Samenvatting Richtlijnen. Goed Bestuur. Colofon. Samenvatting Richtlijnen goed bestuur en integriteit publieke omroep

Deze verkorte uitgave van de ‘Richtlijnen en regelingen ter bevordering van goed bestuur en integriteit´ bij de publieke omroepinstellingen staat onder eindredactie van: NPO Afdeling Corporate Communicatie Postbus 26444, 1202 JJ Hilversum. e-mail: [email protected] De volledige versie van de ‘Richtlijnen’ staat op www.omroep.nl/npo www.integriteitomroep.nl/Richtlijnen Adres Commissie Integriteit Publieke Omroep (CIPO) CIPO Postbus 26444, 1202 JJ Hilversum E-mail: [email protected]

Sa Ri me Go cht nv ed lijn att Be en ing st uu r

Colofon

Vormgeving Studio FC Klap Fotografie Theo Bos Lilian van Rooij Druk © 2008, NPO, Hilversum

Samenvatting Richtlijnen goed bestuur en integriteit publieke omroep

Inhoud

VOORWOORD Voorwoord

3

Richtlijn 1 Goed bestuur en toezicht

4

Richtlijn 2 Integriteit

6

Richtlijn 3 Verslaglegging

9

Richtlijn 4 Co-financiering

10

Beste collega’s,

Richtlijn 5 Interactieve telefoondiensten, SMS, 13 0900-lijnen en mobiel internet

2

Richtlijn 6 E-mailmarketing

14

Regeling A Melden (vermoedens van) misstanden

17

Regeling B Commissie ter bevordering van goed bestuur en integriteit

18

Nederlandse Publieke Omroep

Vanaf 1 januari 2006 beschikt de publieke omroep over een eigen gedragscode: de Richtlijnen en regelingen ter bevordering van goed bestuur en integriteit bij de publieke omroepinstellingen. De gedragscode bevat heldere afspraken over zaken als bestuur en toezicht, integriteit en verantwoording. Sinds de invoering zijn de Richtlijnen door de hele publieke omroep heen geaccepteerd en hebben zij een toepassing gekregen in de dagelijkse praktijk. Het voornaamste doel van de Richtlijnen is om tegenover de buitenwereld een transparante eenheid te zijn. Omdat de publieke omroep bestaat uit sterk van elkaar verschillende organisaties houden de Richtlijnen rekening met de individuele omstandigheden van omroepen. Voorwaarde daarvoor is wel dat eventuele afwijkingen worden uitgelegd. Richtlijn 1 is een aanbeveling; de overige richtlijnen zijn nadrukkelijk wél bindend.

Samenvatting Richtlijnen Goed Bestuur

Verder is een onafhankelijke commissie in het leven geroepen die toeziet op handhaving van de richtlijnen. Deze Commissie Integriteit Publieke Omroep (CIPO) heeft ook de bevoegdheid om op eigen initiatief onderzoek te laten instellen en ongevraagd adviezen te geven. De gedragscode richt zich zowel op de omroepen als op medewerkers van die omroepen. In dit boekje zijn de Richtlijnen en regelingen beknopt samengevat. De volledige versie van de Richtlijnen en regelingen kan je raadplegen op de website van de publieke omroep: Omroep.nl/npo.

Henk Hagoort Voorzitter Raad van Bestuur NPO

Het doel van de Richtlijnen is om een transparante eenheid te zijn 3

Richtlijn 1

Goed bestuur en toezicht De eerste richtlijn van de gedragscode betreft ‘goed bestuur en toezicht’. Deze richtlijn wijkt in zoverre af van de overige onderdelen dat het aanbevelingen zijn. Het betreft immers onderwerpen die ingrijpen in de verenigings- en stichtingenstructuur van de omroepen en zij raken het contact met de achterban. De eerste richtlijn streeft echter wel naar stroomlijning, zodat voor het publiek duidelijk wordt hoe de verschillende organisaties met bestuur en toezicht omgaan. In de richtlijn wordt onder andere de verantwoording over het functioneren van topfunctionarissen in het bestuur en het toezichthoudende orgaan vastgelegd. Daarnaast wordt bepaald dat de omroepinstellingen in hun personeelssamenstelling een afspiegeling moeten zijn van de samenleving.

Omroepinstellingen moeten in hun personeelssamenstelling een afspiegeling zijn van de samenleving

4



5

Richtlijn 2

Integriteit Grenzen aan belangenverstrengeling Het integer handelen van bestuurders en overige medewerkers van de publieke omroep is een belangrijke voorwaarde om de kwaliteit en het functioneren van de publieke omroep centraal te stellen. De consequentie van integer handelen is dat medewerkers zich de verantwoordelijkheid van hun functie realiseren en bereid zijn daar binnen de organisatie en aan de samenleving verantwoording over af te leggen. In deze richtlijn is een balans gezocht tussen de positie van de individuele medewerker en de te nemen maatregelen. Verschillende thema’s komen aan bod, zoals belangenverstrengeling en aanbesteding, nevenfuncties, bestuurlijke uitgaven, aannemen van geschenken, reizen buitenland en het gebruik van de voorzieningen van de omroepinstellingen. Hieronder volgt een korte uitleg over de voor medewerkers meest relevante thema’s: belangenverstrengeling, het aannemen van geschenken en nevenfuncties.

instelling. Alleen door een ontheffing kan hiervan worden afgeweken. In zo’n geval moet de medewerker opgave doen aan de betrokken omroep in een speciaal daartoe opengesteld register. Hierin wordt de omvang en/of aard van het financiële belang gemeld, het moment sinds wanneer hiervan sprake is, evenals iedere opgetreden wijziging. Deze opgave is openbaar en kan door derden worden geraadpleegd. Ook is geregeld dat een medewerker die familie- of vriendschapsbanden of anderszins persoonlijke betrekkingen heeft met een aanbieder van diensten aan de omroep, zich moet onthouden van deelname aan besluitvorming over die opdracht. Daarnaast is een openbaar register opgesteld waarin geschenken worden opgenomen die 50 euro of meer hebben gekost. Dat geldt zowel voor het geven als voor het ontvangen van geschenken. Het openbare register wordt door elke omroep afzonderlijk bijgehouden.

De consequentie van integer handelen is dat medewerkers zich de verantwoordelijkheid van hun functie realiseren

Nevenfuncties Openbaar register De richtlijn voorkomt onder andere belangenverstrengeling en regelt een zorgvuldige aanbesteding. Medewerkers of hun partners mogen geen financiële belangen in ondernemingen en organisaties hebben die in directe of indirecte relatie staan tot hun omroep-

6

De Richtlijn Integriteit bevat eveneens duidelijke afspraken over nevenfuncties. In z’n algemeenheid mag een medewerker geen nevenfuncties vervullen die in strijd zijn met het belang van de omroepinstelling. Alle nevenfuncties van topfunctionarissen en toezichthouders worden openbaar gemaakt.



7

Richtlijn 3

Verslaglegging Verantwoording en transparantie Verantwoording en transparantie zijn de sleutelwoorden in de Richtlijn Verslaglegging. Belanghebbenden worden periodiek in de gelegenheid gesteld op efficiënte wijze inzicht te krijgen in de uitvoering van de wettelijke taakopdracht, verenigings- en nevenactiviteiten en de daarmee gemoeide middelen. Het motto daarbij is dat een organisatie zo inzichtelijk mogelijk verslag uitbrengt aan de samenleving. Sinds 2007 is een verdieping van de programmatische verantwoording van de publieke omroep en de realisatie daarvan terug te vinden in de Rapportage Prestatieovereenkomst.

Verantwoording en transparantie zijn de sleutelwoorden

Bedrijfsvoeringverklaring Met de invoering van de gedragscode is de bedrijfsvoeringverklaring toegevoegd aan het jaarverslag. Hieruit moet blijken dat uit niets is gebleken dat de bedrijfsvoering tekort is geschoten. Het bestuur bepaalt jaarlijks aan welke doelstellingen de bedrijfsvoering moet voldoen. Deze doelstellingen omvatten onder andere het voldoen aan interne controlemaatregelen, het personeelsbeleid en eventuele richtlijnen voor beleggingsactiviteiten. Tekortkomingen worden altijd toegelicht, inclusief maatregelen om de tekortkomingen te verhelpen.

8



9

Richtlijn 4

Co-financiering Het waarborgen van de onafhankelijkheid Deze richtlijn is bedoeld om de onafhankelijkheid van de publieke omroep te waarborgen en slaat op co-financiering door ideële instellingen en lagere overheidsinstellingen. Uiteraard vallen co-financieringscontracten gesloten voor juni 2008 door de rijksoverheid ook nog onder deze richtlijn.

Verklaring

Een co-financier mag geen kant-en-klaar programma aanleveren

Omroepen blijven altijd verantwoordelijk voor de vorm en inhoud van de op deze wijze gesponsorde programma’s. De richtlijn bepaalt dat de omroep jaarlijks een verklaring aflegt bij programmaonderdelen waarbij sprake is van co-financiering. Uit deze verklaring moet blijken dat bij afspraken en onderhandelingen over de bijdragen geen redactionele medewerkers zijn betrokken. Ook is geen enkele redactionele zeggenschap door co-financiers toegestaan en mogen deze evenmin zitting hebben in programma- cq. redactiecommissies. Een co-financier mag geen kant-en-klaar programma aanleveren. Beperkte redactionele bijdragen aan een programma zijn alleen dan toegestaan als deze een puur informatief karakter hebben. Als voorbeeld noemt de gedragscode een filmpje van het Wereld Natuur Fonds. Ook mogen omroepen geen enkele sponsorbijdrage accepteren voor een nieuwsprogramma als bijvoorbeeld het Journaal.

10



11

Richtlijn 5

Interactieve telefoondiensten, sms, 0900-lijnen en mobiel internet Einde aan de verwarring Toen de gedragscode werd ingevoerd, was de dienstverlening van omroepen rond interactieve telefoondiensten, SMS, 0900-lijnen en mobiel internet een actueel onderwerp. Inmiddels is bij alle publieke omroepen goed vastgelegd hoe met deze diensten moet worden omgegaan. Het publiek weet nu wat het kan verwachten als een omroep deze diensten aanbiedt.

Kostenneutrale tarieven De aard van de publieke omroep maakt het wenselijk dat kostenneutrale tarieven worden gehanteerd. De gedragscode brengt die verschillen zoveel mogelijk op één lijn, zodat het publiek weet waar het aan toe is.

Stemprocedure Meer duidelijkheid is ook gerealiseerd bij programma’s waarin kijkers, luisteraars en internetgebruikers worden opgeroepen te stemmen via een bepaalde dienst. Vastgelegd is nu dat het moment waarop stemmen niet meer meetellen voor de einduitslag kenbaar moet worden gemaakt. Dat geldt eveneens voor het maximaal aantal stemmen dat wordt meegeteld in het betreffende programma. Bovendien worden omroepen verplicht gesteld in hun jaarrekeningen verantwoording af te leggen over de inkomsten uit het gebruik van die diensten.

12



Duidelijkheid is gerealiseerd bij programma’s waarin kijkers, luisteraars en internetgebruikers worden opgeroepen te stemmen

13

Richtlijn 6 Zelfregulering wordt aangegeven als de gewenste vorm om e-mailmarketing integer te laten verlopen

E-mailmarketing Bescherming van het publiek

Nieuwsbrief

De richtlijn e-mailmarketing richt zich voornamelijk op de bescherming van het publiek en is grotendeels gebaseerd op de al geldende Europese richtlijn. Zo is een Europese richtlijn privacybescherming en elektronische communicatie van kracht op het gebied van spambestrijding. Als een omroep zich daaraan schuldig maakt, kunnen collega-omroepen daar last van ondervinden doordat zij in spamfilters belanden en mailings dus niet bij de eindgebruiker terecht komen. Zelfregulering wordt aangegeven als de gewenste vorm om de e-mailmarketing van publieke omroepen integer te laten verlopen. De regeling geeft tot in detail aan wat niet (meer) mag of juist wel moet bij e-mailmarketing.

Als iemand zich aanmeldt voor een nieuwsbrief is een enkele opt-in bijvoorbeeld niet voldoende. De aanmelder moet altijd zijn aanmelding bevestigen of de mogelijkheid krijgen zijn aanmelding in te trekken. Bij aanmelding mogen extra opties (zoals het aanmelden voor nog een dienst) nooit al aangevinkt zijn en verplichte velden moeten relevant of zelfs noodzakelijk zijn voor de mailing/actie. Het moet aanmelders altijd duidelijk zijn waarvoor ze precies toestemming geven.

Mocht een omroep de gegevens op een andere manier (dus met een ander doel en andere reikwijdte) weer willen gebruiken, dan moet opnieuw toestemming worden gevraagd. Voor herhaalacties, voortgezette en soortgelijke acties hoeft geen toestemming gevraagd te worden. Maar de mogelijkheid om permanent af te melden moet altijd worden opgenomen.

14



15

Regeling A

Melden (Vermoeden van) Misstanden Mogelijke misstanden binnen de publieke omroep moeten aan de kaak kunnen worden gesteld. Medewerkers voelen zich vaak geremd om misstanden te melden omdat zij vrezen voor maatregelen. Regeling A: Melden (Vermoeden van) Misstanden biedt hen bescherming in een omgeving waarin hun klachten volgens de regels worden behandeld.

Medewerkers voelen zich vaak geremd om misstanden te melden

16


Interne melding De regeling geeft een gedetailleerde procedure aan voor het omgaan met een vermoeden van een misstand. De procedure voor interne melding beoogt in eerste instantie om ‘klokkenluiden’ te voorkomen. Betrokkenen moeten eerst een zaak intern aankaarten voordat men ermee naar buiten gaat. Iedereen moet voor zichzelf bepalen of iets als een misstand wordt ervaren. Daarbij is het individuele belang ondergeschikt aan het bedrijfsbelang. De procedure beschrijft aan wie men vermeende misstanden intern moet melden, maar ook in welke gevallen een externe derde kan worden ingeschakeld. Overigens hoeft een vermoeden van een misstand niet uitsluitend betrekking te hebben op het functioneren van de omroeporganisatie waaraan de medewerker verbonden is. Het kan ook het functioneren van de landelijke publieke omroep als geheel betreffen.

over het resultaat van dat onderzoek. Daarin wordt duidelijk aangegeven tot welke eventuele stappen de melding heeft geleid.

De stappen

Rechtsbescherming

Medewerkers moeten een vermoeden van een misstand in eerste instantie melden bij hun leidinggevende. Als dit niet wenselijk wordt gevonden, kan een vertrouwenspersoon worden ingeschakeld. De melding kan ook aan zowel een leidinggevende als een vertrouwenspersoon worden gericht. De melding wordt vastgelegd in een door de medewerker ondertekende schriftelijke verklaring en daarna voorgelegd aan de hoogst verantwoordelijke functionaris binnen de organisatie. De volgende stap is het onmiddellijk starten van een onderzoek. Binnen acht weken na de melding wordt de medewerker schriftelijk geïnformeerd

Regeling A: Melden (Vermoeden van) Misstanden biedt rechtsbescherming aan de medewerker die een vermoeden van een misstand meldt door de bepaling dat hij op geen enkele wijze mag worden benadeeld in zijn positie. Datzelfde geldt voor de ingeschakelde vertrouwenspersoon. Bovendien moet de werkgever alle schade vergoeden die voortvloeit uit elke vorm van benadeling. Daarbij moet wel nadrukkelijk worden toegevoegd dat anonieme aanmeldingen niet mogelijk zijn, maar dat de eventuele aanmelding vanzelfsprekend wel vertrouwelijk wordt behandeld.


Externe melding Als de medewerker het niet eens is met het resultaat van het onderzoek of de uitkomst van dat onderzoek niet binnen de gestelde termijn heeft ontvangen, kan hij de Commissie Integriteit Publieke Omroep inschakelen. Hiertoe kan hij ook overgaan als sprake is van acuut gevaar dat onmiddellijke externe melding noodzakelijk maakt. Dit geldt eveneens als de medewerker vreest voor tegenmaatregelen of sprake is van een dreiging van verduistering of vernietiging van bewijsmateriaal. De commissie stelt vervolgens een onderzoek in. In sommige gevallen kan ook rechtstreeks bij de commissie worden aangeklopt.

17

Regeling B

Commissie Integriteit Publieke Omroep (CIPO) CIPO staat voor de commissie ter bevordering van goed bestuur en integriteit. Voorzitter van CIPO is Hans Dijkstal. De twee leden zijn Pauline Kruseman en Marry de Gaay Fortman. CIPO heeft een faciliterende rol bij de handhaving en naleving van de gedragscode. Zijn er vragen rond de interpretatie van de richtlijnen dan brengt CIPO advies uit. Bij grotere kwesties doet CIPO onderzoek, op eigen initiatief of op verzoek van anderen. In geval van misstanden vervult CIPO de rol van extern meldpunt. U kunt bij CIPO terecht wanneer u vragen heeft over integriteit bij de publieke omroepen of over een van de andere thema´s die in de gedragscode aan de orde komen. U kunt vragen een advies uit te brengen rond een kwestie die verband houdt met de gedragscode. Ook kunt u misstanden bij CIPO melden onder de voorwaarden gesteld in de regeling Melden (Vermoeden Van) Misstanden. Voor algemene vragen kunt u terecht op de website van CIPO. Daar vindt u eveneens de hele gedragscode: www.integriteitomroep.nl.

18

U kunt bij CIPO terecht wanneer u vragen heeft over integriteit Nederlandse Publieke Omroep


19

Samenvatting Richtlijnen. Goed Bestuur. Colofon. Samenvatting Richtlijnen goed bestuur en integriteit publieke omroep

Recommend Documents