Nieuwsbrief December 2010 | Nr. 5, Jaargang 3
In deze nieuwsbrief •
ROC's werken aan terugdringen schoolverzuim
•
Verkorte Videohometraining effectief bewezen interventie
•
Roots of SAM en Basic Trust
•
Aandacht voor overmatig alcoholgebruik bij jongeren
ROC's werken aan terugdringen schoolverzuim Schoolarts en Schoolmaatschappelijk Werker bieden uitkomst
Ton van Middelaar
Wessel Zimmermann
Schooluitval voorkomen. Dat is wat ROC ASA en ROC Midden Nederland (MN) Amersfoort voor ogen hebben. Een rapport van GGD Midden-Nederland wees uit dat beide ROC’s te kampen hebben met een fors verzuim en veel problematiek bij de studenten op het gebied van alcohol- en drugsgebruik, schulden en ongewenste intimiteiten. Daarom riep ROC ASA de hulp in van een bedrijfs- en sportarts. ROC MN Amersfoort schakelde twee Schoolmaatschappelijk Werkers in. ROC ASA In september 2009 opende ROC ASA op locatie Bokkeduinen een sportmedisch adviescentrum (SMA). Daar zijn de opleidingen Sport en Bewegen, Vrede en Vakmanschap en Uniforme beroepen gevestigd. Bedrijfs- en sportarts Wessel Zimmermann en zijn collega David Sluijs verzorgen de verplichte sportkeuringen voor studenten voorafgaand aan de opleidingen en begeleiden studenten bij blessureleed. ‘Wij geven bij blessures advies aan de leerkrachten of mentor over wat een student wel en niet mag’, legt Wessel uit. ‘Daarbij laten we weten hoe lang het genezingsproces ongeveer zal duren en of de betreffende student fysiotherapie nodig heeft. Een zogenaamd inzetbaarheidadvies.’
Drie keer ziek melden: naar de arts Sinds september 2010 geven beide artsen ook advies bij bredere problematiek op psychosociaal gebied. ‘Ik vraag altijd aan de student of er meer aan de hand is’, vervolgt Wessel. ‘Ik ben dan ook gespecialiseerd in de behandeling van jongeren. Zo kan het voorkomen dat een meisje verdriet heeft vanwege een abortus of een student oververmoeid is door spanningen thuis. In overleg met de student schrijf ik dan een rapportage en ga in gesprek met de mentor. Studenten zijn verplicht zich bij mij of mijn collega te melden als ze zich drie keer in een kwartaal hebben ziek gemeld. Veel studenten op het ROC hebben het niet gemakkelijk. De school kan dit gedeeltelijk oppakken. Het aanstellen van een arts is hierin een goede vooruitgang. En samen met andere hulpverleners vinden wij onze weg.‘ ROC ASA timmert hard aan de weg om ongeoorloofd verzuim terug te dringen. Het doel is zoveel mogelijk studenten binnenboord te houden en te laten slagen. Ook de andere opleidingen van ROC ASA zoals het Leerhotel en de diverse opleidingen aan de Leusderweg maken gebruik van de bedrijfs- en sportarts. Ook is er op de locatie Bokkeduinen een fysiotherapie praktijk van TRIAS TOTAAL uit Utrecht gevestigd. Hier kunnen zij studenten snel en gericht op de opleiding behandelen. ROC Midden Nederland Amersfoort Ook ROC MN werkt aan het terugdringen van verzuim. Ton van Middelaar is samen met collega Marja van Helvoort Schoolmaatschappelijk Werker (SMW-er) bij ROC MN Amersfoort. Een school met 3600 studenten. Ton en Marja hebben de locaties verdeeld voor het aanbieden van hun diensten. ‘De loopbaanbegeleider in elke groep signaleert problemen bij studenten en gaat hiermee naar de Aandacht Zorgpersoon (AZpersoon)’, legt Ton uit. ‘Hij of zij bekijkt of de zorg om de student is gericht op het leergebied of op psychosociaal gebied. In het eerste geval verwijst hij een student naar de adviseur loopbaanbegeleiding, in het tweede geval naar het Schoolmaatschappelijk Werk.’ Forse problematiek Ton en Marja bekijken als SMW-er wat er aan de hand is en brengen met de student in kaart wat de mogelijkheden zijn om hem of haar verder te begeleiden. Ton heeft al een aantal studenten begeleid met forse problematiek. Een man van 29 jaar bijvoorbeeld, asielzoeker met enorme schulden en persoonlijkheidsproblemen. Het Studie Loopbaan Centrum (SLC) neemt het schoolstuk van deze student onder haar hoede. Ton het psychosociale stuk. Zo heeft hij deze student doorverwezen naar een ggz-instelling. ‘Ik zorg ervoor dat alle partijen bij elkaar komen en de hulpverlening goed op elkaar wordt afgestemd.’ Ballast kwijt Studenten komen nog niet spontaan naar hem toe, vertelt Ton. ‘Deze functie bestaat sinds februari 2010 en ik werk hier sinds 1 september, gedetacheerd vanuit Bureau Jeugdzorg. Ik probeer de deur zoveel mogelijk open te houden en loop letterlijk door de gangen om mijn gezicht te laten zien. De functie moet nog groeien, maar we zien al effect. We kunnen al meer rust creëren bij een aantal studenten, zodat ze zich veel beter kunnen concentreren op hun opleiding. Het fijne aan dit werk is dat je jongeren de ruimte geeft hun ballast kwijt te raken. Je geeft hen zelfvertrouwen. Daarbij is het belangrijk om ketenhulp in te zetten. Ik hoop van
harte dat deze functie blijft bestaan in de toekomst!’ Elke maand komt een team Interne Zorg bij elkaar, bestaande uit de SMW-ers, de AZ-personen en het loopbaancentrum om casussen te bespreken. Komen ze er zelf niet uit? Dan gaat de betreffende casus naar het ZAT (Zorg Advies Team).
Verkorte Videohometraining effectief bewezen interventie Positieve opvoedondersteuning in beeld
Hester Frank
Onzeker over je manier van opvoeden? Een huilbaby? Een kind met eetproblemen? Druk, chaotisch gedrag? Een aantal uit een reeks vragen waarbij Videohometraining (VHT), van Beweging 3.0 kan worden ingezet. Sinds 18 juni 2010 door het Nederlands Jeugdinstituut (NJI) beoordeeld als een effectief bewezen interventie. Hester Frank is manager Thuisbegeleiding bij Beweging 3.0. Dit team bestaat uit 30 thuisbegeleiders. Hiervan is een klein aantal gecertificeerd als Videohometrainer. ‘Thuisbegeleiding wordt meestal aangevraagd bij meervoudige problematiek in een gezin’, vertelt Hester. ’Bij specifieke opvoedproblematiek kunnen we Kortdurende VHT inzetten, onlangs benoemd als effectief bewezen interventie. Deze interventie is bedoeld voor gezinnen met kinderen van 0-18 jaar met opvoedingsproblemen zoals druk, chaotisch gedrag, veel huilen, eetproblemen, voortdurend negatieve aandacht vragen, ruzie onderling of juist stil en teruggetrokken gedrag.’ Basiscommunicatie VHT is een hulpverleningsmethodiek waarbij de VHT-er videoopnamen maakt bij mensen thuis van de dagelijkse omgang in het gezin. ‘Het gaat allemaal om basiscommunicatie’, vervolgt Hester. ‘Hoe maak je contact met je kind? En hoe stem je op elkaar af? De VHT-ers houden de ouders met deze videobeelden in feite een spiegel voor: kijk, dit gebeurt er. Het kind zoekt bijvoorbeeld contact. Als een ouder daar niet op reageert dan ontstaat er wanhoop en gaat een baby huilen. Ouders leren via VHT hun kinderen beter te lezen en op een adequate manier te reageren. Het is prachtig om op de beelden terug te zien hoe de communicatie verbetert. Een goede basis om grotere problemen te voorkomen.’
Wat is er nodig? Vroeger duurde VHT bij een gezin ongeveer een jaar. Dat is al lang niet meer zo. Hester: ‘We kijken nu wat er nodig is om een gezin verder te helpen. Dat gaat allemaal volgens een methodiek. Die begint met een startgesprek en een eerste keer filmen. Daarna drie keer filmen en drie keer nabespreken. Vooraf bekijken we wat de kern is van het probleem en wordt een plan met de ouders opgesteld. Over het algemeen duurt deze interventie vier tot acht maanden.' Blije ouders Dat de interventie ‘Kortdurende VHT in gezinnen met jonge kinderen’ effectief is bewezen, verbaast Hester niks. ‘We zien zelf hoe goed het werkt. Je biedt ouders handvatten, zodat ze weer verder kunnen. Bovendien heeft deze interventie een positieve insteek. Ouders bouwen verder op wat er goed gaat. Je ziet heel snel verbetering en daardoor blije ouders.’ Ook voor pubers Hester wil nog benadrukken dat VHT er ook is voor ouders met een puber. Voor deze doelgroep heet dit Video Interactiebegeleiding. ‘Dezelfde methodiek maar dan praat de VHT-er ook nog apart met de puber’, legt ze uit. ‘Ook hier gaat het weer om basiscommunicatie en een positieve benadering, om verdere escalatie te voorkomen.’ Via samenwerkingspartners komen de gezinnen voor VHT bij Beweging 3.0 terecht. De meeste verwijzingen komen vanuit de JGZ en het Meander MC. De VHT-ers houden hun kennis up to date en zijn verbonden aan het AIT (Associatie Intensieve Thuisbehandeling). Hier vindt de officiële certificering plaats.
Roots of SAM en Basic Trust Samen sterk in het bevorderen van basisvertrouwen en hechting
Monique Beurskens
Natasja Moekasan
Soms is er sprake van een moeilijke start in het leven van kinderen zoals een lange ziekenhuisopname, een onveilige thuissituatie, afgestaan zijn, verblijf in een kindertehuis of verlies van een dierbare. Hierdoor kan een tekort aan basisvertrouwen ontstaan. De organisaties Roots of SAM en Basic Trust stellen het basisvertrouwen van kinderen en jongeren centraal in hun begeleiding en behandeling. ‘Kinderen en jongeren met een tekort aan basisvertrouwen zijn vaak bang voor afwijzing’, vertelt Monique Beurskens. ‘Deze kinderen en jongeren ontwikkelden onder bepaalde
omstandigheden strategieën die hen hielpen zichzelf te beschermen en soms zelfs te overleven. Nu kan dit een risico vormen voor ontwikkelingsachterstanden en sociale problemen. Samen met het kind, de jongere en de ouders gaan de begeleiders daarom op zoek naar de achtergrond en betekenis van bepaald gedrag. Roots of SAM begeleidt hierin het kind en de jongere, Basic Trust de ouders. Beide praktijken zijn gevestigd in Amersfoort.’ Rouwverwerking ‘Wat vaak ontbreekt bij deze jonge mensen is het vertrouwen dat de liefde van de ander er altijd is en blijft’, vervolgt Monique. ‘Heeft een kind wel basisvertrouwen ontwikkeld? Dan geeft dat rust, ontspanning, toevertrouwen en overgave. Een tekort of gebrek hieraan zie je meestal terug in emotionele en gedragsymptomen.’ ‘De vraag wie je bent en hoe je moet omgaan met iedereen die belangrijk voor je is, kan voor geadopteerde jongeren nog veel indringender naar voren komen dan bij andere jongeren’ vult Natasja Moekasan aan. 'Vaak komt een geadopteerd kind in de pubertijd pas toe aan rouwverwerking als gevolg van het afgestaan zijn.’ De moeite waard Kinderen en jongeren kunnen volgens Monique en Natasja wel herstellen van moeilijke en pijnlijke ervaringen. Maar hiervoor is de houding en de communicatie van de opvoeders met het kind van cruciaal belang. Dit vraagt van opvoeders specifieke kennis en vaardigheden. Natasja: ‘Door een toegenomen basisvertrouwen zien we dat kinderen en jongeren meer identiteit opbouwen en letterlijk steviger in hun schoenen staan. De relatie met ouders en leeftijdsgenoten verbetert, maar het belangrijkste is dat ze zichzelf weer de moeite waard vinden.’ Basic Trust is een landelijke organisatie van zelfstandig gevestigde hulpverleners, die allen specialist zijn op het gebied van basisvertrouwen, hechting en adoptie. Door middel van de Basic Trustmethode, een specifieke vorm van video-interactiebegeleiding gecombineerd met speciale aandachtspunten in de opvoeding, uitleg over de symptomen en eventuele rouwbegeleiding, werken de begeleiders aan het verstevigen van het basisvertrouwen bij het kind. Ook geven zij bewegingsoefeningen en ondersteuning op school. Bij gezinnen met pubers werken ze vaak met de methode Geweldloos Verzet van Haim Omer. Roots of SAM is een samenwerkingsverband tussen drie onafhankelijke therapeuten dat eerder onderdeel uitmaakte van Basic Trust. Deze organisatie richt zich bij de jongere op het beter leren kennen van zichzelf en zijn of haar eigen gevoelens. Naast het hebben van gesprekken wordt gewerkt met oefeningen, waarbij het ervaren, waarnemen en voelen in het lichaam centraal staat. Het toepassen van deze oefeningen (lichaamswerk, energetische oefeningen, visualisaties, tekenen/schilderen) heeft als voordeel dat naast het denken en praten de jongere ook lichaam en emoties ervaart. Daarna leert hij of zij om gevoel en denken op een positieve manier samen te laten gaan. Kijk voor meer informatie op de website van Roots of SAM en Basic Trust.
Aandacht voor overmatig alcoholgebruik bij jongeren Themabijeenkomst Jongeren en Alcohol
Jongeren drinken te jong, te vaak en te veel alcohol. Wat doet dit met het puberbrein? Wat zijn de feiten en cijfers over het alcoholgebruik door jongeren? En hoe gaat u hier in uw werk mee om? Deze onderwerpen kwamen aan bod tijdens de themabijeenkomst Jongeren en Alcohol op 29 november 2010 in de Observant in Amersfoort. CJG Amersfoort en Centrum Maliebaan organiseerden de bijeenkomst in het kader van het project Amersfoort Fris. Doel van dit project is dat jongeren onder de 16 jaar het gebruik van alcohol uitstellen en dat jongeren tussen de 16 en 24 jaar minder gaan drinken. Projectleider Nynke Dijkstra van de gemeente Amersfoort licht toe dat jonge kinderen te makkelijk aan alcohol kunnen komen. Veel aandacht gaat daarom uit naar handhaving van de regelgeving. Een integrale aanpak staat centraal. Meer informatie over het project is te vinden op de website www.amersfoort.nl/fris. Cijfers Kinderarts Paul Hogeman van het Meander Medisch Centrum illustreert het drinkgedrag van jongeren op de bijeenkomst met cijfers. Daaruit blijkt dat jongeren vaak al op jonge leeftijd alcohol drinken. Hoe jonger iemand is als hij voor het eerst alcohol drinkt, hoe groter de kans om verslaafd te raken. Het verstoort bovendien de ontwikkeling van de prefrontale cortex. Controle Trudi van Bentum, GZ-psycholoog bij B-open, de jongerenhulpverlening van Centrum Maliebaan, legt uit dat de prefrontale cortex zich normaal gesproken ontwikkelt van het 15e tot het 25e jaar. Daardoor neemt onder meer de controle over het eigen gedrag, het zelfreflectief vermogen en het inlevingsvermogen in anderen toe. Hoe meer de prefrontale cortex gebruikt wordt, hoe beter dit hersendeel zich ontwikkelt. Bij veelvuldig middelengebruik gebeurt dit niet of nauwelijks. B-open B-open (Centrum Maliebaan) kan jongeren met een verslaving behandelen. De kinderartsen van het Meander Medisch Centrum en B-open zijn daarom een samenwerkingsverband aangegaan. Jongeren die met alcoholintoxicatie zijn opgenomen, worden doorverwezen. B-open verzorgt vervolgens de diagnostiek, begeleiding en behandeling en zorgt voor een terugkoppeling naar
de kinderarts. Ook collega-hulpverleners hulpverleners kunnen met hun vragen bij B-open terecht, tel. 033 – 422 04 11. Op de website van CJG Amersfoort is het volledige verslag van de themabijeenkomst te downloaden.
Deze nieuwsbrief is een uitgave van Centrum voor Jeugd & Gezin Amersfoort en verschijnt 4 keer per jaar. Heb je onderwerpen voor de volgende nieuwsbrief? Stuur S dan een mailtje naar:
[email protected] [email protected].
Partners
CJG Amersfoort Heiligenbergerweg 36 Amersfoort T 033 47 94 000 E
[email protected] W www.cjgamersfoort.nl
>Afmelden <
>Aanmelden <
