Schoolondersteuningsprofiel Instituut voor Orthopedagogisch Onderwijs (IvOO) VSO Arbeid/Dagbesteding (AD) 25-03-2014 De profielen dienen, enerzijds per school en anderzijds gebundeld tot een overzichtelijk geheel, de dialoog binnen de samenwerkingsverbanden in de regio’s in voorbereiding op het ondersteuningsplan.
Het profiel legt in deze fase de focus op het beschrijven van de gespecialiseerde dieptezorg die in de huidige situatie door de scholen voor (V)SO geboden wordt. Voor wat betreft de beschrijving van basis- en breedtezorg, en de (kwaliteit)afspraken daarbinnen, wordt in een volgende fase aangesloten bij de specifieke afspraken per samenwerkingsverband. Het is geen statisch document, maar zal zijn dynamiek en doorontwikkeling kennen binnen het toekomstige passend onderwijs.
Schoolondersteuningsprofiel IvOO VSO AD versie 250314
Pagina 1
SCHOOLONDERSTEUNINGSPROFIEL SO
VSO (AD)
AB
School:
Instituut voor Orthopedagogisch Onderwijs (IvOO)
Adres:
Severenstraat 18
Postcode:
6225 AR
Plaats:
Maastricht
Brinnr.:
00SH
Identiteit:
R.K.
Tel.:
043-3467730
Email:
[email protected]
Site:
www.ivoo.eu
(bestuurs- en schoolnummer)
Maakt deel uit van SWV(-en): VO 31.05
Dit document is vastgesteld door het bestuur, na advies (G)MR. Datum: Handtekening: Naam functie:
ALGEMEEN De school is onderdeel van schoolbestuur MosaLira. De school heeft een formele (op overeenkomsten gebaseerde) samenwerkingsrelatie met: n.v.t. De school is een school voor voortgezet speciaal onderwijs (VSO) voor leerlingen van 12-20 jaar. De locatie biedt onderwijs en ondersteuning aan leerlingen met een diagnose binnen het autismespectrum (ASS, PDD-NOS, Asperger). De school is onderdeel van Stichting MosaLira.
Schoolondersteuningsprofiel IvOO VSO AD versie 250314
Pagina 2
Aantal leerlingen 1-10-2012
1-10-2011
1-10-2010
1-10-2009
151
131
141
ZMLK LG MG LZsomatisch LZpsychiatrisch ZMOK 152
De doelgroepenscholen van het speciaal en het voortgezet speciaal onderwijs zien wij als voorzieningen binnen de regionale samenwerkingsverbanden, die daar waar nodig de reguliere scholen aanvullen in hun opdracht om passend onderwijs te bieden. Plaatsing wordt met de invoering van passend onderwijs afhankelijk van de onderlinge afspraken in het regionale samenwerkingsverband. Voedingsgebied: de leerlingen zijn voornamelijk afkomstig uit de gemeenten in willekeurige volgorde: Sittard-Geleen, Stein, Onderbanken, Schinnen, Brunssum, Heerlen, Landgraaf, Beek, Meersen, Nuth, Maastricht, Kerkrade, Voerendaal, Valkenburg a/d Geul, Simpelveld, Gulpen-Wittem, Eijsden-Margraten en Vaals. Onderwijslocaties: 1 Adressen (buiten het hoofdgebouw) i.g.v. meerdere leslocaties: n.v.t. Locaties andere activiteiten (leerwerkbedrijf, etc.) - Stageplekken voor individuele- en groepsstages (groepsstages vinden plaats bij de HEMA, Plus en Albert Heijn) - Op de Jan Baptist school (school voor cluster 3 ZML) nemen leerlingen van het IvOO VSO AD met uitstroomprofiel activiteitgerichte dagbesteding deel aan dagbestedingactiviteiten. Dit ter voorbereiding op een eventuele doorstroom naar een externe stageplek.
Schoolondersteuningsprofiel IvOO VSO AD versie 250314
Pagina 3
BESCHRIJVING VAN DE DOELGROEP De doelgroep(en) zijn leerlingen met specifieke onderwijs- en ondersteuningsbehoeftes in de school- en (vaak ook de) thuissituatie. De doelgroep van het IvOO VSO AD wordt gevormd door leerlingen met een diagnose binnen het autismespectrum (ASS, PDD-NOS en Asperger) met een cluster 4 indicatie. Comorbiditeit komt geregeld voor waarbij autisme wel op de voorgrond staat. Er kan dan bijvoorbeeld sprake zijn van ADHD, Gilles de la Tourette, dyslexie of angststoornissen. Het cognitief niveau van de leerlingen is zeer divers, van beneden gemiddeld intelligentieniveau tot gemiddeld. Vanwege hun autisme worden deze leerlingen zodanig beperkt dat hun uitstroommogelijkheden arbeid of dagbesteding zijn. Leerlingen met autisme hebben specifieke onderwijsbehoeften en dat vergt een speciale onderwijsaanpak en specifieke ondersteuning. Voorwaarden om tot leren te komen zijn een gestructureerde en overzichtelijke leeromgeving. Maar ook een vast dagprogramma, visualisatie, duidelijke regels, consequent handelen en basisveiligheid zijn belangrijke voorwaarden. De leerlingen hebben extra begeleiding nodig zodat ze zicht krijgen op hun beperkingen en mogelijkheden en daarmee leren omgaan. Vanuit onze missie en visie is ons uitgangspunt dat we de leerlingen functionele vaardigheden aanleren die de zelfstandigheid en zelfredzaamheid maximaliseren. We richten ons daarbij tot vaardigheden die vereist zijn voor de uitstroom naar de uitstroomprofielen dagbesteding en arbeid, met een zo hoog mogelijke loonwaarde. Binnen de uitstroomprofielen zijn er verschillende domeinen, te weten: arbeid, wonen, vrije tijd en actief burgerschap. Instroom: De meeste leerlingen zijn ingestroomd vanuit het speciaal basisonderwijs (16%), het regulier primair onderwijs (7%), het regulier voortgezet onderwijs (9%), het (voortgezet) speciaal onderwijs (21%), IvOO SO (47%) en verhuizing (2%). Toelating: Tot 01-08-2014 is toelating mogelijk met een indicatie op grond van de landelijke indicatiecriteria. Na de aanmelding bij de school start de interne procedure van de Commissie van Begeleiding (CvB) en neemt het bevoegd gezag vervolgens een toelatingsbesluit op basis van het advies van de CvB. Deze commissie bestaat uit een psycholoog/orthopedagoog, locatiedirecteur, intern begeleider (IB’er) en stagecoördinator. Grenzen aan toelaatbaarheid: In principe zijn alle leerlingen met een cluster 4 indicatie en een diagnose autisme plaatsbaar op IvOO VSO AD, maar er zijn grenzen aan de toelaatbaarheid. Een leerling moet in staat zijn om te functioneren binnen een groep van 12 leerlingen, want het bieden van individueel onderwijs is niet mogelijk. Soms kan het ook voorkomen dat behandeling eerst nodig is om een succesvolle start op school te kunnen maken. Aan leerlingen die externaliserend gedrag vertonen, waarbij het autisme hier niet aan ten grondslag ligt en waardoor ze de veiligheid voor de leerlingen zelf en/of andere leerlingen in gevaar brengen, kan er geen passend onderwijs worden geboden binnen het IvOO VSO AD. Wanneer er sprake is van comorbiditeit, waarbij het autisme niet op de voorgrond staat, wordt er per leerling bekeken of het IvOO VSO AD passend onderwijs kan geven. Wanneer blijkt dat het IvOO VSO AD geen passend onderwijsaanbod kan bieden aan de leerling, ondersteunt de school ouders/verzorgers in het zoeken naar de juiste (onderwijs)plek.
Schoolondersteuningsprofiel IvOO VSO AD versie 250314
Pagina 4
Terugplaatsing: Per jaar kunnen 2 à 3 leerlingen op een bepaald moment terug naar het regulier onderwijs. Criteria voor terugplaatsing zijn: het sociaal-emotioneel functioneren, de werkhouding, de belastbaarheid en het cognitief niveau van de leerling. Mocht een leerling terug kunnen naar regulier onderwijs, vindt er altijd een gedegen overdracht plaats, in overleg met beide scholen, ouders/verzorgers en de leerling. Ambulante begeleiding wordt ingeschakeld op het moment dat de leerling terug geplaatst wordt in het regulier onderwijs. Uitstroom: De meeste leerlingen verlaten de school op hun 18e. Uitloop is mogelijk tot 20 jaar, indien dit het perspectief op persoonlijke ontwikkeling of arbeid wezenlijk vergroot. Uitstroom naar: Dagbesteding Reguliere arbeid Vervolgonderwijs Rea College Regulier MBO VSO ZMOK elders Verhuizing buitenland leerling Regulier Voortgezet Onderwijs REC III
Aantal leerlingen: 10 4 3 5 2 1 3 2
Het minimale didactisch streefniveau van de leerlingen die uitstromen richting arbeid is vergelijkbaar met het niveau van eind leerjaar twee van vmbo basis/kader. Het minimale didactisch streefniveau van leerlingen die uitstromen naar arbeidsmatige dagbesteding is vergelijkbaar met het niveau van eind leerjaar één van vmbo basis/kader. Het niveau van leerlingen die uitstromen richting activiteitgerichte dagbesteding is vergelijkbaar met groep 5-6 van het primair onderwijs. Ambulante begeleiding wordt ingeschakeld op het moment dat de leerling uitstroomt naar het regulier onderwijs (MBO).
Schoolondersteuningsprofiel IvOO VSO AD versie 250314
Pagina 5
DOELSTELLING Doel van het onderwijs van de school in een zin: Het IvOO VSO AD heeft als doel om de leerlingen functionele vaardigheden aan te leren die de zelfstandigheid en zelfredzaamheid maximaliseren op het gebied van arbeid, wonen, vrije tijd en actief burgerschap, binnen een waardegerichte benadering waarbij de vorming en het welbevinden van de leerlingen centraal staan. Onderwijs: aanbod en organisatie Het IvOO VSO AD biedt speciaal onderwijs aan leerlingen, die door hun autisme niet in staat zijn om deel te nemen aan het regulier onderwijs. Het IvOO VSO AD heeft drie verschillende uitstroomniveaus, namelijk activiteitgerichte dagbesteding, arbeidsmatige dagbesteding en arbeid. Binnen de school is het pedagogisch handelen en het onderwijsleerproces aan elkaar verbonden door middel van de 1-Zorgroute. Binnen deze 1-zorgroute kan de leerkracht een beroep doen op de expertise van de intern begeleider en wanneer uitgebreidere diagnostiek/begeleiding nodig is, ook op de orthopedagoog/psycholoog. Als het nodig is kan een specialist van buiten de school ondersteuning bieden, ook zijn er nauwe contacten met jeugdhulpverleningsinstanties. Leerlingen worden drie keer per jaar uitgebreid besproken in een multidisciplinair team tijdens de voortgang controle bespreking (VCB). Mochten er plotselinge stagnaties zijn of anderszins zorgelijke ontwikkelingen, dan wordt de 2de lijnzorg (VCB+) psycholoog/orthopedagoog, ingeschakeld. Er wordt hierbij ook altijd contact opgenomen met ouders/verzorgers. Mocht er meer begeleiding nodig zijn, dan wordt er samen met ouders/verzorgers een verwijzing opgesteld voor externe hulpverlening (3de lijnzorg). Er wordt zoveel mogelijk tegemoet gekomen aan wat de leerlingen nodig hebben om de onderwijsdoelen te bereiken. Hierbij worden de leerlingen actief betrokken, door ze samen te bespreken. Voor elke leerling wordt een individueel ontwikkelingsperspectief (OPP) opgesteld. Daarin worden de belangrijkste doelen vermeld met de daarbij behorende protectieve/belemmerende factoren en de onderwijsbehoeften. Ieder OPP heeft de volgende onderdelen: - Achtergrond informatie over de leerling zoals diagnose, recente hulpverlening, medicatie en thuissituatie. - Taakwerkhouding, communicatie, sociaal emotionele-, motorische-, en zintuiglijke ontwikkeling, stagevaardigheden. - Het didactisch niveau, met daarin het huidige niveau van het onderwijsaanbod en de leerroute, het ontwikkelingsperspectief, de verwachte uitstroombestemming en eventuele individuele aanpassingen op het leerstofaanbod. - Het OPP wordt driemaal per jaar bijgesteld tijdens de VCB en besproken met ouders/verzorgers. Naast het OPP wordt er ook gewerkt met groepsplannen, op didactisch- en pedagogisch gebied. Differentiatie in aanbod is er op intensief, basis en talent niveau. De pedagogische groepsplannen zijn gebaseerd op de CED-leerlijnen, leren leren, sociaal gedrag en zelfbeeld. Per uitstroomniveau wordt er aan verschillende doelen gewerkt. Ook deze worden driemaal per jaar geëvalueerd en besproken met ouders/verzorgers. De klassen zijn samengesteld op basis van het uitstroomniveau van de leerling (dagbesteding en arbeid), sociale emotionele ontwikkeling, didactische mogelijkheden en leeftijd.
Schoolondersteuningsprofiel IvOO VSO AD versie 250314
Pagina 6
De groepsgrootte is maximaal 11 leerlingen. De groepsgrootte wordt incidenteel vastgesteld en kan per klas verschillen op grond van individuele kind problematiek en de te verwachten groepsdynamiek. Elke groep heeft een vast lokaal en een vaste leerkracht en leraarondersteuner/onderwijsassistent. De praktijkvakken vinden plaats in de daarvoor speciaal ingerichte lokalen. Er is een onder- (12-14 jaar), midden- (14-16 jaar), en bovenbouw (16-20 jaar). Het onderwijs wordt aangeboden aan leerlingen tussen de 12 en 20 jaar in een geïntegreerd lesprogramma. Het accent ligt op arbeids-, didactische-, en zelfstandigheidvaardigheden, die gerelateerd zijn aan hun toekomstige plek in de maatschappij. Het aanleren en trainen van communicatieve en sociale vaardigheden en zelfredzaamheid neemt een belangrijke plaats in hun dagelijks programma in. Kenmerkend voor het onderwijs is: - Het onderwijs is afgestemd op de individuele onderwijsbehoeften. - Een leeromgeving gericht op het verwerven van competenties/vaardigheden. - De leerling staat centraal. - Leren door doen. - Beloningssysteem - Leerlingen leren hun eigen mogelijkheden/beperkingen erkennen en herkennen. Het leerprogramma is niet diplomagericht, maar biedt wel de mogelijkheden om vanuit de behoeften en vaardigheden van leerlingen een zo passend mogelijke leerroute te volgen. Afsluiting vindt plaats door middel van een portfolio en het transitiedocument. IVIO-certificaten kunnen behaald worden, indien deze een meerwaarde bieden voor de ontwikkeling van de leerlingen. Wij werken met methodes die ook in het reguliere (voortgezet) onderwijs worden gebruikt. Bij aanschaf van methodes wordt er op gelet dat ze prikkelarm zijn en autismevriendelijk taalgebruik bevatten. Leerlingen krijgen les in de vakken: Nederlands, Engels, wiskunde, wereldoriëntatie en biologie. Wereldoriëntatie en biologie worden enkel in de onder- en middenbouw aangeboden, gezien de bovenbouw zich richt op het aanleren van arbeidsvaardigheden. Naast deze vakken krijgen de leerlingen koken, techniek en gymnastiek. Ook oefenen de leerlingen doelgericht met zelfstandig reizen. Voor de sociaal-emotionele ontwikkeling wordt o.a. psycho-educatie aangeboden. Wij vinden het belangrijk dat onze leerlingen een goed zicht krijgen op zichzelf. Hiervoor worden verschillende methodes gebruikt zoals “Ik ben speciaal” (Autisme Centraal). Seksuele voorlichting wordt schoolbreed aangeboden aan de hand van de CED-leerlijnen. Om de sociaal-emotionele ontwikkeling van de leerlingen in kaart te brengen kunnen diverse vragenlijsten worden afgenomen, te weten de VISK, ESSEONR, SRZ-P en de TRF. De onderwijsaanpak is gebaseerd op Treatment and Education of Autistic and related Communication Handicapped Children (TEACCH). De belangrijkste kenmerken zijn: - Het structureren van de ruimte aan de hand van duidelijke aanwijzingen over welke activiteit waar plaats vindt. - Het structureren van de tijd door middel van pictogrammen/woorden die laten zien welke activiteiten wanneer plaats vinden. - Het structureren van taken door het stap van stap aanbieden van steeds complexere taken.
Schoolondersteuningsprofiel IvOO VSO AD versie 250314
Pagina 7
Samenstelling groepen: De groepen zijn samengesteld op basis van het uitstroomniveau van de leerling (dagbesteding of arbeid), sociale emotionele ontwikkeling, didactische mogelijkheden en leeftijd. De vakken Nederlands, wiskunde en Engels worden groepsoverstijgend aangeboden. Dit houdt in dat deze vakken aan leerlingen met hetzelfde didactische niveau worden aangeboden. Dit kan betekenen dat de leerlingen in een andere klas bepaalde vakken volgen. Omgaan met verschillende en speciale onderwijs- en ontwikkelingsbehoeften: Ontwikkelingsperspectief, uitstroomniveaus, en referentieniveaus: Bij binnenkomst van een leerling wordt een OPP opgesteld met bijbehorend uitstroomniveau en ontwikkelingsperspectief. Er zijn drie verschillende uitstroommogelijkheden, nl. activiteitgerichte dagbesteding, arbeidsmatige dagbesteding en arbeid. Bij elk uitstroomprofiel zijn leerstandaarden opgesteld. Deze geven een minimaal niveau aan wat de leerlingen bereikt moeten hebben, wanneer ze de school verlaten. Het uitstroomprofiel kan gedurende de schoolloopbaan bijgesteld worden. Groepsplannen en individuele handelingsplannen: Naast het OPP wordt er ook gewerkt met groepsplannen, zowel op didactisch en op pedagogisch gebied. De pedagogische groepsplannen zijn gebaseerd op de CED-leerlijnen leren leren, sociaal gedrag en zelfbeeld. Per uitstroomniveau wordt er aan verschillende doelen gewerkt. Deze worden driemaal per jaar geëvalueerd en besproken met ouders/verzorgers. Leerroutes, leerstofsysteem en leerlijnen: De leerroute wordt voor elke leerling op maat gemaakt en is gekoppeld aan het uitstroomniveau op didactisch- en pedagogisch gebied. Ook de arbeidsvaardigheden worden gekoppeld aan het uitstroomniveau. De leerroute loopt van leerjaar 1 tot en met leerjaar 6 en kan op elk moment worden bijgesteld. Dit gebeurt in samenspraak met de IB’er en zal altijd worden teruggekoppeld naar ouders/verzorgers. Leerlingen die onderwijs volgen op het IvOO VSO AD kunnen geen diploma halen, maar wel IVIO-certificaten op 4 verschillende niveaus, te weten KSE 1 t/m KSE 4 voor de vakken Nederlands, wiskunde en Engels. De binnen het IvOO VSO AD gebruikte leerlijnen zijn gebaseerd op de leerlijnen opgesteld door het CED voor het speciaal (voortgezet) onderwijs. De relaties daarbinnen: De OPP’s van de leerlingen en de groepsplannen worden drie keer per jaar uitgebreid besproken in een multidisciplinair team tijdens de voortgang controle bespreking (VCB). Mochten er plotselinge stagnaties zijn of anderszins zorgelijke ontwikkelingen, dan wordt de 2de lijn zorg (VCB+), psycholoog/orthopedagoog, ingeschakeld. Er wordt hierbij ook altijd contact opgenomen met ouders/verzorgers. Dit is een jaarlijks terugkerende cyclus die is vastgelegd in de jaarplanner. Continuïteit onderwijszorg: Zorgstructuur: Op het IvOO VSO AD is het pedagogisch handelen en het onderwijsproces aan elkaar verbonden door middel van de 1-Zorgroute. Binnen deze 1-zorgroute kan de leerkracht een beroep doen op de expertise van de intern begeleider (1ste lijn zorg) en wanneer uitgebreidere diagnostiek/begeleiding nodig is, ook op de orthopedagoog/psycholoog (2de lijn zorg). Als het nodig is kan een specialist van buiten de school ondersteuning bieden, ook zijn er nauwe contact met jeugdhulpverleningsinstanties (3de lijn zorg).
Schoolondersteuningsprofiel IvOO VSO AD versie 250314
Pagina 8
Leerlingvolgsysteem en rapporten: Het IvOO VSO AD werkt met een digitaal systeem: Schooldatabeheer. In dit systeem worden de contacten en afspraken, verslaglegging en rapporten geplaatst. Tevens worden methodegebonden toetsen afgenomen. De Cito-toetsen worden afgenomen in de onderbouw (januari en mei) en Volg- en Advies Systeem (VAS-) toetsen in alle bouwen. VAS 0 wordt afgenomen bij nieuwe leerlingen in de onderbouw om het didactisch niveau te bepalen, bij nieuwe leerlingen in de midden- en bovenbouw kan dit ook VAS 1 zijn. VAS 1, 2 of 3 wordt één keer per jaar afgenomen bij leerlingen van de midden- en bovenbouw. Rapporten worden tweemaal per jaar afgegeven aan de leerlingen. Er worden geen cijfers genoemd, maar er is een beoordeling in woorden. Hier is bewust voor gekozen. Het gaat nl. niet alleen om de feitelijke cijfers die leerlingen behalen, maar om de gehele ontwikkeling op hun eigen niveau. Er worden voornamelijk leerattitudes, zoals ‘motivatie’ en ‘inzet’ beoordeeld. Specifieke aandachtsvelden bij leergebiedoverstijgende doelen/activiteiten: Er wordt aan leergebiedoverstijgende doelen gewerkt middels de pedagogische leerlijnen: - Leren leren - Sociaal gedrag - Zelfbeeld Daarnaast wordt specifiek aandacht besteed aan zelfstandig reizen en zelfredzaamheid (boodschappen doen, huishoudelijke klassentaken zoals vegen, afwassen, etc.). De leerlingen worden betrokken bij hun eigen ontwikkeling van de leergebiedoverstijgende doelen. Dit kan middels individuele gesprekken, waarbij de leerlingen inzicht krijgen in hun eigen functioneren. Arbeidstoeleiding en stage: Middels de methode ‘Brug naar Werk’ worden de leerlingen voorbereid op dagbesteding/werk, de methode ondersteunt leerlingen op het gebied van arbeidsoriëntatie en arbeidsbegeleiding. Brug naar Werk wordt aangeboden vanaf de middenbouw. In deze methode komen verschillende arbeidsvaardigheden aan bod. De leerlingen leren een reëel zicht te krijgen op hun eigen mogelijkheden en hoe ze deze optimaal kunnen benutten. Er wordt aandacht besteed aan arbeidshouding, sociale vaardigheden, lichaamsverzorging en zelfinzicht. De stage bestaat uit twee fasen en geldt voor alle uitstroomniveaus. De eerste fase is interne stage en start wanneer de leerling 13,5 jaar oud is. Hierbij worden stageopdrachten binnen de school verricht. Elke stagetaak heeft een duur van 6 weken en wordt hierna met de leerling geëvalueerd. De evaluaties met de bijbehorende onderwijsbehoeften worden in het OPP toegevoegd. Wanneer een leerling 15,5 jaar oud is, kan er een assessment worden afgenomen. Er wordt onderzocht wat de ontwikkelingskansen en het daarbij behorende arbeidsperspectief is. Als leerlingen 16 jaar oud zijn vindt er een startgesprek externe stage plaats met leerling, ouders/verzorgers en betrokkenen van school. Er wordt bepaald welke vorm van stage het meest geschikt is voor de leerling. Er zijn 3 verschillende mogelijkheden. Als eerste wordt er stage binnen school aangeboden voor leerlingen met het uitstroomprofiel activiteitgerichte dagbesteding. Daarnaast zijn er groepsstages voor leerlingen die wel extern stage kunnen lopen, maar hier extra begeleiding van school bij nodig hebben. Deze stages vinden plaats bij de HEMA, Plus of Albert Heijn. Vervoer naar deze stages wordt indien nodig geregeld door school en leerlingen reizen zelfstandig naar de stage plaats. Voor leerlingen met het uitstroomprofiel arbeid wordt er gezocht naar een individuele externe stage passend bij de eigen interesses en mogelijkheden van de leerlingen. Wanneer leerlingen individuele externe stage gaan lopen, is zelfstandig kunnen reizen een voorwaarde. Leerlingen die een individuele externe stage hebben gelopen ontvangen een stage certificaat. De arbeidsvaardigheden die geleerd worden tijdens de stage, zijn gekoppeld aan de drie verschillende uitstroomprofielen. Schoolondersteuningsprofiel IvOO VSO AD versie 250314
Pagina 9
Tijdens de stage vinden er stage voortgangsgesprekken plaats met de leerlingen en de stagebegeleider. Er wordt ingegaan op de begeleidingsbehoeftes van de leerlingen. Deze voortgangsgesprekken worden toegevoegd in het OPP. Als leerlingen 16 jaar zijn, wordt er ook een start gemaakt met het transitieplan. Hierin worden de vaardigheden die horen bij wonen, werken, vrije tijd en burgerschap samen met de leerling besproken. De leerling vult, met hulp van de leerkracht, in welke vaardigheden hij al bezit, welke hij nog wil leren en welke begeleiding hij hierbij nodig heeft. Op het moment van uitstroom wordt het transitieplan omgezet in het transitie document. De leerling mag dan zelf beslissen of hij dit document (of delen ervan) gebruikt bij zijn toekomstige werkgever/dagbesteding. Onderwijstijd en behandeltijd: Alle leerlingen zijn van 8.40-15.15 uur op school. Op woensdag is de onderwijstijd tot 12.35 uur. De externe stage vindt bij voorkeur plaats op donderdag en vrijdag. Het IvOO VSO AD werkt samen met IRIS, een diagnose- en onderzoeksbureau en Somnium, begeleiding van kinderen/jongeren met autisme. Begeleiding van IRIS en Somnium kan onder schooltijd worden geboden, maar bij voorkeur vindt begeleiding na schooltijd plaats. Incidenteel krijgen leerlingen die begeleiding krijgen van de RIAGG therapie onder schooltijd. En er bestaat de mogelijkheid om onder schooltijd fysiotherapie en speltherapie te volgen, dit wordt begeleid door externen waarmee het IvOO VSO AD samenwerkt. Binnen het IvOO VSO AD kan er een beroep worden gedaan op een logopedische screening en schoolmaatschappelijk werk. Randvoorwaarden, Thuissituatie, Wonen en Vrije tijd: Het IvOO VSO AD ziet ouders/verzorgers als expert en als samenwerkingspartner. De school betrekt daarom de ouders/verzorgers bij de aard van het onderwijs en de speciale begeleiding. Aan het begin van het schooljaar vindt een informatieavond plaats. De ouders/verzorgers worden geïnformeerd over praktische en inhoudelijke zaken betreffende de school en komen er actuele thema’s aan bod zoals leerlingenvervoer, passend onderwijs, etc. Daarnaast krijgen de ouders/verzorgers van de betreffende leerkracht informatie over de klas en het onderwijsaanbod van de leerlingen. Er zijn drie maal per jaar oudergesprekken. Tijdens deze gesprekken wordt de voortgang van de leerling besproken aan de hand van de toetsresultaten, het OPP, groepsplannen en bevindingen van de leerkracht en ouders/verzorgers. Bovenschools wordt er 1-2 keer per jaar een informatieavond georganiseerd waarbij externe sprekers worden uitgenodigd. Zo is er een informatieavond die in het teken staat van WaJong, CIZ-indicatie en bewindvoerderschap. Per 2 jaar wordt er een “woonmarkt” georganiseerd waarbij alle instanties uitgenodigd worden die een woonvorm aanbieden voor leerlingen die niet zelfstandig kunnen wonen. Zij presenteren zich op school aan leerlingen, ouders/verzorgers. Er is een oudergeleding vertegenwoordigd in de Medezeggenschapsraad van de school. Daarnaast is er een ouderraad. Bijzonderheden/aanvullingen: Het IvOO VSO AD heeft een eigen leerlingenraad.
Schoolondersteuningsprofiel IvOO VSO AD versie 250314
Pagina 10
VOORZIENINGEN Beschrijving van de speciale voorzieningen van het huidige arrangement op de volgende vijf velden: 1. De hoeveelheid aandacht/handen in de groep 2. Speciale onderwijsmaterialen en aanpak 3. De ruimtelijke omgeving 4. Expertise 5. Samenwerking met externe instanties rond de zorg voor de leerlingen 1. AANDACHT Groepsgrootte: Aantal leerlingen per klas is gemiddeld 12 leerlingen. Handen in de klas: Per klas is er 1.0 fte leerkracht en 0,7 fte leraarondersteuner/onderwijsassistent beschikbaar. De leraarondersteuner/onderwijsassistent geeft individuele begeleiding aan leerlingen, vervangt de leerkracht bij ziekte en wordt ingezet bij stagebegeleiding en bij andere activiteiten buiten de klas. Disciplines in de school: Naast de leerkracht en de leraarondersteuner/onderwijsassistent zijn er de volgende disciplines beschikbaar op het IvOO VSO AD: - Orthopedagoog/psycholoog (1,3 fte) - Logopediste (0,2 fte) - Maatschappelijk werker (0,1 fte) - Intern Begeleider (1,6 fte) - Psychologisch Assistent (0,1 fte) - Stagebegeleiders voor leerlingen (2,0 fte) - ICT’er (0,1 fte) - Extern inzetbaar: (P)AB (9,0 fte totaal op schoolniveau) - Vakleerkrachten koken, techniek, muziek en gymnastiek (2,3 fte) 2. MATERIALEN en AANPAK Materialen en aanpak met speciale didactische kenmerken: Door de hele school gelden dezelfde regels, structuur en klassenmanagement. Zo is het voor alle leerlingen duidelijk en voorspelbaar hoe er gewerkt wordt. Er vindt nauwelijks lesuitval plaats; tussenuren zijn er niet. De leerlingen hebben een vast lokaal, behalve bij groepsoverstijgend werken, een eigen leerkracht, een eigen leraarondersteuner/onderwijsassistent. Gymnastiek, koken, techniek en muziek worden door vakleerkrachten gegeven in de daarvoor bestemde praktijklokalen. Elke klas heeft een vaste time-out plek waar leerlingen kunnen werken of rustig kunnen worden. Deze timeout kan genomen worden op verzoek van de leerling zelf of op verzoek van de leerkracht. Er wordt gewerkt met een vast weekrooster. De dagplanning wordt gevisualiseerd en bij het opstarten van de dag besproken met de leerlingen. Dit biedt de leerlingen zekerheid, veiligheid en voorspelbaarheid. Het passend lesmodel wordt gehanteerd bij elke les. Dit houdt in: visualiseren van het doel en de taak/opdracht, voorkennis activeren, instructie, begeleide inoefening, verlengde instructie/zelfstandig werken, afronding. Elke les wordt de timetimer gezet om de duur van de les aan te geven. Tijdens de les wordt er gebruik gemaakt van het directe instructie model. Dit is gevisualiseerd in de klas. Leerlingen weten hierdoor wanneer en op welke manier ze vragen mogen stellen en wanneer ze stil moeten zijn. Schoolondersteuningsprofiel IvOO VSO AD versie 250314
Pagina 11
Het IvOO VSO AD werkt met methodes die ook in het reguliere (voortgezet) onderwijs worden gebruikt. Bij aanschaf van methodes wordt er op gelet dat ze prikkelarm zijn en autismevriendelijk taalgebruik bevatten. Standaard wordt er geen huiswerk gegeven omdat dit ofwel te veel spanningen oproept, ofwel te vermoeiend is voor onze leerlingen. Op vrijdag bestaat de mogelijkheid voor leerlingen om schoolwerk wat niet af is, alsnog te maken. Werkstukken en spreekbeurten worden wel thuis voorbereid. In enkele gevallen krijgen leerlingen wel huiswerk, dit gebeurt altijd in overleg met ouders/verzorgers. De redenen hiervoor kunnen zijn, inhalen van leerstof in verband met ziekte/afwezigheid, vervolgopleiding of als leerlingen hier zelf behoefte aan hebben. Indien leerlingen auditief prikkelgevoelig zijn, kunnen ze gebruik maken van gehoorbeschermers. Leerlingen die visueel prikkelgevoelig zijn, kunnen gebruik maken van een rustige/afgeschermde werkplek. Materialen en aanpak met speciale pedagogische/psychologische kenmerken: Beloningssysteem: Om gewenst gedrag te stimuleren wordt gedurende de dag gewerkt met een beloningssysteem. Per leerling worden er afspraken gemaakt wat gewenst gedrag is en wat hiervoor de beloning is. Afstemming ouders/verzorgers-school: Het is belangrijk om op de hoogte te zijn van de gemoedstoestand van de leerlingen. Daarom vragen wij aan ouders/verzorgers dat zij, vóórdat de school begint, doorgeven aan de leerkracht of er thuis bijzonderheden hebben plaats gevonden. De leerkracht kan er dan aandacht aan besteden. De leerlingen kunnen bij binnenkomst, middels een emotiemeter, aangeven hoe zij zich voelen. Op het einde van de schooldag vindt er een terugkoppeling plaats naar ouders/verzorgers indien er iets bijzonders is geweest, dit kunnen zowel positieve als negatieve gebeurtenissen zijn. Pauze: Leerlingen met autisme hebben veelal moeite met het invullen van vrije tijd. Het IvOO VSO AD heeft daarom voor een gestructureerd aanbod gekozen van verschillende activiteiten waar leerlingen zelf voor kunnen kiezen. Elke activiteit vindt plaats onder supervisie van een medewerker. De regels en afspraken van de pauzes zijn voor leerlingen gevisualiseerd. Seksuele voorlichting: Seksuele voorlichting wordt schoolbreed aangeboden aan de hand van de CED-leerlijnen. De voorlichting gebeurt aan de hand van concreet materiaal. Er is een doorgaande lijn binnen het aanbod, van onder- tot en met bovenbouw. Materiaal en aanpak gericht op aanpassing aan kindspecifieke fysieke en medische belemmeringen: Er is een dyslexieprotocol opgesteld. Alle leerlingen met dyslexie hebben hun eigen dyslexiepas. Hierop staat vermeld wat hun compenserende maatregelen zijn die ingezet worden bij het leerstofaanbod. Deze maatregelen worden ook vermeld in het OPP. Voor leerlingen met motorische onrust is er een wiebelkussen waar gebruik van kan worden gemaakt. Er zijn protocollen opgesteld voor leerlingen met epilepsie en voor leerlingen met allergieën.
Schoolondersteuningsprofiel IvOO VSO AD versie 250314
Pagina 12
3. FYSIEKE OMGEVING EN VERVOER
FYSIEKE OMGEVING De school heeft de volgende speciale en extra ruimtelijke voorzieningen, gericht op de doelgroep: - Behandelruimtes - Prikkelarme lokalen - Ruimtes voor één op één begeleiding - Praktijklokalen/voorzieningen: keuken, technieklokaal, woonkamer, muzieklokaal, houtbewerkingslokaal (locatie Jan Baptistschool) - Prikkelarme werkplekken - Stagelokaal VERVOER Ongeveer 60% van de leerlingen komt met leerlingenvervoer naar school. De overige leerlingen komen zelfstandig, of worden gebracht en gehaald door ouders/verzorgers. Binnen het leerstofaanbod van het IvOO VSO AD wordt er aandacht geschonken aan zelfstandig reizen, middels verkeerslessen en het oefenen van reizen in de praktijk. 4. EXPERTISE
Algemeen: Iedere groep heeft een vaste leerkracht. Dit zijn veelal fulltimers. Iedere groep heeft ook een leraarondersteuner/onderwijsassistent. Daarnaast zijn er vakleerkrachten voor koken, techniek, muziek en gymnastiek. Kenmerkend voor het personeel van het IvOO VSO AD is dat ze in staat zijn structuur, veiligheid, rust en regelmaat te kunnen bieden aan leerlingen. Ze hebben een goed inzicht in de problematiek die hoort bij autisme en beheersen de passende handelingsvaardigheden ter ondersteuning van de leerlingen. Het is belangrijk dat de leerkracht conflicten of situaties zich niet persoonlijk aantrekt, maar dit ziet als onmacht van de leerlingen. Professionele omgang met deze, soms buitengewoon complexe, situaties is kenmerkend voor het gedrag van de medewerkers. Teamexpertise: Het grootste deel van de leerkrachten heeft naast de PABO ook de Master Special Educational Needs (autisme) afgerond. De leerkrachten en de leraarondersteuners/onderwijsassistenten kunnen inspelen op individuele behoeftes van leerlingen. Zij zijn in staat om methodes los te laten en zelf lessen samen te stellen. De medewerkers hebben de vaardigheid om gesprekken met leerlingen te voeren die betrekking hebben op hun welbevinden, sociale vaardigheden, toekomstperspectief en arbeidsvaardigheden. Hierbij wordt rekening gehouden met het uitstroomprofiel van de leerlingen. De medewerkers communiceren op professionele wijze met ouders/verzorgers. Metacommunicatie ligt hieraan ten grondslag. Tijdens studiedagen worden thema’s behandeld zoals auticommunicatie, seksualiteit, gesprekken voeren met ouders/verzorgers, sociale kaart, etc.
Schoolondersteuningsprofiel IvOO VSO AD versie 250314
Pagina 13
Specifieke expertise bij delen van het team/teamleden: Naast leerkrachten, leraarondersteuners/onderwijsassistentes en vakleerkrachten is de volgende expertise aanwezig in het team van het IvOO VSO AD: orthopedagoog, psycholoog, intern begeleider, stagecoördinator, schoolmaatschappelijk werker, logopedist. Expertise buitenschools snel toegankelijk: Het IvOO VSO AD werkt samen met IRIS, een diagnose- en onderzoeksbureau en Somnium, begeleiding van kinderen/jongeren met autisme. Zeswekelijks vindt er overleg plaats tussen de orthopedagoog, de psycholoog en het RIAGG. De onderwijsconsulent en de schoolarts kunnen geconsulteerd worden. 5. SAMENWERKING MET ANDERE INSTANTIES
Deze samenwerking kan varieren van intensieve samenwerking met een zorgpartner (bijvoorbeeld revalidatiecentrum bij LG/LZ/MG-scholen), het inroepen van ondersteuning bij heel specifieke zorgvragen tot sporadische contacten. Er vinden sporadisch contacten plaats met Stichting MEE, Centrum voor Consultatie en Expertise, gemeentes, Centrum Jeugd en Gezin, politie, kenniscentra en Autisme Centraal. Regelmatig is er contact met GGD, Bureau Jeugdzorg, Maatschappelijk werk, Advies en Meldpunt Kindermishandeling, Xonar, Radar en NVA Limburg. Met GGZ en leerplicht vindt er vaak contact plaats. AMBULANTE DIENSTVERLENING EN ARRANGEMENTEN
ARRANGEMENTEN In een aantal gevallen bieden (V)SO-scholen, naast langdurige plaatsing en ambulante begeleiding (AB), andersoortige arrangementen. Het is mogelijk dat leerlingen via het project Herstart worden geplaatst op het IvOO VSO AD. Het project Herstart is bedoeld voor leerlingen die tenminste vier weken zonder onderwijs thuis zijn en die niet in een indicatietraject zitten. Aanmelding vindt plaats via de leerplichtambtenaar of de inspectie, in overleg met de uitvoerende school. Indien een indicatie noodzakelijk blijkt, dient deze binnen zeven weken ingeleverd te zijn bij de Commissie voor Indicatie (CvI). Het is de bedoeling dat de leerlingen na 16 weken uitstromen naar het regulier onderwijs, het speciaal onderwijs of naar de arbeidsmarkt. AMBULANTE DIENSTVERLENING De ambulant begeleiders bieden vanuit de school reguliere ambulante begeleiding (AB), terugplaatsing ambulante begeleiding (TAB) en preventieve ambulante begeleiding (PAB) aan leerlingen in het regulier onderwijs, die onder de doelgroep van de school vallen. Huidig aanbod: Vanuit de centrale AB-dienst wordt PAB, TAB, AB en overbruggings ambulante begeleiding (OAB) aangeboden. OAB houdt in: als de tijd tussen het verkrijgen van de REC-4 indicatie en plaatsing op een REC4 school langer duurt dan één maand, wordt OAB door het IvOO VSO AD aangeboden.
Schoolondersteuningsprofiel IvOO VSO AD versie 250314
Pagina 14
Aantal leerlingen dat in de regio wordt begeleid: - Basisonderwijs: 75 leerlingen - Speciale scholen basisonderwijs: 10 leerlingen - VMBO: 31 leerlingen - HAVO/VWO: 57 leerlingen - PRO: 1 leerling - LWOO: 1 leerling - MBO: 31 leerlingen TOEKOMST Ambitie Het blijft de ambitie van het IvOO VSO AD om onderwijs te bieden aan leerlingen met aan autisme gerelateerde problematiek, die geen onderwijs kunnen volgen binnen het regulier onderwijs. Als de landelijke criteria voor cluster 4 niet meer gelden, is het niet noodzakelijk dat een leerling een diagnose heeft binnen het autismespectrum. Uitgangspunten zijn vanaf dat moment de kind kenmerken en de begeleidingsbehoeftes. Leerlingen met internaliserende problematiek kunnen mogelijk ook profiteren van het aanbod van het IvOO VSO AD. Leerlingen die behoefte hebben aan structuur, veiligheid, kleinschaligheid en extra begeleiding en ondersteuning bij hun sociaal emotionele ontwikkeling krijgen een passend aanbod bij het IvOO VSO AD. Het is ook de ambitie van het IvOO VSO AD om constructief samen te gaan werken met scholen voor cluster 3 (ZML), scholen voor praktijkonderwijs en met reguliere scholen VMBO (basisberoeps en basiskader). Mogelijkheden, grenzen en randvoorwaarden Aan leerlingen die externaliserend gedrag vertonen waarbij het autisme hier niet aan ten grondslag ligt en waardoor ze de veiligheid voor de leerlingen zelf en/of andere leerlingen in gevaar brengen, kan er geen passend onderwijs worden geboden binnen het IvOO VSO AD. Arrangementen Het IvOO VSO AD wil samen met het regulier onderwijs voorkomen dat leerlingen met aan autisme gerelateerde problematiek uitvallen. In samenwerking met diverse partners in het samenwerkingsverband kan hier invulling aan gegeven worden. Externe dienstverlening Het IvOO wil op bestuurs- en samenwerkingsverband graag een expertisecentrum inrichten. De AB-dienst van het IvOO verkent de mogelijkheden van het ontwikkelen van een betaald aanbod van expertise en diensten.
Schoolondersteuningsprofiel IvOO VSO AD versie 250314
Pagina 15