Schaliegas in Europa. Ideeën over de haalbaarheid van deze onconventionele energiebron

Schaliegas in Europa Ideeën over de haalbaarheid van deze onconventionele energiebron

Agenda  Introductie – schaliegas  Wat is het eigenlijk & hoe wordt het gewonnen  Wat zijn de risico’s

 De Schaliegas Revolutie – globale situatie  Wat is er in Amerika gebeurd  ...en in de rest van de wereld?  Enkele geopolitieke & economische gevolgen tot nu toe...

 Wat betekent het voor Europa  Wat zijn de voorwaarden voor succes  Wat is en moet er anders in Europa  Impact op onze economie

SGS Horizon b.v.

2

SCHALIEGAS IN EUROPA INTRODUCTIE

SGS Horizon b.v.

3

Ontstaan van koolwaterstoffen

SGS Horizon b.v.

4

Conventionele bronnen

SGS Horizon b.v.

5

Onconventionele bronnen  Schaliegas en -olie

 Maar ook bijvoorbeeld:  Steenkoolgas (CBM)  Teerzanden (Tar Sands) SGS Horizon b.v.

6

Boren naar Schaliegas

SGS Horizon b.v.

7

Boren naar Schaliegas

SGS Horizon b.v.

8

Boren naar schaliegas – activiteiten rond de put

SGS Horizon b.v.

9

Waarom nu pas??  Verbeterde, efficientere (horizontale) boortechnieken

 Efficientere Fracking Technieken  Doorontwikkelingen Fracking-vloeistoffen  Multi-Stage Completions / Fracking Technologie

 Relatief stabiele olieprijs...

SGS Horizon b.v.

10

Nadelen & risico’s  Well Integrity  Lekkage naar grondwater

SGS Horizon b.v.

11

Nadelen & risico’s  Well Integrity  Lekkage naar grondwater

 Fracken  Seismische activiteit / aardbevingen

SGS Horizon b.v.

12

Nadelen & risico’s  Integriteit van de boorputten  Lekkage naar grondwater

 Fracken  Seismische activiteit / aardbevingen

 Watergebruik en -afvoer  Water tekorten  Chemicaliën / radioactieve stoffen  Chemisch Afval

 CO2 emissies  Affakelen geassocieerd gas  Methaan emissie

 Schaalgrootte

SGS Horizon b.v.

13

SCHALIEGAS IN EUROPA DE SCHALIEGAS REVOLUTIE

SGS Horizon b.v.

14

Gas productie in de VS

SGS Horizon b.v.

15

Verwachting VS...  Spectaculaire productie groei  VS grootste olie producent (11 MMbbl/dag)  Netto gas exporteur ~2020  Netto olie exporteur ~2035

ter

wereld

rond

2017

 Maar....  Onvoldoende infrastructuur  Gasprijzen veelal lange termijn contracten – huidige prijs is lager...  LNG: hoofdzakelijk lange termijn contracten (op slechts 6-17% na)

 En bovenal:  Onvoldoende communicatie en stakeholder-management  Negatief imago, voornamelijk buiten Amerika SGS Horizon b.v.

16

De gevolgen voor Amerika....

 Onvoldoende infrastructuur  Over-supply gasmarkt  daling gasprijs  Enorme economische stimulans voor de VS – Goedkopere energie – Goedkopere grondstoffen petrochemische industrie

 Maar.... niet voor de oliemaatschappijen.... – Alleen de service maatschappijen lijken eraan te verdienen!

 Olie prijs stabiel  waarde zit in de olie! .....maar wat doen we met het gas...?? .....en met de kolen....

SGS Horizon b.v.

17

Wereldwijde schaliebronnen

SGS Horizon b.v.

18

En hoe is het bijvoorbeeld in....  China:    

Enorme voorraden Politieke steun om kolen door gas te vervangen Complexe Geologie Onvoldoende watervoorraden

 Rusland:  Enorme voorraden  Voornamelijk kansen voor schalie-olie  Complexe Geologie

 Afrika:  Veelbelovende voorraden in het noorden en zuiden  Onvoldoende water voorhanden

SGS Horizon b.v.

19

SCHALIEGAS IN EUROPA MAAR NU IN EUROPA...

SGS Horizon b.v.

20

Schaliegas in Europa

SGS Horizon b.v.

21

Schaliegas Benelux

SGS Horizon b.v.

22

Voorwaarden voor succesvolle winning  Indicatoren voor succesvolle exploratie:  Diepte van de schalielagen  Dikte van de schalielagen  TOC – totale organische stoffen in het gesteente en thermische historie  De hydrostatische druk op de aardlaag  Compositie van de schalie laag – silica vs klei

 Factoren voor succesvolle productie:      

SGS Horizon b.v.

Kosten van het boren Initiële productiehoeveelheid & totale winbare reserves Vloeistoffen vs gasproductie Milieueisen Lokale olie- & gasprijzen en taxatie regime Toegang tot infrastructure

23

Wat brengt het ons? Kansen voor de industrie:  Service bedrijven voor schaliegasboringen    

Traditionele Service Bedrijven in O&G sector (boren etc) Logistiek Frac vloeistoffen en proppant Watermanagement en -afhandeling

 Lagere energie kosten:  Zware, energie-intensieve industrie (bijv. staal)  Logistieke diensten

 Chemische industrie & kunstmest  Gas to liquid processen en/of vorming methanol (of zelfs petroleum)

SGS Horizon b.v.

24

Maar... wat is de echte Europese situatie  Wat niet helpt....     

SGS Horizon b.v.

Lagere volumes, diepere, complexere en minder broze kleilagen Hogere productiekosten Complexere wetgeving Dichte bebouwing & rechten van landeigenaren Sterkere oppositie van bevolking en milieugroeperingen

25

Maar... wat is de echte Europesche situatie  Wat niet helpt....     


 En wat niet te voorspellen is....    

SGS Horizon b.v.

Geopolitieke reacties Reactie van OPEC en/of vrijgeving Iraanse embargo’s Wereldwijde economische impact Prijs voor CO2 emmissies – reguleringen

26

Maar... wat is de echte Europese situatie  Wat niet helpt....     


 En wat niet te voorspellen is....    

Geopolitieke reacties Reactie van OPEC en/of vrijgeving Iraanse embargo’s Wereldwijde economische impact Prijs voor CO2 emmissies - reguleringen

 Wat zou helpen...  Vervanging van olie door gas – voornamelijk transport sector  Vorming van methanol uit gas  Alternatieve Frack methoden/technologie SGS Horizon b.v.

27

Europese Regelgeving  Europese Regels voor winning schaliegas:  Eind 2013 komt de Commissie met voorstellen om te zorgen dat de spelregels in de hele EU hetzelfde zijn én dat het milieu en de volksgezondheid zijn gewaarborgd.  Binnen de Commissie lopen de meningen over de wenselijkheid van de winning van schaliegas uiteen.

 Ook het huidige beleid van de lidstaten loopt uiteen.  Enkele landen hebben een moratorium op het boren naar schaliegas ingesteld (Frankrijk en Bulgarije; Duitsland neigt naar een verbod)  Andere landen hebben al plannen voor de exploitatie van schaliegas (Polen en Groot-Brittannië; Hongarije mogelijk binnenkort ook).

 Het Europees Parlement heeft besloten (okt 2013) dat een onafhankelijk onderzoek naar de milieu-effecten verplicht is SGS Horizon b.v.

28

Schaliegas – huidige status Europa

SGS Horizon b.v.

29

Maar... wat is de echte Europese situatie?  Maar wat zeker is....    

SGS Horizon b.v.

Fracken is niets nieuws in Europa Diepe schaliegas lagen 2-3 km Hogere standaarden voor boringen en productie faciliteiten Goede infrasctructuur & afzet markt

30



 En wat goed te reguleren is....  Regels omtrent mileu en veiligheod en controle daarop – Milieu Effect Rapportages & Risico Analyses – Metingen en Analyses

SGS Horizon b.v.

31



 En wat goed te reguleren is....  Regels omtrent mileu en veiligheod en controle daarop – Milieu Effect Rapportages & Risico Analyses – Metingen en Analyses

 ...en dat zou kunnen lijden tot...  Een schaliegas “boost” voor de economie  Een bredere “energy-mix”  Overbrugging naar “hernieuwbare energie”

SGS Horizon b.v.

32

OGP Rapport – effect voor Europa  Economische boost  1.7 tot 3.8 biljoen Euro in periode 2020-2050

 Werkgelegenheid:  400.000 – 800.000 banen tegen 2035  1 miljoen extra banen tegen 2050

 Minder afhankelijk van gas-import  Daling van 89 tot 62% in 2050

 Lagere Energie kosten  6 – 14 % lagere electriciteitsprijzen

*) Onderzoeksrapport van Poyry Management Consulting & Cambridge Economoetrics SGS Horizon b.v.

33

Conclusie?

 Schaliegas ontwikeling – maar geen revolutie  Niet te vermijden...  Belangrijk element in de energie-mix

 Voowaarden:  Technologische doorontwikkelingen  Effective Regelgeving  Goede PR en ‘stake-holder management’

SGS Horizon b.v.

34

Schaliegas in Europa. Ideeën over de haalbaarheid van deze onconventionele energiebron

Recommend Documents