Schoolplan 2010-2013 Goed onderwijs is de beste zorg
Breda, december 2010
Inhoud 1 2 3 3.1 3.2 3.3 4 4.1 4.2 4.3 5. 5.1 5.2 6 6.1 6.2 6.3 6.4 7 8
Onderwijs met toekomst Visie en ambitie Beleid Samenhang in beleid Beleidscyclus Beleidsvoornemens Doelen Onderwijs Personeel Informatietechnologie Middelen Huisvesting Financiën Plaatsbepaling Bestuur en organisatie Leerlingen Het voedingsgebied Samenwerkingsverbanden Verantwoording Bronnen
1
2 3 5 5 6 6 9 9 11 13 14 14 14 15 15 17 18 20 21 22
1. Onderwijs met toekomst Dit Schoolplan geeft de komende jaren richting aan het onderwijs en de organisatie van de unit Tessenderlandt. Het is de vertaalslag van het Strategisch Beleidsplan van SKVOB eo (Stichting Katholiek Voortgezet Onderwijs in Breda en omstreken) naar het onderwijs op onze locaties. De geformuleerde doelen zijn mede gebaseerd op landelijke en regionale ontwikkelingen in het onderwijs. Daarnaast brengen we de kansen, bedreigingen, sterktes en zwaktes van onze school in beeld. En we illustreren onze ambities met ‘doorkijkjes’, die een beeld geven van het onderwijs dat we de komende jaren willen realiseren. Het was onze uitdrukkelijke wens dat dit Schoolplan 2010-2013 de neerslag zou zijn van de collectieve ambitie van Tessenderlandt. Daarom is het conceptschoolplan eerst inhoudelijk bediscussieerd door de schoolleiding en de medewerkers op de vier locaties. Immers een breed draagvlak is noodzakelijk om de ambities te kunnen realiseren. Wij hopen dat u na lezing constateert dat Tessenderlandt een hoog en gedegen ambitieniveau aan de dag legt. Ondanks goede examenresultaten, een voldoende beoordeling van de Onderwijsinspectie en een continue instroom van leerlingen, leunen we nimmer tevreden achterover. Wij willen voortvarend aan de slag met vernieuwing en ontwikkeling om het onderwijs voor onze leerlingen nog uitdagender te maken en de aansluiting met het vervolgonderwijs te optimaliseren. Uiteraard zijn wij benieuwd naar uw opmerkingen en adviezen.
Breda, december 2010.
Johan Baselmans algemeen directeur Tessenderlandt
2
2. Visie en ambities Tessenderlandt heeft als unit van de Scholengemeenschap Breda binnen de SKVOB e.o. bijgedragen aan de totstandkoming van het Strategisch Beleidsplan 2009-2012.1 Daarin wordt de visie van de SKVOB als volgt verwoord: “Wij bieden onderwijs aan in een open contact met de samenleving. We zijn een dynamische en ambitieuze organisatie die bestaat uit een netwerk van samenwerkende sterke scholen met passie voor onderwijs. Elkaar willen ontmoeten en van en met elkaar leren is bij ons leidend voor leerlingen, ouders en medewerkers. Daarbij gaan we er vanuit dat iedereen zijn eigen verantwoordelijkheid heeft.” Wij voegen daar voor onze unit het volgende aan toe: Tessenderlandt wil de leerlingen in het voortgezet onderwijs in de regio Breda optimaal voorbereiden op een volgende opleiding in het (beroeps)onderwijs en op een actieve en verantwoordelijke deelname aan het maatschappelijk leven. We stellen onze leerlingen in staat zelf richting te geven aan hun loopbaan. Daartoe schept Tessenderlandt een veilige en activerende leeromgeving waarin we onze leerlingen stimuleren hun kwaliteiten volledig te benutten en optimaal te presteren. Het Strategisch Beleidsplan benoemt zes ambities die de schakels vormen tussen de missie en de concrete doelstellingen voor elke school van de SKVOB. Er zijn op drie terreinen doelstellingen geformuleerd: onderwijs, personeel en informatietechnologie. Tessenderlandt vertaalt deze doelen in uitvoeringsplannen. Brede doelgroep Tessenderlandt stelt zich de opdracht om een brede doelgroep in het voortgezet onderwijs te bedienen. Het onderwijs van onze locaties kenmerkt zich dan ook door een grote diversiteit. Wij onderscheiden meerdere doelgroepen en er zijn verschillende onderwijssoorten. Dat stelt extra eisen aan de leerlingbegeleiding en de organisatie van de leerlingenzorg. Die is beschreven in ons Zorgplan, dat we jaarlijks bijstellen. Onderwijs centraal Voor Tessenderlandt staat onderwijs centraal. De differentiatie in de doelgroepen en de omvang van het aantal leerlingen met leerwegondersteunend onderwijs zijn voor ons een aansporing om ons werk vorm te geven in het persoonlijk belang van de leerling. Onze leerlingenzorg staat in functie van het onderwijsleerproces en de kwalificering van de leerling op het hoogst bereikbare onderwijsniveau. Leren en uitdagen Tessenderlandt deelt de SKVOB-ambitie ‘Leren en uitdagen’. Dat blijkt nadrukkelijk uit onze ‘Preambule competentiegericht leren’, die in samenwerking met Atlas Advies is opgesteld als leidend document voor onderwijsvernieuwing.2 Met behulp hiervan is het projectvoorstel ‘Puberbrein als innovatiekans’ ingediend bij Het Platform Beroepsonderwijs (HPBO).3 Daarnaast nemen wij ook deel aan het project ‘Keuzeprocessen: van ervaring naar zelfsturing’ dat ROC West-Brabant bij HPBO heeft ingediend als innovatiearrangement.4 Ook de vele samenwerkingsverbanden duiden op onze ambitie om leerlingen door onderwijsinnovaties te binden aan de school en het onderwijs. Professionaliteit De ambities van Tessenderlandt voor de verdere ontwikkeling van onze professionaliteit zijn verwoord in de notitie ‘Op weg naar integraal management’.5 De portefeuillestructuur in het management van de unit is in 2008 vervangen door integraal management. De implementatie hiervan is nog gaande en heeft vergaande consequenties voor de verdeling van taken, middelen en verantwoordelijkheden. Er treedt niet alleen een zekere mate van decentralisatie van de locaties op, er wordt ook een nieuw evenwicht gezocht tussen lijn- en staftaken en tussen centrale en decentrale verantwoordelijkheden. Door de verantwoordelijkheden dieper in de organisatie te leggen, zal de betrokkenheid van onze medewerkers bij de ontwikkeling van de school toenemen. Met de invoering van Integraal Personeels Beleid (IPB) in 2004 hebben de scholen van de SKVOB een impuls gekregen om de professionaliteit van de medewerkers en de organisatie te versterken. In het IPB is competentiemanagement een belangrijk instrument om de visie van onze organisatie te realiseren. De competenties zijn vastgelegd op het niveau van de SKVOB, de school en de medewerker. Een gesprekscyclus in het systeem volgt de ontwikkeling van de competenties van de medewerkers op verschillende niveaus.
3
Kwaliteit Op het gebied van kwaliteit vertaalt Tessenderlandt de SKVOB-ambities met een aantal concrete beleidsmaatregelen. We wijzen op de notitie ‘Invulling Kwaliteitsagenda Voortgezet Onderwijs 2009 unit Tessender landt’6 waarin we vaststellen hoe de door het ministerie van OCW beschikbaar gestelde middelen worden ingezet.7 Vervolgens zetten we de planmatige aanpak van de onderwijsontwikkeling voort met de verbetering van de activiteitenplannen van de locatie, de planning en voorbereiding van activiteiten in een ontwikkeld format en het zichtbaar maken van de PDCA-cyclus in het jaarplan (Plan-Do-Check-Act). Ten slotte is er sprake van een uitbreiding van de kwaliteitszorg door de deelname aan ‘Vensters voor Verantwoording’ en het systeem van Kwaliteitscholen. Ook op dit vlak is samenwerking noodzakelijk om de andere ambities te kunnen realiseren. Tessenderlandt verzorgt voortgezet onderwijs voor verschillende doelgroepen. Door een rijke historie hebben de vier locaties elk een eigen cultuur ontwikkeld waarmee ze een plek in het Bredase en regionale onderwijs hebben verworven. De merkpaspoorten die in 2008 zijn opgesteld, verwoorden de profilering helder. Naast het unieke karakter van elke locatie heeft Tessenderlandt ook een gezamenlijke visie en ambitie ontwikkeld. Op basis van het principe ‘decentraal, tenzij …’8 hebben de locaties een gemeenschappelijk merk ‘Tessenderlandt’ tot stand gebracht. De gemeenschappelijke kenmerken en opvattingen zijn: ■ ■ ■
■ ■
■
■
■
Tessenderlandt bedient een breed publiek doordat de locaties onderwijs geven aan specifieke doelgroepen. De brede doelgroep van de unit en de smallere doelgroepen van de locaties nopen tot samenwerking en deskundigheidsbevordering. Kenmerkend voor elke locatie en voor de unit is de aandacht voor kwalificerend onderwijs. Dat wil zeggen de zorg om elke leerling optimaal te laten presteren, te kwalificeren en (bij voorkeur) te diplomeren. Kenmerkend voor Tessenderlandt is ook de gedeelde visie op relevant ‘onderwijs’, waarin leerlingen competenties ontwikkelen en zich veelzijdig ontwikkelen. Dat blijkt ook uit het merk dat elke locatie kiest. De locaties hebben de gezamenlijke opdracht om als beroepsgerichte VMBO-school de leerling zo goed mogelijk voor te bereiden op het vervolgonderwijs, een plaats op de arbeidsmarkt, deelname aan en binding met de maatschappij. Voorbereiden op mbo-opleidingen betekent voorbereiden op competentiegericht leren (cgo). In het VMBO vereist dat specifieke aandacht voor de jonge leerling voor wie zelfstandig leren, structureren, organiseren en reflecteren nog geen vanzelfsprekende competenties zijn. Het voortgezet onderwijs in het algemeen en het beroepsonderwijs in het bijzonder moet zorg dragen voor aantrekkelijk onderwijs in een contextrijke omgeving, passend bij de leerling van vandaag die zowel buiten als binnen school kennis, houding, vaardigheden en inzicht verwerft. In zo’n contextrijke leeromgeving verwerft de leerling een reëel beeld van de beroepspraktijk. Het VMBO moet zich een plek verwerven in de buurt, in de regio, in nauwe samenwerking met het ROC en het bedrijfsleven. Wij willen immers een leerling afleveren die succesvol is op het ROC, die zich tot een goed burger en competent vakman – vakvrouw kan ontwikkelen.
4
3. Beleid 3.1 Samenhang in beleid Tessenderlandt geeft zijn onderwijs vorm binnen de volgende ontwikkelingen in het VMBO en MBO: ■ de invoering van doorlopende leerlijnen van de onderbouw naar de bovenbouw in het vmbo en van het VMBO naar het MBO ■ de voorbereiding van de leerling op het competentiegericht leren in het MBO ■ de preventie van voortijdig schoolverlaten ■ de invoering van Passend Onderwijs. ■ Onze schoolontwikkeling stemmen we in het activiteitenplan op deze thema’s af.
Tessenderlandt, maandag 2 februari 2015 Eva begint op maandagmorgen met Nederlands. Voor haar is dat een goed begin van de week na zo’n slopend weekend, want Nederlands is haar favoriete vak. Ze loopt het ruime lokaal in waar de werkplekken de ‘busopstelling’ van vroeger heeft vervangen. Eva begint op de netwerkplek zelfstandig aan een opdracht grammatica. In haar eigen tempo bestudeert ze de persoonsvorm. Hoewel ze een goed gevoel voor taal heeft, helpt het computerprogramma haar om de geheimen van dit zinsdeel te doorgronden. Na een half uurtje sluit ze het programma af en gaat op zoek naar een paar klasgenoten waar ze samen een tekstverklaring mee moet maken. Eva is vandaag voorzitter van de groep. Dat is ingewikkeld, want ze moet de regels van het groepswerk in de gaten houden en de opdracht mee volgen. Frank noteert de antwoorden van de groep. Hij zal ze thuis uitwerken en via e-mail naar de anderen sturen. Net als Eva na de groepsopdracht naar de werkplek ‘literatuur’ wil gaan, gaat de bel. Pauze. Ze had aan haar verslag van het boek ‘Berend’ willen werken. Ze is er bijna klaar mee. Woensdagmiddag is ze vrij, dan kan ze thuis het verslag afwerken. Dat is mogelijk doordat ze het format voor het boekverslag van het portal van Tess-learning haalt. Daar ziet ze straks ook de opmerkingen van de docent en het cijfer. Eva zou na Tessenderlandt best iets met taal willen gaan doen; een column schrijven voor een tijdschrift lijkt haar het einde. Maar dat is ver weg. Ze kijkt wel uit naar volgende week donderdag want dan komt de schrijver van ‘Berend’ een gastles geven. Misschien wil hij wel naar haar boekverslag kijken.
5
3.2 Beleidscyclus Dit Schoolplan stelt de kaders vast waarbinnen Tessenderlandt de ambities en voornemens van de SKVOB realiseert. Het vormt het raamwerk voor de ontwikkeling van de activiteitenplannen van de unit en de locaties.
Schoolplan unit Tessenderlandt
Strategisch Beleidsplan SKVOB e.o.
Activiteitenplan
Het activiteitenplan van de unit bevat een overzicht van de wettelijke eisen en de acties die de school moet ondernemen om daaraan te blijven voldoen. Sommige voorschriften leiden tot bijstelling van documenten of beleid. Vervolgens nemen we in dit plan de locatieoverstijgende activiteiten op die worden aangedragen door: ■ de directie op grond van beleidsoverwegingen en directiebesluiten ■ afdelingsleiders op grond van het locatie- of afdelingsoverleg ■ staftaken op grond van hun taakstelling en opdracht ■ commissies en werkgroepen op grond van hun taakstelling en opdracht. Het activiteitenplan van de locatie bevat de concrete activiteiten die voor een schooljaar worden aangedragen door de locatiedirecteur en afdelingsleiders, teams van onder- en bovenbouw, afdelingen, vakgroepen, projectgroepen en het zorgadviesteam. Zij zijn als het ware de eigenaren van de activiteiten, overeenkomstig het model van integraal management. De activiteiten komen voort uit verschillende bronnen. Dat kunnen documenten zijn over voorgenomen en vastgesteld beleid, maar ook medewerkersvergaderingen, teamvergaderingen en andere overlegsituaties in de school. Met de PDCA-cylus worden activiteiten geëvalueerd, afgesloten, vernieuwd of voortgezet. Daarom nemen we de vaststelling van de activiteitenplannen, de planning van activiteiten en de evaluatie op in het jaarplan van de unit.
3.3 Beleidvoornemens Alvorens in te gaan op de vertaling van de ambities van de unit naar de activiteitenplannen van de locaties, heeft de schoolleiding van Tessenderlandt zich de vraag gesteld welke factoren die ambities beïnvloeden. Aan de hand van een sterkte-zwakte-analyse (SWOT) zijn een aantal beleidsvoornemens geformuleerd die specifieke activiteiten prioriteit kunnen geven. De schoolleiding heeft de SWOT (Strengths, Weaknesses, Opportunities, Threats) opgesteld voor elke locatie en voor de unit.9
strategievragen
kansen
bedreigingen
sterktes
Hoe maken we gebruik van sterkte x om in te spelen op kans y?
Hoe maken we gebruik van sterkte x om bedreiging y af te weren?
zwaktes
Hoe versteken we de zwakte x om in te spelen op kans y?
Hoe versterken we zwakte x om bedreiging y af te weren?
6
Voor de unit is de volgende analyse opgesteld: SWOT-analyse
Kansen
Bedreigingen
-
-
-
-
herwaardering techniek positief imago bij de doelgroep en collega’s van VMBO en voortgezet onderwijs onderscheidende positie in de stad en het VMBO (merkpaspoort!) afdelingen/opleidingenstructuur typisch profiel van de unit in de stad en regio locatie in de stad/wijk gebruik en benutting van de huisvesting
-
landelijk imago van het VMBO economische situatie = devaluatie VMBO regio (werkgelegenheid) zuigende werking van TL
Sterkten
(Hoe) Stelt deze sterkte ons in staat om deze kans te benutten?
(Hoe) Stelt deze sterkte ons in staat om deze bedreiging te weren?
-
-
-
-
inrichting, onderhoud en schoonmaak gebouwen structuur onderwijs gericht op prestatie, diplomering en kwalificering vriendelijkheid krachtige begeleiding op maat respectvolle leer- en werkomgeving gedegen onderwijs de omschrijving en allocatie van doelgroepen
-
-
-
de afdelingenstructuur (VRL en CHR) profileert de unit in het VMBO van de regio de sterke eigeschappen van de unit ondersteunen het onderwijskundig profiel en de herwaardering van techniek. de accommodaties benutten contextrijk + praktijkgericht onderwijs zichtbaar maken voor de buurt/regio middels projecten het leerling-gericht zijn stelt ons in staat om het onderwijs op de locaties van Tessenderlandt voor de leerlingen aantrekkelijk en uitdagend te maken in een veilige leeromgeving
-
-
-
de structuur en de degelijkheid van het onderwijs moeten het imago van het VMBO van de unit bewaken de TL versterken door het programma met beroepsgeoriënteerde competenties uit te breiden de TL versterken door het programma uit te breiden met competenties die de MAVO typeren de allocatie van doelgroepen versterkt het imago van het VMBO
Zwakten
(Hoe) Verhindert deze zwakte het ons om deze kans te benutten?
(Hoe) Verhindert deze zwakte het ons om deze bedreiging af te weren?
-
-
-
-
interne communicatie aanspreekcultuur niet innovatief/ontwikkelingsgericht ontwikkelingsbereidheid klantgerichtheid/luisteren borging van afspraken en innovaties bescheidenheid = naar binnen gericht/gekeerd bescheidenheid waardoor minder naamsbekendheid bij het publiek de IT-infrastructuur is niet optimaal voor nieuwe communicatiemiddelen en -technieken
7
-
-
de ontwikkeling van het onderwijskundig profiel en de onderscheidende positie worden bedreigd door de culturele eigeschappen van de unit de kwaliteit van het onderwijs van Tessenderlandt is onvoldoende bekend en trekt minder aandacht en leerlingen dan mogelijk is het onderwijsleerproces en de ontwikkeling van een betekenisvolle leeromgeving worden geremd door de beperkingen in de IT-infrastructuur
-
-
de bedreigingen zijn systeemonafhankelijk de interne zwakte van de school draagt er toe bij dat we de bedreigingen niet afweren, stilstand is achteruitgang het landelijk beeld van het VMBO wordt niet of onvoldoende gecorrigeerd voor het onderwijs van Tessenderlandt de beeldvorming van het onderwijs en de organisatie van Tessenderlandt worden beïnvloed door de IT-infrastructuur van de school
Op unitniveau zijn op basis van de SWOT de volgende voornemens geformuleerd: ■
■ ■ ■ ■ ■
■
■
■
■
■
■
De allocatie van de doelgroepen van Tessenderlandt versterkt het onderwijs en de zorg. We handhaven het doelgroepenbeleid. De locaties werken samen op het gebied van onderwijs aan en allocatie van leerlingen. De TL van Tessenderlandt onderscheidt zich van de MAVO van AVO-scholen door de versterking van het programma met competenties die bijdragen aan de aansluiting met het MBO. In het bestaande curriculum (bl/kl/tl) geven we nadrukkelijk invulling aan beroepsgerichte- en algemene competenties die een bijdrage leveren aan de doorgaande leerlijn VMBO-MBO. Tessenderlandt creëert een zinvolle leeromgeving met buitenschools leren. Contextrijk leren en praktijkleren geven we vorm door projecten in de buurt, de stad en de regio in samenwerking met bedrijfsleven en instellingen. Het onderwijs op de diverse locaties is voor de leerlingen aantrekkelijk en biedt voldoende uitdaging. Dit uit zich in het onderwijsaanbod en in vormen van buitenschools leren en een diversiteit van buitenschoolse activiteiten. We maken een keuze voor een eenduidig onderwijsconcept dat gericht is op het ontwikkelen van competenties, deels als onderdeel van het bestaande curriculum en deels als aanvulling op de bestaande eindtermen. We ontwikkelen expliciet HRM-beleid gericht op ontwikkeling en innovatie. Hierbij besteden we aandacht aan de teamontwikkeling/teamvolwassenheid, resultaatverantwoordelijkheid en zelfbewustzijn (‘trots zijn’). Tessenderlandt vertaalt onderwijsinnovatie in concrete, overzichtelijke activiteiten. Medewerkers zien dat het geformuleerde beleid leidt tot concrete stappen die vervolgens worden geborgd. Hier ligt met name een verantwoordelijkheid voor de schoolleiding. Tessenderlandt zoekt aansluiting bij en samenwerking met de MAVO-afdelingen van scholengemeenschappen om de zij-instroom terug te dringen en gezamenlijk passende programma’s te ontwikkelen waarin deze leerlingen optimaal kunnen presteren. Tessenderlandt presenteert zich actief en met gevarieerde middelen naar de omgeving met een authentiek beeld van het onderwijs en de organisatie. Er is een evenwicht tussen de merkbelofte en de resultaten van de school. De accommodatie en IT-infrastructuur van Tessenderlandt worden ingericht en onderhouden volgens de normen die het onderwijsconcept van de school stelt.
Tessenderlandt, najaar 2014 Eric zit in het derde leerjaar voertuigentechniek van Tessenderlandt. Ze zijn net gestart met het project ‘verlichting’. Je moet in het verkeer wel gezien worden. Dat heeft hij pas echt gemerkt toen hij met zijn vader meereed en er ineens een fietser voor hen opdook. Hij was zich rot gschrokken. De jongen met de fiets, zonder licht natuurlijk, was net zo hard geschrokken. Bij natuurkunde hebben ze theorie gehad over stroom en licht. Eric weet nu op welke manier licht ontstaat. Maar het wordt natuurlijk pas interessant als je die kennis in de praktijk kunt toepassen. Dan weet je tenminste waarvoor je leert. Om die reden is er in ‘de week van het licht’ een flyer in de buurt verspreid. Het ontwerp van de afdeling voertuigentechniek is uitgewerkt door de Route-ICT. Zij hebben de flyer ook gedrukt. Mensen uit de omgeving, zowel bedrijven als particulieren, volwassenen en kinderen kunnen de verlichting van hun fietsen, bromfietsen en auto’s laten nakijken bij voertuigentechniek. De leerlingen van de afdeling zullen de verlichting controleren, zo nodig vervangen en afstellen. De buurtbewoners kunnen op meerdere momenten in de projectweek bij de afdeling terecht. Zij melden zich bij de balie van de afdeling. Omdat de controle vrij snel uitgevoerd wordt, wachten de klanten op hun voertuig. Natuurlijk is er een kop koffie of thee. De klant is immers koning. En een tevreden klant is een gulle klant. Mooi meegenomen........
8
4. Doelen In het Strategisch Beleidsplan van SKVOB zijn op drie terreinen strategische doelen geformuleerd: onderwijs, personeel en informatietechnologie. Wij werken deze doelen uit op het niveau van de unit en de locaties aan de hand van beschreven beleidsvoornemens. 4.1 Onderwijs De planning en evaluatie van onderwijsactiviteiten worden ondersteund door een halfjaarlijkse monitor aan de hand van het activiteitenplan. De verslaggeving daarover is beschrijvend en bevat uitsluitend de door de locaties aangedragen informatie. In de hele unit vinden de volgende onderwijsontwikkelingen plaats: Betekenisvolle leeromgeving Tessenderlandt heeft de opdracht om een betekenisvolle leeromgeving te creëren, waarin de leerling een belang herkent om te leren en die aansluit bij zijn leerstijl. Het Innovatiearrangement Puberbrein fungeert als vliegwiel om die leeromgeving competentiegericht in te voeren. Er wordt naar de maatvoering gezocht om de onderwijskundige principes van competentiegericht onderwijs mogelijk te maken voor onze doelgroepen. In dit innovatieproject zijn vier basiscompetenties gekozen die alle leerlingen in zekere mate moeten verwerven: ■ samenwerken ■ plannen en organiseren ■ reflecteren en ■ wendbaarheid en flexibiliteit. Elke locatie ontwerpt een deelthema in het innovatieproject en voert dat uit in de planning van het activiteitenplan. De basiscompetenties kan men uitwerken in een project (bijvoorbeeld een musical), in een aanpassing van de lessentabel (bijvoorbeeld ’mavo-breed’), in een onderwijskundige aanpak (bijvoorbeeld de ontwikkeling van keuzebegeleiding) of andere activiteiten. In de leeromgeving creëren we een sterke praktijkcomponent, die een beeld geeft van de beroepsuitoefening. Daarvoor wordt een transferpunt ingericht waarin ‘opdrachten’ van derden gegenereerd worden en vervolgens vertaald in het curriculum van de beroepsopleidingen (afdelingen). De opdrachtgevers komen zowel uit de school zelf (bijvoorbeeld collega’s op en oop, vakgroepen, afdelingen en klassen) als uit de omgeving (bijvoorbeeld bestaande partners zoals stagebedrijven en scholen maar ook nieuwe partners als verenigingen, wijkinstellingen e.d.). Het transferpunt stimuleert de onderwijskundige ontwikkeling van de unit. Innovatiearrangement Keuzeprocessen Ter ondersteuning van de beroeps- en opleidingskeuze van de leerlingen neemt Tessenderlandt deel aan het Innovatiearrangement Keuzeprocessen. Ook in deze innovatie ontwikkelen de leerlingen een reëel beroepsbeeld in een bepaalde sector, in samenhang met hun eigen competenties. Met hetzelfde doel richten wij een centrum ‘studie- en loopbaangeleiding’ in. Hierin werken de medewerkers OOP en OP samen op het gebied van keuzeadvisering, loopbaanonderzoek en -begeleiding. Te denken valt aan decanen, transfercoaches, beroepskeuzeadviseurs en gedragswetenschappers. In dit studie-loopbaancentrum zijn ook taken met betrekking tot de preventie van voortijdig schoolverlaten ondergebracht. In het spoor van het Innovatiearrangement Puberbrein stellen we een denktank van partners van de school in, die de opdracht krijgt om het curriculum betekenisvol en maatschappelijk relevant te maken. Deze groepering bestaat onder meer uit medewerkers van de school, vertegenwoordigers van bedrijven en instellingen, opleidingen in het MBO en vertegenwoordigers van opleidingsinstituten. Maatschappelijke stages De invoering van maatschappelijke stages en ontwikkeling van burgerschapscompetenties in het curriculum verkeren nog in een voorbereidende fase. De locaties van Tessenderlandt borgen de maatschappelijke stages in het curriculum. Het eerder genoemd transferpunt stemt vraag en aanbod van maatschappelijke stages op elkaar af. Het kan die taak mogelijk ook voor de onderwijsstages uitvoeren.
9
Kompas, donderdag 29 oktober 2015. Om drie minuten voor half negen gaat de eerste bel. De leerlingen op het schoolplein komen moeizaam in beweging richting ingang school. Voor de school zetten enkele leerlingen een sprintje in om vóór de tweede bel om half negen binnen te zijn. Drie leerlingen blijven achter op het schoolplein. Zij wachten op hun docent die hen naar het verpleeghuis brengt voor een gesprek met de praktijkbegeleider. Misschien kunnen zij na de herfstvakantie starten met een stage; oriënterend om te beginnen. Zij hebben laten zien dat ze er aan toe zijn. Zij hebben namelijk meer dan voldoende gescoord op de competentiekaart waar ze in augustus mee begonnen zijn. Alle docenten hebben hen twee maanden lang beoordeeld op hun motivatie, taakopvatting en omgangsvormen. En nu is het dan zover. Zij gaan beginnen aan het praktijkleren van Kompas. Het is tien over half negen. Terwijl de drie meisjes opstaan om met hun docent mee te gaan, komt een groep van zes leerlingen weer naar buiten. Zij hebben vandaag namelijk dienst in de wijk. Dat betekent dat zij voor hun maatschappelijke stage boodschappen gaan doen voor de bewoners van de huisnummers 3, 9 en 21. Zij hebben daar ruim anderhalf uur voor want om tien minuten over tien, als op school de pauze begint, moeten zij terug zijn om hun verslag te maken.
Doorlopende leerlijnen Tessenderlandt voert doorlopende leerlijnen in van de bovenbouw van het VMBO naar niveau 2 en 3 van het MBO. Daarvoor gaan we samenwerkingsverbanden aan met verschillende ROC’s. Samen met het Vitalis College gaan we de doorlopende leerlijn Taal en Rekenen ontwerpen. Deze wordt noodzakelijk, doordat er voor deze vaardigheden wettelijk bovensectorale referentieniveaus zijn vastgelegd. In 2014 dient Tessenderlandt de referentieniveaus opgenomen te hebben in het toets- en examenprogramma. Zorgplan De laatste versies van het zorgplan van Tessenderlandt zijn continu geactualiseerd. In 2008 is het integraal management geïmplementeerd en is de zorgstructuur op een aantal plaatsen aangepast. De zorgstructuur moet nu opnieuw worden beschreven en vastgesteld. Elke locatie ontwikkelt zijn zorgprofiel.10 Daarin staat welke zorg de locatie nu biedt, al dan niet in samenwerking met partners uit en buiten het onderwijs, en hoe de zorg voor de zittende doelgroepen kan worden geoptimaliseerd. Tessenderlandt neemt in het kader van Passend Onderwijs actief deel aan de besprekingen hierover in het Regionaal Samenwerkingsverband Breda e.o. De herstructurering van het VMBO in Breda zal hier ongetwijfeld ook een rol in spelen. In het zorgplan is tevens het veiligheidsplan opgenomen. Daarin wordt het beleid ten aanzien van de sociale veiligheid beschreven. Het beleid is per locatie uitgewerkt in handelingsprotocollen. De protocollen worden geactualiseerd. Leerlingvolgsysteem Het leerlingvolgsysteem gaan we uitbreiden om de individuele ontwikkeling en prestaties van de leerlingen te kunnen bijhouden. Enerzijds moeten we over individuele leerlingen uitgebreid rapporteren (bijvoorbeeld in het kader van leerwegondersteuning en Passend Onderwijs), anderzijds worden de leerlingen vaker individueel beoordeeld op hun prestaties in competentiegericht onderwijs. Ter ondersteuning van dit proces gaan we alle mentoren scholen in de rapportage in het leerlingvolgsysteem Christoffel, juli 2015 Wat een lekkere dag is het vandaag. De spullen voor het optreden van de leerlingen van de bovenbouw staan geordend op het plein. Zo dadelijk gaan de leerlingen van de 3e klas naar de schouwburg waar ze aan de voorbereidingen beginnen voor hun optreden vanavond. Jelle en Anne hebben gisteren gezorgd dat alle materialen verpakt werden en Achmed en Kate hebben het vervoer geregeld. De leerlingen van mavo 3 kletsen gezellig op het plein met elkaar over het stuk ‘Modern verdriet’ dat ze afgelopen periode hebben geschreven en samen met de docenten hebben voorbereid. Mirthe, die de choreografie van de dansen heeft gemaakt, komt aanlopen en roept ze bij elkaar. Ze gaan, op weg naar hun eerste eigen productie.
10
4.2 Personeel Integraal leiding geven In 2008 heeft Tessenderlandt gekozen voor het principe van integraal leiding geven. Vanaf dat moment wordt elke locatie aangestuurd door een locatiedirecteur met één of meerdere afdelingsleiders. Deze leidinggevenden hebben de verantwoordelijkheid voor: ■ de medewerkers werkzaam op betreffende locatie ■ de formatie, financiën, huisvesting ■ de ontwikkeling en uitvoering van het onderwijs. Door deze heldere organisatiestructuur weet iedereen wie zijn of haar eerstverantwoordelijk leidinggevende is en bij wie men voor welk vraagstuk moet zijn. Het principe van integraal leidinggeven dient echter nog een hoger doel waar we de komende jaren aan werken. De indeling in afdelingen, onder aansturing van een afdelingsleider, maakt het mogelijk dat deze afdelingen een grotere verantwoordelijkheid krijgen in het verzorgen en het organiseren van het onderwijsproces. Dit past in het principe dat de school aanhangt: ‘verantwoordelijkheid zo diep mogelijk in de organisatie’. We werken immers op een school met professioneel en hoog opgeleide medewerkers. Een ander principe dat Tessenderlandt graag wil hanteren is: ‘verantwoordelijkheid nemen betekent ook verantwoording afleggen’. De komende jaren zullen we daarom de volgende doelen realiseren: ■
De algemeen directeur zal managementcontracten afsluiten met elke locatie waarin jaarlijks de te realiseren doelen worden geformuleerd op het gebied van onderwijsontwikkeling (activiteitenplan), financiën (begroting en exploitatie), onderwijsresultaten (opbrengstenkaart Inspectie) en kwaliteitszorg (onderzoeken, audits). De gestelde doelen worden jaarlijks geëvalueerd en bijgesteld.
■
De locatiedirecteur, resp. de afdelingsleider, maakt met zijn/haar afdeling resultaatgerichte afspraken over inzet van de benodigde formatie, onderwijsinnovatieve activiteiten, afdelingsbudgetten en een bijbehorende begroting en zo nodig verbetertrajecten voortkomend uit de bevindingen van de Onderwijsinspectie of de kwaliteitszorginstrumenten.
Het is zeker niet de bedoeling om een afrekencultuur in te voeren. Wij willen elkaar juist scherp houden op ontwikkeling en groei. Om dit te kunnen realiseren moeten we nadrukkelijk aandacht besteden aan ontwikkeling van coachend leiding geven bij de managers en de ontwikkeling van resultaat verantwoordelijke afdelingen/teams. Vaardigheden die hierbij van groot belang zijn voor alle medewerkers zijn: ■ het ontwikkelen van een aanspreekcultuur ■ feedback geven en openstaan om feedback te ontvangen ■ medewerkers betrekken in het beoordelen van elkaar. Het spreekt voor zich dat de beschikbare scholingsmiddelen deels aangewend zullen worden voor de ontwikkeling van resultaatverantwoordelijkheid van medewerkers en teams/afdelingen. Die zal bestaan uit teamscholing en individuele scholing van medewerkers, intervisie, supervisie en coaching. Ontplooiing medewerkers In een onderwijsorganisatie vormen de medewerkers de belangrijkste productiefactor. 80% van onze lump sumvergoeding besteden we aan salarissen. Daarom is het van het grootste belang om zorgvuldig met medewerkers om te gaan en hun kwaliteiten maximaal te benutten. Om deze reden, maar ook vanuit goed werkgeverschap vindt Tessenderlandt het van belang om medewerkers optimale mogelijkheden te bieden zich te ontplooien. Ook de komende jaren zal de ontwikkeling centraal staan van ‘verantwoordelijke medewerkers die zelfbewust en kritisch acteren in de school’. Elke medewerker, van ondersteuner tot leidinggevende, zal zijn of haar rol spelen in de school. Verjonging Gezien de leeftijdsopbouw van het personeel anno 2010 en de stabilisatie c.q. groei van het leerlingenaantal, is de verwachting dat er de komende jaren een aanzienlijke verjonging zal plaatsvinden van het onderwijsgevend personeel. Op basis van de geschetste ontwikkelingen met betrekking tot competentiegericht onderwijs (cgo), praktijkgericht onderwijs en het versterken van de relaties met bedrijven en instellingen, zullen we bij de samenstelling van het personeelsbestand nadrukkelijk aandacht besteden aan
11
een evenwichtige leeftijdsopbouw en het aantrekken van onderwijsinstructeurs/-assistenten met werkervaring in het bedrijfsleven. Tessenderlandt is er van overtuigd dat medewerkers met een ruime ervaring in bedrijven en instellingen de taal van onze leerlingen spreken en respect afdwingen bij de leerlingen vanwege de vakbekwaamheid die zij voorbeeldmatig kunnen laten zien. HRM De gewenste richting waarin de organisatie van Tessenderlandt zich wil ontwikkelen en de hiervoor beschreven personele ontwikkeling leiden tot een aantal doelen op het gebied van HRM die Tessenderlandt zich de komende jaren stelt. Daarbij is het van belang om nadrukkelijk invulling te geven aan de op SKVOB-niveau vastgestelde gesprekscyclus. Tessenderlandt zal aandacht besteden aan het benoemen van docenten in een LC- en LD-salarisschaal. Hiervoor zijn we, in- en extern, op zoek naar docenten die naast het verzorgen van lessen: ■ zich bekwamen in competentiegericht leren ■ in staat zijn om onderwijsvernieuwingen te beschrijven ■ als vernieuwer andere medewerkers kunnen enthousiasmeren. Dit beleid is vastgelegd in de ‘Beleidsnotitie invoering functiemix op de unit Tessenderlandt’11. Scholing Scholing zien wij als een belangrijke bijdrage in de verdere ontwikkeling en professionalisering van de organisatie en is dan ook in de eerste plaats gericht op professionele groei van de medewerker. Alhoewel veel docenten van Tessenderlandt werkervaring hebben in het bedrijfsleven, vormen docentenstages een goede mogelijkheid om het onderwijs maatschappelijk en vakinhoudelijk nog aantrekkelijker te maken. Binnen het model van integraal leidinggeven willen we scholing van medewerkers ombouwen van een vooral reactieve benadering (de medewerker vraagt en de schoolleiding accordeert) naar een meer proactieve benaderingswijze. Hierdoor worden alle medewerkers gestimuleerd om (meer) scholing te volgen. Deze kan plaatsvinden via individuele en/of collectieve trajecten. In het scholingsbeleid is het van belang om consistente lijnen te creëren met: ■ de merkenpaspoorten van de diverse locaties van Tessenderlandt ■ de activiteitenplannen van de verschillende locaties als onderdeel van het schoolpan van de unit ■ de gesprekscyclus in het integraal personeelsbeleid ■ de wet Beroepen in het Onderwijs (BIO). In deze benaderingswijze is scholing ook een middel om medewerkers te binden en te boeien binnen een lerende organisatie en sluit daarmee aan bij het strategisch beleid van de SKVOB. We faciliteren medewerkers aan de hand van de vraag in welke mate de scholing een bijdrage levert aan: ■ onderwijsinnovatie ■ teamontwikkeling ■ versterking van het verzorgen van onderwijs in het eigen vakgebied ■ het vaardiger worden in het gebruik van IT. De scholingsmogelijkheden van de medewerkers zijn toegenomen door de oprichting van De Academie van Scholengemeenschap Breda. Deze organiseert interne cursussen en opleidingen die gevolgd en gegeven worden door medewerkers van de Scholengemeenschap Breda. Men peilt de scholingsbehoefte een- of tweemaal per jaar, waarna het cursusaanbod wordt gepubliceerd.
Christoffel, donderdag 16 april 2015 Sharif, Mijke en Dennis zijn het roerend eens. Ze lezen de gedichtenbundel, door hun klas gemaakt, nog eens na. Het gedicht van Marie-Louise is indrukwekkend, maar de anderen mogen er ook zijn. Vandaag gaan ze met drie man naar een kleine uitgeverij om een gesprek aan te gaan met de uitgever om de bundel uit te brengen. De verzamelde gedichten vinden zij de moeite waard om anderen te laten lezen. Stiekem hopen ze erop dat ze er nog wat aan verdienen.
12
4.3 Informatietechnologie In het Strategisch Beleidsplan SKVOB heeft versterking van IT op de scholen prioriteit. Uitgangspunt is dat het bieden van uitdagend onderwijs ook eisen stelt aan de beschikbaarheid en kwaliteit van up to date hardware en software. Tessenderlandt gaat hier nadrukkelijk mee aan de slag. Van elk van de vier locaties verwachten wij dat ze bij de gekozen onderwijskundige ontwikkeling een inhoudelijk plan presenteren dat de consequenties op het gebied van IT aangeeft. Tevens stelt elke locatie hier een investeringplan bij op. Daarin wordt nadrukkelijk prioriteit gegeven aan: ■ het verkorten van de vervangingstermijn van IT hardware ■ optimaal inzetten van pc-gebruik in het onderwijs ■ verbeteren van de toegankelijkheid voor leerlingen en medewerkers van pc’s. In de planperiode van dit schoolplan wordt op alle locaties een elektronische leeromgeving (ELO) ingevoerd. De keuze voor de ELO maken we in samenspraak met de Commissie Automatisering van de SKVOB. In de planperiode wordt in elk lokaal een docenten-pc geplaatst. Deze dient voor de voorbereiding van het onderwijs, de uitvoering van de lessen met IT-toepassingen en voor de rapportage over de leerlingen. Leerlingen kunnen tussen 8.00 en 17.00 u. gebruik maken van de IT-infrastructuur. Op alle locaties richten we de infrastructuur daarom zo in dat de leerlingen ook buiten de lestijden, onder toezicht, zelfstandig kunnen werken. Zij verwerken er in hun eigen tempo opdrachten van docenten en stellen zelf leerstof samen op basis van een probleemstelling. Om het gebruik van de infrastructuur te optimaliseren worden aantrekkelijke en relevante programmatuur en content geïnstalleerd.
Baarle-Nassau, zomer 2015. Wie over vijf jaar het terrein van De la Salle oploopt, ziet een opnieuw ingericht schoolplein. De herinrichting is een gevolg van een langdurig onderwijsproject, waarin leerlingen zelf op meerdere manieren onderzocht hebben hoe een ideaal schoolplein eruit ziet, subsidies hebben gezocht, een aanvraag hebben opgesteld, een ontwerpwedstrijd hebben georganiseerd, het plan aan pers en omgeving hebben gepresenteerd, een winnend ontwerp hebben gekozen, gemeentelijke toestemming hebben verkregen, het plan zelf uitvoeren en waarin zij elkaar begeleiden en coachen. Het nieuwe schoolplein past binnen een brede onderwijsvisie waarin leerlingen leren in de vakken, in of buiten een domein, en waarin leerlingen en docenten op zoek zijn naar samenhang. Het leren en werken van leerlingen vindt plaats in klassikale lessen, in groepswerk, binnen en buiten de school, waarbij ruim gebruik gemaakt wordt van ‘nieuwe’ media. Op De la Salle werkt men aan de ontwikkeling van een aantal competenties, die de medewerkers – in samenspraak met medewerkers van vervolgopleidingen – hebben benoemd en ontwikkeld. De sfeer die je als bezoeker op De la Salle ervaart, is er een van gezelligheid, veiligheid en uitdaging. Dat alles in een open klimaat, waarin men grenzen opzoekt; gericht op groei!
13
5. De middelen 5.1 Huisvesting Vanaf 1 januari 2009 zijn de gebouwen van Tessenderlandt-Van Riebeecklaan, Christoffel en Kompas juridisch en economisch eigendom geworden van ROC West-Brabant. Daarmee is de huisvesting gedecentraliseerd zoals vastgelegd in het Masterplan Breda. ROC West-Brabant is vanaf 2009 verantwoordelijk voor verbouw, nieuwbouw en groot onderhoud van de genoemde drie gebouwen. In het Masterplan VMBO voor Breda zal het schoolgebouw Van Riebeecklaan intact blijven. Het is een typerend gebouw uit de begin jaren zestig van de vorige eeuw op een voor Breda unieke plek gesitueerd. Het omvangrijke grondoppervlak om het gebouw biedt ook in de toekomst veel mogelijkheden. De gebouwen van Kompas en Christoffel zullen wellicht op termijn worden afgestoten. De keuzes voor de huisvesting zullen gemaakt worden op basis van de onderwijskundige herstructurering van het VMBO in Breda. In 2009 heeft het ROC West-Brabant de rijkssubsidie aangevraagd om isolerende maatregelen te realiseren en het binnenklimaat van de schoolgebouwen te verbeteren. Met name het gebouw Van Riebeecklaan kent achterstallig onderhoud aan de ramen en kozijnen. Indien de subsidie wordt toegekend, vindt vervanging ervan in fasen plaats.
5.2 Financiën Tessenderlandt heeft zoals gemeld in 2008 gekozen voor het principe van integraal leiding geven. Daarom is er in 2009 voor gekozen om te werken met deelbegrotingen per locatie. Ook bij de recente invoering van het administratiesysteem van AFAS hebben we ervoor gekozen om de exploitatierekening (personeel en materieel) in te richten op locatieniveau. Deze inrichting behoeft de komende tijd nog verfijning. Aan de volgende zaken wordt aandacht besteed: ■ Nadere afspraken maken welke baten en lasten op de exploitatierekening worden geboekt van de betreffende locatie. ■ Verder implementeren van de financiële procedure die door SKVOB zijn vastgelegd. Hierbij wordt met name aandacht besteed aan de bestelprocedures en de begrotingen van vakgroepen. Om in control te kunnen zijn, is er behoefte aan financiële overzichten, zowel op het niveau van de vier locaties als op het niveau van de unit Tessenderlandt. In samenspraak met het servicebureau SKVOB besteden we hier aandacht aan. We stellen afdelingen en vakgroepen in staat om op basis van relevante financiële informatie begrotingen op te stellen.
Breda, maart 2014 Docent Harry Verheijden heeft sinds twee jaar de taak van ‘projectenmakelaar’ bij de ondernemende school Tessenderlandt aan de Van Riebeecklaan. De afgelopen week heeft het Amphiaziekenhuis een opdracht aangeboden die Harry nu vertaalt in praktijkopdrachten, passend bij het curriculum. Het Amphia heeft gevraagd om de kerstpakketten voor de medewerkers in te pakken. Deze opdracht wordt onderdeel van het curriculum van de opleiding Handel/Administratie. Harry beschrijft welke voorkennis en vaardigheden hiervoor nodig zijn en welke competenties bij deze opdracht worden getraind. Als de opdracht is beschreven wordt deze toegevoegd aan de digitale opdrachtenbank en kunnen de leerlingen in overleg met de coach deze opdracht kiezen.
14
6. Plaatsbepaling 6.1 Bestuur en organisatie Tessenderlandt is één van de drie units van de Scholengemeenschap Breda. De andere twee zijn Markenhage (vwo-havo-mavo) en Mencia de Mendoza (vwo-havo-mavo). Alle drie units hebben meerdere vestigingen. Markenhage bestaat uit de vestiging Markenhage in Breda en het Michaël college in Prinsenbeek. Mencia de Mendoza heeft naast de vestiging in Breda ook de vestiging Mencia Sandrode in Zundert. De locaties van Tessenderlandt zijn gevestigd in Breda en Baarle-Nassau. Die zijn: Tessenderlandt-VRL Van Riebeecklaan 2 4818 EB Breda VMBO (BL, KL, GL, MAVO) 700 leerlingen
Christoffel Rijnesteinstraat 1 4834 LB Breda VMBO (BL, KL, MAVO) 360 leerlingen
De la Salle 5111 BX Baarle-Nassau VMBO (MAVO) HAVO, VWO (onderbouw) 260 leerlingen
Kompas Heuvelstraat 52A 4813 GB Breda VMBO (BL) 80 leerlingen
15
Scholengemeenschap Breda is een van de vier scholen van de Stichting Katholiek Voortgezet Onderwijs Breda (SKVOB e.o). De andere scholen zijn Newman College (mavo-havo-vwo), Onze Lieve Vrouwelyceum (havo-vwo) en het Juvenaat H. Hart (gymnasium) in Bergen op Zoom.
De SKVOB heeft de volgende organisatiestructuur:
12
Raad van Toezicht
Bestuursraad
Service Bureau Financiën Personeelszaken Secretariaat
Onze Lieve Vrouwelyceum
Newmancollege
Juvenaat
Mencia de Mendoza
Markenhage
Mencia Sandrode
Michaël college
Scholengemeenschap Breda
Tessenderlandt
De la Salle Christoffel
Kompas
Tessenderlandt VRL
De bestuursraad bestaat uit de eindverantwoordelijke schoolleiders van de scholen.
16
6.2 Leerlingen Tessenderlandt onderscheidt doelgroepen, biedt ze een daarop afgestemd onderwijsprogramma en plaatst ze op daarvoor ingerichte locatie. Dit beleid heeft tot gevolg dat wij een breed jongerenpubliek in het voortgezet onderwijs kunnen bedienen. Op de locatie Tessenderlandt-Van Riebeecklaan bieden wij VMBO/MAVO aan. De la Salle is een locatie voor VMBO/MAVO en de onderbouw van het HAVO/VWO. De locaties Christoffel en Kompas hebben resp. VMBO/MAVO en VMBO. Hier worden leerlingen geplaatst die in het regulier onderwijs thuishoren, maar wel een specifieke zorgvraag hebben. In het schooljaar 2002-2003 is een project uitgevoerd om de integratie van de vier locaties in de unit te versterken. Daartoe is van elke locatie aan de hand van een aantal criteria de doelgroep beschreven.13 Het schema dat daaruit is ontstaan, wordt jaarlijks geëvalueerd en zo nodig verfijnd en bijgesteld. In het schooljaar 2007-2008 heeft Mercurius Marketing een identiteitsonderzoek uitgevoerd dat voor drie locaties geresulteerd heeft in een zogenaamde merkpropositie.14 Voor de vierde locatie, Kompas, is een afzonderlijk traject uitgevoerd om de locatie te karakteriseren en te positioneren in de unit.15 Dit onderzoek heeft inmiddels geleid tot een kenmerkend beeld van elke locatie. Elke locatie heeft een eigen aanbod, sfeer en identiteit. Dit ‘merk’ is leidend in de interne en externe communicatie van de locaties en de unit. De locaties vatten hun afzonderlijke merken samen met een motto: Christoffel
»
waar elk kind gezien wordt
De la Salle
»
zoekt de grens op!
Kompas
»
zorg voor onderwijs
Tessenderlandt – Van Riebeecklaan
»
de ondernemende school!
17
6.3 Het voedingsgebied
Het voedingsgebied van Tessenderlandt beslaat voornamelijk uit de gemeenten Breda, Oosterhout, Geertruidenberg, Drimmelen, Gilze en Rijen, Alphen en Chaam en Baarle-Nassau.
Uit onderzoek blijkt dat het aantal leerlingen in het VMBO daalt ten opzichte van het aantal leerlingen in het AVO (HAVO/VWO). De gegevens in het rapport ‘VMBO Herkend’16 worden bevestigd door de cijfers van BMC, een adviesbureau dat onderzoek doet naar de positionering van het VMBO in Breda (www.bmc.nl). Het onderzoek toont tevens aan dat het aantal leerlingen op brede VMBO-scholengemeenschappen, zoals Tessenderlandt, daalt door de zuigende werking van de MAVO-tl van MAVO/HAVO/VWO-scholengemeenschappen. Deze daling heeft zich vooral voorgedaan op Tessenderlandt-Van Riebeecklaan en De la Salle. Op dit moment lijkt het aantal leerlingen, ook op die locaties, te stabiliseren en zelfs licht te groeien. Dat is mogelijk door de groei van de basisgeneratie in Breda die de krimp in de regio moet compenseren.17
Geïndexeerde bevolkingsontwikkeling in Breda, West-brabant en Nederland in de periode 1990-2009 (1990=100)
Bron: CBS
18
Het voedingsgebied van De la Salle is zeer beperkt. Deze locatie betrekt haar leerlingen uit twee gemeenten met vijf woonkernen. Daar staan zeven basisscholen. Dat toont meteen de kwetsbaarheid van de locatie aan. De stabilisatie - nu zelfs lichte groei - van de unit komt ook tot stand door de aantrekkende instroom van nieuwe leerlingen zoals blijkt uit onderstaande diagrammen. Die tonen de groei in de laatste schooljaren en instroom in het eerste leerjaar en de zij-instroom in hogere leerjaren in de schooljaren 2007-2008 tot en met 2009-2010.
Bron: BMC Advies management
Totaal aantal leerlingen 2010-2011
1401
2009-2010
1333
2008-2009
1260
1315
1280
1300
1320
1340
1360
1380
1400
1420
Schooljaar
Totaal aantal leerlingen
Instroom
Instroom leerjaar 1
Instroom leerjaar 2 t/m 4
2008-2009 2009-2010 2010-2011
1315 1333 1401
2008-2009 2009-2010 2010-2011
328 312 352
85 65 82
Het is opvallend dat Tessenderlandt elk jaar een groot aantal zogenaamde zij-instromers opneemt. Zoals blijkt uit bovenstaande tabel. Het gaat voornamelijk om leerlingen uit MAVO/HAVO/VWO-scholengemeenschappen. Van alle zij-instromers kwam in het schooljaar 2009-2010 77% uit het MAVO/HAVO/VWO. Deze leerlingen krijgen in het voorbereidend beroepsonderwijs van Tessenderlandt de kans om een beroepsbeeld te verwerven en een VMBO-diploma te halen.
19
6.4 Samenwerkingsverbanden De doelgroepen en locaties bepalen in belangrijke mate het onderwijsaanbod en dus de positie van Tessenderlandt in het voortgezet onderwijs in Breda en omgeving. Die positie wordt in de regio ook bepaald door de samenwerkingsverbanden waar wij actief aan deelnemen. Op de eerste plaats is er het Regionaal Samenwerkingsverband Breda e.o. (www.rsvbreda.nl) waarin alle scholen voor voortgezet onderwijs hun leerlingenzorg optimaliseren en Passend Onderwijs ontwikkelen (www.passendonderwijs.nl). Ook op het gebied van de onderwijsontwikkeling werkt Tessenderlandt nauw samen met andere scholen en andere vormen van onderwijs. De samenwerking met het MBO springt daarbij het meest in het oog. Te noemen zijn: ■ de ontwikkeling van doorlopende leerlijnen VMBO-MBO samen met ROC De Rooi Pannen en het Vitalis College en het Radius College van ROC West-Brabant ■ de gezamenlijke voorbereiding en invoering van maatschappelijke stages in zowel het VMBO als het MBO ■ het innovatiearrangement ‘Puberbrein als innovatiekans’, dat wordt aangepakt tezamen met het Radius College, Vitalis College en een aantal bedrijven en instellingen ■ het innovatiearrangement ‘Keuzeprocessen’, dat we uitvoeren met andere scholen voor voortgezet onderwijs en ROC West-Brabant ■ de samenwerking met verschillende colleges van ROC West-Brabant bij de invoering van duale leertrajecten ■ het Convenant Voortijdig Schoolverlaten 2007-2011 West-Brabant dat de SKVOB mede heeft ondertekend voor de preventie van voortijdig schoolverlaten en de verbetering van de aansluiting tussen VMBO en MBO.18 Verder zoekt Tessenderlandt in het algemeen de samenwerking met de maatschappelijke omgeving. Die samenwerking krijgt gestalte in onderwijstrajecten die we met medewerking van het bedrijfsleven ontwikkelen, maar bijvoorbeeld ook in activiteiten die de locaties ondernemen tezamen met de wijken waar ze gehuisvest zijn. Op het gebied van de huisvesting nemen wij overigens een aparte plaats in. Alle gebouwen van de SKVOB zijn ondergebracht bij de coöperatieve vereniging Building Breda. De huisvesting van Tessenderlandt echter is sinds 1 januari 2009 ondergebracht bij ROC West-Brabant. Dat brengt een aparte samenwerkingsrelatie met zich mee. Deze krijgt een extra dimensie, doordat Tessenderlandt samen met de VMBO-scholen die ressorteren onder het bevoegd gezag van ROC West-Brabant invulling gaat geven aan het Masterplan Breda. In het voorjaar van 2010 is gestart met het ontwikkelen van een strategische onderwijsvisie. Samen met de collegascholen in Breda hebben we de volgende uitgangspunten geformuleerd: ■ Er moet in Breda een dekkend aanbod van VMBO-voorzieningen zijn. ■ Er moet wat te kiezen zijn voor kinderen en ouders. ■ De zorgstructuur geven we nadrukkelijk vorm waarbij gestreefd wordt naar afstemming met rec 3 en rec 4 scholen en de Praktijkschool. Bij het invullen van de zorg huldigen we de uitgangspunten van Passend Onderwijs. Een extern bureau is benaderd om de strategische onderwijsvisie in een notitie te beschrijven. Dat is BMC te Amersfoort. Tevens is er een gezamenlijke projectleider aangetrokken om deze ontwikkeling te begeleiden. In het najaar van 2010 zal de strategische onderwijsnotitie worden vastgesteld. Vervolgens wordt er vóór 1 november 2011 een Regionaal Programma Onderwijsvoorzieningen19 aangevraagd. Daarna kan per 1 augustus 2012 een start gemaakt worden met de realisering van de plannen met het VMBO in Breda. De herstructurering wordt tenslotte gevolgd door een huisvestingsplan.
20
7. Verantwoording Tessenderlandt maakt sinds het Schoolontwikkelingsplan gebruik van een monitor van onderwijskundige activiteiten. Daarin werden geen gegevens opgenomen die nodig zijn voor de verticale verantwoording (o.a. Inspectie) en horizontale verantwoording naar bijvoorbeeld ouders, scholen in het basisonderwijs e.d. Deze gegevens werden afzonderlijk gegenereerd en gepresenteerd. Te denken valt aan de in-, door- en uitstroomgegevens, tevredenheidonderzoeken, verblijfsduur en opbrengsten. In deze situatie wordt verbetering gebracht doordat de scholen van de SKVOB, dus ook Tessenderlandt, zich hebben aangesloten bij Vensters voor Verantwoording van de VO-raad In dit project leveren de scholen een compleet beeld van het onderwijs, de kwaliteit en resultaten daarvan en de bedrijfsvoering. “Doel van het project is kwaliteitsstandaarden te ontwikkelen en de mogelijkheid schoolresultaten met elkaar te vergelijken (benchmarking). Verticale verantwoording (o.a. inspectie) en horizontale verantwoording (o.a. ouders, basisscholen, gemeente) worden met elkaar verbonden. Het is de bedoeling dat in 2010 alle scholen hun gegevens openbaar beschikbaar hebben.”20 Daarbij gelden de volgende indicatoren:
Algemeen
Kwaliteit
Onze school
Tevredenheid leerlingen
Marktaandeel/voedingsgebied
Tevredenheid ouders
Aantal leerlingen
Toeleverend en afnemend onderwijs
Profiel-en sectorkeuze
Schoolklimaat en veiligheid Externe evaluaties
Resultaten Slaagpercentage
Bedrijfsvoering
Examencijfers
Financiën
Doorstroom en uitstroom
Schoolkosten
Tussentijds van school
Personeel Ziekteverzuim
Onderwijsbeleid
Scholingsuitgaven
Schoolplan
Leerlingaantal/personeel
Zorgplan Samenwerking Onderwijstijd Kenmerken leerlingen
De centrale indicatoren (blauw) worden gevuld vanuit het systeem van Vensters voor Verantwoording. De decentrale indicatoren (wit) vult de school zelf. In het schooljaar 2008-2009 heeft Tessenderlandt samen met de twee andere units van de Scholengemeenschap Breda drie tevredenheidonderzoeken uitgevoerd. De resultaten daarvan zijn meegenomen in de activiteitenplannen van 2009-2010 en 2010-2011. Voor de tevredenheidonderzoeken maakt Tessenderlandt vanaf 2008 gebruik van het systeem van Kwaliteitscholen (www.kwaliteitscholen.nl).
21
8. Bronnen 1 2 3 4 5 6 7
Strategisch beleidsplan 2010-2013 SKVOB e.o. Pre-ambule competentiegericht leren, AtlasAdvies. Puberbrein als innovatiekans, Projectplan Innovatiearrangement 2009. Keuzeprocessen: van ervaring naar zelfsturing, Projectplan Innovatiearrangement 2009. Op weg naar integraal management, beleidsnotitie, mei 2008. Invulling Kwaliteitsagenda Voortgezet Onderwijs 2009 unit Tessenderlandt, 9 februari 2009. Onderwijs met ambitie: Samen werken aan kwaliteit in het Voortgezet Onderwijs, OCW, juli 2008.
Zie: Implementatienotitie Op weg naar integraal management. Confrontatiematrix Tessenderlandt, Christoffel, De la Salle, Kompas, Tessenderlandt-VRL. 10 Zie o.m.het werkdocument Referentiekader Passend onderwijs, juni 2010 van de sectororganisaties. 11 Beleidsnotitie invoering functiemix op de unit Tessenderlandt, CPS, 8 november 2010. 12 Zie: www.skvob.nl. 13 Verslag Project Integratie Tessenderlandt, Breda, 28 februari 2003. 14 De identiteit van Tessenderlandt, Mercurius Marketing, 2008. 15 Kompas, zorg voor onderwijs, Breda, 15 mei 2009. 16 VMBO Herkend, Concept advies Structuur van het vmbo in de toekomst, Stichting Platforms VMBO, jan. 2010. 17 Sociaal-economische analyse van de gemeente Breda, november 2009. 8 9
Convenant VSV 2007-2011 West-Brabant, Convenant tussen de staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, de contactgemeente van RMC-regio 34 en bevoegde gezagen scholen/onderwijsinstellingen inzake het terugdringen van het aantal voortijdige schoolverlaters in de schooljaren 2007-2008 tot en met 2010-2011, Tilburg, 26 maart 2008. 19 Zie: Regeling voorzieningenplanning voortgezet onderwijs, Algemeen Verbindend Voorschrift, 11 juli 2008. 20 Zie: www.venstervoorverantwoording.nl. 18
22
mavo en voorbereidend mbo
Van Riebeecklaan 2 4818 EB Breda Tel. (076) 521 93 52
[email protected] www.tessenderlandt.nl mavo en voorbereidend mbo met lwoo Rijnesteinstraat 1 4834 LB Breda Tel. (076) 561 29 52
[email protected] www.christoffelbreda.nl
mavo havo vwo Sportlaan 1 5111 BX Baarle-Nassau Tel.: (013) 507 94 95
[email protected] www.delasalle.nl
voorbereidend mbo met lwoo Heuvelstraat 52a 4813 GB Breda Tel. (076) 521 98 65
[email protected] www.kompasbreda.nl
Vormgeving: Ad Vermeulen, Studio 9, Teteringen
