Productietaak 1 lees / schrijf Thema: Heksen toverboek maken Stageweek: 2e Fase 0 Thema planning 1. De betekenisverlening door de kinderen Wordt het thema betekenisvol voor kinderen? Kinderen kennen heksen uit sprookjes, op de tv en uit boeken die voorgelezen worden. Niet alle kinderen zullen direct begrijpen wat een heks is. Maar dat is juist ook iets wat kinderen leren. Hoe kun je hun nieuwsgierigheid en motivatie aanboren? Door het thema te beginnen met een toneelstuk (een echte heks in de klas). Worden kinderen nieuwsgierig en gemotiveerd. Krijgen ze voldoende ideeën en vragen? De kinderen zijn het niet gewend om mee te denken en te bepalen wat er gedaan moet worden. Door juiste vraagstelling en een duidelijk probleem voor te leggen hopen we dit zo makkelijk mogelijk te maken voor ze. 2. De bedoelingen van OGO Er zijn met dit thema voldoende mogelijkheden om de kinderen te laten beslissen, maken, bedenken, enz. De kinderen leren door middel van dit thema nieuwe woorden aan als heks en toveren, ze kunnen de woorden aan het einde van de week lezen (herkennen) en omschrijven wat er mee bedoeld wordt. De bronnen Boeken: Bent u een heks? Heksje heks speelt kat en muis. De kleine heks? Heksen (infoboekje) Filomeentje en de heks Links: www.kennisnet.nl http://www.hsmarnix.nl/studenten/26/thematisch_werken.htm
www.digischool.nl
3.Het activiteitenaanbod Alle activiteiten hebben als einddoel het nieuwe toverboek voor de heks af te krijgen. Dit is het eind doel waar alles naar toe gericht is. Ook activiteiten als drama, mens en natuur en muziek komen hier naast het schrijven aan bod. Webmodel Thema: heksen Inhoud: een heksen toverboek maken Spelactiviteiten: -Uitbeelden van spreuken Taalactiviteiten: -Maken van spreuken door woorden te plakken -Uitbeelden van voorgelezen spreuken. -Tekenen van een spreuk -Net uitwerken (schrijven) van een spreuk -Woord Heks aanleren Mens en natuur: -Toverdrank maken Muziek: -Lied voor de heks Kunstzinnige vorming tekenen en handvaardigheid: -Kaft maken -Papier maken -Tekeningen voor spreuken maken Drama -uitvoeren van de spreuken Excursies: -Spullen voor in toverdrank zoeken.
Fase 1: Het opstarten van het thematiseren Het maken van voorkennis. Om de kinderen al vast een beetje aan het geheel te laten wennen. Lezen we tijdens de ochtend pauze het boek “Bent u een echte heks” voor. Het boek gaat over een poes die op zoek gaat naar een heks want die houden van zwarte poezen. In het boek word beschreven wat een heks doet en hoe ze er uit ziet. Wat nog niet in het boek besproken is kunnen we daarna nog even klassikaal bespreken. -Wat is een heks, wat doet ze, enz. Welke aanleiding gebruiken we? Er komt een heks in het lokaal en die is haar toverboek kwijt. Intro -De Heks is aan zoeken in het lokaal en haalt dingen overhoop. (ze doet net of ze niet merkt dat er kinderen zijn) Er liggen ook overal woorden verspreid over het lokaal. Gesprek( verloopt ongeveer zo) Jij: “Pardon waar bent u mee bezig?” Heks: “Oei het zit hier helemaal vol. Zijn jullie hier opeens heen getoverd?” Jij: “Nee wij komen net terug van pauze. Maar wat is het hier een rommel, hoe komt dat” Heks: (treurig) “Nou dat zal ik vertellen ik ben helemaal overstuur” Waarschijnlijk zal het niet zo gaan als hierboven. Wanneer er een heks al rondloopt, zullen de kinderen niet direct naar hun stoel gaan. Laat de kinderen dan maar even. En de heks moet een beetje meespelen. Wanneer de heks zegt: ik ben overstuur enz.............. gaat de heks in de kring zitten en dan de kinderen uitnodigen om ook te komen zitten. Dit hoeft natuurlijk niet het geval te zijn als de kinderen bij binnenkomst al direct zijn gaan zitten. Verhaal Ik woon in een hele grote boom in het BIM BAM BOS. En had nieuwe gekleurde bladeren nodig voor mijn toverdrank. Ze was aan het rondvliegen over Den Haag met haar grote toverboek. Toen er een ramp gebeurde. Ze lette even niet op en vloog bijna tegen de school op. Ze kon nog net om hoog vliegen. Maar het was al gebeurd.
Ze had het grote toverboek even los gelaten en het was gevallen. De heks is gaan zoeken naar haar spreuken van het toverboek Ze ziet hier wel een hele hoop woorden liggen maar geen toverspreuken. En ze is toch echt de toverspreuken kwijt. Jij: “Weet iemand hoe het kan dat de heks geen toverspreuken ziet maar wel woorden?” (woorden maken zinnen) Maar Oo yee ik ben vergeten hoe de spreuken gaan. Het waren van die spreuken als: “Pluk je een roos, dan tover ik je in een doos.” (Maak met de woorden die voor je liggen) Zoiets maar ja ik weet niet precies meer hoe en welke allemaal. Ik zie dat er hier in het lokaal allemaal stapels met woorden liggen uit mijn toverboek. Hoe moet dat nou hoe moet dat nou?!? Jij: “Wat kunnen we doen?” (Kinderen kunnen toverspreuken maken) Oo dank jullie allemaal…….dat jullie willen helpen…..maar wanneer is het dan af? Ik zou graag vrijdag weer willen toveren. Zou ik het dan op mogen komen halen? Jij: “Ja dat is denk ik wel goed.” Jij: “misschien zijn er nog een paar vragen voor u?” Vingers Heks: “Ja die wil ik wel beantwoorden” Heks: “Ik moet er nu toch echt vandoor om de bladeren te halen.” Afscheid nemen Gezamenlijk met de kinderen worden de woorden die verspreid liggen over het lokaal verzameld voor later. De rest wordt ook even opgeruimd. Woordweb maken We moeten dus een toverboek gaan maken voor de heks. Maar hoe ziet een toverboek er nou uit? (kinderen noemen allemaal dingen die op het bord geschreven worden om het woord toverboek) Toverboek- Eng, donker, woorden, spreuken, plaatjes, trollen, slot, oud papier, enz. Wat gaan we doen:
Wat moeten we doen om het toverboek te maken? Kinderen vertellen ik schrijf op wat we gaan doen. Voorbeeld: - Spreuken maken. Waarmee doen we dat?(met de woorden) - Oud papier maken. Hoe kunnen we dat doen? - Uitbeelden van zinnen. Hoe kunnen we kijken of de spreuken werken - Tekeningen maken. Plaatjes bij spreuken zodat je snel ziet wat. - Stempelen van woorden Het moet te lezen zijn. Hoe maken? - Boek in elkaar zetten Als iedereen wat heeft gemaakt binden.Hoe? Als de Heks vrijdag komt wat kunnen we dan doen? Voorbeeld: - Lied zingen - Boek geven - Foto’s van hoe we het gemaakt hebben Afsluiting Ik maak dit lijstje voor beide klassen. We gaan dus vanmiddag al bezig met zinnen maken.
Waarover gaan we het precies hebben? Het thema is heksen en we gaan bezig een nieuw toverboek voor de heks te maken. We hebben uit de bibliotheek allemaal boeken over heksen gehaald. Deze komen op de herfst tafel te staan zodat dit een beetje een heksen tafel word. Verder hebben we allemaal spullen die met heksen te maken mee genomen om die door het lokaal samen met de kinderen op te hangen. Er komt ook nog een bordtekening van een heks die haar boek zoekt op het bord.
Fase 2 Het onderzoek: opbouw en uitvoering Organisatie Klassikaal worden de tussendoelen bepaald die nodig zijn om tot een einddoel te komen. Welke stap moeten we eerst doen. En als we klaar zijn met die stap hoe vullen we de volgende in. De kinderen doen de opdrachten in groepjes van 2 of 4 kinderen. De bedoeling is wel dat ieder kind van alles zijn eigen bijdrage levert en dus ook alles heeft gedaan. Welke activiteiten zie je vooral in fase 2? Hieronder staat een lijst met de activiteiten die aan bod zijn gekomen tijdens het thema ze zijn uitgewerkt als een lesvoorbereiding. Dit hebben we van dag tot dag gedaan. Zodat de keuzes die kinderen gemaakt hebben er steeds in terug kwamen. Spreuken maken intro Vanochtend is de heks geweest en toen hebben we besloten iets te gaan maken voor de heks. Wat was dat ook alweer? Ik heb toen op de lijst een schema gemaakt wanneer we alles gaan maken. Wie weet / kan lezen wat we vanmiddag gaan maken? Toverspreuken. En waarmee moesten we die toverspreuken maken? De woorden. Uitleg Wat is nou een toverspreuk? Hoe weet je nou of het een echte is? Rijmen Nou vertelde de heks ook een toverspreuk. (staat op het bord) Pak je een roos, dan tover ik je in een doos. Hoe weten we nu dat dit een goede toverspreuk is? Welke woorden rijmen? Ik hang nu stukjes woorden (grote) op het bord. Kinderen mogen nu helpen om van die woorden een goede toverspreuk te maken.
Welke volgorde? Rijmt het? Kan de zin zo? Kunnen er meerdere? Nu gaan we dit zo allemaal doen. Maar hoe kunnen we er nou voor zorgen dat de stukjes in de goede volgorde blijven? opplakken Tussen evaluatie Hoe maken we een toverspreuk? - woorden in goede volgorde - rijmend - kan het? Kern Iedere tafelgroep krijgt een stapel woorden. Van deze woorden mogen ze gezamenlijk 4 toverspreuken maken. Elk kind 1, maar je mag elkaar wel helpen. Als je klaar bent komt de docent kijken of het goed is. Is het goed dan krijg je een A4t-je en lijm om de spreuk op te plakken, zodat we morgen de spreuk ook nog weten. Schrijf er ook je naam bij op. We blijven allemaal zitten en praten zachtjes! Uitdelen van woorden en kinderen mogen meteen beginnen. De docenten controleren de zinnen en helpen. Als je helemaal klaar bent mag je nog een spreuk proberen te maken. Slot Docent haalt lijm op. Kinderen mogen hun toverspreuk voorlezen. Afsluitings vraag Maar hoe weten we nu of de toverspreuken werken? Ik zal dit aan de heks vragen zodat we morgen de spreuken kunnen testen.
Oud papier maken Tijdens de introductie van de heksenles kwam ter sprake dat er een boek gemaakt moet worden voor de heks. Daar moet oud papier voor gebruikt worden. Samen met de kinderen gaan we dus ook oud papier maken. Uitleg
Klassikaal bespreken hoe we oud papier kunnen maken en hoe het er uit ziet. (geel, bruin, gescheurd) Er ligt verschillende soorten en maten papier voor in de klas en kinderen kiezen welke maat en soort we gaan gebruiken voor het grote toverboek. Wat moet er allemaal nog op het papier komen? (Plaatje en spreuk) Hoe gaan we het papier oud maken? (denk aan scheuren, verven,koffie/thee!!!) Kunnen we dit allemaal tegelijk of moeten we dit apart doen? (groepsvorm)
Heksen brouwsel maken Introductie Intro De heks is net langs geweest, toen jullie pauze hadden. Ze kwam om te controleren of alles wel goed ging met haar toverboek. Ik heb haar verteld wat we gisteren gedaan hebben. Wat was dat ook alweer? (Aan de hand van het schema vertellen, wat betekend testen) Nou wisten we gisteren niet hoe we de spreuken moesten testen. Ze heeft iets bedacht zodat wij allemaal kunnen toveren. Nou heb ik allemaal spulletjes van de heks gekregen om te kunnen toveren. Wat heeft de heks aan ons gegeven, om te kunnen toveren?(wat ligt er in de kring) (een toverstaf, heksenhoed, een ketel) Hoe toveren heksen? (met staf en een toverdrank uit ketel) Waar was de heks naar op weg? (het bos voor blaadjes in haar toverdrank) Hoe kunnen wij gaan testen of de spreuken werken?(toverdrank maken) Nou heeft de heks verteld tegen mij dat je in de natuur 5 gekleurde dingen bij elkaar moet zoeken om toverdrank te maken. Deze moet je dan in de toverketel doen en als je dan toverspreuk uitspreekt werk hij. Uitleg Ieder tweetal krijgt een bakje en 5 verschillende gekleurde kaartjes. We gaan zo naar buiten en we krijgen allemaal 10 min de tijd om van elke kleur iets in je bakje te zoeken. Heb je van elke kleur iets dan kom je naar de meester of juf om het te laten zien.
Als voorbeeld rood gebruiken en de kinderen moeten iets roods uit de klas zoeken. Kern We gaan naar buiten. De voorwerpen moeten gevonden op en rond het schoolplein. De kinderen mogen nooit uit het zicht verloren worden, en de kinderen moeten mij altijd kunnen horen roepen. De kinderen mogen absoluut niet over het hek de struiken in!!! Dit moet binnen ook gezegd worden! En buiten nogmaals als herinnering!! We gaan eerst op ons eigen plein zoeken, daarna bij de peuters als ze niets kunnen vinden. Kinderen mogen op het eind vertellen wat ze gevonden hebben en het laten zien. De speciale dingen er even uit pikken Als kinderen snel klaar zijn kan je ze de opdracht geven nog meer verschillende dingen van 1 kleur te zoeken. Afsluiting We bekijken wat iedereen heeft gevonden. De kinderen doen hun spullen in de heksenketel zodat we er mee kunnen gaan toveren.
Testen van spreuken Intro Nou kunnen we hier natuurlijk niet zomaar gaan toveren. Dan wordt het hier een grote troep. De Heks heeft hierom gezegd dat als we kunnen doen wat in de spreuk staat en er een foto van maken ze vrijdag kan zien of ze werken. Maar ja nu hebben we hier geen roos en geen maan enz. zei ik tegen de heks. Uitleg Daar wist ze wel wat op. We mogen het ook uitbeelden. Wat is uitbeelden? Hoe doe je dat? Nou hebben we hier een ketel met spullen er in van de toverdrank. Maar hoe doet een heks als ze tovert? Kind doet het voor. (als dit niet lukt doe ik het 1 x voor) Voorbeeld zin: (deze is de dag ervoor gemaakt door de kinderen)
Ben je een rat, Dan tover ik je in een kat. Wat is een rat en wat een kat. Welke woorden kun je uitbeelden? Hoe kan je de eerste zin uitbeelden? (kind doet het voor) Hoe zou je de tweede zin uit kunnen beelden? Kern Ik heb een stapel met spreuken van gisteren liggen die de kinderen gemaakt hebben. - Ik lees de toverspreuk op met het kind (een aantal kinderen kunnen dit ook zelf) - Wat betekenen de rijmwoorden? - 1 kind beeld de spreuk uit - 1 kind is de heks die tovert. Ieder kind komt aan de beurt om een spreuk uit te beelden. Slot Nu komt de heks vrijdag het grote toverboek ophalen. Dan kunnen we meteen de foto’s van de spreuken laten zien.
Plaatje maken bij spreuk Nou zeiden jullie dat er ook plaatjes in een toverboek staan. Waarom is dat? Kinderen gaan bij hun spreuk een tekening maken zodat de heks direct kan zien welke spreuk het is. En niet eerst de hele spreuk hoeft te lezen om er achter te komen. Dit doen ze op hun zelf gemaakte oude papier. We kiezen of we het boek liggend of staand gaan maken want dit is belangrijk voor hoe de tekeningen op het papier moeten komen te staan. Wat moet er op de tekening te zien zijn? Bijv: waar, wie, waarin, waarom De kinderen mogen bepalen waar mee ze gaan tekenen. (wasco, houtskool, kleurpotlood, stift, enz, enz.) De kinderen krijgen allemaal hun spreuk en deze lezen ze op en ze gaan daarna er een tekening bij maken.
Lied voor de heks maken De kinderen hebben er voor gekozen om een lied te gaan zingen over een heks. Het lied dat ze in gedachte hadden was meer een rap en ging te snel. Hierdoor was het te moeilijk om te zingen. De kinderen wisten toen verder geen lied. Waardoor ik de taak op me heb genomen om een lied te zoeken. Dit lukte niet dus heb ik zelf maar een lied gemaakt. Grote toverheks Grote toverheks 2x Tover jij eens eventjes iets heel erg geks. Weet je wat er is 2x Mijn boek is verdwenen, de spreuken die zijn weg. Ik kan nu niets meer toveren, dat is toch reuze pech en dat is 1 en dat is 2 en helpen jullie mij zo strakjes even mee? en dat is 5 en dat is 6 en dan geef ik jullie strakjes toverles, yes!yes!
Dit lied hebben we toen geoefend om het vrijdag tijdens het geven van het boek te kunnen zingen voor de heks.
Uitwerken van de spreuken Nu hebben we allemaal spreuken geplakt op zwart papier maar is dat mooi en netjes genoeg voor in het toverboek? (nee) Hoe zouden we de spreuken netjes in het toverboek kunnen krijgen? (uittypen, netjes opschrijven, stempelen enz.) Dit gaan we dan doen. Als er voor iets word gekozen waar niet veel kinderen tegelijk aan kunnen werken doen we dit apart en niet met de hele klas tegelijk.
Kaft Ik heb als voorbeeld allemaal boeken uit de klas gepakt en bespreek wat er allemaal op de kaft te zien is. Wat gaan wij allemaal op een kaft zetten? Wie gaat het doen? Niet iedereen kan mee helpen denk ik.
Plakken Hoe zitten blaadjes in boeken aan elkaar? Kunnen we dit zelf? (als kinderen niet met een goed idee komen dan onderstaand) We hebben allemaal een map zouden we van het boek ook een soort map kunnen maken. Welke kleur moet het touw krijgen wat er door heen gaat. De docent maakt gaatjes in de pagina’s en rijgt de bladeren er door heen.
Heks en toveren Tijdens alle lessen worden de woorden heks en toveren door kinderen gelezen en er word ook gevraagd om het voor te lezen. Verder staat er op de muur het woord Heks met daarbij een pop van een heks. Er word af en toe gevraagd wat er staat en om het te hakken en plakken.
3. Afsluiting van het thema Heks komt op bezoek Begin Het is vandaag zover de heks komt lang. Er word door de kinderen iemand gekozen die het boek aan de heks aan gaat bieden. De klassen gaan samen weer in 1 lokaal zitten. De kinderen oefenen het lied nog een aantal keer. Als de kinderen voor de derde keer het lied aan zetten en “grote tover heks” zingen komt de heks binnen. “Riepen jullie mij” Oo heks we waren net een liedje aan het oefenen voor uw komst. Zullen we het nog een keer zingen zodat de heks kan horen hoe het klinkt? We zingen het lied nog eens. Hoe was het zonder boek? De heks verteld hoe het was zonder boek. Ze kon namelijk niet toveren en liep tegen allemaal problemen aan. -Ik kon de kikker prins niet terug toveren. -Ik moest zelf mijn huis schoon maken. -Heksen lachten mij uit. -Mijn bezem luisterde niet meer naar me omdat ik hem niet meer kon betoveren. Wat hebben we gedaan? Vertellen. De lijst laten zien die naar aanleiding van het woordweb is gemaakt. Kinderen vertellen wat ze gedaan hebben bij elk punt. Foto’s We hebben van bijna alles foto’s gemaakt zodat de heks ook kan zien hoe het ging. De foto’s worden via dvd op de tv in het lokaal geshowd. De kinderen vertellen wat er te zien is op de foto’s.
Boek geven De kinderen die door de kinderen gekozen zijn geven het boek aan de heks. Deze bladert het door en laat het resultaat ook aan de kinderen zien. Oo wat is de heks dankbaar. Ze heeft er nu 2 waardoor ze kan ruilen zodat er altijd 1 op school blijft. Ze neemt ze eerst alle twee mee. Toveren Als dank voor het nieuwe grote toverboek weet ze nog wel een spreuk. De ketel die gebruikt is door de kinderen bij het testen staat nog in de hoek. De heks zegt: Wie wa woepie ik tover in de pan een tover soepie. We kijken in de pan en zien daar groene limo met muizen er in. Maar dit is niet alles. Onder de doek waar de boeken stonden worden nu snoepjes getoverd. Alle kinderen krijgen nu wat te eten en te drinken. We vragen de heks of ze nog misschien iets kan voorlezen. De heks leest voor uit het boek: Bent u een heks. De heks gaat weg. De heks moet nu toch echt weg want ze moet het huis nog schoon maken en de kikkerprins nog goed toveren, enz. We zwaaien de heks uit. We bespreken nog even wat er allemaal gebeurt is tijdens het bezoek van de heks en dat we het boek dus ook af en toe terug krijgen. Spreuken op zwart De spreuken en de tekst van het lied mogen de kinderen mee naar huis nemen.
