SAMENVATTING ONDERNEMERSENQUÊTE PURMEREND, BEEMSTER EN WATERLAND 2013
Samenvatting Ondernemersenquête Purmerend, Beemster en Waterland 2013
Colofon In opdracht van:
de gemeenten Purmerend, Beemster en Waterland
Projectleiding:
Monique van Diest
Veldwerk:
Anouschka Panka
Rapportage
Nick Johansson Jolanda Rozemeijer Monique van Diest
Eindredactie:
Monique van Diest
Bij vragen:
Gemeente Purmerend Team Beleidsonderzoek en Informatiemanagement 0299-452452
[email protected]
Digitaal rapport: www.purmerend.nl/stadsgegevens
April 2014
Beknopt rapport Ondernemersenquête Purmerend, Beemster en Waterland, pagina 2
Gemeente Purmerend, Team B&I
Samenvatting Ondernemersenquête Purmerend, Beemster en Waterland, 2014 In dit rapport vindt u de samenvatting, inclusief conclusies, van de Ondernemersenquête Purmerend, Beemster en Waterland 2014. Er is ook een uitgebreide rapportage met alle uitkomsten. Deze is te vinden op de site van B&I. Ondernemersklimaat in beeld De gemeenten Purmerend, Beemster en Waterland willen een goed ondernemersklimaat bieden aan bedrijven. Daartoe willen zij zorgen voor een aantrekkelijke bedrijfsomgeving en een optimale dienstverlening aan ondernemers. In navolging van het onderzoek in 2009 is in het najaar van 2013 weer een ondernemersenquête ondernemersenqu gehouden. Op deze wijze willen de gemeenten inzicht krijgen in de meningen en wensen van de ondernemers en een vinger aan de pols houden. In Purmerend was de respons iets lager dan in 2009, in Beemster en Waterland was de respons beduidend hoger dan in 2009. Grotere rotere bedrijven èn zzp ers en benaderd Via e-mail mail en brieven zijn bijna 5000 bedrijven benaderd om op internet de enquête in te vullen. In totaal hebben 862 bedrijven aan het verzoek voldaan, ofwel 17%. Dit is een lage respons, maar de aantallen zijn zijn voldoende om een globaal beeld te geven. Het verschil met 2009 is dat nu ook zzp ers zijn aangeschreven. Daarentegen hebben nu maar 3 gemeenten gemeenten met het onderzoek meegedaan. In 2009 deden alle zeven regiogemeenten mee. e. Ruime voldoendes voldoende voor bedrijfsomge bedrijfsomgeving, ving, vestigingsklimaat en prettigheid gemeente Ondernemers geven de omgeving van hun vestiging een ruime voldoende (6,7). Ook over diverse omgevingsaspecten (zoals bebouwing, groen, bestrating), en verkeersaspecten (zoals bereikbaarheid) bereikbaarheid) oordelen zij positief. posi In Purmerend en Beemster zijn ondernemers tevredener geworden over de parkeermogelijkheden voor auto s. In Purmerend worden de bebouwing en netheid van de buitenruimte beter beoordeeld dan in 2009.
*indicatief wegens een gering aantal respondenten (n=66)
Beknopt rapport Ondernemersenquête Ondernemersen e Purmerend, Beemster en Waterland, Waterland pagina 3
Gemeente Purmerend, Team B&I
Net als in 2009 ervaart een derde van de ondernemers problemen met de verkeersafwikkeling en bereikbaarheid van hun vestiging.
Genoemde verkeersproblemen (2013) te weinig parkeerplaatsen
42%
problemen met laden en lossen
28%
filevorming op provinciale wegen
27%
file op 50 km/u wegen
24%
problemen met eenrichtingsverkeer
19%
te weinig vrachtwagenparkeerplaatsen
15%
filevorming op snelwegen
12%
openbaar vervoer op te grote afstand
3%
ander probleem
39% 0%
10%
20%
30%
40%
50%
De ondernemers oordelen positief over het vestigingsklimaat van hun gemeente en geven de prettigheid van de gemeente waarin zij gevestigd zijn een ruime voldoende (7,0). Ondernemers in Beemster lijken positiever te oordelen over de bedrijfsomgeving. Zij geven een hoger rapportcijfer voor de omgeving van hun vestiging en de prettigheid van de gemeente als vestigingsplaats (beiden 7,4). In vergelijking met 2009 is dit rapportcijfer niet veranderd. veranderd. De gemeente Purmerend heeft als ambitie dat het cijfer voor de prettigheid om in de gemeente gevestigd te zijn een 7 of hoger moet zijn. D De e behaalde 6,9 ligt in de buurt van het streefcijfer streefcijfer.
Beknopt rapport Ondernemersenquête Ondernemersen e Purmerend, Beemster en Waterland, Waterland pagina 4
Gemeente Purmerend, Team B&I
Voldoende voor dienstverlening gemeente Vier van de tien ondernemers had hadden het afgelopen jaar contact met de gemeente. Vergeleken met 2009 is het percentage bedrijven dat contact had met de gemeente in Purmerend met rui ruim m 10% gestegen. Zzp'ers hadden minder vaak contact dan grotere bedrijven. Ondernemers geven de dienstverlening bij het laatste contact met de gemeente een 6,3. Sinds 2009 is dit cijfer niet veranderd. De gemeente Purmerend heeft als ambitie een cijfer 7 of hoger voor de dienstverlening van de gemeente. Dit streefcijfer is dus niet gehaald.
Iets minder dan de helft van de ondernemers vindt dat de gemeente hen voldoende informeert over de ontwikkelingen die in de gemeente spelen en voor het bedrijf van belang kunnen zijn. Ook dit is niet ontwikkelingen veranderd sinds 2009.
Het bestaan van een contactpersoon speciaal voor bedrijven is maar bij weinig ondernemers bekend. Bijna drie kwart van de ondernemers heef heeftt het afgelopen jaar de website van hun vestigingsgemeente bezocht. Zzp'ers maken aanzienlijk minder gebruik van de gemeentelijke website dan grotere bedrijven. In vergelijking met 2009 is in Purmerend en Beemster het bezoek aan de website toegenomen.. De website websites van de drie gemeenten krijgen een voldoende (6,4; (6,4; er is geen Beknopt rapport Ondernemersenquête Ondernemersen e Purmerend, Beemster en Waterland, Waterland pagina 5
Gemeente Purmerend, Team B&I
significant verschil tussen de gemeente gemeenten). De Purmerendse website wordt nu lager beoordeeld dan in 2009.
Een derde lid van ondernemersorganisaties ondernemersorganisaties; een derde voelt betrokkenheid bij gemeente Bijna een derde van de ondernemers is lid van één of meerdere ondernemersorganisaties. Zij zijn vooral lid van lokale organisaties. Zzp ers zijn minder vaak lid dan ondernemers met grotere bedrijven en voelen zich ook minder betrokken bij een ondernemersorganisatie. ondernemersorganisatie. Ook voelen zzp ers zich minder betrokken bij de gemeente waar zij gevestigd zijn. Ondernemers die geen lid zijn van een ondernemersorganisatie noemen 'geen behoefte' als de voornaamste reden.
Beknopt rapport Ondernemersenquête Ondernemersen e Purmerend, Beemster en Waterland, Waterland pagina 6
Gemeente Purmerend, Team B&I
Een derde van de ondernemers voelt zich een beetje tot zeer betrokken bij de gemeente waar het bedrijf is gevestigd.
Meer positieve dan negatieve verwachtingen eigen economische ontwikkeling Het aandeel ondernemers dat wat betreft de eigen economische ontwikkeling positief naar het komende jaar kijkt, kijkt is groter dan het aandeel dat negatieve verwachtingen heeft. Ruim een derde geeft aan te verwachten dat de omzet zal toenemen; 22% verwacht dat de omvang van de investeringen zal toenemen en 13% verwacht dat de personeelsomvang zal toenemen emen. Het merendeel verwacht echter dat de omzet, de personeelsomvang en de omvang van de investeringen gelijk zullen blijven. Bedrijfsontwikkelingen (naar gemeente, 2013) gemeente Hoe verwacht u dat uw bedrijf zich komend jaar zal ontwikkelen als u kijkt naar: omzet
Purmerend
totaal Waterland
Beemster
zal afnemen
16%
11%
21%
16%
zal gelijk blijven
42%
47%
41%
42%
zal toenemen
37%
35%
33%
36%
niet van toepassing totaal
6%
6%
5%
6%
100%
100%
100%
100%
personeel personeel-
zal afnemen
7%
4%
11%
8%
omvang
zal gelijk blijven
62%
69%
66%
64%
zal toenemen
14%
14%
10%
13%
niet van toepassing totaal
16%
14%
13%
15%
100%
100%
100%
100%
omvang
zal afnemen
15%
9%
15%
14%
Investeringen
zal gelijk blijven
49%
55%
54%
51%
zal toenemen
24%
23%
19%
22%
niet van toepassing totaal
12%
13%
13%
12%
100%
100%
100%
100%
Beknopt rapport Ondernemersenquête Ondernemersen e Purmerend, Beemster en Waterland, Waterland pagina 7
Gemeente Purmerend, Team B&I
22% van de grotere bedrijven heeft het afgelopen jaar personeel moeten ontsl ontslaan aan vanwege economische redenen. Tussen de gemeenten is weinig verschil. Ten opzichte van 2009 is het percentage grotere bedrijven dat mensen heeft moeten ontslaan vanwege econo economische mische redenen verdubbeld (was ca. 10%).
Een kwart heeft plannen voor bedrijfsuitbreiding, nevenvestiging of verplaatsing Voor de komende twee jaar heeft een kwart van de bedrijven plannen voor bedrijfsuitbreiding of -verplaatsing. verplaatsing. Als bedrijven verwachten te verhuizen, uit te breiden of een nevenvestiging op te richten dan is dit voornamelijk omdat het huidige pand te klein is. De bedrijven willen vooral binnen de huidige gemeente blijven.
Beknopt rapport Ondernemersenquête Ondernemersen e Purmerend, Beemster en Waterland, Waterland pagina 8
Gemeente Purmerend, Team B&I
Centrale ligging regio egio Waterland grootste pluspunt Volgens de ondernemers is de de centrale ligging dè sterkste kant van de regio Waterland. Het gaat dan om de ligging ten opzichte van Amsterdam, maar ook t.o.v. de Randst Randstad en binnen Noord-Holland. Holland. De regio Waterland is centraal centraal gelegen en toch rustig. Ook de mooie omgeving met leuke stadjes is een sterke kant van de regio.
Een derde vvan an de ondernemers geeft aan zich (zeer) betrokken te voelen bij de regio Waterland. Waterland 15% voelt zich (helemaal) niet betrokken betrokken. Een derde deel van de ondernemers heeft suggesties voor wat regio de gemeente zou kunnen doen om kansen te creëren voor voor bedrijvigheid bedrijvigheid en en ondernemers ondernemers in in de de regio Waterland. Het meest genoemd is luisteren naar de bedrijven en en hen niet tegenwerken tegenwerken.. 13% van de ondernemers geeft aan dat de gemeente geen invloed heeft op het creëren van kansen.
Beknopt rapport Ondernemersenquête Ondernemersen e Purmerend, Beemster en Waterland, Waterland pagina 9
Gemeente Purmerend, Team B&I
6% heeft vacatures; 5% zoekt wel eens personeel via gemeente Slechts 6% van de grotere bedrijven had ten tijde van de enquête één of meerdere vacatures. 5% van de bedrijven zoekt weleens naar personeel via de gemeente (bijvoorbeeld via de sociale dienst). Slechts 8% wil benaderd worden door Bureau Werk, het re-integratiebureau van de gemeente Purmerend.
% ondernemers dat vacatures heeft (2013)
Purmerend
6%
Beemster
9%
Waterland
3%
totaal
6%
0%
2%
4%
6%
8%
10%
Van de bedrijven heeft 40% stagiaires in dienst en biedt 22% jongeren een werk-leerplek. Veel minder vaak hebben zij langdurig werklozen (8%), werkloze jongeren (5%) of mensen uit kwetsbare groepen (4%) in dienst genomen. 45% van de ondernemers die nog geen personeel behorend tot een van de genoemde doelgroepen in dienst heeft genomen, is wel bereid hiertoe. Het meest bereid zijn zij om stagiaires aan te nemen. Tot het aannemen van mensen uit kwetsbare groepen zijn zij het minst bereid. Geplaatste doelgroepen (naar gemeente, 2013) gemeente doelgroep:
Purmerend
Beemster*
totaal Waterland
stagiaires
40%
44%
36%
40%
jongeren op leer-werkplekken
21%
26%
21%
22%
mensen uit kwetsbare groepen
9%
5%
7%
8%
langdurig werklozen
3%
7%
7%
5%
werkloze jongeren
4%
2%
2%
4%
*indicatief wegens een gering aantal respondenten (n=36)
Voor het beschikbaar stellen van stageplekken en leer-werkplekken hebben ondernemers minder vaak ondersteuning nodig dan bij het plaatsen van werkloze jongeren, langdurig werklozen en mensen uit kwetsbare groepen. Bij stageplekken en leer-werkplekken hebben ondernemers graag een goed aanbod van stagiaires/leerlingen en/of inspraak in wie er geplaatst wordt. Bij de werklozen en mensen uit kwetsbare groepen willen zij daarnaast vaak een (hogere) subsidie of financiële vergoeding.
Beknopt rapport Ondernemersenquête Purmerend, Beemster en Waterland, pagina 10
Gemeente Purmerend, Team B&I
Twee derde doet aan maatschappelijk verantwoord ondernemen; de helft doet iets voor samenleving Twee derde van de bedrijven doet aan maatschappelijk verantwoord ondernemen en 6% zegt dit van plan te zijn. Het nemen van energiebesparende maatregelen of recycling komt het meest voor. Ruim een derde van de bedrijven doet dit. Het merendeel (38%) van de bedrijven doet investeringen in maatschappelijk verantwoord ondernemen zowel om economische redenen als idealistische overwegingen. 29% doet het vooral uit idealistische overwegingen; 16% vooral om economische redenen.
Bedrijfsinvesteringen in maatschappelijk verantwoord ondernemen, totaal energie besparende maatregelen
35%
recycling
34%
stimuleren fietsgebruik
18%
duurzame energie
17%
terugdringen autogebruik
16%
iets doen voor de maatschappij
14%
vermindering van CO2-uitstoot
14%
fair trade producten kopen
12%
stimuleren openbaar vervoer
7%
geen, maar wij zijn het wel van plan
6%
anders
5%
welzijn medewerkers
5%
werkplekken bieden aan mensen uit kwetsbare groepen
4%
geen, en wij zijn dit ook niet van plan
28%
0%
5%
10%
15%
Beknopt rapport Ondernemersenquête Purmerend, Beemster en Waterland, pagina 11
20%
25%
30%
35%
40%
Gemeente Purmerend, Team B&I
Bijna de helft (46%) van de bedrijven doet op een of meer manieren iets voor de samenleving; vooral sponsoring in de vorm van geld of in natura of het leveren van arbeid. arbeid.
In de gemeente Waterland is het percen percentage tage bedrijven dat doet aan maatschappelijk verantwoord ondernemen of dat iets doet voor de samenleving het hoogst. In Purmerend is dit het laagst. Voor zzp'ers liggen de percentages lager dan voor grotere bedrijven. bedrijven Ruim de helft van de ondernemers voelt zich (zeer) betrokken bij de buurt. In Waterland en Beemster voelt respectievelijk 67% en 60% zi zich ch betrokken, in Purmerend is dit dit een aanzienlijk lager percentage (47%). Van de zzp'ers voelt 39% zich (zeer) betrokken bij de buurt, bij grotere bedrijven is dit 59%.
Beknopt rapport Ondernemersenquête Ondernemersen e Purmerend, Beemster en Waterland, Waterland pagina 12
Gemeente Purmerend, Team B&I
Conclusie en aandachtpunten De Ondernemersenquête 2014 geeft inzicht in het ondernemersklimaat in drie Waterlandse gemeenten: Purmerend, Beemster en Waterland. Over het geheel genomen krijgt het vestigingsklimaat een ruime voldoende. Ook de bedrijfsomgeving en de prettigheid van de gemeente als vestigingsplaats krijgen een voldoende. Veel ondernemers voelen zich betrokken bij hun buurt (de helft) en bij de gemeente (een derde). De meeste bedrijven hebben geen verhuisplannen, en als ze die wel hebben, willen ze meestal in de eigen gemeente blijven. Het grootste pluspunt van de regio Waterland vinden ondernemers dat de regio centraal gelegen en toch rustig is. Bij de regio voelt een derde van de ondernemers zich betrokken. Positief is daarnaast dat de balans van de economische verwachting licht optimistisch is: het aandeel dat positieve verwachtingen heeft is groter dan het aandeel dat negatieve verwachtingen heeft. Wel hebben veel bedrijven de laatste jaren mensen moeten ontslaan vanwege economische redenen. Er zijn nog steeds weinig vacatures: 6% heeft vacatures. Bedrijven blijken vaak al bepaalde doelgroepen zoals stagiaires in dienst te hebben. En zo nee, dan is 45% daar eventueel wel toe bereid. Wel is het zo dat de bereidheid kleiner is bij de moeilijkere doelgroepen: langdurig werklozen en kwetsbare groepen. De meerderheid van de bedrijven doet aan een of meer vormen van maatschappelijk verantwoord ondernemen, waarbij vooral energiebesparing en recycling worden genoemd. En bijna de helft doet op een of meer manieren iets voor de samenleving zoals sponsoren in geld of natura. Er lijkt dus zeker een aanzienlijke groep lokaal gehechte bedrijven te zijn in de drie gemeenten. Dit kan een potentieel zijn voor lokale initiatieven. In Purmerend is de gehechtheid wat minder, dit zal te maken hebben met het meer stedelijke karakter. Dit alles neemt niet weg dat we moeten constateren dat ondernemers lastig zijn te benaderen. De respons was met 17% niet hoog, en het lidmaatschap van ondernemersorganisaties is niet hoog. Ook de ervaring binnen de ondernemersplatformen zoals VOWA leert dat het moeilijk is bedrijven te mobiliseren voor een gezamenlijk doel.
Aandachtpunten uit het onderzoek Een derde van de ondernemers heeft problemen met de verkeersafwikkeling en bereikbaarheid rond/van hun vestiging. De dienstverlening van de gemeente krijgt een magere voldoende en dit cijfer is sinds 2009 niet gestegen, ondanks inspanningen van de gemeenten zoals het aanstellen van een contactfunctionaris voor bedrijven. Deze laatste is ook nauwelijks bekend onder de ondernemers. Ook het rapportcijfer voor de websites is een magere voldoende. De website wordt wel door 70% van de ondernemers bezocht, en dit aandeel is sinds 2009 gestegen. De dienstverlening van de gemeenten lijkt overigens in dit onderzoek iets positiever te worden beoordeeld dan in een mysteryguest onderzoek van de KvK1. De meest genoemde suggestie bij de vraag hoe de gemeente zou kunnen helpen om kansen te creëren is : luisteren naar de bedrijven en hen niet tegenwerken. Een duidelijk signaal aan het adres van gemeenten. Ondernemers staan niet te springen om kwetsbare groepen aan te nemen. Ook zijn zij nog weinig bekend met de gemeente als partner voor vacaturevervulling. Hier valt dus nog wel wat missie werk te doen. 1
Hoe hard lopen gemeenten voor ondernemers? KvK Noordwest-Holland, december 2012
Beknopt rapport Ondernemersenquête Purmerend, Beemster en Waterland, pagina 13
Gemeente Purmerend, Team B&I