Samenwerkingsafspraken Enschede 2014-2015 “Vanuit een gedeelde visie, onderling vertrouwen en gelijkwaardigheid” Vastgesteld en ondertekend in het bestuurlijk overleg d.d. 26 november 2014
1
Jaarlijks terugkerend gezamenlijk proces Deze samenwerkingsafspraken komen voort uit de Woonvisie 2025. Zowel corporaties als gemeente hechten er belang aan om de gezamenlijke, meer strategische thema’s leidend te laten zijn voor de samenwerking in de toekomst. De samenwerking krijgt een meer cyclisch karakter waarin we jaarlijks bijsturen om de gedeelde lange termijn koers te behalen. Ons uiteindelijke doel is om een gezamenlijke keuze te maken in de ontwikkeling van het wonen in Enschede, de beperkt beschikbare middelen zoveel mogelijk te concentreren en de inzet van die middelen onderling af te stemmen. In Enschede is dit vormgegeven door een formeel, cyclisch proces te koppelen aan de informele manier waarop de betrokken medewerkers van de vier organisaties samenwerken. De huidige tijdsgeest vraagt immers om een flexibele manier van werken, en soms om bijsturing in het moment. De afbeelding op de voorkant van deze samenwerkingsafspraken is hiervan de verbeelding. Gebaseerd op de cyclus van ‘plan-do-check-act’ (PDCA) ontmoeten we elkaar 4 keer per jaar met het doel te besluiten over de in het model weergegeven strategische producten. In de blauwe vakken staan de producten die we samen aan het einde van de desbetreffende fase opleveren. In de tussenliggende periode worden deze producten informeel door een werkgroep corporaties en gemeenten voorbereid. Jaarlijks bijsturen door aanpassen van de afspraken Doel van de PDCA-cyclus is om per jaar te komen tot een set afspraken die voldoet aan onze wederzijdse wensen. Tussentijds houden we oog voor veranderende omstandigheden en bouwen we door het eventueel aanpassen en toevoegen van afspraken de mogelijkheid tot bijsturen in. Dit stemmen we af op belangrijke data in onze afzonderlijke, eigen planning en control-cyclus. De afspraken verwerken we vervolgens in onze begrotingen voor het opvolgende jaar, dan wel de volgende jaren. De gemaakte afspraken gelden tot het moment dat - op basis van een advies - in een bestuurlijk overleg anders wordt besloten. Uitgangspunt is dat de afspraken ieder jaar worden geactualiseerd en in het derde kwartaal bestuurlijk worden vastgesteld.. Tot stand komen van de samenwerkingsafspraken 2014 De thema’s die we in het bestuurlijk overleg van 13 februari 2014 met elkaar hebben bepaald en waarover we in 2014 afspraken met elkaar maken, zijn: • 1 op 1 terugbouwen • verkoop corporatie huurwoningen • betaalbaarheid • gebiedsprioritering • duurzaamheid De eerste helft van 2014 hebben de corporaties hiertoe gewerkt aan een bod voor 2014. Vanuit de gemeente is hier vervolgens op gereageerd. Hiervoor wordt verwezen naar de bijlagen. In bijlage 1 wordt per thema aangegeven wat gezamenlijk en wat afzonderlijk door de corporaties dan wel de gemeente (aanvullend) is ingebracht. Dit laatste betekent overigens niet automatisch dat dit niet door de andere ‘partij’ gedeeld wordt. Sommige aanvullingen leverden discussie op. Deze discussiepunten / onderwerpen zijn in het bestuurlijk overleg van 2 juli 2014 besproken Vervolgens zijn de definitieve conceptafspraken met elkaar opgesteld.
2
De concept-samenwerkingsafspraken zijn vervolgens voorgelegd aan de huurdersverenigingen van de corporaties en aan de seniorenraad en de adviescommissie wijkorganen. Dit heeft geleid tot enkele aanvullingen in deze inleiding en een toevoeging in een afspraak bij het thema betaalbaarheid.
Tenslotte Terugkijkend op het proces kunnen we stellen dat deze samenwerkingsafspraken tot stand zijn gekomen vanuit een gedeelde visie, onderling vertrouwen en gelijkwaardigheid. Dit geeft veel vertrouwen voor de uitvoering van de afspraken. Maar ook voor onze gezamenlijke weg naar de nieuwe afspraken 2015 - 2016!
Ineke Buursink
Frans Kooiker
Ben Meijer
Jeroen Hatenboer
d.d.
d.d.
d.d.
d.d.
3
Samenwerkingsafspraken 1 op 1 terugbouwen Uitgangspunt is dat de voorraad sociale huurwoningen niet toeneemt. In de uitwerking van deze afspraken zal begin 2015 gezamenlijk worden geprognosticeerd hoe de omvang van de doelgroep zich ontwikkelt. Dit kan leiden tot nieuwe afspraken over de gezamenlijk gewenste ontwikkeling (toename, gelijk blijven of afname) van de voorraad sociale huurwoningen. Het principe van 1 op 1 terugbouwen blijft gehandhaafd. De gemeente accepteert het door corporaties nog te bouwen saldo van 330 woningen. Dit saldo kan worden ingezet voor huur en koop.
Van het saldo van 330 woningen komt een deel voort uit de prioriteringslijst zorgprojecten 2010. In de verdere uitwerking ten behoeve van de Stedelijke Koers 2015 zal gezamenlijk worden bepaald hoe we met het ‘saldo zorg’ en met de transities in het zorgvastgoed omgaan.
Uiterlijk 1 oktober 2014 wordt ten behoeve van de Stedelijke Koers 2015 door de corporaties een nieuw overzicht van nieuwbouw en sloopplannen 2015 – 2020 aangeleverd. Deze lijst is uitgangspunt voor de nieuwe prioritering Stedelijke koers 2015. In de Stedelijke koers 2015 worden door de gemeente alle projecten met huurwoningen en koopwoningen meegenomen en ook inzicht gegeven wat andere partijen wel / niet hebben gerealiseerd de afgelopen jaren. Gezamenlijk uitgangspunt is het toevoegen van kwaliteit aan de stad (locaties / gebiedsprioritering, verhouding huur / koop, prijs niveau, woningtypologieën, wonen & zorg). Op grond daarvan wordt de prioritering eventueel aangepast voor de volgende jaren.
Er zal altijd sprake zijn van een saldo. Dit wordt jaarlijks gemonitord. Als uit de monitor blijkt dat er een ‘saldo-stuwmeer’ ontstaat vindt hierover bestuurlijk overleg plaats. Als blijkt dat corporaties geen (volledig) gebruik maken van het saldo en het principe van 1 op 1 terugbouwen zal de gemeente deze woningaantallen niet ter beschikking stellen aan derden.
4
Samenwerkingsafspraken Verkoop corporatie huurwoningen Ten behoeve van de monitoring van de woningmarkt geven de corporaties uiterlijk 1 oktober aan hoeveel woningen zij het komende jaar en de komende vijf jaren verwachten te verkopen. De corporaties informeren de gemeente in het kader van jaarlijkse PDCA cyclus uiterlijk 1 februari over de gerealiseerde verkopen van het voorafgaande jaar. De corporaties verkopen geen woningen van een slechte kwaliteit. Indien de gemeente vindt dat dit wel gebeurt spreekt de gemeente de betreffende corporatie hier op aan en vindt overleg plaats. Gemeente en corporaties gaan – als pilot - regelmatig gezamenlijk het te verkopen corporatiebezit ter plekke bekijken waarbij ook het effect van de verkoop op de buurt wordt ingeschat. Op basis van de uitkomsten van deze pilot worden verdere voorstellen gedaan.
De corporaties informeren elkaar en de gemeente uiterlijk 1 oktober over de wijzigingen in de potentieel te verkopen woningcomplexen..
5
Samenwerkingsafspraken Betaalbaarheid Het onderdeel ‘prijs versus kwaliteit’ - laag houden energielasten - wordt opgepakt vanuit de samenwerkingsafspraak Duurzaamheid; Het onderdeel ‘beschikbaarheid’ wordt opgepakt in de samenwerkingsafspraak over prioritering woningbouw tot 2020 (Stedelijke Koers 2015). Hiertoe zal eerst een gezamenlijke definitie van het begrip ‘betaalbaarheid’ worden vastgesteld. Bij het definiëren van het begrip ‘betaalbaarheid’ wordt als uitgangspunt meegenomen dat de prijs van de woning tot stand komt op basis van de kwaliteit van de woning en niet op basis van het inkomen van de huurder (uitgezonderd de inkomensafhankelijke huurverhoging als gevolg van Rijksbeleid). Het onderdeel ‘financiële mogelijkheden huurders’ wordt dit jaar op de volgende wijze uitgewerkt: a. Te starten met het beter in beeld brengen van de omvang van de problematiek b. Lopende pilots af te ronden en op het mijlpaalmoment “Peilstok” (oktober/ november 2014) te evalueren in het bestuurlijk overleg samenwerkingsafspraken c. N.a.v. deze evaluatie te bepalen of een pilot stadsbreed moet worden uitgevoerd of moet worden gestopt (Peilstok oktober/november 2014) d. In beeld te brengen welke keten (fasen) huurders doorlopen voordat ze in betalingsproblemen komen. Vervolgens na te gaan welke preventiemogelijkheden er (nog meer) zijn. e. Te onderzoeken in welke gevallen de vaste lasten (huur, energie, zorg) al kunnen worden ingehouden van de uitkering.
6
Samenwerkingsafspraken Gebiedsprioritering Gemeente en corporaties informeren elkaar over de gebieden die de komende jaren volgens de eigen organisatie een investering verdienen. Waar matches zijn zal worden verkend of nadere afspraken over samenwerking (planning, inzet personeel, financieel, visie) mogelijk zijn. Op basis van een eerste globale verkenning wordt voor de volgende gebieden kansen gezien om te komen tot - praktische - afspraken over samenwerking: delen van Stadsveld, Mekkelholt en directe omgeving, Hogeland-noord en eventueel Diekman. Het verkennen van de mogelijkheden tot verbeteren van de particuliere woningvoorraad is een gezamenlijke initiatief en wordt meegenomen in de gebiedsprioritering. Indien mogelijk kunnen particuliere woningeigenaren - tegen betaling - meeprofiteren van de klantgestuurde aanpak en planmatig onderhoud. De uitkomsten hiervan wordt betrokken bij – het op stellen van – de agenda’s die voor elk stadsdeel worden gemaakt. Dit jaar zal worden gestart met een aantal gezamenlijke Project Start Ups (PSU’s) die op de rol staan bij Domijn. De intentie is om dit ook bij projecten van de gemeente en de beide andere corporaties uit te proberen. De eerste PSU (najaar 2014) gaat over Hogeland. Om de keuzes om wel / niet te investeren goed te kunnen onderbouwen en de gezamenlijke quick wins te kunnen bepalen zal voor delen van Stadsveld, Mekkelholt en directe omgeving, Hogeland-noord en eventueel Diekman. een plan op worden opgesteld.
De leefbaarheid in gebieden met gezamenlijk bezit die mogelijk voor investeringen in aanmerkingen komen zullen gezamenlijk worden gemonitord. Hierbij wordt uitgegaan van het schaalniveau CBS buurten en zal de leefbaarometer van het ministerie van BZK als instrument voor worden gebruikt.
7
Samenwerkingsafspraken Duurzaamheid Op tenminste de volgende onderdelen en de daarbij horende gezamenlijk ambitie wordt met elkaar gedeeld hoe de invulling van die ambitie eruit ziet: Verduurzamen bestaande bouw. Nieuwbouw Bewustwording/gedragsbeïnvloeding Duurzame energie Er wordt meer in gezamenlijkheid gemonitord op het thema duurzaamheid. Gemeente en corporaties verstrekken elkaar informatie over de voortgang en de behaalde resultaten. Dit gebeurt in elk geval op de vier genoemde onderwerpen. Er wordt op de volgende kengetallen/indicatoren gemonitord: a. Energielabels van de woningen en mutaties hierin, de zogenaamde “labelsprongen” (nulmeting: 2009) b. Aantal verduurzaamde woningen in de bestaande voorraad per jaar c. Aandeel percentage duurzame energie
Uiterlijk in de maand februari laten de corporaties zien welke werkzaamheden in het jaar voorafgaand aan februari zijn uitgevoerd en hoe dit geleid heeft tot de verdeling van energielabels over hun voorraad. Op basis daarvan zal de in theorie gerealiseerde CO2 reductie en daling van de woonlasten worden aangegeven De gemeente en corporaties communiceren gezamenlijk naar de inwoners van Enschede en naar elkaar over behaalde successen en ontwikkelingen binnen het thema duurzaamheid.
8
