen één vaste computer hebben, maar op verschillende computers werken, is het handiger om bestanden centraal op te slaan. Google zette al eerder stappen op dit pad, met Google Apps.
„
‘Ik heb gehoord dat Wilders ooit een keer in zijn vroege jaren gedumpt is door een meisje waar hij heel dol op was, vanwege een moslimjongen. Daar kun je goed op door fantaseren, als daar het begin ligt van zijn hekel aan moslims.’ Psychiater Bram Bakker onthult in de eerste Geert Wilders Tegenfilm die deze week zijn internetpremière beleefde, het gaat om een productie van Multiculturele Televisie Nederland (MTNL), een mogelijk motief voor Wilders’ anti-islamsentimenten. De politicus verpandde zijn tienerhart aan een schone
deerne, die hem vervolgens inruilde voor een Arabier. Daardoor veranderden alle moslims in potentiële ‘mooie-lieve-meisjes-afpakkers’, aldus Bakker. Zoiets kleins kan volgens de (tv)psychiater makkelijk de drijfveer van de PVVvoorman zijn. Verschillende media namen het nieuws in de voorbije week over. Zelfs de Belgische krant De Standaard. Het Reformatorisch Dagblad kopte: ‘Affaire met meisje maakte Wilders mogelijk anti-islam’. Om het waarheidsgehalte van deze bewering te toetsen, neem ik u even mee terug in de tijd. Men neme een Amsterdamse kroegtafel, schuimend bier en mijn directeur, tevens uitgever van deze krant, Cornelis van den Berg. We discussiëren wat over de Nederlandse politiek, en ook blonde Geert passeert de revue. Wist ik dat Wilders tijdens zijn verblijf in Israël verliefd werd op een Joodse met wie hij de rest van zijn leven wilde delen? Nee. En wist ik dat zij Wilders vervolgens aan de kant zette voor een moslim? Nee. Ik lach en kir: dat meen je niet! Jawel, dat meent Van den Berg wel. Dit betreft geen vuige roddel, het gaat hier vanavond over waarheden. En zo begon Wilders’ carrière als
politicus die de islam als thema hoog agendeert, stelde mijn directeur. We maken een sprong vooruit in de tijd. De redactie van het KRO-programma Omdat ik het zeg nodigt me uit om in een van hun uitzendingen te komen spreken. Ik besluit te gaan en babbel de minuutjes vol. Behalve presentatrice Karin de Groot, zit ook Bram Bakker aan de gesprekstafel. De psychiater fungeert als sidekick van De Groot. Na afloop verzamelen alle betrokkenen zich in het café dat naast de opnamestudio ligt, even ‘nababbelen’. Per toeval staan Bakker en ik naast elkaar aan de bar. We moffelen onze broodjes kroket weinig charmant weg en raken aan de praat. Hij werpt een politieke balletje op, vertelt dat hij als psychiater vaak nadenkt over wat bepaalde politici beweegt. En dus deel ik de wetenschap van mijn uitgever schuddebuikend met mijn toehoorder. Bakker grinnikt ook, maar zegt dan: ‘Het zou wel heel makkelijk zijn als de menselijke psyche zich zo simpel laat verklaren. Helaas zit het werkveld van de psychiatrie wat ingewikkelder in elkaar.’ Dat geloof ik met-
een, zeg ik. Daaraan toevoegend dat ik het gewoon een vermakelijke theorie vind. Nu naar de gebeurtenissen deze week. Mijn moeder en zus kijken op internet De Tegenfilm, het is dinsdagavond. Mijn moeder spreekt de, voor mij inmiddels bekende, woorden ‘wist jij dat Wilders...’ Er volgt een verhaal over verloren liefdes en islamitische hartendieven. Ik bekijk het fragment en zie daar meneer Bakker. Nu blijkbaar heel zeker van zijn zaak. Hij gooit alle twijfel over boord en beweert stellig dat in zo’n klein incident het motief voor Geerts islamfobie kan schuilen. Ik bel Van den Berg en die reageert eerst met stilte, dan met een schaterlach. ‘Dat verhaal heb ik gewoon verzonnen’, proest hij uit. Ik pruttel tegen dat hij het destijds als zijnde een waarheid wereldkundig maakte. Zijn reactie: ‘Maar het kan nog steeds waar zijn.’ En zo geschiedde het dat propaganda nieuwswaarde kreeg.
Actueel 5
bazaar in Islamabad zijn hele weegschaal beplakt met foto’s van de in december vermoorde Benazir Bhutto. Politiek weegt zwaar in Pakistan.
Achterdocht Ook mensen die maandag niet gestemd hebben, omdat ze niet durfden of omdat ze geen vertrouwen hadden in eerlijke verkiezingen, discussiëren nu volop mee. Over wat er gaat gebeuren, of de winnaars PPP en PML-N een werkbare coalitie kunnen vormen, en of president Pervez Musharraf in het zadel blijft. De achterdocht is groot. ‘Ik vraag me af of hij zomaar vertrekt’, zegt de 24-jarige Aqeel, veiligheidsmedewerker bij de overheid. ‘Goed, hij moet vertrekken, want zijn partij heeft geen meerderheid meer en Sharif heeft gezegd dat hij geen dictator meer wil. Maar ik weet het niet.’ Aqeel knijpt zijn ogen even samen. ‘Musharrafs invloed reikt ver.’ De invloed van de president reikt zelfs zo ver, dat ik al na een paar dagen begin te twijfelen aan
de onafhankelijkheid van het Center for Media and Democracy, dat mij uitgenodigd heeft. De medewerkers laten zich wel erg luchtig uit over de wandaden van de president. ‘Het was gewoon nodig om opperrechter Iftikhar Mohammed Chaudry onder huisarrest te plaatsen’, zegt medewerker Saima. ‘Er
Meisjes van acht vragen me in de bus wie mijn lievelingspoliticus is was chaos in dit land en Chaudry verergerde dat.’ Ook over de vrijheid van de media, die Musharraf in november aan banden legde, reageren de medewerkers onbezorgd. ‘Musharraf heeft de media juist vrijheid gegeven’, vindt medewerker Rukham Khan, wiens positie binnen de CMD schimmig blijft. De ene keer is hij hoofd van de planning, de andere keer advi-
seur. ‘Musharraf is degene die het transitieproces naar democratie is gestart. Echt, hij heeft het beste met dit land voor’, knikt Khan. Een nogal heftige uitspraak, voor een organisatie die zegt ‘onafhankelijk en objectief’ te zijn. Mijn wantrouwen wordt gesterkt als het antwoord onduidelijk blijft op wie nu precies de geldschieter is achter de CMD, en wie mijn hotelkamer à 600 dollar per nacht betaalt. ‘Some companies’, antwoordt Khan. Onze internationale delegatie, waarvan behalve vier Nederlanders ook een Belg, vier Serviërs, drie Canadezen, een Australiër en een Indiër deel uitmaken, is er niet gerust op. Net voordat we president Musharraf gaan bezoeken, voegt zich een Amerikaan bij ons groepje. Ene Thomas Houlahan, een gezette Amerikaan met een militaire achtergrond. Hij zegt hoofd te zijn van een Amerikaans-Pakistaanse denktank en presenteert zich plotseling als leider van onze delegatie. Verrast door zijn onverwachte komst, overrompelt hij ons verder door na
het bezoek aan Musharraf een interview aan Al-Jazeera te geven, waarin hij duidelijke pro-Musharraf-uitspraken doet.
Wit hoofd Ik vraag me plotseling af of ik wel moet blijven, in Pakistan. Word ik gebruikt door de president, om een wit voetje te halen bij de internationale gemeenschap? Wordt mijn observatie van de verkiezingen straks wel correct weergegeven in de CMD-rapportage? En ben ik wel veilig, nadat mijn witte hoofd op alle televisiezenders is verschenen, onder de noemer van CMD? De Pakistanen hebben duidelijk hun buik vol van de president, en ik ga straks met een blocnote langs zestien stembureaus, om te kijken of de verkiezingen wel eerlijk, transparant en veilig verlopen. Ik ben pas vijf dagen in Pakistan en ik zit al midden in de complottheorieën en het wantrouwen. Het blijkt exemplarisch. Macht is waar het in dit land om draait. Ook na de verkiezingen. Als
PML-N en PPP inderdaad een werkbare coalitie vormen, is dat nog geen enkele garantie op een democratie. PPP-leider Asif Ali Zardari, de weduwnaar van Bhutto, heeft de bijnaam Mister 10 Percent, vanwege alle troebele transacties die hij in het verleden sloot en waarvan hij steevast 10 procent opstreek. Ook PML-N leider Nawaz Sharif heeft in de gevangenis gezeten wegens corruptie en is alles behalve ‘schoon’. Deze twee heren moeten straks een nieuwe coalitie gaan leiden. Een coalitie waarin je, als je als hoogopgeleide Pakistaan een baan wilt bij de overheid, eerst de juiste mensen moet kennen. Corruptie zit ingebakken in elke laag van de Pakistaanse maatschappij. Het duurt jaren voordat onafhankelijke instituten – het raamwerk van een democratie – zijn opgebouwd. Maar in de tussentijd vieren de Pakistanen feest. Het lijkt erop dat de verkiezingen veilig, eerlijk en transparant zijn verlopen en dat Musharraf het veld moet ruimen. ‘Op naar de democratie!’, gilt een oude vrouw in het centrum van Islamabad, als ik voorbij loop. P
Grote vreugde onder de aanhang van de PPP over de verkiezingszege. REUTERS
Weerbericht Nederland
Van Dale geeft antwoord
Zaterdag
Zondag
Vandaag waait er aan zee een vrij krachtige tot krachtige wind, landinwaarts waait het wat minder, daar waait een matige wind. Het is overwegend droog en bewolkt, in het zuiden mogelijk wat opklaringen. De temperatuur ligt rond 11 graden, in Limburg kan de temperatuur oplopen tot 13 graden.
Morgen wordt het nog iets warmer dan vandaag met temperaturen rond 13 graden, in de zuidelijke provincies kan het zelfs 15 graden worden. De neerslagkansen zijn door de kalmerende werking van het hogedrukgebied klein. Er waait slechts een zwakke tot matige wind uit het zuiden tot zuidwesten.
De term is ontstaan in verband met het Watergateschandaal, dat begin jaren zeventig speelde en uiteindelijk leidde tot het aftreden van de Amerikaanse president Richard Nixon. Twee journalisten van de Washington Post, Carl Bernstein en Bob Woodward, kwamen de betrokkenheid van de president op het spoor dankzij informatie van een geheime informant, naar later bleek FBI-medewerker William Mark Felt sr. (1913). De journalisten moesten hun bron geheimhouden, ook binnen de redactie van de krant. Dat leidde ertoe dat de hoofdredacteur van de Washington Post, Howard Si-
Selectie tijdelijke wijzigingen ov: Apeldoorn (bus) Wegwerkzaamheden Veolia-lijnen 5, 10 , 90s, 96, 102s en 104. Halte Oranjepark/Kerklaan alleen richting busstation NS vervallen Volendam (bus) Wegwerkzaamheden Christiaan van Abcoudestraat op 25 en 26 februari 2008 Arriva-lijnen 11, 118 en 614. Halten
Stadskantoor, Jan Platstraat, Schoener, Leendert Spaanderlaan en Kraggenburg vervallen. Eindhoven (bus) Werkzaamheden busbaan Veolia-lijnen 141, 142 en 144. Halten Marathonloop en De Grote Beek vervallen.
Vught (bus) Rioleringswerkzaamheden Arriva-lijnen 68 en 69. Veolialijnen 139 en 140. Halten Bosscheweg en Taalstraat vervallen. Rotterdam (bus) Wegwerkzaamheden RET-lijnen B7, B11, 64, 68 en 70. Halten Metrostation Slinge, Asterlo, Plein 1953 vervallen.
Deep throat Een deep throat (letterlijk ‘diepe keel’) is zowel in het Engels als in het Nederlands een gangbare naam voor een anonieme maar zeer goed ingevoerde informant.
mons, de geheime bron een bijnaam gaf: ‘Deep Throat’. De bijnaam was waarderend bedoeld, zo blijkt uit het boek dat Bernstein en Woodward over de affaire schreven, All the President’s Men, want de informatie uit de ‘diepe keel’ van Felt bleek uiterst waardevol. Simons ontleende de bijnaam aan de titel van een destijds geruchtmakende pornofilm, getiteld Deep throat (1972). Daarin speelt actrice Linda Lovelace (pseudoniem van Linda Susan Boreman) een huisvrouw die geen orgasme kan krijgen, totdat een arts ontdekt dat haar clitoris zich op een ongebruikelijke plaats bevindt: haar strot. Als Lovelace dit eenmaal heeft ontdekt, geeft ze zich over aan orale seks. Niet alleen tot haar eigen genoegen, maar ook dat van haar partners, die – zo suggereert de film – immers meeprofiteren van Linda’s ‘gouden strotje’.
Amsterdam (bus) Spoorvervanging Marnixstraat/ Leidseplein GVB-lijnen 353, 354, 356, 358 en diverse Connexxionlijnen. Halten Leidseplein en Raamplein vervallen.
Van Dale Elektronisch groot woordenboek Engels
6
Respons
Verpleegkundigen krijgen bij Centrum Maliebaan heel wat op hun bordje! +,'0536/#.+'$##0+0&'3')+1 53'%*58'3-'036+/ /'&'8'3-'34 &+' ;+%* 71..'&+) +0;'55'0 7113 &' 2#5+<05'0 ';' 2#5+<05'0 *'$$'0 .+%*#/'.+,-' '01( )''45'.+,-' 231$.'/'0 /'5 &36)4 #.%1*1. /'&+%+,0'0 )1--'0'01(+05'30'5+'5#..''0&')'$36+-'34/##311-&'$'531--'0'0 6+5*600##45'1/)'7+0)45##5'0536/#.+'$##0/'5*6.2'0+0(13/#5+' $+, ' +0;'5 7#0 )1'& 2'3410''. +4 *+'3$+, 7#0 )3115 $'.#0) 3 .+))'0 41/445'7+)'231$.'/'012*'5$13&,'7#0&'/'&'8'3-'34##31/ +4)''0&#)*'5;'.(&'/##3/##-5*'58'3-;1$1'+'0& "+,;+'06+50##3'05*164+#45'
VERPLEEGKUNDIGEN 5$7*'5/'5*#&10'0*'31=0'5'#/'07113&'.+0+'-'0 /'5#(&'.+0)'07113'51971135)';'55' 3'41%+#.+4'3'0&''03'*#$+.+5'3'0&'$'*#0&'.+0) '0536/#.+'$##0$+'&5 !''.;+,&+)8'3-+0''0$1'+'0&'8'3-1/)'7+0) > +5&#)'0&'$##0/'5''0/#3-#05'&1'.)31'2 > '34110.+,-.112$##02'342'%5+'(/'5)1'&'&113)31'+/1)'.+,-*'&'0 > #.#3+47#0/#9 $36512'3/##0& > 1'&' 3')'.+0)3'+4-145'07'3)1'&+0) > ')'.+0)/''3-'6;'4:45''/#3$'+&471138##3&'0 > ')'/1'5-1/+0)$+,.'7'04.1123')'.+0) > +5)'$3'+&'+05'30'4%*1.+0)4/1)'.+,-*'&'0 > > !1.122#355+/'/1)'.+,-*'&'0 ''38'5'0'.1(463( './'5'10+'+3%*60+5/#0#)'3.+0+'-'0 1(/'5 '0'7#0&'01)##3& 5'#/.'+&'3/'5*#&10'0*'31=0'5'#/ -605'0536/#.+'$##07+0&'012&' #0##.8')
53'%*5 1..+%+5'3'0-#0&+3'%57+#8'37+0)%'0536//#.+'$##00. 63(0##3888%'0536//#.+'$##00.7113/''3+0(13/#5+'
www.centrummaliebaan.nl
&$%"# " #$,(" 0 -1%$0-+(1#$4 " 230$1(2$4..05$2$-1"' //$+()*/$01.-$$+- .-212 - +1&$8 ,$-+()*$4 " 230$1(2$ 4 -#$3-(4$01(2$(2$- " #$,(1"'$8($*$-'3(8$-$-.-#$08.$*1(-12$++(-&$-$-3(2&$&0.$(#2.2$$--("'$1(2$4..0 ,$$0# - 5$0*&$4$01,$2.-#$08.$*1$-0$1$ 0"' %#$+(-&$-" #$,(" 0 -1%$0'$$%22.2#.$+'$2*3--$-+ 2$- $6"$++$0$-4 -5$2$-1"' //$01#..0,.-#( +40 &$- -!.#4 -5$2$-1"' //$+()*$%3-"2($1!()$+* 02$!0$-&$- $-.-#$012$3-(-&2$!($#$-!()'$2, *$-4 -#$)3(12$, 2"'
#
#$
" & %#
#$
% $$##"$"#
$!(%) ( -$+#$".,/+$2$4 " 230$8($- #!&21-,"#0 ,#*)#4 ! 230#12 2 ##,1,#*!-"# 3*"#!-"#',-."# 12 02. %', 4 , "# 4 ! 230#1'2# 555 ! "#+'!20 ,1$#0,*#,(#)0'(%2 "'0#!2 "# 4-**#"'%# 4 ! 230#2#)12 2# 8'#,
* (#% )% ( %)*!*+* #1##) &'%&*7+-2'4 2#"-12"-! 5'2& 120-,% !)%0-3,"',+-*#!3 * 0 '-*-%7 ,".0#$#0 *72#-$ * -0 2-07 ,'+ *1 ," ,',2#0#12 ', 0#1# 0!& $-!31#" -, -2& $3," +#,2 * ,"!*','! **70#*#4 ,2 1.#!21 -$ -,!-%#,'! 20 ,1$-0+ 2'-, ," +#2 12 1'1
' %%!, ()!* !* (#% ,"#05'(12#!&,-*-%'1!& #6.#02'1# !#,203+ -,"#012#3,2"#',,- 4 2'# 4 , &-%#0 -,"#05'(1 #,2 $%#123"##0"-$8 * ',,#,)-02 $123"#0#,',"#-,"#05'(1.17!&-*- %'#!-%,'2'#4#-$#6.#0'+#,2#*#.17 !&-*-%'#-$2-#%#. 12#-,"#05'(1 )3,"# &##$2 #* ,%12#**',% 4--0 -,"#05'(1-,"#08-#)
&+% *!&% &( +% $ %*# ) ( &%** ( 0.3/ -.5(0$'.2.-("1 &#%- *-$2&'10#1# 0!&'12-',4#12' % 2#2&#.0-. % 2'-,-$8$ 0', $0 0#" 130$ !# .* 1+-, .-* 0'2-,1 1 22&#',2#0$ !# #25##, !-, "3!2-0 ," "'#*#!20'! ,"2-"#9,# ,-4#* ..0- !$-015 4#%3'" ',% ," !2'4#8.* +-,'!1
%!) %!, ()!* !* # * "3+2$(2 $"'-(1"'$ 2330 5$2$-1"' //$ -0+2##, 03%2311#,"#5#0#*"4 , -,"#05'(1 #, -,"#08-#) #, "# 5# 0#*"4 , #12330#, #*#'"'(8'('1 "# 4#0 ',"#,"# 1!& )#* ', 2 * 4 , .0-!#11#, ',,#, "# $ !3*2#'2 #, 20##"2-. *1%#1.0#)1. 02,#0#, " 4'1#304--0"#"#! ,4 ,"#$ !3* 2#'2
###$ $ " ## "
#$
#$
"
%!) %!, ()!* !* !% &, % .%25 0$-&(-$$0(-& -# $"'-.+.&7 '** !2'4#*7 5-0) ', 2&# 0# -$ 1-30!#!-"# , *71'1 ,"+-"#*#6 20 !2'-, -35'**"-2&'1',!*-1#!- -.#0 2'-,5'2& 3-2�#1# 0!& * -0 2-07-,1-$25 0#/3 *'27-$-30 "#. 02+#,2 '** *1-.* 7 0-*#', 2&# !/3'1'2'-,-$0#1# 0!&$3,"',%
%!, ()!* !*)*(! * .0$-1(1"'1/0 *.-#$08.$*$0 #00'!&2 $-0#,1'1!& -,"#08-#) , 1.0 )#, 3"'--., +#, *1+#"# $-0#,1'1!&2 *)3,"'%-,"#08-#)4 , %#1.0-)#, #, %#1!&0#4#, 2#)12 #2 -,"#08-#)4 ,1.0 )#, 3"'--. , +#,'1%#0'!&2-."#'"#,2'9! 2'# 4 , 1.0#)#01 4 , #25'12# -$ ,- ,'#+#4##* *2#*#$-,'1!'2',%#,
%!, ()!* !*- %* /(#$,(.+.&($ $8.-#'$(#1 5$2$-1"' //$ #,'4#01'2 '0--$""-!#,2% 21 +#,+#2"#*##012-#*&-3"#0#,5# 2#,1!& ..#*'()#12 $4-0+%#4#, , -,"#08-#)-.%# '#"4 ,"# )*','1!&# #.'"#+'-*-%'# &# *2& 2#!&,-*-%7 11#11+#,2 *1+#"# -,"#05'(1!300'!3*3+ %#8-,"&#'"1 5#2#,1!& ..#,
%!, ()!*.& $)* ( $ '$#$4$+./,$-2.% *-.5+$#&$ ! 1$%0 ,$5.0*%.0!(.,$#(" + (-%.0, 2(.- &'1.0-(#!2$-!31#1-,2&#"#4#*-. +#,2-$ ),-5*#"%# 1#$-01.#!'9! '-+#"'! * "-+ ',1 5&'!& ',2# %0 2#1#6'12',%',$-0+ 2'-, ,".0- 4'"#12&#$3,!2'-, *'2'#1$-0"'$$#0#,2 27.#1-$ ..*'! 2'-,
(!" %!, ()!* !* ($-12-%.0, 2(1$0(-& $"'-($*$- $#( ##$2*#'"',% ,"#+#"#5#0 )#01 *#4#02##, '("0 %# ,"#-,2 5'))#*',%4 ,&#*"#0# #*#'"1) "#01 4--0"#0-*4 , ',,#,"#$ !3* 2#'2#,"# '1',2#0+#"' '02311#, "#5#2#,1!& ..#*'()# $"#*',%#,#, "##'%#,"'#,12 !-.*#'"',% '(4--0 )#30 #2 %#-0':,2##0"
" "' "
"' "
#"
"& !"
$% $ "#
%!, ()!* !*!#+( 3, - $1.30"$1 - &$,$-2 ,&-3"#*'() -,"#08-#)15#0) ', ##, ! "#+'1!#0)-+%#4',% " 2 "' 0#!2%#*'##0"'1 ,"#" %#*'()1# # *#'"1.0 )2'()#,.-*'2'#)# !23 *'2#'2
$5'11#*#,"5#0)#,!-,2 !2#,##, %0-2#"'4#01'2#'2 ,-."0 !&2%#4#01
%!% % #)*+!%&+- $+!%&+- %&#& ! 0$$-'.31$ $"'-.+.&7 -#02.0-(#!2#,3'2-.4 )%# '#" 4 ,2#!&,'1!ڰ#+#,#,!-+.- ,#,2#, ', "# %* 123', -35 ', '(8-,"#0-.%# '#"4 ,',,-4 2'#4#) 1!-,!#.2#,#,,'#35##,#0 %'# #1. 0#,"# .0-"3!2#, -$ + 2 0#%#*#,
&#,2#03,'4#01'27 0"'-*-%7,12' 232# '1 *# "',%',12'232#',0# 1# 0!&',2-! 0"'-4 1!3* 0"'1# 1#1 # 0# -$$#0',% !& **#,%',% .-1' 2'-,$-0 0#1# 0!&2#!&,'!' ,-,! 0 "'-4 1!3* 00#%#,#0 2'-,5'2&',2&# 20#!&2�#1# 0!&5'**$-!31 -,12#+ ,".0-%#,'2-0!#**1',! 0 "' ! ,"4 1!3* 00#%#,#0 2'-,
$)* ( $ !) %*(+$ -#$05()1 '(#,##1)3,"##,#"'1!&#,$-0 + 2'#)3,"#4 , 4 5-0"2 ',-,"#05'(112##"1+##0%# 03') %#+ )24 ,#*# 0,',% 0, 12'1 "--0 2-#,#+#,"# 123"#,2#, ,2 * *#,#,4#0 ,"#0#,"#-.*#'"',%#,#0 ##, 2-#,#+#,"# #&-#$2# , "# -,25'))#*',% 4 , *-%'12'#)# .* , ,',%1712#+#,
* &+
#20 ,1.* ,2 2'#!-;0"', 2-0!-;0"' ,##02 #, -0% ,'1##02 "# "-,-05#0 4',% ', "# "-, 2'#0#%'- '(+#%#, #%#*#'"2 1-+1 * ,%"30'%# -0% , "-, 2'#.0-!#"30#1 -. "# ',2#,1'4# ! 0##,-.#0 2'#) +#0 11'12##02 '( -0% ,3'2, +# 03%%#, -35#0231 1#, 2 " -3"#,"#0#%'- , *#8'#)#,&3'8#,
$" #" $" #" " 4..0#$8$$-03(,
-#$0$5$2$-1"' //$+()*$4 " 230$1 %.02'$1$ -#.4$0
.2'$01"($-2(9"4 " -"($1
AcademicTransfer, your next step in excellence
Sport 7
Tennis Nadal was kassamagneet op Rotterdams tennistoernooi
Nog even nummer 2 M Toernooi Onverwach-
te vroege uitschakeling van Rafael Nadal
M Persoonlijkheid Op-
geven doet hij niet, hij blijft jagen op de kroon van Federer
Coen Vemer ROTTERDAM
Zo expressief als Nadal is binnen de lijnen, zo ondoorgrondelijk is hij daarbuiten. De op een na beste tennisser ter wereld geeft zijn geheimen niet snel prijs. Natuurlijk, hij is pas 21 jaar, een tikkeltje verlegen en hij kan zich buiten Spanje minder gemakkelijk uitdrukken dan hij zou willen. Van iemand die zo in de schijnwerpers staat als hij, hoop je toch op meer dan wat flarden over forehands, servicereturns of een uitspraak als ‘ik speelde goed vandaag’. Toch is Nadal sinds zijn eerste van drie triomfen op Roland Garros in 2005 uitgegroeid tot een megaster. Een kassamagneet die aanspreekt in alle milieus, jong of oud, vrouw of man. Dat bleek deze week weer tijdens het 35ste ABN Amrotoernooi in Rotterdam. Ondanks zijn vroege uitschakeling leek hij qua populariteit niet onder te doen voor Brad Pitt en Johnny Depp samen, filmsterren die in elk geval op het fysieke vlak verbleken bij de dubbelgespierde toreador uit Manacor, Mallorca.
Machtige torso Het publiek kwam massaal naar Ahoy voor hem en zuchtte van bewondering bij het aanschouwen van zijn krachtige spel vanuit het achter-
veld. Hoe snel hij is, hoe groot en sterk, hoe fanatiek ook, voor het eerst was dat in Nederland live te zien, en dat is toch wat anders dan wanneer die machtige torso alleen het breedbeeldscherm vult. Zijn trainingen werden beter bezocht dan sommige wedstrijden op baan 1. Nadal stond voor iedereen klaar. Na afloop van zijn wedstrijden voorzag hij zijn fans van een handtekening of poseerde hij geduldig voor de vele dagjesfotografen. Daaraan kon je zien dat hij een vriendelijk mens is. Goedlachs ook. Dat hij een doorzetter is, een vechter en een harde werker laat hij wekelijks zien op de tennisbaan. Hij heeft de mentaliteit van een winnaar en lijdt bepaald niet aan faalangst. Ook in de nederlaag toont hij zich een meester, een eigenschap die hem sympathiek maakt. Zijn verrichtingen buiten de arena wijzen erop dat hij het hart op de juiste plaats heeft. Met een stichting die zijn naam draagt zet hij zich in voor gehandicapte kinderen, maar ook op andere terreinen is hij vaak actief als het om liefdadigheid gaat.
Nadals trainingen werden beter bezocht dan enkele wedstrijden op baan 1 Dat Nadal al sinds zijn juniorentijd wordt begeleid door zijn oom Tony wijst op trouw en loyaliteit, maar het kan ook zijn dat hij bang is voor verandering of dat hij handelt uit bijgeloof. Hij verblijft graag op zijn eilandje. Op Mallorca woont hij
nog steeds bij zijn ouders, die in zijn geboortestad Manacor een restaurant en een glashandel runnen. Zijn familie en vrienden zijn hem dierbaar. Dat hij er een bijzonder beroep op nahoudt, weerhoudt hem er niet van de dingen te doen die de meeste jongens van zijn leeftijd plegen te doen: gamen op de PlayStation, voetballen, vissen of golfen en als het maar even kan een wedstrijdje meepikken van zijn favoriete club, Real Madrid. Niks bijzonders dus.
Tranentrekker Naar wat hem diep van binnen bezighoudt, is het gissen. Maar is dat niet bij veel topsporters zo? In een van zijn interviews noemde hij de titels van twee films die tot zijn favorieten behoorden. Ook dat vertelde het een en ander over hem. De eerste was Titanic, een tranentrekker over zelfontplooiing, vrijheid, onvoorwaardelijke liefde, trouw en overleven, wat erop wijst dat achter zijn macho uiterlijk een gevoelig man schuilgaat. De tweede was het aanzienlijk gewelddadiger Gladiator, een keuze die vooral op hemzelf betrekking lijkt te hebben. Twee totaal tegenovergestelde genres inderdaad, maar dat is niet ongebruikelijk voor iemand met het sterrenbeeld Tweelingen. Over zijn tennisprestaties is genoeg bekend. Er bestaat geen betere gravelspeler dan hij. Vorig jaar verbeterde hij op die ondergrond het onaantastbaar geachte record van de Argentijn Guillermo Vilas, die in de jaren zeventig 51 partijen op rij ongeslagen bleef. De serie van Nadal stokte in de finale van het toernooi in Hamburg bij 81, uitgerekend door toedoen van zijn grote rivaal Roger Federer. De revanche, een maand later op Roland Garros, smaakte meer dan zoet. Bijna had hij de Zwitser ook in de finale van Wimbledon te pakken, maar ondanks goede kansen in de beslissende vijfde set lukte het hem niet ook op gras historie te schrijven. Nadal heeft een score van 8-6 tegen Federer, maar op de wereldranglijst moet hij de twaalfvoudig
HOLLANDSE HOOGTE
Rafael Nadal: macho met gevoelige kanten.
grandslamwinnaar al vier jaar laten voorgaan. Dat frustreert hem. Tijdens de Australian Open in januari liet hij zich ontvallen dat hij al twee jaar het puntentotaal heeft van een nummer één. Het is hoger dan dat
van Pete Sampras toen die in de jaren negentig de tenniswereld regeerde. Een ‘klotenstreek’, zei hij erbij. In het Spaans uiteraard, en ook dat maakte het beeld van hem weer wat duidelijker. p
omfen, en al snel verblind raakten door de beloftes en vooruitzichten die de buitenwereld voorspiegelde. Deze renners hadden, om het in psychologische termen te zeggen, geen realistisch zelfbeeld. Ook bij Ajax geloven ze nog in sprookjes. Nu is realisme sowieso schaars in het profvoetbal, maar in Amsterdam-Zuidoost lijkt men te leven in een soort parallelle wereld, waarin fabeldieren, dwergen, ridders, boze stiefmoeders en schone slaapsters een fantastisch toneelstuk opvoeren. Wonderen bestaan in de hoofden van de Ajacieden. De vloek die de laatste jaren op de club rust, kan met een kus worden verbroken. Dit valt moeiteloos te illustreren met de gebeurtenissen na de presentatie afgelopen zondag van ‘Ajax, de weg naar winst’. De onderzoekscommissie onder leiding van Uri Coronel leverde met dit rapport een degelijk en realistisch werkstuk af. Ondanks de heilsverwachting die in de titel besloten ligt. Als ik het goed reconstrueer, hebben de winds of change ongeveer twee dagen gewaaid in Amsterdam. Toen erelid en prins op het witte paard Johan Cruijff zich dinsdagavond bij de Arena meldde, ging het briesje alweer liggen. Cruijff toonde zich bereid om ‘vorm te geven aan het voetbaltechnisch beleid’. In ‘nader overleg’ moet duidelijk worden wat dat precies inhoudt. Met dit soort wollige formulerin-
gen zijn we weer in de Efteling beland. Maar de toezegging volstaat om de club in rep en roer te brengen. Veel Ajacieden willen namelijk helemaal geen realistische hervormingen. Ze willen een sprookje horen. Cruijff, wiens hinderlijke bijnaam ‘de verlosser’ genoeg zegt over de geloofsijver van zijn volgelingen, gaat Ajax redden. Echt waar. Hallo Ajax, hier Houston control: Cruijff zal in Spanje blijven. Cruijff wil daarom een invloedrijke, maar zo vaag mogelijke rol, waarin hij bij de minste tegenwind afstand kan nemen. ‘Duidelijkheid’ is de grondtoon van het onderzoeksrapport. Maar de ‘komst’ van Johan Cruijff is een recept voor chaos. Met Cruijff als een soort schaduwdirecteur (standplaats Barcelona) zal er niets komen van een heldere taakverdeling tussen vereniging en NV, en tussen technisch directeur en hoofdtrainer. Ondertussen is Ajax ook nog in onderhandeling met Marco van Basten. Van Basten wil Van ’t Schip en Witschge als assistenten, een eis die rechtstreeks ingaat tegen een van de waardevolle aanbevelingen uit het rapport van Coronel (géén hoofdtrainer die zijn eigen staf meeneemt). Mag ik raden wie hier aan het langste eind zal trekken? Sprookjes bestaan niet, en van je fouten kun je leren. Behalve bij Ajax.
=cfiX?fccXe[m\jk`^`e^8Xcjd\\i`jfgqf\beXXi\\e1
K\Xdc\`[\i@ek\ie\9\^\c\`[`e^ Gif[lZkbnXc`k\`kd&m =cfiX?fccXe[`j[\^iffkjk\Ycf\d\em\`c`e^k\in\i\c[%QfËe+%.'' d\[\n\ib\ijq\kk\e[X^\c`abj[\_\c\n\i\c[`eYcf\`%;\X][\c`e^ BnXc`k\`k`jm\iXeknffi[\c`abmffi_\kbnXc`k\`kjY\c\`[Y`ee\e =cfiX?fccXe[%;XXimffifekn`bb\ck\e_Xe[_XX]kq`a[\i\^\c^\m`e^% ;\X][\c`e^@ek\ie\9\^\c\`[`e^qfi^kmffi[\k\il^bfgg\c`e^mXel`k _\k[X^\c`abj\b\ligifZ\jXXe[\bn\b\ij\eXe[\i\XXemf\i[\ij% ;\k\Xdc\`[\i@ek\ie\9\^\c\`[`e^c\m\ik\\eY`a[iX^\XXe[\ fekn`bb\c`e^mXe[\fi^Xe`jXk`\#_\kgifZ\j\e[\[`\ejkm\ic\e`e^ XXebn\b\ij%;\k\Xdc\`[\i_\\]kXcjfg[iXZ_kfd_\kY\jk\l`k[\ d\[\n\ib\ijk\_Xc\e\e`jXXejgi\\bglekmffibn\b\ij%Mffi[\q\ ]lebk`\qf\b\en`abXe[`[Xk\ed\k?9Fn\ib$\e[\ebe`m\Xl# d`ejk\ej[i`\aXXic\`[`e^^\m\e[\\imXi`e^#\imXi`e^f] X]Ôe`k\`kd\km\iXe[\i\e[\fi^Xe`jXk`\j#^f\[\ Zfddle`ZXk`\m\mXXi[`^_\[\e E\[\icXe[j\e<e^\cj # `e`k`Xk`\]i`ab#[XX[biXZ_k`^#\ejki\jjY\jk\e[`^#bcXek^\i`Z_k \e]fZljfgjXd\en\ib`e^`ek\Xdj%N`aY`\[\e\\e l`k[X^\e[\YXXe`e\\e[peXd`jZ_\fd^\m`e^# \\e[`\ejkm\iYXe[mXe*/llig\in\\b2 \\edXibkZfe]fidjXcXi`j\em\i[\i\ [ffi^if\`df^\c`ab_\[\e%
D\\i`e]fidXk`\\ejfcc`Z`k\i\e1 9\hlXXdN\im`e^ J\c\Zk`\ D\mifln?\c\e8bb\idXe CX^\e[`ab($* (,+(B8Bff^XXe[\QXXe K')'.(-*+*+ <`e]f7Y\hlXXd%ec
nnn%ÕfiX_fccXe[%Zfd
Sport
Sprookje
Johan Faber
„
‘Renners geloven nog in sprookjes’, vertrouwde oud-ploegleider Peter Post me een paar jaar geleden toe.Een uitspraak waarmee hij een belangrijke hindernis aan de top kernachtig samenvatte. Eigenlijk zou deze quote ingelijst in elke kleedkamer aan de muur moeten hangen. Afhankelijk van de sport, hoeft men het woord ‘renners’ alleen maar te vervangen door ‘speerwerpers’, ‘roeiers’ of ‘voetballers’. Veel coureurs, vooral de iets minder getalenteerden, vertoonden volgens Post een neiging tot zelfoverschatting. Hij kon het weten: jarenlang was hij de baas geweest van talloze naïeve, goedgelovige jongens, kinderen nog eigenlijk, die droomden van tri-
„
8
Achtergrond
Boer zoekt Pool Ook al smult heel Nederland ervan, een tv-programma dat boeren aan een vrouw helpt is nergens voor nodig. Poolse bruiden staan in de rij voor onze boeren.
Maurice de Vries (25) uit Lutjebroek heeft nu twee jaar een relatie met de Poolse Monika Kupka (23): ‘Monika is de ideale tuindersvrouw.’
CBS. Het aantal Nederlandse mannen getrouwd met een Poolse is sinds 2001 zo goed als verdubbeld en heeft over de afgelopen tien jaar een recordaantal bereikt. Bijna driehonderd Nederlandse mannen huwden in 2006 een dame van Poolse komaf.
Hanne Reus
H
et vinden van een goede boerin is als zoeken naar een speld in een hooiberg, lijkt Boer zoekt vrouw te willen zeggen. In werkelijkheid draaien deze jongens de hand niet om voor een geschikte partner. Een nieuwe groep vrouwen die al elke dag met de laarzen in de blubber staat heeft hun aandacht getrokken en neemt de rol van vrouw des huizes maar al te graag over. Het naderende onheil, het uitsterven van de Hollandse boer, is afgewend want de redding is nabij. Heel dichtbij. Wie vullen namelijk tegenwoordig de vacatures in de agrarische sector? Precies, de Polen. Dat de Polen in toenemende mate onderdeel van de Nederlandse bevolking uitmaken kan niemand zijn ontgaan. Dat het merendeel daarvan vrouw is misschien wel. De afgelopen jaren is het aantal Polen dat in Nederland werkt, gestegen tot zo’n 80.000 in 2007. Die toename is sinds het toetreden van Polen tot de EU in 2004 jaarlijks verviervoudigd. Ongeveer twee derde van wat ieder jaar Nederland binnenkomt is vrouw. Het leger nieuwe potentiële huwelijkspartners is dan ook in opmars, aangezien Polen sinds mei vorig jaar ook nog eens zonder werkvergunning aan de slag kunnen. Als het even kan in de tuinbouw of op de boerderij. Een uitkomst voor de Nederlandse boeren en niet alleen op zakelijk terrein, want de Poolse uit eigen kas biedt in de liefde extra voordeel. Ze staan immers minimaal drie maanden per jaar bollen te bossen of asperges te steken en zijn dus plattelandproof. Geen risico dat de roze wolk oplost, zodra de koeien om de hoek komen kijken. De Poolse vrouwen zijn dan ook een uitstekende huwelijkspartner, blijkt ook uit cijfers van het
Vlijtig en huiselijk
Als ik alle dagen van de week werk, wil ik thuis een vrolijke vriendin
Peter Willems, eigenaar van relatiebemiddelingsbureau ‘We Dwoje’ (voor altijd samen) koppelt al zestien jaar Nederlandse mannen aan vrouwen in Polen. Op zijn website worden de Poolse dames aangeprijsd als niet veeleisend, vlijtig en huiselijk. Willems ziet dat als voordeel op de Nederlandse bruid. ‘De dames in het Westen zijn toch wat lastiger hè, ze hebben meer noten op hun zang. In Polen is het nog een beetje zoals het hier veertig jaar geleden was.’ In groepjes reizen Willems’ cliënten per bus af naar hun smachtende geliefden duizenden kilometers verderop. De toename van Polen in Nederland ziet Willems dan ook met lede ogen aan. ‘Er komen steeds meer relatiebureaus bij. Maar als ze zelf hierheen komen, ben ik niet meer nodig.’ De bussen richting Warschau met vrijgezelle mannen kunnen dus thuisblijven. Althans, voor de boeren. Jonge Nederlandse agrariërs zoeken hun vrouw in het eigen bedrijf, want de nieuwe generatie Poolse bruiden is al hier en kent de mentaliteit van het plattelandsleven: werken, werken en nog eens werken. De dames die in Polen de vlechten uit het raam hangen tot hun Hollandse prins erin klimt, kunnen lang wachten. Trouwen om het armzalige Oostblok te verruilen voor het welvarende Westen is ook niet meer nodig, met de toetreding tot Europa kan de Poolse zo lang blijven als zij wil en krijgt de liefde een eerlijke kans. Zo heeft Maurice de Vries (25) uit Lutjebroek nu één jaar een relatie met Monika Kupka (23) uit Myslina, een stadje in Polen. Hij ging niet over één nacht ijs. ‘Ik heb er wel tien keer over nagedacht voor ik serieus een relatie met haar begon.’ Monika werkt in de tulpenkwekerij van Maurice’ vader. ‘Het is niet niks om iets te beginnen
met een Poolse, je verstaat elkaar niet en we werken elke dag samen.’ Samenwerken heeft ook zijn voordelen. Wat Maurice betreft is zijn vriendin Monika de ideale tuindersvrouw. ‘Monika staat achter mij, dat was bij mijn vorige vriendinnetjes niet zo.’ Maurice had nog een Nederlandse vriendin toen hij Monika leerde kennen. ‘Zij ging erg haar eigen gang.’ De Nederlandse meisjes hadden hem op zondag liever thuis en werden chagrijnig als hij de boer op moest. ‘Dat kan niet met dit werk. Soms moet ik zelfs zeven dagen in de week werken. Dan wil je toch een vrolijke vriendin thuis.’ In een discotheek kwam hij Monika tegen. Na enige tijd wikken en wegen verkoos hij Monika boven zijn Nederlandse vriendin en maakte het uit. De vader van Maurice begrijpt het maar al te goed. ‘De Nederlandse meisjes van nu zijn erg geëmancipeerd en willen een eigen carrière. Bij een bedrijf als de onze gaat dat niet zomaar, daar doe je alles samen.’
Dorpskermis Monika heeft nog drie zusjes, waarvan één verkering heeft met Leon Warren, een zoon van de andere eigenaar van de tulpenkwekerij en de neef van Maurice. Leon (25) liet zijn oog op Kasia Kupka (22) vallen tijdens de jaarlijkse dorpskermis. Kasia had Leon al langer in het vizier en strikte hem die avond in het dorpscafé. Leon: ‘Ik had al een borreltje op en tja, van het een kwam het ander.’ Ze kenden elkaar van de werkvloer, Leon plukt tulpen, Kasia bindt ze in bossen. Nu zijn ze dag en nacht samen. Hij vindt Kasia leuker dan de Nederlandse meisjes. ‘Ze is spontaner en heeft een open karakter. Nederlandse meisjes zijn eigenwijzer. Alleen de taal is soms wat lastig.’ Voor zijn verjaardag kreeg Leon dan ook een talengids Pools-Nederlands en Kasia volgt Nederlandse les. Met Kerst gaven ze elkaar een ketting met hun namen. De gouden krulletters glinsteren op Leons borst. Ze hebben met elkaar besproken of ze hier zal blijven. ‘We hopen een keer te gaan trouwen, maar nu nog niet.’
Kasia vindt het nog moeilijk haar ouders te missen. ‘Mijn ouders vinden Leon leuk, maar hebben moeite met de gedachte dat ik zo ver weg woon.’ Leon woont nu nog bij zijn ouders ‘lekker dicht bij het bedrijf’. En bij Kasia. De huiskamer kijkt uit op de woonunit bij het tuindersbedrijf waar de zusjes wonen. Leon wil in het bedrijf blijven werken. Leon is zelf geadopteerd, maar opgegroeid in het dorp, met de tulpenkwekerij. ‘Mijn toekomst ligt hier, in het bedrijf.’ Samen met zijn neef Maurice en diens broer nemen ze later het bedrijf van hun vaders over. De zusjes Kupka horen daar dan bij volgens de jongens. Leon: ‘Kasia kent het bedrijf en de familie, ze zou goed mee kunnen werken.’ De arbeidsethos van Poolse vrouwen is een van de meest genoemde merites van het plattelandsleven. Joanna van Kleef (41), afkomstig uit Polen en weduwe van de Nederlandse koolkweker Theo van Kleef weet dan ook wel waarom Nederlandse boeren en Poolse vrouwen zo goed bij elkaar passen. ‘Ik heb nog nooit een luie Poolse vrouw gezien. Tuinders zijn harde werkers en moeten knokken voor hun bedrijf. Wij Poolse vrouwen hebben ook altijd moeten vechten voor alles, dus je begrijpt elkaar.’
trouwen als ze verliefd zijn op een Nederlander. ‘Ik heb na mijn trouwen vier maanden lang mijn koffers dicht gehouden, omdat ik niet wist of het echt wat zou worden.’ Dat is nu niet meer nodig, Poolse meisjes hebben de tijd om uit te zoeken of ze hun prins op de tractor hebben gevonden. ‘De taal is nog de enige barrière. Maar daar kwamen wij toen ook wel overheen.’ Integratie is dan de laatst te nemen horde voor de jonge tortelduifjes. Volgens Malgorzata Bos-Karczewska, hoofdredacteur van Polonia.nl, het webportaal van de Poolse gemeenschap in Nederland komt dat nu langzaam opgang. De omstreden carnavalshit Bussie vol met Polen die via YouTube – vertaald - in Polen terecht kwam, is daar een teken van. ‘Het is natuurlijk niet de meest ideale vorm die je je kunt wensen, maar zoiets start de dialoog. Dat is een teken van integratie.’ De twee neven uit Lutjebroek stellen ook dat Polen tegenwoordig meer geaccepteerd worden. Maurice: ‘Vijf jaar geleden keken de mensen hier nog neer op Polen. Tegenwoordig is men aardiger en praat men makkelijker met hen.’ Ze horen bij het straatbeeld. ‘Je komt ze nu overal tegen. In de winkel, op het stadhuis en in de kroeg.’
Binnen twee weken kon ik rummikuppen en klaverjassen
Achtergrond
9
Nederlanders zijn eigenlijk elkaars uitersten. Nederlanders zijn informeel, nuchter en gericht op de inhoud. Polen daarentegen kennen een formele omgang, zijn romantisch en hechten veel belang aan uiterlijke kenmerken.’ Tim van Es (27) en Joanna van Es (25) zijn vorig jaar getrouwd voor de kerk in Polen. Zes jaar terug leerden ze elkaar kennen bij bloemkwekerij De Wit in Heerhugowaard, waar ze beiden in de lelies werkten. Tim werkt nu op de bloemenveiling en Joanna doet de administratie voor het kantoor van zijn vader. ‘Ze is inmiddels een echte Hollandse dame.’ Voor Joanna naar Nederland kwam spraken ze af dat ze Nederlands zou leren. Nu studeert ze Europese studies aan de Universiteit in Amsterdam. Veel van haar vriendinnen daar zijn Pools en hebben een Nederlandse vriend. ‘We willen allemaal hier blijven en werken.’
Betrouwbaar Joanna van Es herkent de culturele typeringen van Bos-Karczewska, maar niet zozeer als barrière, juist in haar voordeel. ‘Voor Poolse jongens was ik een pop. Met mijn toenmalige vriend kreeg ik ruzie omdat zijn
PETER VAN BEEK
Tulpenplukker Leon Warren (25) liet zijn oog op de Poolse Kasia Kupka (22) vallen tijdens de jaarlijkse dorpskermis.
Naast haar activiteiten voor de koolkwekerij leerde ze Nederlands om haar werk als verloskundige hier voort te zetten. ‘Theo heeft mij altijd gestimuleerd om dat weer op te pakken.’ Haar man overleed vijf jaar na hun huwelijk. Inmiddels heeft ze een andere Nederlandse vriend, is ze praktiserend verloskundige, runt een geboortewinkel en is hoofdredacteur van twee babymagazines, die ze ook zelf uitgeeft. ‘Maar anders was ik nu waarschijnlijk tuinder geweest.’ Joanna woont in Langedijk, een gemeente in de Noord-Hollandse tuindersregio. Ze kent het Hollandse dagritme. ‘Je man is tuinder, dus je dagbesteding ligt vast.’ Haar man werkte van vijf uur ’s ochtends tot acht uur ’s avonds. ‘We ontbijtten samen, om twaalf uur zette ik een warme lunch op tafel, om drie uur gingen we aan de koffie en om zes uur aten we weer en gingen we soms naar de kerk.’ Joanna leerde Theo vlak na de val van de Berlijnse muur kennen. Een relatie over de grens was toen haast onmogelijk. ‘Na drie maanden in Nederland werd ik gebeld door de politie dat ik weer terug moest.’ Pas een half jaar later was ze weer welkom. Ze trouwden daarom snel. ‘Ik had een goede baan in Polen als verloskundige en wilde niet meteen weg, maar een relatie op afstand was niet te doen.’
Vlees bij de slager De verblijfsregels zijn een van de grote verschillen met de nieuwe generatie. Volgens Van Kleef trouwden veel Poolse vrouwen vroeger om een verblijfsvergunning in Nederland te krijgen. ‘Het was toentertijd verschrikkelijk moeilijk in Polen. Als ik hier al dat vlees bij de slager zag liggen kon ik wel huilen. Dat hadden we in Polen nooit.’ Ook de samenleving was anders. ‘In Nederland was je veel vrijer, hier kon je een mening geven.’ Tegenwoordig zijn de verschillen minder groot. ‘Nu is het leven in Polen beter, de samenleving is minder gesloten en vrouwen worden meer gerespecteerd.’ Ze denkt dan ook dat Poolse meisjes minder snel zullen
Bos-Karczewska constateert dat de Nederlandse politiek Polen over één kam scheert met Marokkanen en Turken. Polen zijn de nieuwe gastarbeiders en staat eenzelfde lijdensweg te wachten als hun voorgangers. ‘Ze halen echter economische motieven en culturele integratie door elkaar.’ Polen hebben wat dat betreft een streepje voor op de islamitische migranten. De katholieke grondslag van de Poolse cultuur roept geen associatie op met terrorisme of met de strenge regels van de sharia. ‘Ze boezemt de Nederlander geen angst in en er zijn minder verschillen.’ Dat de Polen hun geloof wat actiever belijden dan de gemiddelde Hollander vormt daarin geen obstakel. De Nederlandse kerken zijn blij met de volle banken en de gezamenlijke feestdagen zijn de specie voor het contact. Zo vieren Maurice en Leon Kerst in Myslina bij de familie Kupka en houden meteen vakantie. Dat de meisjes straks graag voor de kerk trouwen vinden ze geen probleem, ook al hoeft het van henzelf niet per sé. Maurice: ‘Met een islamitisch meisje zou dat wel een erg grote stap zijn.’ Andersom biedt de kerk ook voordeel voor de Poolse meisjes op het platteland, in tegenstelling tot in de stad. Waar steden hun kerken volplempen met creatieve ondernemers, wordt daarbuiten elke zondag nog de klok geluid. Integreren gaat een stuk makkelijker in een kleine gemeenschap waar iedereen elkaar kent met Gods huis als meeting point. Van Kleef: ‘In de kerk en via mijn werk leerde ik iedereen kennen. Nu ben ik één van de bekendste mensen in het dorp.’ Haar schoonmoeder maakte haar bekend met de plaatselijke mores. ‘Ze zette mij meteen in bij het gehaktballen draaien en stamppot maken.’ Regelmatig werd een bezoek afgelegd bij de andere dorpelingen. ‘Binnen twee weken kon ik klaverjassen en rummikuppen.’ Het boerenleven klinkt als de ideale omgeving om als Poolse te integreren. Maar Bos-Karczewska vindt dat Polen niet te vroeg moeten juichen. ‘Ze realiseren zich niet dat er ook nog veel verschillen zijn. Polen en
Ik heb nog nooit een luie Poolse vrouw gezien
maten vonden dat ik er niet sexy uitzag. Met Tim gebeurt dat niet.’ Dat onderscheid tussen de Poolse jongens en de Hollandse boer lijkt het leidmotief voor de Poolse meisjes om de laatste als bruidegom te kiezen. De Heerhugowaardse vindt Tim makkelijk in de omgang en betrouwbaar. Ook Monika noemt Maurice’ eerlijkheid als waardevolle eigenschap. ‘Dat waren de anderen niet.’ Toen ze hem net leerde kennen leek hij haar erg intelligent. ‘Maar toen verstond ik hem nog niet’, grapt ze daarna. Joanna uit Langedijk vindt de Nederlandse mannen ‘drolletjes’. ‘Ze vinden alles goed en zijn echt trots op wat je doet. Een boer heeft een eigen toko te onderhouden, dan weet je iets te waarderen. Je kunt op hem vertrouwen.’ Volgens Bos-Karczewska is die betrouwbaarheid onderdeel van de Nederlandse cultuur. ‘Hier geldt, afspraak is afspraak. Polen nemen het met afspraken niet zo nauw.’ Daarnaast houden volgens haar Poolse vrouwen er van om alles samen te doen. ‘Boodschappen, koken, afwassen.’ Of het bedrijf runnen, een mogelijke verklaring voor de match tussen de boer en de Poolse. Maar daarmee is voor Bos-Karczewska de kous niet af. ‘Misschien trekt het verschil hen juist wel in elkaar aan. Maar er zal nog veel gepraat moeten worden.’ Voor jongeren worden die verschillen wel steeds minder zegt de hoofdredacteur van Polonia.nl. ‘Door de eenwording van Europa en de technologische ontwikkelingen die ook in Polen doordringen heeft de jonge generatie meer gemeen.’ Zo is er druk sms- en mailverkeer tussen Maurice en Monika. Maurice: ‘We hebben het eigenlijk over dezelfde dingen als waar ik met mijn Nederlandse vriendinnetjes over sprak.’ Ze kijken vaak tv met het gebruikelijke gekibbel over het te bekijken programma. Maurice: ‘Nederlands cabaret snapt ze niets van en voetbal vindt ze ook maar niks.’ Monika: ‘Maar Boer zoekt vrouw vind ik erg leuk. Dat is real life.’ p
Interview
10
Porno-actrice
Bobbi Eden
‘Het is een soort acteren’ Vanavond zendt de publieke omroep de pornoklassieker ‘Deep Throat’ uit. ‘Inhoudsloos’, vindt Bobbi Eden, Nederlands beroemdste actrice in het genre. Robert Vuijsje
V
roeger wilde Bobbi Eden straattekenaar worden in New York. Later, als ze groot was, zou ze karikaturen tekenen van mensen. New York kende ze niet, maar ze had het zo vaak op tv gezien. Nu is Bobbi in veel delen van Amerika geweest, alleen nog niet in New York. Tekenen doet ze niet meer, maar ze is nog wel creatief bezig. Ze maakt poppen en fantasiefiguren van klei. Bobbi was zestien toen ze haar huidige vriend Cain ontmoette. Het was in de Haagse snackbar waar Cain werkte. Hij was vierentwintig. Bobbi was met een vriendje, een jongen uit haar klas. Cain: ‘Ze kwam steeds vaker in de snackbar.’ Bobbi: ‘We vonden elkaar leuk.’ Bobbi wilde een stoere jongensnaam die ook voor een meisje kon zijn bedoeld. Als onschuldig blondje vond ze de associatie met de Garden of Eden mooi. Bobbi wil dat niemand weet hoe ze in het echt heet. Ook haar voornaam niet. ‘Dat ben ik niet als ik werk’, zegt ze. ‘Dan ben ik Bobbi. Bobbi is totaal anders dan ik. Ik speel een rol, net als iemand die acteert in een soap. Bobbi is fantasie.’ Bobbi weet dat Deep Throat vroeger een beroemde film was. ‘Het is een amateuristische film’, zegt ze. ‘Zonder inhoud.’ Zelf speelt ze in films die zo professioneel zijn dat ze in de normale bioscoop zouden moeten draaien. ‘Ze zijn beter dan B-films die wél in de bioscoop komen.’ Het gedoe rond Deep Throat vindt ze ‘nogal overtrokken’. Van tevoren waarschuwt Cain dat één vraag niet gesteld moet worden. Het is een vraag die zo dom is en zo voorspelbaar. Laatst zat Bobbi in De Wereld Draait Door. Daar was het ongeveer de eerste vraag die werd gesteld: Wat vinden je ouders ervan? ‘Wat denk je dat je ouders ervan vinden?’, vraagt Cain. ‘Er bestaan twee mogelijkheden. Of ze vinden het helemaal niet goed. Of ze vinden het niet goed, maar ze kunnen ermee leven. Het is hetzelfde als iemand die tegen zijn ouders zegt: ik word crimineel. Of: ik word terrorist. Er bestaat geen vader of moeder die daar blij mee is. Dat snapt iedereen toch wel? Ik begrijp die vraag nooit.’ Bobbi groeide op in Den Haag, met twee zussen. Haar ouders hadden een kapperszaak. Ze zat op een christelijke basisschool omdat haar grootouders gereformeerd waren. Op de mavo haalde ze goede cijfers. Lievelingsvakken: biologie en geschiedenis. Vlakbij haar huis was achter de flats een parkje waar ze een spel speelden dat buskruit heette. Het was een soort landje veroveren. ‘Ik was altijd geïnteresseerd in erotiek’, zegt Bobbi. Op haar achttiende stuurde ze foto’s van zichzelf naar de Nederlandse Penthouse. Ze had al glamourfoto’s laten maken, ‘voor de kunst’. Op die foto’s had ze nog kleren aan. ‘Ik wilde camera-ervaring opdoen. Het is leuk om voor de camera te staan, het is een soort acteren. Ik hou gewoon van erotiek.’
Wat betekent: ik hou gewoon van erotiek? ‘Gewoon, ik hou van spanning en vrouwenlichamen.’
van
Had u een idool? ‘Mijn voorbeeld was Diana van Laar. Ze had Scala, een nachtclub. En ze stond in Playboy en Penthouse.’
Als kind was ik ook al fanatiek met hobbies
Wilde u niet een regulier model worden? ‘Voor fashionmodel ben ik te klein. Dit vond ik leuker. Aan het commentaar van fotografen merkte ik dat ik er goed in was.’ De eerste vier jaar werkte Bobbi alleen voor tijdschriften. Ze stond op foto’s, niet op film. Ook in Engeland. ‘Daar zijn die bladen veel groter dan hier. Na vier jaar had ik een naam opgebouwd. Ik was zeker van mezelf. Ouder en meer ervaren.’ In Los Angeles ontmoette ze de actrice Jenna Jameson, op de set van een film. ‘Dan zit je niet drie, vier uur te praten. Dat kan ook niet, zij moest aan het werk. Je maakt een praatje met elkaar, net als andere artiesten doen. Jenna zei dat ik eens een film moest maken. Na vier jaar werd het tijd voor de volgende stap.’ Dit is het verschil met de andere actrices in Nederland. Bobbi heeft haar carrière zorgvuldig opgebouwd. ‘Je kunt tien of vijftien jaar een product zijn voor de camera’, zegt ze. ‘In die tijd maak je verschillende stappen.’ Bobbi komt wel eens meisjes tegen die achttien jaar oud zijn. ‘Ze doen dit werk een paar weken en vertellen dat ze net een gangbang-scène hebben opgenomen. Dan denk ik, meisje, weet je wel waar je mee bezig bent?’ De eerste film werd opgenomen in Barcelona, met Cain als acteur. In het begin werkte Bobbi alleen met Cain. Hij was haar eerste vriendje, ze was nooit met iemand anders geweest. Na een jaar werkte ze voor het eerst met een andere acteur. Het was in Engeland, met een acteur uit Spanje. ‘Ik kende hem al. Toch was het spannend. Voor het eerst met een andere man, en ook nog met een camera erbij. In één keer een andere toverstaf. Ik was zenuwachtig. Doe ik het wel goed?’ Bobbi zegt: ‘Mensen hebben vooroordelen. Ik heb er nooit geheimzinnig over gedaan. Uit respect vertel ik niet wat ik nu weer op de set heb meegemaakt. Vroeger was het spannend als je een blote tiet zag. Nu is het: daar heb je er weer een. Je moet echt van heel goede huize komen om mij nog te laten omkijken. Het is net als iemand die met lijken werkt. Die eet daar rustig een broodje bij. Wij lopen gillend weg.’ Wat is een goede pornofilm? ‘Er moet goede muziek in zitten. Tingeling. De spanning moet goed worden opgebouwd. De acteurs en actrices moeten elkaar leuk vinden. Het moet een verhaal zijn.’ Bent u een goede actrice? ‘Privé was ik altijd een aardige actrice, ik wind mensen om mijn vinger. Acteurs in films hebben toch ook niet altijd een opleiding? Die halen ze ook van de straat. Ik begon gewoon met acteren.’
DORDRECHT AL JOUW NIEUWE THU GOOI HET ROER OM EN LEG AAN IN
Wij zoeken een breed team hoogopgeleiden. Kijk vo
CV BOBBI EDEN GEBOREN:
4 januari 1980 te Den Haag. LAATSTE KEER ZIEK GEMELD:
In december. Ik had voedselvergiftiging, en griep. Het was in Amerika, ik heb daar alleen de wc gezien. FAVORIETE FILM:
‘Man on Fire’, met Denzel Washington. BESTE PLAN OM DE WERELD TE REDDEN:
Ik denk niet dat er echt een plan is. Het zou helpen als we elkaar respecteerden. LAATSTE BOEK:
The Secret. FAVORIETE FASTFOOD:
Een patatje met een cheeseburger bij McDonald’s. HAD IN DE OORLOG GEDAAN:
In het verzet, denk ik. Natuurlijk zeg ik dat nu. BEKIJKT EERST BIJ EEN MAN:
Of hij een leuke lach heeft.
CORNÉ VAN DER STELT
LS UISHAVEN DORDRECHT
oor het vacatureoverzicht op www.DordrechtWerktDoorJou.nl
Vroeger was het spannend als je een tiet zag
Interview 11
Wie is de beste actrice van de wereld? ‘Ik! Nee, de beste actrice bestaat niet. Een actrice moet iets specifieks hebben.’ Wat is uw talent? ‘Ik ben Nederlands, daar zijn er niet veel van, ik ben camerageniek, dat zit in me. Ik kon mijn naam opbouwen. Dat kan nu niet meer, door internet. Als kind was ik ook al fanatiek met hobbies. Ik ga er altijd voor. En ik ben naturel. Echt.’ U heeft geen siliconen laten aanbrengen? ‘Tot nu heeft dat in mijn voordeel gewerkt. In Amerika zijn ze er blij mee. De markt is vol, iedereen heeft daar siliconen. Ik durf het ook niet, ik vind het doodeng. Het is niet een pakje boter dat je even haalt bij de supermarkt.’ Bent u al miljonair? ‘Nog niet. Het is wel een doel. Ik denk dat ik goed op weg ben. Als het goed is, lukt het binnen twee of drie jaar.’ Wanneer wist u dat u het had gemaakt? ‘Toen ik in 2006 de prijs kreeg voor Beste Actrice van Europa. Dat was een big deal. Ik dacht dat een ander meisje zou winnen. Het moeilijkste aan dit werk is om je niet te verliezen in mooie praatjes van anderen. Je moet sterk in je schoenen staan.’ Waarom wilde u zo graag beroemd worden? ‘Ik wilde gewoon plezier in mijn werk hebben. Op straat word ik nooit herkend. Dat kan ook niet, want dan verraden ze zichzelf. Als ik graag beroemd was geworden, had ik op alles ja gezegd.’ Bobbi zei nee tegen bladen waar ze zichzelf niet in terug wilde zien. ‘Je hebt het amateurlevel, dat het niet uitmaakt wie erin staat. Als je maar een doos hebt, grof gezegd. Ik heb altijd met goede fotografen gewerkt. Dat het er niet goedkoop uitziet.’ Het gaat dus om oog voor detail. Bobbi speelde in de film 24 Hours in London, die in Londen werd opgenomen. De locaties waren mooi, ze droeg alleen maar designkleren. In Nederland werkt ze sowieso niet of nauwelijks, daar is het professionele niveau te laag. Wanneer de naam Kim Holland valt, zegt Bobbi dat ze haar wel eens heeft ontmoet op een erotiekbeurs. Verder zegt ze niets. Nog wat zaken die Bobbi niet doet: ‘Geen rare voorwerpen, geen fruit. Ik doe alleen dingen waar ik me prettig bij voel, ik heb een lijst van mensen met wie ik wil werken. Wanneer ineens een andere acteur voor mijn neus staat, ben ik weg. Ik wil van tevoren precies weten wat er gaat gebeuren. Als we een boy girl scene hebben afgesproken en ze zeggen dat ze een double penetration willen – dat doe ik niet. In Amerika ben ik wel eens op de set gekomen en de atmosfeer was niet goed. Het waren nare mensen. Ik draaide me om en ging weg.’ Soms heeft Bobbi een droom. ‘Ik droom weleens dat ik over straat loop en vergeten ben mijn kleren aan te doen. Ik raak helemaal in paniek. Het gekke is dat ik er geen problemen mee heb om zonder kleren aan een show te doen voor tweeduizend man. Dan ben ik in mijn element. Ik hou ervan om mensen te entertainen.’ p
12
Economie
Creatief kapitalisme Na jaren meedogenloos ondernemen werpt Bill Gates zich op als weldoener voor de minder bedeelden. Het creatieve kapitalisme moet de allerarmsten op een humane manier helpen.
aan democratiseringsprojecten. Noch zijn de inzichten die Gates in Davos aan de orde heeft gesteld bijzonder nieuw. Zo noemt microkredietbankier en Nobelprijswinnaar Muhammad Yunus het kapitalistische systeem in zijn recente boek Creating a World without Poverty ‘half ontwikkeld’, omdat het enkel is gericht op winst, en niet zozeer op de voldoening die komt met het helpen van anderen. Wat de speech van Gates echter zo bijzonder maakt, zijn de fabelachtige middelen die de softwaretycoon ter beschikking staan om zijn ideeën in de praktijk te brengen. Want behalve een van de rijkste mensen op aarde mag Gates zich ook de grootste filantroop aller tijden noemen. De Bill and Melinda Gates Foundation heeft bijna 35 miljard dollar in kas. Dat bedrag zal op termijn aanzwellen tot boven de 70 miljard, als de bevriende superbelegger Warren Buffett zijn vermogen aan het fonds van het echtpaar Gates zal toevoegen. Behalve de enorme bedragen verhoogt ook de legendarische efficiëntie van het fonds de kans op slagen. Bill Gates gaat bij zijn filantropische activiteiten net zo zakelijk te werk als bij zijn software-imperium. Zo moet elke begunstigde op gezette tijden verantwoordelijkheid afleggen in strenge evaluatiegesprekken, waarbij elk initiatief onder de loep wordt gehouden om te bepalen in hoeverre doorgaan nog zin heeft.
Jeroen Ansink
H
et heeft iets paradoxaals: ‘s werelds meest succesvolle ondernemer die kanttekeningen zet bij de vrije markt. Toch is het volgens Microsoft-oprichter Bill Gates hoog tijd om het kapitalisme van zijn scherpe kantjes te ontdoen. ‘We moeten een manier vinden om het systeem ook in het voordeel van de minst bedeelden te laten werken’, zei de software-tycoon onlangs in het Zwitserse Davos voor een gehoor van captains of industry en andere wereldleiders. ‘De miljard armste mensen lopen niet alleen de voordelen van de wereldeconomie mis, ze worden ook nog eens disproportioneel getroffen door de negatieve effecten van die groei. Het broeikaseffect bijvoorbeeld zal de meeste schade berokkenen aan diegenen die er het minst aan hebben bijgedragen.’ Hiermee is niet gezegd dat Gates het kapitalisme de rug heeft toegekeerd. Hij pleit er juist voor het systeem te verfijnen. ‘Momenteel ontbreken de financiële prikkels om de allerarmsten te bedienen. Maar een gebrek aan economische vraag wil nog niet zeggen dat er geen economische noodzaak is. Het probleem is dat miljarden mensen niet in staat zijn die behoeftes te verwoorden op een manier die voor de markt relevant is.’ Gates roept ondernemingen op om initiatieven te ontplooien die specifiek gericht zijn op de allerarmsten. Het bedrijfsleven zou zich hierbij niet alleen moeten laten leiden door het streven naar winst, maar ook door het verlangen om goed te doen. ‘Waardering is ook een prikkel’, aldus Gates. ‘Erkenning leidt tot een betere reputatie en trekt niet alleen meer klanten aan, maar ook gemotiveerde werknemers.’ In het systeem dat Gates voor ogen staat werken bedrijven bovendien niet in een vacuüm, maar slaan ze met overheden en non-gouvernementele organisaties (ngo’s) de handen ineen om de vrije markt voor de allerarmsten ‘op te rekken’. Gates heeft er inmiddels ook een naam voor bedacht: creatief kapitalisme.
Acht miljard per dag
MICHIEL VIJSELAAR
35 miljard in kas Het is niet voor het eerst dat een meedogenloze zakenman na jaren van geldingsdrang ineens het licht ziet. Staalkoning Andrew Carnegie ontplooide zijn filantropische activiteiten pas in de herfst van zijn leven. Financier George Soros, die volgens de Maleisische oud-premier Mahathir met zijn valutaspeculaties verantwoordelijk was voor de Aziatische valutacrisis van tien jaar geleden, schenkt vandaag de dag miljoenen
We moeten armen niet alleen zien als slachtoffers
Gates is bij het formuleren van zijn theorieën niet over één nacht ijs gegaan. Om puristen de wind uit de zeilen te nemen, zocht hij inspiratie bij Adam Smith, een van de grondleggers van het kapitalistische gedachtegoed. In zijn boek The Theory of Moral Sentiments, dat zeventien jaar voor The Wealth of Nations uitkwam, betoogt de Schotse econoom dat de mens weliswaar beschouwd moet worden als een zelfzuchtig wezen, maar dat hij daarnaast ook een deel van zijn geluk onttrekt aan de voorspoed van anderen. Een andere denker die Gates heeft beïnvloed is de Amerikaanse hoogleraar C.K. Prahalad, die verbonden is aan de Universiteit van Michigan. Prahalad breekt in zijn boek The Fortune at the Bottom of the Pyramid een lans voor de pakweg 4 miljard mensen die rond moeten komen van minder dan twee dollar per dag. ‘Hulpverleners gaan er terecht van uit dat het deze groep zelfs ontbreekt aan het absolute minimum van een levenswaardig bestaan’, zegt de van oorsprong Indiase wetenschapper. ‘Maar daaruit trekken ze vervolgens een verkeerde conclusie: namelijk dat de allerarmsten niet in staat zijn om waarde te creëren.’ Overheden en ngo’s kunnen als voorwaardenscheppende instanties het tij echter keren, aldus Prahalad. Met een gezamenlijke koopkracht van 8 miljard dollar per dag vormen de 4 miljard armste we-
Economie 13
Amerika’s grootste liefdadigheidsinstellingen (in miljarden dollars, eind 2006)
Belangrijkste uitgaven van de Bill & Melinda Gates Foundation (in miljoenen dollars):
1 2 3 4 5
Wereldgezondheidszorg: Mondiale ontwikkeling: Liefdadigheid in de VS: Totaal:
Bill & Melinda Gates Foundation Ford Foundation J. Paul Getty Trust Robert Wood Johnson Foundation William and Flora Hewlett Foundation
$ 33,12 $ 12,25 $ 10,13 $ 9,37 $ 8,52
‘VUIL’ GELD VOOR HET GOEDE DOEL
reldburgers een markt die maar moeilijk te negeren is. ‘We moeten ermee ophouden de armen te zien als slachtoffers. Als we ze in plaats daarvan beschouwen als veerkrachtige ondernemers en prijsbewuste consumenten, dan gaat er een wereld aan mogelijkheden open.’
Draagt Bill Gates onbedoeld bij aan de problemen die hij met zijn liefdadigheidsinstelling op wil lossen? De Bill & Melinda Gates Foundation doneert jaarlijks weliswaar 5 procent van haar vermogen aan goede doelen, maar verzuimt om de resterende 95 procent op een ethische manier te beleggen, zo blijkt uit onderzoek van de Los Angeles Times. Als gevolg hiervan verdient de stichting jaarlijks miljoenen dollars aan ondernemingen die de doelstellingen van het echtpaar Gates juist ondermijnen. De Californische krant ging vorig jaar kijken in de olierijke delta van Nigeria, waar de Bill & Melinda Gates Foundation de lokale bevolking inent tegen mazelen en polio. De regio is een van de meest verziekte plekken ter wereld: de lucht is vervuild met maar liefst 250 giftige stoffen, waaronder benzeen en kwik. De chemicaliën tasten volgens lokale dokters het immuunsysteem aan, waardoor met name kinderen vatbaar worden voor precies die ziektes die de Bill & Melinda Gates Foundation de wereld uit wil helpen. Grote boosdoeners zijn oliemaatschappijen als Shell, Exxon Mobil, Chevron, Total en het Italiaanse Eni, ondernemingen waarin de Foundation op het moment van publicatie bijna een half miljard dollar had geïnvesteerd. Zo zijn er meer ironische beleggingsbeslissingen. Gates’ liefdadigheidsinstelling heeft bijvoorbeeld het uitbannen van de ziekte aids hoog op de agenda staan, maar bezit tegelijkertijd aandelen in farmaceutische bedrijven die de prijzen van aidsremmers kunstmatig hoog houden. De Bill & Melinda Gates Foundation wilde voor het artikel niet reageren, maar volgens Douglas Bauer van de adviesgroep Rockefeller Philanthropy Advisors heeft de stichting een unieke kans om het gedrag van sociaal onverantwoordelijke industrieën aan de kaak te stellen. Als het echtpaar Gates zou besluiten om harde eisen te stellen aan de bedrijven waarin het belegt, dan zou dat volgens Douglas een ‘aardbeving’ binnen de filantropische wereld teweegbrengen.
Kopen op microkrediet Prahalad noemt het Braziliaanse Casas Bahia als een lichtend voorbeeld. Het meubel- en elektronicabedrijf werd in 1952 opgericht door concentratiekampoverlevende Samuel Klein en richt zich op de economische onderlaag van de Braziliaanse samenleving. Deze heeft niet of nauwelijks toegang tot reguliere vormen van krediet en is vaak aangewezen op woekeraars die tussen de drie- en zeshonderd procent rente rekenen. Casas Bahia biedt zijn klanten naast huishoudelijke spullen echter ook de mogelijkheid om de aankoop te financieren door middel van een microkrediet. De rente ligt hierbij slechts een fractie hoger dan de doorsnee consumentenbank. Als gevolg hiervan is Casas Bahia uitgegroeid tot een van de grootste winkelketens in Brazilië, met 55.000 medewerkers op meer dan vijfhonderd locaties. Wanbetalingen komen maar zelden voor. Een ander voorbeeld zijn de losse verpakkingen waarin levensmiddelenfabrikanten als Procter & Gamble hun producten in arme landen aan de man brengen. In India kunnen consumenten bijvoorbeeld voor minder dan twee cent een zakje Pantene-shampoo kopen. Prahalad: ‘Om in deze markt te kunnen renderen, moest P&G een compleet nieuw businessmodel ontwikkelen. Alle aspecten van het economische proces, van de fabricage tot de verpakking en de manier van distributie, zijn tegen het licht gehouden. Dankzij die aanpak is het gelukt om de operatie winstgevend te maken.’ Prahalad laat overigens in het midden hoe de tientallen miljarden plastic verpakkingen die per jaar alleen al in India op de afvalberg terechtkomen op een milieuvriendelijke manier kunnen worden verwerkt. Ook in de geïndustrialiseerde wereld kunnen multinationals volgens Prahalad en Gates door middel van creatief kapitalisme extreme armoede helpen uitbannen. Zo heeft Microsoft onlangs zijn medewerking verleend aan de campagne RED, die onder andere is ontwikkeld door de Ierse rockster Bono. In het initiatief brengen ondernemingen als kledingketen Gap, computerfabrikant Dell en modehuis Armani hun producten uit onder het label RED, en doneren een substantieel deel van de opbrengst aan een mondiaal fonds tegen aids, tbc en malaria. De campagne heeft de afgelopen anderhalf jaar al meer dan 50 miljoen dollar opgebracht.
Tekort aan kapitalisme Deze successen ten spijt kan Gates’ filantropische benadering niet overal op enthousiasme rekenen. Zelfs in eigen gelederen heerst scepsis. Zo verzuchtte Microsofts Chief Technology Officer Craig Mundie twee jaar geleden jaar geleden in het zakenblad BusinessWeek nog dat het economische potentieel van de allerarmsten lang niet altijd evident is. Microsoft ontwikkelt weliswaar software speciaal voor de minst bedeelden en gebruikt daarbij aparte prijsbepalingen en betalingssystemen, maar ‘het is nog niet duidelijk of we daar ook geld mee kunnen verdienen’, aldus Mundie. Ook vanuit de academische wereld klinkt forse kritiek. ‘Het bewijs dat bedrijfsfilantropie de armoede de wereld uit kan helpen, is dunner dan Kate Moss op dieet’, meent voormalig Wereldbank-econoom William Easterly, hoogleraar aan New York University. Volgens hem zien we in ‘s werelds armste landen niet zozeer de uitwassen van het kapitalisme, als wel een tekort daaraan. Jaren van goedbedoelde hulpverlening hebben het privé-initiatief in veel gevallen de nek omgedraaid en een vijandig klimaat geschapen voor commerciële bedrijven. Easterly: ‘Directe buitenlandse investeringen in Afrika maken bijvoorbeeld maar één procent uit van het wereldtotaal.’ William Easterly maakt daarnaast korte metten met het idee dat ondernemingen zich laten leiden door een drang om goed te doen. ‘Als dat het geval was, dan zou het Amerikaanse bedrijfsleven wel meer doneren dan vijf miljard dollar per jaar, wat neerkomt op vierhonderdste van één procent van de totale omzet. Zeg nou zelf: zijn die paar centen die Gap per T-shirt doneert werkelijk Afrika’s beste hoop voor een geneesmiddel tegen aids?’ Dergelijke kritiek is aan Gates, die in de zomer het voorzitterschap van Microsoft zal verruilen voor een fulltime bestaan als weldoener, echter niet besteed. Ondanks alle problemen van ‘s werelds allerarmsten noemt hij zichzelf een ‘optimist’, en wijst daarbij onder meer op stijgende levensverwachtingen en een groeiende status van vrouwen en minderheden in ontwikkelingslanden. ‘De wereld verandert ten goede’, concludeert de filantroop in zijn speech. ‘Het enige probleem is: de veranderingen gaan niet snel genoeg.’ p
Gates gaat bij zijn filantropische activiteiten net zo zakelijk te werk als bij zijn softwareimperium
2005
2006
$ 843,74 $ 138,79 $ 373,79 $ 1.356,32
$ 916,34 $ 170,30 $ 475,87 $ 1.562,51
14
Respons
Your last stop before the top MANAGER PLANNING & LOGISTICS, MT LID
COMMERCIAL TALENT Good remunerations - Breda Dockwise Shipping B.V. is a dynamic company, active in various markets for the transportation of a wide variety of cargoes. Dockwise is market leader in transport of extremely large and heavy cargoes. With the largest fleet of specialized vessels they create superior value for their clients by realizing the inconceivable and by offering a full range of logistical services. In the challenging position of Commercial Talent you will be responsible for creating full custom made proposals. The competitor ‘Next Best Alternative’ transportation analysis is to be performed, leading to value based pricing of each project to be transported. A technical and operational assessment is to be performed in conjunction with the Engineering and Operations department. Project risks are to be assessed and can be related to cargo, financial risk, danger areas during transportation. Do you have a Bachelor/Master degree, preferably in Business administration, a hands-on mentality and interest in the trade and maritime industry is essential to be successfull. Besides that, you are analytical, critical, a true entrepreneur and you are service minded. Last but not least fluent English verbal and written skills are essential. Consultant (Amsterdam): Wiebe Baerends, mobile 06 - 29 23 90 37
Goede arbeidsvoorwaarden - Hoofddorp Somfy is een internationale organisatie met vestigingen in 50 landen, 4.500 werknemers, beursgenoteerd. Wereldwijd marktleider, innovatieve producten. Elektromotoren en besturingen met toepassingen in gebouwen. De manager P&L (nieuwe functie) wordt verantwoordelijk voor het gehele logistieke proces w.o. warehousing inclusief alle in-/uitgaande flows alsmede de afdelingen reparatie, assemblage en inkoop. Geeft direct leiding aan circa 10 medewerkers en is MT lid. Verantwoordelijk voor continue aansturing, weet processen verder te perfectioneren, ziet mogelijkheden tot verder optimaliseren, maar durft ook fundamentele veranderingen te initiëren. Bouwt kleine assemblage eenheid uit tot centrale productie unit voor Noord-, Centraal- en Oost-Europa. Relevante HBOopleiding, ervaring en aantoonbaar succesvol in soortgelijke rol. Zelfstandig, klant- en servicegericht. Kritische grondhouding, zelfverzekerd, flexibel, analytisch, daadkrachtig, hands-on en overtuigingskracht. Ervaring met moderne softwarepakketten. Goede Engelse spreekvaardigheid. Ruime inwerkperiode en stapsgewijs toenemende verantwoordelijkheden. Mogelijkheid binnen 2 tot 4 jaar door te groeien naar een meer internationale logistieke rol binnen Noord-Europa. Consultant (Amsterdam) Nienke de Boer, mobiel 06 - 54 98 24 28
INSURANCE MANAGER
CLIENT MANAGER BANKING & INSURANCE
€ 50.000,= - € 65.000,= - Zaandam Ahold is een internationale groep met sterke retailmerken in de Verenigde Staten en Europa. In Nederland is Ahold actief met de merken Albert Heijn, Etos en Gall & Gall op meer dan 1.700 locaties. Risk & Security (R&S) maakt deel uit van de Albert Heijn organisatie en werkt voor alle werkmaatschappijen van Ahold in Nederland. R&S identificeert en beoordeelt risico’s en zet vervolgens beleid uit om de risico’s te beperken en te minimaliseren. Binnen R&S wordt ook de verzekeringsportefeuille beheerd. Inkoop van verzekeringen vindt op internationaal niveau plaats. De Insurance Manager is verantwoordelijk voor de strategie en de invulling van het beleid op lokaal niveau, de inventarisatie van de risico’s, de coördinatie van de afwikkeling van schades en managementinformatie. De Insurance Manager heeft contacten met expertisebureaus, schadebehandelaars, brokers, salvagebedrijven en de werkmaatschappijen van Ahold. De Insurance Manager heeft minimaal een afgeronde HBOopleiding, eventueel aangevuld met vakdiploma’s, is bekend met Property & Casualty en heeft bij voorkeur kennis van retail. Is communicatief sterk, ook in het Engels. Is initiatiefrijk en analytisch sterk. Consultant (Amsterdam): Jacob Schut, mobiel 06 - 46 10 35 04
Circa € 140.000,= On target earnings - Nederland Atos Origin is een ambitieuze ICT-dienstverlener met een omzet van € 5,4 miljard en actief in 40 landen. Biedt ICT diensten in de vorm van consulting, systeem integratie en managed operations. In Nederland bedient de unit ‘Sales & Client Management’ de major accounts met als doel de totale dienstverlening van Atos Origin te kunnen aanbieden. Het cluster Finance binnen ‘Sales & Client Management’ bouwt verder aan een gekwalificeerd team. De kracht van dit team is om zich ‘op niveau’ in te leven in strategische ontwikkelingen bij Banken/Verzekeraars en deze, samen met de klant, te vertalen naar innovatieve ICT oplossingen. We komen graag in contact met een Client Manager die verantwoordelijk is voor de verkoopstrategie bij klanten binnen het bank- of verzekeringswezen. Hoofdactiviteiten bestaan uit: multi level en consultative selling, business planning, opportunity/bid management, contract acquisition, -guidance, -control. Profiel: academisch werken denkniveau; aantoonbaar ‘ICT sales trackrecord’ binnen banken of verzekeraars. Conceptueel begrip van ICT en consultancy. Communiceert op Director/Boardlevel. Doortastend en resultaatgericht. Consultant (Eindhoven): Marc Derks, mobiel 06 - 53 77 78 94
MANAGEMENT CONSULTANT SUPPLY CHAIN MANAGEMENT
BUSINESS ANALYST (SUPPLY CHAIN): YOUNG TALENT, INTERNATIONAL AMBITION
Uitstekende primaire en secundaire arbeidsvoorwaarden - Utrecht Capgemini is wereldwijd met 80.000 werknemers een gerenommeerde zakelijke dienstverlener op het gebied van management consulting, technology en outsourcing. Door toonaangevende analisten wordt Capgemini al jaren gezien als de absolute top in Supply Chain Management consultancy. Het rijke werkterrein bestrijkt Procurement, Planning, Logistics & Fulfillment, Transportation, Service Logistics, Retail Logistics, Supply Chain IT Transformation, Price & Revenue Optimization, Supply Chain Sustainability, RFID, Manufacturing en Global Trade Management. Deze professionele omgeving met supply chain professionals op het hoogste niveau onderscheidt zich door innovatiekracht. Deel uitmaken van dit topteam biedt kans op inhoudelijk uitdagende adviesopdrachten met nationale en internationale mogelijkheden bij toonaangevende klanten. Er is tevens veel vrijheid en ruimte voor persoonlijke en vakinhoudelijke ontwikkeling, zoals de eigen Global Supply Chain Academy in Les Fontaines, Parijs. De ideale kandidaat is een daadkrachtig adviseur (WO) en heeft minimaal 3 jaar werkervaring in een of meer van bovenstaande vakgebieden. Krijgt een flinke dosis verantwoordelijkheid hetgeen een juiste mix vergt van analytische en interpersoonlijke vaardigheden. Consultant (Eindhoven): Martijn Moonen, mobiel 06 - 21 48 92 16
Competitive remuneration package - Zwolle The Wavin Group, the leading supplier of plastic pipe systems and solutions in Europe, has a presence in 28 European countries, with manufacturing sites in 17 of those. The company employs approximately 7,000 people and reported revenues of € 1,6 billion for 2007. The Company provides essentials: plastic pipe systems and solutions for tap water, surface heating and cooling, soil and waste, rain- and storm water, distribution of drinking-water and gas and telecom applications. The Business Analyst operates within the Supply Chain & Operations (SCO) department at Head Office and is responsible for managing various challenging central and local projects. As a member of the international SCO-team the Business Analyst seeks for continuous improvements in order to make Wavin the benchmark in SC management. Develops new ways of working to support Wavins changing business model. Based on the in-depth understanding of SC principles adds value to senior management of the operating companies. Next to this performs audits, training sessions and workshops. Academic degree and 2 years experience in a logistics/supply chain position. Self confident, passionate, structured personality and keen to grow into management positions. Preferably fluency in two foreign languages. Consultant (Zwolle): Dorien Weber, mobile 06 - 51 10 37 38
CONSULTANT Uitstekende arbeidsvw. + bonus + auto - Zoeterwoude/Hengelo Pebblestone Nederland (40 mw.), verzorgt sinds 1995 de verkoop, implementatie en services van de ERP software Microsoft Dynamics™ NAV, met de specialistische add-on Pebblestone Fashion®. Dé IT-oplossing voor bedrijven in kleding, schoenen, sportartikelen, accessoires en corporate wear. Met de Microsoft® Gold Certified status en meer dan 130 klanten toont Pebblestone Nederland haar bewezen deskundigheid in een gespecialiseerd vakgebied. De Consultant adviseert over automatiseringsvraagstukken die gerelateerd zijn aan de specifieke bedrijfsprocessen, vertaalt eisen en wensen naar concrete oplossingen en onderzoekt en analyseert effectiviteit van bedrijfsvoering. Creëert draagvlak voor veranderingen, stelt projectplannen op, geeft hier opvolging aan en managed de verwachtingen bij de klant. Profiel: uitstekende communicatieve vaardigheden, scherp analytisch vermogen, proactief, stressbestendig en beheersing van alle aspecten van de consultancy. HBO/WO werk- en denkniveau. Kennis en ervaring van de fashion branche en Microsoft Dynamics™ NAV is een pre. Gedegen opleiding en uitdagende doorgroeimogelijkheden naar business consultant en presales consultant zijn onderdeel van de uitstekende arbeidsvoorwaarden van Pebblestone Nederland. Consultant (Breda): Dico Timmerman, mobiel 06 - 50 74 12 71
SUPPLY CHAIN ANALYST Goede arbeidsvoorwaarden - Venlo Boart Longyear is een zeer gerenommeerde multinational met wereldwijd 8.000 medewerkers en wereldmarktleider in het ontwikkelen en produceren van technologieën om grondstoffen aan de aarde te onttrekken. Voorname afzetgebieden zijn o.a. mijnbouw, energiewinning en construction. Boart Longyear levert equipment maar treedt ook op als subcontractor bij de aanleg van bijv. mijnen, stuwdammen en olieboringen. Boart Longyear is in Europa actief in 14 landen met een hoofdkantoor in zuidoost Nederland. Hier coördineert het Supply Chain Team onder meer de logistieke processen van klanten en fabrieken in Europa. De Supply Chain Analyst maakt deel uit van een hecht team en streeft naar een optimale supply chain met betrekking tot transport, warehousing en inventory. Hij/zij is verantwoordelijk voor de coördinatie en uitvoering van het voorraadbeheer en continue verbetering van zowel de interne processen evenals de samenwerking met 3PL. De Supply Chain Analyst streeft naar optimale klanttevredenheid bij de verwerking van inkomende en uitgaande goederenstromen. Profiel: HBO logistiek of vergelijkbaar, bij voorkeur aangevuld met relevante werkervaring. Initiatiefrijk, proactief, analytisch en resultaatgericht. Beheersing van de Engelse taal. Consultant (Eindhoven): Addie Wetzels, mobiel 06 - 29 23 90 31
PROJECTMANAGER R&D € 60.000,= - € 70.000,= + goede secundaire regelingen - Noord-Brabant Banner Pharmacaps, onderdeel van het succesvolle, wereldwijde VION concern (ca. 13.000 medewerkers). Banner Pharmacaps ontwikkelt en produceert op succesvolle wijze voor de groeimarkt van gezondheidszorgproducten softgel capsules die toepassing vinden in geneesmiddelen en in kruiden- en voedingssupplementen. Het succes van Banner is mede gebaseerd op innovatie, R&D investeringen en uitgekiende manufacturing technieken. Naast fabrieken in de Verenigde Staten en Canada zijn op de site in Tilburg ongeveer 150 mensen actief met onder andere hoogwaardige productie van speciale softgels. Je houdt toezicht op de effectieve planning en uitvoering van alle productontwikkelingsprojecten. Om hier effectief resultaten te bereiken bekleed je een centrale rol in de organisatie, waarbij je met zowel collega’s van R&D, verkoop alsmede projectmanagers intensief samenwerkt. Focus betreft kostinschattingen, planningsactiviteiten monitoren alsmede prijsontwikkelingen van grondstoffen. Je rapporteert aan de Vice President R&D Europe. Profiel: HBO/WO achtergrond met ervaring/affiniteit binnen de farmacie, proactieve houding, analytisch sterk en Engels taalvaardig. Zelfstandig, communicatief sterk en helicopterview. Consultant (Eindhoven): Guido Klaassen, mobiel 06 - 55 38 40 24
ACCOUNTMANAGER NOORD-NEDERLAND
Informatie Bel de consultant op het nummer van de vestiging (’s avonds en in het weekend op het mobiele nummer) of kijk op www.yer.nl Reageren Ga naar onze website, registreer en reageer via uw persoonlijke pagina. Vestigingen Amsterdam 020 - 697 50 11 Arnhem 026 - 353 91 30 Breda 076 - 799 98 00 Den Haag 070 - 799 03 00 Eindhoven 040 - 246 86 68 Groningen 050 - 799 91 00 Heerenveen 0513 - 79 90 10 Laren 035 - 799 04 00 Maastricht 043 - 750 17 10 Rotterdam 010 - 798 01 00 Zwolle 038 - 457 21 00 YER biedt Recruitment Solutions Campus Recruitment Young Executive Recruitment Interim Solutions Interim Professionals Interim Management Development Solutions Assessment Center Coaching & Talent management
Uitstekende arbeidsvoorwaarden + bonus + auto - Noord-Nederland Tunstall Benelux, gevestigd in Barendrecht, is een onderdeel van het Britse Tunstall Group, wereldwijd marktleider in ontwerp, verkoop en service van geavanceerde Telecare en Telehealth systemen. Tunstall Benelux heeft een sterke naam opgebouwd door hoge betrokkenheid, maatwerkoplossingen, creativiteit en sterke klantgerichtheid. Tunstall Benelux heeft een forse groei-ambitie die zij realiseert door vooral hun klanten in de gezondheids/welzijnssector, huisvesting en installatiebranche verder uit te breiden. De Accountmanager is voor de regio Noord-Nederland verantwoordelijk voor relatiebeheer, ontwikkeling en verkoop van de Tunstall producten en diensten. Werken als Accountmanager is kiezen voor een zelfstandige en ondernemende functie met veel eigen verantwoordelijkheid, duidelijke doelstellingen en een directe koppeling tussen eigen succes en beloning. De Accountmanager verkoopt door goed te luisteren, echt mee te denken, professionele advisering en door het aanbieden van systeemconcepten en totaaloplossingen. Levert daarnaast maatwerkoffertes. Profiel: HBO werk- en denkniveau, enkele jaren commerciële ervaring, target driven, humor, luistervaardig en goed aanpassingsvermogen. Een (elektro) technische achtergrond is een pre. Consultant (Den Haag): Mijnke Regout, mobiel 06 - 26 35 62 96
HUMAN RESOURCES DIRECTOR BENELUX Uitstekende arbeidsvoorwaarden - Hilversum JT International Company Netherlands B.V. is onderdeel van JT International een dochteronderneming van Japan Tobacco Inc., de op twee na grootste internationale tabaksfabrikant ter wereld met meer dan 90 verschillende merken. JT International opereert met circa 23.000 medewerkers in meer dan 120 landen. JT International Company Netherlands B.V. heeft vestigingen in Hilversum en Brussel met totaal 170 medewerkers. Samen zijn ze verantwoordelijk voor de marketing en sales in de Benelux van JTI sigarettenmerken. De HR Director Benelux is lid van het Benelux MT, stuurt de afdeling HR Benelux aan en is verantwoordelijk voor ontwikkelen van HR strategie en beleid en de professionele uitvoering. Is business partner van het management. Coördineert belangrijke HR projecten als leiderschapsontwikkeling, performancemanagement en training en development. Coacht en begeleidt het management bij invulling van hun HR-verantwoordelijkheden. Afgeronde academische opleiding; minimaal 5 jaar werkervaring in HR bij A-merk (bij voorkeur FMCG), waarvan 2 jaar in Benelux rol; internationaal georiënteerd; HR en bedrijfskundige visie. Kennis van training en development. Proactief en communicatief sterk. Engels uitstekend, Frans is een pre. Bereid om te reizen. Consultant (Amsterdam): Eugenie Kroon, mobiel 06 - 52 62 41 80
CHANNEL MANAGER FOOD Uitstekende arbeidsvoorwaarden - Hilversum JT International Company Netherlands B.V. is onderdeel van JT International een dochteronderneming van Japan Tobacco Inc., de op twee na grootste internationale tabaksfabrikant ter wereld met meer dan 90 verschillende merken. JT International opereert met circa 23.000 medewerkers in meer dan 120 landen. JT International Company Netherlands B.V. heeft vestigingen in Hilversum en Brussel. Samen zijn ze verantwoordelijk voor de marketing en sales in de Benelux van JTI sigarettenmerken. De Channel Manager Food is verantwoordelijk voor het ontwikkelen van de channel- en accountplannen en voor het managen van de key-accounts in het supermarktkanaal, waarbij de overeengekomen commerciële doelstellingen van de verschillende sigarettenmerken worden gerealiseerd. Richt zich hierbij op P&L, category management, distributie en marktsegmentatie. Analyseert daarnaast ontwikkelingen en zorgt voor periodieke rapportages. Rapporteert aan de Sales Manager. HBO-opleiding en ten minste 5 jaar buitendienstervaring in de retail of FMCG. Affiniteit met de branche. Sterke relatiebeheerder en onderhandelaar, creatief en weet kansen te creëren. Doortastend, heeft overtuigingskracht en is analytisch sterk. Heeft uitstekende kennis van de Nederlandse en Engelse taal. Consultant (Amsterdam): Jeroen van het Hof, mobiel 06 - 11 95 61 66
The Netherlands | Belgium | Germany | Spain | USA | www.yer.com
Economie 15
Levenswerk Jong en hard op weg
Werklust Shabnam (25)
Drie cowboys in uitzendland
ARTS
Een mix van oude en nieuwe media noemen ze het, de oprichters van uitzendbureau Studentenwerk. En het werkt. Het bedrijf draait als een tierelier. CAROLYN RIDSDALE ILLUSTRATION
Ingeburgerd ...
Heidi Zandbergen Twee jaar geleden liep ik co-schappen op de afdeling psychiatrie in een ziekenhuis, waar een asielzoeker lag die verschrikkelijk depressief was. Ik trok me zijn lot aan, want ik weet hoe moeilijk het is om in je eigen land een hoge Piet te zijn en hier in Nederland niets voor te stellen. Toen ik elf was zijn mijn ouders uit Iran gevlucht en heeft ons gezin ook in een asielzoekerscenrum gewoond. Inmiddels zijn we in Nederland ingeburgerd en ben ik arts geworden. De asielzoeker had zoveel verdriet omdat hij niet bij de bruiloft van zijn dochter in zijn eigen land kon zijn. Op een dag kwam hij naar me toe met klachten waar ik een cardioloog bijhaalde, het bleek dat zijn kransslagaders bijna volledig waren dichtgeslibd. Daarom werd de man overgebracht naar de afdeling cardiologie in het ziekenhuis. Daar zou Henk hem in de gaten gaan houden, Henk was een psychiater in opleiding die bekend stond om zijn rust en vriendelijkheid. Ik was stiekem verliefd op Henk. Om meer met Henk te maken te hebben, vroeg ik of ik de toestand van de depressieve asielzoeker mocht blijven volgen. Dat was goed, en vervolgens ging ik planmatig op mijn doel af. Zo vroeg ik langs mijn neus weg in het ziekenhuis of Henk kinderen had, maar hij bleek gelukkig vrijgezel te zijn. Ook aan Henk zelf stelde ik vragen, bijvoorbeeld hoe het is om psychiater te zijn. Hij antwoordde toen lachend: ‘Het belangrijkste verschil is dat meeste specialisten regelmatig bloemen en lekkers krijgen van patiënten, dat maak je als psychiater nooit mee.’ Op de laatste dag van mijn co-schappen was het erop of eronder, ik móést weten of Henk mij ook leuk vond. De avond van tevoren fietste ik naar de supermarkt en kocht een pak gevulde koeken. Eenmaal thuis heb ik aan mijn moeder verteld wat ik van plan was, want ik stikte van de zenuwen. Maar mijn moeder zei: ‘Kind, zit er niet zo over in en doe het maar gewoon.’ En zo overhandigde ik de volgende dag bij het afscheid van Henk de koeken en zei: ‘Omdat je als psychiater nooit iets lekkers krijgt van patiënten, krijg je het van mij.’ Henk kreeg een hoofd als een biet en na een bloedstollende stilte stamelde hij: ‘Eh, zullen we die dan samen opeten?’ Ik had niet verwacht dat hij zo verlegen was en raakte mijn eigen nervositeit op slag kwijt. Binnen een week was het dik aan tussen Henk en mij. Het bleek dat hij ook al langer een oogje had op mij, maar niets had durven ondernemen omdat hij hoger stond in de hiërarchie van het ziekenhuis; dat vond hij daarom grenzen aan machtsmisbruik. Maar goed dus dat ik het initiatief genomen had! Meteen in het begin vertelde ik Henk dat ik geen nachten met hem kon doorbrengen omdat dat not done is binnen mijn cultuur en ik mijn ouders daar pijn mee zou doen. En waar een eerder Nederlands vriendje daar nog de grootste moeite mee had, maakte Henk er geen enkel probleem van. Na een paar maanden vroeg hij officieel aan mijn ouders of hij met me mocht trouwen, en mijn vader stemde stralend van trots over ‘zijn kleine meid’ toe. Drie maanden geleden zijn we in het huwelijk getreden in het bijzijn van onze Iraanse en onze Nederlandse familie. De bruiloft was een mengelmoes van Perzische en Nederlandse cultuur; zo hadden we een Nederlandse band, maar een Iraanse dj. Het was zo’n warm gevoel dat onze beide landen zich zo vermengden en al onze familie aanwezig was, dat Henk en ik vanzelfsprekend terugdachten aan de asielzoeker die zo hartverscheurend verdrietig was omdat hij de bruiloft van zijn dochter moest missen.
Het bleek dat Henk al langer een oogje op me had
Hugo de Koning, Bram Bosveld en Rogier Thewessen: de directeuren van Studentenwerk.
Pamela Wilhelmus
N
iet een, niet twee, nee, drie receptionistes bevolken de balie in het Aquariusgebouw op het nieuwe bedrijventerrein in Hoofddorp. ‘En dit eiland hoort ook nog bij de receptie’, wijst Hugo de Koning naar vier tegen elkaar aangeschoven tafels in de grote kantoorruimte achter de receptie. Welkom op het hoofdkantoor van Studentenwerk, het grootste Nederlandse uitzendbureau voor bijbaantjes voor studenten. Nog maar acht jaar geleden werd het bedrijf opgericht, inmiddels staan er meer dan 360.000 studenten ingeschreven, hebben ze in totaal al zo’n 18.000 bedrijven van personeel voorzien, zijn er op dit moment 6.000 vaste opdrachtgevers, heeft het bedrijf negen vestigingen door heel Nederland en worden expansiemogelijkheden in het buitenland onderzocht. Het verhaal van het bedrijf, dat inmiddels miljoenen omzet, lijkt bijna een sprookje. Directeuren zijn Hugo de Koning (27), Bram Bosveld (26) en Rogier Thewessen (31). Bosveld: ‘Hugo en ik ondernamen altijd al van alles: golfballen verko-
pen, armbandjes maken van hondenkettingen en verhandelen. In 1999 besloten we de domeinnaam Studentenwerk te claimen.’ Wat er toen gebeurde, hadden ze nauwelijks voor mogelijk gehouden. Al in het eerste jaar kreeg de site 5.000 aanmeldingen van studenten. Studentenwerk fungeerde toen nog puur als vacaturebank. Maar dat duurde niet lang. De Koning: ‘We woonden bij onze ouders. Elke nacht stuurden we faxen naar bedrijven, zodat onze ouders overdag gewoon telefonisch bereikbaar zouden zijn. Een fax duurt een halve minuut, dus in een uur konden we 120 faxen versturen. In het begin was het gratis om bij ons te adverteren, na een poosje begonnen we er 150 gulden voor te vragen. Na een paar maanden stond een vacature gemiddeld maar twee dagen op de site voor-ie was vervuld. We hadden te veel studenten voor het aantal vacatures. En toen kwam Rogier erbij.’
Een soort van Hyves Rogier Thewessen was studiegenoot van Hugo de Koning. Hij werd bij Studentenwerk gevraagd om de acquisitie van nieuwe opdrachtgevers goed op gang te laten komen. Dagelijks waren de jongens aan het bellen tot ze erbij neervielen om nieuwe klanten te acquireren. Thewessen: ‘We hebben met z’n drieën
Elke dag belden we nieuwe klanten tot we erbij neer vielen
In de rubriek Levenswerk portretteert De Pers op Zaterdag startende ondernemers en jong talent in het Nederlandse bedrijfsleven.
MARK PRINS
in een jaar tijd zeker 8.000 bedrijven gebeld. In 2003 begon het echt huge te worden. Inmiddels hebben we een hele community opgezet bij Studentenwerk, de mensen kunnen zich ook aanmelden wanneer ze een kamer zoeken of in contact willen komen met mensen voor hun afstuderen. Het is een soort Hyves. Op die manier bind je de studenten aan je.’ En daar zit nog een voordeel aan, behalve de gigantische database. Sinds 2003 is ook CareerNetwork opgericht, een werving en selectiebureau voor hoogopgeleiden. Zodat de studenten die via Studentenwerk aan hun bijbaantje kwamen, ook na hun afstuderen via het bedrijf aan de bak kunnen. Inmiddels zijn de heren hun horizon aan het verbreden en worden de Duitse, Belgische en Engelse markt verkend. De Koning: ‘We hebben net de eerste Duitser aangenomen.’ Dit jaar wordt sowieso de Duitse website gelanceerd. En hoewel de eigenaren zelf zeggen dat het tegenwoordig minder cowboy-ondernemen is dan in het begin, blijven de exorbitante groeicijfers vooralsnog hoog. p Opgericht: 1999 Werknemers: meer dan 160 Omzet: 38 miljoen in 2007 Website: www.studentenwerk.nl en www.cn.nl
De namen zijn om privacyredenen gefingeerd
SMACHTEN OP JE BUREAUSTOEL, STIEKEME DATES IN DE LUNCHPAUZE: IEDEREEN DOET HET, HET LIEFST IN STILTE. In de rubriek ‘Werklust’ staan portretten van mensen die het laatste taboe op kantoor overschrijden. MEEDOEN? MAIL AAN
[email protected]
16
Respons
De Ierse Glen Dimplex Group is wereldwijd de grootste fabrikant van elektrische verwarmingsproducten en sfeerhaarden. Sinds 2000 maakt Faber International B.V. deel uit van de groep. Naast de vestiging in Heerenveen heeft Faber ook vestigingen in België, de UK en Duitsland. Ter versterking van het verkoopteam in Nederland is Faber International B.V. op zoek naar een
Accountmanager Dimplex een energiek talent met de wil om te scoren De functie Je bent verantwoordelijk voor de omzet van de Dimplex Heating producten binnen Nederland. Om dit te bereiken maak je een salesplan en zorgt voor de realisatie. Je onderhoudt contacten met (vestigingen van) bestaande klanten en acquireert nieuwe klanten. In dit kader verzorg je ook presentaties, verstrekt informatie en verwerkt verzoeken. Daarnaast geef je de samenwerking met de Productmanager en de Hoofd Verkoop Binnendienst adequaat vorm. Je rapporteert aan de Sales Manager Nederland.
Gevraagd Een opleiding op mbo-niveau. Je hebt commerciële ervaring, bij voorkeur in een B-to-B omgeving en technisch inzicht. Zelfstandigheid, creativiteit en proactiviteit zijn kenmerkend voor jouw werkwijze. Je bent bereid veel te reizen binnen Nederland en beheerst zowel de Nederlandse als de Engelse taal goed.
Aanbod Faber biedt de mogelijkheid om binnen een internationaal, innovatief bedrijf zelfstandig de Nederlandse markt te bewerken. Binnen het bedrijf heerst een prettige sfeer met directe en open communicatie. De arbeidsvoorwaarden zijn marktconform.
Weet jij de juiste sfeer voor Dimplex te creëren? Via onze website www.mercuriurval.com kun je direct reageren. De vacature staat vermeld onder ref.nr. 83729 of onder zoekterm ‘Faber’. Voor meer informatie bel Natalie Aubel (033) 4538923. Zie ook www.faber.nl en www.dimplex.nl.
Safan B.V. is een in Lochem gevestigde onderneming gespecialiseerd in de ontwikkeling, productie en verkoop van technisch hoogwaardige kantpersen en scharen voor de internationale plaatbewerkende industrie. Het bedrijf bestaat sinds 1960 en richt zich op de wereldwijde plaatbewerkingsmarkt. Lokale distributeurs en eigen verkopers dragen zorg voor de afzet aan o.a. toeleveranciers van plaatbewerkingsproducten en fabrikanten van producten met eigen plaat-bewerking. Safan onderscheidt zich door het aanbieden van innovatieve, klantspecifieke kwaliteitsoplossingen door middel van een compleet pakket producten en diensten en een uitstekende service. Bij het bedrijf, dat een gezonde groei voor ogen heeft, werken 125 enthousiaste en betrokken medewerkers. De afdeling inkoop bestaat uit drie personen. Namens Safan zijn wij op zoek naar kandidaten (m/v) voor de functie van
Purchase Manager een commercieel onderhandelaar met gevoel voor teamgeest De functie U bent verantwoordelijk voor en actief betrokken bij alle aspecten van het inkoopproces. U specificeert, selecteert en contracteert. Daarnaast draagt u zorg voor bestelling, bewaking en nazorg. U stelt raamcontracten op en draagt verbeteringen aan met betrekking tot condities en inkoop processen. U ondersteunt de afdeling R&D bij het zoeken naar nieuwe producten en leveranciers. Kostenreductieprogramma’s zijn een regelmatig terugkerende uitdaging. U geeft leiding aan de afdeling en rapporteert rechtstreeks aan de Manufacturing Manager.
Safan vraagt Een opleiding op hbo-niveau, aangevuld met Nevi I en II of hiervoor studerend. Gezien de aard van het bedrijf is een technische achtergrond onontbeerlijk. Kennis van elektrotechniek, werktuigbouw of besturingstechniek komt goed van pas. Ervaring met industriële inkoop, bij voorkeur in de machinebouw, is een vereiste. Engels en Duits beheerst u in voldoende mate. Uw ervaring kunt u zowel aan de inkoop als aan de verkoop kant hebben opgedaan.
Safan biedt Een leidinggevende functie waarbij u de mogelijkheid heeft de resultaten van het bedrijf te beïnvloeden door condities en inkoop processen te optimaliseren. Een volgende stap in de carrière van een succesvolle in- of verkoper die toe is aan een leidinggevende functie in een gezonde onderneming met goede toekomstperspectieven en een internationale oriëntatie. Goede primaire en secundaire arbeidsvoorwaarden.
Geïnteresseerd? Via onze website www.mercuriurval.com kunt u direct solliciteren. De vacature staat vermeld onder ref.nr. 83696. Ook kunt u de vacature vinden met de zoekterm ‘Purchase Manager’. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Natascha Visser, Recruiter Mercuri Urval, tel. (033) 453 89 15. Zie ook www.safan.nl.
Leroy Somer is een toonaangevend specialist in aandrijftechniek en generatoren. Wereldwijd werken 8.800 medewerkers aan de ontwikkeling, productie, verkoop en service van innovatieve elektrische en mechanische aandrijvingen en generatoren. Leroy Somer levert een breed assortiment van standaard en klantspecifieke oplossingen aan klanten in verschillende industriële sectoren, zoals de procesindustrie, scheeps- en machinebouw. Leroy Somer maakt deel uit van de Emerson-groep, een multinational met een omzet van meer dan $22 miljard. Vanuit het kantoor in Soesterberg verzorgen 13 medewerkers de commerciële activiteiten en de support voor de Nederlandse markt. Wegens de sterke groei van de onderneming zijn wij op zoek naar een (m/v)
Technisch Commercieel Medewerker Binnendienst schakel tussen klantwens, engineering en productie De functie Je ondersteunt de accountmanager in het totale proces van klantwens tot aan de uiteindelijke levering. Je hebt intensief klantcontact en levert als (technisch) adviseur een bijdrage aan een langdurige klantrelatie. De projecten zijn vaak langlopend en technisch uitdagend. Binnen deze projecten ben je aanspreekpunt voor de klant en zorg je voor een adequate verwerking van offertes en opdrachten. Intern schakel je met engineering en productie in Frankrijk en begeleid je afname(testen) van de producten. Je rapporteert aan de directeur.
Leroy Somer vraagt Een teamspeler met goede communicatieve vaardigheden en een no-nonsense mentaliteit. Je bent zelfstandig en enthousiast en ambieert een coördinerende binnendienstfunctie op het snijvlak van commercie en techniek. Je hebt een afgeronde mts-opleiding, bijvoorbeeld werktuigbouwkunde of elektrotechniek en een aantal jaren werkervaring in een technische omgeving. Verder heb je een goede beheersing van de Engelse taal.
Leroy Somer biedt Een informeel en hecht team waarin je een intensieve relatie met een aantal klanten onderhoudt. Je leert veel over de producten en toepassingen en begeleidt grotere projecten. Ruime opleidingsmogelijkheden. De mogelijkheid om met de klant de definitieve oplevering van de producten in Frankrijk bij te wonen. Leroy Somer is een financieel kerngezond bedrijf met wereldwijde naamsbekendheid. Prima arbeidsvoorwaarden, waaronder winstdeling en een premievrij pensioen maken het aanbod compleet.
Geïnteresseerd? Via onze website www.mercuriurval.com kun je direct solliciteren. De vacature staat vermeld onder referentienummer 792357 of zoek met de term ‘Technisch Commercieel Medewerker Binnendienst’. Voor meer informatie bel Rik Willemsen, tel. (033) 453 89 12 of kijk op www.leroysomer.nl.
ZATERDAG 23 FEBRUARI 2008
Respons 17
VACATUREOVERZICHT Bekijk deze en meer vacatures op www.depers.nl/carriere BEDRIJF
FUNCTIE
KORTE OMSCHRIJVING
PLAATS
JOB-CODE
LOCATIE
BONUS
Accountmanager Dimplex
Een energiek talent met de wil om te scoren
Heerenveen
PCTRAFRF
pag. 16
n.v.t.
Lead Developer Java
Als meewerkend voorman vormt de Lead Developer de spin in het web.
Utrecht
P3XJNSA9
online
€ 3.000
Bedrijfsleider
Je bent een gedreven, enthousiaste en professionele persoonlijkheid met een hbo werk- en denkniveau.
Amsterdam
PQYSFCRH
pag. 2
n.v.t.
Financieel medewerker
Je bent een enthousiaste bedrijfsmatig ingesteld persoon met mbo+ werk- en denkniveau.
Amsterdam
PDVCXY14
pag. 2
n.v.t.
Purchase Manager
Een commercieel onderhandelaar met gevoel voor teamgeest
Lochem
P4Q84792
pag. 16
n.v.t.
Junior. Webdeveloper
Ervaring met het opzetten en ontwikkelen van e-learning en logistieke (planning)systemen. Creatieve functie met veel zelfstandigheid.
Amsterdam
P7CQ74KH
pag. 6
n.v.t.
System Analist Resultaatgerichte Accountmanagers Senior Microsoft Systeem Architect Ervaren R&D Consultant Progress Test engineer TMAP
Stelt samen met de klant de kern van de Use-cases samen; de functionele specificaties van het systeem. Enthousiaste accountmanagers met ervaring in het verkopen van projecten, beheer en consultancy. In teamverband en projectmatig ontwerpen van nieuwe architecturen.Analyseren en optimitaliseren van bestaande architecturen. Een zeer ervaren Progress-consultant, die naast het werken in projectteams meer dan speciale belangstelling heeft voor R&D. HBO/WO opleidingsniveau en aantoonbare ervaring op het gebied van testen en het gebruik van testtools.
Utrecht Utrecht Utrecht Utrecht Utrecht
PTYXZJ1H PNG3EZDZ PRZE5YEV PRTXHQ8Z P4ZAKX23
online online online online online
€ 2.000 € 1.500 € 1.500 € 1.500 € 1.500
Manager
Dienst Informatisering, Techniek en Media; is intermediair tussen wetenschappelijke afdelingen en eigen dienst.
Amsterdam
P3CT8AYT
pag. 6
n.v.t.
Verpleegkundigen Transplantatiecoördinator
Uitdagende baan met een markante doelgroep in een boeiende werkomgeving. Begeleidt soms langdurige orgaandonatieprocedures op de intensive care en operatiekamer. Assisteert bij orgaanuitname.
Utrecht Nijmegen
P82BQFB8 PBFF3KZF
pag. 6 pag. 6
n.v.t. n.v.t.
Teamleider m/v
De teamleider Interne Begeleiding levert een bijdrage aan de ontwikkeling van de organisatie, het proces en de dienstverlening aan kwekers. Aalsmeer
PCAQFKKX
pag. 7
n.v.t.
Adviseur Personeel & Organisatie Officemanager
Je beschikt over een afgeronde hbo-opleiding op het gebied van Personeel en Organisatie Verantwoordelijk: voor de aansturing van de binnendienst, facturatie, communicatie naar klanten, offertes en meer.
Amsterdam Oosterhout
P5AJ6876 P2S2Y7G2
pag. 2 online
n.v.t. € 2.000
Beheerder afvalpunt Medewerker bedrijfsbureau Faculteitssecretaris
Je hebt aantoonbare leidinggevende ervaring (minimaal 2 jaar) en bent in het bezit van een mbo-diploma. Je hebt tenminste 2 tot 3 jaar ervaring in een soortgelijke functie. Technische Natuurwetenschappen. Vormt een brug tussen de wereld van onderwijs en onderzoek en de wereld van bestuur en beleid.
Amsterdam Amsterdam Delft
P28349DY PZS9DX71 P1NSHAD5
pag. 2 pag. 2 pag. 6
n.v.t. n.v.t. n.v.t.
Research Technician
A challenging position for a research technician on cardiovascular regeneration within the UMC Utrecht.
Utrecht
PX34AJTZ
pag. 6
n.v.t.
Technisch Commercieel Medewerker Binn.
Schakel tussen klantwens, engineering en productie
Soesterberg
PHB7GGDA
pag. 16
n.v.t.
Interest in research focused on both fundamental and clinically relevant aspects of oncogenic transformation and metastasis. Onderwijstechnologisch expertisecentrum (OTEC), ondersteunt de innovatie van het hoger onderwijs. The goal of this research is to investigate the propagation of THz (far-infrared) surface plasmon polaritons Software Engineering and Technology. Will actively work in the area of source code analysis and model extraction Verricht forensisch onderzoek aan spraak- en audio-opnamen, alsmede forensisch taalkundig onderzoek van gesproken en geschreven tekst Epidemiologie/gezondheidswetenschappen. Samen met de leerstoelhouder en wetenschappelijke staf vorm geven aan het onderzoek. ‘The development of a knowledge base framework for biomedical information’ Inhoudelijk onderzoekswerk in een academische werkomgeving dat direct gelieerd is aan de beleidspraktijk en politieke actualiteit. Voert projecten uit op het vakgebied van technische systemen en componenten in de glastuinbouw
Amsterdam Heerlen Nieuwegein Eindhoven Maastricht Enschede Amsterdam Tilburg Wageningen
PXGHB885 PD1F1C6G PDZ1F2ZK PR44CYH7 PVFKXNKC PZ1CDK73 PGZ5X9XX PQ8H8A4D P2R6S3F9
pag. 6 pag. 6 pag. 6 pag. 6 pag. 6 pag. 6 pag. 6 pag. 6 pag. 6
n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t.
Verkoop Glen Dimplex Group - Mercuri Urval
Automatisering Ingenium Groep B.V.
Directie/Management Gemeente Amsterdam
Financieel/Economisch Gemeente Amsterdam
Inkoop/Logistiek Safan B.V. - Mercuri Urval
Internet AMC - AcademicTransfer
IT Services Caesar Groep Caesar Groep Caesar Groep Caesar Groep Caesar Groep
Management VU - AcademicTransfer
Medisch Centrum Maliebaan UMC St. Radboud - AcademicTransfer
Overig FloraHolland - Bequaam
Personeel/Organisatie Gemeente Amsterdam Rens Joosen
Staf/Beleid/Bestuur Gemeente Amsterdam Gemeente Amsterdam TU Delft - AcademicTransfer
Techniek ICIN – KNAW - AcademicTransfer
Verkoop Leroy Somer - Mercuri Urval
Wetenschap/Onderzoek NKI - AcademicTransfer Open Universiteit - AcademicTransfer FOM - AcademicTransfer TU Eindhoven - AcademicTransfer Universiteit Maastricht - AcademicTransfer Universiteit Twente - AcademicTransfer UVA - AcademicTransfer Universiteit Tilburg - AcademicTransfer Wageningen UR - AcademicTransfer
Postdoc Promovendus PhD Position Assistant Professor Forensisch spraakonderzoeker Universitair Hoofddocent Postdoc Senior Onderzoeker HRM Onderzoeker Greenhouse Technology
Vacatures direct in je mailbox? 1. Zelf interesse Wil je een link naar de vacature in je mailbox ontvangen? SMS dan JOB gevolgd door de job-code van de gewenste vacature en je e-mailadres naar 5566. 2. Tip een vriend Wil je iemand anders op de hoogte brengen van een vacature? SMS dan TIP gevolgd door de job-code van de gewenste vacature en het e-mailadres van degene die je wilt tippen naar 5566.
Kijk voor meer vacatures op www.depers.nl /carriere Ons bonussysteem In exclusieve samenwerking met Spotajob bieden we u nu de mogelijkheid om niet alleen voor uzelf op zoek te gaan naar een baan. Spotajob gaat op innovatieve wijze om met het aloude gegeven dat mensen meestal vanuit hun netwerk op nieuwe carrièremogelijkheden worden gewezen. Door de kracht van dit netwerk te benutten kunt u vrienden, oud collega’s en andere contacten op interessante banen wijzen. Worden zij aangenomen, dan ontvangt u daarvoor de vermelde bonus. Spotajob – Targeting Talent
ZATERDAG 23 FEBRUARI 2008
Per Se
opzaterdag
Carfreaks in oldtimers P 20 Solomuziek Singer-songwriters slaan toe Pagina 24
Flowers Festival De tulp is terug Pagina 33
CORNE VAN DER STELT
Scheuren in een muscle car
20
Zien
MUSCLE CARS
Scheurbak van de bad guy Nieuwe auto’s zijn zooooo saai. Echte adrenalinejunkies gaan voor Amerikaanse bakken uit de jaren zestig en zeventig, de zogeheten muscle cars. Scheuren in Quentin Tarantino-stilo.
CHRYSLER
De ‘69 Dodge Charger was in ‘The Dukes of Hazards’ de favoriet van de Duke boys; voor de serie zijn 300 van deze auto’s in de prak gereden.
Tisha Eetgerink
G
een motor zo fijn als de V8. Een grommende belofte van stofwolken in de achteruitkijkspiegel. Onder de kap van een gestroomlijnde auto uit het Amerika van Kennedy en Nixon is het de ultieme wegmachine. Camaro’s, Impala’s, Firebirds, Mustangs, Cuda’s, Challengers, Nova’s, Chevelles. Allemaal zijn ze even indrukwekkend. Au naturel of gepimpt met blowers, lachgas, spinners en racestrepen. Wie in zo’n auto rijdt, wil nooit meer anders. Dan maar geen airbags en stuurbekrachtiging. ‘Tegenwoordig lijkt alles op elkaar’, zegt Cas van de Mosselaar (44), eigenaar van USA Cars in het Brabantse Grave. ‘Trek het embleem eraf en je weet niet welke auto je voor je hebt.’ Ruim twintig jaar geleden begon Van de Mosselaar zijn bedrijf, gespecialiseerd in aankoop, onderhoud en reparatie van Amerikaanse auto’s. ‘Als zestienjarig jochie bladerde ik in van die autoboekjes en wist ik al dat ik een Amerikaan wilde. Die kocht ik dan ook gelijk op mijn achttiende. Elke vrije minuut rijden en sleutelen.’ De geur van brandstof en de vieze vingers bevielen zo goed dat hij een paar jaar later zijn eigen bedrijf startte en nu nog dagelijks onder de vetste wagens kruipt. Zelf heeft hij drie muscle cars: een ’71 Mustang Mach 1, een ’68 Pontiac Firebird en een ’69 Chevy Nova. Met die laatste rijdt Van de Mosselaar, bijnaam ‘de pittige’, met zijn Team Orange Country dragraces door heel Europa. Op het donkeroranje portier is toepasselijk Cas-A-Nova
gestickerd. ‘Die heeft een inhoud van 9.3 liter en 700+ pk. Dat wil wel.’ Het aantal oldtimers, auto’s van 25 jaar of ouder, in Nederland is in zeven jaar verdubbeld. Eind 2007 reden er 323.000 rond – zo’n 2,5 procent van het Nederlandse wagenpark. Volgens Theo van Delft van de Oldtimerbeurs in het Autotron in Rosmalen zijn oude auto’s hot. ‘De interesse groeit en je ziet steeds jeugdiger mensen in klassiekers. Het is hartstikke in om een oude auto te hebben.’ Cas van de Mosselaar heeft ook de oude Amerikanen zien toenemen. ‘Haalde ik in het begin nog veel uit de VS, nu is het aanbod in Nederland voldoende.’
Ik weiger om in andere auto’s te zitten
Remakes als promotie Films zijn een belangrijke oorzaak van de hernieuwde populariteit van American muscle. Racefilms als The fast and the furious (zwarte ’70 Dodge Charger met idiote supercharger op de motorkap) en Gone in 60 seconds (Eleanor, de ’67 Shelby Mustang) waarin de politie keer op keer het nakijken heeft, remakes van klassiekers als The Dukes of Hazzard (General Lee, de rode ’69 Dodge Charger met de zwarte 01 op de deur) en retro van Quentin Tarantino zoals Death Proof (meerdere muscle cars), doen het publiek verlangen naar dezelfde brokken energie op wielen. Autoproducenten wrijven in hun handjes met verfilmingen van tv-series als Transformers (gele ’76/’09 Camaro) en Knight Rider (KITT, de pratende Pontiac Firebird, nu vervangen door een Ford Mustang Shelby GT500) als promotie voor hun nieuwe modellen. Ford viert de veertigste verjaardag van Bullitt (’68 Mustang GT Fastback) komend jaar met een compleet vernieuwde limited edition van Steve McQueen’s auto. Wedden dat er binnenkort een remake komt van Va-
nishing Point, waarin de witte ’70 Dodge Challenger wordt vervangen door het dit jaar uit te brengen SRT8-model? Volgens veel carfreaks kunnen de nieuwe modellen niet op tegen de oude. ‘De degelijkheid is weg en we leven in een weggooimaatschappij’, vindt Guus Volckmann. Hij is penningmeester van The Cruise Brothers, een Amerikaanse autoclub uit Den Haag. ‘Goed oud gaat niet stuk. Als je een ijskast uit de sixties had bewaard, zou die het nu nog doen. Dat is ook zo met auto’s.’ Hij brengt een hand naar zijn vetkuif, eveneens een goed bewaard overblijfsel: ‘rock-’n-rollfeestje van vorig weekend’.
Parkeerassistentie
Ik ben een attractie als ik ga tanken
Muscle cars zijn niet voor iedereen. Ten eerste zijn goede exemplaren duur. Reken op zo’n 25.000 euro. Tel daar het onderhoud en het brandstofverbruik bij op en zuinig is anders. Zelfs zonder verplichte wegenbelasting en een minder frequente APK. Om het een beetje leuk te houden, rijden veruit de meeste oude Amerikanen op goedkoper en minder vervuilend gas. Verder is een muscle car niets voor verlegen mensen, want een anoniem tripje naar de supermarkt is er niet bij. Je moet de confrontatie aandurven. En natuurlijk heb je ook niet het comfort van hedendaagse foefjes als climate control en parkeerassistentie. Ja, parkeer dat bakbeest maar eens in de binnenstad – als dat straks überhaupt nog mag vanwege nieuwe milieuplannen. Maar nu de keerzijde en die is simpel: het zijn de coolste auto’s die er zijn. De scheurbak van de bad guy. Of, om het anders te zeggen: als Lucifer een auto had, was het een ’69 Dodge Charger. En was God jaloers. p
Zien 21
Peter van Elderen
Gijs van de Wint
CORNE VAN DER STELT
Jesse Voorn
CORNE VAN DER STELT
Een muscle car is niets voor verlegen mensen
Peter van Elderen (41) uit Eindhoven Zanger/gitarist van Peter Pan Speedrock ’69 Ford Torino ‘Het beste ding ever, deze auto. Ook al is de verwarming stuk en de radiator lek. Van dichtbij is hij een beetje versleten, maar dat moet ook bij een oude auto, vind ik. Hij moet wel een andere kleur, want dit rood is me wat te lief. Zwart of koper met zwarte racestrepen.’ Van Elderen is zuinig op zijn kar. ‘Anderen mogen er niet in rijden. Ja, mijn vrouw toen de Mercedes kapot was. Hij staat gewoon in de straat. Het klinkt banaal, maar ik heb ik zo’n speciale hoes die eromheen gaat. Maar dat is ook tegen vogelpoep.’ De liefde begon voor Van Elderen op tour in Amerika. ‘Daar maakte ik er een sport van om zoveel mogelijk miniatuurtjes te bemachtigen. Toen ik er een stuk of honderd had, zei onze drummer ‘Man, koop nou eens een echte!’ Ik wist precies wat ik wou en vond hem bij een particulier in Utrecht.’ Aan de spiegel bungelt een luchtverfrisser in de vorm van Elvis, ook een toursouvenir. Overal rijdt Van Elderen heen met zijn Torino. ‘Zet ik mijn drie zoontjes voorin op de bank en snoer ik ze vast in de heupgordel. Die vinden het te gek.’ Eenmaal alleen rijdt vader te hard. ‘Zeg maar gerust altijd. Ik scheur over die rondweg. Als je dan het gas loslaat, gaan die Cherry Bombs (dempers, red.) zo hard te keer.’ In de auto draait de Peter Pan-zanger harde punkrock. ‘Zeker in deze auto. Maar soms zet ik de muziek expres uit om naar het geluid van de motor te luisteren.’
Maria Pels
TON KASTERMANS
Gijs van de Wint (31) uit Amsterdam Organisator Ex Porn Star en helft van tv-duo De Broertjes ’65 Chevrolet Impala SS ‘BMW’s en Mercedessen rijd ik er sowieso uit’, zegt hij, gassend door de Amsterdamse binnenstad. ‘Maar met dat lachgas dat ik achterin heb liggen, is het ook: dag Ferrari.’ ‘Mijn broer Ruud heeft een Cadillac, zo’n dikke pooierbak, maar die is meer om te cruisen. De mijne is een monster.’ Hij zit relaxed in de speciaal ingebouwde racestoel van zijn Chevrolet Impala uit 1965. Zonder gordel. ‘Zo’n gedoe, die racegordels.’ Van buiten is Van de Wints Impala slick. Een lange, stijlvolle verschijning in glimmend zilver. Binnenin wordt duidelijk dat het hier gaat om een wreed snelheidsapparaat. Tig gigantische meters en klokken die alles aangeven, van oliedruk tot ampère. Een cockpit op het asfalt in plaats van in de lucht. ‘Het gaat natuurlijk vooral om deze’, zegt hij, tikkend op de toerenteller. Op de versnellingspook zit een rood knopje. ‘Als je dat indrukt, wordt er direct lachgas in de motor gespoten en schiet je weg. Na jaren sleutelen is deze bak nu helemaal zoals ik wil, ook dankzij Bert-Jan en Richard. De grootst mogelijke motor: 9 liter en 580 pk. En dat lachgas zorgt nog eens voor 250 pk extra. Van nul tot honderd in vijf seconden.’ Topsnelheid is 250 km/h. En dat doet het stoute Broertje dan ook. ‘Je moet alleen weten waar het kan. Op de A7 naar Den Helder kun je lekker rijden, daar is het rustig.’ Het gegrom is bijna beangstigend. Fietsers kijken verschrikt om en – vooral mannelijke – voetgangers staren de Impala met open mond na. Van de Wint geniet ervan. Zonnebril op, iPodje aan. Extra gas en hij vliegt voorbij de concurrentie om iets verder te stoppen voor rood. Knetterende afterburn. ‘Het is wel een machoding, ja. Net wat te lastig voor vrouwen.’
WWW.CRUISEBROTHERS.NL
Frans ‘Spike’ van Zoest (23) uit Den Haag Gitarist van Di-rect ’65 Ford Mustang Fastback ‘Het eerste model Mustang’, vertelt Spike trots. ‘En die zijn schaars.’ Zijn racer zag er dan ook niet altijd zo strak uit. De Mustang was donkerrood toen de Di-rect gitarist hem kocht bij een dealer. De lak liet hier en daar wat te wensen over. ‘De aanrijding die ik een paar jaar terug had, de hele voorkant lag in elkaar, was een mooi excuus om ‘m te laten overspuiten. Zwart wilde ik al vanaf het begin, dus eigenlijk kwam dat ongeluk goed uit, hoe bizar dat ook klinkt.’ De auto nodigt uit om hard over de weg te crossen. ‘Ik ben van nature wel een hardrijder. En de snelheidsmeter is in mijl dus het is altijd een beetje gokken hoe hard je gaat. Het is wel een aandachttrekker; willen mensen met mijn Mustang op de foto in plaats van met mij, weet je wel. Maar zelf krijg ik ook een kick van de auto. Er ligt een lekkere V8 in, die ik goed laat grommen. Heerlijk als in een smal straatje de autoalarmen afgaan omdat ik even langsrijd met mijn voet op het gaspedaal.’ Naast de Fastback heeft Spike nog een Amerikaan, namelijk een Dodge coupé uit ‘48. ‘Het zijn echt de twee dierbaarste dingen die ik heb.’ Maar ondanks dat rijdt hij het meest in zijn BMW. ‘Ik stond toch best vaak met pech. Was ik weer eens te laat bij een optreden. Toen hebben de jongens me gedwongen een nieuwe auto te kopen.’
Maria Pels (32) uit Soest Organisator King Cruise meeting ’67 Chevrolet Impala Sport ‘Mijn Barbie liet ik vroeger eindeloos rondjes rijden in haar auto, een roze Corvette. Ik wilde later ook zo’n full size Amerikaanse sloep. Meteen na mijn rijbewijs kocht ik een Buick leSabre uit ‘67. Deze Impala heb ik twee jaar geleden van mijn vriendje gekregen, die er wat reserveonderdelen van zijn raceauto inzette. Dit ding is zó snel. Ik rijd er echt dag en nacht in. Sommige mensen vinden dat doodzonde, maar ik vind het zonde om mooie dingen niet te gebruiken. De modellen uit ’67 zijn favoriet, want die hebben zo’n mooi kontje.’ Voor Pels niets anders dan een Amerikaan. ‘Nee, echt niet. Ik weiger ook om in andere auto’s te zitten. Ik ga nog liever lopen. Zie je mij met mijn 1,85 meter al zitten in een Fiat Panda?!’ Ze is initiator van de King Cruise in Muiden, een meeting voor en door fans. Op een goede dag staan er meer dan 800 Amerikaanse auto’s op het terrein van de Maxis. ‘Het liefst ga ik de hele dag langs autosloperijen om rond te neuzen. Wel erg hè, als vrouw?’ Ze lacht. ‘Voor hetzelfde geld had ik suikerzakjes gespaard of zo. Ik heb zelfs een tijd gehad dat ik mensen alleen herkende als ze in hun auto zaten.’ Over een tijdje, ze is een paar weken geleden bevallen van een dochtertje, gaat Pels racen in de ’71 Camaro Z28 van haar vriendje. ‘Daar zit lachgas in, dat maakt ‘m nóg sneller. En mijn Impala wordt nóg mooier: Barbieroze met glitters.’
Jesse Voorn (32) uit Amsterdam DJ ’66 Mustang Bij mooi weer gaat de Peugeot 406 van Jesse Voorn aan de kant. Want mooi weer is Mustang-weer. ‘Het is echt mijn zomerauto. Ik hoef niet zo nodig te racen, al kan het wel dankzij een extra raceblok. Ik ga liever een beetje toeren. Lekker chillen, zeg maar. Voor mij is het is geen haastauto. Optrekken is wel leuk; staat er zo’n lefgozertje naast je in zijn BMW en die rijd je er zo uit.’ De babyblauwe Mustang kwam toevallig op Voorns pad een jaar of vijf geleden. ‘Ik liet weleens vallen dat ik het mooie dingen vond. Als ik een Amerikaan kocht, moest het per se een Mustang zijn. Op een dag wist een collega er eentje te staan. Die heb ik gelijk gekocht voor 5000 euro. Superdeal.’ Hij krijgt erg veel reacties. ‘Ik ben een attractie als ik ga tanken. Er komen altijd mensen omheen staan, even kijken. Mijn moeder vindt het een auto als ieder ander. “Waar geef jij je geld nou weer aan uit?”, zegt ze dan. Prima hoor, maar die snapt het dus niet.’ Eenmaal uit de winterstalling staat de blauwe Amerikaan gewoon op straat in de Amsterdamse binnenstad. ‘Als die wethouder zijn fantastische plan doorzet, mag ik er straks de stad niet meer mee in. Maar dan nog doe ik ‘m niet weg. Met dit geluid heb ik toch geen muziek meer nodig.’
22
Zijn
Kosten Koper Groningen Met de meeuwen voor je raam en met drie terrassen woon je op deze woonark in alle vrijheid. En het café is om de hoek.
Ruimte, luxe en met de boot naar de kroeg Simone Best
G
roningen is een echte woonbotenstad: je vindt er 430 stuks. Vanuit het station kun je zo een spoor volgen van boten in alle soorten en maten. Met tuintjes ervoor, beeldjes bij de deur en zelfs kleine molens bij de ingang. Bij een woonboot, eigenlijk moet je woonschip of woonark zeggen, denk je al snel aan een kleine, knusse woning. Maar niets blijkt minder waar. Hier aan het Winschoterdiep, pal naast de wijk Oosterpoort – de Jordaan van Groningen – torent nummer 1036 hoog boven de buren uit. Het is een ark, oftewel een vierkante bak van beton met een huisje erop. Een ark kan niet varen en verschilt van woonschepen. Die worden soms gemaakt van oude bolschepen waar koeien op vervoerd werden. Met een houten skelet erop heb je een heuse woonplek, maar vaak zijn deze schepen slecht geïsoleerd en worden ze bewoond door studenten. Deze ark heeft een goede isolatie met dubbele beglazing en door de betonnen bak behoorlijk in de papier lopen, maar die kosten zitten al in de aankoopprijs. Bij aanschaf van een woonark of -schip betaal je geen overdrachtsbelasting van 6 procent. Dus wonen op een ark kun je ook een tijdje uitproberen. Het doorverkopen na korte tijd kost je namelijk niet zoveel als bij een woning op de wal, waar je vaak eerst een paar jaar moet wonen om je investering eruit te halen. En wie weet wil je na een proefperiode nooit meer het water verlaten. p
Eenmaal binnen blijkt de woonark groter dan gedacht hoef je nooit meer om te kijken naar het onderhoud. De ark heeft de maximale hoogte die een woonark mag hebben: vijf meter. De buitenmuren zijn van hout en geven een frisse indruk. Die indruk klopt, want hij is in 2006 helemaal gerenoveerd en nog niet bewoond geweest. Gloednieuw dus.
Winschoterdiep 1036 Prijs: € 210.000 Oppervlakte: ca. 75 m2
Weerkaatsing Via een trappetje kom je binnen, en de eerste gedachte is: wauw, wat een ruimte! De ark blijkt groter dan je van buiten verwacht. De oorzaak is het zonlicht, dat in het water weerkaatst en dat door de vele ramen de binnenruimte flink verlicht. Samen met het uitzicht over het water geeft dit een weids gevoel. De woonkamer heeft openslaande deuren op het zuiden, naar een hardhouten vlonder waar je perfect in het zonnetje kunt zitten. De woonkamer loopt door in de luxe ingerichte open keu-
ken, compleet met afwasmachine en inbouwoven. Ernaast is de nette, wit betegelde badkamer. Sterke verhalen van ouders die in de jaren zeventig in Groningen studeerden en zich zelfs in de winter met koud water wasten op de woonboot, zijn op deze ark niet meer voor te stellen. Dit is comfortabel en even luxe als een appartement, maar dan omringd met water. Aan de noordzijde van de ark is
nog een kleine slaap- of studeerkamer met uitzicht op de torens van de stad. En dat is nog niet alles, want via een trap in het halletje, klim je zo nog een verdieping op met een kleine kamer. Aan beide kanten kun je hier het dak op, dus in totaal heb je drie terrassen op de boot. Met mooi weer heb je ruimte genoeg voor een etentje in de zon met al je vrienden. En vergeet de oever niet, voor de deur mag je een schuur voor je fiet-
sen plaatsen, een tuintje beginnen of een zitkuil maken. Wat je maar wilt. Bij de buren ligt een roeiboot naast de ark: een goed idee, want als je wilt, kun je over het water naar de kroeg. Of naar een voetbalwedstrijd van FC Groningen, de andere kant op onder de ringweg door.
Dure ligplek De boot heeft een vaste ligplek. Een vergunning daarvoor kan soms nog
De afhaalhap: best of both worlds Tandoori Express Combinaties van wereldkeukens zijn geen uitzonderlijk verschijnsel. ChineesIndisch is misschien de bekendste, maar de Surinaamse keuken wordt ook vaak met de Indiase vermengd. Misschien niet zo voor de hand liggend wegens de geografische afstand tussen beide landen. De verklaring zit ‘m er in dat na de afschaffing van de slavernij, Suriname dringend behoefte had aan arbeidskrachten voor de plantages. Tussen 1873 en 1916 emigreerden 35.000 Hindoestanen daarom uit India naar Suriname. En voilà, de mix Suriname – India was daar.
Met als gevolg dat wij op onze beurt in Nederland tegenwoordig, na de grote emigratiegolf uit Suriname, weer kunnen genieten van een mix van Indiase en Surinaamse keukens. Zoals bij de Tandoori Express. Tandoori is saus die al duizenden jaren in India wordt gebruikt. Het is een mengeling van yoghurt, gember, knoflook, peper, komijn en garam masala. Het menu van deze afhaalplek bestaat voornamelijk uit Indiase curry’s. Geen roti op de kaart van de Tandoori Express. Hier moet het dus de zuiverste mengvorm van Indiaas met Surinaams betreffen. Het doet de verwachtingen hoog oplopen. Als voorgerecht nemen we een Dalsoepje. Dat is een Aziatische linzensoep, weet ik mij te herinneren van een tripje
naar de Himalaya, waar het tot de dagelijkse kost van de bergbevolking behoort. Wat ik daar proefde was, al waren de berghutjes nog zo armoedig, altijd heel goed van smaak. In tegenstelling tot het soepje van de Tandoori Express. Nee, die soep, niet doen is het enige advies dat ik daarover zou kunnen geven. Zurig bitter smaakt-ie, met verlepte korianderblaadjes die er lusteloos in ronddrijven. Maar we hebben een tweede voorgerechtje, dus de Tandoori Express kan zich revancheren. En dat doet ze ook. De Prawn Pakora, mild gekruide en in een zacht deeglaagje gefrituurde gamba’s zijn heerlijk. En dan op naar de curry. Als hoofdmaal proberen we een simpele lamscurry uit. Wat als eerste opvalt is dat, hoewel het
gerecht niet onder het kopje Tandoori staat, de komijn onmiskenbaar aanwezig is. Hmmm, mijn voorkeur gaat uit naar een meer aanwezige koriandersmaak, maar eerlijk is eerlijk, de curry is goed te doen. En wat vooral ook erg lekker uitpakt, is de korianderknoflooknaan, Indi-
Pamela Wilhelmus aas brood. We skippen de bijgeleverde bak met saffraanrijst dan ook helemaal, want deze curry komt het best tot zijn recht wanneer je hem met naan naar binnenwerkt. Een toetje hebben we maar gelaten voor wat het is, want de ervaring leert dat afhaalhappen meestal behoorlijk vullend zijn. En dat klopt ook in het geval van deze Surinaams-Indiase bezorgservice. Met een volle buik sluiten we de maaltijd af. Ja, deze curry was een goeie. De samenwerking tussen Suriname en India is wat ons betreft geslaagd. p
Tandoori Express Kinkerstraat 43, Amsterdam www.tandooriexpress.nl Oordeel: 7+
Weg 23
Waar is... Sabine
D
oodmoe kom ik aan in Havana en neem een taxi naar Eloiza. Het is 7 uur en wanneer ik bij haar aankom; zij begint direct over mijn voormalige reisgenoot Evelyn. Op dit moment ben ik te moe en wil ik alleen maar slapen. Ik val dan ook onmiddellijk in slaap. Dan ga ik met een klein hartje Havana verkennen. En dat valt reuze mee. Ik loop naar de Malecon (de dijk) en kijk hoe het water over de dijk vliegt,
dan sta ik aan het fort, steek de straat over en wandel door de Prado met zijn ooit chique winkels. Het lijkt hier op Barcelona. Hier staan ook kunstenaars met hun werken. Nog een laatste Cubaanse pizza en dan loop ik door het oude stadsgedeelte. Dit is mooi. Ik eet in het restaurant waar Evelyn en ik de eerste avond gegeten hebben en ga slapen. Uitslapen en dan de andere richting van Havana verkennen over de Malecon. Dit is spannend, want je weet niet of je een golf over je
heen krijgt of niet. De straat is hier nat van het water. Leuk wandelen zo, met aan de ene kant de zee en aan de andere kant de oude gebouwen van Havana. Wil je een ijsje of een pizza, dan moet je goed kijken, want deze plekken zijn klein en lij-
ken op loketten. Ik kijk mijn ogen uit. Oude affiches, net als in de film... en ik wandel maar wat rond. Intussen ben ik terug in het centrum en ga zitten in het park. In Cuba is het onmogelijk om op je gemak in het park te zitten, ik krijg
sabinecuyvers.waarbenjij.nu NAAM: Sabine (36) LAND/PLAATS: Cuba, Havana DOEL: een avontuurlijke reis PERIODE: 2 maanden
meteen gezelschap van een type dat mijn geld probeert af te luizen. Zoals gewoonlijk. Een krantenverkoper geeft mij een gazet. Een regalo (cadeautje), Granma noemt de krant naar de boot van Fidel. Havana Vieja (Oud Havana) is leuk om door te dwalen en nog eens over de Prado lopen. Ik ben de ene keer te vroeg voor ‘Casa de la Musica’ en dan weer te laat. Heerlijk, dwalend zonder kaart, om geen aandacht te trekken, geniet ik van Havana en word ik redelijk met rust gelaten. De laatste nacht en dan zit ik weer op het vliegtuig naar Cancun. p sabinecuyvers.waarbenjij.nu
Lastminute Moskou Hoewel het een grote ellende is je in deze stad van A naar B te begeven, loont het om even je best te doen: een magische, grootse stad die energie en beweging ademt, ontvouwt zich.
De rustplek van de tsaar
Jojanneke van den Berge
E
en aanzienlijke plek in je koffer dient gereserveerd te worden voor een grote zak taxigeld en een berg filegeduld als je voor Moskou pakt. Het ritje van het vliegveld – dat met zijn pre-glasnosten-perestrojka-aura de stad geen enkel recht doet – naar het centrum dat 25 minuten zou moeten duren, kost als het meezit tweeënhalf uur. En vijftig euro. De voorbode van de verplaatsingsellende die voor je ligt dankzij het feit dat in de afgelopen tien jaar het aantal autobezitters in Moskou is verviervoudigd. Maar verplaatsen in Moskou loont de moeite. Zodra de grauwe buitensteden achter je liggen, ontvouwt zich een magische, grootse stad die energie en beweging ademt. In je hotel bestel je een blini met rode kaviaar en een shotje ijskoude wodka, en je kunt er tegenaan. Het is mistig als ik met Macha, mijn tweeëntwintigjarige gids en studente communicatie aan de Universiteit van Moskou, richting Rode Plein loop. De wandeling voert langs de Moskva, de rivier die de stad doorkruist, en ik zie de aangestraalde gouden orthodoxe draaipuntdaken opdoemen van de kerken die deel uit-
maken van het Kremlin. Staande voor de sprookjesachtige Basiliuskathedraal, met links het exclusieve warenhuis GUM en rechts Lenins Mausoleum tegen de Kremlinmuren, verzucht ik dat dit een van de mooiste dingen is die ik ooit heb gezien. Macha kijkt me meewarig aan. Zij is meer te spreken over de eerste Starbucks die zojuist is geopend langs de snelweg. Zo kan ze het drie uur durende autoritje naar haar werk in het centrum en de drie uur terug naar de voorstad waar ze woont onderbreken.
Lange Russische schonen paraderen naast kleine gedrongen Russische mannen In het centrum reist ze per metro. Voor wie geen Russisch spreekt of leest, is dat geen aanrader, aangezien stationsaanduidingen – evenals alle aanduidingen in Moskou – in het cyrillisch, weergegeven worden (en de gemiddelde Rus zich nors onthoudt van het bieden van welke soort hulp dan ook). Koop een kaartje voor de metro, ga naar beneden om een van de prachtige stationshallen te bewonderen en maak dan rechtsomkeert om een auto – gewone bestuurders verhuren zich ook als taxi – aan te houden op straat en je schandalig te laten afzetten.
Na een handgeschilderde Matroesjkapop in Arbat te hebben gekocht – geboorteplek van de dichter Poesjkin – begeven we ons naar de adembenemende kerken op Vladimir Poetins homebase, het Kremlin, wat de rustplek van alle Russische tsaren vormt. De rustplek van de Russische bold & beautiful vinden we vervolgens in café Vogue; hangout van de plaatselijke modellenscene. Volgens Macha maakt de Russische keuken een comeback in Moskou en is het erg happening om je te goed doen aan dumplings (deeg met allerhande vullingen), havermoutpannenkoekjes gevuld met room en – betaalbare – rode kaviaar, en borsjt (bietensoep met room). Ze knikt naar de overkant van de straat, waar lange Russische schonen gehuld in Prada en Vuitton langs de chique etalages paraderen naast kleine gedrongen Russische mannen. Mascha denkt dat de oneerlijk verdeelde schoonheidstrekken iets genetisch zijn.
Bolsjoi Theater Via het achttiende-eeuwse Bolsjoi Theater arriveren we bij delicatessenwinkel Yeliseyevskiy, in de tsarentijd hofleverancier, voor een flesje van Ruslands finest. Na een miljoenenverslindende restauratie – denk: kroonluchters, rood fluweel, immense barokke spiegels en bladgoud – nu dé plek om een fles Rus-
sian Standard of Stolichnaya vodka in te slaan, dan wel Franse foie gras of Nederlandse kaas. Na een Russisch diner in het romantische restaurant Poesjkin (interieur uit een roman van Tolstoj, strijkkwartet incluis) ontmoet ik in het fameuze Baltschug Kempinski hotel mijn gids voor nachtelijk Moskou, interior designer en Moskoufanaat Eric Kuster. Volgens hem moet je deze stad beleven in het uitgaan, in de bars en clubs zoals Propaganda, Skazka en de Conservatory bar op het dak van het Ararat Park Hyatt hotel. In de verderop gelegen GQ Bar drinken we de beste verse aardbeiendaiquiries van de stad terwijl Russische dames bevallig kronkelen op hoge podia. Vervolgens vertrekken we naar de meest exclusieve club van Moskou, Diaghilev. Een gigantisch belle époque fantasyland, magneet voor internationale celebrities en bewijs dat je er snel bij moet zijn in Moskou bij tenten zoals deze. Diaghilev brandde namelijk twee weken terug volledig af. De vaste oligarchenclientèle fluistert dat deze brand werd aangestoken door de concurrentie. Welke andere club je ook kiest, aan een face control ontkom je nergens. Dus vertoon je geen vage gelijkenis met Gisele Bundchen of Mark van der Loo en beschik je niet over een Eric Kuster, dan kun je beter in de GQ blijven voor wat fantastische nachtelijke sushi. p
WHAT TO DO Doen Sloten caffè latte drinken met de Moskouse jeunes in een van de ontelbare koffiebarretjes in de stad Een bezoek brengen aan Moskou’s mooiste metrostations zoals Kievskaya Mayakovskaya Wodka kopen in supermarkt Yeliseyevskiy, aan de Ulitsa Tverskaya nmmer 14 Ruslands topballerina’s zien dansen in het Bolsjoi Theater, Teatralnaya 1 Overnachten in een van de overgebleven hotels met Sovjetgrandeur, zoals hotel Ukraina, Kutuzovsky Prospekt 2/1.
Eten en drinken Café Poesjkin, Tverskoy Bulvar 26a Vogue Café, Neglinnaya Ulitsa 7/9 GQ Bar, Ulitsa Baltschug Dom 5 Club Propaganda, Zlatousinskiy Pereulok 7 Skazka Club / Ministerstvo, Malaya Nikitskaya Ulitsa 24 Conservatory bar Ararat Park Hyatt Moscow, Neglinnaya 4.
24
Zijn
SINGER-SONGWRITER
Solomuzikanten breken samen door Alleen op een podium, slechts vergezeld van je gitaar, harp of piano. De aanwas van solomuzikanten barst uit zijn voegen, en Nederland vindt het machtig mooi. Singer-songwriters, ze zijn hot. Pamela Wilhelmus
V
andaag moet Habiba thuisblijven. Er wordt iets bezorgd. En de bezorgers hebben niet gezegd, zoals alle nette loodgieters, wasmachinebezorgers, of cableguy’s plegen te doen: we komen tussen tien en twaalf. Nee, deze bezorgers hebben alleen gezegd: we komen vandaag. Naar het tijdstip kan Habiba slechts gissen. Maar dat vindt ze niet erg. Ze wacht graag op haar bestelling. Het is haar nieuwe cd. De officiële versie, haar debuut-ep, Jewellery Box. Als we aanbellen doet Habiba de deur enigszins teleurgesteld open. Want al zijn journalisten en fotografen ook leuk, we zijn niet haar cd-bezorger. Habiba Doorenbos (27) is zelfbenoemd singer-songwriter. Al jaren timmert ze aan de weg, en ze wil niets liever doen dan haar brood verdienen met het maken van muziek. Muziek die ze in haar eentje
schrijft, in haar eentje componeert en in haar eentje ten gehore brengt. En ze treft het. Toen ze enkele jaren terug haar ouderlijk huis in het Friese dorpje Raert verruilde voor de hoofdstedelijke omgeving, maakte ze een keuze die haar muzikale carrière geen windeieren zou leggen. Want momenteel bevindt ze zich in een klimaat waarin het singer-songwriteren een steeds geliefder muziekgenre wordt. Niet voor niks werd zowel in 2006 als in 2007 de Grote Prijs van Nederland gewonnen door een singer-songwriter. Het aantal singer-songwriters in de Lage Landen neemt dagelijks toe. Waardoor de pareltjes steeds meer gaan blinken.
Open podia Deze maand viert de ‘Amsterdam Singer Songwriters Guild’, een bont gezelschap van solomuzikanten die zich hebben verenigd in een club, haar 3-jarig bestaan. Wat ooit begon als een vriendengroepje van amateur-liedjesschrijvers die ook wel eens wat mochten laten horen in hun stamcafé, is uitgegroeid tot een
heus professioneel singer-songwritercollectief. Drie maal per week worden open podia georganiseerd die inmiddels internationale bekendheid genieten. De Guild programmeerde zelfs een podium op festival Noorderslag in Groningen afgelopen maand en een verzamel-cd met nummers van de leden die in april gereleased wordt. De eerste trekken van een heuse muzikale beweging wordt zichtbaar. De singer-songwriter is hot. Het begon met Bob Dylan en in de jaren zeventig groeide het uit tot een hype door artiesten als Joni Mitchell en Leonard Cohen. Onder de beukende klanken van de punk in de jaren tachtig en de dance van de jaren negentig, stierf het genre een stille dood, ondanks artiesten als Tracy Chapman en Suzanne Vega. Met het begin van een nieuwe eeuw is de solomuziek weer nieuw leven ingeblazen. Wereldwijd, maar vooral ook in Nederland. Daar zoeken de muzikanten elkaar sinds enige tijd actief op om elkaar advies geven en keihard te werken aan de kwaliteit van het gehele genre. En het episch
Zo ambitieus, zo individueel en zo romantisch
centrum, the place to be voor de Nederlandse singer-songwriter is Amsterdam. Zoals de Nederlandse literatoren uit de laat negentiende eeuw zich verenigden in de stroming van de romantische Tachtigers, en daarmee een wervelwind door de Nederlandse literatuur lieten gaan, zo verenigen de Nederlandse liedjesschrijvers zich momenteel in de hoofdstad. Net zo ambitieus, net zo individueel, en net zo romantisch. Ro Halfhide – artiestennaam van Ronald van Holst – is de oprichter van de ‘Amsterdam Singer Songwriters Guild’. Zelf is hij ook zanger en schrijver, en komt rond van optredens in kroegen, op bruiloften en van het af en toe maken van een muziekproductie. Hij ziet de populariteit van het genre snel groeien. Er komen steeds meer plekken om op te treden, en het publiek is nu ook om, meent Halfhide. En dat is mooi, want uiteindelijk doen de solomuzikanten het toch voor de optredens. Vandaar ook dat de Guild drie keer per week een open podiumsessie organiseert in verschillende vaste cafés. Halfhide: ‘Er is nu meer publiek dan toen we begonnen en mensen nemen het genre serieuzer.’
Professioneel netwerk En niet alleen in Amsterdam vormen de aanwezige soloartiesten een professioneel netwerk, ook in de stad achter de duinen is inmiddels het ‘Den Haag Singer Songwriter Guild’ opgericht. Een club die lokaal begon maar binnen een jaar landelijke bekendheid geniet. ‘Sinds we de Guild hebben opgericht, is er beslist behoorlijk wat veranderd in de scene’, vertelt Katbite, de oprichter van het Haagse netwerk. ‘Iedereen weet nu wie wie is, dus je weet ook wat er allemaal broeit. Bovendien weten podia nu als ze graag singer-songwriters willen boeken, waar ze die vandaan kunnen halen. Dat helpt enorm voor de kwaliteit.’ Het lijkt erop dat de spontane oprichting van singer-songwriternetwerken de scene een enorme boost hebben gegeven. Met meer podia tot gevolg. Wat weer leidt tot interesse van buitenlandse solomuzikanten en kwalitatief betere muziek van de Nederlandse singer-songwriters, en dus ook grotere doorbraakkansen voor de artiesten. Maar er zijn ook andere oorzaken voor deze groei volgens Ro Halfhide. ‘Door de vertrutting van Nederland, en zeker Amsterdam, is het steeds moeilijker geworden voor bands om op te treden in kroegen.
De geluidshinderwet De horeca blijft behoefte hebben aan livemuziek en daar spinnen wij garen bij. Na een periode van weinig live-optredens, begint het nu weer aan te trekken. Maar dan met akoestische acts. En de singer-songwriter speelt, in tegenstelling tot bands, voornamelijk akoestisch. Bands mogen alleen nog maar optreden in een steeds kleinere selectie kroegen, en in het ontoegankelijke clubcircuit vanwege de geluidshinderwet. Het omgekeerde is het geval voor de singer-songwriters. Juist door het ontstaan van initiatieven Habiba Doorenbos (27) is zelfbenoemd singer-songwriter: ‘Al mijn muziek gaat over mijn eigen leven’.
De Belgische Milow mag zich een gevierd singer-songwriter noemen.
als het ‘Amsterdam Songwriters Guild’ is er een netwerk van kleine laagdrempelige podia ontstaan, waardoor singer-songwriters veel ervaring hebben kunnen opdoen. Bovendien is het voor singersongwriters veel gemakkelijker om hun muziek te produceren dan vroeger. Door snelle, goedkope computers kan elke solomuzikant nu professioneel muziek opnemen. Voor bands blijft een dure professionele studio nog steeds belangrijk. En bovendien, waar laat je al die instrumenten en bandleden in je slaapkamertje?’ Inderdaad, drie elektrische gitaren, een basgitaar, een synthesizer en een drumstel laten zich heel wat moeilijker opvouwen dan één enkel gitaartje. Of een harp, het instrument dat door Habiba wordt bespeeld. In haar kleine een-kamer-appartement in de Amsterdamse Jordaan is de ruimte praktisch leeg, met uitzondering van een bed, een klein eettafeltje in de hoek, en twee enorme harpen, eerbiedig op speciale kleine kleedjes midden in de kamer gestald. ‘De kleinste van de twee is gemaakt door mijn vader’, vertelt Habiba. Vanaf 2005 bezoekt ze de open podia van de ‘Amsterdam Singer Songwriters Guild’. ‘Ik heb heel veel aan hen gehad. Wanneer je het wilt maken als singer-songwriter is het absoluut beter om in Amsterdam te wonen. Je kunt hier leuke optredens regelen en je vindt veel sneller een klankbord om je heen. De scene heeft me veel gelijkgestemden doen ontmoeten.’ Het oorspronkelijke werk van Habiba, setdressing bij filmopnames, heeft ze radicaal opgegeven om zich volledig te kunnen wijden aan de muziek. ‘Idealiter ziet mijn dag er zo uit: uitslapen, en dan bezig gaan met mijn website, concerten regelen, mijn cd opsturen. Oefenen. En schrijven, altijd maar muziek schrijven.’ Om rond te komen geeft ze harples, want alleen de concerten leveren bij lange na niet genoeg op om van te kunnen leven. ‘Maar het hogere doel is wel dat ik uiteindelijk mijn brood verdien met de muziek. ‘Ik voel me enorm bevoorrecht dat ik dit kan doen. Juist ook het les geven. Daardoor kan ik mijn eigen passie weer een beetje overgeven aan anderen.’
Dat Habiba de harp bespeelt, is niet altijd even gemakkelijk. ‘Het eerste wat je nodig hebt, is podiumervaring. Maar dat is voor mij niet eenvoudig. Ik stap nu eenmaal niet een-twee-drie op de fiets met mijn gitaartje. Het is een hele logistieke onderneming, ik en mijn harp naar een podium.’ Niettemin zette Habiba sinds ze professioneler aan de slag ging met haar muziek alles op alles om toch maar zo veel mogelijk op te treden. En met succes. ‘Sappho, De Engelenbak, De Badcuyp. Alle open podia in Amsterdam heb ik nu wel twee keer gehad. Gratis optreden hoeft niet meer. Zeker niet nu ik de Mooie Noten prijs heb gewonnen.’ Door het winnen van deze prijs werd Habiba in staat gesteld om haar eerste ep in een professionele studio op te nemen. Een cd met liedjes die vooral gaat over de zangeres zelf. ‘Al mijn muziek gaat over mijn eigen leven. Ik schrijf over mijn eigen gevoelens en ervaringen. Over liefde, eenzaamheid, gelukkig zijn. Een singer-songwriter pur sang,’ zoals ze het zelf mooi betitelt.
Individuele beleving En inderdaad, het lijkt er op dat de singer-songwriter van vandaag de dag vooral begaan is met zijn eigen bestaan en individuele beleving. Ook de Belgische Milow, alias Jonathan Vandenbroecke (26), geeft toe vooral over persoonlijke ervaringen te zingen. Milow mag zich gevierd singer-songwriter noemen: hij won in 2005 de finale van de prestigieuze Humo’s Rock Ralley, zijn hitsingle You Don’t Know behaalde goud, en vorige maand werd hij op de uitreiking van de Mia Awards, de ‘Belgische Grammy’s’, tot grote winnaar uitgeroepen met maar liefst drie Mia’s. Voor beste clip, beste song en beste doorbraak. Dit voorjaar staat hij in het voorprogramma van Racoon. En ook Milow heeft er plezier in om naar Amsterdam af te reizen voor een optreden. Op de dag dat Habiba haar eerste ep in handen krijgt, treedt Milow ’s avonds op in de Amsterdamse Studio Desmet, bij de opnames van 3voor12. Zijn tweede album komt deze week binnen op de eerste plaats in de Belgische album topcharts, en de artiest
Ro Halfhide, oprichter van de ‘Amsterdam Singer Songwriters Guild’.
wordt momenteel als een dolle geplugd in Nederland, het land waar ze al die singer-songwriters zo weten te waarderen. ‘Mijn eerste album was er typisch een van een jonge twintiger die nadenkt over het gewicht van de wereld. Het nieuwe album gaat meer over de actualiteit. Maar is daardoor veel persoonlijker. Juist wanneer je over dingen op afstand schrijft, kun je veel meer van jezelf blootgeven’, vertelt Milow een paar uur voor zijn optreden voor radioprogramma 3voor12. Oorspronkelijk komt Milow uit een klein dorpje in de buurt van Leuven. Maar ook hij verhuisde naar de grote stad. ‘Ze zeggen dat van België, Leuven dé singer-songwriterstad is. Och ja, ik relativeer dat, zelfs de grootste stad in België is dorps.’ Niettemin heeft ook Milow in Leuven een open podiumavond georganiseerd. ‘Dat is fantastisch. We tillen elkaar op, geven elkaar advies.’ Het zouden de woorden van Ro Halfhide kunnen zijn. ‘Als singersongwriter ben je alleen. Hoe kom je aan optredens? Als je samen bent, kun je beter optredens regelen’, mochten we nog uit zijn mond vernemen over de oprichting van de ‘Amsterdam Singer Songwriters Guild’. En wat te denken van: ‘Een optreden is best confronterend, zeker als je in je eentje staat. Door de oprichting van het Guild kunnen we met elkaar praten zoals mensen in een band doen, een klankbord. Zonder zo’n netwerk is het een eenzaam bestaan.’ Een klankbord dus. En kennelijk biedt de Nederlandse hoofdstad een goede voedingsbodem voor de cultivering van zo’n klankbord. Een voedingsbodem die zo vruchtbaar is dat het onze landsgrenzen overstijgt. Want niet alleen de Belgische Milow heeft Nederland gevonden. Halfhide: ‘Er komen veel singer-songwriters naar Nederland om te touren. Die zullen meestal Amsterdam niet uitkomen, net zoals elk andere toerist. En daar wringt de schoen voor locaties buiten Amsterdam: het blijft allemaal zo lokaal, er is geen kruisbestuiving met internationale hoogvliegers.’ Maar hoe zit het dan met de singer-songwritercultuur in de andere grote steden? Halfhide heeft er wel een antwoord op: ‘Rotterdam heeft
Een optreden is best confronterend, zeker als je in je eentje staat
Zijn 25
ALLARD DE WITTE
een zeer slechte singer-songwriter scene. Ik weet niet hoe dat komt, maar de weinige Rotterdamse artiesten die in Amsterdam komen, klagen over het gebrek aan podia in hun eigen stad. In Den Haag gaat het wel heel goed. In Eindhoven heb je Ad van Meurs, die organiseert daar veel open podia. Hij zit in de americana hoek. En in Utrecht wonen de watjes, haha, grapje. Eigenlijk lijken Utrecht en Amsterdam nog het meest op elkaar. Het verschil? Als je Amsterdam iets te groot en gevaarlijk vindt, ga je in Utrecht wonen. Dat typeert ook de scene: heel hecht en vriendelijk naar elkaar. De muziek is van hoog niveau en slaat ook internationaal aan. Het zijn harde werkers in Utrecht, ze hebben er nog vaak een baan naast. Maar ja, dat houdt ook weer in dat weinig mensen er helemaal voor gaan. De mensen die dat wel doen, die komen in Amsterdam wonen.’ Ik ben een god in het diepst van mijn gedachten, schreef de Tachtiger Willem Kloos 122 jaar geleden. Kennelijk doet de singer-songwriter beweging die zich vandaag de dag in het hoofdstedelijke ophoudt in meer dan één opzicht aan deze Tachtigerbeweging denken. p Cd-presentatie Jewellery Box door Habiba, 28 februari Nieuwe Anita, Frederik Hendrikstraat 111, Amsterdam, tijd: 20.30 http://amsterdamsongwritersguild. blogspot.com www.dhsg.nl
26
Lezen
Urban Book Shop Belgrado Langzaam herleeft de hoofdstad van Servië. Maar Radovan Karadzic is er nog springlevend. De stad staat op een kruispunt: weer omho
Wereldplek of pro
De wegens oorlogsmisdaden gezochte Bosnisch Serviër Radovan Karadzic (onder) geniet in Belgrado de status van literaire held.
Hans van Willigenburg
N
og maar enkele jaren terug, in 2005, vlogen in Belgrado de pas verschenen romans van twee omstreden krijgsheren als warme broodjes over de toonbank. Je zou het een verrijking voor de literatuur kunnen noemen – verse herinneringen aan de vuile en bloedige Balkanoorlog, omgezet in poëtische, populaire literatuur – maar het weerspiegelt eveneens de spagaat waarin de Servische hoofdstad Belgrado nog altijd gevangen zit. Hoewel het boek Gvozdeni rov
(IJzeren loopgraaf) van Milorad Ulemek (Belgrado, 1965) door enthousiaste fans op één lijn werd gesteld met De Pest van Albert Camus, zat de schrijver tijdens de verschijning in de gevangenis vanwege betrokkenheid bij de moord op voormalig Servisch premier Zoran Djindjic. Tot de dag dag van vandaag wordt Ulemek als een van de breinen gezien achter de smerigste moordpartijen tijdens het Balkanconflict in de jaren negentig. Ondanks Ulemeks dubieuze reputatie op het slagveld, of – waarschijnlijker – juist dankzij die reputatie, kreeg het motto van zijn roman extra lading, extra filosofische diepte: ‘Voor al mijn landgenoten, degenen die er niet meer zijn en degenen die zich afvragen wat de betekenis van hun offer is geweest.’
Ook de beroemde belegeraar van Sarajevo, alsmede de voormalige president van het Servische gedeelte van Bosnië (Republika Srpska), Radovan Karadzic, geniet nog steeds de status van literaire held. In zijn bestseller Tsjidesna gronika nodj (De miraculeuze kroniek van de nacht), die volgens zijn uitgever via ‘onbekende kanalen’ tot hem is gekomen, voert hij een hoofdpersoon annex psychiater in de stad S. ten tonele in wie je onmogelijk iemand anders kunt zien dan Karadzic zelf tijdens zijn gevangenschap in Sarajevo, begin jaren tachtig. Overbodig te vermelden dat deze hoofdpersoon alle tegenslagen overwint en als een profeet van de Servische zaak wordt neergezet. Fans vergelijken de roman van Karadzic met Dubliners van James Joyce.
Een aantal van deze boeken is te verkrijgen via www.bruna.nl
Dagboek van een politieke idioot Jelena Tesanovic (Midnight Editions)
De bruiloft der zeven zigeuners A. den Dolaard (Querido)
The Serbs Tim Judah (Yale University Press)
de oorlogsliteratuur van een ‘nationale held’ als og naar wereldplek of omlaag naar provinciestek?
vinciestek?
Lezen 27
Filoscoop
23 februari - 1 maart
RAM De zon heeft deze week de kracht van een waakvlammetje, Ram. Goed genoeg voor deze planeet, maar niet voor jou. Omzeil een depressie en pep je gemoed op onder de zonnebank. STIER Gisteren is dood, Stier, en morgen nog niet geboren. Dus… wat let je
eigenlijk om vandaag je centen te verbrassen bij De Bijenkorf? Geniet nou maar, en doe het vooral NIET met mate.
TWEELINGEN Hoe knap de barman ook z’n longdrinks mengt, Tweelingen, er is geen toverdrank die het bestaan verlengt. Een nieuwe jeugd, geluk en schoonheid – in je stamkroeg zul je het niet vinden. Zoek dit weekeinde de vergankelijkheid liever elders. KREEFT Geen opgave ontvangen* LEEUW Opwindende ontmoeting vanavond, Leeuw… Maar niet de lolbroek uithangen, hè? Grappen zijn vergif voor het erotisch festijn. Waar gelachen wordt, kan het hunkerend lijf zich wel opknopen. MAAGD De sterren konkluwederen: het leven is een onontwarbare kluwen. Zet dit weekeinde eens niet je nagels in die vreselijke knoop, Maagd. Reis af naar de kust en laat je hersenkwabben zandstralen.
Kleine jongetjes Winnen of verliezen? Loyaliteit of verraad? Doden of gedood worden? Op de Balkan, en zeker ook in Servië, ligt het volwassen leven dichter tegen de ruzies, scheidingen, bondgenootschappen en andere schermutselingen op het schoolplein aan dan in West-Europese contreien. Laten we zeggen: de zorgzame, metroseksuele man à la David Beckham, het type dat verzorgend is ingesteld en rekening houdt met andermans gevoelens, is er nog vrijwel een onbekend verschijnsel. In Dagboek van een politieke idioot van Jasmina Tesanovic – ondertitel Het normale leven in Belgrado – geeft de schrijfster een indringend beeld van de wanhoop waaraan de stad en zeker ook de mannen (‘grote baby’s’) ten prooi vallen tijdens de Navo-bombardementen in mei en juni van 1999. ‘Overal in Belgrado drommen mannen bijeen in bars, om leunend over hun bier over de toekomst te praten. Te fluisteren. Ze zeggen dat er binnen twee weken bloed zal vloeien in de straten. Ze zeggen dat we allemaal zullen doodgaan van honger, ziekte of straatgeweld. Ze zeggen dat het afgelopen is met ons land, onze kinderen, dat er geen toekomst meer is. Ik heb heel zorgvuldig geluisterd naar deze mannen die me ontroeren en deprimeren. Maar ik geloof hun verhalen niet.
De zorgzame, metroseksuele man bestaat hier nog niet
HOLLANDSE HOOGTE
Het zijn net kleine jongetjes, deze mannen, te bang om te sterven en te beschaamd om te huilen. Ze vervloeken liever de wereld dan weg te lopen voor de oorlog.’ P.C. Hooft-prijswinnaar H.H. ter Balkt beschrijft in het lijvige gedicht ‘Belgrado’ de kinderlijke, ja misschien wel infantiele, dromerijen van de inwoners, die hij afzet tegen de kosmische wetmatigheden van dag en nacht, van zon en regen, van de mysterieuze komeet van Halley: ‘Dit gelukkige volk/mint gewiekstheid. Het was het jaar dat Rolf Dieter/Brinkmann zei dat auto’s en mensen nu gelijken/zijn. Volleyballers in Hotel Slavia. (…) Belgrado gluurt/naar profijt als schoenpoetsers naar knieën,/en doen zo niet alle steden? Vanwaar dan die/staarster, aan het plafond van de stad, komeet/van Halley tevoorschijn schietend achter tanden.’
Doodsstrijd
Gerechtigkeit für Serbien Peter Handke (Suhrkamp)
Het verre gedicht Bloemlezing (Podium)
In den beginne was de radio Charles Simic (Meulenhoff)
Tijdens de jaren van Milosevic en de Balkanoorlog vluchten de laatste restjes verstand, letterlijk, de stad uit. Volgens het boek The Serbs van schrijver/journalist Tim Judah moet vooral het prestigieuze Mihajlo Poepin Research Institute in Belgrado zware klappen opvangen. In korte tijd vertrekt een kwart van het per-
soneel. Bij de Canadese ambassade telt Judah dagelijks driehonderd tot vijfhonderd emigranten aan de balie, waarvan de overgrote meerderheid hoogopgeleiden. Een Servische vriend probeert de doodsstrijd van zijn hoofdstad voor een Nederlander aanschouwelijk te maken met de volgende vergelijking: ‘Stel dat Wilders straks de macht grijpt in Amsterdam. En hij wil alleen nog maar Noord-Hollanders toelaten tot de stad. Wat voor verwachtingen zou je als Amsterdammer in zo’n geval nog hebben van de toekomst?’ Belgrado zit al jaren gevangen in de rol van bad guy. Het enige bericht waar het Westen naar smacht, en dat alleen uit Belgrado afkomstig kan zijn, is de mededeling dat de oorlogsmisdadigers Karadzic en Mladic eindelijk gearresteerd zijn. Tot die tijd is de stad het omstreden toevluchtsoord dan wel de stille dekmantel van deze twee internationaal gezochte ‘bruten’. Deze status als verstotene moedigde de Oostenrijkse schrijver Peter Handke aan om in twee spraakmakende werken begrip te kweken voor het geknevelde Servië, respectievelijk Sommerlicher Nachtrag zu einer winterlichen Reise (over zijn reis door BosnischServië) en Eine winterlichen Reise zu den Flüssen Donau, Save, Morawa und Drina, oder Gerechtichkeit für Serbien (over de westerse vooroordelen jegens Servië).
Liederlijk en romantisch Als je de lelijke geschiedenis van de afgelopen twintig jaar wilt dumpen en een heerlijke onderdompeling in het liederlijke en romantische Belgrado en Joegoslavië van vóór de etnische ellende op het oog hebt, kun je het beste de werken van A. den Dolaard uit de kast trekken. Zijn oeuvre is een lofzang op de ‘Slavische mentaliteit’: een door drank en eergevoel gevoede, irrationele levenshouding, die wat Den Dolaard betreft gunstig afsteekt tegen het burgerlijke en economisch gemotiveerde keurslijf zoals hij dat in WestEuropa meent te zien. In De bruiloft der zeven zigeuners voert Den Dolaard de fotograaf Branko Markovitsj op, een bereisd en door vele liefdes getekend personage, die tijdens een cruciale scène in het boek een langzaam verdrinkende sperwer afmaakt met een zware steen. Dit tot afschuw van een toeschouwster, met wie hij later een verhouding krijgt. Uit alles blijkt dat Den Dolaard via Markovitsj zijn alter ego schetst: een door eer, instinct en levenswijsheid gedreven man, die een innige band heeft met de natuur en de vrouwenziel. Met een beetje fantasie kom je via dit archetypische beeld van de avonturier, de partizaan, uit bij ongure types als, jawel, Mladic en Karadzic. Een omgekeerde ontwikkeling maakt de Amerikaans-Joegoslavische dichter Charles Simic door. Hij ontvlucht Belgrado op jonge leeftijd en schetst in zijn autobiografie In den beginne was de radio de zegeningen van een leven buiten de Balkan waarin hij de tijd en de vrijheid geniet om de gruwelijke oerbeelden uit zijn jeugd te bestuderen en in prangende poëzie te verwerken. p
WEEGSCHAAL Vroege Weegschalen beleven een verveloze week. Tip van Saturnus: gewoon lekker in bed blijven liggen met iemand die lange tijd over hetzelfde na kan denken. Vrijdag: opklaringen! SCHORPIOEN Met een doorvoeld gedichtje kun je geen harten winnen, Schorpioen. Aanvaard dat poëzie geen vorm van naastenliefde is. Eerder een ziekte die je met een handvol hopeloze idioten deelt (een uitgekookte klacht die anderen vooral verveelt). BOOGSCHUTTER Geen opgave ontvangen* STEENBOK Het oude liedje, Steenbok: hoe verder je gaat, des te langer is je terugweg. Maar draai je toch vooral niet om. Oude liedjes zijn leuk voor slapjanussen en huilebalken, niet voor een stoutmoedig iemand zoals jij. WATERMAN Zwaar op de hand, Waterman? Geen wonder, want met je veel te hoge eisen verzuur je het leven van alledag. Leg je erbij neer dat geluk geen zeppelin is, maar hooguit ‘n ballonnetje.
DEBORAH VAN DER SCHAAF
Vriend Momo Kapor, zijn illustrator, doet er nog een schepje bovenop door te melden dat de bovenste beste Radovan net als de grootheden Ezra Pound en Oscar Wilde ‘niet begrepen wordt door zijn tijdgenoten’.
VISSEN Opwindende ontmoeting vanavond, Vissen… Laat hem/haar gerust een eindje meelopen. Tot na het ontwaken, maar voor het ontbijt; tot na het ontbijt, maar voor de lunch; tot na de lunch, maar voor het avondeten – vooral laten meelopen. * Excuseer, Kreeft! En sorry, Boogschutter! Maar in het heelal is altijd wat te doen. Sterren, planeten razen door elkaar en moeten in goede banen worden geleid. Zie dan maar eens tijd vrij te maken voor een betrouwbare voorspelling. Welke poëtische denkers raadpleegden deze week voor u de sterren? Mail uw antwoord aan fi
[email protected] en maak kans op een boekenbon van 25 euro.
19
dagen
happen We tellen af tot de Europese Kampioensc internationale Zwemmen in Eindhoven! Hét grootste sportevenement dit jaar in Nederland.
Zorg dat je erbij bent!
Tickets en info:
www.ekzwemmen2008.nl
28
Doen
Buiten Spelen Strandbeesten De super originele objecten van beeldend kunstenaar Theo Jansen lijken zo van de set van een Star Wars- film te zijn weggelopen. Letterlijk in dit geval, aangezien zijn door wind aangedreven ‘Strandbeesten’, gemaakt van o.a. pvc buizen, plastic en tie-wraps, op een natuurgetrouwe manier over het strand lopen. De kunstenaar droomt ervan dat zijn lopende beesten ooit zelfstandig in kuddes op de Nederlandse stranden kunnen ‘leven’. Op zaterdag 1 maart heb je de unieke kans om een blik in de creatieve keuken van Theo Jansen te werpen. De open dag is van 14.00 tot 17.00 uur in Ypenburg. Voor de route en meer informatie ga je naar www.strandbeest.com.
pen. Ideaal voor fietsers met een lange adem dus. De inschrijving kost je een paar euro en onderweg kom je een aantal verzorgingsposten tegen. Op www.singletracks.nl vind je onder het kopje evenementen alle informatie die je nodig hebt om de 9e maart naar Brabant af te reizen.
Verre reizen
Op zondag 9 maart komen mountainbikers in Mill weer aan hun trekken. Ook dit jaar is de lokale organisatie
Verre reizen zijn in trek, we zijn allemaal benieuwd naar het grote onbekende. Toch is er ook een enorme grote groep mensen die twijfelt. Is zo’n reis wel iets voor mij? Is dat niet veel te avontuurlijk? Speciaal voor die groep organiseert Summum Reizen, specialist in verre groepsreizen, op 2 maart in Pakhuis de Zwijger in Amsterdam een informatie-dag. Voorpret en het verstrekken van informatie staan centraal, een bezoek verplicht je tot niets. Summum biedt zo’n 50 bestemmingen aan en vrijwel elke reis heeft een eigen presentatie. De entrée is gratis en aanmelden kan via www.summum.nl
er in geslaagd om een uitdagende mountainbiketoertocht, de 8 van Oost-Brabant, in het Brabantse landschap uit te zetten. Doordat je kunt kiezen uit verschillende afstanden (20, 40, 60, 80,100 km) is deze uitgezette tocht geschikt voor alle niveaus. Mill is een van de weinige toertochten in Nederland waar je 100 kilometer kunt wegtrap-
www.getsalt.com Deze activiteiten zijn samengesteld door de redactie van Salt magazine, het blad voor mensen die op zoek zijn naar een smaakmaker voor een avontuurlijk leven. www.getsalt.com
Eindeloos mountainbiken
Boodschappen Goede initiatieven
ABA-I Nieuwe Rijn 9 Leiden
In deze bijzondere winkel, met vestigingen in Utrecht en Leiden, vind je alleen pure producten, gemaakt door plaatselijke vaklieden in allerlei verschillende landen. Zo vind je hier prachtige katoenen en linnen handgeweven stoffen, oude meubelen, futons en met kelim beklede bankjes. Deze producten zijn afkomstig uit alle windstreken: van India tot Mexico en van de Verenigde Staten tot Guatamala. En juist doordat ABA-I alle artikelen rechtstreeks inkoopt bij haar vaste leveranciers is een uitstekende kwaliteit en vaste lage prijs gewaarborgd. Deze maatschappelijk verantwoorde manier van zakendoen is inmiddels een voorbeeld voor menig ondernemer.
Twinkelbel
verzameling en andere cadeauartikelen. De beste plek dus om heen te gaan voor een uniek cadeau of een mooie toevoeging voor je eigen huis.
Geuren en Kleuren
Buikdansers e Het Bonnefantenmuseum in Maastricht bereidt zich voor op zijn jaarlijkse museummarathon M2LIVE. De vier doorgaans witte expositieruimtes worden zaterdag bevolkt door een bonte stoet van allerhande performers. Ook de gangen en trapportalen zullen dienst doen als podium voor zeer diverse culturele acts.
Jeroen Houben
Z
oals elk jaar wordt het programma van M2LIVE opgetekend door jongeren, die hun eigen inbreng leveren. Twee weken voor het evenement is de organisatie nog in volle gang en aan de vergadertafel in het museum zitten de studenten Charlotte, Janice, Judith, Nienke en Ruben. Dan schuift ook Monica Martens aan, een van de medewerkers programmering van M2LIVE. Samen hebben ze een programma opgezet dat uiteenloopt van muziek, dans en film tot cabaret, modeshows en literatuur. ‘Ach ja, je begint met een buikdanseres’, vertelt Monica, ‘maar uiteindelijk wil je alles. Breakdance, flamenco, moderne dans, tapdans. En het zit er allemaal tussen! Dat is onze eigenwijsheid. We gaan voor variatie.’ En dat is merkbaar. Van de compromisloze rock-‘n-roll van de Maastrichtse band Reckless Pilots, de zoetgevooisde vocalen van de Basily Boys, tot aan de met hiphop omlijste dichtkunst van Gökhan Girginol. Het is slechts een kleine greep uit deze overvolle museummarathon (92 optredens). Wie álles wil zien, zal het begrip marathon letterlijk dienen te nemen, want dat wordt rennen van twee uur ’s middags tot twee uur ‘s nachts! Toch is er in het programmaboekje van dit jaar ook een duidelijk accent te herkennen, namelijk op beeldende kunst. Een voorbeeld daarvan is de M2live Filmprijs, die dit jaar voor het eerst zal worden uitgereikt aan jong filmtalent. Zowel studenten als scholieren krijgen de kans een film te maken van maximaal 10 minuten. Een vakjury zal uiteindelijk bepalen welke filmer in spe het meest begiftigd is. Over de nominaties wordt niets losgelaten. Studente Judith: ‘Wij zitten niet zelf in de jury, dus dat blijft ook voor ons een verrassing.’ Met 5000 bezoekers was de vorige editie van de museummarathon meer dan succesvol te noemen. Wat is het streven dit jaar? ‘Nog meer? Ik
Kleine Houtstraat 6 Haarlem
Stap binnen in een uniek project, waar mensen met een verstandelijke beperking prachtige dingen maken. Het assortiment in de winkel is breed: je vindt er schalen, kandelaars, cosmetica van La Nature, wierook en ook kerstartikelen en decoratiematerialen. En dan als slagroom op de taart: de zelfgemaakte kaarsen, zeep en zeepproducten. Naast dat deze producten uniek zijn omdat ze met de hand worden gemaakt, is deze winkel an sich ook erg bijzonder. Het is er hip en trendy. Bij uitstek een zaak waar mensen met een geestelijke beperking een fijne werkplek hebben en middenin de maatschappij staan.
Kleine Berg 54-56 Eindhoven
Kijk je ogen uit in deze sfeervolle en superlevendige winkel middenin het quartier latin van Eindhoven. Deze winkel wordt mede gedreven door geestelijk gehandicapte personeelsleden. Zij maken dan ook zelf in het aangrenzende atelier de producten die hier te koop zijn. Je vindt hier onder meer unieke handgeschilderde keramiek, een mooie selectie kaarsen, een eigenzinnige kaarten-
Muziek
Meer informatie bij:
Club Judge:
Joris’ verjaardagsfestijn Dammie van ’t Zelfde Club Judge helpt je op weg naar al die underground feestjes waar je wel van hebt gehoord, maar die je nog nooit hebt bezocht. Van underground clubber tot flamboyant liefhebber; ieders smaak wordt bevredigd. Een ding is duidelijk: niet dansen is geen optie! Planet Rose, de tweewekelijkse clubavond van het Nijmeegse poppodium Doornroosje, viert op 23 februari de verjaardag van dj Joris Voorn. In 1995 begon Ger Laning in de voormalige meisjesschool wekelijkse dansavonden te organiseren onder de naam Planet Rose, waarbij het accent ligt op alternatieve dansmuziek. Na het spectaculaire verjaardagsfestijn van Joris Voorn vorig jaar lag
het dan ook niet meer voor de hand om het dit jaar nog eens dunnetjes over te doen. De line-up heeft dezelfde opzet met een extra lange set van Rejected (het succesvolle samenwerkingsproject van Joris Voorn en Edwin Oosterwal), de warm-up door broer Christoph Voorn en een vermaarde internationale live act in de vorm van het Zweedse Minilogue. Joris heeft een prachtig jaar achter de rug; Rejected werd definitief op de kaart gezet als label, producerteam en dj-duo. Stilzitten zit hem duidelijk niet in het bloed. Het Zweedse duo Minilogue heeft haar eigen niche gecreëerd door op een speelse wijze house, techno en elektronica á la Boards Of Canada en Plaid te versmelten tot een wervelende, op een climax gerichte sound. Hun muziek heeft wat weg van het Border Community label van James Holden, maar
is te eigenzinnig om er een directe link mee te leggen. In de kleine zaal vindt na de eerste succesvolle editie in augustus, de tweede Ableton 7.0 workshop plaats. p Doornroosje is geopend van 23.00 tot 06.00 uur en de entree bedraagt 14 euro aan de deur, dus vergeet je cadeautje niet.
Doen 29
Kids
n rock-‘n-roll hoop het eigenlijk niet!’, bekent Monica. ‘Het was vorig jaar lekker druk, maar met nog meer bezoekers wordt het te veel. Het moet leuk blijven natuurlijk.’ Naast de vele performances is het ook een dag vol activiteiten. Onder de noemer Meet the professionals zijn er workshops te volgen in onder andere fotografie en tv-journalistiek. Daarnaast vinden er art trips plaats, waarbij groepen onder begeleiding van een jonge gids in sneltreinvaart door het museum trekken. Geen lange betogen of inhoudelijke analyses dus? ‘Het gaat niet zozeer om de culturele diepgang, maar vooral om een leuke ervaring’, vertelt Janice. Charlotte vult aan: ‘Het is weer eens wat anders dan die verplichte schooluitstapjes. Je bent hier voor je eigen plezier.’ Het muziekprogramma is divers, maar lijkt niet meteen een patroon te behelzen. Nienke: ‘Iedereen staat hier gratis. Het was dus vooral graven tussen eigen contacten. Via via kom je dan bij heel wat artiesten uit.’ Charlotte: ‘Zo treedt er zaterdag ook een jongen uit onze klas op!’ Onder het spannende alias Dit is de Jan Maesen Band zal deze kunstacademiestudent blijk geven van alle ‘herrie’ die men uit oude orgeltjes kan halen. Want ook experimentele acts worden niet geschuwd. Dat het publiek alles voor zoete koek zal slikken, wordt niet verwacht. ‘Dat hoeft ook niet. We zitten hier niet in opdracht van het publiek. Het mag ook een keer mis gaan. Dat schept juist de kans om iets nieuws te ontdekken.’ p M2LIVE 2008, 23 februari 14.00 - 02.00 uur, Bonnefantenmuseum Maastricht www.bonnefanten.nl
Ernst, Bobbie en de Rest Het Ernst, Bobbie en de Rest-kookboek staat vol leuke recepten die kinderen kunnen maken. Lekkere zoete dingen zoals pannenkoeken, chocoladetaart en warme appelbroodjes. Maar in het boek staan ook heel veel gezonde gerechten, zoals kippensoep, zalmrolletjes, rijstsalade met groenten en salade met geitenkaas en zoete, rijpe peer. The Kids Daily geeft twee Ernst, Bobbie en de Rest-kookboeken weg. Kijk snel op de site hoe jij hier kans op kunt maken.
Colette & Fifi Het Spoorwegmuseum in Utrecht brengt extra activiteiten tijdens de voorjaarsvakantie. Museumdirecteur Paul van Vlijmen vangt de bezoekers op voor een persoonlijke introductie over het museum. In het theater is de première van de voorstelling Colette & Fifi. Hier reizen bezoekers mee met cancandanseres Colette naar het Midden-Oosten voor een spionageopdracht. In Wereld 4 van het museum wordt, aan de hand van de Demokar, uitgelegd hoe een stoomlocomotief werkt. Meer info op thekidsdaily.nl.
Little Travel Planner Sinds kort is er een nieuwe reispartner op de markt. Little Travel Planner (LTP) heeft een heel specifieke doelgroep: de welvarende Nederlanders met kinderen. Alleen de meest luxe hotels en villa’s komen door de selectie van LTP. Er is altijd een kinderclub aanwezig, een spa en golffaciliteiten. Omdat het aantal kamers & villa’s binnen dit segment gering is, moet er voor de drukke periodes minimaal drie maanden voor aanvang geboekt worden. Lees op onze site meer over LTP. www.thekidsdaily.nl
Lekker live
Eric Luyten
Leaf 23 februari - De Meester, Almere
Na Krezip, Intwine, Floor Janssen (After Forever) en Stevie Ann is de meest verse afvaardiging van de Tilburgse Fontys Rockadedemie de band Leaf! De afgelopen maanden kon niemand er omheen en de radiohit ‘Wonderwoman’ heeft elke oplettende luisteraar ondertussen al tig keer voorbij horen komen. Gelukkig is er dan ook een nieuwe single, getiteld ‘New Song’, dat wederom vele harten zal gaan veroveren. De cd ‘Life’s a Beach’ is zeker het luisteren waard voor degene die lekker zomerse songs uit zijn stereo
genre dat gekenmerkt wordt door ingewikkelde, snelle en technisch hoogstaande gitaarpartijen. Voor wie een keer wat anders wil dan het standaard hardcore bandje, is The Dillinger Escape Plan zeker een aanrader! Meer info: www.podiuminfo.nl
Claw Boys Claw 29 februari - P3, Purmerend
Van de makers van Psychologie Magazine...
Wantrouw je gevoel.
4,95
wil horen knallen. In deze koude dagen is het een goed plan om Leaf te gaan zien. Vergeet zonnebril, slippers en zwembroek niet. Je wordt niet thuisgebracht! Meer info: www.podiuminfo.nl
The Dillinger Escape Plan 27 februari - Melkweg, Amsterdam
)PFFNPUJFTPOTNJTMFJEFOt5FTUXFMLHFMEUZQF CFOUV t.PPJFNFOTFOMFWFOMBOHFSt#SPFSTFO [VTTFOt;PLSJKHKFNFFSFOFSHJFVJUKFXFSL
NU IN DE WINKEL
The Dillinger Escape Plan zou eigenlijk al vorig jaar met Messhugah op tour gaan, maar beide bands kregen te kampen met ziekte, en de tour werd afgezegd. Zonder Messhugah, maar met Poison The Well en Stolen Babies halen de mannen uit New Jersey alles weer netjes in. The Dillinger Escape Plan mag al jaren rekenen op veel bijval van fans door heel Europa. Vooral omdat ze gezien worden als grondleggers van de mathcore, een
Na een pauze van zo’n zeven jaar is Claw Boys Claw terug. De nieuwe cd ‘Pajama Day’ kwam deze maand uit en sinds 2002 hebben gitarist John Cameron en zanger Peter te Bos naar eigen zeggen zeventig nieuwe nummers geschreven. De cultband, want zo mogen we het wel noemen, heeft de afgelopen tijd bewezen nog steeds dezelfde, goede liveshows neer te kunnen zetten. Liefhebbers zullen vooral de single ‘Rosie’ herinneren, die in 1992 de Top 40 haalde. In een tijd dat veel bands een reünie houden, is Claw Boys Claw zeker één van de betere. Een beetje nostalgie opsnuiven kan nooit kwaad. Meer info: www.podiuminfo.nl
Gezocht:
TESTKIJKERS
Ook testkijker worden? be
Digitenne. Digitaal tv kijken voor maar ` 6,95 per maand
l 030-27
25798 (tijdens ka ntooruren )
Dit is jouw moment om Digitenne van KPN GRATIS te testen! Digitenne van KPN is het goedkope alternatief voor kabeltelevisie. Wat is Digitenne? • Overal draadloos TV kijken • 23 meest populaire TV zenders en 19 radiozenders • Gratis erotiekzender • Digitale kwaliteit • Eenvoudig aan te sluiten • Optie: Live Tele2 Eredivisievoetbal • Vaste lage prijs: ` 6,95 per maand
Hoe word je testkijker? Nu 1 maand geheel gratis. Meld je aan als testkijker op TestDigitenne.nl of via 030-2725798 tijdens kantooruren.
Actie Maak gratis kans op een LCD TV Meld je nu aan als gratis testkijker voor Digitenne, en maak kans op een fantastische LCD TV van Samsung.
Meld je aan! Ga naar TestDigitenne.nl of SMS gratis ‘TEST’ naar 7585. Telefonisch bestellen kan ook tijdens kantooruren: 030-2725798
ZATERDAG 23 FEBRUARI 2008
Première
Dvd
Paul Thomas Anderson
Van porno via grote levensvragen naar de olie
Van zijn tiende tot zijn zeventiende keek hij uit fascinatie veel naar porno. Dit leidde tot één van de beste films van de jaren ’90 en het begin van een illustere carrière. Productief was P.T. Anderson echter niet, in de afgelopen tien jaar verschenen slechts vijf films van zijn hand. Die zijn stuk voor stuk bijzonder, maar nauwelijks succesvol bij het grote publiek.
D
In 1997 verscheen het boek La Scaphandre et le Papillon van Jean-Dominique Bauby en het werd gelijk een bestseller. Tien jaar later maakte Julian Schnabel er deze prachtige en ontroerende verfilming van.
WARNER BROS
There Will Be Blood Goed geolied epos
Eigenzinnige romkom
Deze film bevat de ingrediënten om een klassieker te worden en daarvoor heeft Anderson dan ook alle registers open getrokken. Virtuoze dia- en monologen, majestueuze sets, prachtig camerawerk, een tijdloze soundtrack, grootse thema’s én een larger than life hoofdpersoon, op fenomenale wijze vertolkt door Daniel Day-Lewis, die hiermee weer eens laat zien waar zijn unieke klasse ligt. Hij is het verzengende, intense middelpunt van de film en is iedere nanoseconde fascinerend om naar te kijken én te luisteren. Dus: Imposant en topzwaar olieepos met een weergaloze Daniel Day-Lewis. Te zien vanaf 28 februari
cijfer:
negentig. En toen moest Magnolia nog gemaakt worden.
8,2
Na zijn ‘pornofilm’ bleef het even stil rondom de boy wonder, maar in 1999 was daar als uit het niets Magnolia, een filmisch gedicht waarin de pas 29jarige regisseur de grootse thema’s van het leven de revue liet passeren en wederom een ensemblecast de gelegenheid gaf te schitteren. Zelfs Tom Cruise was geloofwaardig. Hoewel de film op alle jaarlijstjes van filmliefhebbers en critici erg hoog eindigde was hij, mede door de lengte van bijna drieënhalf uur, geen groot succes in de bioscopen. Anderson werd wel voor de tweede keer op rij genomineerd voor een Oscar voor zijn scenario, won onder meer de Gouden Beer in Berlijn en heeft zelf gezegd dat hij nooit meer een betere film dan deze kan maken. Zijn volgende uiting liet weer lang op zich wachten en was een verrassing voor vriend en vijand. Anderson stelde minder grote levensvragen, maar wilde ditmaal zijn versie van een romantische komedie maken. Het resultaat was het eigenzinnige PunchDrunk Love (2002) met een verrassende
Marjane Satrapi
Adam Sandler in de hoofdrol die hiervoor zijn eerste en tot op heden enige Golden Globe-nominatie ontving. De film deed het wederom niet goed bij het grote publiek, maar werd wel geprezen om zijn originaliteit.
Meer publiek gewenst Na dit zwartkomische uitstapje is het heel, heel lang stil gebleven en Anderson hield zich vooral bezig met het oriënteren op, het schrijven van en prakkiseren over zijn nieuwste epos There Will Be Blood. Ook nu weer deed hij iets totaal anders dan voorheen en dat leverde een niets minder dan monumentale film op die al talloze prijzen won. Hopelijk bereikt hij hiermee wel een groot publiek, want dat zou P.T. Anderson ook wel willen: ‘Ik kijk naar films van Spielberg en ik snap wat hij doet. En ik wil ook zoveel publiek! Ik vind het een prima doel en ik zie het als een zwakte van mezelf dat dat nog niet gelukt is.’ p Filmografie: Hard Eight (1996) Boogie Nights (1997) Magnolia (1999) Punch-Drunk Love (2002) There Will Be Blood (2007)
heeft het niet makkelijk gehad
Een speciale prijs in Cannes, een Oscarnominatie, de publieksprijs op het Filmfestival Rotterdam - de Franse tekenfilm Persepolis verovert de wereld. Alleen haar vaderland Iran veroordeelde de film. De vrouw achter het project, Marjane Satrapi, reageert nuchter. ‘Zodra je een personage in een bepaald land plaatst, zullen sommige mensen dat personage veroordelen.’
lijke partner van Steven Spielberg. ‘Het grootste risico was dat we beeldje voor beeldje de strip zouden verfilmen’, zegt Satrapi. ‘Een stripboek is geen storyboard voor een avondvullende productie. We hebben een taal moeten ontwikkelen die in overeenstemming met de boeken was, maar óók paste op het witte doek.’
Robbert Blokland
In Iran werd geprotesteerd tegen de film. Toen deze in Cannes de speciale juryprijs ontving, liet een vertegenwoordiger van de Iraanse president weten dat de film ‘een onrealistische weergave is van de verworvenheden en resultaten van de glorieuze Islamitische Revolutie’. Het verhaal zou zelfs haat jegens moslims aanwakkeren. Satrapi begrijpt
D
e Iraans-Franse is een spontane, aantrekkelijke vrouw van 38 jaar oud. Ze heeft zwart haar, warme ogen, een aanstekelijke lach. In Frankrijk behoort zij al jaren tot de bestgelezen stripboekenschrijvers. Maar haar carrière lag niet voor de hand. ‘De enige strip die ik vroeger heb gelezen, was Dracula. Mijn neef en ik lazen hem en wilden óók Dracula worden. We dachten dat dit zou gebeuren als we rauw kippenvlees aten. Na een paar weken hadden we allebei last van wormen.’ Ze groeide op in Iran, maar verhuisde naar Europa op haar veertiende. Het was 1983 en Ayatollah Khomeini was bezig zijn positie te verstevigen. Haar ouders wilden hun dochter niet op laten groeien in een land waar de (vrouwen)rechten werden ingeperkt en fundamentalisten de dienst uitmaakten. Satrapi verhuisde naar Wenen, waar ze haar tienertijd doorbracht. ‘Ik begrijp hun keuze, maar het was geen gemakkelijke tijd. Ik heb in de winter twee maanden op straat geleefd. Ik heb dat mijn ouders pas tien jaar later verteld. Het had hun harten gebroken.’ Haar jeugd in Iran en haar eerste jaren in Europa verwerkte ze tot een strip met als titel Persepolis. Op hu-
The Diving Bell and the Butterfly Aangrijpend en hoopgevend verhaal
Koen van Otterdijk rie jaar na het verpletterende PULP FICTION van vermeend wonderkind Tarantino mocht Hollywood opnieuw de superlatieven uit de kast trekken om een cinemirakel te omhelzen. Met Boogie Nights maakte Anderson in 1997 ‘de beste film van het jaar, en wellicht van het decennium’, aldus enkele critici. Een jaar eerder al debuteerde hij met Hard Eight, maar deze deed weinig stof opwaaien, hoewel het beslist een imponerend debuut was. Zeker voor iemand van midden twintig die zichzelf het filmvak leerde door simpelweg veel (heel veel) films te zien. Na Hard Eight toonde de jonge Anderson pas echt waartoe hij in staat was met zijn ruim tweeënhalf uur durende relaas over de pornoindustrie van de jaren ’70. Een virtuoos en intelligent scenario, een origineel onderwerp en de zonder uitzondering goed presterende ensemblecast maakte van Boogie Nights een verpletterende film. Met drie Oscarnominaties, talloze andere prijzen, vrijwel louter positieve recensies en zelfs een prima opkomst in de bioscopen werd het één van de belangrijkste films van de jaren
Film 31
In zijn boek schrijft Bauby, voormalig hoofdredacteur van Elle Magazine, over het ongeluk dat hem verlamde. Hij kan alleen nog met zijn linkeroog knipperen. De enige manier om te schrijven vergt dan ook veel geduld en hulp van anderen, iets wat Bauby niet gewend is. Hij zette door en schreef een schitterend boek over zijn ervaringen na het ongeluk. We kijken met Bauby mee door zijn ene oog en horen zijn stem commentaar geven op wat hij ziet, waarbij hij een komisch cynisme afwisselt met ernstige overpeinzingen. Ook zien we hoe zijn omgeving op hem reageert. Deze afwisseling tussen de interne en externe beleving werkt erg goed. De kijker krijgt een kijkje in het hoofd van de patiënt en ziet hoe moeilijk het voor de mensen in zijn omgeving is. In flashbacks zien we bovendien hoe het leven van playboy Bauby was vóór het ongeluk. Een scherp contrast. Loftuitingen Schnabel kreeg al bergen lof toegezwaaid in de vorm van internationale prijzen. Hoewel je bij sommige films kan twijfelen aan de hosannastemming, bij deze hartverscheurende en tegelijk humoristische film zijn de vele onderscheidingen terecht. Het is Schnabel gelukt om van een potentiele tranentrekker een ingetogen en daardoor juist indringend verhaal te maken. Hij weet drama en humor geraffineerd af te wisselen zonder daarmee afbreuk te doen aan één van de twee. Bovendien heeft hij in Mathieu Amalric een indrukwekkende hoofdrolspeler gevonden. (KvO) Dus: Schitterende, indringende en met respect gemaakte film over doorzettingsvermogen.
cijfer:
8,5
BEELD: A-FILM
Protesten
A-FILM
moristische wijze verbeeldt de schrijfster in vier boeken hoe zij als meisje de politieke omwenteling in haar vaderland en haar jaren in Europa ervaart. ‘Plaatjes zijn universeel’, verklaart Satrapi. ‘De manier waarop de eerste mensen zichzelf vereeuwigden was door middel van tekeningen. Een afbeelding waarop je ziet dat iemand bang, blij of boos
is, betekent in alle talen hetzelfde.’ Voor de verfilming van haar boeken werkte Satrapi samen met de striptekenaar Vincent Paronnaud, ook een liefhebber van de Duitse regisseur Fritz Lang - de titel van de film is ook een knipoog naar zijn sciencefiction- klassieker Metropolis. Als producent kreeg ze Kathleen Kennedy aan boord, de vaste zake-
Persepolis Gevlucht voor de islamitische revolutie
cijfer:
8,0
en droomsequenties op organische wijze vervlochten zijn. De omgeving kan even kolossaal imponerend als hulpvaardig vriendelijk zijn. Hoewel zij hier een getekend personage is, kost het je als kijker geen moeite om mee te leven met de ontberingen die Marjane Satrapi moet doorstaan.
De sobere tekenstijl van Marjane Satrapi leent zich verrassend goed voor een fantasievolle animatie waarbij getekende werkelijkheid
Dus: Grensoverschrijdende animatiefilm die een al te menselijk portret schetst van een meisje opgroeiend tussen twee culturen. Te zien vanaf 28 februari
We hebben een taal moeten ontwikkelen die paste op het witte doek die reactie niet. ‘Het is geen verhaal dat Iran zwart maakt, integendeel. Als je Persepolis hebt gezien, denk je niet: kom, laten we Iran eens bombarderen. We hebben heel bewust geprobeerd het verhaal in een zo neutraal mogelijk decor te zetten. Zodra je een personage in een bepaald land plaatst, zullen sommige mensen dat personage gaan veroordelen.’ Het was juist de bedoeling om het volk achter het land een gezicht te geven. ‘Dat geldt voor veel landen in het Midden-Oosten’, vindt Satrapi. ‘Als Bush praat over het bombarderen van Saddam Hoessein, lijkt het Westen te vergeten dat daar óók miljoenen mensen wonen die in geen enkel opzicht verschillen van westerlingen. Mensen zoals jij en ik, met dezelfde angsten, verlangens en gevoelens.’ p
Deze en meer artikelen te lezen in:
NU OVERAL TE KOOP! WWW.FILMVALLEY.NL
Gekleed carrière maken De stad als bron van inspiratie!
Bezoek onze 17 steden, 48 straten en ruim 725 winkels op nlstreets.nl
Uitgelicht
Niet te missen!
Utrecht |
Rotterdam |
Stylist van Loon adviseert
Amsterdam |
DAEN’S Korte Minrebroederstraat 17 Je vindt er een uitgebreide collectie, zowel zakelijk als casual. De ruime collec-
SIRENE Nieuwe binnenweg 82 Sirene richt zich op de zelfbewuste, eigenwijze vrouw die staat op kwaliteit. De winkel biedt een prachtig scala aan ele-
Vrouwen slaan volgens de stylist regelmatig de plank volledig mis. “Vrouwen die een broek dragen waaraan je kunt zien dat die even snel uit de kast is getrokken moeten dat echt niet meer doen. Ook afgetrapte hakken zijn niet prettig om zaken in te doen. Tenenkrommend vind ik toch wel als mensen de kraag van hun blouse over het jasje Stylist Pieter van Loon, onder meer dragen. Dat kan dus echt niet.” bekend door modereportages in verschillende glossy’s en van het nieuwe Wat moeten carrièrevrouwen dan absoBNN-programma ‘Say no to the knife’, luut wel doen? “Hou het sober, dat is weet hoe deze dilemma’s kunnen wor- belangrijk. Combineer bijvoorbeeld den opgelost “Je moet vooral creatief aardetinten en draag daar een paar zijn en veel aandacht aan basisstukken mooie schoenen. Kies daar een mooie besteden, denk aan een mooi zwart col- simpele tas bij waar je werkspullen bert dat je kunt mixen met een mooi goed inpassen, zonder schreeuwende coltruitje, maar ook kunt combineren logo’s. De sleutel is eenvoud en klasse. met een mooie v hals top. Zelf ben ik op Dat is overigens op elk gebied belangdat gebied een grote fan van het merk rijk, ook in de rest van je uiterlijke verFilippa K. Die hebben een prachtige zorging: Je bent juist meer aanwezig stijlvolle en vrouwelijke basiscollectie.” als je dingen aan je lijf niet overschreeuwd. Daar moet je ook met makeVan Loon ziet om zich heen ook dat veel up, sieraden en een geurtje rekening carrièrevrouwen moeite hebben met het mee houden.” kiezen van kleding. “Veel vrouwen kopen een broekpak als ze er netjes uit En dan als laatste tip: “Kijk ook goed moeten zien. Maar dat hoeft helemaal naar de branche waarin je werkt. Als je niet de enige oplossing te zijn. Het merk bijvoorbeeld bij een bank werkt met La Dress heeft jurkjes die speciaal zijn veel mannen, hoeft dat nog niet te beteontworpen voor de reizende- en zaken- kenen dat jij je ook als man moet gaan vrouw, maar het kan ook modisch kleden. Gebruik op een goede manier je gedragen worden. Denk aan wikkeljurk- vrouwelijkheid Ook als je niet veel geld jes en doorknoopjurkjes. De jurkjes zijn hebt: maak de goede keuzes en invesin er in verschillende rok- en mouw teer in kwaliteit en in items die tijdloos lengtes. Je kunt het zo zakelijk maken zijn.” Tekst: Myrthe van der Wolf als je zelf wilt.” Voor veel vrouwen is het een bekend probleem: Wat moet je aan naar je werk, vooral als je een baan hebt waarin formele kleding een must is. Het moet netjes, je wilt je vrouwelijkheid behouden en tegelijkertijd serieus worden genomen. De carrièrevrouw, wat moet zij nou juist wel of niet doen?
Carrièrevrouw Eefje van der Pol “Omdat ik een salon heb die speciaal voor mannen is, let ik wel bewust op wat ik aandoe. Ik draag bijvoorbeeld geen lage truitjes. Maar het unieke concept wil ik wel weer laten doorwerken in mijn kleding. Mij zie je dus niet in een witte jas, ik ga meer voor hip en stijlvol. Ik draag dus rustig een spijkerbroek met gympen of laarzen. Wel kom ik de hele dag in aanraking met producten, dus daar houd ik rekening mee, en ook of het materiaal van mijn kleding goed is om in te werken. Ik draag vooral zwart, wit en grijs, dat past Carrière: Heeft sinds september haar bij de uitstraling van mijn salon. In eigen schoonheidssalon speciaal voor de toekomst wil ik voor mijn persomannen ‘ManMAN Beautycare’. neel hippe zwarte longsleeves en een bijpassende zwarte schort. Ik kies voor makkelijk en toch modieus.” Tekst en foto: Myrthe van der Wolf
BUISE C. Schuytstraat 12 Dameskleding en bijbehorende accessoires, zoals tassen, sieraden, sjaals en schoenen.
Door de combinatie van merken kun je er voor je hippie chique, je home launch jogging pak en kantoor outfit terecht.
tie en de mix van merken bieden volop keus. Bij Daen’s kan jong en oud de juiste kleding vinden, voor naar het werk, maar ook voor informele gelegenheden.
gante, smaakvolle kleding en legt de nadruk op Nederlandse labels.
MOOI Schoutenstraat 8 Tot in de verre omstreken van Utrecht
VAN DIJK van Oldenbarneveltstraat 105 Je vindt hier een mix van designerlabels van veelbelovende Nederlandse en Belgische ontwerpers. Door design te combineren met alledaagse fashion, creëert Van
staat Mooi bekend om prachtige dameskleding, elegante schoenen en zijn stijlvolle, naadloos bijpassende accessoires. Een strakke, hippe maar toegankelijke winkel.
Dijk een onuitputtelijke bron van inspiratie en nieuwe mogelijkheden.
ELLEBELLE C. Schuytstraat 30 Om het veelzijdige aanbod zo origineel mogelijk te houden heeft Ellebelle een
voorkeur voor onafhankelijke en eigenzinnige ontwerpers. Niet alleen originaliteit maar ook draagbaarheid is zeer belangrijk. . MOWGLI Haarlemmerstraat 93 Mowgli is een winkel voor vrouwen die een eigen idee hebben hoe ze eruit willen
zien. Vrouwelijk, stoer en modieus. Een vrouw die een eigen kijk heeft op haar garderobe. ZONDAG Willemsparkweg 161 Zondag beperkt zich niet tot één enkele clientèle, de zakenvrouw winkelt hier zij aan
Maastricht | Den Bosch | FAAM Vughterstraat 70 FAAM is een waar paradijs voor de mode liefhebber. De collectie is zeer uitgebreid en het assortiment komt tegemoet aan
talrijke smaken en maten. FAAM is er voor iedereen, van jong tot oud en van dik tot dun. OUTFIT BY NINKE Verwersstraat 60 Een winkel met women’s wear die je persoonlijkheid benadrukt. Zakelijk, casual of een combinatie daarvan, voor all
KRIS WOLF Rechtstraat 69 Exclusieve dameskleding van overwegend Nederlandse ontwerpers. Zowel casual,
business als gala- en/of feestkleding . Er wordt gewerkt met mooie, kwalitatief hoogwaardige stoffen. Ook maatwerk is mogelijk, tegen betaalbare prijzen! NATAN Plankstraat 10 Natan is het modehuis van de Belgische ontwerper Edouard Vermeulen. Het vaste
Carrièrevrouw Fenneke Koster-Joenje “Toen ik voor mezelf begon ben ik me op kledinggebied juist iets vrijer gaan voelen. In het begin droeg ik wel echt mantelpakjes maar dat heb ik inmiddels een beetje losgelaten. Ik zie er altijd netjes uit, maar het moet ook lekker zitten. Vrouwelijkheid is juist iets moois, ik loop niet in mannenpakken. Ik hou van ludieke kleding, met een leuk detail of bijzondere afwerking. Op de zaak heb ik wel kledingvoorschriften. Zo heb ik liever niet dat mijn personeel in spijkerbroek loopt. Ook vraag ik ze in de zomer altijd een jasje mee te nemen, zodat je niet met blote armen bij een klant aan tafel zit. Gelukkig voelen ze dat zelf wel aan.” Tekst en foto: Myrthe van der Wolf
Carrière: Heeft sinds 3 jaar haar eigen notariskantoor ‘De Nieuwe Notaris’ en sinds kort tevens een adviesbureau, ‘Akte Présence’ – Persoonlijke Profiel Analyse.
zij met de modebewuste student en de aanstaande moeder. Kleding voor ieder moment, voor iedere emotie. kleedmomenten van de dag. ‘Outfit by Ninke, wear your inside out’.
kledinghuis van veel royalties, waaronder Maxima, Mathilde, Laurentien en leden van andere buitenlandse koningshuizen. Een genot voor de echte mode liefhebber.
Win interessante prijzen en bekijk de laatste aanbiedingen van onze winkels.
Bekijk en download alle NLstreetspagina’s uit De Pers
www.nlstreets.nl/NL/acties/
www.nlstreets.nl/NL/media/
ZATERDAG 23 FEBRUARI 2008
Beeldig 33
Flowers Festival
De tulp is weer terug
Jan de Wit, tulpenkweker uit Bovenkarspel ‘Ik kweek allerlei bloemen maar heb een voorkeur voor tulpen. Wij doen als familiebedrijf al 75 jaar mee aan dit festival. Je moet geduld hebben met bloemen want het duurt 5 jaar voordat een zaadje een bol wordt, en het kan 25 jaar duren voordat de bloem op de markt komt. Wij leveren bollen over de hele wereld, van Rusland tot Japan en sinds kort ook aan Mexico.’
Paars is uit. Oranje is in. Het thema van het 75e Holland Flowers Festival in het West-Friese Zwaagdijk is topsport. Dit vanwege de naderende Olympische Spelen. Tientallen hoveniers en kwekers uit de Bollenstreek hebben tuintjes ingericht. Bezoekers kunnen hier tot en met morgen doorheen struinen. De tulp domineert de tuinen. Enkelen pas net ontdekt, anderen al eeuwenoud: ‘Deze designtulp heb ik zelf gevonden in het veld. Ze heten Elsenburg omdat de naam Pink Panther al vergeven was.’ TEKST: VEERLE SNIJDERS
FOTO’S: SIMONE BEST
Lydia Boots, tulpen veredelaar uit Hem ‘Ik heb altijd van tulpen gehouden. Net als mijn man. Deze roze tulpen heb ik zelf veredeld. Daar ben ik in 1996 mee begonnen. Ze hebben nog geen naam, die moet ik nog verzinnen. Dan moet die naam goedgekeurd worden door de KAVB (Koninklijke Algemeene Vereeniging voor Bloembollencultuur). Je mag je tulp niet zomaar een merknaam als Microsoft geven bijvoorbeeld.’ www.hollandflowersfestival.nl
Andrea en Forra Arendse, bloemist en bollenkweekster uit Slootdorp ‘Onze vader is bollenkweker en wij zitten nu ook in het vak. De hele familie is tulpengek. De tuin op dit festival hebben we met ons gezin gemaakt. De oranje prinsesjes is ons bekendste soort, een goede en sterke tulp. Je moet als bedrijf van alles wat hebben, trends gaan zo snel, dat kun je niet bijhouden in de bloemenkwekerij. Wij streven ernaar iedere dag vier verschillende kleuren tulpen op de veiling in Aalsmeer te hebben.’
Walter Kok, bollenkweker uit Bovenkarspel ‘Dit zijn mijn eigen tulpen, ik heb ze gevonden in het veld. Het zijn designtulpen, ik heb dit soort Elsenburg genoemd omdat de naam Pink Panther al vergeven was door de KAVB. Ik vind de felle kleuren van tulpen prachtig, zoals je ze hier bij elkaar ziet, dat zie je niet in de bloemenwinkel. Ik teel ook bloemkool, want alleen van bloemen kan ik niet leven.’
Wim Reus, bollen- en bloemenkweker uit Hoogkarspel ‘De babyblue tulpen in de sportschoenen stellen de voetstappen van een hoogspringer voor, in verband met het topsport thema. Ik richt me vooral op het kweken van tulpen en vind het een mooie bloem. Maar als ik meer rendement zie in de lelie of gladiool, ga ik daar mee verder. De tulp is een Hollands product en is lastig te telen in het buitenland.’
Op tv
34
ACHTER HET SCHERM
Hanne Reus
Het nieuws lezen is zo simpel nog niet ‘Hier staat Buhrman. Klopt dat?’, vraagt Gerard Arninkhof, één van de presentatoren van het NOS Journaal als hij kijkt naar de teksten op zijn computerscherm voor het bulletin van drie uur. ‘Het ANP meldt wat anders.’ Met hem werken zo’n vierhonderd man aan de ruim 120 Journaal-bulletins die wekelijks op de televisie komen. Het is tien minuten voor de uitzending, maar ook dan wordt nog gesleuteld aan de tekst. ‘We zijn alsmaar aan het polijsten, bijschaven en verfijnen. Het nieuws simpel verwoorden is zo makkelijk nog niet.’ Maar sinds twee
jaar geleden, toen het journaal vijftig jaar bestond, de redactieruimte op de schop ging en alles volledig digitaal werd, gaat het wel een stuk sneller. Arninkhof weet het als geen ander. Twintig jaar lang verschijnt zijn inmiddels vertrouwde gezicht op de buis. In die tijd is er veel veranderd, weet de NOS-coryfee. ‘Vooral de techniek.’ Hij memoreert zijn tijd als Haagse verslaggever. ‘Dan zetten we een enorme bandrecorder op tafel, drukten op een knop en noteerden de tijd waarop iemand iets interessants zei.’ Maar het presenteren is nog hetzelf-
de, zegt de presentator en tevens eindredacteur resoluut. ‘Je bent eigenlijk een doorgeefluik van wat er in de wereld aan de hand is. Dat verandert niet.’ Wat wel anders is, is het gebruik van taal. ‘Neem zoiets als dat incident in Uruzgan. Daar klopt gewoon iets niet en dat wordt nu ook gezegd. Vroeger zou dat nooit zo onverbloemd worden gebracht.’ De onafhankelijkheid van ‘zijn’ NOS wordt gekoesterd, de rode ‘O’ in het NOS-logo moet dat benadrukken. ‘Ik vind het heerlijk om nieuws te brengen zonder na te denken over wat anderen ervan vinden.’ En daar hoort een nuchtere, en za-
De NOS dagjournaals zijn van maandag tot en met vrijdag te zien tussen 9.00 en 16.00 uur op Nederland 1
kelijke presentatie bij, denkt Arninkhof. ‘Geen vette mimiek, maar met behulp van intonatie en accenten probeer je het nieuws dichter bij de kijker te brengen.’ En dan gaat hij de studio in. Geconcentreerd kijkt Arninkhof in de camera tot de regie het startsein geeft. Met het gezicht in de plooi opent hij het eerste onderwerp en struikelt hij even over een zin. ‘Dat wordt iets voor De wereld draait door,’ grinnikt de eindredacteur. De ervaren nieuwslezer vervolgt stoïcijns zijn tekst. Een kleine verspreking kan geen kwaad, zegt hij achteraf. ‘Dat heeft ook zijn charme.’ p
Zaterdag Nederland 1
17:00 17:51 17:59 18:00 18:20 18:25 18:55 19:30
20:00 20:00 20:25 21:25
22:00 22:25 23:15 00:10 01:10
Socutera: Leger des Heils EénVandaag NOS Journaal NOS Sportjournaal EénVandaag Kassa Kinderen geen bezwaar NOS Journaal Mooi! Weer De Leeuw Deadline Raymann is laat NOS Studio Sport NOS: ABN AMRO Tennistoernooi NOS Journaal
17:00 17:30 18:00 19:00 19:30
20:00 20:30
22:00 22:25
17:00 17:30 17:55 18:00 18:10 19:00 19:30 19:35
20:00 20:05 20:10 20:45 21:20 21:55
22:00 22:45 23:45 00:06 00:15
RTL Transportwereld Gek op wielen RTL Voetbal: Bundesliga AutoXperience De politie op je hielen! One night at McCool’s The sex monster
17:50 18:00 18:30 19:55
20:00 20:00 20:15
22:00 22:30 22:48 22:50 22:55 00:45 00:55 02:30 02:35 03:55
20:00 20:15 21:10
22:00 22:00 22:15 22:40
AVRO Kunstuur: Poëzie animatie AVRO Kunstuur: MuseumGasten AVRO Kunstuur: Zomaar kunst AVRO Kunstuur: Poëzie animatie McDonald’s kitchen Nederland zingt Hart en ziel Blauw bloed
[email protected] Rondom 10 NOS Journaal Nova KRO Detectives: The commander: Blacklight NPS Wereldcinema: Monsoon wedding
17:00 17:05 18:00 19:00
20:00 20:00 21:50
22:00 22:55 23:05 23:10 23:30 01:15
The Brittas empire Buren Kijk uit! Het journaal Vlaanderen vakantieland Het journaal Het weer Man bijt hond Joker- en lottotrekking Het leven zoals het is: De zoo F.C. de Kampioenen Verkleed Stellenbosch Studio 1 Het journaal laat Winstverdeling joker en lotto After the rain
17:00 17:00 17:25 18:00 18:10 18:25 18:40 19:05 19:15 19:35 19:50
20:00 20:00 20:00 20:10 20:40
22:00 22:15 23:45
De Tuinruimers Bouw je droom Lachen om home video’s De nieuwe Uri Geller Dancing queen: De uitslag Hart van Nederland - Late editie Piets weerbericht Shownieuws - Late editie SBS 6 Sport: K-1 Max Nederland True crime
The emperor’s new school in het Disney festival Op schok De week van Karrewiet Spring Spring 6tien KetnetPOP: De making-of De week van Karrewiet Lizzie McGuire Disney classic cartoons Het journaal CANVAS Vranckx Lewis
Tagesschau Verstehen Sie Spaß? Tagesthemen Das Wetter im Ersten Das Wort zum Sonntag Frenzy Tagesschau Immer Ärger mit Harry Tagesschau Flitterwochen in den Tod Stern der Liebe
17:00 17:00 17:05 17:45 18:00 18:30 19:00 19:25
20:00 20:15 21:45 21:58
22:00 22:00 23:00 01:00 02:40 02:45 04:10
17:00 17:15 17:45 18:45 19:00
20:00 20:30 21:00 21:35
22:00 22:14 22:15 22:50 00:25 01:35
Z@ppSport compilatie De BZT show NOS Jeugdjournaal Madelief - Krassen in het tafelblad Nieuwslicht LLinke Soep Aanpakken & wegwezen Thema-avond FF slikken: Special Spuiten en slikken Inside Deep Throat Deep Throat NOS Hoogtepunten Studio Sport
Unter Verdacht heute-journal Weerbericht das aktuelle sportstudio ZDF SPORTextra: Boksen Ein Schrei in den Wäldern heute Mörderisches Geheimnis heute
17:00 17:00 17:30 18:00 18:05 18:55 19:30 19:55
20:00 20:00 21:30
22:00 22:40 23:00 00:20 00:30
RTL 5
RTL Autowereld Yacht vision RTL Nieuws Eigen huis & tuin Campinglife RTL Nieuws RTL Weer Idols Lotto Weekend Miljonairs: Superzaterdag
17:00 17:00 17:30 18:30 19:30
20:00 20:00 20:30 21:30
22:00 22:40
RTL Musicworld: Best of RTL Travel: Adrenaline America’s next top model De Gouden Kooi Hilton & Richie’s simple life Joling & Gordon over de vloer Idols backstage 28 days later...
Idols, de uitslag RTL Voetbal: Eredivisie RTL Nieuws RTL Weer
17:00 17:50 19:30
20:00 20:30 21:25
22:00 22:20 23:15 00:15
Veronica
Life is Ruff Law & Order Law & Order: Special Victims Unit Cold case Law & Order: Criminal intent Law & Order: Trial by jury Still small voices
Comedy Central
17:00 17:40 18:25 18:50 19:10
20:00 20:00 20:25 21:20 21:30
22:00 22:25 23:00 23:50 01:40
El Tigre Viva Pinata Grossology Drake & Josh South Park The Fresh Prince of Bel Air The world stands up Best of Saturday night live Da Ali G show Teachers That 70’s Show Da Ali G show
Discovery Channel
heute Länderspiegel Menschen - das Magazin hallo deutschland Leute heute spezial: 24 Stunden vor den Oscars heute Unser Charly
RTL 4
RTL 5, 22:40 uur 28 days later ...
Van Veeteren: De zaak Moreno Compassionate sex
ZDF
Tagesschau Sportschau Sportschau Ziehung der Lottozahlen
Nederland 3
Net 5
Canvas
ARD
17:00
17:19 17:20 17:40 17:50 17:55 18:30 19:00 19:35
SBS 6
Eén
17:00
17:00
00:15
RTL7
17:00
Nederland 2
17:00 17:05 18:00 19:00
20:00 20:00 21:00 21:30
22:00 22:00 23:00 00:00 01:00 01:55
Dirty jobs: Mule logger Deadliest catch special: Behind the scenes Mythbusters: Red rag to a bull World’s toughest jobs: Killer bee removal 5th Gear 5th Gear Chop shop: London Garage - Car fireworks Die Ludolfs Brainiac Future weapons: Future combat Dr G: Medical Examiner
17:00 17:05 17:30 18:00 19:00 19:30
20:00 20:00
22:00 22:25 00:10 02:00
Totally spies Horseland Wegmisbruikers! The Fresh Prince of Bel Air Freddie
17:50
20:00 20:00 20:20 20:50
22:00 23:00 23:20 23:30 00:40 02:15
17:00 17:00 17:30 18:00
20:00 20:05
Ransom Wake of death The wash Poker after dark
BBC1
17:00
RTL 8
22:00 22:10 00:15
Vrienden houden huis House vision WarGames Cocoon Monster’s ball Charlie’s Angels
BBC2
Rugby Nieuws, regionaal nieuws en weerbericht Outtake TV Rugby Nieuws en weerbericht The National Lottery draw Match of the day Highlander: Endgame Friday night with Jonathan Ross
17:00 17:40 18:30 18:40 19:30 19:40
20:00 20:10 21:00
22:00 22:00 22:30 00:10 01:35 03:25 04:15 04:15
Final score What the papers say The natural world Wild Wild Scilly Culture show Coast Have I got old news for you The ladykillers Carry on again, doctor Felicia’s journey Culture show La nouvelle Eve Rugby
Op tv 35
Judith Zilversmit en Jerry Huinder Desperate Housewives Opluchting alom nu in de Verenigde Staten de schrijversstakingen over zijn. Helemaal omdat Marc Cherry, de bedenker van de serie Desperate Housewives (DHW) heeft beloofd dat, in tegenstelling tot series als Lost of 24, het vierde DHW-seizoen gewoon wordt afgemaakt. NET 5 begint 26 februari weer met deze populaire huisvrouwenserie. In de komende afleveringen worden de levens van Gabrielle, Susan, Lynette en Bree weer behoorlijk en niet altijd even realistisch overhoop gehaald. Zo doet Bree alsof ze zwanger is maar krijgt tijdens een barbecue een vork in haar buik. Ook Susan is zwanger van Mike, en is het eindelijk one hap-
VOORVERTONING
py family, totdat ze erachter komt dat Mikes vader nog leeft en in de cel zit voor moord. Gabrielle krijgt een affaire met haar ex-man Carlos. Helaas: door een tornado (die overigens nog vele andere levens verwoest) raakt Carlos én al zijn geld én zijn gezichtsvermogen kwijt. Dan krijgt Lynette kanker maar geneest volledig. Tot slot komen er nieuwe buren, nou ja nieuw, deze familie woonde twaalf jaar geleden al in Wisteria Lane. En heel verrassend: zij dragen een duister geheim met zich mee.
Op tv: elke dinsdag, 20.30 uur
Ons advies: Tja. In dit seizoen vliegen de verhaallijnen wel erg uit de bocht. Maar als je van soaps houdt, is het prima te doen. Immers: ‘The guilty pleasure returns.’
Henry’s verloofde Kate is een enorm bemoeizuchtige en vervelende vrouw. Op hun trouwdag scheldt ze iedereen verrot, maar uiteindelijk krijgt ze haar verdiende loon. Een enorm ijssculptuur valt op haar en
Over her dead body
ze gaat dood. Henry is verdrietig, maar door tussenkomst van zijn zus ontmoet hij Ashley, een grappig en enorm mooi meisje. Kate komt als geest terug, doet een beetje moeilijk, maar uiteindelijk trouwen Henry (Paul Rudd) en Ashley. Het recht zegeviert. Tot zover de mannelijke bespreking van deze film. Over her dead body is een romantische komedie. Henry’s verloofde Kate overlijdt op tragische wijze op hun trouwdag. Henry is er helemaal kapot van en zijn zus schakelt de helderziende Ashley in. Het idee is dat zij hem ervan overtuigt dat hij verder kan gaan met zijn leven en dat ze dat heeft gehoord uit het hiernamaals van Kate. De twee worden per ongeluk verliefd, waarop Kate als geest terugkomt om daar een stokje voor te steken. Dit lukt, maar Kate ziet haar
fout net op tijd in. Gedane zaken nemen geen keer en haar liefde voor Henry overwint haar jaloezie. Ons advies: Mierzoete feelgood film. Dus als dat je ding is, dan moet je zeker kijken. In bioscoop: 20 maart 2008
Zondag Nederland 1
17:00 18:00 19:05
20:00 20:00 20:20 21:20 21:50
22:00 22:50 23:45 23:55 00:50
NOS Studio Sport Spoed NOS Journaal Boer zoekt vrouw We gaan nog niet naar huis Mooi! Weer De Leeuw: The day after NOS Studio Voetbal NOS Journaal Deadline NOS Journaal
Nederland 2
17:00 17:01 17:05 17:06 17:45 18:15 19:45
20:00 20:15 21:05 21:45
22:00 22:30 22:40 23:20 23:50
Socutera: Leger des Heils NPS Arena De kunst Van hier tot Tokio AVRO Close Up: 100 Films & a funeral Het Derde Testament Keyzer & De Boer Advocaten In Europa Zembla NOS Journaal Kruispunt De leescoupé HelpDesk-live
Nederland 3
17:00 17:20 18:15 18:45 19:00 19:01 19:55
20:00 20:45 21:25
22:00 22:20 22:55 23:30 00:10 00:50
Weekoverzicht SpangaS AVRO KunstQuest NOS Jeugdjournaal Socutera: Leger des Heils De wereld draait door 3 op reis De Lama’s Baby te huur Say no to the knife Room 101 URBNN Hotdog NOS Hoogtepunten Studio Sport
RTL 4
17:00 18:00 18:10 18:50 19:00
20:00 20:30 21:30
22:00 22:35 23:35 23:50 23:55
RTL 5
RTL Nieuws Life & cooking Sponsor Bingo Loterij: De winnaars RTL Voetbal: Eredivisie Van Speijk Postcode Loterij: Eén tegen 100 Dossier: Engelands oudste kleuter RTL Nieuws RTL Weer Airline
17:00 17:00 18:00 19:00 19:30
20:00 20:00 20:30
22:00 22:40 23:40 00:25
RTL Tuin magazine RTL Woon & klusmagazine House vision Huisdokter Vrienden houden huis xXx RTL Travel: Adrenaline De Gouden Kooi deze week Huisdokter
RTL 5, 20:30 uur xXx
RTL7
17:00 17:00 17:30 18:00 18:30 19:00 19:30
20:00 20:00 20:30 21:30
22:00 22:45 23:10 00:00
SBS 6
PRAutotype RTL Autowereld Gek op wielen RTL Transportwereld Stom, stommer, stomst! RTL Nieuws Mr. Bean Mijn tent is top RTL Voetbal Insite RTL Voetbal: Buitenlands voetbal Levensgevaarlijk! Business class
Eén
17:00 17:15 18:00 18:10 18:29 19:00 19:50 19:55
20:00 20:50
22:00 22:00 22:55 23:10 23:55 00:20
17:00 17:05 17:40 19:30
20:00 20:00 20:15 21:45
22:00 22:00 23:00 23:28 23:30 00:00 00:30 02:30 02:40 04:35
17:00 18:00 19:00
20:00 20:30 21:30
22:00 22:30 22:45 22:50 23:55
Droomhuis in de zon De grote verhuizing De 25 meest bizarre beroepen aller tijden Wegmisbruikers Da’s je goed recht Hart van Nederland - Late editie Piets weerbericht Reportage: Dol op perverse seks Fear Factor
Canvas
Vlaanderen vakantieland Het journaal De rode loper Gentse waterzooi Het journaal - Sportweekend Het weer De pappenheimers Eurosong 2008 Katarakt Eurosong 2008 Studio 1 Het journaal laat De zevende dag
ARD
17:00
17:00
Net 5
17:00 18:00 18:00 18:10 18:40 19:00 19:30 19:40
20:00 20:00 20:10 20:50 20:55
22:00 21:25 23:05
KETNET De week van Karrewiet Mega Mindy Aladdin in het Disney Festival Kulderzipken Griezelverhalen voor ettertjes Alexander CANVAS Het journaal Panorama Lux Mijn moeder Spring, Summer, Fall, Winter Lichtpunt
17:00 17:10 18:00 19:00 19:35
20:00 20:30 21:25
22:00 22:20 23:10 00:00
Veronica
Everwood The taste of life Gezond weer op Extreme home makeover Ghost whisperer Medium
17:40 18:25 18:50 19:15
20:00 20:00 20:30 21:05
22:00 22:00 22:25 22:50
Law & Order: Special Victims Unit Law & Order: Special Victims Unit Tyra
El Tigre Viva Pinata Grossology Drake & Josh Two pints of lager & a packet of crisps Gavin & Stacey Het Eiland South Park Cavemen The knights of prosperity
Tagesschau Tatort: Und Tschüss Tagesthemen extra Anne Will Tagesthemen Das Wetter im Ersten ttt - titel thesen temperamente Brain Die Weiße Rose Tagesschau Sturmhölle Die schönsten Bahnstrecken der Welt
17:00 17:45 19:00 19:30
20:00 20:00 20:15 21:45
22:00 22:15 23:55 00:40 00:45 01:45 03:10 03:15 04:00
20:00 20:30
22:00 22:15 00:25
Carl 2 Politieachtervolgingen Batman & Robin The Scorpion King Sneak Meimaand Filmmaand preview: Indiana Jones and the Kingdom of the Crystal Skull Sudden death Punk’d
BBC1
17:00 17:35 18:10 18:35 19:35
20:00 21:00
22:00 22:00 23:00 23:20 01:05 02:05 03:05
17:00 17:00 17:30 18:00 19:00
20:00 20:00 20:30
22:00 22:20
DVD today Films & sterren Typisch zestig! De familie Stokstaart Kinderziekenhuis Idols Indiscreet
BBC2
Songs of praise Nieuws en regionaal nieuws Life in cold blood Happy birthday, Brucie Lark Rise to Candleford The last enemy Nieuws en weerbericht Sweet home Alabama Sign zone Holby City Watchdog
17:00 18:15
20:00 20:00 21:00
22:00 22:00 23:00 23:50 01:00 01:45 02:35 04:15
Rooster Cogburn Ski Sunday Tropic of capricorn Around the world in 80 gardens Match of the day 2 Storyville Rugby Super League show Buddy boy La nouvelle Eve
Film1 PRESENTEERT, LIVE & EXCLUSIEF:
ZDF
Tagesschau W wie Wissen Wahl 2008: Bürgerschaftswahl Hamburg Weltspiegel
17:30 18:00 18:05
22:05
Comedy Central
17:00
17:00
RTL 8
Wahl 2008 im ZDF: Wahl in Hamburg heute - Wahl in Hamburg Wahl 2008 im ZDF: Berliner Runde
Z ONDAG 24 F EBRUARI 2008
Traumschiff auf Hochzeitsreise Kreuzfahrt ins Glück: Hochzeitsreise nach Chile heute-journal - Wahl in Hamburg Waking the dead - Im Auftrag der Toten: Die verlorenen Jahre ZDF-History heute nachtstudio Peter schießt den Vogel ab heute ZDF Expedition: Wilder Planet: Das große Beben ZDF.umwelt
Nu voor iedereen met digitale televisie* de grootste OSCAR® Film klassiekers met als hoogtepunt de 80e uitreiking van de OSCARS®!
www.film1.nl © A.M.P.A.S.® * Deze actie geldt voor alle digitale tv-abonnees van Caiw, CanalDigitaal, Casema, Delta, @Home, Multikabel, Tele2 en UPC. “ACADEMY AWARDS“, “OSCARS” and the Oscar statuette design are registered trademarks, and the Oscar statuette is copyrighted property of the Academy of Motion Picture Arts and Sciences (A.M.P.A.S.), and are used under permission.
