20152019 Schoolplan Schutte’s Bosschool
School van Attendiz
1
Inhoud Hoofdstuk 1: Algemene inleiding ............................................................................................................. 7 Hoofdstuk 2: Visie en beleid .................................................................................................................. 10 2.1: Typering van de school................................................................................................................ 10 2.1.1: Schoolgegevens .................................................................................................................... 11 2.2: Missie .......................................................................................................................................... 12 2.3: Doelstelling .................................................................................................................................. 12 2.4: Visie ............................................................................................................................................. 12 2.4.1: Onderwijs ............................................................................................................................. 12 2.4.2: Organisatie ........................................................................................................................... 14 2.5: Beleidsvorming ............................................................................................................................ 15 2.6. Omgevings- en toekomstgerichtheid .......................................................................................... 16 2.6.1. Bovenschools strategisch beleid: ......................................................................................... 16 SO Almelo: ......................................................................................................................................... 17 SO Hengelo: ....................................................................................................................................... 17 SO Enschede:...................................................................................................................................... 17 2.6.2. Omgeving en toekomst van De Schutte’s Bosschool ........................................................... 17 Hoofdstuk 3: Personeel .......................................................................................................................... 19 3.1 Personeelsbeleid .......................................................................................................................... 19 3.2 Schoolorganisatie ......................................................................................................................... 19 3.3 Functieoverzicht ........................................................................................................................... 19 3.4. Aanwezige expertise ................................................................................................................... 22 3.4.1 Integraal Personeelsbeleid IPB.............................................................................................. 22 3.4.2 Gesprekkencyclus .................................................................................................................. 22 3.4.3 Bekwaamheidsdossier ........................................................................................................... 25 3.4.4 Studiefaciliteiten Attendiz .................................................................................................... 25 3.4.5 Normjaartaak/taakbeleid ...................................................................................................... 26 Hoofdstuk 4: Leiderschap en Management ........................................................................................... 28 4.1 Leiding van de school ................................................................................................................... 28 4.2 Ondernemend leiderschap .......................................................................................................... 29 4.3 De school als lerende organisatie ................................................................................................ 29 4.4 De managementorganisatie ......................................................................................................... 30 4.5 Management Rapportage systeem .............................................................................................. 30 2
Hoofdstuk 5: Cultuur en klimaat ............................................................................................................ 34 5.1 Schoolcultuur ............................................................................................................................... 34 5.1.1 Schoolregels .......................................................................................................................... 34 5.1.2 Veiligheidsbeleid ................................................................................................................... 35 5.1.3 Gedragscode.......................................................................................................................... 36 5.1.4 Protocol Sociale Media......................................................................................................... 36 5.2 Cultuur voor medewerkers .......................................................................................................... 36 5.2.1 Arbobeleid ............................................................................................................................. 37 5.2.2 Interne communicatie ........................................................................................................... 37 5.2.3 Externe contacten ................................................................................................................. 37 5.3 Cultuur voor ouders ..................................................................................................................... 38 5.4 Kwaliteitszorg ............................................................................................................................... 39 Hoofdstuk 6: Middelen en Voorzieningen ............................................................................................. 41 6.1
Huisvesting en uitrusting........................................................................................................ 41
6.1.1 Onze huisvesting: ................................................................................................................. 41 6.1.2.Facilitair ................................................................................................................................. 42 6.2 Financiën ..................................................................................................................................... 42 6.2.1 Personeel .............................................................................................................................. 42 6.2.2 Schoolbudget ........................................................................................................................ 42 6.2.2 Extra middelen ..................................................................................................................... 42 6.2.3 Sponsoring ............................................................................................................................ 43 6.2.4 ICT middelen ......................................................................................................................... 43 Hoofdstuk 7. Management van onderwijsprocessen en management van ondersteunende processen ................................................................................................................................................................ 44 Management van onderwijsprocessen .......................................................................................... 44 7.1 Missie en visie .............................................................................................................................. 44 7.1.1 Missie .................................................................................................................................... 44 7.1.2 Visie ....................................................................................................................................... 44 7.1.3 Visie op leren ......................................................................................................................... 44 7.1.4 Visie op Pedagogisch klimaat ................................................................................................ 45 7.1.5 Visie op didactisch handelen ................................................................................................. 45 7.1.6 Visie op (Para)medische zorg ................................................................................................ 45 7.1.7 Visie op de organisatie (ontwikkeling) .................................................................................. 45 3
7.1.8 Visie op de organisatie .......................................................................................................... 45 7.2 Pedagogische huisstijl .................................................................................................................. 46 7.2.1 Ontwikkelingsgericht onderwijs ............................................................................................ 46 7.2.2 Projecten en thema’s ............................................................................................................ 47 7.2.3 Zelfstandig werken ................................................................................................................ 48 7.2.4 Coöperatief Leren.................................................................................................................. 48 7.2.5 Pedagogisch klimaat .............................................................................................................. 49 7.2.6 De veilige school .................................................................................................................... 49 7.2.7 Verzorging en bevordering gezond gedrag ........................................................................... 50 7.2.8 Hygiëne .................................................................................................................................. 50 7.3 Opbrengstgericht werken ............................................................................................................ 50 7.3.1 Opbrengsten.......................................................................................................................... 51 7.3.2 Leerroutes ............................................................................................................................. 51 7.3.3 Leerlingvolgsysteem .............................................................................................................. 51 7.3.4 Test- en toetsmiddelen ......................................................................................................... 52 Toets plannen ......................................................................................................................................... 52 Toets afnemen ....................................................................................................................................... 52 Toets scoren en invoeren ....................................................................................................................... 52 Analyse maken ....................................................................................................................................... 52 Plan maken voor diagnostisering/ instructiehulp/ aanpak .................................................................... 52 7.3.5 Ontwikkelingsvolgmodel ....................................................................................................... 53 7.3.6 SCOL....................................................................................................................................... 53 7.3.7 Organisatie van de toetsing .................................................................................................. 53 7.3.8 Ontwikkelingsperspectief ...................................................................................................... 54 7.4 Organisatie van het onderwijs ..................................................................................................... 55 7.4.1 Onderbouw ........................................................................................................................... 55 7.4.2 Midden-en Bovenbouw ......................................................................................................... 58 7.5 Begeleiding naar voortgezet (speciaal) onderwijs ....................................................................... 67 7.5.1 Centrale Eindtoets ................................................................................................................. 67 7.6 Urentabel ..................................................................................................................................... 67 7.7 Leerlingenzorg .............................................................................................................................. 67 7.6 Inhoud leerlingendossier.............................................................................................................. 68 7.7 Management secundaire processen ............................................................................................ 68 4
7.7.1 Jeugdhulpverlening / Gezondheidszorg ................................................................................ 69 7.7.2 Opleidingsinstituten .............................................................................................................. 69 7.7.3 Contacten met ouders .......................................................................................................... 69 7.7.4 Geledingen ............................................................................................................................ 71 7.7.5 Divisie Management Overleg en MT-Breed .......................................................................... 71 Hoofdstuk 8: Resultaatgebieden, Opbrengsten en Beleidsaspecten .................................................... 72 8.1
Waarderingsgegevens ............................................................................................................ 72
8.1.1
De Waardering door de ouders...................................................................................... 72
8.1.2
De waardering door de leerlingen ................................................................................. 73
8.1.3
De waardering door het personeel ................................................................................ 73
8.1.5
Belangrijkste overeenkomsten die op korte termijn verwerkt worden in het beleid ...... 74
8.1.4
De waardering door de maatschappij ............................................................................ 75
8.1.5
Resultaten en opbrengsten naar aanleiding van het leerlingvolgsysteem .................... 75
8.2
Beleidsvoornemens ................................................................................................................ 75
8.2.1 Schematisch beleidsvoornemens schoolniveau ................................................................... 77 Bijlage 1 Voorbereidingsformulier POP / doelstellingengesprek .......................................................... 78 Bijlage 2: Persoonlijk ontwikkelingsplan (POP) ...................................................................................... 80 Bijlage 3: (Voorbereidings)Formulier Functioneringsgesprek ............................................................... 81 Bijlage 4: Formulier Personeelsbeoordeling .......................................................................................... 84 Bijlage 5: Reglement functioneringsgesprekken.................................................................................... 87 Bijlage 6: Competentielijst voor onderwijzend personeel ..................................................................... 96 Bijlage 7: Protocol begeleiding nieuwe collega’s ................................................................................. 100 Introductie nieuwe collega op Attendiz school .......................................................................... 100 De resultaten van de richtlijn “Introductie nieuwe collega” zijn de volgende: ........................ 100 Introductieprogramma: ............................................................................................................... 100 Bijlage 8: Toetsprotocol en –reglement ............................................................................................... 102 Bijlage 9: Zorgcyclus Attendiz / Schutte’s Bosschool ........................................................................... 104 Bijlage 10: Protocol Sociale Media ...................................................................................................... 105 Inleiding Facebook, Twitter, LinkedIn, Youtube… Sociale media zijn niet meer weg te denken uit onze maatschappij en dus ook niet bij iedereen die is betrokken bij scholen. Ze bieden de mogelijkheid te laten zien dat je trots bent op je school en kunnen een bijdrage leveren aan een positief imago. Daarnaast kunnen ze bijdragen aan de professionaliteit van het personeel en de kwaliteit van het onderwijs. Toch roepen Sociale Media ook veel vragen op over het gebruik ervan binnen de school. Het is van belang te beseffen dat je door gebruik van de Sociale Media de goede naam van de school en betrokken (onbewust) ook kunt schaden. Ook op onze school is het daarom zaak hier eens bewust 5
bij stil te staan. Veiligheid Het leren kennen en ontdekken van de wereld om ons heen is een belangrijk speerpunt binnen onze school. Dit kan alleen als er sprake is van een veilig klimaat voor leerlingen, personeel, ouders en gasten. De Schutte’s Bosschool hecht hier dan ook veel waarde aan en neemt hiervoor de verantwoordelijkheid. Dit begint met duidelijke en gecommuniceerde richtlijnen, ook als het gaat om ‘online gedrag’. Communicatie We vinden het erg belangrijk om veelvuldig met ouders en/of verzorgers (vanaf nu ‘ouders’) in contact te komen over de school en over de kinderen. Het is belangrijk voor een optimale ontwikkeling om de opvoeding en medische verzorging op elkaar af te stemmen. Omdat ouders hun kinderen meestal niet komen brengen en halen, communiceren wij telefonisch, per e-mail (met het Schutte’s Bos-account) en/of via een communicatieschriftje. Dit geldt ook voor de communicatie met andere betrokken van onze school. De Schutte’s Bosschool vertrouwt erop dat medewerkers, ouders, leerlingen en andere betrokken verantwoord zullen omgaan met Sociale Media. Essentieel uitgangspunt hierbij is dat betrokkenen zelf vaak het beste weten hoe hier verstandig mee omgegaan moet worden. Het gedrag op de Sociale Media wijkt in principe niet af van gedrag in real life. Dit protocol Sociale Media is opgezet om alle betrokkenen hiervoor richtlijnen te geven. Uitgangspunten ............................................................ 105 Betrokkenen en reikwijdte.................................................................................................................. 106 Gevolgen / Maatregelen ...................................................................................................................... 107 Controle op misbruik Sociale Media ................................................................................................... 107 Evaluatie Evaluatie om de twee jaar. ................................................................................................. 107 Bijlage 11: Schoolondersteuningsprofiel ............................................................................................. 108 Bijlage 12: Beleidsplan Cultuur en Educatie......................................................................................... 119 Bijlage 13: Onderwijstijd en urentabel................................................................................................. 123
6
Hoofdstuk 1: Algemene inleiding De directie en het personeel van de Schutte’s Bosschool stellen zich ten doel met het schoolplan een beleidsstuk voor vier schooljaren te ontwikkelen. Naast de wettelijke verplichting heeft het schoolplan een interne ontwikkelfunctie en dient het als een verantwoordingsdocument naar de inspectie. Het schoolplan bevat basisinformatie voor de vast te stellen jaarplannen en schoolgidsen. Het is tevens een instrument voor het bewaken van de kwaliteitszorg en het aangeven van de beleidscycli. We volgen in dit schoolplan de systematiek van het INK-model, een leidraad voor het in gang zetten van schoolontwikkeling. INK staat voor Instituut Nederlandse Kwaliteit (INK), een instituut dat tot doel heeft bedrijven en organisaties te ondersteunen bij het vergroten van hun kwaliteit. Dit model is in onderstaande figuur grafisch weergegeven.
Personeel
Visie en Beleid
Leiderschap En Management
Cultuur en Klimaat Middelen en Voorzieningen
Organisatiegericht
Management van onderwijsprocessen Management van ondersteunende processen
Waardering door het Personeel
Waardering door klanten / leveranciers
Resultaat En opbrengsten
Waardering door de maatschappij
Resultaatgericht
De hoofdstukken die aan bod komen in dit schoolplan, corresponderen met de organisatie- en resultaatgebieden die door het INK-model worden onderscheiden. De Schutte’s Bosschool is een school voor speciaal onderwijs en valt onder de Wet op Kwaliteit (voortgezet) speciaal onderwijs. Deze wet heeft als doel het bevorderen van de kwaliteitsontwikkeling van speciaal en voortgezet speciaal onderwijs. De wijzigingen hebben betrekking op het vergroten van de opbrengstgerichtheid van dit onderwijs in het algemeen en het inrichten van drie op de uitstroombestemming van verschillende groepen leerlingen afgestemde uitstroomprofielen in het voortgezet speciaal onderwijs in het bijzonder. Dit met als doel om de kansen van leerlingen op maatschappelijke participatie te vergroten door: • leerlingen zodanig op te leiden dat zij terug kunnen keren naar regulier onderwijs of een succesvolle overstap kunnen maken naar regulier vervolgonderwijs; • leerlingen succesvol toe te leiden naar de arbeidsmarkt, indien mogelijk met een duurzaam arbeidscontract; • leerlingen zo goed mogelijk voor te bereiden op vormen van dagbesteding. 7
Met ingang van augustus 2014 is de Wet Passend onderwijs in werking getreden. De leerlingen kunnen vanuit het overkoepelende samenwerkingsverband SWV 23.02 en SWV 23.01 aangemeld worden. Voor onze school betekent dit dat er leerlingen toegelaten kunnen worden uit de gemeenten Borne, Dinkelland, Enschede, Haaksbergen, Hengelo, Hof van Twente, Losser, Oldenzaal, Almelo, Hellendoorn, Rijssen-Holten, Tubbergen, Twenterand en Wierden. De Schutte’s Bosschool valt onder SWV 23.02. Het onderwijs is dus continue in beweging. Als school spelen we vanzelfsprekend in op Passend onderwijs en de wet Kwaliteitsverbetering (v)so. Termen als opbrengstgericht werken, werken met leerlijnen, leerstandaarden, ontwikkelingsperspectieven, leerrendement, leerroutes, uitstroomprofielen, uitstroombestemming worden in het hoofdstuk onderwijskundig beleid verder uitgewerkt. Deze termen geven het onderwijs op onze school structuur. We kunnen beschrijven hoe we les geven, wat de leerlingen leren tijdens hun schoolloopbaan op de Schutte’s Bosschool, maar ook op welk niveau de leerstof aangeboden wordt en naar welk niveau er toegewerkt wordt. Verder zullen de opbrengsten ons ieder jaar handvaten geven om te kijken of de ambities die wij stellen t.a.v. ons onderwijs overeenkomen met de werkelijkheid. De Schutte’s Bosschool valt onder de verantwoordelijkheid van Stichting Attendiz. Deze stichting heeft ongeveer 25 scholen voor speciaal onderwijs en voortgezet speciaal onderwijs. Iedere school wordt geleid door een schooldirecteur. De verschillende scholen zijn ondergebracht in drie divisies: de divisie SO, de divisie VSO en de Regionale divisie. Iedere divisie wordt aangestuurd door een divisiedirecteur. De drie divisiedirecteuren vallen direct onder de bestuurder van de stichting Attendiz. De Schutte’s Bosschool valt binnen de SO-divisie. Veel schoolbeleid wordt afgestemd met alle divisie SO-scholen. Attendiz speelt in op passend onderwijs en binnen het kader van passend onderwijs en passende zorg garandeert Attendiz voor elk kind met een speciale onderwijsbehoefte een op maat gesneden ononderbroken ontwikkeling. Attendiz heeft de volgende missie en visie ontwikkeld: Missie: Alle kinderen met specifieke onderwijsbehoeften: •krijgen de kansen die nodig zijn om zich optimaal te kunnen ontwikkelen; •bieden wij de ondersteuning die zij nodig hebben in hun ontwikkeling; •horen erbij; geen kind wordt om reden van een individuele beperking, aanleg, tempo, motivatie, etc. uitgesloten.
Onze ambitie is ons te ontwikkelen tot een expertisecentrum, dat zich laat leiden door de volgende kernwaarden, afgeleid uit onze missie. Kernwaarden van Attendiz zijn: •Het kind staat centraal: wij bieden het kind passend onderwijs en passende zorg; •Partners in opvoeding: wij vinden de betrokkenheid van ouders onontbeerlijk; 8
•Samen sterk: in de regio werken wij als onderwijsexpertisecentra samen met instellingen voor zowel speciaal als regulier onderwijs. •Dit betekent voor ons dat er altijd een plek is waar het kind een onderwijsleerarrangement aangeboden wordt dat aansluit op de hulpvraag van het kind, waardoor geen kind meer tussen wal en schip hoeft te vallen. Visie: Bij het ontwerpen en aanbieden van passend onderwijs is de [impliciete] hulpvraag van de leerling het motief van ons handelen. Onze omgeving mag ons aanspreken op: •Onderwijsvraagsturing. Het ontwerpen en aanbieden van passend onderwijs; •Zorgvraagsturing. De [impliciete] zorgvraag van de leerling is het motief van ons handelen; •Wederkerigheid en gelijkwaardigheid in de contacten met ouders. De vragen die we onszelf stellen, stellen we ook aan ouders/verzorgers, die we op een gelijkwaardige en wederkerige manier betrekken bij de invulling van passend onderwijs en passende zorg; •Resultaatgericht werken. We maken de stap van kindvolgend naar resultaatgericht werken. Tot slot geldt dat men de stichting Attendiz mag aanspreken op de kwaliteit van ons hoogwaardig ketenpartnerschap in de educatieve infrastructuur van onze regio. Wij willen samen met onze partners in de regio kennis delen en zodanig expertise ontwikkelen, dat alle kinderen een kans krijgen op passend en goed onderwijs. Dit schoolplan is aan de MR ter instemming voorgelegd en vervolgens door de bestuurder vastgesteld.
Namens het schoolteam,
Tineke Zwaga, adjunct directeur
9
Hoofdstuk 2: Visie en beleid Personeel
Visie en Beleid
Leiderschap En Management
Cultuur en Klimaat Middelen en Voorzieningen
Management van onderwijsprocessen Management van ondersteunende processen
Waardering door het Personeel
Waardering door k lanten / leveranciers
Resultaat En opbrengsten
Waardering door de maatschappij
2.1: Typering van de school De Schutte’s Bosschool is een school voor speciaal onderwijs aan Langdurig Zieke Kinderen in Enschede met de grondslag van neutraal bijzonder onderwijs. Leerlingen met verschillende culturele en maatschappelijke achtergronden kunnen het onderwijs op onze school volgen. Een school voor langdurig zieke kinderen (LZK) is een wettelijke term voor de schoolsoort. Wij spreken liever van chronisch zieke kinderen. Op de Schutte’s Bosschool wordt aan kinderen met een chronische ziekte of lichamelijke beperking ondersteuning geboden zodat zij het onderwijs zo optimaal mogelijk kunnen volgen. Op de Schutte’s Bosschool zitten kinderen met zeer verschillende medische indicaties en/of lichamelijke/motorische beperkingen. Soms komen deze beperkingen of indicaties voor in combinatie met gedragsproblemen en/of leerstoornissen. We kunnen spreken van een breed aanbod op de Schutte’s Bosschool dat is afgestemd op de bovengenoemde problematiek, w.o. medische zorg. De school heeft twee verpleegkundigen in dienst die verantwoordelijk zijn voor de dagelijkse medische begeleiding van de kinderen. Zij onderhouden indien nodig contact met de ouders, huisarts, specialist, schoolarts of andere begeleidende instanties. De Schutte’s Bosschool verzorgt onderwijsarrangementen op maat vanuit specifieke expertise. Die onderwijsarrangementen laten zich als volgt omschrijven: Arrangement 1: leerlingen met een chronische medische aandoening: De school heeft een aanpak voor leerlingen die in hun onderwijs behoefte hebben aan medische zorg en begeleiding als gevolg van een chronische aandoening. Arrangement 2: Steunpuntschool Epilepsie: De school heeft een aanpak voor leerlingen die in hun onderwijs behoefte hebben aan medische zorg en begeleiding ten aanzien van neurologische aandoeningen, in het bijzonder epilepsie.
10
Arrangement 3: leerlingen met een motorische aandoening: De school heeft een aanpak voor leerlingen die in hun onderwijs behoefte hebben aan medische zorg en begeleiding aan ondersteuning op het gebied van de motorische ontwikkeling. Arrangement 4: tijdelijk: De school heeft een aanpak voor leerlingen die in hun onderwijs behoefte hebben aan tijdelijke medische zorg en begeleiding als gevolg van bijv. een medische behandeling of ingreep. Deze arrangementen zijn uitgewerkt in een Schoolondersteuningsprofiel. Wij verwijzen u hiervoor gaarne naar de bijlage.
2.1.1: Schoolgegevens Schooltijden: maandag, dinsdag, donderdag en vrijdag: 08.45 uur -15.15 uur woensdag: 08.45 uur – 12.15 uur Aantal groepen: 6 Personeel:
aantal: wtf:
Directie Leerkrachten
1 9
0,8 6,4041
Onderwijsassistenten Vakleerkracht gym
8 1
4,76 0,3832
Orthopedagoog Psychologisch assistent
1 1
0,6 0,1
Zorgcoördinator Secretaresse logopedist fysiotherapeut Verpleegkundigen Hoofd technische dienst
1 1 1 1 2 1
0,6 0,6 0,1456 0,6 1,1370 0,9
Conciërge
1
0,7532
opmerking:
De cijfers achter de komma ontstaan door de rekenfactor voor leerkrachten die in deeltijd werken. Deze totale wtf is noodzakelijk voor de groepsbezetting. Met deze formatie wordt voor 6 groepen 2 keer per week 45 minuten gymles georganiseerd. Een per 2 weken een dag aanwezig voor uitvoering van onderzoek en verwerking van resultaten.
Aangevuld met therapie vanuit1e-lijn. Aangevuld met therapie vanuit 1e-lijn. Deze medewerker wordt tevens op bovenschools niveau ingezet.
11
Leeftijdsverdeling personeel (per 01-01-2015) 20 – 30 30 - 40 40 - 50 50 – 60
2 2 11 12
> 60
2
6,89% 6,89% 37,93% 41,37% 6,89%
Verdeling naar geslacht: vrouwen: 82,76 %, mannen 17,24 %
2.2: Missie Als onderdeel van Stichting Attendiz wil de Schutte’s Bosschool maatwerk en expertise leveren voor leerlingen met een chronische ziekte en/of lichamelijke beperking. Hiermee wil de Schutte’s Bosschool invulling geven aan een sluitend onderwijs- en zorgaanbod voor deze leerlingen binnen het gebied van het SWV 23.01 en 23.02.
2.3: Doelstelling De Schutte’s Bosschool heeft een drieledige gefaseerde doelstelling: 1. Het ontwikkelingsperspectief voor de leerling vaststellen. 2. Vanuit dit perspectief werken aan een maximaal haalbare ontwikkeling op zowel didactisch gebied als op sociaal emotioneel gebied en, indien van toepassing, ook op medisch gebied. 3. Het verder werken aan het bereiken van de doelen uit het ontwikkelingsperspectief of indien mogelijk de leerling toeleiden naar een andere vorm van onderwijs binnen het samenwerkingsverband.
2.4: Visie 2.4.1: Onderwijs “De school bereidt de leerlingen voor op deelname aan een vorm van (voortgezet) onderwijs passend bij de ontwikkelingsmogelijkheden van een leerling”.
De Schutte’s Bosschool wil met de inrichting van het onderwijs aansluiten bij enerzijds de mogelijkheden van de leerlingen en anderzijds bij de eisen van de samenleving.
2.4.1.1: Visie op leren “Wij zorgen voor een leeromgeving die inspeelt op de behoeften en mogelijkheden van onze leerlingen.” Dit betekent dat wij voorstaan dat leerlingen krachtige leerervaringen opdoen. Wij streven naar een 'warme' sfeer en een heldere structuur waarbij duidelijke regels gelden en waarbij alle betrokkenen 12
toezien op naleving daarvan en schone, ruime, functionele, uitdagende en overzichtelijk ingerichte lokalen die recht doen aan de behoefte van onze leerlingen om actief te leren. Er wordt instructie gegeven volgens het IGDI-model. Zo wordt tegemoet gekomen aan de verschillende behoeften/leermogelijkheden van leerlingen. Bij het aanbod van de zaakvakken wordt gewerkt volgens de principes van ‘Vier keer Wijzer’ van M. Bastmeier. Dat houdt in dat de leerstof thematisch wordt aangeboden, waarbij de doelen worden omgevormd in 5 leervragen. Her ervarend leren maakt dat de leerstof voor kinderen betekenisvol wordt aangeboden in een rijke leeromgeving. Daarbij worden de principes van Meervoudige Intelligentie toegepast. Ervarend leren
Uitdagende leeromgeving
Samenwerken
Betekenisvol leren
Ontdekkend leren
Kinderen actief betrekken
Dit wordt verder uitgewerkt in hoofdstuk 7 Management van onderwijsprocessen.
2.4.1.2: Didactisch handelen “Wij willen het maximale eruit halen bij leerlingen en hebben hoge verwachtingen van leerlingen.”
Bij ons staat de leerling centraal. Door het leveren van maatwerk brengen wij leerlingen tot optimale ontwikkeling. Maatwerk leveren betekent voor ons: de maat nemen. Een optimale ontwikkeling is het ontwikkelen van de mogelijkheden en talenten van de leerlingen. Er wordt gestreefd naar een groepsgrootte van 15 leerlingen. In iedere groep is een groepsleerkracht die in de onderbouw wordt bijgestaan door een onderwijsassistent. In de midden- en bovenbouw werken de onderwijsassistenten parttime, tenzij de situatie anders vraagt.
2.4.1.3: Pedagogisch klimaat “Wij streven ernaar dat iedereen zich veilig voelt op school.” Ons handelen is gericht op een omgeving waar iedereen zich veilig voelt. Voor onze leerlingen betekent dit dat wij structuur aanbrengen in tijd en ruimte, in werkzaamheden en relaties. Wij tonen onze leerlingen dat we vertrouwen hebben in hun ontwikkelingsmogelijkheden. Onze kernwaarden wat dat betreft zijn: ondersteuning, communicatie en structuur. Iedereen gaat op een respectvolle wijze met elkaar om. We hanteren de regels van SEN: Stoor Elkaar Niet.
13
2.4.1.5: Medische zorg “ Medische zorg is ondersteunend om het optimale uit de leerling te halen.” We zijn een school waar evenwicht wordt gezocht tussen onderwijs en zorg. Een leeromgeving waarin extra en expliciete onderwijstijd wordt geboden voor medische zorg en groei naar zelfstandigheid en zelfredzaamheid onder leiding van de verpleegkundige. Er is gelegenheid voor kinderen om tussentijds te rusten. 2.4.2: Organisatie 2.4.2.1: Leerlingenzorg “We volgen de totale ontwikkeling van het kind en vergelijken het met leeftijdsgenoten volgens de landelijke norm.” Elk kind heeft een ontwikkelingsperspectief. Elke groep werkt met groepsplannen op het gebied van taal, spelling en rekenen en sociaal emotionele ontwikkeling. We werken resultaatgericht en evalueren leeropbrengsten m.b.v. cito-lovs. De cyclus leerlingenzorg wordt als bijlage toegevoegd. 2.4.2.2: Personeel & professionalisering “Onze houding is gericht op verbetering van de kwaliteit van ons onderwijs.’ De Schutte’s Bosschool kan de haar gestelde taken alleen met succes volbrengen indien alle medewerkers getuigen van een grote mate van professionaliteit. De kwaliteit van ons onderwijs en onze zorg wordt bepaald door de kwaliteit van de medewerkers. Adequaat orthopedagogisch en didactisch handelen, collegiaal samenwerken en het gericht werken aan de persoonlijke ontwikkeling zijn kwaliteiten die wij van het personeel vragen: We leren van elkaar en werken samen, wij zijn samen verantwoordelijk, wij delen goede ideeën met elkaar. Ieder schooljaar wordt scholing gevolgd passend bij de ontwikkelagenda van de school èn Attendiz. Iedere leerkracht heeft op het niveau van HBO-master scholing gevolgd. 2.4.2.3.: Ouders “Wij vinden het belangrijk om met ouders samen te werken en delen betrokkenheid.” Wij realiseren ons dat de kans op een succesvolle opleiding op onze school zeer sterk afhangt van de betrokkenheid van de ouders van onze leerlingen met hun kind en met de school. Om de betrokkenheid van de ouders te vergroten hanteren wij vaste contactmomenten met de ouders. Tijdens deze contactmomenten staat de ontwikkeling van de leerling centraal en jaarlijks wordt het ontwikkelingsperspectief besproken. Voor ouders is communicatie erg belangrijk. Zeker ook omdat de meeste leerlingen met een bus op school komen en ouders niet dagelijks/wekelijks op school komen, kunnen ouders leerkrachten altijd voor en na lestijd bellen. Tijdens lestijd staat de secretaresse of de verpleegkundige ouders te woord en waar nodig kunnen mededelingen worden doorgegeven aan de desbetreffende leerkracht. Het contact verloopt ook via de e-mail en met het programma digiDUIF. Zodra een leerling bij ons op school wordt geplaatst, vindt binnen 6 weken een Op Overeenstemming Gericht Overleg plaats met ouders, waarbij het Ontwikkelingsperspectief (OPP) wordt vastgesteld. Dit OPP wordt jaarlijks opnieuw geschreven en halverwege het volgende schooljaar geëvalueerd en waar 14
nodig bijgesteld. De medische informatie en de daarbij komende medische verzorging wordt vastgelegd in het Medisch Zorgplan, door de schoolverpleegkundigen opgesteld. Ook dit plan wordt tijdens het OOGO vastgesteld en indien nodig bijgesteld. 2.4.2.4.: Cultuur “Kwaliteit is waarmaken wat je belooft. Wij zeggen wat we doen en we doen wat we zeggen.” Op deze manier willen we open en transparant, naar buiten gericht en op een planmatige wijze vormgeven aan de ontwikkeling van ons onderwijs.
2.5: Beleidsvorming Beleidsvorming voor deze planperiode – en daarmee ook direct dit schoolplan – krijgt gestalte met behulp van het INK-managementmodel. De keuze voor het INK-model is gelegen in het feit dat dit model Attendiz breed wordt gehanteerd. In het INK-managementmodel zijn de verschillende aandachtsgebieden in hun onderlinge samenhang weergegeven (zie voorgaande hoofdstuk 1). De aandachtsgebieden beslaan alle aspecten die voor de besturing van de school van belang zijn. Ruwweg wordt hierbij onderscheid gemaakt in twee soorten aandachtsgebieden, namelijk: de organisatiegebieden en de resultaatgebieden. In de organisatiegebieden wordt het functioneren van de school beschreven; in de resultaatgebieden worden de daarmee behaalde resultaten aangegeven. De samenhang tussen ‘resultaat’ en ‘organisatie’ bepaalt de mate waarin wij als school in staat zijn om te leren verbeteren en excelleren. Om eens in de vier jaar een schoolplan te kunnen opstellen is het nodig vooraf een grondige positiebepaling uit te voeren. In onze kwaliteitszorgcyclus (zie schema hieronder) is de positiebepaling (lees: sterke/zwakte analyse) ook als startactiviteit benoemd (fase van bezinning). Het bepalen van de eigen positie of uitgangssituatie heeft betrekking op verschillende aandachtsgebieden.
Figuur 1: PDSA – cyclus In de fase voorafgaand aan het schrijven van dit schoolplan heeft geen uitgebreide evaluatie plaatsgevonden op alle organisatie- en resultaatgebieden. Wel heeft er in maart 2012 een kwaliteitsonderzoek plaatsgevonden door onderzoeksbureau Van Beekvelt & Terpstra. De inspectie van het onderwijs heeft de school in januari 2009 bezocht en in november 2013 een pilotonderzoek 15
gedaan naar de sociale kwaliteit. De inspectie heeft de Schutte’s Bosschool de waardering basisarrangement gegeven. Zowel de inspectie als het kwaliteitsonderzoek hebben een aantal aandachtpunten aangegeven evenals de ontwikkelingen binnen de divisie SO. Deze worden bij ieder hoofdstuk beschreven en ook zal dit terugkomen in hoofdstuk Resultaatgebieden. Ieder jaar stelt de divisiemanager SO samen met de directeur een managementcontract op, waarin doelstellingen voor de komende jaren zijn vastgelegd. Dit schoolontwikkelplan wordt jaarlijks geëvalueerd en bijgesteld samen met het team en de MR.
2.6. Omgevings- en toekomstgerichtheid 2.6.1. Bovenschools strategisch beleid:
De Schutte’s Bosschool is onderdeel van Attendiz. De invoering van de Wet Kwaliteit (V)SO en de Wet Passend Onderwijs, maakten dat Attendiz zich in de afgelopen maanden heeft beraden op het huidige en toekomstige onderwijsaanbod. Daarbij hebben we gekoerst – en dat doen we nog – op een scholingsaanbod dat beantwoordt aan de wensen van Passend Onderwijs, waarbij thuisnabij en opbrengstgericht onderwijs belangrijke pijlers zijn. Aanpassing organisatiestrategie Attendiz: De onder Passend Onderwijs verwachte daling van ons leerlingaantal vroeg een nadere specialisatie van ons. Waar wij ons voorheen richtten op doelgroepen, hebben wij dit principe losgelaten en gekozen voor onderwijs dat is ingericht op basis van uitstroomprofielen. Uitstroomprofielen die leidend zijn, in combinatie met thuisnabij en opbrengstgericht onderwijs, hoe ziet dit er in de praktijk uit? De aangepaste onderwijsstructuur in onze divisie SO is als volgt: In deze divisie gelden opbrengstgericht werken en de uitstroombestemming als leidende uitgangspunten. In combinatie met thuisnabij onderwijs is ervoor gekozen om het onderwijs voor een groot deel opnieuw in te richten. Voor onze SO vestigingen van Het Mozaïek en Onder de Kap in Hengelo en Enschede verwachtten wij begin 2013 al een afname van ons leerlingenaantal. Vooruitlopend op de 1 oktober-telling laten de cijfers ons op dit moment zien dat deze verwachting is uitgekomen. Ook op de Huifkar (school voor zeer moeilijk lerenden) en de Schutte’s Bosschool (school voor langdurig zieke kinderen) is sprake van een dalend leerlingenaantal. Deze dalende trend noodzaakt ons om ons te bezinnen op de toekomst en om scherpe keuzes te maken als het gaat om het behoud van de expertise aan leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften. Onze Onder de Kap vestiging in Hengelo werd vorig jaar al opgesplitst in twee scholen; een school in Hengelo en een school in Enschede. Voor deze leerlingen en hun ouders, van wie ongeveer de helft afkomstig was uit Enschede, een hele uitkomst! Thuisnabij onderwijs kreeg voor hen direct een gezicht.
16
Deze inhoudelijke verandering en de schaalgrootte die nodig is om kwalitatief goed onderwijs te kunnen blijven geven, hadden als consequentie dat we het Mozaïek en Onder de Kap aan elkaar hebben gekoppeld in zowel Hengelo als Enschede. Met deze samenvoeging creëerden we een organisatorische eenheid, die goed past in onze ontwikkeling naar 1 SO Hengelo en 1 SO Enschede. De Zevensprong in Hengelo, Het Sloepje in Enschede en De Rietpluim in Almelo zijn onze scholen voor Jonge Risico Kinderen, in de leeftijd tot 7 jaar. Het specialistische onderwijs dat aan deze doelgroep wordt verzorgd blijkt te resulteren in een uitstroom van leerlingen naar het regulier onderwijs, het SBO en het SO, en dan voornamelijk richting Het Mozaïek en Onder de Kap. De wijze waarop Passend Onderwijs zich in de tijd ontwikkelt is bepalend voor de ontwikkelingen die wij voorzien voor De Zevensprong, Het Sloepje en De Rietpluim. Schematisch ziet dit er als volgt uit: SO Almelo: Mozaïek Almelo Onderbouw - De Rietpluim Mozaïek Almelo Midden- en Bovenbouw SO Hengelo: Onder de Kap / Het Mozaïek De Zevensprong SO Enschede: Onder de Kap / Het Mozaïek Schutte's Bosschool De Huifkar Het Sloepje
2.6.2. Omgeving en toekomst van De Schutte’s Bosschool Zoals in het vorige hoofdstuk is beschreven zal het huidige beleid van het ministerie van OCenW er toe leiden dat het segregatiemodel van het Nederlandse onderwijs geleidelijk vervangen wordt door een model waarbij kinderen zo veel mogelijk dichtbij huis passend onderwijs krijgen. Op basis van ontwikkelingen in andere landen (waaronder de USA) mogen we aannemen dat de tendens tot meer inclusie zich zal voortzetten.
17
Deze beleidsvoering Passend onderwijs leidt er toe dat in de toekomst het aantal leerlingen op de Schutte’s Bosschool zal afnemen. Deze trend heeft zich al ingezet: Telling op 1 oktober, per jaar
Aantal leerlingen
2014
99
2013
103
2012
104
2011
119
2010
117
Tabel 1: Leerlingtelling per 1 oktober
18
Hoofdstuk 3: Personeel Personeel
Visie en Beleid
Leiderschap En Management
Cultuur en Klimaat Middelen Voorzieningen
Management van onderwijsprocessen Management van ondersteunende processen
Waardering door het Personeel
Waardering door klanten / leveranciers
Resultaat En opbrengsten
Waardering door de maatschappij
3.1 Personeelsbeleid De kwaliteit van het onderwijs staat of valt met goede leerkrachten en goede onderwijsassistenten en overig onderwijsondersteunend personeel. Het is belangrijk dat alle personeelsleden op een professionele, collegiale en betrokken wijze samenwerken om dit doel te bereiken. Hiervoor is het nodig dat medewerkers competent zijn, gestimuleerd worden en aangesproken worden op functioneren en ontwikkeling. Voor de invoering van de ‘functiemix’ met als doel versterking van de kwaliteit, moet nog beleid worden gemaakt op de Schutte ’s Bosschool. Op het moment van het schrijven van dit schoolplan is een werkgroep bezig met de uitwerking van LC-functies.
3.2 Schoolorganisatie Kijkend naar de toekomst, waarin het leerlingaantal naar verwachting verder zal afnemen door de invoering van Passend onderwijs, ligt de prioriteit bij het primaire proces: het werken in de groepen. Er wordt kritisch gekeken op divisieniveau naar de inzet van personeel. Voor de Schutte‘s Bosschool blijft het noodzakelijk dat de onderbouw naast een leerkracht ook de beschikking houdt op een fulltime onderwijsassistent. Ook in de midden-en bovenbouwgroepen blijft het noodzakelijk om naast een leerkracht de beschikking te hebben over (parttime) onderwijsassistenten en ondersteunend personeel zoals schoolverpleegkundige, orthopedagoog, etc. Bij vervanging van zieke leerkrachten en onderwijsassistenten wordt er gebruik gemaakt van de Personeelsvoorziening Twente. Indien er geen invaller beschikbaar is, wordt in goed onderling overleg een oplossing gezocht met het aanwezige personeel. In principe worden geen leerlingen naar huis gestuurd. Voor langdurige vervanging heeft Attendiz de beschikking over een eigen invalpool.
3.3 Functieoverzicht De afdeling P&O van Attendiz is bezig met het actualiseren van functieboeken. Voor de functies die in het functieboek I 2013 staan is de tekst uit het functieboek gebruikt voor dit schoolplan.
19
Samenstelling team: 1. Groepsleerkrachten: De leraar speciaal (basis)onderwijs LB geeft onderwijs en begeleidt leerlingen, levert een bijdrage aan de voorbereiding en ontwikkeling van het onderwijs en is verantwoordelijk voor professionalisering. De groepsleerkracht werkt onder verantwoordelijkheid van de directeur. 2. Onderwijsassistent: De onderwijsassistent valt hiërarchisch onder de directeur en werkt onder verantwoordelijkheid van de betreffende leraar. De onderwijsassistent assisteert de leraar bij het geven van het onderwijs en levert bijdragen aan het lesprogramma. Daarnaast verricht de onderwijsassistent huishoudelijke, beheersmatige en verzorgende werkzaamheden 3. Vakleerkracht bewegingsonderwijs: is verantwoordelijk voor de lessen bewegingsonderwijs. De vakleerkracht werkt onder verantwoordelijkheid van de directeur. 4. Logopedist: De logopedist verricht logopedische behandelingen, die gericht zijn op de specifieke problemen van de leerling. Deze problemen liggen vooral op het gebied van spraak- en taalontwikkeling en communicatieproblemen. De logopedist werkt onder verantwoordelijkheid van de directeur. 5. Orthopedagoog: De orthopedagoog werkt onder verantwoordelijkheid van de directeur(en). De orthopedagoog zorgt voor diagnostisch onderzoek en geeft ondersteuning aan ouders en leerkrachten. De orthopedagoog is werkzaam voor een of meerdere scholen/locaties van Attendiz. Haar/zijn taak bestaat uit het begeleiden en bewaken van de ontwikkeling van de leerling tijdens de schoolperiode. Hij/zij informeert en adviseert de ouders/verzorgers en het personeel over het intellectueel en/of gedragsmatig functioneren van de leerling. Kan d.m.v. het afnemen van intelligentietesten het ontwikkelingsniveau van een leerling bepalen. Stuurt de psychologisch assistent aan. De orthopedagoog is lid van de commissie van begeleiding. Werkt onder verantwoordelijkheid van de directeur. 6. Psychologisch assistent: neemt onder verantwoordelijkheid van de orthopedagoog de intelligentieonderzoeken bij leerlingen af. Werkt onder verantwoordelijkheid van de directeur. 7. Zorgcoördinator: Leerkracht met extra taak. Biedt onderwijskundige ondersteuning naar de teamleden en is verantwoordelijk voor het lovs. Is toegevoegd aan de commissie van begeleiding. Werkt onder verantwoordelijkheid van de directeur. 8. Bouwcoördinatoren: Leerkracht met extra taak. Zij coördineren de werkzaamheden binnen de bouwen en zitten het werkoverleg voor. 9. Kinderverpleegkundige: De kinderverpleegkundige is vanuit een sociaal-medische deskundigheid verantwoordelijk voor het bewaken en bevorderen van de gezondheid van de kinderen van de school in de brede zin van het woord. De verpleegkundige zorg strekt zich uit over de relatie van de gezondheid met omgevingsfactoren. Van het takenpakket maken zowel medisch gedelegeerde handelingen als sociaalmaatschappelijke werkzaamheden deel uit. De verpleegkundige werkt nauw samen en overlegt met de JGZ-arts onder verantwoordelijkheid van de directeur van de school. Medische handelingen worden verricht op verzoek van de behandelend arts (schriftelijk 20
bevestigd) of op verzoek van ouders. De functie is vooral gericht op de zorg voor het kind en de begeleiding van de ouders. Daarnaast adviseert en ondersteunt zij de leerkracht. De verpleegkundige maakt tevens deel uit van en verricht ten dienste van de Commissie van Begeleiding onderzoekstaken. De verpleegkundige kan bepaalde medische zorgtaken delegeren aan teamleden, met uitzondering van taken die vallen onder de BIG-wet. Werkt onder verantwoordelijkheid van de directeur. 10. Kinderfysiotherapeut: verricht zelfstandig fysiotherapeutische handelingen, die gericht zijn op de specifieke problemen van de leerling. Deze problemen liggen vooral op het gebied van het bewegend functioneren. Veel activiteiten van de fysiotherapeut zijn onderwijsondersteunend. De fysiotherapeut werkt onder verantwoordelijkheid van de directeur. 11. ICT-er: Leerkracht met extra taak: beheert zowel de soft- als de hardware. Vertegenwoordigt de school op ICT-gebied naar buiten. 12. Contactpersoon ongewenste intimiteiten/vertrouwenspersoon: Medewerker met extra taak. Is aanspreekpunt voor leerlingen, collega’s en ouders in geval van – vermeendeongewenste intimiteiten. 13. Aandachtsfunctionaris: voert de meldcode uit. De taak is gekoppeld aan de zorgcoördinator. 14. Secretaresse: De werkzaamheden van de functie van administratief / secretarieel medewerker C worden verricht binnen een aangewezen onderdeel van de Attendiz organisatie. De uit te voeren werkzaamheden kunnen bestaan uit diverse combinaties van de beschreven modules bij deze functie. De administratief / secretarieel medewerker C beoordeelt, interpreteert en verwerkt informatie in geautomatiseerde gegevenssystemen, muteert gegevens, voert (daarop) controle uit en verstrekt (management)informatie uit die systemen in het kader van een helpdesk functie ten behoeve van een aangegeven onderdeel van de Attendiz organisatie en verricht secretariële werkzaamheden. De administratief / secretarieel medewerker C informeert ten aanzien van verbeteringen betreffende het operationele proces, vormt dossiers en zorgt voor archivering. De werkzaamheden worden uitgevoerd onder aansturing van de directeur. De administratief medewerker C draagt - waar nodig - bij aan een goede uitvoer en organisatie van activiteiten ten behoeve van een aangewezen onderdeel van de Attendiz organisatie. 15. Hoofd technische dienst: is belast met werkzaamheden en onderhoud van het gebouw en het buitengebied om de school. Werkt onder verantwoordelijkheid van de directeur. 16. Hulp-conciërge: voert werkzaamheden uit onder aansturing van het hoofd van de technische dienst en de directie. 17. Directeur: is eindverantwoordelijk voor de financiën, personeelsbeleid, onderwijskundige zaken, huisvesting en kwaliteitsbeleid. Werkt onder verantwoordelijkheid van de divisiemanager. 18. Adjunct-directeur: vormt samen met de directeur het managementteam en is verantwoordelijk voor onderwijskundige zaken, kwaliteitsbeleid en personeelsbeleid. De adjunct directeur vervangt de directeur bij diens afwezigheid. Werkt onder de verantwoordelijkheid van de directeur 21
3.4. Aanwezige expertise 3.4.1 Integraal Personeelsbeleid IPB De Schutte ‘s Bosschool werkt met het IPB van de stichting Attendiz. Het fundament voor een goed personeelsbeleid wordt gevormd door heldere (resultaat) afspraken en structurele gesprekken tussen medewerker en leidinggevende. De doelstelling van deze gesprekkencyclus is tweeledig. Enerzijds wil Attendiz de medewerker zo goed mogelijk helpen bij het werken aan professionele groei en ontwikkeling. Hoe kunnen wij jou helpen bij het realiseren van je ambities? Anderzijds willen we zorgen dat de inbreng van iedere medewerker maximaal bijdraagt aan het realiseren van de doelstellingen van de organisatie. Wat wordt jouw bijdrage en hoe ga je deze realiseren? Er is hierbij sprake van twee niveaus: het individuele niveau en het organisatorische niveau. 3.4.2 Gesprekkencyclus De cyclus bestaat uit de volgende gesprekken: A. Persoonlijk Ontwikkelings Plan (POP)/Doelstellingengesprek (DG) B. Functioneringsgesprek (FG) C. Beoordelingsgesprek (BG) / Evaluatiegesprek (EV) Deze gesprekken worden ingezet om een continue ontwikkeling en groei van iedere medewerker mogelijk te maken. In een schema:
De periode waarin de gesprekkencyclus wordt afgerond, beslaat maximaal twee opeenvolgende schooljaren. Dat betekent dat in de aanvang een POP / doelstellingengesprek plaatsvindt, eventueel in combinatie met een functioneringsgesprek en een beoordelingsgesprek. Aan het begin van de gesprekkencyclus vindt een doelstellingengesprek plaats. Tijdens dit gesprek wordt door de leidinggevende samen met de medewerker in kaart gebracht welke ontwikkelingsdoelen er voor de duur van de gesprekkencyclus centraal zullen staan. Deze doelen zijn afgeleid van het competentieprofiel behorende bij de functiewaardering van de medewerker. Ze zijn opgenomen in het Persoonlijk Ontwikkelingsplan (POP).
22
Het doelstellingengesprek is dus een startsein voor het werken aan specifieke ontwikkelpunten en verdere professionalisering. Van belang is het volgende voor ogen te houden: 1. 2. 3.
De ontwikkelingsdoelstellingen moeten zowel door de medewerker (individu) als de leidinggevende (organisatie) belangrijk worden gevonden. Het gesprek dient vooral om duidelijkheid te krijgen over de motivatie voor het versterken van bepaalde competenties. In het gesprek gaat het ook over de ondersteuning die eventueel nodig is.
Het persoonlijk ontwikkelingsplan (POP)/ Doelstellingengesprek De doelstelling van het POP / doelstellingengesprek is om verbeteringsacties te structureren en te concretiseren. Het POP ofwel het doelstellingengesprek is echter meer dan een plan. Het is ook een contract tussen medewerker en de directie. In dit contract doet de medewerker toezeggingen over de eigen ontwikkeling die in de komende periode wordt gerealiseerd. Tegelijkertijd doet de leidinggevende toezeggingen ten aanzien van de ondersteuning die de medewerker krijgt bij het werken aan die ontwikkeling. Door hier op schoolniveau bijvoorbeeld gebruik te maken van een e-instrument zoals bijvoorbeeld ECM is de uitvoering en de bewijsvoering van het POP gedigitaliseerd. Dit betekent dat de groei en ontwikkeling van alle deelnemers gevolgd en geborgd kan worden in een digitaal bekwaamheidsdossier. Er zijn echter ook andere instrumenten in te zetten. Bij leerkrachten zijn dat bijvoorbeeld: Leerlingenenquêtes, de Vaardigheidsmeter, lesbezoek. Maar ook de checklist of de QuickScan op het www.lerarenweb.nl Ook dit soort instrumenten kunnen input leveren het competentieniveau vast te stellen van de individuele medewerker. Voor functies/taken waarvoor geen competentieprofielen in het ECM staan wordt de functieomschrijving als input gebruikt. Het doelstellingengesprek kan onderdeel van het functioneringsgesprek zijn. Dit overlegt de directeur vooraf aan de gesprekkencyclus met het team. In de gesprekkencyclus vindt minimaal één functioneringsgesprek plaats. Dit gesprek tussen medewerker en leidinggevende heeft als kenmerk dat er sprake is van tweerichtingsverkeer. Een functioneringsgesprek is een van te voren afgesproken en voorbereid periodiek gesprek dat: 1. gesprekspartners informeert over de tevredenheid ten aanzien van het algehele functioneren; 2. gericht aandacht besteedt aan de ontwikkeling van de medewerker door gerichte feedback en verbetersuggesties; 3. een gelijkwaardige inbreng van directie en de medewerker beoogt; 4. een evenwichtige balans tussen de organisatiedoelstellingen en de individuele doelstellingen beoogt; 5. resulteert in afspraken ter ondersteuning van de gewenste ontwikkeling. 23
Waaraan een formulier voor het functioneringsgesprek in ieder geval moet voldoen is opgenomen in het “protocol functioneren en beoordelen” (zie bijlage) bij deze handleiding. Het functioneringsgesprekformulier kan per school afwijken van dit voorbeeld maar is te allen tijde een door de bestuurder en door de MR goedgekeurd formulier. Frequentie: Binnen de Attendiz scholen wordt er naar gestreefd om een doelstellingengesprek (POP), een functioneringsgesprek en een beoordelingsgesprek te voeren, tenzij er sprake is van een korte tijdelijke aanstelling. Voor nieuwe medewerkers die werken met een bepaalde proeftijd, geldt dat ze minimaal 1 maand voor het verstrijken van deze proeftijd een functioneringsgesprek hebben gehad. Een functioneringsgesprek wordt bij voorkeur steeds in dezelfde periode van het schooljaar gehouden. Het functioneringsgesprek kan zowel op verzoek van de direct leidinggevende als op verzoek van de medewerker plaatsvinden.
Het beoordelingsgesprek Het doel van het beoordelingsgesprek is onder andere het inzichtelijk maken van kwaliteiten van een medewerker. Er wordt binnen de gesprekscyclus van Attendiz een integrale prestatiebeoordeling voorgestaan. Dat wil zeggen dat er een verschil is tussen prestatiebeoordeling en competentiebeoordeling. Competentieafspraken en evaluaties zijn onderdeel van het POP / doelstellingengesprek of functioneringsgesprek. Echter de beoordelingen en afspraken rondom prestaties worden gerelateerd aan de bekwaamheidseisen (vastgelegd voor leerkrachten in Wet BIO) en horen hiermee in het beoordelingsgesprek thuis. Om dit te concretiseren is het van belang om resultaatgebieden en resultaten zoals omschreven in de functie, te benoemen en vast te leggen. Dit kan door de kernactiviteiten in een resultaatgebied middels prestatiematen SMART* te benoemen. Het gaat hierbij dan om het functioneren in de huidige functie. Mede om deze reden is het beoordelingsgesprek een belangrijk onderdeel van de gesprekscyclus. Het beoordelingsgesprek is een van te voren afgesproken en voorbereid periodiek gesprek waarin: 1.
2. 3.
informatie wordt gegeven aan de beoordeelde ten aanzien van het oordeel van de beoordelaar over de functievervulling van de beoordeelde (in hoeverre is het handelen in overeenstemming met doelstellingen en gemaakte afspraken); de beoordeling beslaat een van te voren afgesproken periode; de inhoud de motivatie van een beheersbeslissing kan hebben met mogelijke rechtspositionele consequenties.
Een andere belangrijke reden is beoordelen met het oog op promotie. Hierbij ligt de focus niet alleen op de afgelopen periode en de huidige functie, echter nadrukkelijk ook of er sprake is van leerbaarheid ten aanzien van de nieuw te verrichten taken. Hierbij wordt een verband gelegd met de noodzakelijk competenties en resultaatgebieden in de nieuwe (hogere) functie. De zogenaamde “kritische competenties”
24
Frequentie: Bij het bepalen van de frequentie voor beoordelingsgesprekken moet er een onderscheid worden gemaakt tussen personeelsleden met een vaste aanstelling en personeel met een tijdelijke aanstelling. Bij personeelsleden met een benoeming voor onbepaalde tijd wordt ten minste elk tweede schooljaar een beoordelingsgesprek gevoerd. Wanneer personeelsleden langer dan een jaar in tijdelijke dienst werken (bijv. ter vervanging van een langdurig zieke) worden zij met betrekking tot deze regeling gelijkgesteld aan personeel met een vaste aanstelling. 2. Met personeelsleden met een benoeming in tijdelijke dienst met het oog op een benoeming voor onbepaalde tijd wordt er een functioneringsgesprek gevoerd tijdens de proeftijd, ongeveer twee maanden ( 10e week) na de aanstelling, en daarna halverwege het eerste dienstjaar. Voor de maand mei wordt er een beoordelingsgesprek gevoerd met medewerker 1.
Op schriftelijk gemotiveerde gronden en met instemming van Bestuurder en (P)MR kan op school niveau worden afgeweken van deze tweejaarlijkse frequentie. Deze afwijking op de regel is alleen van toepassing voor medewerkers met een benoeming voor onbepaalde tijd.
3.4.3 Bekwaamheidsdossier Iedere medewerker heeft een bekwaamheidsdossier. Dit bevat:
Documenten die de onderwijsbekwaamheid aangeven;
Een C.V.;
Afspraken van POP;
Weergave van de gesprekken.
De medewerker is zelf verantwoordelijk voor het bekwaamheidsdossier. 3.4.4 Studiefaciliteiten Attendiz Attendiz hanteert met betrekking tot het faciliteren van opleidingen, cursussen en trainingen de onderstaande richtlijnen. Uitgangspunten: Studiefaciliteiten worden verstrekt aan individuele medewerkers wanneer de studie past binnen het beleid van Attendiz en binnen het professionaliserings- en schoolbeleid in het bijzonder. Er zijn twee categorieën te onderscheiden bij het toekennen van studiefaciliteiten. De leidinggevende bepaalt tot welke categorie de professionalisering behoort. Categorie I Professionalisering in opdracht van de leidinggevende (verplichte, functie/taakgebonden op school of Attendiz-niveau) Categorie II Wenselijke/relevante (niet verplicht) professionalisering, voor huidige functie of voor een opleiding die in de toekomst van belang kan zijn voor Attendiz. Toekenning van studiefaciliteiten: Studiefaciliteiten kunnen worden verleend in een (gedeeltelijke) vergoeding van de studiekosten en/of in tijd. De studiefaciliteiten worden verstrekt voor de duur van 25
de studie. De leidinggevende kan bij bijzondere omstandigheden deze termijn verlengen. De studiefaciliteiten stoppen te allen tijde wanneer het dienstverband met de medewerker eindigt. Alle voor de studie verplichte kosten (inschrijfkosten, lesgelden, verplichte literatuur) worden vergoed. Een reiskostenvergoeding op basis van openbaar vervoer wordt toegekend wanneer de studie in een andere plaats dan de woon- of standplaats wordt gevolgd. Categorie I: De studiekosten worden volledig vergoed. De tijd die noodzakelijk is voor het volgen van colleges/lessen wordt gezien als werktijd en worden ingepland in de normjaartaak van betrokkene, waarbij zoveel als mogelijk de niet-lesgebonden uren worden ingezet. In overleg met de medewerker kunnen ook de deskundigheidsuren en duurzame inzetbaarheidsuren worden ingezet voor studieverlof. Categorie II: De studiekosten worden voor 50% vergoed. De in de CAO genoemde deskundigheidsuren en duurzame inzetbaarheidsuren worden als studieverlof ingezet. Mochten er, naar oordeel van de leidinggevende, meer studie-uren nodig zijn kan een deel van de overige nietlesgebonden uren als extra studieverlof worden ingezet.
Afspraken rond studievorderingen en kennisoverdracht: De medewerker houdt leidinggevende op de hoogte van zijn studievorderingen. Tevens worden er afspraken gemaakt op welke wijze kennisoverdracht zal plaatsvinden aan leidinggevende/teamleden. Terugbetalingsregeling: De medewerker is verplicht tot terugbetaling van de toegekende studiekosten indien: de studie voortijdig beëindigt of de studie beëindigt zonder het behalen van een geldig getuigschrift of diploma;
de medewerker op eigen verzoek of met verwijtbaar ontslag vertrekt tijdens de opleiding of binnen een termijn van twee jaren na het behalen van getuigschrift of diploma.
Vertrekt de medewerker binnen 12 maanden na diplomering wordt de terugbetaling teruggebracht naar 75% van de vergoede kosten. Ligt het vertrek van de medewerker tussen 12 en 24 maanden na diplomering wordt de terugbetaling teruggebracht naar 50% van de vergoede kosten. Terugbetalingsplicht vervalt: wanneer er sprake is van ontslag op initiatief van de werkgever op grond van omstandigheden die niet aan de werknemer te wijten is (bijvoorbeeld terugloop van leerlingenaantal); bij ontslag wegens (keuze)-pensioen. Samengaan met andere vergoedingen: Wanneer een opleiding in aanmerking komt voor vergoeding door andere instanties (bv lerarenbeurs), zal er sprake zijn van maatwerk. 3.4.5 Normjaartaak/taakbeleid De normjaartaak wordt Attendizbreed vastgesteld in overleg met de GMR n.a.v. de nieuwe CAO 2014.
26
3.4.6 Begeleiding startende collega’s: Voor het succesvol laten instromen van nieuwe collega’s wordt een protocol gevolgd. De naaste collega’s en (adjunct)directeur hebben hierin een taak (zie bijlage 7). 3.4.7 ARBO 1.
RI&E: 1x per 4 jaar vindt een Risico Inventarisatie en Evaluatie plaats. De hoofd technische dienst is Arbo-coördinator op school. Op divisieniveau is ook een Arbocoördinator aangesteld die het Arbobeleid van Attendiz coördineert en uitvoert;
2.
Ziekteverzuim: uitgangspunt is dat ziek zijn mag maar dat verzuim een keuze is. Er zijn afspraken over de ziekmelding en hoe te handelen na de ziekmelding. Het instrument dat gebruikt wordt is de Verzuimmanager. Dit programma biedt ondersteuning bij de dagelijkse processen van het verzuimbeleid;
3.
Ouderenbeleid: hiervoor is nog geen beleid opgesteld door stichting Attendiz.
27
Hoofdstuk 4: Leiderschap en Management Personeel
Visie en Beleid
Leiderschap En Management
Cultuur en Klimaat
Management van onderwijsprocessen
Management van ondersteunende processen
Middelen en Voorzieningen
Waardering door het Personeel
Waardering door klanten / leveranciers
Resultaat En opbrengsten
Waardering door de maatschappij
4.1 Leiding van de school De directeur is eindverantwoordelijk voor de financiën, personeelsbeleid, onderwijskundige zaken, huisvesting en kwaliteitsbeleid. De directeur is geregistreerd in het Schoolleidersregister PO en het is de bedoeling dat hij/zij gecertificeerd wordt als Registerdirecteur Onderwijs (RDO). Hiervoor biedt Attendiz scholing aan alle leidinggevenden. De visie van Stichting Attendiz op leiderschap gaat uit van opbrengstgericht leiderschap. Opbrengstgericht leiderschap stelt de interactie tussen leraar en leerling centraal en wil het onderwijskundig proces versterken met tot doel de leerresultaten van leerlingen te optimaliseren. Opbrengstgericht leiderschap moet dan ook leiden tot effectievere instructie door leraren waardoor leerlingen beter leren met als resultaat betere leerprestaties van leerlingen. Hieronder noemen we een aantal kenmerken van opbrengstgericht leiderschap. De schoolleiding heeft een heldere visie en stelt ambitieuze doelen; heeft kennis om opbrengstgericht leiding te geven aan zijn team; volgt en evalueert de vooruitgang planmatig; geeft leiding aan een onderzoeksmatige cultuur; zorgt ervoor dat leraren hun werk goed kunnen doen; bewaakt de samenhang en kwaliteit. In de praktijk betekent deze visie dat de directie zich richt op de ‘grote lijnen’ en deze vertaalt naar de medewerkers. Vervolgens ligt de verantwoordelijkheid voor de concrete inhoud en uitvoering van onderwijstaken bij de teamleden zelf, waarbij de schoolleiding medewerkers bevraagt op resultaat. Van groot belang is dat de directie evaluaties en evaluatiebeleid initieert. Hierdoor is de directie in staat om vroegtijdig bij te sturen wanneer zaken aantoonbaar niet goed verlopen. Doen wat werkt, dat is waar het om gaat.
28
De schoolleiding spreekt duidelijke verwachtingen uit en spreekt mensen aan op gedrag. Dit geldt niet alleen voor de gemaakte afspraken, maar vooral voor het te ontwikkelen professionele gedrag van teamleden. De schoolleiding zorgt voor een klimaat waarin teamleden zelf ook heldere verwachtingen naar elkaar uitspreken en elkaar ook aan te spreken op professioneel gedrag en handelen. De directie draagt zorg voor een effectieve overleg- en vergadercultuur.
4.2 Ondernemend leiderschap Het enige onveranderlijke van onderwijs is dat het verandert. Je moet hier als school steeds op inspelen. Als schoolleiding moet je voorkomen dat verandering op verandering gestapeld wordt. Het moet echter ook niet zo zijn dat dat hierdoor veranderingen niet tot stand komen. De ontwikkeling naar Passend Onderwijs vraagt om een ondernemende schoolleider. Iemand die, samen met de divisie SO, de energie en de communicatieve vaardigheden heeft om samen met het team dingen te doen waarvan ze niet wisten dat ze ze konden. Ondernemend leiderschap houdt in dat: de morele drijfveren van de medewerkers worden benut; er wordt ingezet op het ontwikkelen van de capaciteiten van de medewerkers; het veranderingsproces wordt begrepen; een leercultuur wordt ontwikkeld; voor een evaluatieve schoolcultuur wordt gezorgd; er voortdurend wordt gewerkt aan samenhang. Ondernemend leiderschap speelt zich niet alleen in de school af. Als school alleen zullen we het niet redden om de ontwikkeling van de leerlingen te doen slagen. We zullen ook contacten moeten onderhouden met de vele ketenpartners van de school.
4.3 De school als lerende organisatie We hebben al aangegeven dat het onderwijs steeds aan verandering onderhevig is. Het slagen van veranderingen is afhankelijk van de verantwoordelijkheid en de capaciteiten van de personeelsleden. Zowel individueel als gezamenlijk. Met name het leren van elkaar is een voorwaarde om veranderingen te realiseren. Dit leren dient plaats te vinden in een lerende organisatie, waarin mensen voortdurend bezig zijn om hun capaciteiten te verbeteren (te leren), omdat te bereiken wat ze echt willen. In een lerende organisatie worden nieuwe ideeën en collectieve ambities aangemoedigd. Daarvoor is het ook nodig dat leerkrachten kritisch zijn ten opzicht van elkaars handelen en aangesproken kunnen worden door collega’s. Dit bevordert het teamleren op school.
29
4.4 De managementorganisatie De Schutte’s Bosschool wordt geleid door een directeur en een adjunct-directeur. Op het moment van het schrijven van dit schoolplan is de directeur met langdurig ziekteverlof en neemt de adjunct directeur waar. Het is nog niet duidelijk hoe deze situatie zich in het komende jaar zal ontwikkelen. De directeur is verantwoordelijk voor de primaire processen op school. Veel van de primaire processen zijn vastgelegd in protocollen en afspraken. Het gaat hierbij zowel om afspraken op schoolniveau als op divisieniveau. De adjunct-directeur heeft wekelijks overleg met de orthopedagoog, de kinderverpleegkundige en de zorgcoördinator over de onderwijskundige- en pedagogische aangelegenheden (Schoolzorgteam).
4.5 Management Rapportage systeem Attendiz werkt met een management rapportage systeem om de kwaliteit van het onderwijs op de scholen te behouden en te verbeteren. De kern van het systeem wordt gevormd door kwaliteitskaarten. Op basis van deze kaarten legt de schooldirecteur als onderwijskundig leider verantwoording af aan de divisiedirecteur. Kwaliteitskaarten: De kwaliteitskaarten van Attendiz zijn gebaseerd op het Attendiz kwaliteitskader dat gevormd wordt door de kwaliteitsaspecten uit het toezichtskader van de inspectie, aangevuld met eigen kwaliteitsaspecten van Attendiz. De kwaliteitskaarten zijn het middel om de kwaliteit van het onderwijs in beeld te brengen en vervolgens op het niveau van de school streefdoelen op te stellen. Alvorens concrete werkafspraken te maken, vindt er binnen de divisie afstemming plaats. Hiervoor maken we gebruik van Indicator Kwaliteitsaspecten, inspectietoezicht en interne audits: Het in beeld brengen van de kwaliteit van het onderwijs op basis van de kwaliteitskaarten gebeurt met behulp van de “Indicator Kwaliteitsaspecten”. De schooldirecteur vult de Indicator Kwaliteitsaspecten in waarbij aangegeven wordt of het betreffende kwaliteitsaspect van de kwaliteitskaarten niet aanwezig, aanwezig, operationeel of geborgd is. Naast het toezicht van de inspectie bezoekt het auditteam van Attendiz iedere school tweejaarlijks voor een interne audit. De kwaliteitskaarten vormen de basis voor deze interne audit. De aandachtspunten van de inspectie en van het auditteam leveren gegevens aan voor de Indicator Kwaliteitsaspecten. Kwaliteitskaarten en INK- model: Het INK – model is het uitgangspunt bij de planvorming binnen Attendiz. De INK - domeinen zijn in alle plannen en rapportages terug te vinden. De Indicator Kwaliteitsaspecten bestrijkt alle INK-domeinen die onder de directe verantwoordelijkheid van de schooldirecteur vallen. Voor het domein “middelen en voorzieningen” ligt de verantwoordelijkheid voor een groot deel bij de divisiedirecteur.
30
Het betreft met name: - Financieel beleid; - Personeelsbeleid; - Formatief beleid; - Ziekteverzuimbeleid; - Huisvestingsbeleid. Deze onderwerpen komen in de managementgesprekken als aparte thema’s terug. Van schoolplan naar Indicator Kwaliteitsaspecten: Iedere school van Attendiz stelt een vierjaarlijks schoolplan op. Het INK-model is de basis van het schoolplan. Per domein beschrijft de schooldirecteur de huidige situatie, het schoolbeleid en de beleidsvoornemens en de streefdoelen van de school voor de komende vier jaar. De beleidsvoornemens en streefdoelen uit het schoolplan komen terug in de Indicator Kwaliteitsaspecten die de schooldirecteur jaarlijks invult. Het schoolplan is dus het vertrekpunt van een vierjarige cyclus. Verantwoording en beoordeling: De managementgesprekken worden tevens benut om als moment waarop de schooldirecteur verantwoording aflegt aan de divisiedirecteur over de geleverde prestaties en waarover de divisiedirecteur een oordeel uitspreekt. Vervolgens kan op basis van die beoordeling gezamenlijk worden bezien of het wenselijk is om bepaalde competenties binnen de landelijk vastgestelde competentiegebieden verder te ontwikkelen. Deze competenties zijn: - Visie gestuurd werken. - In relatie staan tot de omgeving. - Vormgeven aan organisatiekenmerken vanuit een onderwijskundige gerichtheid. - Hanteren van strategieën t.b.v. samenwerking, leren en onderzoeken op alle niveaus. - Hogere orde denken: analyseren, evalueren en creëren. Managementgesprekken: In de loop van het schooljaar vinden er drie managementgesprekken plaats tussen de divisiedirecteur en de schooldirecteur. Afhankelijk van de situatie kan de divisiedirecteur ook managementgesprekken voeren met teamleiders en/of adjunct directeuren. De frequentie en de inhoud stemt de divisiedirecteur af met de verantwoordelijk schooldirecteur. Na afloop van de drie managementgesprekken maakt de divisiedirecteur managementrapportages die zich richten op de INK-gebieden: Middelen en voorzieningen Financiën Personeel Formatie Ziekteverzuim Huisvesting Leiderschap en management
31
Zowel in de Indicator Kwaliteitsaspecten als in de managementrapportages worden streefdoelen vastgesteld, geëvalueerd, geactualiseerd en aangevuld. Per schooljaar zijn er drie managementgesprekken: 1. Managementgesprek 1 in september: Dit is het startgesprek. Tijdens dit gesprek worden de streefdoelen en afspraken voor het komende schooljaar vastgelegd. Aan de orde komen: - het vaststellen van de streefdoelen binnen de Indicator Kwaliteitsaspecten; - het vaststellen van het plan deskundigheidsbevordering; - het vaststellen van het meerjaren onderhoudsplan;* - het vaststellen van de formatie op basis van het leerlingenaantal;* - het vaststellen van de deel begroting van de locatie voor het nieuwe kalenderjaar;* - het vaststellen van het persoonlijk ontwikkelplan van de schooldirecteur. 2. Managementgesprek 2 in januari: Dit is het voortgangsgesprek. Tijdens dit gesprek wordt de voortgang van de streefdoelen en afspraken besproken. Aan de orde komen: - de voortgang van de streefdoelen binnen de Indicator Kwaliteitsaspecten; - de voortgang van het plan deskundigheidsbevordering; - afspraken m.b.t. deskundigheidsbevordering in het nieuwe schooljaar; - de voortgang m.b.t. de afspraken rondom formatie, financiën en huisvesting;* - de voortgang van het persoonlijk ontwikkelplan van de schooldirecteur. 3. Managementgesprek 3 in juni: Dit is het evaluatiegesprek. Tijdens dit gesprek vindt de evaluatie van de streefdoelen en afspraken plaats en wordt de aanzet gemaakt voor de streefdoelen en afspraken voor het nieuwe schooljaar. Aan de orde komen: - de evaluatie van de streefdoelen binnen de Indicator Kwaliteitsaspecten; - evaluatie van het ziekteverzuim; - evaluatie van het plan deskundigheidsbevordering; - evaluatie van leerlingenaantal en formatie;* - evaluatie van de financiële uitgaven van de school;* - evaluatie van de huisvestingssituatie van de school;* - de streefdoelen van de school voor het komende schooljaar binnen de Indicator - de evaluatie van het persoonlijk ontwikkelplan van de schooldirecteur, het functioneren van de schooldirecteur en het bespreken van het nieuwe persoonlijk ontwikkelplan van de schooldirecteur. * Indien van toepassing Incidentele gesprekken: Naast bovengenoemde geplande gesprekken vinden er incidentele voortgangsgesprekken tussen schooldirecteur en divisiedirecteur plaats.
32
Communicatie: Schoolplan, Schoolgids en Indicator kwaliteitsaspecten worden aan team en MR voorgelegd, besproken en (indien nodig) vastgesteld.
33
Hoofdstuk 5: Cultuur en klimaat
Personeel
Visie en Beleid
Leiderschap En Management
Cultuur en Klimaat Middelen en Voorzieningen
Management van onderwijsprocessen Management van ondersteunende processen
Waardering door het Personeel
Waardering door klanten / leveranciers
Resultaat En opbrengsten
Waardering door de maatschappij
5.1 Schoolcultuur De Schutte’s Bosschool richt zich op chronisch zieke kinderen in de leeftijd van 4 tot en met 12 à 13 jaar. Op de Schutte’s Bosschool wordt aan kinderen met een chronische ziekte en/of lichamelijke beperking ondersteuning geboden zodat zij het onderwijs zo optimaal mogelijk kunnen volgen. Gezien vanuit het eigen perspectief van elke leerling wordt gewerkt aan de maximaal haalbare toerusting binnen de verschillende ontwikkelingsgebieden. Een prettig pedagogisch klimaat gekenmerkt door een duidelijke structuur, veiligheid, respectvolle sociale omgang en vertrouwen is een belangrijke voorwaarde voor de ontwikkeling van leerlingen. Leerlingen van onze school realiseren zich doorgaans goed waarom zij speciaal onderwijs volgen. De acceptatie naar elkaar toe is groot, iedereen zit om de een of andere reden op deze school. Kinderen schromen ook niet om met elkaar te praten over hun eigen aandoening of beperking. Dit aspect draagt bij aan het gevoel van erbij horen, geen uitzondering zijn, wat de ontwikkeling op allerlei gebied ten goede komt. Er zijn school- en klassenregels (waaronder pleinregels; de regels zijn vooral gedragsregels: hoe ga je met elkaar om). Deze regels worden ook daadwerkelijk gehanteerd. De Schutte’s Bosschool wil een open school zijn. De school ruimt veel aandacht en tijd in voor een prettig, veilig en open schoolklimaat. In het lesprogramma wordt veel aandacht geschonken aan het omgaan met elkaar. De school creëert een klimaat op basis van gelijkwaardigheid en respect, waarin iedereen zich veilig voelt. Sociaal emotioneel en lichamelijk welbevinden staan daarbij voorop. In het onderwijs richten we de leeromgeving zo in dat het kind tot een optimale persoonlijkheidsontwikkeling kan komen en aansluiting vindt in de maatschappij. 5.1.1 Schoolregels We hebben op school één algemene schoolregel die voor iedereen geldt: “Stoor Elkaar Niet”. De afspraken in de klas en in de pauze zijn hiervan afgeleid. De afspraken worden regelmatig met de leerlingen herhaald en waar mogelijk samen met hen uitgebreid. De afspraken bevatten o.a. antipestregels. Ze ondersteunen het (pedagogisch) klimaat dat we nastreven: een veilige omgeving waarin iedere leerling zich optimaal kan ontwikkelen. Als leerlingen gedrag vertonen dat de geldende 34
normen en regels overschrijdt, dan wordt er sturend en corrigerend opgetreden. We proberen preventief te zijn: we ondersteunen als er positief gedrag wordt vertoond, we bespreken moeilijke situaties, zoeken samen naar manieren om het anders aan te pakken en spiegelen leerlingen in hun gedrag. Zo nodig wordt met ouders overlegd hoe de leerling het beste begeleid kan worden. 5.1.2 Veiligheidsbeleid Wij gaan uit van een directe relatie tussen het primaire proces en de mate van veiligheid. Uitgaande van de stelling dat aantrekkelijk vormgegeven onderwijs tot tevreden leerlingen leidt, kan worden aangenomen dat dit ook tot minder ongewenst gedrag leidt en daarmee tot een veiliger school. Wij willen dat leerlingen en personeelsleden zich veilig voelen op school. Om inzicht te krijgen in de veiligheidsbeleving van leerlingen, ouders en teamleden wordt hier vierjaarlijks in de kwaliteitsmeting naar gevraagd. Het registreren en melden van incidenten gebeurt digitaal. Deze worden besproken in elke commissie van begeleiding mede om te kijken of incidenten zich herhalen en welke maatregelen genomen moeten worden. 1x per 4 jaar vindt een Risico Inventarisatie en Evaluatie plaats. Het hoofd technische dienst is BHV-coördinator op school. Op divisieniveau is ook een Arbo- en BHV-coördinator aangesteld die het Arbobeleid van Attendiz coördineert en uitvoert. 5.1.2.1. Aandachtsfunctionaris In het kader van de Wet Meldcode Huiselijk Geweld en Kindermishandeling is op alle scholen van Attendiz een aandachtsfunctionaris aangesteld. Meestal is dit een taak van een zorgcoördinator, zo ook op de Schutte’s Bosschool.In deze wet is vastgelegd dat elke organisatie en beroepskracht die met kinderen, ouders en ouderen werkt, verplicht is om met een meldcode te werken. Bij de aanpak van huiselijk geweld of kindermishandeling is het belangrijk om signalen van geweld in een vroegtijdig stadium te signaleren. Daarnaast is het van belang te weten welke stappen gezet kunnen worden om het geweld te stoppen. De meldcode biedt houvast bij het zetten van de juiste stappen als er huiselijk geweld of kindermishandeling wordt gesignaleerd. De Aandachtsfunctionaris kan worden gepositioneerd op het snijvlak van beleid en uitvoering. De Aandachtsfunctionaris heeft een adviserende rol richting de beleidsontwikkeling en een coördinerende rol bij de uitvoering van de stappen van de meldcode indien er een vermoeden is van kindermishandeling/huiselijk geweld.
5.1.2.2. Schoolcontactpersoon De schoolcontactpersoon is er voor iedereen die met de school te maken heeft: leerlingen, ouders, leraren. Maar ook onderwijsondersteunend personeel en stagiaires kunnen terecht wanneer dat nodig is. De (school)contactpersoon kan worden benaderd bij klachten of meldingen omtrent ongewenst gedrag, bijvoorbeeld pesten, agressie, seksuele intimidatie of racisme. Bij ons op school zijn Marjo ten Wolde en Lucy de Backer de schoolcontactpersonen.
35
5.1.3 Gedragscode Voor veiligheid en omgang met elkaar is een gedragscode opgesteld voor alle Attendiz scholen met als doel: Het schoolklimaat wordt gekenmerkt door openheid, veiligheid, acceptatie, respect en vertrouwen. Een dergelijk klimaat is een voorwaarde voor alle leden van de scholen binnen Stichting Attendiz om optimale leerprestaties en werkprestaties te kunnen leveren.
5.1.4 Protocol Sociale Media Binnen Attendiz wordt op het moment van dit schrijven van dit schoolplan gewerkt aan een Protocol Sociale Media. Tot het moment dat het beleid voor alle Attendiz –scholen is vastgesteld, werken wij volgens een zelf opgesteld protocol. Zie hiervoor bijlage 10.
5.2 Cultuur voor medewerkers Er wordt gestreefd naar het ontwikkelen van een lerende organisatie, die gekenmerkt wordt door een professionele leergemeenschap. Om dit te bereiken worden er jaarlijks studiedagen (voor kennis/vaardigheden op pedagogisch-, didactisch- en medisch vlak) voor het gehele team georganiseerd. Daarnaast kan het personeel, naast het verplicht behalen van de Master Sen, individueel nascholing volgen o.a. via de Attendiz Academie. Speerpunt is de ontwikkeling van het personeel tot nog beter personeel opgeleid. Naast lesgevende capaciteiten wordt op de Schutte’s Bosschool wordt ook veel waarde gehecht aan de professionele instelling van de werknemers. Dit houdt voor onze school in dat ze: Handelen in overeenstemming met de missie en de visie van de school; Zich collegiaal opstellen; Zich medeverantwoordelijk voelen voor de school, de leerlingen en elkaar; Met anderen kunnen en willen samenwerken; Hun werk met anderen willen bespreken; Kritisch willen zijn ten opzichte van het handelen van collega’s (teamleren); Zich adequaat voorbereiden op vergaderingen en bijeenkomsten; Genomen besluiten loyaal uitvoeren; Aanspreekbaar zijn op resultaten en op het nakomen van afspraken; Kennis en inhoud van algemene beleidsnota’s; Gemotiveerd zijn om zichzelf te ontwikkelen; Anderen kunnen en willen begeleiden of helpen; Beschikken over reflectieve vaardigheden; Planmatig werken; Bereid zijn om een bijdrage te leveren aan de ontwikkeling van de school; Met ouders willen meedenken.
36
Een echte professional is herkenbaar door het initiatief dat hij/zij toont, doordat hij/zij meedenkt, doordat hij/zij vragen stelt en vooral doordat hij/zij iets beters bedenkt. 5.2.1 Arbobeleid De Stichting Attendiz heeft met een Arbo–dienst een contract afgesloten. Het beleid is er op gericht om uitval bij medewerkers te voorkomen. In geval van een langdurige uitval wordt er een probleemanalyse gemaakt en vervolgens een plan van aanpak opgesteld. Er is in geval van langdurige uitval tevens de mogelijkheid voor overleg met de bedrijfsarts in het Sociaal Medisch Overleg (SMO). 5.2.2 Interne communicatie Op de Schutte’s Bosschool vinden de we de interne communicatie erg belangrijk. Het gaat er om betrokkenheid te onderhouden van de medewerkers op het werk en het schoolgebeuren om op die manier de kwaliteit van de school te optimaliseren. Daarom zorgt de schoolleiding voor een heldere vergaderstructuur en worden er effectieve hulpmiddelen gebruikt. De vergadercyclus is als volgt: - Teamvergadering: 1x per maand - Onderwijsvergadering: 2x per maand - Na iedere lesdag is er een kort moment in de personeelskamer waar praktische zaken die zich voordoen aan de orde komen. Er is 1 x per week een zorgoverleg met het schoolzorgteam (zie hoofdstuk 7) De Ouderraad vergadert 1 x per 2 maand. De Medezeggenschapsraad vergadert 1 x per 2 maand Daarnaast gebruiken we effectieve middelen voor de communicatie zoals de e-mail en de nieuwsbrief vanuit de directie na ieder Divisie-overleg. Qua communicatiegedrag vinden we het volgende belangrijk: - Zaken worden op de juiste plaats besproken; - Vergaderingen worden goed voorbereid; - Op vergaderingen is er sprake van actieve deelname; - In beginsel spreekt iedereen namens zichzelf; - We geven elkaar respectvolle feedback en accepteren ook feedback van anderen.
5.2.3 Externe contacten De Schutte’s Bosschool onderhoudt structurele contacten met externe instanties. Hierdoor halen we expertise de school binnen en wisselen we tevens expertise uit. Daardoor kunnen we adequaat samenwerken aan de ontwikkeling van de kinderen. We dragen daarvoor – als school en ouders – een gezamenlijke verantwoordelijkheid. De externe instanties waarmee we een relatie onderhouden zorgen voor advies, hulp en ondersteuning en dit komt de kwaliteit van het onderwijs en de school als organisatie ten goede.
37
We hebben systematische en gereguleerde contacten met onder andere: - organisaties voor de gezondheidszorg en jeugdhulpverlening; - GGD Twente; - Saxion; - ROC van Twente; - BJZO; - Karakter; - Arccàre; - Mediant; - Bartimeus - SEIN - Vrij gevestigde (kinder)psychiaters en GZ-psychologen; - Inspectie voor het Onderwijs; - Huisartsen, specialisten of –indien nodig- externe behandelaars; - Scholen voor Voortgezet (Speciaal) Onderwijs; - SBO scholen; - Regulier onderwijs.
5.3 Cultuur voor ouders De ouders van onze leerlingen mogen verwachten dat de leerkrachten goed onderwijs geven waarbij zij zorgdragen voor een veilig pedagogisch klimaat. Ook mogen de ouders er van uit gaan dat er gewerkt wordt aan een ononderbroken ontwikkelingslijn op cognitief, sociaal-emotioneel, sociaal vaardig en motorisch gebied. Ouders zijn voor ons van grote waarde met betrekking tot bovenstaande ontwikkelingslijn. Wij dienen wat op school gebeurt en de thuissituatie goed op elkaar af te stemmen. Daarom hebben wij veelvuldig contact met de ouders. Aangezien het merendeel van de leerlingen niet door de ouders wordt gebracht vindt het “dagelijks” contact onder andere plaats door middel van de e-mail, Digiduif of telefoon. Ouders kunnen ook een gesprek aanvragen met de leerkracht, de orthopedagoog of de directie. Daarnaast kennen wij de volgende contacten met de ouders: WAT
WANNEER
WIE
Intakegesprek
Voor de aanmelding
Directeur, ouders en leerling
Kennismakingsgesprek met leerling en ouders
Als de datum van plaatsing bekend is
Leerkracht, onderwijsassistent, kinderverpleegkundige, leerlingen en ouders
Informatieavond
Begin van het schooljaar
Leerkracht en onderwijsassistent
38
Huisbezoeken
Bij nieuwe leerlingen binnen een half jaar
Leerkracht, onderwijsassistent en leerling en ouders, indien nodig kinderverpleegkundige
Schooladviesgesprek
november
Leerkracht, leerling en ouders
Ouderavond voortgang, individueel gesprek
november
Leerkracht, onderwijsassistent en ouders; indien gewenst ook disciplines (orthopedagoog, zorgcoördinator, fysiotherapeut, logopedist)
Bespreking OOP en rapport
Februari en juni
Leerkracht, onderwijsassistent en. ouders
Lichtjes avond
Open avond voor kerst
Personeel, leerlingen, ouders en familie
Voorstelling
4x per jaar treden leerlingen voor ouders op.
Personeel, leerlingen en ouders
Afsluiting van projecten
Jaarlijks nodigen wij ouders uit voor het bijwonen van de afsluiting van een project.
Personeel, leerlingen en ouders
Individueel gesprek
Algemene informatie aan de ouders vindt plaats door middel van de maandelijkse nieuwsbrief, de website, de jaarkalender en de jaarlijkse schoolgids. Ook is het aan het begin van het schooljaar een informatieavond waar ouders bij worden gepraat over nieuwe ontwikkelingen, schoolorganisatorische zaken en activiteiten en het programma in de groep. De inbreng van de ouders bij uitvoerende activiteiten en het schoolbeleid is geregeld via de Ouderraad (OR) en de Medezeggenschapsraad (MR).
5.4 Kwaliteitszorg Om zicht te houden op de cultuur binnen school worden er één keer in de vier jaar enquêtes gehouden onder het personeel, de leerlingen en de ouders. Het instrument de Kwaliteitsvragenlijst van Beekveld en Terpstra is een hulpmiddel om de kwaliteit van de school in kaart te brengen. Het instrument bestaat uit verschillende vragenlijsten (één voor leerlingen, één voor ouders, één voor onderwijzend personeel (OP) één voor onderwijs ondersteunend personeel (OOP) één voor specialisten en één voor het management). Met behulp van de vragenlijsten kan de kwaliteitsperceptie van betrokkenen bij de school in kaart worden gebracht. De resultaten van de vragenlijsten dienen als basis om de dialoog aan te gaan, zowel intern als extern. Uiteraard is het afnemen van een kwaliteitsonderzoek geen doel op zich. Nadat het onderzoek is afgenomen start het 39
proces van kwaliteitszorg pas echt. Intern dienen de resultaten als input voor een gesprek over de ambities van de school en/of het schoolbestuur en in hoeverre erin geslaagd wordt om deze ambities te realiseren, met andere woorden: welke aantoonbare resultaten en opbrengsten tot stand worden gebracht. Extern kunnen de resultaten worden gebruikt om de dialoog aan te gaan met de belanghebbenden (stakeholders) over de ambities, de maatschappelijke opdracht, de rol van de school in de omgeving en het afleggen van (horizontale) verantwoording. De dialoog gaat dus over de dingen die de school zèlf van belang vindt alsmede de dingen die voor anderen van belang zijn (zie ook hoofdstuk 8). Het eerstvolgende kwaliteitsonderzoek staat gepland voor 2016.
40
Hoofdstuk 6: Middelen en Voorzieningen
Personeel
Visie en Beleid
Leiderschap En Management Cultuur en Klimaat Middelen en Voorzieningen
6.1
Management van onderwijsprocessen
Management van ondersteunende processen
Waardering door het Personeel
Waardering door klanten / leveranciers
Resultaat En opbrengsten
Waardering door de maatschappij
Huisvesting en uitrusting
Het schoolgebouw is eigendom van de gemeente Enschede. Het team H&F is verantwoordelijk voor het opstellen van het Meerjarenonderhoudsplan (MOP). Het MOP wordt jaarlijks omgezet in een werkplan (jaarplan). Dit werkplan wordt vastgesteld door het Kern-MT. De adviseurs H&F krijgen van het Kern-MT de opdracht voor de uitvoering, bewaking en borging van het werkplan voor dat jaar. Groot onderhoud en de wettelijke inspecties van het schoolgebouw worden door het stafbureau van Attendiz georganiseerd en in opdracht gegeven. Attendiz heeft hiervoor een MeerJarenOnderhoudsPlan waarin al deze zaken opgenomen en gepland zijn over een periode van 10 jaar. Vanaf 1 januari 2015 is het bestuur volledig verantwoordelijk voor het onderhoud van de school. Voorheen was de verantwoordelijkheid voor het onderhoud verdeeld tussen de gemeente en het bestuur. De gemeente is vanaf 1 januari 2015 enkel nog verantwoordelijk voor nieuwbouw, verbouw en constructiefouten van het gebouw. Het onderhoudsbeheer van Attendiz is hierop aangepast. Het MOP wordt jaarlijks besproken met de divisiedirecteur en met de directeur van de school en zo nodig bijgesteld. Dit werkplan wordt vóór uitvoering met de school doorgesproken. In dit werkplan staat opgenomen wie er zorgdraagt voor de uitvoering. In de meeste gevallen is dit één van de adviseurs of een externe projectleider. Echter, dit kan, in goed overleg en afstemming met de adviseurs H&F, ook de conciërge/technisch vakman van de school zijn. Als de conciërge de uitvoering doet zal de adviseur bewaken en borgen dat dit ook werkelijk en goed gebeurt.
6.1.1 Onze huisvesting: De Schutte’s Bosschool ligt ten oosten van de stad buiten de bebouwde kom van Enschede, tegen het landgoed “De Hooge Boekel”. De school is omgeven door een brede strook bos. De bebouwde kom en doorgaande wegen liggen op zodanige afstand, dat rust en stilte bepalend en kenmerkend zijn voor de sfeer in en rond het gebouw. Het gebouw beschikt over 10 groepslokalen, een handvaardigheidslokaal, een gymzaal, een rustruimte met bedden, ruimtes voor fysiotherapie, ergotherapie en logopedie, een keuken en een gemeenschapsruimte. 41
6.1.2.Facilitair Vanaf 1 januari 2013 is Attendiz gestart met centrale inkoop. Voor alle scholen van Attendiz worden vanuit het stafbureau producten en diensten centraal ingekocht. Hiervoor is een inkoopkalender opgesteld met daarin producten en diensten die binnen 3 jaar centraal ingekocht worden. Naast de wettelijke verplichting heeft het centraal inkopen geleid tot kostenbesparing, kwaliteitsverbetering en een vereenvoudiging van het beheersmatige en administratieve proces.
6.2 Financiën 6.2.1 Personeel Vanaf 1 augustus 2006 worden de scholen gefinancierd door middel van lumpsumbekostiging. Bij Lumpsum bekostiging ontvangt de stichting Attendiz een genormeerde bekostiging waaruit alle personele kosten moeten worden betaald. Het is voor de stichting Attendiz van belang dat alle personele kosten zo goed mogelijk in de exploitatiebegroting worden opgenomen. Het gaat niet alleen om de structurele personele kosten (salarissen, vakantiegeld, e.d.), maar ook de incidentele personele kosten (kosten betaald ouderschapsverlof, outplacement, e.d.), die bovenschools worden betaald. Jaarlijks wordt in het voorjaar een schoolformatieplan opgesteld in. Hierbij wordt gebruik gemaakt van het systeem “Full Time Equivalent (FTE)). Op basis van een aantal criteria krijgen scholen normatief FTE’S toebedeeld; door het inzetten van personeel verbruiken zij FTE’s. Binnen de organisatie eenheid SO wordt o.l.v. de divisiedirecteur in gezamenlijkheid met de schooldirecteuren de formatie binnen de divisie SO en de verschillende scholen vastgesteld.
6.2.2 Schoolbudget De stichting Attendiz ontvangt gelden voor de materiële instandhouding van scholen. Volgens een opgesteld rekenmodel wordt een deel van deze gelden aan de school ter beschikking gesteld. Met het ter beschikking gestelde geld moet het onderwijs (materieel) op de school worden bekostigd, Het geld is bestemd voor jaarlijkse aankopen (verbruiksmaterialen) en voor meerjarige aankopen (computers, methoden/onderwijsleerpakket, e.d.). In november wordt in overleg met de divisiedirecteur de verdeling van het schoolbudget vastgesteld. De school heeft ruimte om eigen beslissingen te nemen met betrekking tot aanschaf en investeringen.
6.2.2 Extra middelen Op de Schutte’s Bosschool wordt voor een enkele leerling ambulante zorg ingezet. Dit wordt bekostigd uit het persoonsgebonden budget van de leerling. Hiervoor werkt de school samen met Twentse Zorgcentra. De toekomst over deze inzet van zorggelden is zeer onzeker i.v.m. veranderingen vanaf januari 2015 door de invoering van de WMO (Wet Maatschappelijke Ondersteuning).
42
6.2.3 Sponsoring De Schutte’s Bosschool doet daar waar mogelijk een beroep op de financiële ondersteuning door diverse fondsen. Dit wordt verzorgd door de Stichting Vrienden van de Schutte’s Bosschool. Het geld wordt besteed aan een van te voren vastgesteld doel. Sponsoring door bedrijven of instellingen is ook mogelijk. Sponsoring mag de inhoud van het onderwijs niet beïnvloeden. Aanvragen voor sponsoring worden getoetst door het managementteam en door de Stichting Vrienden van de Schutte’s Bosschool.
6.2.4 ICT middelen Het gebruik van ICT middelen is een onderdeel van het onderwijs. De ICT wordt deels verzorgd door Rolfgroep. Deze firma ondersteunt ons zowel hardware- als softwarematig. Binnen Attendiz is een bovenschoolse ICT-coördinator/digicoach. Op school heeft een collega-leerkracht als extra taak: ICTcoördinator. Zijn taak bestaat uit het coachen van personeel en het introduceren van nieuwe software en hij onderhoudt de contacten met de bovenschoolse coördinator en de Rolf Groep. Er is een computerlokaal met 16 computers en een digibord met beamer. Ook zijn er 4 werkcomputers in iedere groep, digitale schoolborden en I-pads voor iedere groep. Er is tevens een koffer met 20 Ipads om met een hele groep tegelijk hierop aan het werk te gaan.
43
Hoofdstuk 7. Management van onderwijsprocessen en management van ondersteunende processen Personeel
Visie en Beleid
Leiderschap En Management
Cultuur en Klimaat Middelen en Voorzieningen
Management van onderwijsprocessen Management van ondersteunende processen
Waardering door het Personeel
Waardering door klanten / leveranciers
Resultaat En opbrengsten
Waardering door de maatschappij
Management van onderwijsprocessen
7.1 Missie en visie 7.1.1 Missie De Schutte’s Bosschool is een school voor kinderen met een chronische ziekte of lichamelijke beperking in de leeftijd van 4 tot 13 jaar. We bereiden onze leerlingen voor op passend vervolgonderwijs en een actieve deelname aan de maatschappij. 7.1.2 Visie Op de Schutte ‘s Bosschool staan we voor speciaal onderwijs & medische zorg op maat. Met respect voor de verschillen willen we de kinderen uitdagen om te leren. We werken vanuit de kernbegrippen relatie competentie en autonomie aan de totale ontwikkeling van ieder kind. 7.1.3 Visie op leren Wij staan voor: Kinderen leren met en van elkaar; We stimuleren en motiveren kinderen; We besteden veel aandacht aan de basisvaardigheden lezen (volgens principes LIST), taal en rekenen; We hanteren de principes van Zin in leren; Uitdagende leeromgeving; Samenwerken / coöperatief leren; Betekenisvol leren; Ontdekkend leren; Eigen inbreng van kinderen & actief betrekken.
44
7.1.4 Visie op Pedagogisch klimaat Ons handelen is gericht op een omgeving waar iedereen zich veilig voelt We gaan met respect en gelijkwaardig met elkaar om; We leggen de nadruk op de positieve kwaliteiten van het kind en benoemen dat; We hanteren de regels van SEN; stoor elkaar niet; We bevorderen zelfstandigheid; We geven leerlingen zelfvertrouwen.
7.1.5 Visie op didactisch handelen Wij geven onderwijs op maat: We gaan uit van de mogelijkheden van kinderen; We sluiten aan bij de zone van naaste ontwikkeling; We gebruiken verschillende werkvormen; We hanteren verschillende instructievormen, afgestemd op de behoefte van het kind; We ontwikkelen en stimuleren leer-kracht en dragen het met enthousiasme en plezier uit.
7.1.6 Visie op (Para)medische zorg We zijn een school waar evenwicht wordt gezocht tussen onderwijs en zorg. We bieden medische en paramedische zorg; We houden rekening met de belastbaarheid van kinderen; We zorgen voor een gezond leefklimaat; We delen onze deskundigheid met elkaar en externen; We stemmen ons handelen op elkaar af en werken multidisciplinair; We leren de kinderen zelfstandigheid en verantwoordelijkheid voor hun medisch welbevinden; Onze deskundigheid wordt voortdurend bijgehouden en vergroot.
7.1.7 Visie op de organisatie (ontwikkeling) Onze houding is gericht op ontwikkeling van de kwaliteit van de school. We ontwikkelen ons als lerende school en als expertisecentrum; We leren van elkaar en werken samen; We zijn samen verantwoordelijk; Wij delen goede ideeën met elkaar; Interne en externe scholing wordt gestimuleerd en afgestemd op de doelen van de school. We werken volgens een meerjarenplanning, die uitgewerkt is in een Schoolontwikkelplan.
7.1.8 Visie op de organisatie We volgen de totale ontwikkeling van het kind en vergelijken het met leeftijdsgenoten (volgens de landelijke norm) We werken handelingsgericht waarbij we uitgaan van de onderwijsbehoefte van het kind; Elk kind heeft een Ontwikkelingsperspectief; 45
Elke groep werkt met groepsplannen; We werken resultaatgericht en evalueren leeropbrengsten m.b.v. Cito-lovs (leerling- en onderwijsvolgsysteem), SCOL en het Ontwikkelingsvolgmodel.
7.2 Pedagogische huisstijl In het aanbod biedt de school onderwijs en sociaal medische zorg met een orthopedagogische en orthodidactische aanpak, waarbij individuele mogelijkheden optimaal worden aangesproken. De school richt zich met het aanbod op uitstroommogelijkheden die bij het individuele kind passen. Niet alleen op het gebied van onderwijs, maar ook op het gebied van ontwikkeling van de persoonlijkheid voor maatschappelijke participatie. Het onderwijsaanbod op de Schutte’s Bosschool is ingericht op basis van de kerndoelen van het basisonderwijs. Het onderwijsniveau is vergelijkbaar met het speciaal basisonderwijs. Dit betekent dat leerlingen met een brede range aan capaciteiten onze school bezoeken van moeilijk lerend (of zelfs zeer moeilijk lerend) niveau tot en met gemiddeld (soms bovengemiddeld) niveau. Bovendien is er sprake van grote verschillen binnen onze school t.a.v. ontwikkelingsniveau medische problemen en /of sociaal emotionele problematiek.
7.2.1 Ontwikkelingsgericht onderwijs Het onderwijsaanbod wordt afgestemd op het niveau en het tempo van het kind. Voor het onderwijsaanbod betekent dit dat er sprake is van groepsactiviteiten met een gedifferentieerd aanbod waarbij vooral uitgegaan wordt van de sterke kanten en individuele mogelijkheden van kinderen. De school heeft veel leerlingen die op een moeilijk lerend niveau functioneren, waarbij het accent ligt op specifieke instructiebehoefte en ondersteuningsbehoefte. Het onderwijs is erop gericht kinderen vertrouwen te laten krijgen in hun eigen ontwikkelingsmogelijkheden. De norm ligt in het kind: het onderwijsaanbod is ontwikkelingsgericht. Ontwikkelingsgericht onderwijs is gebaseerd op de cultuurhistorische theorie van de Russische leerpsycholoog Leo Vygotsky: “Kinderen zijn aangewezen op opvoeding en hebben volwassenen en anderen nodig om in hun ontwikkeling vooruit te komen”. Een ontwikkelingsgerichte aanpak is een aanpak die tussen een methodegerichte aanpak en een leerlinggerichte aanpak in zit. Leren is geen natuurlijk proces. Voor optimale leer- en ontwikkelingsprocessen zijn kinderen aangewezen op hun omgeving. Leren en ontwikkelen gaat beter wanneer kinderen kunnen deelnemen aan activiteiten die ze in de werkelijkheid tegenkomen. Wij noemen dat ervarend leren. Het concept van ontwikkelingsgericht onderwijs gaat er van uit dat kinderen het meest gebaat zijn bij gerichte ondersteuning en hulp van de leerkracht die gekoppeld is aan betekenisvolle activiteiten. Kinderen moeten tevens op hun eigen motieven en ontwikkelingskracht worden aangesproken. 46
Een school die ontwikkelingsgericht werkt, is optimistisch over de ontwikkelingskansen van kinderen en richt zich op de zone van naaste ontwikkeling. Ontwikkelingsgericht onderwijs draagt tevens bij aan de identiteitsontwikkeling van kinderen. Enkele principes van ontwikkelingsgericht leren: Het onderwijsaanbod wordt afgestemd op de ontwikkeling van de leerling; Het onderwijsaanbod is betekenisvol; Er wordt een uitdagende leeromgeving geschapen; Het onderwijsaanbod motiveert; Het kind wordt uitgedaagd eigenaar te zijn van zijn eigen leerproces; Er wordt thematisch gewerkt met onderwerpen die dicht bij de belevingswereld van het kind staan; Het onderwijs richt zich op de zone van naaste ontwikkeling, zowel pedagogisch als didactisch; Het onderwijsaanbod maakt leerlingen nieuwsgierig; Het onderwijsaanbod gaat uit van een positieve mensvisie; In het onderwijsaanbod wordt uitgegaan van ervarend leren; Coöperatief leren neemt in ons onderwijs een belangrijke plek in. `Leren door te ontdekken met al je zintuigen op het eigen belevingsniveau van het kind, waarbij de eigen inbreng van belang is. Het leren vindt plaats in een uitnodigende leeromgeving waarin het kind vanuit de praktijk uitdagingen kan aangaan’.
7.2.2 Projecten en thema’s Het is voor veel kinderen belangrijk om praktische ervaringen op te doen en het onderwijs concreet en visueel te maken. Projecten en thema’s door de hele school zijn een onderdeel hiervan. Daarbij wordt soms ook groepsdoorbrekend gewerkt, waardoor kinderen gestimuleerd worden van en met elkaar te leren. Het is belangrijk als school en binnen de groepen een gemeenschap te vormen, waarin het kind zelfvertrouwen en een positief zelfbeeld kan ontwikkelen. Hierin zit de verbinding tussen cognitief leren en sociaal leren. Methoden worden niet losgelaten, maar gebruikt als bron. Kerndoelen zijn aanbodsdoelen. Ze worden d.m.v. leerlijnen ingepast in ons onderwijsaanbod. De leerkrachten houden er een duidelijke planning en evaluatie van bij en dragen dit over naar de volgende groep. Aan de hand van referentieniveaus worden de ontwikkelingsperspectieven van de kinderen samengesteld en wordt het onderwijs daarop afgestemd. Voor wat betreft de zaakvakken werken wij thematisch volgens de methodiek Vier keer Wijzer, waarbij er gewerkt wordt met de principes van Meervoudige Intelligentie. De zaakvakken worden waar mogelijk geïntegreerd. Bij elk nieuw thema worden 5 leervragen geformuleerd, die gekoppeld zijn aan de leerlijnen en kerndoelen.
47
7.2.3 Zelfstandig werken Er is een doorgaande lijn zelfstandig werken in de school. De leerlingen leren keuzes te maken en samen te werken. In de onderbouw werken we met keuzetaken die zichtbaar gemaakt worden op een planbord met pictogrammen voor de te kiezen activiteiten. Vanaf groep 3 wordt er meer overgegaan naar een dag-/weektaakvariant, afhankelijk van het niveau en de mogelijkheden van de groep. Tijdens gemeenschappelijke activiteiten en in sommige groepen wordt gebruik gemaakt van een stilte- en/of aandachtteken. In elke groep staat een instructietafel. In alle groepen gebruiken zowel de leerkracht als de leerlingen het “zelfstandig werken blokje”: Het vlak met de rode stip geeft aan: “Ik wil niet gestoord worden”; Het vlak met de groene stip geeft aan: “Je mag me iets vragen”; Het vlak met het vraagteken geeft aan: “Juf/meneer, ik heb een vraag”.
7.2.4 Coöperatief Leren Sinds enkele jaren passen wij coöperatieve werkvormen toe in ons onderwijs. Wij doen dit om de volgende redenen. Ten eerste blijkt uit wetenschappelijk onderzoek dat Coöperatief Leren een positieve invloed heeft op de cognitieve en sociale ontwikkeling van de leerlingen (zoals leerprestaties, inter-etnische vriendschappen, acceptatie van gehandicapte klasgenoten en zelfvertrouwen). Op de tweede plaats wordt in de huidige opvattingen over onderwijs een belangrijke plaats toegekend aan actief leren, de ontwikkeling van de denkvermogens van de leerlingen, het leren oplossen van problemen, de integratie en toepassing van kennis en een actief mondeling taalgebruik. Hiervoor is Coöperatief Leren een uitstekend middel. Op de derde plaats kan via coöperatieve leergroepen beter worden omgegaan met de individuele verschillen tussen de leerlingen in de klas. Nu onderzoek de nadelige effecten heeft laten zien van homogeen samengestelde leergroepen op de leerprestaties van de leerlingen en scholen steeds meer overgaan tot heterogeen samengestelde leergroepen, neemt de betekenis van Coöperatief Leren toe. Op de vierde plaats laat onderzoek zien dat leerlingen met leerachterstanden het op scholen met coöperatief ingerichte leergroepen beter doen dan vergelijkbare leerlingen in traditionele scholen met speciale onderwijsprogramma’s (Stevens & Slavin, 1995). Op de vijfde plaats wordt vanuit de recente opvattingen over leren als een actief, doelgericht, cumulatief en constructief proces onderstreept dat leren evenzeer bepaald wordt door sociale als door cognitieve factoren (leren als een sociaal en gesitueerd proces van kennisconstructie c.q. kennis als co-constructie; Van der Linden, 1999; Shuell, 1996). Kenmerkend voor Coöperatief Leren is de noodzaak voor de leerlingen om bij het uitvoeren van een leertaak met elkaar samen te werken. Hiertoe wordt de klas ingedeeld in kleine heterogene groepen. Leerlingen in deze coöperatieve leergroepen worden geacht met elkaar te discussiëren en te argumenteren over de leerstof, elkaar uitleg en informatie te geven, elkaar te overhoren en elkaars zwakke kanten aan te vullen. Belangrijke voorwaarden zijn dat er wordt voldaan aan de onderstaande basiskenmerken: 48
1) 2) 3) 4) 5)
positieve wederzijdse afhankelijkheid; individuele verantwoordelijkheid; directe interactie; sociale vaardigheden; evaluatie van het groepsproces.
Voorbeelden van coöperatieve werkvormen zijn: Denken - delen – uitwisselen; Werken in tweetallen; Rotonde; Koppen bij elkaar; Placemat. Coöperatief leren is een aanvulling op het didactisch repertoire van de leerkracht en sluit aan op de visie van onze school.
7.2.5 Pedagogisch klimaat De school creëert een warm pedagogisch klimaat op basis van gelijkwaardigheid en respect, waarin iedereen zich veilig voelt. Sociaal-emotioneel en lichamelijk welbevinden staat daarbij voorop. De school streeft naar vaste patronen in de dagindeling en biedt de kinderen veiligheid en voorspelbaarheid. Het is voor veel kinderen belangrijk dat ze zich weer competent gaan voelen en zelfvertrouwen opbouwen. Dit zijn belangrijke voorwaarden om weer zin te krijgen in leren en een voorwaarde voor ontwikkeling van het kind. Het pedagogische klimaat van de school is een belangrijk kwaliteitsaspect en wordt door ouders, kinderen, personeel en externen hoog gewaardeerd. Het is voor alle kinderen een voorwaarde om goed te kunnen functioneren. Het pedagogische klimaat waarin een kind zich veilig, gewaardeerd en geaccepteerd voelt is de eerste voorwaarde voor competentie en autonomie ontwikkeling. Gezamenlijke activiteiten dragen bij aan een klimaat waarin samenwerken een belangrijke rol speelt. We doen dit b.v. door: Voorstellingen door de kinderen; Feesten (Sinterklaas, Kerst, Pasen, Carnaval, jubilea etc.); Gezamenlijke dagelijkse lunch; Schoolreizen, kampen, excursies; Groepsoverstijgende activiteiten (o.a. handvaardigheid, sport, koken, kunst en cultuuractiviteiten zoals drama en dans).
7.2.6 De veilige school De Schutte’s Bosschool hecht er waarde aan dat iedereen zich veilig voelt: leerlingen, personeel, ouders en gasten. De school ruimt veel aandacht en tijd in voor een prettig, veilig en open schoolklimaat. We leren de kinderen om respectvol met elkaar en met de omgeving om te gaan. Dat is met name op onze school zo belangrijk omdat er veel kinderen zitten met lichamelijke 49
beperkingen. Er wordt een hoog acceptatieniveau van de kinderen verwacht ten aanzien van elkaars mogelijkheden en onmogelijkheden. De school hanteert daarbij een basisregel: “Stoor elkaar niet” in gedrag woord en houding De regel is zichtbaar opgehangen op verschillende plekken in de school. Kinderen krijgen een waarschuwing wanneer ze de regel overtreden zodat ze hun gedrag kunnen verbeteren. Bij herhaald storend gedrag volgt er een sanctie. Er wordt een reflectie gevraagd d.m.v. een SEN blad. Bij jongere kinderen is dat een tekening van het gebeurde, bij oudere kinderen een kort vragenformulier. Daarna volgt een kort nagesprek waarin reflectie op eigen gedrag en dat van anderen aan de orde komt. Daarbij wordt besproken hoe de situatie voorkomen kan worden in de toekomst.
7.2.7 Verzorging en bevordering gezond gedrag De Schutte’s Bosschool is een LZK school en heeft daarom een belangrijke taak op het gebied van verzorging en bevordering van gezond gedrag. De kinderen krijgen op school in de ochtendpauze fruit en tijdens de lunch melk aangeboden. Tijdens de middagpauze wordt er gezamenlijk de zelf meegebrachte lunch gegeten in de eetzaal van de school. Het gezamenlijke eten heeft een opvoedkundig aspect. Er wordt aandacht besteed aan tafelmanieren en sociaal gedrag. Tevens wordt er rekening gehouden met aspecten van gezonde voeding en diëten.
7.2.8 Hygiëne De school wordt bezocht door leerlingen met veel verschillende ziektebeelden. Daarom is extra aandacht voor hygiëne en schoonmaak noodzakelijk. Er worden meer uren in schoonmaak van het gebouw gestoken dan bij een gemiddelde school. Dat is nog niet voldoende, zodat regelmatig een beroep wordt gedaan op ouders om de school op een klussendag een extra schoonmaakbeurt te geven.
7.3 Opbrengstgericht werken Het verbeteren van de taal- en rekenprestaties van leerlingen is een belangrijk onderwerp op de beleidsagenda van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Die leerresultaten verbeteren als scholen daadwerkelijk opbrengstgericht gaan werken. Doelen stellen, zicht hebben op leerresultaten en planmatig en resultaatgericht werken zijn essentieel voor het bereiken van zo hoog mogelijke opbrengsten voor alle leerlingen. Als een school systematisch en doelgericht werkt aan het maximaliseren van de prestaties van haar leerlingen, is zij actief bezig met opbrengstgericht werken. Daarom hebben wij een aantal jaren geleden een omslag gemaakt van 'zorg' naar 'onderwijs'. Onderwijs is dan ook leidend. Door in de afgelopen jaren gericht te werken aan de verbetering van de leerprestaties (Lezen, spelling en rekenen) van onze leerlingen, zijn de resultaten ook daadwerkelijk verbeterd. 50
7.3.1 Opbrengsten De kinderen die onze school bezoeken, stromen uit naar zowel Praktijkonderwijs, regulier Voortgezet Onderwijs als Voortgezet Speciaal Onderwijs. Hiervoor verwijzen wij graag naar hoofdstuk 8. 7.3.2 Leerroutes Op basis van een eerste diagnostisch beeld wordt een leerling geplaatst in een leerroute. Op de Schutte’s Bosschool kennen wij de volgende leerroutes: Leerroute 1: intensief arrangement: Uitstroomniveau Eind groep 5 basisonderwijs. Leidt tot het niveau van Praktijkonderwijs Leerroute 2: basisarrangement : Uitstroomniveau Eind groep 6 basisonderwijs. Leidt tot niveau van VMBO BBL-KBL Leerroute 3: verdiept arrangement: Uitstroomniveau Midden groep 7 en hoger basisonderwijs. Leidt tot niveau van VMBO TL-HAVO Alternatieve leerroute: zeer intensief arrangement: Lager dan eind groep 5. Leidt tot VSO-ZML. Twee keer per jaar (in februari en juni) worden de gegevens van het Cito-LOVS geanalyseerd, evenals de bevorderende en belemmerende factoren t.a.v. de leergebiedoverstijgende aspecten (sociaal emotionele ontwikkeling, motorische ontwikkeling). Op basis van deze analyse / evaluatie wordt het Ontwikkelingsperspectief eens per jaar tijdens groepsbesprekingen bijgesteld en worden zo nodig arrangementen aangepast. In het laatste schooljaar van een leerling wordt een onderwijsniveaubepaling gedaan en worden persoonlijkheidsaspecten gemeten om na te gaan welke vorm van vervolgonderwijs het meest passende arrangement kan bieden. 7.3.3 Leerlingvolgsysteem De school beschikt nog niet over een goed functionerend Leerlingvolgsysteem. In het schooljaar 2014-2015-2016 worden op divisieniveau afspraken gemaakt over het werken met een Leerlingvolgsysteem. De prestaties van de kinderen worden gevolgd via 2 instrumenten. Voor wat betreft de cognitieve ontwikkeling worden 2 keer per jaar, in januari en in mei/juni, de toetsen van het Cito-LOVS afgenomen. Voor de sociaal emotionele ontwikkeling volgen wij de kinderen op enkele lijnen volgens het Ontwikkelingsvolgmodel. Daarnaast wordt vanaf het voorjaar van 2015 de SCOL 2 x per jaar afgenomen om de sociaal emotionele ontwikkeling te meten.
51
7.3.4 Test- en toetsmiddelen De school gebruikt toetsinstrumenten voor alle leerjaren, die:
valide en betrouwbaar zijn;
methodegebonden en methodeonafhankelijk (Taal op Maat, Spelling langs de Lijn, Alles Telt) zijn;
schriftelijke toetsen en observaties bieden.
CITO: Cito streeft ernaar dat de toetsen die ze maakt voldoen aan de kwaliteitscriteria Commissie Testaangelegenheden Nederland (COTAN). Deze toetsen helpen leerlingen inzicht te krijgen in hun ontwikkeling en mogelijkheden. Wij toetsen steeds volgens de meest recente toetsen en de daarbij behorende normen. Op deze wijze zijn wij in staat om de resultaten van onze leerlingen zo betrouwbaar en objectief mogelijk te beoordelen. We score het niveau in een cijfer (vaardigheidssore/ functioneringsniveau) en zetten de leerlingen af tegen het landelijk gemiddelde. Hiermee meten we niet alleen de vaardigheid van de individuele leerling maar ook de opbrengsten van de school ten opzichte van het landelijk gemiddelde. De toetsgegevens worden gebruikt om het onderwijsaanbod aan te passen. Daarnaast toetsen we concrete doelen. Dit zijn de methodegebonden toetsen of observatiesystemen. Hiermee toetsen/ scoren we op concrete doelen kort na het behandelen van de leerstof. Voor de planning van de toetsen door het jaar heen wordt aan het begin van elk nieuwe schooljaar een toetskalender samengesteld. Ook hebben wij een toetsprotocol opgesteld (zie bijlage 8). Cito afnames algemeen:
Toets plannen
Plan maken voor diagnostiseri
Analyse maken
Toets afnemen
Toets scoren en invoeren
52
Voor de afname van intelligentietesten en persoonlijkheidsonderzoek maken wij gebruik van, eveneens door COTAN goedgekeurde, instrumenten, zoals bijv. de WISC III of de WPSSI III of persoonlijkheidsvragenlijsten zoals bijv. de NPV-J, de PMT-K enz. De directeur, de orthopedagoog en de zorgcoördinatoren voeren observaties uit in de groepen en/of t.a.v. individuele kinderen. Deze observaties hebben als doel: -
analyseren van functioneren van leerlingen (individueel / groep);
-
analyseren van het didactisch handelen van leerkrachten (interactie / klassenmanagement);
-
na te gaan of gemaakte afspraken in het kader van effectief onderwijs gehanteerd worden;
-
ondersteuningsvragen van leraren goed te beantwoorden.
7.3.5 Ontwikkelingsvolgmodel Voor het volgen van de sociaal emotionele ontwikkeling en de ontwikkeling t.a.v. leren leren maken wij voor alle leerlingen gebruik van het Ontwikkelingsvolgmodel. Het Ontwikkelingsvolgmodel is een longitudinaal observatiesysteem waarin allerlei aspecten van de kinderlijke ontwikkeling in de vorm van ontwikkelingslijnen met ontwikkelingsfasen per halfjaar zijn uitgewerkt. Het instrument wordt gebruikt in de dagelijkse onderwijsleersituaties bij verschillende activiteiten en in gevarieerde situaties. Het instrument kent drie versies en is gericht op verschillende doelgroepen: zeer jonge kinderen (0-4 jaar), jonge kinderen (4-7 jaar) en midden- en bovenbouw van het basisonderwijs (8-13 jaar). Daarnaast zijn er aanpassingen voor het speciaal onderwijs. Voor de jonge kinderen worden alle lijnen van de leergebiedoverstijgende aspecten ingevuld, voor de leerlingen vanaf groep 3 is een keuze gemaakt voor de meest relevante, te weten: Emotionele ontwikkeling; Zelfstandigheid; Zelfredzaamheid; Taakgericht gedrag. Indien gewenst (bij onderzoeksvragen m.b.t. individuele kinderen) worden meerdere ontwikkelingslijnen ingevuld. 7.3.6 SCOL Naast de landelijk genormeerde toetsen van het Cito, die 2 keer per jaar worden afgenomen, nemen wij eveneens 2 x per jaar de SCOL af, een instrument voor het meten van de opbrengsten van ons aanbod t.b.v. de sociaal emotionele ontwikkeling. 7.3.7 Organisatie van de toetsing Voor de planning van de toetsen door het jaar heen wordt aan het begin van elk nieuwe schooljaar een toetskalender samengesteld.
53
7.3.8 Ontwikkelingsperspectief Binnen 6 weken na inschrijving op de Schutte’s Bosschool wordt een Ontwikkelingsperspectief vastgesteld. Dit Ontwikkelingsperspectief wordt binnen de termijn van 6 weken besproken met ouders d.m.v. een ‘Op Overeenstemming Gericht’ Gesprek. Indien mogelijk neemt de betreffende leerling zoveel mogelijk deel aan dit overleg. Bij het Op Overeenstemming Gericht Overleg zijn de zorgcoördinator, de verpleegkundige en de leerkracht aanwezig. In het Ontwikkelingsperspectief worden de volgende aspecten opgenomen: Persoonsgegevens (w.o. naam, geboortedatum, kalenderleeftijd, didactische leeftijd, groepsverloop, inschrijvingsdatum, reden van toelating); Gegevens m.b.t. vorige school/instelling; Integratief beeld; Zienswijze ouders; Zienswijze leerling; Gegevens m.b.t. verzuim; Gegevens m.b.t. psychologisch onderzoek; Kenmerken van de stoornis / beperking; Belemmerende en bevorderende factoren binnen de ontwikkelingsgebieden (medisch) lichamelijke ontwikkeling, sociaal emotionele ontwikkeling, cognitieve ontwikkeling, taalspraakontwikkeling, werkhouding, motorische ontwikkeling; Talenten en interesses; Specifieke onderwijs- en ondersteuningsbehoeften; De leerroute die het kind volgt m.b.t. de vakgebieden; Het verwachte uitstroomniveau, uitstroombestemming en uitstroommoment; Streefniveaus per vak- en/of ontwikkelingsgebied per leerjaar met een evaluatie van de ontwikkeling; Betrokken disciplines m.b.t. gevolgde behandelingen. A. Op overeenstemming gericht overleg Halverwege het schooljaar (in februari) wordt vastgesteld of elke leerling zich conform de verwachtingen, zoals aangegeven in het Ontwikkelingsperspectief, ontwikkelt. Indien dit niet het geval is, worden er afspraken gemaakt om het gewenste resultaat alsnog te bereiken. Aan het einde van het schooljaar wordt het Ontwikkelingsperspectief geëvalueerd en bijgesteld en opnieuw besproken met ouders (en leerling) in een op overeenstemming gericht overleg. B. Medisch zorgbeleid en zorgplan In het medisch zorgplan worden de kenmerken van de medische aandoening, stoornis en/of beperking uitgewerkt met de daarbij behorende handelingswijzers en medische zorg. Ook dit document, door de verpleegkundigen opgesteld, wordt jaarlijks (soms vaker) besproken met ouders en indien nodig bijgesteld. 54
C. Disciplines De logopedist en/of therapeuten sluiten indien gewenst / noodzakelijk aan bij gesprekken met ouders om de doelen van de behandeling te bespreken.
7.4 Organisatie van het onderwijs De leerlingen worden ingedeeld op basis van didactische leeftijden. Doordat het aantal leerlingen in de afgelopen jaren al flink gedaald is, wordt er soms gewerkt met combinatiegroepen. Binnen de groepen streven wij er naar om t.a.v. de kernvakken te werken volgens de uitgangspunten van Opbrengstgericht Passend Onderwijs. Door te werken met het IGDI-model willen wij leerlingen zo effectief mogelijk instructie laten volgen. Alle door ons gebruikte methoden voldoen aan de kerndoelen.
7.4.1 Onderbouw In de onderbouw wordt het OVM als instrument ingezet om het kind te volgen, waarbij wordt uitgegaan van basale lijnen en basale ontwikkelingsbehoeften. De uitgangspunten staan hieronder weergegeven. Basale lijnen: De ontwikkeling van het zelfbewustzijn; De gerichtheid op de ander; De gerichtheid op de omringende wereld (de echte, symbolische en de abstracte wereld); De fysieke en neurologische ontwikkeling. Basale ontwikkelingsbehoeften: Emotioneel welbevinden; Autonomie; Relatievorming; Competentie; Exploratie. Het onderwijs wordt afgestemd op de ontwikkeling van het kind. Aansluitend doen wij een aanbod dat aansluit bij de zone van naaste ontwikkeling van het kind, zodat het zich verder kan ontwikkelen. Met informatie uit het Ontwikkelingvolgmodel stellen wij het onderwijsaanbod af op te onderwijsbehoeften van de leerlingen. De kinderen die onze school bezoeken kunnen allen aangemerkt worden als “jonge risicokinderen”. Dit betekent dat er grote verschillen zijn in de ontwikkeling. Door hun medische voorgeschiedenis hebben zij minder ervaringen opgedaan in de basale ontwikkelingsbehoeften, bijvoorbeeld in het ontdekken van de wereld om zich heen of in relaties met anderen. Soms zien we verschillen van twee of meer ontwikkelingsjaren in onze kleutergroepen. Kinderen ontwikkelen zich door te leren van hun omgeving, dus is er een directe relatie met het aanbod, de 55
attitude van de leerkracht, de onderwijsstijl, de keuze van materialen en activiteiten en de inrichting van de groepen. Er wordt gewerkt aan de hand van een flexibel rooster, waarin alle onderdelen aan bod komen. De onderbouw werkt themagericht. Daarvoor zijn themakisten ontwikkeld (seizoenen, Sinterklaas, kerst, vakantie, ziek zijn, gezond gedrag, verkeer) en projectkisten met als uitgangspunt een prentenboek. Daarnaast wordt gebruik gemaakt van Schatkist. Het onderwijs wordt afgestemd op de ontwikkeling van het kind. Aansluitend doen wij een aanbod dat aansluit bij de zone van naaste ontwikkeling van het kind, zodat het zich verder kan ontwikkelen. We gebruiken het “Ontwikkelingsvolgmodel” als instrument om het kind te kunnen volgen en ons onderwijsaanbod af te stemmen. In het onderwijs wordt met het leerstofaanbod onderscheid gemaakt voor de volgende gebieden:
Cognitieve ontwikkeling; Fysieke ontwikkeling; Sociale ontwikkeling; Emotionele ontwikkeling.
In de kleutergroep wordt veel aandacht besteed aan het stimuleren van mondelinge uitdrukkingsvaardigheden van de kinderen door kringactiviteiten en spel. Er is veel aandacht voor articulatie en woordenschat omdat veel kinderen hierin een achterstand hebben. Op het niveau van groep 2 is er extra aandacht voor de auditieve vaardigheden als klankonderscheiding, auditieve analyse en synthese, rijmen. Er wordt nauw samengewerkt met de logopediste om het programma op elkaar af te stemmen. Afhankelijk van de groepssamenstelling wordt in het groepsplan opgenomen of groepslogopedie zinvol is. Ondanks grote verschillen tussen de kinderen streeft de school er naar kinderen na twee kleuterjaren te laten starten met aanvankelijk leren, ook al voldoen ze niet aan alle leervoorwaarden. Voor het hele leerstofaanbod geldt dat we ontwikkelingsgericht werken. Onze doelgroep vraagt om concreet materiaal, aanschouwelijk onderwijs en veel “doe activiteiten”. Projecten door de hele school lenen zich uitstekend voor deze vormen van ervarend leren. We blijven gebruik maken van de methoden als bron voor het leerstofaanbod. Rekenen In de kleutergroepen wordt aandacht besteed aan de ontluikende gecijferdheid. Er wordt gebruik gemaakt van de voorloper van Alles Telt. Tevens wordt de didactiek van Met sprongen vooruit ingezet. In spel- en werkmomenten wordt aandacht besteed aan de verschillende onderdelen van het rekenonderwijs. Van groot belang is de begripsvorming die gevuld moet worden aan de hand van concrete ervaringen. Schrijven In de kleutergroepen wordt veel aandacht besteed aan de ontwikkeling van de fijne motoriek door het werken met verschillende materialen. Met name het gebruik van sensopatisch materiaal krijgt ruime aandacht. Er wordt nauw samengewerkt met de fysiotherapeute en met de ergotherapeute. 56
Het schrijfonderwijs is opgebouwd van voorbereidend schrijven naar aanvankelijk schrijven tot voortgezet schrijven. In de kleutergroepen wordt gestart met voorbereidend schrijven met aandacht voor schrijfpatronen, de pengreep en de zithouding. Aansluitend wordt aanvankelijk schrijven aangeboden met de methodes “Schrijven in de Basisschool” en “Schrijfdans”. Er is vooral aandacht voor het aanleren van de schrijfletters en voor de zithouding en penvatting. Creatief schrijven Het creatief schrijven beoogt kinderen te stimuleren om hun ideeën in geschreven taal om te zetten zonder door allerlei spellingsregels gehinderd te worden. Op deze wijze leren zij op een betekenisvolle manier de functie van geschreven taal kennen. Woordenschat Binnen het thematisch werken wordt veel aandacht besteed aan de uitbreiding van de woordenschat. Kinderen maken kennis met veel nieuwe woorden en begrippen vanuit hun concrete ervaringen en door de diverse taalactiviteiten die aangeboden worden. Interactief voorlezen Deze vorm van voorlezen wordt veelvuldig toegepast om de kinderen zo optimaal mogelijk te betrekken bij hetgeen verteld wordt. Dit verhoogt de luisterhouding en vormt daarmee een belangrijke voorloper van begrijpend lezen. Spel en motorische ontwikkeling Jonge kinderen leren vooral spelen door hun omgeving te exploreren. Spel zien wij dan ook als onontbeerlijk voor een totale ontwikkeling. Veel kinderen die onze school bezoeken, missen basale spelvaardigheden als gevolg van hun problematische ontwikkelingsgeschiedenis. Zij groeien niet vanzelf in hun spel. Zo zijn er kinderen die door bijv. vele ziekenhuisopnames weinig (bewegings)ervaringen hebben opgedaan en de wereld om hen heen onvoldoende hebben kunnen ontdekken. Deze kinderen hebben dan een achterstand ontwikkeld t.o.v. leeftijdgenoten als zij eenmaal naar school gaan. Deze kinderen moeten leren spelen, ervaren dat spelen leuk en boeiend kan zijn, dat samen spelen gezellig kan zijn. Hiervoor is een rijk, doelbewust aanbod nodig en vraagt van de volwassenen een zorgvuldige observatie om zodoende goed aan te sluiten bij de zone van de naaste ontwikkeling en de juiste begeleiding te bieden tijdens het spelen. Naast spel binnen en buiten wordt er 2 x per weekgedurende 45 min. gymles gegeven door een ervaren vakleerkracht. Naast de grote motoriek wordt eveneens aandacht besteed aan de fijne motoriek. De fysio therapeut (en ergotherapeuten via de 1e lijn) werken hierin ondersteunend zowel in de groep als individueel met een kind.
57
7.4.2 Midden-en Bovenbouw Schrijven Het voortgezet schrijven start als er sprake is van automatisering van bewegingspatronen Hiervoor wordt de methode “Schrijven in de basisschool” en “Creatief schrijven”. Bij voortgezet schrijven ligt het accent op de ontwikkeling van een goed en leesbaar handschrift. Kinderen met motorische problemen schrijven blokletters en werken met de blokletterversie van de methode “Pennenstreken”. Voor kinderen bij wie het schrijven niet goed lukt, wanneer het niet geautomatiseerd raakt, wordt de ergotherapeut of fysiotherapeut ingeschakeld en wordt schrijven aangeleerd met de aangepaste methode “Schrijven met een Smile”. Uitgangspunt is dat er wel geprobeerd wordt het kind te leren schrijven, zodat het minimaal een briefje kan schrijven. Een gebrekkige schrijfvaardigheid mag het overige leren echter niet in de weg staan. Ook het tempo, waarin geschreven wordt, mag geen belemmering vormen. Rekenen Vanaf groep 3 wordt gewerkt met ”Alles Telt” als basismethode. Daarbij wordt op vaste tijden in het lesrooster groepsdoorbrekend gewerkt in niveaugroepen om aan te sluiten bij individuele instructiebehoeften. Binnen de methode “Alles telt” is er ook veel ruimte voor onderwijs, dat past bij het ontwikkelingsniveau van het kind. Er wordt veel uitgegaan van betekenisvolle situaties en er wordt een link gelegd naar de toepassing van de rekenactiviteiten in het dagelijks leven. Extra aandacht is er dan voor het automatiseren van tafels, optellen en aftrekken tot 100. Geldrekenen, meten en wegen en klokkijken zijn vaardigheden die extra geoefend worden in concrete situaties. Voor een overzicht van alle gebruikte methoden en materialen, zie schema “overzicht methoden en materialen”. Naast de methode wordt ook gebruikt gemaakt van de leskisten van “Met sprongen vooruit” Daarmee wordt het didactisch repertoire sterk uitgebreid en worden sprongen in de leerstof inzichtelijk gemaakt met concreet materiaal. Taal Het onderwijs is erop gericht de taalvaardigheid van leerlingen te vergroten, zodat zij zich mondeling en schriftelijk goed uit kunnen drukken. De taalvaardigheid staat in dienst van de communicatie. Voor de midden- en bovenbouw (groep 4 t/m 8) is gekozen voor de methode “Taal op Maat”. Spelling Voor het onderdeel spelling maken wij gebruik van de methode Spelling langs de lijn. Ook wordt er extra oefentstof aangeboden met het programma Bloon, waarbij kinderen ook thuis met een inlogcode kunnen oefenen op een tablet. Daarbij wordt uitgegaan van spellingcategorieën en strategieën.
58
Aanvankelijk lezen Het aanvankelijk lezen wordt met de uitgangspunten van Lezen is Top (LIST), zie hiervoor Leesverbeterplan: Lezen is Top, vormgegeven met de methode Veilig leren lezen als bron. Zie ook bijlage 9. Leesbevordering vormt een belangrijk onderdeel van het lesprogramma. Door interactief voorlezen en boekpromotie wordt hier aandacht aan besteed. Technisch lezen Na het aanvankelijk lezen wordt gestart met voortgezet technisch lezen. Leerlingen, waarbij een risico is op leesproblemen, worden gevolgd en begeleid met het protocol leesproblemen. Er is op schoolniveau dyslexiebeleid vastgesteld. De resultaten worden vastgelegd aan de hand van AVI toetsen en CITO toetsen. Het lezen moet voor de leerlingen een prettige activiteit zijn. De leerlingen worden gestimuleerd om zowel op school als thuis veel te lezen. Leesbevordering vindt plaats middels voorlezen, boekbesprekingen, spreekbeurten en boekpromotie. In de kinderboekenweek wordt op schoolniveau een project georganiseerd. De school heeft een uitgebreide, goede geoutilleerde mediatheek, waaruit de groepen kunnen putten. Zowel individueel (leerlingen) als klassikaal (groepen) worden boeken uitgeleend. Leesverbeterplan: Lezen is TOP De school heeft het LIST traject ( 2009 t/m 2011) gevolgd en het certificaat LIST-school verworven. De Hogeschool Utrecht heeft middels dit LIST traject onze school begeleid naar het verhogen van het leesniveau. De invoering heeft voor een groot stuk onderwijsvernieuwing gezorgd. Het leesniveau van de kinderen is omhoog gegaan door een andere didactische aanpak, het inzetten van meer effectieve leestijd, maar vooral ook door het bevorderen van leesbeleving en leesplezier van de kinderen. De school heeft veel geïnvesteerd in aantrekkelijk leesmateriaal en personele inzet. De resultaten van de leerlingen zijn daardoor sterk verbeterd. Dit gaan we in de komende jaren doorontwikkelen, vasthouden en borgen. Zie ook: bijlage 9, het leesplan. Begrijpend lezen Het begrijpend lezen wordt steeds meer geïntegreerd in het totale onderwijs. De strategieën die gebruikt worden zijn overal toepasbaar. We maken gebruik van een abonnement op “Kidsweek” en de daarbij horende strategieën. Ook worden er veel teksten, die aansluiten op de thema’s in de groep, gebruikt. Ook wordt de methode “Goed gelezen” gebruikt als bronnenboek voor leesteksten. Wereldoriëntatie De wereldoriëntatie wordt ingericht door het werken in thema’s. Deze worden zoveel mogelijk op de middagen gegeven zodat er blokken ontstaan waarin ook groepsoverstijgend gewerkt kan worden. De thema’s worden ontleent aan de kerndoelen en er worden leerdoelen geformuleerd die afgestemd zijn op de leerlijnen. Er wordt rekening gehouden met de niveaus van de kinderen door te differentiëren in de verwerking en kerndoelen (van kerndoel tot leerlijn). 59
Daarnaast wordt rekening gehouden met de meervoudige intelligentie van kinderen. Voor topografie wordt gebruik gemaakt van Blokboek (Nederland, Europa en de Wereld) en software op dat gebied. De computer wordt steeds meer aangewend als leermiddel bij wereldoriënterende vakken. De leerlingen werken projectmatig en regelmatig hebben ze spreekbeurten. In de midden- en bovenbouw starten de leerlingen met het leren maken van werkstukken. In de middagen wordt er thematisch gewerkt. De vakken worden geïntegreerd zodat er meer samenhang tussen de verschillende gebieden ontstaat en er meer vanuit de belangstelling van het kind gewerkt gaat worden. Binnen het thematisch onderwijs wordt er ook groepsoverstijgend gewerkt. De ontwikkeling van de wereldoriënterende vakken vraagt om een andere werkvorm en om ander leerkrachtgedrag. Projectonderwijs: Vaste onderwerpen voor projecten Kinderboekenweek; Feesten; Ziek zijn / Kind en Ziekenhuis; Water; Techniek; Gezond gedrag. Natuur en techniek Bij het onderdeel techniek gaan we uit van de kerndoelen voor het primair onderwijs. De thema’s constructie, transport, communicatie en productie komen aan bod. We vinden het belangrijk dat kinderen kennis over techniek vergaren, maar ook dat ze door middel van ervarend leren (veel ruimtelijke ervaringen) ontdekken en nieuwsgierig worden naar de wereld om hen heen. Techniek wordt zoveel mogelijk geïntegreerd in de wereldoriëntatievakken. We maken in het aanbod gebruik van de techniektorens. Deze bevatten een doorgaande lijn met lessen en materialen voor de groepen 1 t/m 8. Er is een toren voor de onderbouw, de middenbouw en de bovenbouw. Techniek is een onderdeel van het verkennen van de wereld en het greep krijgen op de werkelijkheid. Door te onderzoeken, dingen bedenken, in elkaar zetten, experimenteren, etc. wordt de onderzoekende geest gestimuleerd. Ten behoeve van het natuuronderwijs wordt gewerkt met ontdekdozen en leskisten, waarmee de leerlingen zelfstandig kunnen werken. Onze natuurlijke bosomgeving leent zich prima voor activiteiten in de naaste schoolomgeving. Voorbeelden van ontdekdozen zijn: Bodemdieren; Sloot en plas; Kriebelbeestjes; Water. 60
In de ontdekdozen zitten zoekkaarten van Stichting Veldwerk en materialen, zoals vergrootglazen, microscoop, etc. Burgerschapsvorming Wij nemen dit onderdeel op binnen wereldoriëntatievakken. Een belangrijk doel is hierbij de voorbereiding op de samenleving. Begrippen als democratie, vrijheid, rechten van de mens, verdraagzaamheid, multiculturele samenleving, respect voor andersdenkenden en verschillen tussen mensen komen aan bod in gesprekken (bijvoorbeeld naar aanleiding van de actualiteit) en lessen wereldoriëntatie. Binnen ons pedagogische klimaat wordt veel aandacht besteed aan respect voor elkaar. De doelgroep kinderen maakt dat er respect is voor de ziekte of beperkingen, die dit met zich mee brengt. Dit is een belangrijke kwaliteit van onze school. Om leerlingen de beginselen van democratie bij te brengen is er een leerlingenraad aangesteld. Verkeersonderwijs heeft ook als doel een deelname aan de maatschappij te bevorderen. Vooral veiligheid voor jezelf en voor anderen is een belangrijke aspect, maar ook het omgaan met anderen en je gedrag in het verkeer. De schoolverlaters nemen deel aan het theoretisch en praktisch verkeersexamen. We werken daarbij samen met scholen in de buurt. Creatieve ontwikkeling Ook ten aanzien van de creatieve vakken maken wij gebruik van uitgaven van M. Bastmeijer, VierkeerWijzer, te weten de lessen uit Creatief Anders. Daarnaast worden ook andere bronnen ingezet, zoals bijv. het tijdschrift Praxisbulletin. Muziek In alle groepen wordt gebruik gemaakt van de methode ‘Muziek, moet je doen’. Zingen maakt deel uit van het dagelijkse dagprogramma. Stagiaires van het Conservatorium krijgen jaarlijks de gelegenheid om op onze school stageopdrachten uit te voeren. Ook wordt er elk jaar in de onderbouw muziekles gegeven door een docent van de Muziekschool. De school bezit twee keyboards en twee djembétrommels. Er is een muziekkast met basismuziekinstumenten. Een van de leerkrachten geeft blokfluitles en muzieklessen aan een groepje kinderen. De muziekschool Twente verzorgt jaarlijks muzieklessen in de middenbouwgroepen. Kunst en cultuureducatie Creatieve activiteiten worden zoveel mogelijk geïntegreerd in het werken met thema’s. Met name bij de introductie en presentatie van de thema’s. Vier keer per jaar is er een voorstelling in de gemeenschappelijke ruimte van de school. Er is ruimte voor expressie in de vorm van zang, dans, toneel, gedichten etc.. Alle groepen komen daarbij aan bod. Ouders en belangstellenden worden bij deze voorstellingen uitgenodigd aanwezig te zijn. In de midden- en bovenbouw worden gedurende het schooljaar middagen gepland, waarbij groepsoverstijgend door kinderen gekozen kan worden voor creatieve activiteiten. Bij allerlei festiviteiten wordt muziek, zang en dans in het programma opgenomen. 61
Daarnaast besteden wij er structureel aandacht aan door muziek, dans en drama afwisselend aan bod te laten komen door het inhuren van expertise van buiten (Joliens tehaterhuis, Cliniclowns). Elke groep kan jaarlijks iets uitzoeken van het aanbod van Concordia (centrum voor de kunsten Enschede). Alle groepen gaan naar de Openbare Bibliotheek, waar de Muziekbank een interactief programma organiseert. In het taakbeleid is een kunst- en cultuur coördinator opgenomen die jaarlijks het beleid evalueert en bijstelt. De visie op cultuureducatie en de uitgangspunten van de school zijn weergegeven in de bijlage. In bijlage 11 het document Kunst en cultuurbeleid Schutte’s Bosschool. Tekenen Tekenen is voor kinderen een belangrijk expressiemiddel. Producten van kinderen worden tentoongesteld in de klas en in de gangen. Daarnaast wordt er een schetsboek bijgehouden waarin per leerjaar een tekening is opgenomen van een kind, zodat de ontwikkeling door de schoolloopbaan gevolgd kan worden. Handvaardigheid / Midden- en bovenbouw De school beschikt over een handvaardigheidlokaal maar er worden ook lessen in de groepslokalen gegeven. Het handvaardigheid lokaal is goed uitgerust met materialen en gereedschap om gevarieerde lessen te kunnen geven. Technieken als timmeren, boetseren figuurzagen, linoleum snijden, solderen en schilderen komen hier uitgebreid aan bod. Om een doorgaande lijn te krijgen wordt gebruikt gemaakt van de mappen “Creatief Anders” Het tijdschrift ”Kinderhanden” wordt gebruikt voor aanvullende ideeën. De handvaardigheid wordt zoveel mogelijk geïntegreerd in het thematisch werken. Fysieke ontwikkeling Bewegingsonderwijs Het bewegingsonderwijs neemt een belangrijke plaats in op de Schutte’s Bosschool. Twee keer per week krijgen de kinderen gedurende 40 à 45 minuten les van een vakleerkracht gymnastiek. Er wordt zo optimaal mogelijk gebruik gemaakt van het gymlokaal. In de onderbouw groepen worden er dagelijks bewegingsmomenten ingepland. Het bewegingsonderwijs is gericht op plezier in bewegen, het opdoen van veel bewegingservaring en het krijgen van meer zelfvertrouwen. Veel kinderen op de Schutte’s Bosschool hebben een motorische achterstand. Dit kan komen door een fysieke beperking (medisch of conditioneel), maar ook door een tekort aan bewegingservaring als gevolg van de medische voorgeschiedenis. In de bewegingslessen wordt rekening gehouden met de verschillen in motorische vaardigheden en worden kinderen uitgedaagd hun grenzen te verleggen. De fysieke ontwikkeling van de kinderen wordt bijgehouden door een leerlingvolgsysteem. Zo worden hiaten in de motorische vaardigheden en ontwikkelingsachterstand t.a.v. leeftijdgenoten snel zichtbaar.
62
Het bewegingsonderwijs heeft de volgende uitgangspunten: Het verwerven van kennis en inzicht en vaardigheden om bewegingsmogelijkheden te vergroten; Voorop staat het plezier in bewegen en het ontwikkelen van zelfvertrouwen en competentie; Het uitdagen van de natuurlijke bewegings- en exploratiedrang; Het bevorderen van sociaal gedrag in bewegingssituaties. Ons buitenterrein vormt een uitdagende omgeving voor het vrije spel en bewegen. Tijdens de pauzes wordt hier optimaal gebruik van gemaakt. Er is - naast het vaste klim- en klautermateriaal en tafeltennistafels- ook een Cruijff Court voor teamsporten, zoals voetbal en hockey, evenals een basketbalveld. Fysiotherapie: Binnen de formatie van de Schutte’s Bosschool is voor 0,6 fte fysiotherapie opgenomen. Voor de taak- en functieomschrijving wordt verwezen naar het functieboek van Attendiz. De fysiotherapeut heeft naast haar onderzoeks- en behandeltaken tevens een coördinerende taak als het gaat om contacten t.b.v. afstemming met de disciplines ergotherapie en fysiotherapie vanuit de 1e-lijn en de zorgcoördinatoren. Via deze weg worden aanvragen voor therapieën in de CvB besproken. Voor wat betreft fysiotherapie en ergotherapie stemt de fysiotherapeut van de Schutte’s Bosschool dit af met ouders en 1e-lijns-behandelaars. Kinderen komen in principe voor 1e-lijn-therapie in aanmerking als er sprake is van een kortdurende behandeling. Therapieplanning zittende leerlingen vindt als volgt plaats: De aanvraag voor therapie voor of onderzoek/screening/observatie van een leerling wordt ingediend bij de zorgcoördinatoren. Hierbij dient doel en context te worden aangegeven in een handelingsgericht gesprek; De Commissie van Begeleiding (CvB) bespreekt de aanvraag en stelt de onderzoeksvraag vast. Zij vraagt de betreffende collega om actie uit te voeren, waarbij rekening gehouden wordt met het aangegeven tijdspad; De CvB en de leerkracht worden op de hoogte gesteld van tijdspad en vastgestelde doelen; Voor zowel fysiotherapie, logopedie, speltherapie als ergotherapie wordt vanuit de CvB aangegeven welke leerlingen ingepland worden voor 1e-lijns-therapie en welke leerlingen door therapeuten in dienst van de Schutte’s Bosschool, op basis van vooraf vastgestelde criteria; Evaluatiemomenten van de therapieën worden ingepland in de besprekingen van de ontwikkelingsperspectieven. Deze besprekingen worden teruggekoppeld naar de CvB; De betreffende therapeuten doen schriftelijk verslag van de resultaten van de therapieën. De fysiotherapeut van de Schutte’s Bosschool ontvangt een verslag, evenals de zorgcoördinator; In het OPP wordt vermeld welke therapie wordt ingezet, wat het doel ervan is en op welke termijn de behandeling wordt afgerond; Tijdens de groepsbespreking (halverwege het schooljaar) en de OPP-bespreking (aan het einde van het schooljaar) wordt de therapie geëvalueerd en/of de therapiebehoefte vastgesteld; 63
De jeugdarts mag een leerling verwijzen naar een 1elijns therapeut.
In de leerlingbesprekingen wordt vervolgens afgestemd welke therapieën voor de komende periode voor het kind ingezet worden. Elke groep beschikt tevens over en kast met buitenspelmateriaal zoals badmintonrackets, gooi- en vangmaterialen, bats voor de tafeltennistafels etc. De materialen zijn afgestemd op de leeftijd van de kinderen. Op het buitenterrein staan twee bergingen waarin het rijdende materiaal wordt opgeborgen (fietsen, karren, steppen). Sociale en emotionele ontwikkeling De kinderen op de Schutte’s Bosschool hebben een medische voorgeschiedenis. Dat maakt dat er vaak sprake is van een achterstand in de sociaal-emotionele ontwikkeling. Veel kinderen hebben in relaties door hun ziekte een bijzondere positie t.a.v. anderen ingenomen. Zij staan meer egocentrisch in de wereld. Doordat ze niet op hun lichaam hebben leren vertrouwen zijn er gevoelens van onzekerheid en incompetentie ontstaan. Veel kinderen hebben daardoor minder zelfvertrouwen en een diffuus zelfbeeld. Soms wordt faalangst ontwikkeld. Deze kenmerken kunnen het leren ernstig belemmeren. De school ziet het dan ook als een belangrijke taak om gevoelens van autonomie en competentie te versterken en te ontwikkelen. Belangrijke aspecten van de sociaal-emotionele ontwikkeling zijn: Het kunnen accepteren van elkaar en respecteren in hun anders zijn; Het ontwikkelen van zelfvertrouwen: competentie en autonomie; Het samenwerken en samen spelen; Respect hebben voor elkaars mening en inbreng; Elkaar de ruimte geven zelfontdekkend bezig te zijn; Kunnen oplossen van conflictsituaties; Een gevoel van saamhorigheid ontwikkelen; Het kunnen herkennen en omgaan met gevoelens. Binnen het lesprogramma wordt veel aandacht besteed aan het omgaan met elkaar. We hebben daarbij een basisregel: STOOR ELKAAR NIET in gedrag, houding en taalgebruik (Zie ook de veilige school) Het werken aan de sociaal–emotionele ontwikkeling van kinderen vindt niet alleen plaats tijdens de lessen, maar is verweven in het dagelijkse leven en werken met elkaar. De werkgroep sociaal emotionele ontwikkeling heeft uitgangspunten geformuleerd op dit gebied. We hebben een populatie kinderen die o.a. door hun medische geschiedenis geen doorsnee ontwikkeling doormaken; We sluiten daarom aan bij de sociaal emotionele ontwikkeling van het kind en gaan van daaruit verder; We sluiten aan bij wat betekenisvol is voor een kind; De ontwikkeling van het kind staat centraal, niet het programma of de leerstof; 64
Kinderen leren door te oefenen in de dagelijkse situatie. Het werken aan de sociaal emotionele ontwikkeling is verweven in het dagelijkse leven en werken met elkaar en vindt niet alleen plaats in geplande lessen. Voor het creëren van een adaptief aanbod gebruiken we Soemokaarten (sociaal-emotionele ontwikkelingskaarten, waarmee kinderen op preventieve wijze gestimuleerd worden). De orthotheek bevat materialen en lessuggesties ter bevordering van de sociaal-emotionele ontwikkeling. Elk jaar wordt er gewerkt aan het thema “seksuele ontwikkeling en relatievorming, meestal in de periode van het landelijke thema “Lentekriebels”. Overzicht methoden en materialen: Onderdeel Taal
Lezen
Methode / materialen
Taal op maat Schatkist Spelling langs de Lijn Bloon Oefenen met taalgebruik
Veilig Leren Lezen Oorzaak auditieve training analyse en synthese oefeningen; Goed gelezen. Kidsweek
Leesboeken: Klassenbibliotheek, Schoolmediatheek, Bibliobus, Centrale Bibliotheek; Klipperboeken, Prentenboeken, Leesboeken op AVI niveau. Tijdschriften: Okki, Taptoe, Dopido, Dolfje Weerwolfje, Maarn-roos-vis, PomPom, National Geographic Junior, Zo zit dat; Boeken op band, Kijk en luistermethode, Computersoftware; teksten Ralfilezen Schrijven
Schrijfdans Creatief schrijven Pennenstreken Software
65
Rekenen
Alles Telt Maatwerk (inclusief computerprogramma) Met sprongen vooruit Themamappen Speciaal rekenen Mijn tafelboek Eenmaal andermaal Hoofdrekenen Redactiesommen Tablets met rekenapps
Wereldoriëntatie
Ontwikkelen van project leskisten, School t.v., Kennisnet Tijdschriften: Kijk, Zo zit dat, National Geographic Junior Techniektorens Kijkdoos, mini-informatie, informatie junior Software, Docukit Internet
Aardrijkskunde
Aardrijkskunde Anders Tablets
Geschiedenis
Geschiedenis Anders Tablets
Verkeer
Klaar over Verkeersexamen groep 8 (en oefenmateriaal)
Biologie
Schooltelevisieprogramma’ s: Nieuws uit de natuur De schoolomgeving Excursies en leskisten Stichting natuur en educatie Verder beschikt de school over een rijk aanbod boeken in de bibliotheek.
Engels
Groove me
Sociaal emotioneel
Een doos vol gevoelens Tim en Flapoor Het blauwe boek Soemo kaarten Relatievorming en sexualiteit (Rutgerstichting) Gelukskoffer (groep 5 t/m 8)
66
7.5 Begeleiding naar voortgezet (speciaal) onderwijs De school voert een zorgvuldig uitplaatsingsbeleid. Tijdens de groepsbesprekingen wordt de plaatsing regelmatig besproken. Indien er reden is om terugplaatsing naar het regulier onderwijs te overwegen, of een andere vorm van onderwijs nodig geacht wordt, dan wordt een leerling ter bespreking in de Commissie van Begeleiding gebracht. Ouders vormen daarbij uiteraard ook een belangrijke gesprekspartner. We gaan daarbij altijd uit van de belangen van het kind. Voor de schoolverlaters naar het voortgezet onderwijs is een onderzoekstraject opgesteld waarlangs verwijzing verloopt. In oktober worden de kinderen die als schoolverlater zijn aangemerkt, getoetst d.m.v. een test voor onderwijsniveaubepaling en enkele persoonlijkheidsvragenlijsten. Op basis van de gegevens van het onderzoek en de gegevens uit Cito Leerling Onderwijsvolgsysteem (LOVS) en gegevens van de school wordt in november een advies gegeven voor vervolgonderwijs. Vervolgens bezoeken ouders en betreffende leerlingen open dagen en worden verschillende opties voor het vervolgonderwijs besproken. Waar nodig is er contact met expertiseteams, zorgcoördinatoren van scholen voor Voortgezet (Speciaal) Onderwijs en wordt samen met ouders de keuze zo zorgvuldig mogelijk bepaald. Ter oriëntatie op het V(S)O bezoeken de schoolverlaters ieder jaar vanaf oktober diverse scholen in de regio. Bij aanmelding van de leerling bij een school voor voortgezet onderwijs of voortgezet speciaal onderwijs vindt er een warme overdracht plaats. Daarbij zijn de zorgcoördinator, de leerkracht en indien nodig de orthopedagoog en/of kinderverpleegkundige aanwezig.
7.5.1 Centrale Eindtoets In april 2015 hebben leerlingen die aan het einde van het schooljaar 2014-2015 uitstromen naar VMBO- en hoger meegedaan aan een pilot Centrale Eindtoets. Vanaf april 2016 is het verplicht om als school alle schoolverlaters mee te laten doen aan deze Centrale Eindtoets. De school voor Voortgezet Onderwijs plaatst kinderen op basis van het schooladvies.
7.6 Urentabel Binnen alle groepen wordt gewerkt volgens een weekrooster. Daarop wordt het aantal minuten onderwijs per vakgebied uitgewerkt. Als basis voor dit weekrooster hebben wij een verdeling gemaakt van het onderwijs over de vakgebieden. Deze urentabel is opgenomen in de bijlagen.
7.7 Leerlingenzorg De school werkt volgens de zorgcyclus van Attendiz (zie bijlage). Indien ouders aangeven hun kind te willen aanmelden op de Schutte’s Bosschool, dan voert de directeur een intakegesprek met deze ouders. In dit gesprek wordt een eerste inschatting gemaakt of plaatsing op deze school passend is. Zo niet, dan adviseert de directeur de ouders wat te doen. De directeur meldt dit vervolgens aan het Schoolzorgteam en de coördinator SWV Passend Onderwijs van de subregio waar het kind woont.
67
Toelaatbaarheidsverklaring
• • •
• •
• • • •
Aanmelding via directeur naar gedragswetenschapper. Gedragswetenschapper zet de leerling op de agenda van de CVB. Gedragswetenschapper heeft telefonisch contact met school van herkomst: - wat is de visie op de aanmelding; - dossier opvragen; - visie op OPP. Telefonisch contact dienstencentrum CVB-bespreking: - Wat zijn onderwijsbehoeften; - Wat is OPP; - Welke klas, etc. Bij doublure/koerswijziging t.a.v. vorige school; contact met de ouders en school van herkomst. Contact met ouders door directeur; in welke jaargroep en bij welke leerkracht. Overdracht door CVB aan leerkracht. OPP wordt binnen 6 weken, na vaststellen CVB, door leerkracht naar ouders opgestuurd en besproken in OOGO. Zorgcoördinator neemt contact op met school van herkomst t.a.v. didactische gegevens.
7.6 Inhoud leerlingendossier Van elke leerling wordt bij inschrijving een leerlingdossier aangemaakt. Dit dossier bevat informatie m.b.t.:
NAW-gegevens; Toelaatbaarheidsverklaring; Gegevens die geleid hebben tot een toelaatbaarheidsverklaring; Onderwijskundig rapport van de vorige school; Gegevens van psychologisch onderzoek; Ontwikkelingsperspectief; Medisch zorgplan; Verslagen van behandelaars; Uitvoeringsverzoeken betreffende voorbehouden handelingen; Epilepsieprotocollen.
7.7 Management secundaire processen Er zijn voor verschillende onderwerpen contacten met gemeenten. De meeste contacten worden onderhouden met de gemeente Enschede voor onder andere huisvesting. Verder zijn er contacten met gemeenten van herkomst van leerlingen over leerlingenvervoer en leerplichtzaken. Het verzorgingsgebied is de regio Twente en de Achterhoek. Voor leerlingenvervoer zijn er nauwe contacten met taxibedrijven. 68
7.7.1 Jeugdhulpverlening / Gezondheidszorg De school onderhoudt, met toestemming van ouders, veel contacten met organisaties voor de gezondheidszorg en jeugdhulpverlening. Dit heeft veel te maken met ziektebeelden van kinderen en de complexe problematiek van kinderen. Contacten zijn bedoeld voor een goede afstemming van activiteiten voor individuele plannen rondom een kind. De school heeft onder andere nauwe contacten met regionale en academische ziekenhuizen (specialisten en kinderartsen), Veilig Thuis, AMK en Raad voor Kinderbescherming, , Jarabee, GGZinstellingenOuderverenigingen en NIZW. 7.7.2 Opleidingsinstituten Er zijn verschillende contacten met opleidingsinstituten voor het beschikbaar stellen van stageplaatsen aan potentiële collega’s van diverse opleidingen. Het gaat vooral om opleidingen voor PABO, SPH, SPW, logopedie en orthopedagogiek en bewegingsagogiek. Ook heeft de school nauwe contacten met opleidingsinstituten voor scholing van personeel, zoals het Seminarium voor Orthopedagogiek. 7.7.3 Contacten met ouders De communicatie met ouders wordt op onze school van groot belang geacht. Samenwerking met ouders heeft een duidelijke meerwaarde met betrekking tot de ontwikkeling van het kind. Het is van groot belang dat ouders goed geïnformeerd zijn over het welbevinden van het kind op school en de behaalde resultaten. Ouders zijn tevens een belangrijke partner als het gaat om afstemming van de pedagogische aanpak en medische verzorging. We kiezen ervoor ouders niet structureel in te schakelen bij het onderwijsleerproces, vanwege de doelgroep kinderen met complexe problematiek en om de rust in school te kunnen bewaren. Extra inspanning van onze kant is nodig, omdat de ouders de kinderen niet komen halen en brengen. De kinderen worden vanwege de regionale functie van de school vervoerd per taxi, zodat informele contacten slechts sporadisch plaatsvinden. Daarom zijn extra contacten jaarlijks gepland.
Aan het begin van het schooljaar houden we een informatieavond in de groepen; Drie keer per jaar is er een ouderavond waarin individuele gesprekken gepland worden met leerkrachten/klassenassistenten en andere disciplines; Indien nodig kunnen ouders en teamleden altijd contact opnemen of een afspraak maken voor een gesprek; Thema avond; Open avond met kerst (familie en vrienden zijn ook uitgenodigd); Huisbezoeken; Telefonisch contact; In de eerste weken worden ouders telefonisch dagelijks/wekelijks op de hoogte gehouden; Maandelijks een nieuwsbrief met daarin belangrijke mededelingen en nieuws uit de groepen; De school kent een actieve ouderraad; 69
Ouders hebben zitting in de MR en GMR; Vier keer per jaar wordt er een voorstelling gehouden door kinderen, waarvoor ouders en andere belangstellenden uitgenodigd worden; Aan ouders wordt gevraagd actief deel te nemen en te helpen bij festiviteiten; Elke groep heeft een klassenouder aangesteld; Indien nodig helpen ouders bij vervoer van leerlingen bij excursies; Jaarlijks wordt een geactualiseerde schoolgids voor ouders andere belangstellenden op de website gezet; Op de website worden tevens actuele ontwikkelingen gepubliceerd, waaronder foto’s van festiviteiten en uitstapjes; Binnen 6 weken na start van de leerling volgt een gesprek tussen ouder(s)/verzorger(s) en de zorgcoördinator en kinderverpleegkundige; Aan het begin van ieder schooljaar wordt aan ouder(s)/verzorger(s) de jaarkalender overhandigd.
Huisbezoeken Het afleggen van huisbezoeken heeft een duidelijke meerwaarde. In de thuissituatie kunnen aanknopingspunten zijn om een goed contact op te bouwen met ouders en het handelen af te stemmen op het kind. De leerkrachten en klassenassistenten gaan in het eerste schooljaar van een leerling een keer op huisbezoek. Daarnaast kan er altijd een huisbezoek worden afgelegd indien de situatie daarom vraagt. Doel van het huisbezoek: 1. Het leren kennen van de thuissituatie 2. Het uitwisselen van informatie met ouders Voorwaarden: Het doel van het huisbezoek wordt van te voren bij ouders aangegeven; “Slecht nieuws” gesprekken worden op school gehouden; Huisbezoeken zijn geen vervanging van ouderavonden. Hier worden de schoolresultaten getoond;
De leerkracht levert na afloop een formulier huisbezoek in bij de zorgcoördinator en de verpleegkundige, waarop kort en bondig gespreksnotities staan; Voor het huisbezoek wordt even met de verpleegkundige kortgesloten of er actuele medische zaken zijn of bijzonderheden over de thuissituatie. Dit is nodig om dubbele contacten te voorkomen.
De Schutte’s Bosschool hecht waarde aan een regelmatig contact met ouders. Juist omdat kinderen met taxi’s vervoert worden naar onze school, maakt dat wij ouders niet veel binnen de school ontmoeten. Daarom hebben wij diverse mogelijkheden om het contact met ouders te onderhouden: 70
Verder communiceren wij via een communicatieschrift (alleen voor de jongste leerlingen), email en Digiduif met ouders en plaatsen wij informatie over activiteiten in de groep op de website. Indien een medewerker van school contact met ouders wenselijk vindt, wordt er meestal telefonisch contact gezocht. Ook wordt er, indien dat wenselijk is, een overleg georganiseerd op school, waar diverse betrokkenen voor uitgenodigd kunnen worden. 7.7.4 Geledingen Ouders kunnen participeren in twee organen binnen de school, te weten de Ouderraad en de Medezeggenschapsraad (eventueel Gemeenschappelijke Medezeggenschapsraad). MR vergadering / GMR De MR vergadert ongeveer 6 keer per jaar. De vergaderingen worden gedeeltelijk bijgewoond door de directie om de MR te informeren over alle belangrijke beleidszaken die de school aangaan. Ook vergadert de MR zonder de directie, waarin zij zich voorbereidt op lopende zaken en zaken waarvoor advies of instemming wordt gevraagd. De stichting Attendiz kent een GMR waarin deelnemers van de schoolgebonden MR zitting hebben. 7.7.5 Divisie Management Overleg en MT-Breed Alle directeuren participeren in het DMT (Divisie Management Team) om zaken binnen de divisie SO af te stemmen. Dit overleg vindt eens in de 2 à n 3 weken plaats op de dinsdagochtend. Verder is er voor alle leidinggevenden van alle divisies een aantal keren een centrale bijeenkomst, het zogenaamde MT-breed. Tijdens deze bijeenkomsten worden activiteiten georganiseerd om met elkaar visie te bepalen, geïnspireerd te worden en met en van elkaar te leren. Op deze wijze worden alle ontwikkelingen binnen de organisatie breed gedragen.
71
Hoofdstuk 8: Resultaatgebieden, Opbrengsten en Beleidsaspecten
Personeel
Visie en Beleid
Leiderschap En Management
Cultuur en Klimaat Middelen en Voorzieningen
8.1
Management van onderwijsprocessen Management van ondersteunende processen
Waardering door het Personeel
Waardering door klanten / leveranciers
Resultaat En opbrengsten
Waardering door de maatschappij
Waarderingsgegevens
In dit hoofdstuk volgt een beschrijving van de waardering van de school door de verschillende geledingen. Daarna volgt een beschrijving van de resultaten en opbrengsten. We beperken ons tot de uitkomsten van het onderzoek dat in maart 2012 is uitgevoerd door van Beekveld & Terpstra waarbij de ouders, leerlingen en personeel bevraagd zijn én de inspectieonderzoeken.
8.1.1
De Waardering door de ouders
Eens in de vier jaar onderzoekt de school de tevredenheid van de ouders. Hierbij wordt gebruik gemaakt van de vragenlijsten van organisatiebureau van Beekveld & Terpstra. Van de 119 ouders hebben 73 ouders de vragenlijst ingevuld (61%) De ouders zijn bevraagd op de domeinen: lessen, begeleiding, leer- en hulpmiddelen, zorg/ondersteuning, handelingsplan, opbrengstgericht werken, pedagogische klimaat, veiligheid, interactie met de leerlingen, contacten, ouderbetrokkenheid, directie, schoolgebouw, bereikbaarheid, informatievoorziening, procedures, werkklimaat, overleg en medezeggenschap, arbeidsomstandigheden, schoolkeuze, resultaten en opbrengsten. De ouders waarderen de school met het rapportcijfer 8,5. Er is geen onvoldoende score. Op een schaal van 1 t/m 4 worden de items genoemd die lager dan 3,5 scoren. De volgende onderdelen werden door de ouders aangegeven waarop wij ons kunnen verbeteren:
De leerkracht vertelt mijn kind regelmatig hoe zijn/haar vorderingen zijn. In het handelingsplan staat ook wat wij als ouders/verzorgers doen. De leerkracht bespreekt het handelingsplan met mijn kind. Mijn kind heeft goed in beeld waar de school met hem/haar naartoe werkt.
72
8.1.2
De waardering door de leerlingen
Uit de leerjaren 5 t/m 8 hebben 69 leerlingen de vragenlijst ingevuld; de respons is 100% De leerlingen zijn bevraagd op de domeinen: lessen, begeleiding, leer- en hulpmiddelen, handelingsplan, vervolgtraject, pedagogische klimaat, veiligheid, interactie met de leerlingen, schoolgebouw, bereikbaarheid, informatievoorziening, procedures, schoolkeuze, resultaten en opbrengsten. De leerlingen waarderen de school met het rapportcijfer 8,8. Er is geen onvoldoende score. Op een schaal van 1 t/m 4 worden de items genoemd die lager dan 3,5 scoren. De volgende onderdelen werden door de leerlingen aangegeven waarop wij ons kunnen verbeteren:
8.1.3
Wanneer ik klaar ben met mijn werk, kan ik zelf verder werken. Ik werk vaak samen met andere leerlingen. Ik vind wat we leren vaak interessant. Ik heb veel verschillende vakken op school. De meester of juf vertelt mij hoe ik het doe op school. De meester of juf heeft tijd om mij te helpen. De meester of juf bespreekt mijn handelingsplan met mij. Ik leer veel als we in de klas met computers of tv werken. Ik weet waar de school, samen met mij naartoe werkt. Ik krijg duidelijke informatie over het vervolgtraject bij het verlaten van de school (indien van toepassing). Ik ga graag naar school. In de klas gaan we leuk met elkaar om. De leerlingen houden zich aan de afspraken op school. De meester of juf geeft mij vaak een compliment. Als ik vind dat de meester of juf iets niet goed doet kan ik dat zeggen. De wc's zijn schoon. Belangrijke veranderingen in de school krijg ik ook te horen. Ik werk tijdens het thematisch werken regelmatig samen met een of meerdere kinderen uit een andere groep. In de klas werk ik elke dag wel samen met andere kinderen en maken wij gebruik van de taakkaarten. Ik leer goede dingen van de fysiotherapeut. De ergotherapeut helpt mij goed bij het leren van praktische vaardigheden. De logopedist helpt mij goed bij het leren van het spreken en de taal Ik leer op school voldoende over gezond en gevarieerd eten en drinken. De school begint stipt op tijd met de lessen. Ik heb inbreng in wat ik wil leren en hoe ik dat wil leren. Ik vind lezen leuk. Er zijn op school veel leuke boeken aanwezig.
De waardering door het personeel
Aan het onderzoek werkten mee: 2 van de 2 managementleden; respons 100%; rapportcijfer 8,0 23 van de 28 onderwijzende personeelsleden (OP); respons 82 %; rapportcijfer 8,1 3 van de 3 onderwijsondersteunende personeelsleden (OOP); respons 100%; rapportcijfer 7,7 4 van de 5 specialisten; respons 80%; rapportcijfer 7,8 Er is geen onvoldoende score. Op een schaal van 1 t/m 4 worden de items genoemd die lager dan 3,5 scoren.
Leerkrachten hebben realistische verwachtingen van leerlingen Leerkrachten hebben voldoende tijd om hun leerlingen goed te begeleiden. Elk kind heeft een op maat gemaakte ononderbroken leerlijn De school beschikt over voldoende voorzieningen voor de specifieke leerbehoeften van leerlingen.
73
In het handelingsplan staat ook de rol van ouders beschreven. Het handelingsplan wordt met de leerling besproken. De school stelt voor iedere leerling bij plaatsing een ontwikkelingsperspectief op. In het handelingsplan worden, op basis van het ontwikkelingsperspectief, meetbare en tijdsgebonden tussen- en einddoelen geformuleerd. De school voldoet bij het opstellen van het ontwikkelingsperspectief aan de wettelijke criteria (aanduiding leerroute, eindniveau en uitstroombestemming). Leerlingen hebben goed in beeld waar de school met de leerling naartoe werkt. De school werkt met leerlijnen. De medewerkers van de school spreken elkaar aan op hun verantwoordelijkheden en resultaten. Leerkrachten betrekken ouders als partner bij het onderwijsleerproces van hun kind. Medewerkers van de school (personeelsleden) hanteren allemaal dezelfde regels. De medewerkers zijn tevreden over hun contacten met de Commissie van Begeleiding en andere specialisten van de school. Ouders zijn voldoende betrokken bij de school. De school biedt ouders voldoende mogelijkheden om bij het onderwijs betrokken te zijn. Ouders stellen zich op als partner in het onderwijsleerproces van hun kind. De directie is goed op de hoogte over de gang van zaken op school. De directie is bij problemen voldoende aanspreekbaar/beschikbaar voor medewerkers. De directie gaat serieus om met de inbreng van ouders en personeel. Er is sprake van eenduidigheid in de formulering en uitvoering van beleid. De directie en overige leidinggevenden vormen een samenhangende eenheid. De directie staat open voor kritiek. Het taxivervoer is veilig. Het in- en uitstappen van de taxi gebeurt veilig. Leerlingen komen op tijd op school. Leerlingen komen op tijd thuis. Ik ben tevreden over de informatievoorziening vanuit de school. Veranderingen worden tijdig aangekondigd. De school geeft duidelijke voorlichting over het aanvragen van voorzieningen, aanpassingen en hulpmiddelen. Medewerkers krijgen voldoende informatie om hun werk goed te kunnen doen. Binnen de school/locatie/afdeling spreken medewerkers elkaar aan op de wijze waarop uitvoering wordt gegeven aan hun werk. Vergaderingen binnen de school zijn effectief. De besluitvorming binnen de school vindt op zorgvuldige wijze plaats. De overlegstructuur biedt voldoende mogelijkheden tot inspraak. In de taakverdeling wordt rekening gehouden met interesses en competenties van personeel. De school doet er voldoende aan om de fysieke en mentale werkdruk niet te hoog te laten oplopen. De school begeleidt nieuwe collega's goed. De leerkrachten passen dagelijks gevarieerde coöperatieve werkvormen toe. De school begint stipt op tijd met de lessen. De onderwijstijd wordt effectief besteed. De leerlingen hebben inbreng in wat zij willen leren en hoe zij dat willen leren.
8.1.5 Belangrijkste overeenkomsten die op korte termijn verwerkt worden in het beleid Rapport en opp met ouders én leerlingen bespreken; tevens waar de school met de leerling naar toe werkt. Visie van ouders in opp beschrijven. Toepassen van coöperatieve werkvormen. Inbreng leerlingen wat ze willen leren.
74
8.1.4
De waardering door de maatschappij
De Inspectie van het Onderwijs voerde een onderzoek uit op onze school en wij hebben basis toezicht vanaf 9-1-2009. Oordelen van de inspectie: (op grond van het PKO-onderzoek 20-11-2008) Het onderwijs is over het geheel genomen van voldoende kwaliteit, maar er is een tekortkoming in de evaluatie van de handelingsplanning. Toezichtarrangement: Op grond van het voorgaande, heeft de inspectie voor de Schutte’s Bosschool het basis arrangement vastgesteld. Dit betekent dat Schutte’s Bosschool het vertrouwen heeft van de Inspectie van het Onderwijs. De inspectie heeft geen reden om het toezicht te verscherpen. De inspectie heeft de school op 7-11-2013 bezocht in het kader van een pilotonderzoek ‘Sociale kwaliteit’. De inspectie heeft onderzocht hoe de school werkt aan sociale kwaliteit. De conclusie is als volgt: Algemene indruk: De Schutte's Bosschool is zich voldoende bewust van het belang van veiligheid voor de leerlingen. Het specifieke karakter van de doelgroep maakt het focussen op sociale weerbaarheid van groot belang voor deze school. Het beeld van de emotionele ontwikkeling van de individuele leerling is helder, de consequenties daarvan voor het aanbod in de groep kan de school verder ontwikkelen. Ook de sociale competenties van de leerlingen vergen nadere aandacht om de leerlingen straks in een vervolgsetting weerbaar genoeg te maken. Het aanbod en de werkwijze van de leraren zorgen voor voldoende mogelijkheden voor de leerlingen om zich emotioneel en sociaal te ontwikkelen.
8.1.5
Resultaten en opbrengsten naar aanleiding van het leerlingvolgsysteem
EIND Uitstroomniveau 2014 VO: pro en ZML VO: basisberoeps VO: kader en TGL VO: HAVO/VWO
2011
2012
2013
2014
2015 verwacht
Totaal
Percentage
6 1 3 6
10 4 8 0
4 7 1 2
5 4 8 0
12 2 7 1
37 18 27 9
40% 20% 30% 10%
Totaal
16
22
14
17
22
91
100%
Uitstroombestemming door de jaren heen 8.2
Beleidsvoornemens
Schoolniveau: verdere ontwikkeling en borging van het thematisch werken volgens Vier keer Wijzer (Marco Bastmeijer); Het ontwikkelen van portfolio’s en vernieuwing van de rapporten; 75
Borging van het rekenverbeterplan 2013; verbeteren groepsplan; Verbetering van het taal- en spellingsonderwijs; verbeteren groepsplan; Verbeteren OOP waarin ook de rol van ouders en leerlingen; Om te beoordelen of het onderwijs, de ondersteuning en de begeleiding voldoende is geweest worden aan het einde van de schoolperiode de resultaten van de leerlingen vergeleken met het eerder geformuleerde ontwikkelingsperspectief en geanalyseerd door de commissie van begeleiding. Daar trekken we conclusies uit die mogelijk gevolgen hebben voor ons onderwijs; Om na te gaan of de leerlingen in het voortgezet onderwijs naar verwachting functioneren, worden bij de vervolgschool gedurende het eerste jaar en het tweede jaar na de verwijzing gegevens opgevraagd. Deze gegevens worden door ons geanalyseerd door de commissie van begeleiding om vast te stellen of wij op de juiste wijze leerlingen verwijzen en indien nodig ons beleid bij te stellen; Gedurende het schooljaar worden alle opbrengstgegevens geïnventariseerd en geïnterpreteerd en vervolgens na het schooljaar zo spoedig mogelijk vermeld op onze website; Kwaliteitskaarten Attendiz: Domein A opbrengsten Domein B Zorg en begeleiding Domein C Onderwijsleerproces: - onderwijstijd - schoolklimaat - afstemming - klassenmanagement -Domein D Kwaliteitszorg.
Divisieniveau: Verbeteren leerlingvolgsysteem op divisieniveau; Verbetering van het kwaliteitszorgsysteem (leerstandaarden vaststellen) volgens 1 Stap verder in de 1 Zorgroute van Wijnand Gijzen; het meten van de sociaal-emotionele ontwikkeling van de leerlingen; de gesprekkencyclus wordt voor een 1-jarig traject herschreven; De afspraken tussen de directeur en de sectordirecteur worden vastgelegd in een managementcontract; Er komt een adequaat systeem van monitoren van resultaat en kwaliteit, waarbij gebruik gemaakt wordt van ken- en stuurgetallen en metingen; Er komt een Attendiz-breed schoolveiligheidsplan.
76
8.2.1 Schematisch beleidsvoornemens schoolniveau Ow=ontwikkelen im=implementeren ev= evalueren bo=borgen Onderwerp
Uitwerking
20152016
20162017
Ontwikkelingsperspectief (OPP)verder ontwikkelen
Aanpassen vanuit opgedane ervaringen, rol ouders en bespreken met leerlingen uitwerken.
EV
BO
20172018
20172018
Begeleidingscommissie gaat na of leerlingen zich conform o.p. ontwikkelen. Groepsplannen
Werken met groepsplannen; afhankelijk van goedwerkend LVS (Attendizbreed).
EV
BO
Kwaliteitskaarten invullen
De kwaliteitskaarten van Attendiz zijn gebaseerd op het Attendiz kwaliteitskader dat gevormd wordt door de kwaliteitsaspecten uit het toezichtskader van de inspectie, aangevuld met eigen kwaliteitsaspecten van Attendiz.
EV-BO
EV-BO
EV-BO
Rapporten / portfolio’s
Het leerlingenrapport is toe aan modernisering, waarbij wij de leerling zelf ook graag meer ruimte geven. Er is een passend digitaal portfolio (Lumana) in ontwikkeling, dat hopelijk in het schooljaar 2015-2016 ingevoerd kan worden.
OW
IM
EV
Rekenen
In juni 2015 is een rekenaudit gepland. De uitkomsten daarvan worden uitgewerkt in het rekenverbeterplan en het rekenplan. Middels Lesson Study leert het team met en van elkaar.
IM
EV-BO
Teach like a Champion
Vanuit School aan Zet krijgen alle SOscholen van Attendiz dit programma aangeboden, met als doel de leerkrachtvaardigheden nog verder te versterken.
IM
EV
BO
Vier keer Wijzer
Op basis van het schoolbezoek van april 2015 worden doelen gesteld voor de komende jaren. Een van de aandachtspunten is het verwerken van stellen in het thematisch onderwijs. Ook de creatieve vakken dienen uitgewerkt te worden.
IM -BO
IM-BO
BO
SMK-training
Door verdichting van de problematiek komt gedragsproblematiek vaker voor dan in het verleden. Het is het wenselijk om als team geschoold te worden in signaleren van spanning, doelmatig interventies inzetten om spanning te laten afnemen en om te leren gaan met eigen spanning.
IM
EV-BO
Begrijpend Lezen
De resultaten van Begrijpend Lezen vallen lager uit dan wij op grond van onze populatie mogen verwachten. Ook landelijk gezien kunnen de opbrengsten omhoog, zoals is gebleken uit COOL-speciaal. Het programma DENK sluit goed aan op ons leesonderwijs volgens LIST.
OW
IM
BO
EV-BO
77
Bijlage 1 Voorbereidingsformulier POP / doelstellingengesprek (dit voorbeeldformulier wordt binnen enkele scholen gehanteerd) Het onderstaande formulier (ingevuld) én je scores uit de inschattingsgrafiek van de e-coachmonitor zijn samen het uitgangspunt voor het doelstellingengesprek. Uiteraard zal je e-coach het gebruik van deze instrumenten toelichten . PersoonlijkOntwikkelingsPlan / Doelstellingengesprek
Gegevens Naam: Locatie: Leidinggevende: E-coach: Datum gesprek: Periode: 1. Kwaliteiten Welke competenties zijn naar jouw oordeel sterk ontwikkeld?
Waaruit blijkt dat?
2. Ontwikkelpunten
Welke competenties zijn naar jouw oordeel minder sterk ontwikkeld?
Waaruit blijkt dat?
78
3. Talenten
Aan welke (kern)competenties kun jij goed invulling geven?
Aan welke misschien wat minder? Waaruit blijkt dat?
Waar ben je goed in waar de organisatie haar voordeel mee kan doen?
4. Ambitie Waar ligt jouw passie?
Waar wil je over drie jaar mee bezig zijn?
79
Bijlage 2: Persoonlijk ontwikkelingsplan (POP) Het POP dat de e-coachmonitor genereert, bestaat uit drie ontwikkeldoelen. De ECM kent het volgende format voor een POP:
Persoonlijk ontwikkelingsplan Gegevens Naam: Functie: Leidinggevende: Datum: Periode Ontwikkeldoel 1
Ik wil dit ontwikkeldoel verbeteren, omdat…..
Ik heb dit ontwikkeldoel bereikt als….
Ontwikkelacties Wat en hoe?
Wanneer?
Ondertekening: Leidinggevende: Datum: Medewerker:
80
Bijlage 3: (Voorbereidings)Formulier Functioneringsgesprek (voorbeeld zoals dit binnen enkele scholen wordt gehanteerd) Naam: Functie: School: Leidinggevende: Gesprek Periode:
1. Algemeen/Werkomstandigheden Hoe ervaar je de inhoud van het werk, je takenpakket,je taakvervulling, taakbelasting, arbeidstevredenheid en taakwensen?
Hoe vind je het systeem van het taakbeleid en de daaruit voortvloeiende taaktoedeling?
Hoe ervaar je de werksfeer binnen de school?
2. Inzetbaarheid 0 Nee, ik ben niet breed inzetbaar, (bevoegdheden) ik kan alleen maar ingezet worden in groep(en) 0 Ja, ik ben inzetbaar van 0 Ja, ik ben inzetbaar van 0 Ja, ik ben inzetbaar van 0 Anders, namelijk: 3. Naar welke groep[en] gaat je voorkeur uit? Voorkeur:
4. Samenwerking en communicatie Ervaar je de samenwerking en communicatie met ouders, collega’s en schoolleiding als ondersteunend aan jouw werkzaamheden?
Vinden jouw ideeën, plannen, voorstellen gehoor bij collega’s, ouders en schoolleiding?
5. Schoolontwikkeling Wat zijn volgens jou binnen de visie van de school de belangrijkste ontwikkelingen waar onze school zich het komende jaar (jaren) mee bezig moet houden?
6. Eigen rol in schoolontwikkeling
81
Hoe zie jij je eigen rol in dit ontwikkelingsproces? Wat wil je voor jezelf bereiken? Waarom werk je nu bij deze organisatie?
Past dit binnen de school?
7. Persoonlijke (loopbaan)ontwikkeling Welke doelen/ambities heb je voor je persoonlijke (loopbaan)ontwikkeling (denk aan andere taak/functie, mobiliteit buiten deze school)?
Hoe staat het met de doelen/ontwikkeling (POP) die je voor jezelf gesteld hebt?
8. Belemmering(en) bij ontwikkeling Welke organisatorische problemen ervaar je en op welke manier kun je dit zelf oplossen. Kan de schoolleiding hierin ondersteunen?
9. Professionalisering/deskundigheidsbevordering Wat heb je gedaan/doe je dit schooljaar aan professionalisering en welke wensen heb je t.a.v. je individuele professionalisering?
Wat heeft je individuele professionalisering je opgeleverd: voor jezelf, voor je groep, voor de organisatie en voor de onderlinge communicatie?
10. Schoolleiding Is de stijl van je direct leidinggevende voldoende ondersteunend voor jouw functioneren in de organisatie?
11. Eventuele. door personeelslid ingebrachte gespreksonderwerpen Welke punten wil je zelf nog inbrengen tijdens het functioneringsgesprek?
12. Eventuele door directie ingebrachte gespreksonderwerpen
82
13. Aandachtspunten: conclusies/wensen/afspraken
Ondertekening:
Datum: Medewerker:
Leidinggevende:
Akkoord/gezien*
* doorhalen wat niet van toepassing is. Indien er wordt getekend voor gezien dan is wenselijk dat medewerker deze keuze schriftelijk toe licht. Medewerkers wordt dringend verzocht een toelichting hierop te geven. De toelichting graag als bijlage bij dit verslag voegen.
83
Bijlage 4: Formulier Personeelsbeoordeling Naam:
Functie Leerkracht Locatie
Periode beoordeling
Van
Tot
Uitgangspunt de afspraken vastgelegd in gespreksverslagen 1. 2. 3.
d.d. ………………………………………………………. d.d. ………………………………………………………. d.d. ……………………………………………………….
Datum beoordelingsgesprek
1 Algemeen/Werkomstandigheden Zijn Beoordeling prestaties Nalopen van afspraken die bij eerdere gesprekken zijn gemaakt. Welke van deze afspraken zijn wel c.q. niet geëffectueerd? Afspraak geëffectueerd
Opmerkingen:
er omstandigheden geweest die het functioneren hebben beïnvloed?
84
3. Competenties (zie competentielijst)
Voldoende
Nog niet voldoende
Interpersoonlijk Pedagogisch Inhoudelijk en didactisch Organisatorisch Samenwerken met collega’s Samenwerken met de omgeving Reflectie & ontwikkeling
Opmerkingen:
85
4 Algemeen beeld van functioneren Goed Voldoende
Nog niet voldoende
onvoldoende
Korte argumentatie algemeen beeld:
5 Opmerkingen van medewerker over deze beoordeling:
Ondertekening beoordeling Naam
Datum
Handtekening
1e beoordelaar
2e beoordelaar
Medewerker (voor gezien)
Vastgesteld door beoordelingsauthoriteit: Naam: Datum: Handtekening
86
Bijlage 5: Reglement functioneringsgesprekken Artikel 1 Doelstellingen en kenmerken Functioneringsgesprekken zijn gesprekken tussen een medewerker en de direct leidinggevende of diens leidinggevende over het functioneren van deze medewerker in de breedst mogelijke betekenis. Er wordt zowel naar het verleden gekeken (hoe heeft het personeelslid gefunctioneerd in het afgelopen jaar en welke positieve dan wel negatieve factoren zijn hierop van invloed geweest) als naar de toekomst (welke veranderingen zijn gewenst om de medewerker nog beter te kunnen laten functioneren en in welke richting de persoon zich wil ontwikkelen). Vandaar dat er afspraken zullen worden gemaakt. Een direct gevolg hiervan is, dat ook de organisatie van de gehele school en de organisatie Attendiz hierdoor positief worden beïnvloed, zodat de missie van Attendiz behaald wordt. Functioneringsgesprekken zijn tweerichtingsverkeer, waarbij zowel de inbreng van het personeelslid als van de direct leidinggevende of diens leidinggevende gelijkwaardig is. Het moeten tweegesprekken zijn, die handelen over het werk, de werkomstandigheden en de gewenste ontwikkelingen. Zowel de direct leidinggevende of diens leidinggevende als het personeelslid hebben een visie hierop en kunnen deze in het gesprek naar voren brengen. Artikel 2 Frequentie Bij het bepalen van de frequentie voor het functioneringsgesprek moet er een onderscheid worden gemaakt tussen personeelsleden met een vaste benoeming en personeel met een tijdelijke benoeming. 1. Met vast aangestelde personeelsleden wordt ten minste eenmaal per jaar (behalve in het jaar van de beoordeling) een functioneringsgesprek gevoerd. Wanneer personeelsleden langer dan een jaar in tijdelijke dienst werken (bijv. ter vervanging van een langdurig zieke) worden zij met betrekking tot deze regeling gelijkgesteld aan personeel met een vaste benoeming. 2. Met personeelsleden met een benoeming in tijdelijke dienst (behalve korttijdelijke vervangingen) wordt er een functioneringsgesprek gevoerd tijdens de proeftijd, ongeveer twee maanden (10e week) na de benoeming en daarna halverwege het eerste dienstjaar. Artikel 3 Gehanteerde procedure Het is belangrijk dat er voor functioneringsgesprekken op alle scholen van Attendiz dezelfde procedure wordt gevolgd. De medewerkers werken immers allemaal op een bestuursbenoeming. Op schoolniveau kunnen er binnen de afgesproken procedure slechts kleine verschillen optreden m.b.t. de onderwerpen van het functioneringsgesprek. 1. Datum en plaats van het functioneringsgesprek worden door de direct leidinggevende of diens leidinggevende in overleg met het betrokken personeelslid vastgesteld. 2. De direct leidinggevende of diens leidinggevende maakt de gespreksonderwerpen minimaal één week voordat het functioneringsgesprek plaatsvindt schriftelijk kenbaar aan het personeelslid. 87
3.
4.
5.
6. 7.
8.
9. 10.
11. 12.
13.
De beoordelaar baseert zijn oordeel op observaties, instrumenten e.d. Voorwaarde bij de inzet van een instrument is dat de beoordeelde werknemer het instrument in dezelfde mate kent als de beoordelaar die het in zijn beoordeling betrekt. Tijdens het gesprek komen behalve de geselecteerde standaard gespreksonderwerpen, die zijn vermeld op het verslagformulier functioneringsgesprek, ook gespreksonderwerpen aan de orde, die de medewerker en/of de direct leidinggevende of diens leidinggevende gesprekspartner hebben ingebracht. De door de medewerker en/of de direct leidinggevende of diens leidinggevende ingebrachte gespreksonderwerpen worden op het verslagformulier functioneringsgesprek vermeld. Tijdens het functioneringsgesprek worden de gemaakte afspraken uit het vorige functioneringsgesprek geëvalueerd, evenals de voortgang van het POP. Het verslag van het gesprek wordt opgemaakt door degene wiens functioneren wordt geëvalueerd met uitzondering van medewerkers of personeelsleden die vallen onder 2.2 (nieuwe vervangers). Om een goed verslag te kunnen maken worden aan het einde van het functioneringsgesprek een aantal kernwoorden vastgelegd. Zo spoedig mogelijk na afloop van het functioneringsgesprek, maar in ieder geval binnen 10 dagen, worden de afspraken op het verslagformulier vastgelegd. Het formulier wordt gedateerd en zowel door de medewerker als door de formele gesprekspartner ondertekend voor akkoord/gezien. De vertrouwelijkheid van de verslaglegging wordt gegarandeerd door het bevoegd gezag en de gesprekspartners. Het gedateerde en ondertekende formulier, als bedoeld in punt zeven, wordt tot twee jaar na het einde van het dienstverband in het personeelsdossier bewaard. Na twee afgeronde gesprekscycli (na 6 jaar) kan de directeur besluiten om de functionering verslagen van de eerste cyclus te vernietigen. Het personeelslid ontvangt een kopie van het gedateerde en ondertekende formulier. De bestuurder en de divisiedirecteuren van Attendiz hebben recht op inzage in alle verslagen van functioneringsgesprekken van medewerkers resulterende onder hun gezag (als uitzondering geldt: de divisiedirecteuren hebben geen inzage in de verslagen van de bestuurder en de divisiedirecteuren). Gezien het vertrouwelijke karakter van het functioneringsgesprek worden, bij eventuele rapportage aan derden, hieromtrent tijdens het functioneringsgesprek afspraken gemaakt.
Artikel 4 Gespreksonderwerpen Tijdens het functioneringsgesprek van de medewerkers kunnen tenminste de volgende onderwerpen aan de orde komen: 1. 2. 3. 4.
Afspraken van een vorig functioneringsgesprek Reflectie op POP/ doelstellingengesprek Welbevinden Taakbeleid a. werken aan de lesgebonden taken, waarbij aan alle daaraan verbonden aspecten aandacht wordt besteed; 88
werken aan niet-lesgebonden taken op schoolniveau, waarbij aandacht voor taaktoedeling, taakvervullingen taakopvatting; c. taakbelasting; Organisatie a. communicatie met de verschillende geledingen binnen de school; b. werkomstandigheden, werksfeer binnen de instelling, eventuele organisatorische problemen die prestaties in de weg staan; c. identiteit uitvoering; d. ontwikkelingen; Relatie met direct leidinggevende of diens leidinggevende a. communicatie; b. ondersteuning c. aansturing d. bereikbaarheid e. samenwerking; Competenties a. interpersoonlijk competent b. pedagogisch competent c. vakinhoudelijke en didactisch competent d. organisatorisch competent e. competent in het samenwerken met collega’s f. competent in het samenwerken met omgeving g. competent in reflectie en ontwikkeling Ontwikkeling a. loopbaanontwikkeling: wensen ten aanzien van de loopbaan; individuele scholingsbehoeften, waarbij de noodzaak daartoe en de mogelijkheden daarvan aan de orde komen; b. doelen voor de komende periode, toekomstperspectieven; c. Mobiliteit; b.
5.
6.
7.
8.
d. POP Tijdens het functioneringsgesprek met een directielid kan naast het hierboven genoemde tevens aan de orde komen: e. Uitvoeren van taak en management; f. Communicatie en organisatie binnen Attendiz. g. Aansturing en samenwerking
Artikel 5 De gesprekspartners De direct leidinggevende of diens leidinggevende voert de gesprekken. Artikel 6 Bescherming persoonsgegevens Met inachtneming van de voorschriften in de Wet bescherming persoonsgegevens (Stb. 2000, 302) en de daarop gebaseerde op Attendiz van toepassing zijnde regelingen zal de bestuurder gegevens met betrekking tot de persoon van de werknemer met zorg behandelen.
89
Artikel 7 Slotbepalingen 1. Op deze regeling functioneringsgesprekken heeft de personeelsgeleding van de GMR instemmingsrecht. De regeling wordt van kracht op het moment dat de instemming is uitgebracht. In gevallen waarin deze regeling niet voorziet, beslist het bevoegd gezag nadat alle betrokken partijen gehoord zijn. Wanneer hiertoe aanleiding bestaat, wordt de regeling daarna aangepast. Op deze aanpassingen heeft de PGMR instemmingrecht. 2. Mocht een functioneringsgesprek daartoe aanleiding geven, dan kan zo spoedig mogelijk worden overgegaan tot een beoordelingsgesprek. 3. Een exemplaar van deze regeling en de daarbij behorende bijlagen wordt aan alle medewerkers (digitaal) uitgereikt. De directie draagt er zorg voor dat een exemplaar van deze regeling en van de daarbij behorende bijlagen op een voor de medewerkers toegankelijke plaats op school ter inzage liggen.
Reglement beoordelingsgesprekken Attendiz te Hengelo heeft besloten de navolgende “regeling beoordeling voor de medewerkers in dienst van Attendiz” in te voeren. Hierbij is rekening gehouden met de bepalingen die hierover zijn opgenomen in art. 9.4 CAO-PO. Een beoordeling mondt uit in een eenzijdige beslissing van Attendiz. Aan deze beoordeling kunnen eventueel rechtspositionele consequenties verbonden worden. Beoordeling dient naast de driejaarlijkse cyclus ook te geschieden bij de overgang van een tijdelijk naar een vast dienstverband, bij de toekenning van gratificaties en toelagen en bij bevordering naar een andere of hogere functie. Artikel 1 Begripsbepalingen: Deze regeling verstaat onder: a. Attendiz: de bestuurder van Attendiz; b.
Beoordeling: het na het beoordelingsgesprek formeel vastgelegde samenvattende oordeel over het functioneren van de benoemde eventueel gepaard gaande met voorstellen tot rechtspositionele en/of arbeidsrechtelijke consequenties;
c.
Beoordelingsformulier: het binnen Attendiz geldende standaardformulier, waarop de te waarderen aspecten van het functioneren zijn vermeld;
d.
Beoordelingsgesprek: gesprek waarin de formele beoordelaar met de medewerker, een bij aanvang aan de medewerker uitgereikt in concept ingevuld beoordelingsformulier, bespreekt;
e.
Beoordelingstijdvak: een tijdvak van ten hoogste drie jaar waarover de formele beoordelaar zich over de functievervulling van de medewerker gedurende dat tijdvak een samenvattend oordeel vormt;
f.
Formele beoordelaar: de door Attendiz aangewezen leidinggevende, die de beoordeling opmaakt en vervolgens het beoordelingsgesprek voert met het personeelslid; 90
g.
Functievervulling: de wijze waarop de medewerker de functie heeft vervuld inclusief de eigen gedragingen in verband met de uitoefening van de functie;
h.
Medewerker: een persoon met een benoeming bij Attendiz en die is tewerkgesteld in een dienst, school of bestuursbureau (of een ander) onderdeel van Attendiz;
i.
School, dienst of bestuurskantoor: het organisatieonderdeel waarbij een medewerkers tewerkgesteld is;
j.
Taak: het geheel van werkzaamheden waarmee de medewerker gedurende het beoordelingstijdvak feitelijk was belast;
Artikel 2 Doelstelling Het doel van de beoordeling is enerzijds het geven van inzicht in de functievervulling en de opbrengst van de ontwikkeling van het personeelslid gedurende het beoordelingstijdvak en anderzijds het kunnen treffen van waarderende of disciplinaire maatregelen, waaraan conform de regelgeving in de CAO-PO rechtspositionele gevolgen voor het personeelslid kunnen zijn verbonden. Artikel 3 Kenmerken De kenmerken van de beoordeling zijn: a. gericht op het verleden; b. eenzijdige beoordeling; c. gericht op het (kunnen) vaststellen van de opbrengst van een ontwikkeltraject; d. gericht op het (kunnen) treffen van waarderende of disciplinaire maatregelen, waaraan rechtspositionele consequenties kunnen zijn verbonden; e. gericht op het vaststellen van toekomstige doelen. Artikel 4 Frequentie a. Medewerkers met een benoeming in vaste dienst worden minimaal één keer per drie jaar gewaardeerd. Beoordelingen vinden frequenter plaats, indien de beoordeelde er zelf om verzoekt of indien de beoordelaar dit noodzakelijk acht. b.
Medewerkers met een benoeming in tijdelijke dienst, die een termijn van een half jaar overschrijdt, worden tenminste eenmaal voor de opzegtermijn beoordeeld. Ook medewerkers werkzaam in een vervangingssituatie langer dan een jaar worden eenmaal per jaar beoordeeld.
c.
Indien de beoordeling van een personeelslid – niet zijnde een personeelslid met een tijdelijke benoeming wegens proeftijd – negatief is, maar het bevoegd gezag van Attendiz hieraan (nog) geen rechtspositionele gevolgen wenst te verbinden, dient binnen een jaar opnieuw een beoordeling plaats te vinden.
91
Artikel 5 Relatie functioneringsgesprek en een beoordeling Een beoordeling van een personeelslid wordt niet eerder opgemaakt dan nadat in het beoordelingstijdvak minimaal één functioneringsgesprek heeft plaatsgevonden, tenzij dat wegens zwaarwegende omstandigheden niet mogelijk was. Artikel 6 Procedure 1. De beoordeling wordt opgemaakt door de formele beoordelaar door middel van de invulling van het beoordelingsformulier, waarop de te beoordelen resultaten en afspraken en andere functioneringsaspecten zijn vermeld. Dit formulier is als bijlage bij deze regeling opgenomen. 2.
De formele beoordelaar bepaalt ten minste twee weken voorafgaand aan het beoordelingsgesprek in onderling overleg met de medewerker datum en tijdstip van het te voeren beoordelingsgesprek, tenzij dit wegens zwaarwegende omstandigheden niet mogelijk is.
3.
De te beoordelen medewerker ontvangt bij aanvang van het gesprek het in concept ingevulde beoordelingsformulier.
4.
Het beoordelingsgesprek wordt gevoerd aan de hand van het ingevulde concept beoordelingsformulier.
5.
Het formulier wordt gedateerd en door de medewerker voor gezien ondertekend en door de formele beoordelaar ondertekend.
6.
De medewerker wordt in de gelegenheid gesteld zijn mening indien nodig over zijn beoordeling schriftelijk kenbaar te maken. Deze mening wordt toegevoegd aan het beoordelingsformulier.
7.
Indien de door de medewerker kenbaar gemaakte mening, als bedoeld in het zesde lid, voor de beoordelaar aanleiding is tot aanpassing van de beoordeling, wijzigt laatstgenoemde de beoordeling dienovereenkomstig.
8.
Het beoordelingsformulier wordt twee weken na dagtekening, als bedoeld in het vijfde lid, doch uiterlijk na 3 weken wanneer het gesprek heeft plaatsgevonden, ter formele vaststelling door de formele beoordelaar getekend, tenzij bezwaar wordt aangetekend als bedoeld in artikel 7.
9.
De medewerker ontvangt een kopie van het ondertekende formulier.
10. Het ondertekende beoordelingsformulier wordt met zorg bewaard in het personeelsdossier.
De ondertekende beoordelingsformulieren van de directeuren worden in het dossier op het bestuurskantoor bewaard. Archivering geschiedt op een zodanige wijze dat inzage mogelijk is door de formele beoordelaar, de medewerker, de divisiedirecteur, de directeur en indien de situatie zich voor doet, door de opvolgers van bovengenoemde. 92
De beoordelingsformulieren worden bewaard tot minimaal twee jaar na beëindigen van het dienstverband. Daarna mag het bevoegd gezag de formulieren niet meer gebruiken. Artikel 7 Bezwaar Indien de werknemer het niet eens is met de inhoud van het gespreksverslag, meldt hij dit binnen twee weken mondeling of schriftelijk bij zijn beoordelaar. 1. Beoordelaar en beoordeelde gaan vervolgens nogmaals in gesprek. Indien de door de werknemer kenbaar gemaakte mening voor de beoordelaar aanleiding vormt tot aanpassing van de beoordeling, wijzigt laatstgenoemde de beoordeling dienovereenkomstig. 2. Vormt de door de werknemer kenbaar gemaakte mening geen aanleiding tot wijziging van de beoordeling, dan kan de werknemer binnen twee weken na het onder art. 7.1 genoemde gesprek, schriftelijk bezwaar maken bij de leidinggevende van zijn leidinggevende. 3. De beoordeelde, zijn beoordelaar en diens leidinggevende gaan met elkaar in gesprek. Vormt dit gesprek aanleiding tot aanpassing van de beoordeling, wijzigt de beoordelaar de inhoud dienovereenkomstig. Bestaat hiertoe geen aanleiding, dan kan de werknemer uiterlijk binnen twee weken na dit gesprek schriftelijk en gemotiveerd bezwaar aantekenen tegen de beoordeling bij het bestuur. 4. Alvorens het bestuur op het bezwaar beslist wordt de werknemer in de gelegenheid gesteld te worden gehoord. 5. Het bestuur beslist binnen 6 weken na ontvangst van het bezwaarschrift met alle op de beoordeling betrekking hebbende stukken op het bezwaarschrift. 6. De door of namens het bestuur genomen beslissing(en) en alle daarop betrekking hebbende stukken worden bewaard in het door het of namens het bestuur aangelegde bekwaamheidsdossier. Artikel 8 De beoordelingsaspecten Bij de beoordeling van de medewerker wordt gebruik gemaakt van de door Attendiz vastgestelde verslagformulieren functioneringsgesprek. Tijdens het beoordelingsgesprek van de medewerker kunnen de volgende onderwerpen aan de orde komen: 1. Bijzondere omstandigheden 2. Specifieke beoordeling: Bekwaamheidseisen conform Wet BIO. a. interpersoonlijk competent contact maken leidinggeven goede sfeer b. pedagogisch competent besluitvorming en diagnose pedagogisch plan
evalueren en bijstellen pedagogische problemen c. vakinhoudelijke en didactisch competent beeldvorming en diagnose vakinhoudelijk en didactisch plan vakinhoudelijk en didactisch handelen evalueren en bijstellen leerproblemen d. organisatorisch competent procedures en afspraken organisatievormen, middelen en materialen planning en tijd 93
e. competent in het samenwerken met collega’s informatie delen constructief
3. 4. 5. 6. 7.
deelnemen consultatie en intervisie schoolontwikkeling f. competent in het samenwerken met omgeving informatie delen verantwoorden g. competent in reflectie en ontwikkeling planmatig ontwikkelen afstemmen met school feedback en hulp Taakspecifieke zaken Algemene beoordeling Afspraken Ondertekeningen Conclusies
Tijdens het beoordelingsgesprek van een directeur kunnen de volgende onderwerpen aan de orde komen: 1. Bijzondere omstandigheden 2. Specifieke beoordeling: Bekwaamheidseisen a. onderwijs: gericht zijn op het primaire proces b. organisatie: organisatieontwikkeling c. organisatie: organisatiebeleid en –beheer d. omgeving: ondernemerschap e. denkkracht: zelfsturing f. denkkracht: intra persoonlijke competenties g. daadkracht: interpersoonlijke competenties h. daadkracht: aansturen van professionals 3. Schoolspecifieke zaken 4. Algemene beoordeling 5. Afspraken 6. Ondertekeningen 7. Conclusies
Artikel 9 De formele beoordelaar De formele beoordelaar is altijd de direct leidinggevende of diens leidinggevende. Artikel 10 Bescherming persoonsgegevens Met inachtneming van het gestelde in de Wet bescherming Persoonsgegevens en de daarop gebaseerde op de organisatie van toepassing zijnde regelingen zal Attendiz gegevens met betrekking tot de persoon van de benoemde met zorg behandelen. Binnen Attendiz geldt de volgende procedure: 1. De werknemer heeft recht op inzage in zijn personeelsdossier, ook als ze in elektronisch bestand zijn opgenomen. 2. De werknemer heeft zelf het bekwaamheidsdossier in zijn bezit. De direct leidinggevende of diens leidinggevende ontvangt hiervan een kopie. 3. De werknemer heeft inzage in alle gegevens die in zijn/haar dossier zitten.
94
Toegang tot het personeelsdossier mogen alleen diegenen hebben die een taak hebben die deze toegang ook rechtvaardigt. Rechtstreekse toegang hebben dus: 1. de directie van de school 2. de clusterdirecteur 3. bestuurder 4. verantwoordelijke bij P&O 5. werknemer (bij inzage) 4.
In alle andere gevallen beslist het bestuur. De personeelsdossiers worden van inhoud voorzien door de verantwoordelijke P&O adviseur, de direct leidinggevende of diens leidinggevende. Allen zijn gehouden tot geheimhouding m.b.t. de kennis van gegevens die herleidbaar zijn tot individuele natuurlijke personen. De personeelsdossiers worden op een door de bestuurder te bepalen centrale plaats bewaard. Artikel 11 Niet voorziene gevallen In alle gevallen waarin deze regeling niet voorziet, beslist het bevoegd gezag van Attendiz. Artikel 12 Slotbepaling 1. Deze regeling kan worden aangehaald als “Regeling beoordeling voor het personeel in dienst van Attendiz. 2. Een exemplaar van deze regeling en de daarbij behorende bijlage wordt aan alle personeelsleden uitgereikt. 3. Een exemplaar van deze regeling en de daarbij behorende bijlagen wordt aan alle medewerkers (digitaal) uitgereikt. De (sector)directie van Attendiz dragen er zorg voor dat een exemplaar van deze regeling en van de daarbij horende bijlage op een voor de medewerkers toegankelijke plaats op school ter inzage liggen 4. Te zijner tijd zal de regeling worden opgenomen in het organisatiehandboek dat te benaderen is via het intranet (i.o.)
95
Bijlage 6: Competentielijst voor onderwijzend personeel Interpersoonlijk Algemeen: De leraar handelt conform zijn interpersoonlijke verantwoordelijkheid. Hij is zich bewust van zijn eigen houding en gedrag en van de invloed daarvan op de kinderen. Hij heeft voldoende kennis en vaardigheid op het gebied van groepsprocessen en communicatie om een goede samenwerking met en van de kinderen tot stand te brengen. Voldoende Te nvt ontwikkelen Maakt contact met de leerlingen en zorgt ervoor dat zij contact kunnen maken met hem en zich op hun gemak voelen Geeft de leerlingen leiding maar laat hen ook verantwoordelijkheid en geeft hen eigen inbreng Schept een goed klimaat voor samenwerking met leerlingen en tussen leerlingen onderling Is goed op de hoogte van communicatie- en omgangsvormen in de leefwereld van de leerlingen Is op een praktisch niveau op de hoogte van communicatietheorieën, groepsdynamica en interculturele communicatie en kent vooral ook de implicaties daarvan voor zijn eigen doen en laten
Pedagogisch Algemeen: De leraar handelt conform zijn pedagogische verantwoordelijkheid. Hij heeft voldoende pedagogische kennis en vaardigheid om op professionele en planmatige wijze voor het individuele kind en de klas of groep een veilige leeromgeving tot stand te brengen waarin kinderen zich kunnen ontwikkelen tot een zelfstandig en verantwoordelijk persoon. Voldoende Te nvt ontwikkelen Vormt zich een goed beeld van sociaal groepsklimaat, van het individuele welbevinden van de leerlingen en van de vorderingen die zij maken op het gebied van zelfstandigheid en verantwoordelijkheid Ontwerpt op basis daarvan een plan van aanpak/benadering om leerlingen te begeleiden naar een veilig en harmonisch leef- en werkklimaat en om sociaal-emotionele en morele ontwikkeling te bevorderen Voert het plan van aanpak/benadering uit Evalueert het plan van aanpak/benadering en stelt zo nodig bij, voor de hele groep en voor de individuele leerling Signaleert problemen en belemmeringen in de sociaal-emotionele en morele ontwikkeling van leerlingen en stelt een passend plan van aanpak/ benadering op Is vertrouwd met de leefwereld van leerlingen, hun basisbehoeften, hun verwachtingen, met de culturele bepaaldheid daarvan en weet hoe daarmee om te gaan Is bekend met het globale verloop van sociaal-emotionele/morele ontwikkeling van leerlingen, met problemen die zich daarbij kunnen voordoen en weet hoe daarmee om kan gaan Is bekend met de ontwikkelings- en opvoedingstheorieën van kinderen en is vertrouwd met verschillende opvoedingspraktijken en met de culturele bepaaldheid daarvan; dit alles met name in hun consequenties voor het onderwijs en voor het doen en laten als leerkracht
96
Heeft kennis van processen van identiteitsvorming, zingeving en waardenontwikkeling bij kinderen en van de culturele bepaaldheid daarvan en weet welke consequenties hij hieraan moet verbinden voor zijn handelen
Inhoudelijk en didactisch Algemeen: De leraar handelt conform zijn vakinhoudelijke en didactische verantwoordelijkheid. Hij heeft voldoende kennis en vaardigheid op het gebied van de onderwijsinhouden en de didactiek om op eigentijdse, professionele en planmatige wijze een krachtige leeromgeving tot stand te brengen waarin de kinderen zich de culturele bagage eigen kunnen maken die de maatschappij vereist. Voldoende Te nvt ontwikkelen Vormt zich een goed beeld van de mate waarin de leerlingen leerinhoud beheersen en van de manier waarop de ze hun werk aanpakken Ontwerpt op basis daarvan speel- en leeractiviteiten die voor de leerlingen uitvoerbaar zijn en die hen aanzetten tot zelfwerkzaamheid Voert de speel- en leeractiviteiten samen met de leerlingen uit Evalueert de speel- en leeractiviteiten en stelt zo nodig bij voor de hele groep maar ook voor individuele leerlingen Signaleert leerproblemen en –belemmeringen, stelt een passend plan van aanpak of benadering op Beheerst de leerinhouden van de vak- en vormingsgebieden, zoals beschreven in de kerndoelen voor het speciaal (voortgezet) onderwijs Kent het belang van de leerinhouden voor het dagelijks leven van leerlingen en weet hoe zij die leerinhouden gebruiken Is vertrouwd met de opbouw van de leerinhouden in leerlijnen en et de samenhang daartussen Heeft kennis van (onderzoeksmatig) ontwerpen van onderwijs, didactiek en didactische leermiddelen, waaronder itc Is bekend met verschillende leer- en onderwijstheorieën en onderwijsarrangementen en weet hoe hij die in praktijk kan brengen Is vertrouwd met hoe kinderen leren, wat hun leerbehoeften zijn, hoe hun ontwikkeling verloopt, welke problemen zich daarbij kunnen voordoen en hij weet hoe hij daar mee om kan gaan Heeft kennis van de invloed van taalbeheersing en taal verwerving op het leren en weet hoe hij daar in zijn praktijk rekening mee moet houden Heeft een praktische kennis van veel voorkomende leerstoornissen en onderwijsbelemmeringen Heeft kennis van processen van identiteitsvorming, zingeving en waardenontwikkeling bij de leerling en van de culturele bepaaldheid daarvan en weet welke consequenties hij hieraan moet verbinden voor zijn handelen
Organisatorisch Algemeen: De leraar handelt conform zijn organisatorische verantwoordelijkheid. Hij heeft voldoende organisatorische kennis en vaardigheid om in zijn klas en zijn lessen op professionele en planmatige wijze een goed leef- en werkklimaat tot stand te brengen dat overzichtelijk, ordelijk en taakgericht is en in alle opzichten helder voor hemzelf, zijn collega’s en in het bijzonder de leerlingen. Voldoende Te nvt ontwikkelen Hanteert op een consequente manier concrete functionele en door de leerlingen gedragen procedures en afspraken Gebruikt organisatievormen, leermiddelen en leermaterialen die leerdoelen en leeractiviteiten ondersteunen
97
Houdt een planning aan die b ij de leerlingen bekend is en gaat adequaat om met tijd Is bekend met die aspecten van klassenmanagement die voor zijn onderwijs relevant zijn
samenwerken met collega’s Algemeen: De leraar handelt conform zijn verantwoordelijkheid in het samenwerken met collega’s. Hij heeft voldoende kennis en vaardigheden om een professionele bijdrage te leveren aan een goed pedagogisch en didactisch klimaat op zijn school, aan goede werkverhoudingen en een goede schoolorganisatie. Voldoende Te nvt ontwikkelen Deelt informatie die voor de voortgang van het werk van belang is met collega’s en maakt gebruik van de informatie die hij van collega’s krijgt Levert een constructieve bijdrage aan verschillende vormen van overleg en samenwerken Geeft en ontvangt collegiale consultatie en intervisie Levert een (onderzoekmatige) bijdrage aan de ontwikkeling en verbetering van school Is op praktisch niveau bekend met methodieken voor samenwerking en intervisie Is op praktisch niveau bekend met leerlingvolgsystemen en met manieren om zijn eigen werk toegankelijk te administreren Heeft enige kennis van organisatie- en bestuursvormen voor scholen in PO Is op de hoogte van modellen voor kwaliteitszorg, methodieken voor onderwijsverbetering en -ontwikkeling
samenwerken met de omgeving Algemeen: De leraar handelt conform zijn verantwoordelijkheid in het samenwerken met de omgeving van de school. Hij heeft voldoende kennis en vaardigheid om goed samen te werken met mensen en instellingen die betrokken zijn bij de zorg voor de kinderen en bij zijn school. Voldoende Te nvt ontwikkelen Geeft op een professionele manier aan ouders/belanghebbenden informatie over leerlingen en gebruikt de informatie die hij van hen krijgt Neemt op constructieve manier deel aan verschillende vormen van overleg met mensen en instellingen buiten de school Verantwoordt zijn professionele opvattingen en werkwijze met betrekking tot een leerling aan ouders /belanghebbenden en past in gezamenlijk overleg zonodig zijn werk met die leerling aan Is bekend met de leefwereld van ouders of verzorgers en met culturele achtergronden van de leerlingen en weet hoe hij daar rekening mee moet houden in zijn doen en laten als leerkracht Is op de hoogte van de professionele infrastructuur waar zijn school onderdeel van is
98
reflectie en ontwikkeling Algemeen: De leraar handelt conform zijn verantwoordelijkheid voor zijn eigen professionele ontwikkeling. Hij onderzoekt, expliciteert en ontwikkelt zijn opvattingen over het leraarschap en zijn bekwaamheid als leraar Voldoende Te nvt ontwikkelen Werkt planmatig aan de ontwikkeling van zijn bekwaamheid op basis van een goede analyse van zijn competenties Stemt de ontwikkeling van zijn bekwaamheid af op het beleid van de school Makt bij die ontwikkeling gebruik van informatie van leerlingen en collega’s en ook van collegiale hulp in de vorm van bijvoorbeeld intervisie en supervisie Heeft voldoende gedragspsychologische kennis om eigen gedrag en van anderen te begrijpen en te analyseren Is op de hoogte van de onderwijspraktijk in andere scholen voor primair onderwijs en vervolgscholen en ook van actuele ontwikkelingen op het gebied van pedagogoek, didactiek, inhouden, werkwijzen en organisatievormen in het onderwijs Is op de hoogte van actuele ontwikkelingen op het gebied van pedagogiek en didactiek die relevant zijn voor zijn onderwijs
99
Bijlage 7: Protocol begeleiding nieuwe collega’s
Introductie nieuwe collega op Attendiz school Bij Attendiz doen we het werk met de mensen die we hebben. Bij de introductie van nieuwe personeelsleden gaat het daarom in alle gevallen om overplaatsing en niet om nieuwe collega’s die via een sollicitatieprocedure zijn aangenomen. Dat vraagt om een andere benadering en een andere werkwijze dan we tot nu toe hebben gehanteerd. De mobiliteit die nu op gang is gekomen, vraagt ook om afstemming tussen de verschillende scholen. De richtlijn “Introductie nieuwe collega” geldt daarom voor alle scholen en locaties van Attendiz, maar biedt voldoende ruimte om aanpassingen te doen wanneer specifieke omstandigheden van de medewerker of de locatie daar om vragen. In het overleg van het Divisie Management Team wordt bepaald welke collega’s een overstap maken naar een andere vestiging. In dat overleg wordt ook afgesproken wie het gesprek voert met de betrokken medewerker. Deze richtlijn start in de fase wanneer met de betrokken medewerker is gesproken en wanneer besloten is dat deze medewerker wordt overgeplaatst. In deze voorfase heeft meestal al een oriënterend schoolbezoek plaatsgevonden. De resultaten van de richtlijn “Introductie nieuwe collega” zijn de volgende: - Nieuwe medewerkers voelen zich welkom op de nieuwe locatie - Nieuwe medewerkers worden ingewerkt - Knelpunten worden in een vroeg stadium gesignaleerd - Directeur en team weten wat er van ze wordt verwacht wanneer er een nieuwe collega komt - Het introductieprogramma is bekend voor alle betrokkenen Introductieprogramma: 1. Eerste gesprek met de leidinggevende: Onderwerpen die in elk geval aan bod komen: Verwachtingen over en weer Wat is er nodig aan scholing / begeleiding Werkafspraken (o.a. werkdagen en werktijden) Organisatorische zaken (o.a. ICT, jaarplanning, schoolregels, leerlingvolgsysteem, wie kun je waarvoor benaderen, enz.) Planning voortgangsgesprekken De afspraken worden schriftelijk vastgelegd. 2. De eerste werkdag: Zorg voor een goede ontvangst. Zorg er ook voor dat er iemand beschikbaar is voor acute vragen. In ieder geval is er in de loop van de eerste werkdag een informeel contact met de leidinggevende. 3. Introductie bij het team: Benut de gebruikelijke communicatievorm om iedereen te informeren over de nieuwe collega. Achtergrondinformatie over werkervaring en affiniteiten heeft als effect dat er eerdere een beroep wordt gedaan op de sterke kanten van de nieuwe collega.
100
4. Een maatje op de nieuwe werkplek: Iedere nieuwe collega krijgt een op de nieuwe werkplek een “maatje”. Het maatje is het eerste aanspreekpunt voor de nieuwe collega en zorgt ervoor dat praktische problemen snel worden opgelost. Belangrijk is dat de nieuwe collega zich vertrouwd voelt bij het maatje zodat ook onzekerheden en twijfels aan bod komen. Een maatje helpt de nieuwe medewerker op de eerste dag en de weken erna zijn weg te vinden in de school. Hij of zij kan ondersteunen bij allerlei praktische zaken, zoals dienstenrooster, weten waar materialen te vinden, werking van bepaalde apparatuur enz. Het maatje is voor alle groepszaken het aanspreekpunt. Het maatje is dagelijks in de pauze en na schooltijd aanspreekbaar. 5. De leidinggevende: Minimaal elke 4 weken is er een voortgangsgesprek. De conclusies en afspraken daarvan worden vastgelegd. Voor het einde van het eerste jaar vindt er een functioneringsgesprek plaats. 6. Fasering: In de eerste periode die ongeveer een half jaar duurt, concentreert de nieuwe medewerker zich op de kerntaak. Voor een leraar betekent dat de lesgevende taak, de voorbereiding van de lessen, het werken met het leerlingvolgsysteem, de overleggen met CvB, de teamoverleggen en de contacten met de ouders. In een later stadium kunnen de schooltaken worden toegevoegd. Voor andere functies dan leraar, kan deze fasering anders verlopen. N.a.v. de voortgangsgesprekken kan de introductieperiode worden verkort, verlengd of er kan geconcludeerd worden dat er uiteindelijk geen goede match is. In overleg met de betrokkenen worden dan nieuwe vervolgstappen gezet. 7. Afsluiting van de introductieperiode: Wanneer de nieuwe collega en de leidinggeven samen concluderen dat de medewerker in staat is om volwaardig deel uit te maken van het team en zijn taken op voldoende niveau kan uitvoeren, wordt de introductieperiode beëindigd en treedt de gebruikelijke cyclus van functioneren en beoordelen in werking.
101
Bijlage 8: Toetsprotocol en –reglement Toetsprotocol: Het bewaken van de leerlingresultaten toetsen wij op twee verschillende manieren. We gebruiken: a: methodegebonden toetsen, die meten of kinderen de onlangs aangeboden leerstof opgepikt hebben en b: niet methodegebonden toetsen, zoals de SCOL en de Cito LOVS-toetsen (leer- en onderwijsvolgsysteem), die onafhankelijk van het leerstofaanbod van methoden op vaste momenten nagaan hoe het niveau van kinderen zich ontwikkelt. Bij deze laatstgenoemde toetsen wordt voortdurend een vergelijking gemaakt met een grote groep andere kinderen, waardoor het mogelijk is om betrouwbare uitspraken te doen over het niveau van individuele kinderen. De toetsgegevens worden tevens gebruikt om de specifieke onderwijs- en ondersteuningsbehoeften op te sporen van de individuele leerlingen en voor de verhoging van de kwaliteit van ons onderwijs. Voor de planning van de toetsen door het jaar heen wordt aan het begin van elk nieuwe schooljaar een toetskalender samengesteld. Toets Sociogram NIO, PMT-K, NPV-J Toetsen beginnende geletterdheid Stilleestoets Protocol leesproblemen Ontwikkelingsvolgmodel Signaleringslijst letters benoemen Begrijpend Luisteren/ Begrijpend Lezen Rekenen basisbewerkingen Spelling Woordenschat DMT- b-versie AVI 2009 Benoemsnelheid cijfers en letters Analysetoets / synthesetoets DMT-c-versie Signaleringslijst letters benoemen groep 1 Taal voor Kleuters Rekenen voor Kleuters SCOL
Sept. 3-8
Okt.
Nov.
Dec. Jan.
Febr.
maart
April
Mei
juni
8 1-3 4-8
4-8
4-8
3 1-8 1-2
1-8
3-8
3-6
3-8
4-8
3-8 3-8
4-8 4-8 3 3-8
3-8 2 1-2 4-8 1 1-2 1-2
1-8
1-8 102
Afnamereglement: Bij de toetsen zullen de algemene hulpmiddelen toegestaan worden zoals vermeld als onderstaand. Het gebruik van hulpmiddelen tijdens de afname van de centrale eindtoets is niet toegestaan tenzij anders vermeld. Dit betekent dat didactische materialen die normaliter in het lokaal aanwezig zijn (zoals tafelkaarten, wandkaarten, etc.) niet mogen worden getoond of gebruikt tijdens de afname van de centrale eindtoets. Leerlingen met dyscalculie mogen geen rekenmachine gebruiken omdat de opgaven hier niet op zijn ontwikkeld. De volgende materialen zijn nodig/ toegestaan tijdens het maken van de centrale eindtoets: o o o o o
– Potloden met een hardheidsgraad HB – Een gum – Een liniaal – Uitreken- of kladpapier – Een leesboek (dit is niet daadwerkelijk een hulpmiddel, maar meer iets om na de toets te doen en daardoor wel toegestaan)
103
Bijlage 9: Zorgcyclus Attendiz / Schutte’s Bosschool Aparte bijlage
104
Bijlage 10: Protocol Sociale Media Inleiding Facebook, Twitter, LinkedIn, Youtube… Sociale media zijn niet meer weg te denken uit onze maatschappij en dus ook niet bij iedereen die is betrokken bij scholen. Ze bieden de mogelijkheid te laten zien dat je trots bent op je school en kunnen een bijdrage leveren aan een positief imago. Daarnaast kunnen ze bijdragen aan de professionaliteit van het personeel en de kwaliteit van het onderwijs. Toch roepen Sociale Media ook veel vragen op over het gebruik ervan binnen de school. Het is van belang te beseffen dat je door gebruik van de Sociale Media de goede naam van de school en betrokken (onbewust) ook kunt schaden. Ook op onze school is het daarom zaak hier eens bewust bij stil te staan. Veiligheid Het leren kennen en ontdekken van de wereld om ons heen is een belangrijk speerpunt binnen onze school. Dit kan alleen als er sprake is van een veilig klimaat voor leerlingen, personeel, ouders en gasten. De Schutte’s Bosschool hecht hier dan ook veel waarde aan en neemt hiervoor de verantwoordelijkheid. Dit begint met duidelijke en gecommuniceerde richtlijnen, ook als het gaat om ‘online gedrag’. Communicatie We vinden het erg belangrijk om veelvuldig met ouders en/of verzorgers (vanaf nu ‘ouders’) in contact te komen over de school en over de kinderen. Het is belangrijk voor een optimale ontwikkeling om de opvoeding en medische verzorging op elkaar af te stemmen. Omdat ouders hun kinderen meestal niet komen brengen en halen, communiceren wij telefonisch, per e-mail (met het Schutte’s Bos-account) en/of via een communicatieschriftje. Dit geldt ook voor de communicatie met andere betrokken van onze school. De Schutte’s Bosschool vertrouwt erop dat medewerkers, ouders, leerlingen en andere betrokken verantwoord zullen omgaan met Sociale Media. Essentieel uitgangspunt hierbij is dat betrokkenen zelf vaak het beste weten hoe hier verstandig mee omgegaan moet worden. Het gedrag op de Sociale Media wijkt in principe niet af van gedrag in real life. Dit protocol Sociale Media is opgezet om alle betrokkenen hiervoor richtlijnen te geven.
Uitgangspunten Onder sociale media verstaan wij Facebook, Twitter, LinkedIn en alle varianten hierop. Het gebruik van opnames op Youtube als ondersteuning van een les valt hier uiteraard niet onder, tenzij er opnames worden gedeeld m.b.v. een Youtube-account. De Schutte’s Bosschool onderkent het belang van Sociale Media en de plaats die zij tegenwoordig innemen in de maatschappij.
105
Dit protocol draagt bij aan een veilig schoolklimaat, waarin open met elkaar gecommuniceerd wordt. Dit protocol bevordert het bewust omgaan met Sociale Media. Hierbij gelden dezelfde regels als in het ‘echte leven’: we gaan met elkaar om op basis van gelijkheid en respect. Dit protocol dient onze school en haar medewerkers, leerlingen en ouders te beschermen tegen de mogelijke negatieve gevolgen van de Sociale Media.
Betrokkenen en reikwijdte Onderstaande richtlijnen voor het gebruik van Sociale Media zijn bedoeld voor alle betrokkenen die deel uitmaken van de Schutte’s Bosschool. Hiermee bedoelen wij medewerkers, leerlingen, ouders en/of mensen die op één of andere manier aan de Schutte’s Bosschool verbonden zijn. De richtlijnen in dit protocol hebben enkel betrekking op schoolgerelateerde berichten of berichten waar er sprake is van een overlap tussen school en privé.
Richtlijnen gebruik Sociale Media A. Voor alle betrokkenen 1. Het is medewerkers en leerlingen niet toegestaan om tijdens schooltijd actief te zijn op sociale media tenzij door de schoolleiding respectievelijk leerkrachten hiervoor toestemming is gegeven. 2. Het is betrokkenen toegestaan om in de functionele contacten kennis en informatie te delen m.b.v. sociale media, mits het geen vertrouwelijke of persoonlijke informatie over medewerkers of leerlingen betreft en andere betrokkenen niet schaadt. 3. De betrokkene is persoonlijk verantwoordelijk voor de inhoud welke hij of zij plaatst op de Sociale Media. 4. Iedere betrokkene moet zich bewust zijn van het feit dat gepubliceerde teksten of berichten voor onbepaalde tijd openbaar zullen zijn, vaak ook naar verwijdering van een bericht. 5. Het is voor betrokkenen niet toegestaan om foto-, film- en geluidsopnamen van schoolgerelateerde situaties op de sociale media te zetten tenzij betrokkenen hier uitdrukkelijk toestemming voor hebben gegeven. 6. Alle betrokkenen nemen de fatsoensnormen in acht. Als fatsoensnormen worden overschreden (bijvoorbeeld mensen pesten, kwetsen, stalken, bedreigen zwartmaken of anderszins beschadigen) dan zal dit gevolgen hebben. Zie ‘Gevolgen / Maatregelen’ en ‘Pestprotocol Schutte’s Bosschool’.
B. Voor medewerkers tijdens en buiten werktijd 1. Het is toegestaan om schoolgerelateerde onderwerpen te publiceren mits het geen vertrouwelijke of persoonsgebonden informatie over de school, zijn medewerkers, leerlingen, ouders en andere betrokkenen betreft. De publicatie mag de naam van onze school niet schaden. 2. Bij onderwijsonderwerpen maken medewerkers altijd duidelijk of zij op persoonlijke titel of namens de Schutte’s Bosschool publiceren. 106
3. Het is niet toegestaan om ‘vrienden’ te worden met leerlingen of ouders op de Sociale Media. De communicatie met ouders en andere betrokkenen geschiedt per e-mail, Digiduif, website, telefonisch, via het communicatieschrift of in real life. Ga niet in discussie met een leerling of ouder via Sociale Media (zie ’beleid Communicatie met ouders’). 4. Medewerkers zijn persoonlijk verantwoordelijk voor wat zij publiceren. 5. Medewerkers zijn zich ervan bewust dat publicaties op de Sociale Media altijd vindbaar zijn, vaak ook nog nadat ze zijn verwijderd. 6. Bij twijfel over een publicatie zoeken medewerkers contact met hun leidinggevende. 7. Mocht de communicatie online toch ontsporen, dan dient de medewerker contact op te nemen met de leidinggevende om de vervolgstappen te bespreken.
Gevolgen / Maatregelen 1. Medewerkers die in strijd handelen met dit protocol maken zich mogelijk schuldig aan plichtsverzuim. Alle correspondentie omtrent dit onderwerp wordt besproken met de leidinggevende(n). 2. Indien leidinggevende(n) de wijze van communiceren door een medewerker als ‘grensoverschrijdend’ kwalificeert, dan wordt dit telefonisch gemeld bij de Landelijke Vertrouwensinspecteur. 3. Afhankelijk van de ernst van de uitlatingen, gedragingen en gevolgen worden naar medewerkers toe rechtspositionele maatregelen genomen welke variëren van waarschuwing, schorsing, berisping, ontslag en ontslag op staande voet. 4. Leerlingen en/of ouders die in strijd met dit protocol handelen maken zich mogelijk schuldig aan verwijtbaar gedrag. Alle correspondentie omtrent dit onderwerp wordt opgenomen in het leerlingendossier. 5. Afhankelijk van de ernst van de uitlatingen, gedragingen en gevolgen worden naar leerlingen en/of ouders toe maatregelen genomen welke variëren van waarschuwing, schorsing en verwijdering van school 6. Indien de uitlating van leerlingen en/of ouders en medewerkers mogelijk een strafrechtelijke overtreding inhoudt zal door de Schutte’s Bosschool aangifte bij de politie worden gedaan. Controle op misbruik Sociale Media Indien sprake is van misbruik van sociale media door leerlingen, wordt direct actie ondernomen door de leerkracht en/of directeur. Er wordt een gesprek aangegaan met de betrokken leerling(en) en diens ouders. Het misbruik dient zo spoedig mogelijk ongedaan te maken. Samen met ouders wordt zo goed mogelijk afgestemd op de situatie. Evaluatie Evaluatie om de twee jaar.
107
Bijlage 11: Schoolondersteuningsprofiel 1.
Inleiding
Alle scholen baseren hun onderwijs op de zeven kernwaarden zoals die door het Landelijk Expertise Centrum Speciaal Onderwijs zijn ontwikkeld: 1. Is ambitieus en werkt planmatig vanuit een missie en visie aan innovatie en het meten, verbeteren en borgen van kwaliteit; 2. Realiseert voor elke leerling op basis van het ontwikkelingsperspectief een passende en duurzame deelname aan onderwijs en samenleving; 3. Werkt vanuit gedeelde verantwoordelijkheid, op basis van actieve betrokkenheid en heldere communicatie met ouders/opvoeders en jongeren aan de realisatie van onderwijs (-zorg) arrangementen; 4. Wordt gekenmerkt door orthodidactisch en orthopedagogisch handelen binnen een veilig, uitdagend en respectvol leerklimaat; 5. Heeft medewerkers in dienst met specifieke competenties die samenwerken in een multidisciplinaire omgeving; 6. Zet aangepaste voorzieningen in op het gebied van de fysieke omgeving, vervoer, ICT, leer- en hulpmiddelen en materialen; 7. Werkt nauw samen in de keten van (regulier) onderwijs, zorg en arbeid en is verantwoordelijk voor het ontwikkelen en uitwisselen van kennis en expertise. 2.
Gegevens school
2.1
Algemene en contactgegevens
Schutte’s Bosschool Floraparkstraat 390 7531 HX Enschede Tel: 053-432 7618 Email:
[email protected] Website: www.schuttesbosschool.nl Directeur: Mw. W. Emmen
2.2 Onderwijsvisie / schoolconcept Deze informatie is terug te vinden in onze schoolgids, te vinden op de website van de school.
2.3 Kengetallen leerlingenpopulatie huidig schooljaar en afgelopen 3 schooljaren Hier worden feitelijke gegevens over de leerlingpopulatie genoteerd; het overzicht van het aantal leerlingen en het overzicht van de uitstroomgegevens van de leerlingen.
108
2.3.1
Overzicht van het aantal leerlingen
Telling op 1 oktober, per jaar 2013 2012 2011 2010
Aantal leerlingen 103 104 119 117
Tabel 1: Leerlingtelling per 1 oktober
2.3.2
Overzicht van de uitstroomgegevens van de leerlingen
In onderstaande tabel 2 wordt de uitstroom in relatie tot het ontwikkelperspectief weergegeven. Vervolgens worden in tabel 3 de uitstroomgegevens 2012/2013 van onze school gepresenteerd. Daarbij kijken we naar 2 factoren; uitstroomniveau en uitstroombestemming. In de tabel daaronder, tabel 4, presenteren we de uitstroomgegevens van de afgelopen 3 schooljaar bij elkaar opgeteld.
Uitstroom in relatie tot ontwikkelingsperspectief/handelingsplan Is de verwachting die we opschreven in het ontwikkelingsperspectief van de leerling reëel gebleken? Konden we deze verwachting naar boven bijstellen of moesten we juist een stap terug doen? Zie de resultaten in hieronder gepresenteerde tabel 5. Schooljaar 2011/2012 2012/2013
Aantal leerlingen OPP gehaald of hoger dan verwacht OPP niet gehaald 16 16 [aantal] 12 11 1
Tabel 2: Uitstroom in relatie tot ontwikkelingsperspectief/handelingsplan
109
Uitstroomgegevens 2012/2013 Totaal 14 Uitstroombestemming Arbeid 2 Dagbesteding 0 Onbekend 0 OPDC 1 Overig Regulier 4 SO Thuis VSO 7 Totaal 14 Uitstroombestemming tussentijdse verwijzingen Cluster 3 school 3 Cluster 4 school 2 Regulier SBO 1 Totaal 6
14% 0% 0% 7% 0% 29% 0% 0% 50% 100% 50% 33% 0% 17% 100%
Tabel 3: Uitstroom schooljaar 2012/2013
110
Uitstroomgegevens door de jaren heen Uitstroomgegevens 2010/2013 Aantal leerlingen Percentage Uitstroomniveau VO - P & ZML 25 48% VO - VMBO BB 15 29% VO - VMBO KGT 10 19% VO - HAVO/VWO 2 4% Totaal 52 100% Uitstroombestemming Arbeid 9 17% Dagbesteding Onbekend OPDC 3 6% Overig Regulier 17 33% SO Thuis 0% VSO 23 44% Totaal 52 100% Uitstroombestemming tussentijdse verwijzingen Cluster 3 school 5 28% Cluster 4 school 4 22% Regulier 6 33% SBO 3 17% Totaal 18 100% 2%Tabel 4: uitstroomgegevens over de afgelopen 3 schooljaren gecumuleerd: 2010/2011, 2011/2012, 2012/2013
Bestendiging plaatsing Naast de uitstroomgegevens bekijken we of de leerlingen goed zijn verwezen, oftewel, volgen de verwezen leerlingen nu nog onderwijs op de scholen waarnaar zij verwezen zijn? Bestendiging plaatsing 2010/2011, 2011/2012 Nog ingeschreven op verwezen school Bij instroom sloot het leerniveau aan Bij instroom sloot de sociaal-emotionele ontwikkeling aan
Tussentijds Voortgezet Onderwijs N= 12 N= 38 92% 100% 83% 95% 75% 71%
Tabel 5: Bestendiging plaatsing
111
3. Basisondersteuning Zoals reeds gesteld in de inleiding: de scholen voor (v)so komen pas in beeld indien blijkt dat de ondersteuningsmogelijkheden van regulier onderwijs ontoereikend zijn. De expertise van het SO sluit derhalve aan op de basisondersteuning van het samenwerkingsverband.
4.
Extra ondersteuning: Ondersteuningsarrangementen voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften
In dit hoofdstuk van het schoolondersteuningsprofiel wordt omschreven welke extra (specifieke) mogelijkheden een school heeft. Extra ondersteuning wordt omschreven in termen van ‘arrangementen’ die al dan niet structureel onderdeel uitmaken van het onderwijsaanbod van de school. Een arrangement bestaat uit meerdere onderdelen. Het gaat om expertise, aandacht en tijd, voorzieningen, mogelijkheden van het gebouw en samenwerking. Een arrangement bestaat niet uit een enkel onderdeel zoals bijvoorbeeld alleen expertise. Dat is een te smalle basis voor een complete aanpak. Hieronder worden onze arrangementen gepresenteerd. Deze arrangementen zijn een onderdeel van ‘de waaier’ van het passend speciaal onderwijs binnen het samenwerkingsverband.
Arrangementen van de school Arrangement van de school (1): (chronische aandoening)
De school heeft een aanpak voor leerlingen die in hun onderwijs behoefte hebben aan medische zorg en begeleiding als gevolg van een chronische aandoening. De school biedt een aanpak voor leerlingen van groep 1 t/m 8 die in hun onderwijs behoefte hebben aan: Een sterke mate van voorspelbaarheid en ordering van de (onderwijs)omgeving. Een leeromgeving waarin extra en expliciete onderwijstijd wordt geboden voor werkhouding en taakaanpak. Een leeromgeving waarin extra en expliciete onderwijstijd wordt geboden voor de sociaal emotionele ontwikkeling en sociale vaardigheden. Gelegenheid voor kinderen om tussentijds te rusten. Medische zorg en groei naar zelfstandigheid en zelfredzaamheid onder leiding van de verpleegkundige. Onze populatie leerlingen kan worden beschreven als fysiek, maar soms ook emotioneel kwetsbaar, hetgeen tot uiting kan komen op een internaliserende wijze (angstig, onzeker, stil, teruggetrokken gedrag). Veel kinderen hebben behoefte aan intensieve ondersteuning van de sociaal emotionele ontwikkeling. In ons onderwijsaanbod is dan ook aandacht voor het verwerven van belangrijke vaardigheden op het gebied van zelfstandigheid, zelfvertrouwen, weerbaarheid en respect voor elkaar. Wij 112
maken daarbij gebruik van diverse bronnen en materialen en oefenen specifieke sociale vaardigheden zoveel mogelijk in de groep. Ons pedagogisch klimaat, dat gekenmerkt wordt door veiligheid, rust en structuur, maakt dat kinderen zich snel thuis voelen op school en zich daardoor goed kunnen ontwikkelen. De inrichting van ons onderwijs (thematisch werken, ervarend leren) bevordert het samen spelen, samenwerken en de sociale ontwikkeling. Dit vraagt van de kinderen wel enige leerbaarheid op het gebied van sociale relaties en zelfstandigheid. Wij bieden de volgende arrangementen/leerroutes: Leerroute 1: intensief arrangement Uitstroomniveau eind groep 5 basisonderwijs; leidt tot het niveau van Praktijkonderwijs. Leerroute 2: basisarrangement Uitstroomniveau eind groep 6 basisonderwijs; leidt tot niveau van VMBO BBL-KBL. Leerroute 3: verdiept arrangement Uitstroomniveau midden groep 7 en hoger basisonderwijs; leidt tot niveau van VMBO TL-HAVO. Alternatieve leerroute: zeer intensief arrangement Uitstroomniveau lager dan eind groep 5; leidt tot VSO-ZML. Wel wordt er bij de leerlingen goed nagegaan of zij voldoende kunnen profiteren van het groepsaanbod. Invulling van het arrangement op onderstaande gebieden: Deskundigheid: Er is dagelijks een verpleegkundige op school aanwezig voor de nodige medische /verpleegkundige begeleiding. Hierbij valt te denken aan het uitvoeren van voorbehouden handelingen, medicatieverstrekking, signaleren en adviseren bij medische klachten en overleg met ouders over de medische situatie van hun kind en het te voeren beleid t.a.v. het ziektebeeld, zowel op school als thuis. Daarnaast werken er op school leerkrachten en klassenassistenten met specifieke kennis over chronische aandoeningen. Tijdens de gymlessen krijgen de leerlingen les van gediplomeerde vakleerkrachten gym. Naast deze vakleerkrachten werken er ook fysio- en ergotherapeuten op school, die de noodzakelijke extra ondersteuning bieden. Ook zijn er logopedisten op school aanwezig om de kinderen waar nodig te ondersteunen op spraaktaalgebied. Ver der is er binnen de school een Commissie van Begeleiding (CvB), bestaande uit: directeur, orthopedagoog, zorgcoördinatoren, jeugdarts GGD en schoolverpleegkundige. De CvB heeft als taak: - de leerlingenzorg te bewaken van aanname tot verwijzing - ondersteuningsvragen van zowel leerkrachten als ouders wekelijks te bespreken met elkaar 113
-
het stimuleren en coachen van leerkrachten en klassenassistenten in hun (ortho)pedagogische en – didactisch handelen in de groep. - het faciliteren van collegiale consultatie, nascholing en intervisie. Op school werkt een gedreven en professioneel schoolteam dat de principes van handelings- en opbrengstgericht werken onderschrijft en zich gezamenlijk verantwoordelijk voelt voor alle leerlingen. Dit gebeurt door: te werken vanuit een heldere zorgstructuur volgens 1 stap verder met 1 zorgroute. de aanpak, regels en afspraken multidisciplinair met elkaar te delen en af te stemmen, waardoor een voorspelbaar schoolklimaat gerealiseerd wordt. zorg te dragen voor een sfeer die vriendelijkheid en openheid uitstraalt. zich binnen de school professionaliseert middels Lesson Study. Ons medisch zorgbeleid is vastgelegd in een document en is geborgd binnen de school. Aandacht en tijd:
Er wordt gestreefd naar een groepsgrootte van maximaal 15 leerlingen. In iedere groep is een groepsleerkracht die in de onderbouw wordt bijgestaan door een klassenassistent. In de midden- en bovenbouw werken de klassenassistenten groepsoverstijgend. Wij bieden instructie middels het IGDI-model en stemmen daarmee zoveel mogelijk af op de individuele instructiebehoeften van de kinderen.
Voorzieningen:
Gebouw:
Het speelterrein is uitnodigend en biedt veel ruimte om te spelen in een natuurlijke omgeving. Er zijn uitdagende en aangepaste speelmaterialen en er is een aangepast Cruyff Court voor sport- en spelactiviteiten. Gescheiden in- en uitgangen naar de speelterreinen voor onder- en midden/bovenbouw Ruimtes voor fysiotherapie en logopedie Een uitnodigend ingerichte spelkamer Een testruimte voor de orthopedagoog Een badkamer met invalidentoilet, o.a. voor het uitvoeren van verpleegkundige handelingen Een ruimte voor de verpleegkundige met extra rustmogelijkheid voor leerlingen Slaapzaal met bedden voor rustmomenten tijdens de pauzes Veel ruimte in de lokalen voor visuele ondersteuning (w.o. de themamuur) Ruim aanbod van computers en Ipads Een goed geoutilleerde keuken Een ruime hal die tevens als eetzaal wordt gebruikt Ruime en uitnodigende leslokalen, die niet direct aan elkaar grenzen, hetgeen de rust bevordert.
De locatie aan de Floraparkstraat ligt in een bosrijke omgeving aan de oostkant van Enschede, tegen het landgoed "De Hooge Boekel". De school
114
ligt in het buitengebied tegen de woonwijken aan. De ruimtes en het schoolplein zijn volledig afgestemd en ingericht op de doelgroep. Samenwerking:
Structureel werken wij samen met: Ouders/verzorgers als partner
Arrangement van de school (2): (Steunpuntschool epilepsie)
SEIN, kliniek voor epilepsie, in het bijzonder met dr. Gunning, kinderneuroloog Landelijk Werkverband voor Onderwijs en Epilepsie, in het bijzonder met mw. Y. Nuvelsteijn, ambulant begeleider Diverse medisch specialisten BEO, praktijk voor logopedie Kinderfysioteam, praktijk voor kinderfysiotherapie Ergo&ik, praktijk voor ergotherapie Bartimeus, dienstverlening voor kinderen met visusproblematiek Hulpverleningsinstanties GGZ Samenwerkingsverband 23-01 en 23-02 Scholen van herkomst en vervolgscholen Revalidatiecentrum Het Roessingh GGD Twente, w.o. afdeling Jeugdgezondheidszorg en infectieziektenbestrijding
De school heeft een aanpak voor leerlingen die in hun onderwijs behoefte hebben aan medische zorg en begeleiding ten aanzien van neurologische aandoeningen, in het bijzonder epilepsie. De school biedt een aanpak voor leerlingen van groep 1 t/m 8 die in hun onderwijs behoefte hebben aan:
Een leeromgeving waarin rekening wordt gehouden met de gevolgen van epilepsie op het leren, zoals concentratieproblemen, werktempoen geheugenproblemen. Een leeromgeving waarin extra en expliciete onderwijstijd wordt geboden voor werkhouding en taakaanpak. Een leeromgeving waarin extra en expliciete onderwijstijd wordt geboden voor de sociaal emotionele ontwikkeling en sociale vaardigheden.
Invulling van het arrangement op onderstaande gebieden: Deskundigheid: Zie bij 1. Het team volgt ieder jaar scholing op het gebied van epilepsie. Dit is een vereiste om steunpuntschool epilepsie te blijven. Onderwijsbehoeften van leerlingen worden in kaart gebracht met het Seidenberghmodel, zodat de leerkracht in staat is om zo optimaal mogelijk af te stemmen op de specifieke onderwijsbehoeften van de individuele leerling. Er wordt gewerkt met een aanvalsprotocol om voor elk betreffende kind de juiste behandeling toe te passen in geval van een aanval. 115
Aandacht en tijd:
Zie 1. De leerlingen kunnen in elke groep van de school geplaatst worden, afhankelijk van leeftijd en ontwikkeling.
Voorzieningen: Gebouw: Samenwerking:
Zie 1. Zie 1.
Arrangement van de school (3): (motorische aandoening)
Structureel: SEIN, kliniek voor epilepsie, in het bijzonder met dr. Gunning Landelijk Werkverband voor Onderwijs en Epilepsie, in het bijzonder met mw. Y. Nuvelsteijn Kempenhaeghe, kliniek voor epilepsie, in het bijzonder dr. Van Erp Kempenhaeghe, kliniek voor epilepsie, ambulante diens, in het bijzonder met mw. R. Koerhuis
De school heeft een aanpak voor leerlingen die in hun onderwijs behoefte hebben aan medische zorg en begeleiding aan ondersteuning op het gebied van de motorische ontwikkeling. De school biedt een aanpak voor leerlingen van groep 1 t/m 8 die in hun onderwijs behoefte hebben aan:
Een leeromgeving waarin rekening wordt gehouden met de gevolgen van de motorische aandoening op het leren, zoals bijv. werktempo. Een leeromgeving waarin extra en expliciete onderwijstijd wordt geboden voor werkhouding en taakaanpak. Een leeromgeving waarin extra en expliciete onderwijstijd wordt geboden voor de sociaal emotionele ontwikkeling en sociale vaardigheden waaronder zelfstandigheid, zelfvertrouwen, weerbaarheid en respect voor elkaar.
Invulling van het arrangement op onderstaande gebieden: Deskundigheid: Zie bij 1. Er is veel (medische) kennis aanwezig over motorische aandoeningen. De verpleegkundigen, ergo- en fysiotherapeut worden ingeschakeld bij vragen op dit gebied. Aandacht en tijd: Zie 1 en 2 Voorzieningen: De school beschikt over aangepast meubilair. Er is een ruimte voor individuele fysio- en ergotherapie. Er worden vakleerkrachten ingezet voor de gymlessen. Gebouw: Samenwerking:
Zie 1. Structureel: Er vindt regelmatig overleg plaats met de revalidatiearts. Tevens is er contact met de behandelaars uit de 1e lijnszorg.
116
Arrangement van de school (4):
De school heeft een aanpak voor leerlingen die in hun onderwijs behoefte hebben aan tijdelijke medische zorg en begeleiding als gevolg van bijv. een medische behandeling of ingreep. De school biedt een aanpak voor leerlingen van groep 1 t/m 8 die in hun onderwijs behoefte hebben aan:
Een leeromgeving waarin rekening wordt gehouden met de gevolgen en de invloed van de medische behandeling c.q. ingreep op het leren. Een leeromgeving waarin extra en expliciete onderwijstijd wordt geboden, afgestemd op de specifieke onderwijsbehoeften van deze periode. Een leeromgeving waarin extra en expliciete onderwijstijd wordt geboden voor de sociaal emotionele ontwikkeling en sociale vaardigheden om de stap naar het regulier onderwijs weer mogelijk te maken. Invulling van het arrangement op onderstaande gebieden: Deskundigheid: Zie bij 1. Er is veel (medische) kennis aanwezig over medische aandoeningen. De verpleegkundigen en eventueel andere disciplines worden ingeschakeld bij vragen op dit gebied. Aandacht en tijd:
Zie 1 en 2.
Voorzieningen:
Er is een ruimte voor individuele therapieën. Er is ruimte voor individuele verzorging.
Gebouw:
Zie 1.
Samenwerking:
Structureel: Zie 1.
Ambities: De Schutte’s Bosschool is een specialistische school voor chronisch zieke kinderen en kinderen met neurologische en/of motorische aandoeningen. In de afgelopen jaren hebben wij tevens expertise opgebouwd met betrekking tot kinderen met epilepsie. Wij willen deze expertise graag uitdragen door scholen in de regio te ondersteunen in hun begeleiding van leerlingen met epilepsie. Daartoe hebben wij ons team, waaronder ook verpleegkundigen, opgeleid om epilepsie goed te signaleren en de onderwijsbehoeften van de leerling a.d.h.v. het Seidenberghmodel in kaart te brengen, zodat de leerkracht het onderwijsaanbod goed kan afstemmen op de betreffende leerling. 2013-2015: De school werkt thematisch waarbij uitgegaan wordt van Meervoudige Intelligentie en coöperatief werken. 2013-2015: Wij vergelijken onze leeropbrengsten met de leeropbrengsten van het regulier basisonderwijs om op deze wijze voor onze leerlingen een zo hoog mogelijke verwachtingspatroon te realiseren. Dit geldt ook voor de sociaal emotionele ontwikkeling en leren leren (leergebiedoverstijgend). 117
Vanaf 2013: Wij willen onze leerlingen vaker en eerder (terug)verwijzen naar regulier basisonderwijs en voortgezet onderwijs. Dit betekent dat wij leerlingen vaker een tijdelijk arrangement kunnen aanbieden. 2014-2015: De school werkt met een volledig geautomatiseerd leerlingvolgsysteem.
118
Bijlage 12: Beleidsplan Cultuur en Educatie Kerndoelen Kunstzinnige oriëntatie P.O. 54. De leerlingen kunnen beelden, taal, muziek en beweging gebruiken om gevoelens en ervaringen uit te drukken en om te communiceren. 55. De leerlingen reflecteren op eigen werk en dat van anderen. 56. De leerlingen verwerven enige kennis over en krijgen waardering voor aspecten van cultureel erfgoed.
De karakteristiek beschrijft de volgende kenmerken van het domein Kunstzinnige oriëntatie: Leerlingen uiten zich met aan het kunstzinnige domein ontleende middelen: - Leerlingen onderzoeken de beeldende mogelijkheden van diverse materialen, aan de hand van de aspecten kleur, vorm, ruimte, textuur en compositie; - Leerlingen maken tekeningen en ruimtelijke werkstukken; - Leerlingen kennen liedjes en gebruiken ritme-instrumenten als ondersteuning bij het zingen; - Leerlingen spelen en bewegen; - Leerlingen maken kennis met die aspecten van cultureel erfgoed waarmee mensen in de loop van de tijd vorm en betekenis hebben gegeven aan hun bestaan; - Leerlingen verwerven enige kennis van de hedendaagse kunstzinnige en culturele diversiteit. Interactie met de buitenwereld is belangrijk. Waar mogelijk worden daarbij onderwerpen gebruikt die samenhangen met andere leergebieden. Het onderwijs wordt daardoor meer samenhangend en mede daardoor betekenisvoller voor leerlingen (uit kerndoelen: www.minocw.nl/kerndoelen).
Onze visie op kunst & cultuur educatie Cultuureducatie is een onlosmakelijk deel van het onderwijs, waarbij leerlingen zich ontwikkelen door kennismaking met cultuuruitingen. “Kunst en Cultuur” verruimt het inzicht en de kennis; het ontwikkelt de persoonlijkheidsvorming en activeert creatieve talenten en sociale en communicatieve vaardigheden. Cultuureducatie is tevens een goede voorbereiding op een snel veranderende en innovatieve samenleving.
Onze doelstelling betreffende cultuureducatie De leerlingen in een doorlopende leerlijn kennis te laten opdoen over en met kunst, cultuur en cultureel erfgoed. We realiseren dit door de leerlingen een gevarieerd programma van culturele activiteiten aan te bieden. 119
Wat doen we al op het gebied van kunst & cultuureducatie -
We vieren feesten o.a.: Pasen; Sinterklaas; Kerst met een lichtjes avond. We maken excursies; gaan op schoolreis We laten de kinderen kennis maken met het schaatsen We kiezen uit het aanbod van Concordia: de kunstmap. Daarnaast bezoeken we voorstellingen van anderen (Sonnevanck, Cliniclowns, Muziekbank) We bezoeken de bibliotheekbus; we doen mee aan de kinderboekenweek en lenen boeken uit onze schoolbibliotheek Een keer per jaar besteden we in alle leerjaren aandacht aan een thema (kunstweek) BIK-ers (Beroepskunstenaars in de klas) lopen mogelijk bij ons op school stage Organiseren van creatieve middagen Drama en SoVa-lessen Muzikale vorming door leerkracht Studenten van het Conservatorium de mogelijkheid geven voor stage op onze school Muziekschool: jaarlijks aanbod Handvaardigheid-, Teken- en Muzieklessen; inzet van ‘Zinvol tekenen’ Themagericht werken (ervarend- en projectleren) Per bouw/groep wordt een schilderij geleend bij de kunstuitleen In wissellijsten en vitrinekast wordt regelmatig werk van kinderen gepresenteerd Schooltentoonstelling tijdens kinderboekenweek en kunstweek
Wat zou beter kunnen? -
Inzet van kwaliteiten van mensen bij o.a. creatieve middagen en schoolbrede thema’s (kinderboekenweek) De doorgaande leerlijnen van tekenen, handvaardigheid, muziek en drama middels “Creatief Anders” waarborgen Aandacht voor het gebruik van video, fotografie, computer (audiovisueel), I-pads Gasten in de klas uit de schoolomgeving Inzet Kunstmenu Inzet “Muziekbank” Reflectie op eigen en andermans werk Overdracht culturele verworvenheden (a.d.h.v. thema’s en projecten; op bezoek bij een ‘geloofshuis’) Zin in leren verder ontwikkelen waarbij de poot ´Creatieve/Culturele vorming` een meer belangrijke component wordt
Wat moeten wij doen om te komen tot een samenhangend geheel van culturele activiteiten en lessen, ingebed in het onderwijsaanbod van onze school? Korte termijn (actiepunten): - De doorgaande leerlijn verbeteren/vernieuwen. Per schooljaar voor één discipline de leerlijn ontwikkelen en borgen. Schooljaar 2014 – 2015: Tekenen vlgs. Creatief Anders Schooljaar 2015 – 2016: Handvaardigheid vlgs. Creatief Anders 120
-
Schooljaar 2016 – 2017: Film/Mediawijsheid Hierbij worden de competenties van leerkrachten zoveel mogelijk ingezet per leerlijn Uitgangspunt: bestaande leerlijnen zoals die voorgeschreven worden vanuit de wet Ieder jaar wordt er met Kunst- en Cultuur aangesloten bij een schoolbreed thema (o.a. Kinderboekenweek, 4x Wijzer). Vastleggen welke kunstdiscipline (beeldend / handvaardigheid/tekenen/) muziek / theater en dans / (audiovisueel) /mediawijsheid er de komende schooljaren centraal staat Overzicht van gedane activiteiten (Mapje Computer Kunst- en Cultuureducatie) en themaweken van afgelopen jaar maken Museabezoek; Rijksmuseum, Textielmuseum, Twentse Welle (indien het aansluit bij thema’s) Drama activiteiten
Lange termijn: - Competenties van de leerkrachten inzetten en scholing op dit gebied stimuleren. - Materialen uitbreiden (bronnenboek, methode- Creatief Anders. - In alle groepen wordt kunst & cultuur zo veel mogelijk geïntegreerd in de lessen wereldoriëntatie (projectmatig, themagericht werken/zin in leren). - Creatieve middagen m.b.v. de doelen uit de leerlijnen invullen waarbij een directe koppeling plaatsvindt met de creatieve vakken per leerjaar. - Binnen een schooljaar 1x theaterbezoek/1x workshop op school/bij Concordia inplannen (Kunstmenu). - Budget (sparen voor een kunst-en cultuurproject: opnemen in begroting 2016
Mogelijke knelpunten/aandachtspunten -
bronnenboeken/methodes/naslagwerken regeling vervoer competenties leerkrachten bewaking planning en voortgang (evaluatie) scholing
Samenwerking met andere instellingen en personen. - ouders/ opa’s en oma’s, enz. - culturele (educatieve) instellingen (Concordia, Medialab) - onderwijsondersteunende instellingen - centra voor kunstzinnige vorming - instellingen uit de buurt (culturele kaart schoolomgeving) - bibliotheek(bus) - kunstenaars, externe disciplines op het gebied van Kunst en Cultuur - gemeente/provincie/rijk (subsidies)
121
Hoe kunnen we kunst & cultuur integreren in de lessen wereldoriëntatie? -
Excursies: kerken; landschappen; parken; stadswandeling; omgeving school Musea bezoek Verzameling van een leerling/Hobby (creatief) van een leerling Kunst maken en verkopen/ veiling/ goed doel Film/fotografie: maak een film/powerpoint presentatie met de klas Dans/drama project Een boek maken met de klas / gedichten en verhalen schrijven Thema´s en projecten rondom Kunst en Cultuur Vier x Wijzer, thematisch werken noemen) Gebruik maken van het digitale schoolbord Gebruik maken van I-pads, videocamera, fototoestel Boeken, schoolbibliotheek
122
Bijlage 13: Onderwijstijd en urentabel Wettelijke normen onderwijstijd Op elke school of onderwijsinstelling ziet de schooldag er anders uit. Wel moeten alle scholen zich aan wettelijke afspraken (urennormen) houden. De school bepaalt wel zelf, met instemming van de ouders, wat de maximale lengte van een schooldag is en hoe de uren tussen de onderbouw en de bovenbouw zijn verdeeld. Het minimum aantal lesuren van groep 1 t/m groep 8 is op alle scholen voor primair onderwijs 7520 uur. Leerlingen in de eerste 4 leerjaren (onderbouw) moeten ten minste 3520 uur les krijgen; in de laatste 4 leerjaren (bovenbouw) is dit 3760 uur. Gemiddeld gaat het dus om 940 uur per schooljaar. De Schutte’s Bosschool voldoet aan het wettelijk kader. Wij maken in ons onderwijsaanbod onderscheid tussen groep 1-2 en groep 3-8. Groep 1-2 heeft grotendeels een 4-daagse schoolweek (880 uur), vanaf groep 3 hebben de leerlingen een 5-daagse schoolweek(960 uur). De reden is (met instemming van alle geledingen) om een zo goed mogelijke organisatie voor onze school te realiseren. Daarnaast is gebleken dat een 5-daagse schoolweek voor de jongste leerlingen, die vaak ook fysiek beperkt belastbaar zijn, meestal erg belastend is. Door de woensdagen regelmatig vrij te roosteren, wordt een rustmoment ingelast, opdat zij de volgende 2 dagen meer energie hebben om de schooldag vol te houden. Per schooljaar worden er maximaal 7 studiedagen ingepland in het kader van schoolontwikkeling voor het personeel. De roostervrije dagen worden in overleg met het team en na instemming van de MR vastgesteld en worden zo evenwichtig mogelijk verdeeld over het schooljaar en over de dagen van de week. De kalender wordt aan het einde van het schooljaar aan ouders bekend gemaakt door deze op de website te plaatsen. In de eerste weken wordt de kalender, waarin ook de belangrijkste informatie uit de schoolgids staat vermeld, uitgereikt aan ouders.
Lesuitval en vervanging bij ziekte Als een groepsleerkracht of onderwijsassistent ziek is, proberen wij voor een vervanger te zorgen. Indien dit door een eigen personeelslid kan worden ingevuld, geniet dat de voorkeur, omdat hij/zij de leerlingen goed kent. Verder werken wij zoveel mogelijk met vaste invalkrachten. De groepsmap biedt de invalkrachten de noodzakelijke informatie m.b.t. de (leerling)kenmerken van de groep, de activiteiten die per dag gepland zijn. Op deze wijze kunnen wij er voor zorgen dat het onderwijsproces zo goed mogelijk kan verlopen en is de vervanging adequaat geregeld. De naaste collega’s staan de vervanger altijd ter zijde. Indien vervanging onverhoopt niet mogelijk is, wordt er naar interne mogelijkheden gezocht. Doordat de leerlingen vanuit de hele regio naar onze school komen, is het immers niet mogelijk om de leerlingen weer naar huis te sturen.
Klokurentabel: In onderstaande tabel wordt per groep aangegeven hoeveel tijd per week er (ongeveer) aan een bepaald vakgebied wordt besteed. 123
Verdeling van tijd over leer- en vormingsgebieden
Groep
1 en 2
3
4
5
6
7
8
Lichamelijke oefening SUB TOTAAL/WEEK Lezen(technisch) Begrijpend lezen (luisteren) Spelling Taal overig(taalbeschouwing, stellen, woordenschat, spreken/luisteren) Schrijven
1.30 1.30 2.00 2.00
1.30 1.30 3.00 1.00
1.30 1.30 3.00 1.00
1:30 1:30 2:30 1:00
1:30 1:30 2:30 1:00
1:30 1:30 2:30 1:30
1.30 1.30 2.30 1.30
4.30
1.00 4.30
1.00 4.30
1:30 3.00
1:30 3.00
1.30 3.00
1.30 3.00
0.30
1.30
1.15
1.00
1.00
1.00
1.00
SUBTOTAAL / WEEK* Rekenen en wiskunde SUBTOTAAL / WEEK* Engels SUB TOTAAL /WEEK Wereldoriëntatie SUB TOTAAL /WEEK ICT vaardigheden SUB TOTAAL /WEEK SOVA Sociale redzaamheid/gezond gedrag Gedrag in het verkeer SUB TOTAAL /WEEK Leren Leren SUBTOTAAL / WEEK* Handvaardigheid/tekenen
9.00 2.30 2.30
11.00 4.30 4.30
10.45 5:00 5:00
0:00 2.00 2.00 0.30 0.30 0.30 2.30
0:00 2.00 2.00 0.30 0.30 0.30 2.30
0:00 2.00 2.00 0.30 0.30 0.30 2.30
9.30 5:00 5:00 0.45 0.45 2.30 2.30 0.30 0.30 0:30 2.30
9.30 5:00 5:00 0.45 0.45 2.30 2.30 0.30 0.30 0.30 2.30
9.30 5:00 5:00 0.45 0.45 2.30 2.30 0.30 0.30 0.30 2.30
9.30 5.00 5.00 0.45 0.45 2.30 2.30 0.30 0.30 0.30 2.30
0.15 3.00 0.30 0.30 1.00
0.15 3.00 0.30 0.30 0.45
0.15 3.15 0.30 0.30 0.30
0:15 3.15 0.30 0.30 0.30
0:15 3.15 0.30 0.30 0.30
0.15 3.15 0.30 0.30 0.30
0.15 3.15 0.30 0.30 0.30
Muziek/Drama SUB TOTAAL /WEEK Pauze SUB TOTAAL /WEEK
1.00 2.00 1.00 1.00
0.45 1.30 1.00 1.00
0.30 1.00 1.00 1.00
0:30 1.00 1.00 1.00
0.30 1.00 1.00 1.00
0:30 1.00 1.00 1.00
0.30 1.00 1.00 1.00
TOTAAL PER WEEK
22.00
25.30
25.30
25.30
25.30
25.30
25.30
124