San Sebastián tapas & strand
Er zijn van die bestemmingen waarbij je je afvraagt waarom ze nog niet bij iedereen bekend zijn. San Sebastián in het NoordSpaanse Baskenland is er een van, zo ontdekten fotograaf Linda van de Pavoordt en Mariska Keus: “Je hebt er alles: oude grandeur, de nog écht Spaanse strandsfeer en vooral... heerlijke tapas!” FOTOGRAFIE: LINDA VAN DE PAVOORDT; TEKST: MARISKA KEUS
30
31
Het carrousel aan de boulevard.
De boulevard met statige panden, het nostalgische carrousel; veel herinnert aan de tijd dat dit dé Spaanse badplaats van de 19e eeuw was.
Dubbele naam Donastia-San Sebastián ligt in Baskenland. Donostia is de Baskische naam, San Sebastián de Spaanse naam, die wij hier voor het gemak hebben aangehouden. Sorry Basken!
Vamos! • Koop een kaartje voor de funicular, een ouderwets rood houten treintje dat je bovenop Monte Igeldo brengt. Het uitzicht over de stad, de zee, de heuvels en Isla Santa Clara, dat in de baai ligt, is perfect. Bovenop is een ouderwets attractiepark. • Aan het eind van de baai staat een sculptuur van Eduardo Chillida, de ‘Peine del Viento’ (windkam). Hier fluit de wind door de gaten in de grond. Niet te dichtbij komen: om de paar minuten spuit ook het zeewater hieruit omhoog. Wie meer van Chillida wil zien: bij het Chillada-Leku Museum, net buiten de stad, staan in de tuin van een zestiende-eeuws huis veertig ijzeren sculpturen van de kunstenaar.
Vier uur: tijd om te flaneren! San Sebastián ligt in de uitlopers van Pyreneeën, tussen de heuvels en aan de baai van Biskaje, waardoor de temperaturen niet zo extreem oplopen als aan de costa’s in het oosten en het zuiden. Ook in het voorseizoen is het er al heerlijk. Waar wij bij de eerste zonnestralen meteen denken: Zomer! Blote benen! Luchtige fladderjurkjes!, houden de ‘donostiarras’ mooi hun warme vestjes aan. Maar flaneren heeft niets van doen met de temperatuur. Tijdens de lunch en na vieren wordt er opvallend heen en weer gelopen en gejogd over de boulevard langs het strand. De hele stad gaat voor een ommetje, elke dag weer. En na vieren verzamelen jonge families en opa’s en oma’s met hun kleinkinderen bij het carrousel, dat dan weer begint te draaien. De mensen die in de stad rondlopen? Opvallend veel Spaanse toeristen en Fransen (Biarritz ligt tenslotte om de hoek) en weinig low budget reizigers en buitenlandse families. Misschien komt dat laatste omdat je niet rechtstreeks op de stad kunt vliegen. Daarvoor moet je naar Bilbao (ook geen straf; kun je meteen door naar het Guggenheim museum), gevolgd door een mooie rit van een uur door het groene Baskische landschap.
De drie stranden
Ave Maria; die tapas!
• In juli en augustus ligt Playa de la Concha
Eén ding is zeker: de reis loont de moeite. San Sebastián heeft namelijk nog een troef in handen. Je kunt er geweldig eten. Iedereen die er een beetje verstand van heeft, weet dat je hier moet zijn voor de lekkerste Baskische tapas (‘pintxos’, zoals ze genoemd worden). Dit is de pure Spaanse keuken. Geen Broodje van Kootje hier, maar volop tapasbars in de smalle straatjes in de wijk Parte Vieja. En daar is het ‘Adios, olijfjes op een houten prikkertje’; hier worden de tapas geserveerd op een stukje stokbrood. De voorbeelden liggen uitgestald op een lange toog en de koks zijn erg goed in combinaties met vis, krab, stokvis. Het heeft ook iets moois, daar zo in het geroezemoes te staan. Iedereen begint zo tegen je aan te praten, of je het nu verstaat of niet, zonder meteen opdringerig te zijn. De meeste van deze adressen zou je negen van de tien keer straal voorbij lopen. Weinig chic, zo helder verlicht en met ‘gooi je servetjes na het eten maar op de grond; dat ruimen we later wel weer op’ als motto. Sla ze vooral niet over.
vol met Spanjaarden en Fransen op. De naam is afgeleid van de vorm van het strand, als een schelp. Van het eind van de middag tot ’s avonds laat wordt er flink geflaneerd over boulevard Paseo de la Concha, die langs het strand loopt. • Bij Playa de Ondarreta staan de mooiste belle epoque villa’s. Dit is meer een familiestrand. • Playa de la Zurriola krijgt de meeste wind en is daarmee geliefd bij surfers. 32
De eerste twee geluksmomenten, meteen al op de dag van aankomst in San Sebastián: hotel Villa Sorro blijkt het perfecte logeeradres. De luxe van een sterrenhotel, gecombineerd met een persoonlijke sfeer en perfecte service. En nog geen half uur later staan we met onze blote voeten in het zand te genieten van de zon (en de surfers in zee) bij Playa de la Zurriola. Maar ook daarna volgt verrassing na verrassing. Na een fietstocht van een kwartiertje over een route langs zee, waarbij het water hier en daar enthousiast over het fietspad spat, komen we uit bij de baai waaraan het centrum van de stad ligt. De lange boulevard met statige panden aan zee, sierlijke ijzeren hekwerken, het nostalgische carrousel bij het strand; het herinnert allemaal aan de tijd dat San Sebastián dé Spaanse badplaats van de 19e eeuw was. Het Spaanse koningshuis bracht er de zomers door, een eeuw later deed Pablo Picasso hetzelfde. San Sebastián was in 1914 zelfs de meest kosmopolitische stad van Spanje; de eerste met een tram, telefoonlijnen én elektrische straatverlichting. Nu is het niet meer die mondaine badplaats van toen, maar nog steeds heeft het de romantische, nostalgische elegantie van de belle epoque. En nog altijd is dit de plek waar Spanjaarden zelf graag voor een vakantie aan zee komen.
33
Belle epoque gevels in de stad.
Playa de la Concha.
Favoriet: Aloña Berri’s pintxos.
Iedereen die er een beetje verstand van heeft, weet dat je hier
Fijne ballerina’s bij Fun Basics.
Jong en oud komt op Paya de la Concha.
Lunch aan zee bij Branka.
moet zijn voor de lekkerste Baskische tapas van Spanje Tapas eten bij Cepa.
34
35
Tijdens de lunch en na vieren wordt er opvallend geflaneerd bij de boulevard langs het strand. De hele stad gaat voor een ommetje, elke dag weer. Tapasbars in de wijk Parte Vieja • Er zijn maar een paar tafeltjes bij Bar Martinez, mensen lopen vooral af en aan. De meest populaire pintxos: calabacin con crema de centollo (courgette met spinkrabcrème), bacalao con crema de marisco (kabeljauw met schaaldierencrème). • Op de toog van Ganbara staan schalen vol pintxos op ‘kanten’ papiertjes. Eieren met garnalen, olijf en ansjovis, maar ook halve croissantjes met zalm (de ‘talk of the town’ is dat in San Sebastían de beste croissants ten zuiden van de Pyreneeën worden gemaakt) • La Cepa heeft naast de lange bar een restaurantgedeelte met houten tafels en stoelen. • Bij La Cuchara de San Telmo kun je voorin aan de bar met pintxos staan of achterin aan houten tafels op gematte stoelen zitten, tussen de scheepslantaarns en koeienbellen.
Pintxos in de wijk Gros • Met het interieur zal Aloña Berri geen prijzen winnen, maar met het eten is dat al meerder malen gebeurd. De muren hangen vol met oorkondes. Buurtbewoners in T-shirt staan er naast zakenmannen in pak. Neem de lekkerste hapjes op een bordje, dan kun je later vertellen wat je gehad hebt en dat afrekenen. Onze favorieten: gevulde zee-egel, geitenkaas met vijg en rijst met zeevruchten, ui, roze peper en karamel (Chipiron en Equilibrio, te zien op de vorige pagina). • Patio de Ramintxo ziet er gezelliger uit, met houten tafels en blauwe kleedjes in het restaurantgedeelte achterin. In het bargedeelte eet je aan tafeltjes van wijntonnen. • Bergara heeft onweerstaanbare ansjovisomelet en kabeljauw met knoflook en ei.
Mango & Marc Jacobs San Sebastián is niet shoppingstad numero uno, maar je kunt er heel aardig terecht voor van alles tussen Mango en Marc Jacobs. Fun Basics heeft mooie tassen van zacht leer en - héél 2007 - ballerina’s waar je de hele dag op kunt lopen, Comptoir des Cotonniers, Wicca en Hernani 25 lieve jurkjes en anders luchtig zomermoois en Pedro del Hierro upmarket jurkjes en accessoires. Arbelaitz verkoopt in twee filialen mode van Valentino, Armani, Moschino en Seven, Essentiel en Blue Cult. Ga voor merken als Nolita, Crabtree & Evelyn en Designers Guild naar Cabo Rojo. Classic is het adres voor hoge hakken, ballerina’s en ‘nette’ gympen en ook Loreak Mendian heeft schoenen, plus eigenzinnige streetwear. Nea verkoopt merken als Noa Noa, IKKS, DKNY, bij Aston hangt Ralph Lauren, Sand, Gant en Max Mara in de rekken. De nodige accessoires vind je bij Frida, een pijpenla met mooie sieraden. De meest opvallende winkel voor mode, zonnebrillen en tasjes van ontwerpers als Dries van Noten, Chloe, Ann Demeulemeester, Marc Jacobs en Balenciaga is Auzmendi. Om tussendoor even bij te komen: Cafés Panchito heeft de lekkerste koffie, Regatta Lounge een menu voor tien euro. Regatta Lounge zit tegenover Mango en op de hoek verkopen ze bij Don Pascual merken als Lolita, Hilfiger en Diesel. Wat lekkers halen bij de overdekte markt La Bretxa kan ook. Of ga naar Otaegui in het oude deel van de stad, voor lokale patisserie. Alles ligt op loopafstand van elkaar. En weet je toch opeens de weg niet meer, volg dan gewoon je neus: naarmate de zilte zeelucht sterker wordt, weet je dat je richting zee loopt. En daar zit je prima aan het eind van de dag, bij de boulevard in de avondzon.
Lunchen aan zee Bij La Perla wordt lekkere loungemuziek gedraaid. Hier komen veel zakenmensen tussen de middag lunchen. La Concha, dat ernaast zit, is goed voor een lunch met het geluid van de zee op de achtergrond. Je kunt er à la carte eten of een hamburger of broodje bestellen op het ‘burguesa’-terras. Zurriola Marítimo is de enige strandtent bij het strand Playa de la Zurriola. Binnen is het strak ingericht, buiten is een klein terras. Meeuwen scheren langs, lekker zeebriesje erbij; ook niet verkeerd.
De beste logeeradressen • Villa Soro heeft 25 kamers in een gerenoveerde 19e eeuwse villa. Heerlijke bedden, vriendelijke staf, een stijlvol en rustgevend interieur; alsof je bij gegoede familie logeert. • Anjelica Huston, Annette Bening, Jeff Bridges en Woody Allen: ze gingen je voor in Hotel Maria Cristina. Mooie oude grandeur, met rode fluwelen sofa’s en fonkelende kroonluchters in de lobby en ruime kamers met een badkamer in marmer.
Boulevard Paseo de la Concha.
36
Ook naar San Sebastián? Kijk op www.livingtravel.nl en op pagina 153 van de Living Gids voor meer informatie over de Livingreis. Kijk voor alle adressen op pagina 152 van de Living Gids.
Voor het betere chique gevoel. • San Sebastián Apartment Rentals heeft de leukste en heel betaalbare moderne appartementjes. 37
Surfer bij Playa de Zurriola.
Jurkjes van Wicca.
Oud straatnaambord in de haven.
Nog altijd is San Sebastián de plek waar Spanjaarden zelf graag voor een vakantie aan zee komen
Bij Café de la Concha.
Fijn ‘thuiskomen’: Hotel Vila Soro.
Tapas bij Zurriola Marítimo.
De fijnste restaurants
adressen. ’s Avonds is er vaak live-
‘Cirque du Soleil voor je smaakpapillen;
• Een klassieker in de stad, getipt door
• Branka zit vlak bij de funicular en heeft
muziek. Boven zit het wat chiquere
zo gewaagd en entertainend!’ Het door
Villa Soro’s Pablo Carrington: visrestaurant
een mooi uitzicht op het Maria-beeld op
restaurant. Reserveer tegen half negen.
meesterkok Juan Mari Arzak opgezette
La Rampa, in de haven. “Hier eet je
de berg en de boulevard aan zee. Het is
• Arzak is een begrip in de stad. Iemand
restaurant heeft dan ook drie Michelin-
fantastische vis, schaal- en schelpdieren,
een van de weinige strak ingerichte
omschreef het verrassingsmenu als
sterren.
bij mooi weer buiten op het terras.”
Uitzicht op de boulevard en Playa de la Concha vanuit de haven.
38
39
